장음표시 사용
621쪽
to d iuortio viva filia agentem, ait exceptione summoueri, idque iniquum videtur, recte enim stipulatus est. Quae interis pretes de eius legis sententia scripserunt, non recitabo, nec cnim digna sunt opcra nostra πανη ρμα uς. Hoc tantum dico laborasse eos in loco valde corrupto,quem Graeci nobis conservarunt. namque cxlibris duobus in locis sub eodem titulo Graecos ita legisse constat. Post dotem datam Mnuptias contractas stipulatus cst pater sine voluntate filiae diuortio facto dotem dari. Perperam agitur stipulatos est: & tamen si filia post diuortium decessctat, conualescit stipulatio. At si viva filia agat, pater ex stipulatasummouebitur exceptione, si non stipulatus est sine voluntate filue, argum. l. si
procurator meus. S.I. D.de procur. quemadmodum concilianda sit. Illus usuium. D. derisumpti cum l.I. cini rectorpro. et ad ei mpertis. φου lia ded. Praeses prouinciae ex eadem prouincia uxorem ducere nopotest, sponsalia contrahorc non prohibetur. Quod si per sponsam stet quominus post depositam administrationem
nuptiae fiunt, quaestionis est, an arrarum datarum nomine in quadruplum vel in duplum sponsa teneatur. Fuit olim poena quadrupli. l.I.C.Theod.si rector prou. vel ad eum pert.l. I. C. Theod. si nupt. ex rescrip. per. l. 6. Theod. de spons &ante nupt.donat.Hodie constituta est dupli. l .vit. Cod. de sponsal.& artis sponsal. Sunt & certi quidam castis, quibus simplum
tantummodo re dditur,ut si sponsa minor xxv. annis nondum impetrata Venia aetatis arras acceperit,nec perdiderit. Item si
non per sponsam stet, sed per legem aliquam aut Constitutionem, quae nuptias prohibeat. Item si sponsa iustam aliqua recusationis nuptiarum causam habeat. d. l. Vlt. Item in proposita specie si quis in ea prouincia, in qua administrabar, sponsalia contraxerit, & arras dederit,licebit sponsae post depositam administrationem impune nuptias recusare, simplis tantummodo arris quas accepit, sponso redditis, Ac ita Paulus scribitini. si quis officium. D. derit. nupt. Contra Impp. constituerunt in l. I. C. si rector prouinc. Vel ad eum perr. spons. ded. ne arras quidem inuitam sponsam quas acceperie Diuitiaco by Corale
622쪽
perit reddituram. Haec ne videantur contraria e sse, non efficient Latinorum interprctationes. Primum enim quod dicunt in constitutione durante administratione sponsam recusasse nuptias, ut commenticium, & nugatorium est. frustra enim durante administratione reculo quas contrahere nec si velim possum,sicut frustra repudio hereditatem, quam adire non pollum. Dicendum igitur & in constitutionc post administrationem recusari nuptias, quo tempore mutuo consensu perfici Iure potuissent. l. eos qui . D. de rit . nupt. ideoque dubitari an mulier incidat in poenam legitimam. Deinde quod aiunt in constitutione praesidem prouinciae sponsalia ab inuitis extorsisse, non etiam in ca specie quam Paulus tractat, atque falsum & vitiosum est. Mutauit enim mulier voluntatem , ut constitutis ait. Invita igitur non contraxit sponsalia. denique,nisi specialiter dicatur, Vis, metus, impressio nulla usquam affingenda est. Equidem si praestat magis probabiliter comminisci aliquid, quam id quod verum est
fateri, constitutionem in ea re Ius vetus abrogare, sequi malo Cyrilli Graeci interpretis traditionem,qui notat constitutionem loqui de praeside prouinciae, de praesidis filiis,nepotibus, propinquis,domesticis, quibus tamen ipse praeses in constituendis sponsalibus operam nauauerit. Item de participibus praesidis, quos recte Tribon. interpretatus est consiliarios, id est, assessores, quaedam enim praesidis pars videtur adsessor. l. omnis. C. Theod. de his quae ad m. vel ossi. pub. ger. trad. sunt. sententiam autem Pauli loqui de his qui officium in. prouincia administrant, id est, de ossicialibus qui ut praesidi bus longe inferiores sunt, ita eorum quoque facta leuiora iudicantur. At praesides etiam ipsi passim officium in prouincia administrare dicuntur. & recte Harmenopulus officium interpretauit
Deci tributione gatorum a pupisto ex asse instituto, σ ὸ substituto relictorum.
Id vulgbprobatum esse traditur in I. in ratione. s. quod vulgo. de 3. si filio. D. ad leg. Falcid. vi & si non patris, sed 'pupilli hereditas versetur in secundis tabulis, adeoque subin
623쪽
stitutus debeat legata a pupillo relicta, non ex sua persona, ut de substituto vulgari a D. Seuero constitutum est sed expersona pupilli,qui ea iam debere ccepit, priusquam e vita
discederet, tamen habita ratione hereditatis paternae non pupillaris legata primarum 6c secundarum tabularum contribuantur, commisceantur,confundantur, communi calculo subiiciantur, & ex eis una Falcidia detrahatur perinde aliaque si legata a substitui' in primis tabulas sub alia conditione quam substitutionis a pupillo relicta essent. Omnia enim ea quae in secundis tabulis scripta sunt, in hac causa ad rationem primarum tabularum reducuntur. d. g. si filio. Id, inquam, Vulgdiam conuenit, ut ait l. I. D. si cui plus quam perleg. Falcid. quia Ac pro uno id testamento haberi conuenit: Proculiani contra sentiebant. Sed obtinuit Cassianorum
schola. Et quidem spectari hereditatem patris non pupilli etiam probat l. in duplicibus. D.eod. & l.si filius qui patri. D. de vulg. substitui. Secundum quod euenit vis pupilli hereditas non sufficiat legatis, cum patris suffecisset, substitutus
Falcidiam non retineat. Exempti gratia. Patcr habet cccc. in bonis,a pupillo c. a substituto cc. legat, perierunt ex hereditate c. Patris hereditas sussiciebat legatis, Pupilli non sufficit salua Falcidia. quid fiet Non utetur Falcidia is qui substitutus est, sed solida ccc. dabit, proinde de suo quadrante
dabit, quem scilicet suo Iure alioquin retinuisset, quoniam patris facultates sufficiebant legatis, quarum rationem ha- . heri oportet, non impuberis. Ego quod acceperit amplius, id est, de suo vel de propriis bonis heres nunquam soliti di gata. l. I. s. Marcellus. D.si cui plus quam pcr leg. Falcidiam, nisi non facto repertorio ex Nouella Iustiniani. At de suo quadrante explet sepe legata, cessante nimirum Falcidia.
Itaque male docent quidam in ,. quod vulgo, haec verba: nimirum, supposititia videri. Ea namque si tollas, quod relinquitur falsum est. In ea igdur specie de suo quadrante substitutus dabit. Atquin hoc est ultra vites hereditatis, quae aestimari solent deducta Falcidia qui igitur non retinet Falcidiam, praestat Vlura vires. Immo non est hoc supra a vires hereditatis, si paternam hereditatem spectas, ex quaeninia relicta videatur, PQ inde atque si essendan prunis-Disiligod by Cooste
624쪽
bulis scripta. Eadem ratione interdum euenit, ut si patris hereditas non sufficiebat, pupilli sufficiat substitutus longe plus
habeat quarta paternae hereditatis: ut in hac specie pater habet cccc.in bonis,a pupillo cc. a substituto cc.legat,creuit ii reditas in cc. itaque Dc .ad substitutum peruenerunt. Si spectatur hereditas pupilli, Falcidia cessat. Sed quia opes patris spectari placet, quae idoneae non erant soluendis legatis,substitutus detrahet legatariis c. atque ita habebit ccc . quae su In-ma longe superat quartam paternae hereditatis. Et haec est sententia. f. quod vulgo. in quo malo quidam ex duabus particulis velut, unam fecerunt, quod & Accusius tentaverat.
De non eretriti enia partibus eahaeredum,earumsuepartium legatis.
Qui cohaeredes sunt, aut ex institutione cohaeredes sunt, aut ex substitutione : in singulis institutis vulgo probatum est Falcidiam separatim poni .leg.in singulis. D. ad leg. Falcid. quod &turic procedit, cum ex duobus institutis unus in alterius locum de partem venit ex substitutione vulgari,vel pupillari , vel adcrescendi Iure, si deficientis portio fuerit on rata vel exhausta, non item si onerata tantum fuerit adeuntis vel superstitis portio. l. i. g. id quod ex substitutione. l. qui
fundum. I. qui filium. g. cohaeres. l. quod si alterutro .l. in ramtione. 3. quaesitum. D. eod. Recte enim interpretes, sit, inquiunt,onerata portio accedat, non oneratae non augentux
legata, id est, legatorum S portionum ratio separatur. Sin
Vero non onerata accedat oneratae, augentur legata, id est,
legatorum & portionum ratio confunditur. Sed ,. id quod ex substitutione, obstat l. qui fundum. f. qui filium. D. cod.titu. in quo Iulianus cohaeredem qui ex substitutione vulgari nactus est, portionem oneratam solidis legatis obligat: nisi in ea Iuliani specie subintelligamus generalem repecilio nem legatorum, quae vulgi, intestamentis adscribi solebat:& vero necesse est ut eam fuisse adscriptam intelligamus, alioquin cohaeres patris ex substitutione vulgari adquisitae lagata non debere secundum Iuliani disciplinam, cuius aetate nondum exierat rescriptum diuorum Seueri de Antonini de repetitione legatorum, ut ostendimus in fragmentis Vlp.
625쪽
titu. i8. Rursus i. quod si alterutro opponi solet l.I. s. si cohaeis redis. D.eod.tit. Sed cum dicat, Stas, quibus verbis Proculianorum sententiam quam & ex Cassianis Iulianus prob uerat, deficientis portione ab eo qui adsit cum onere Iure accrescendi vindicata, & decreto D. Antonini confirmare
Paulum voluisse plus quam manifestum est, ideo firmissimi
asseuero eo in loco negationem deesse ac sic legendum, Sed ordiuis Antoninvi iudicasse dicitur non comminiscend-r Verum quemadmodum,ut initio proposuimus, in singulis institutis separatim ponitur Falcidia, ita & in singulis pupillo substitutis trabita ratio ac non totius patrimonii sed partium. In hac enim parte substituti comparantur institutus, & rediguntur omnia ad rationem primarum tabularum, ex quibus etiam facultates patris & legatorum in utrisque tabulis relictorum origo & causa aestimatur omnis. Itaque unius substituti parte onerata, vel exhausta,alterius non item is qui oneratus est, in
sua parte proprio nomine veluti institutus, Falcidiam inducit:is autem qui oneratus non est,Falcidiam non inducit, nisi quasi subst tutus beneficio contributionis, puta si ob legata a pupillo relicta supra dodrantem partis suae debeati cuius rei tale sit exemplum: Pater cccc . habet in bonis, filium impuberem instituit eique substituit Primum,& Secundum. a filio L. a primo cLxxx. a Secundo cL. legat. filio decedente intra pubertatem nondum solutis legatis singuli substituti e L. a pupillo legatis debent xxv.ita vero fit, ut Secundus qui non erat Oneratus vltra dodrantem portionis suae debeat: & hie
quidem in hac specie veluti substitutus, Primus ver , veluti institutis portionis suae quartam retinebitii 'd si pupillus priusquam decederet, a se relicta legata soluerit, atque ideo
cautionem exegerit calioquin tutores substitutis tenerentur. l.I. 3 interdum. l.is cui fideico m. l. repetitur. D. eod. virique
substituto quasi heredi stipulatoris committetur stipulatio,
in eam quantitatem quam retinere quisque debet. Porro Lv. Primus, xxv. Secundus retinere debet: quisque ex omnibus legatis pro rata. & haec est sententia d. l. in ratione. s. si filio.
cui solet opponit.I. g. Marcell. D. si cui plus quam per l. Fancid. eo quod Marcellus substitutum oneratum iubet integra
legat praestare: sed hoc ita si dubitetur de lege Falcidia. -
626쪽
namque soloeasu integra legata oneratus praestat . cautione interposita, utrique substituto, quae & utrique committi poterit,utputa si existente immenso aere alieno legara omnimodo inutilia reddantur: quia tunc Sc coheredis interest Iegata reddi,ctim sit aere alieno obstrictus pro sua parte. Sed causa cognita id est, inspecto aere alieno,si incertum non fuerit suae partis substitutus oneratus proculdubio quartam retinebit,
quia exemplo institutorum, & in singulis substitutis separatim Falcidiam induci placet.
Non rogatur de fructibus restituendis, qui ita rogatur, Quidquid ex hereditate mea bonisue meis peruensrit. l. quod is verbis. D. de Ieg. 3. verum huic sententiae aduersatur l. Ballista. Digeae ad Trebellian. nisi dicas eam in ea specie fuisse voluntatem defuncti,quod & verum est. Caeterum vn de colligituri An ex eo quod dixit Pecuriam Minime, nam cum pecuniam dicit, non hereditatem aut bona , fructus non venire constat. I. scribit eod. titui. quae proximε iuncta est l. Ballista.& ex eodem Celsi libro:& in hac quaestione pecuniae verbo plus non significatur quam hereditatis .l. nam quod 3. vltim .cod.tit. Ideoque in l. Ballista verba hiaec, id specuniam,
mali interpretis esse aio. Ne voluntatem coam colligas ex verbo,omnem, quod peremptorium vocabulum Valentinianus vocat. nam is si dixerit omnem .fructus non Veniunt.l.h redes in prin.eod. ii tu .cum & si non dixerit,intelligatur semper. l. Lucius. 9. tres .eod.titui. Rursus id ne colligas ex verbo, ,αηεnracsique, nimis de grammaticoru ferula securi animi esse videberis, si talia dicas, quid enim interest dixerit testator, Panta an an quidquid ρ Ne etiam dicas lege Ballista loqui defiuctibus perceptis ante aditam hereditatem. hi namque omnimodo in restitutionem veniunt, nec exigimus, ut de eis specialiter testator rogauerit, velut rogasse intelligatura. in fideicommissi. ita tamen. i. eodem
tit. Quid ergo dicendum λ Ego sic statuo, in specie l. Ballista
fideicommissum coloniae Philippensium propalam non relinquitur in hunc modum, αuanulecuma ex hereditate me
627쪽
ad te peruenerit,eam omnem restituaι, sed instituitur filius sub haeconditione, Si cauerit quantacumque pecunia ad se peruenerit, eam omnem ad coloniam Philippensium peruentu ram. De fideicommisso autem hereditatis cautio praetoria i
terponi solet, etiam si de eo nihil testator dixerit d. haec stipulatio. D. Vileg. no. cau. quae non recipit incrementum fructuum .l. I. g. bellissime. eod. tit. Huic enim cautioni eadem causa inest quae fideicommisso. l. Titius. 3. vlt. D. ad Treb. Hac vero cautione Ballista contentus non fuit, sed volui e conuentionalem interponi dc quodammodo non ex testamento, sed ex cautione conuentionali fidei commissum deberi voluit. Huiusmodi autem cautio conuentionalis incrementum fluctuum recipit l .pecuniae .g. I. D.de verb.sign.quae pertinet ad stipulationem venditae hereditatis,Quanta pecinia exhereditate peruenerir,ut ostendimus Obs.lib.2. ca.3o. Denique conuentionalis plenior est praetoria, quoniam id plerunque contrahentes agere videntur. QMmobrem dum ex cautione conuentionali non ex testamento hereditatem restitui voluit, cum incremento restitui voluit. alioquin fru- .stra iussit caueri cum edictum sufficeret.
Edicto praetoris remittitur conditio iurisiurandi non tantum in heredum institutionibus, sed etiam in legatis, & in
iis quae instar legatorum sunt, non in conuentionibus. Nam etsi quod testator testamento remittere potest, possinoetiam conuentione ij quorum interest. l. pactum. Digest. depact. non tamen quod lex edictum, constitutio in testamento re mittit , continuo etiam in conuentione aut contractu remitistit , sicut & quod in testamentorum causa admittit, exempli gratia cautionem Mucianam, eandem in contractibu*aon admittit. In libertatibus quoque conditio iurisiurandi non remittitur. l. I L. Digest de manu. testam . quae l. coniungenda est cum l. 8. D. de cond. instit. Haec edictum ponit,illa exceptionem edicti. de huius exceptionis ratione Marcellus in l. non dubitamus. D.de cond. dc demost. plerunq; ait non quidem in turpium,sed in earum quae remittuntur numeru con-Diuiti eo by GOrale
628쪽
ditionem iurisiurandi referri. Itaque in libertatibus non reprobatur conditio iurisi utandi, in certis reprobatur &remittitur, cuius rei causa olim adeundus erat praetor, ut Cicero
indicat in praetura urbana, dum de P. Trebonii testamento loquitur. Hodie ipso iure remittitur & improbatur, & quod
ita relictum est pro puro habetur. d. l. 8.f. vltim .licet heredi ve diximus non remittamur, quod iurisiurandi conditione adstrinxit testator.Csterum non quod iurare iubetur,sed iusim randum in conditione est. Hoc igitur circumscripto, pura imstitutio purumue legatum relinquitur. Id notandum est nudam conditionem iurisiurandi nunquam remitti, quin imo ei necessario parendula est. Fac Gaium ita testari,Titius si iurauerit heres esto. Titio si iurauerit x. lego. l. Antistius. D.de adq.her.l. municipibus. D.de cond.& demost. His verbis nudum iusiurandum iniungit,cui rei satisfaciet heres si hςc verba fuerit praefatus, quibus & veteres in prosporis rebus ex ptandis utebar tur.Testir diuinum numen fas mιhιμι eam hered, ratem idue legatum capere, vel, ex animι mrasententia hanc heredi- ratem hocae legatum habeo, quae si uti verisimile est, animo hereiadis vel legatarii fuerit praefatus,non dubitamus quin herediatatem eo facto vel legatum agnouerit, quod tamen caeteris conditionibus potestativis satisfaciendo non adsequitur. l. et qui ita. D. de cond. insti. Itaque eius conditionis, Si iurauerit, duo singularia recepta sunt,ut expleda sit omnimodo, ut eam explendo statim hereditas vel legatum adquiratur. Id ad e tremum aductam l.26. D. de cond.& demonst. quae ad hanc quςstionem remittendi iurisiurandi pertinet,deprauatam videri quod hanc scripturam Si 2o.dederit aui iurauerit satiquis
facturum, referat Vnam conditione exprimere ii bctem duas partes. Ea enim scriptura profecto duas conditioncs continet disiunctivo modo praescriptas,quarum una unam tantum, at
tera duas partes habet. Itaque, quod de quae in ea lege sequuntur suadent, sic malim.Haec scriptura,si mraueri stao. d luxum aut aliqui acturum.
Quae priuatis competunt actiones excluduntur praesti
629쪽
ptione annorum 3 o. ex Theodosii illa constitutione non seti piis modo nostrorum, sed exterorum, Ut alio notauimus loco celebratissima. Quae vero ecclesiis vel aliis venerabilibus locis vel ciuitatibus competunt actiones, vel quae debentur in redemptionem captiuorum quorum exactio plerumque ad episcopos pertinet, non excluduntur nisi C. annorum praescriptione exi. vltim.C.de sacr. eccles Pertinet ea lex ad
Orientales ecclesias. Ad Occidentales No. 9. & quidem omnes , nedum ad Romanam, quod conuersio Latina liquidbdemonstrat. Graeca forma deest nec inuenitur in basilico.
Omnes vero fatentur a Nouel l .m. supradictam l. vlt. corrigi introducta in ecclesiarum caeterorumqm locorum pietati MDeo consecratorum actionibus XL. sublata C. annorum praescriptione. Introducta iam ante illam quidem fuerat XL. a norum praescriptio. Nou. I I. haec tame C. annorum non fuerat notia inatina sublata. Quaeso, cur etiam non fatentur eor-
rectam Nou. 9. Est namque Nouel. II i. posterior, nec est cur plus occidenti quam Orienti tribuatur. Et ita quoque sentiunt ex nostris interpretibus complures,& ex veteribus Iulianus Antecessor Constantinopolitanus. Nec igitur placeat Irnerii nec iuris Pontificii conditorum sententia. Extat verbIII. Novellae summa quaedam Grςce conscripta cu hac valde notanda Graeci interpretis obseruatione, quam Theodori e Gse didici ex libro ut quae debentur in redemptionem captiuorum hodie etiam non oporteat excludi,nisi c.annorum praetcriptione,quod in ea Nou.de eis nihil memincrit Iustinianus. Qua ratione etiam putem aduersus ciuitates in iis quae eis legata per fidei commissiim relicta,donata,vendita sunt, non posse opponi nisi c.annorum praescriptionem ex l .vltim .s .de fac r.eccles. Ipsae Nouella integra re lata est inter edicta Iustiniani sub falso titulo αλιωπιγ σω Noia uellam Harmenopulus appellat non edictum lib. I.tit.3.Non video autem cur a Nouellis ea edicta separanda fuerint,cum
dcc. inter Nouellas referantur. In legibus antiquis Carolide Ludovici ita est scriptum: P e ro.anni vel 2 o. vel O. -
ram praescriptio religiosis domibin opponatur ,sed sola 4 o. annorum
630쪽
. LIBER IV. cos comemti: s nanseum in cateris rebin ,sed eum in legati. o hι-
Qui dicuntur filii naturales siue nothi, burii aut vulgo
qu siti non sunt.mihi sunt: qui ex concubina domi sine n
ptiis uxoris loco retenta, quam Graeci-να-ν vocant,nascuntur.Spurii qui & terrae filii patre incerto geniti quasi
inmis δω sic legendum apud Valerium siue Iulium Paridem lib.ro. ex scortatione,stupro,adulterio, inccsto: quia vitia inconcubinam non cadunt. Est enim legibus probata,& ut eleganter Iulianus ante cetar ait in Novell. I 8. legitimam uxorem imitatur.Nothi ex Constitutionibus ab intestato aliquid iuris in bonis parentum habent non extantibus filiis legitimis, quin & ex testamento extantibus legitimis unciae, non extantibus etiam solidi ex Noueli. αUD,ν capacitatem habent. Spurii ex utraque causa incapaces sunt, ac ne alimentis quidem digni, quae tamen nothi habent etiam ab intestato extantibus filiis legitimis. Nothos nusquam spurios aut vulso quaesitos appellari dico. Nec proferat mihi quisquam in
hanc rem f. quoniam. l .cum tabulis. D. de iis quae ut ind.aufest enim meo quidem iudi Cici nondum is s. bene a quoquam aut restitutus aut explicatus. Restituendum vero ipse ac explicandum ita censeo. Concubinatus pugnat cum stupro, stuprum lege Iulia vindicatur.Concubinatus nulla lege vindicatur. Cum ingenua stupru committitur, nec potest cum ea concubinatus. constitui nisi vel testato, vel sine testatione sit obscuro loco nata sit, vel vulgo quaestum fecerit. l. in Concubinatu. D.de concubin. Vulgo,non palam dico. Sunt haec diuersa.l.probrum. D.derit. nuptiar. Ad haec stupro cognita,non etiam quq in concubinatu fuit,nihil ex eius cui benigne fecit, testamento capere potest. Cum concubina est connubium, cum stupro cognita non est connubium. Cocceius Cassianus V. C. Rusfinam ingenuam honore pleno dilexit.hic est honor maritalis, quo secernitur uxor a concubina.l. item legato.3.pen. D.de legat.3.l.donationes. D. de do