장음표시 사용
651쪽
meretrix. 8c sponsa ex rescripto Seueri. Ea φamen cum qua incestum committitur, vel quae uxor esse non potest, non accusatur Iure mariti. quod non pugnat cum eo quod dixit de iniusta uxore. nam iniusta uxor, uxorcst: ut quae non sol mniter accepta est aqua de igni. nam vereor ne definitionem alio loco traditam euertat d. l. si uxor. g. si quis uxorem. Tentati ex eiusdem solummodo legis. 3.si minor. potest, non accusata sponsam Iure mariti, quod cum neget impuberem Iure mariti accusari,adfirmet vero quasi sponsam accusari, plane consequens sit sponsam Iure mariti non accusari. ne adieceris sponsi.nam sponsi nullum Ius cst separatum. Vel enim
extraneo comparatur,Vel marito. qua de re quaerimus. Marito autem in hac causa eum comparari post rescriptum Seueri arbitramur. Sed ne obstet g. si minor. explicatione indiget nostra. Impubes VXOr esse non potest, sponsa esse potest si modo infans non sit l. in sponsalibus. D. de spons. Augustus quidem constituit ne minor x. annis sponsa haberetur, ut Dio, & Zonaras scribunt. unde explicandum est quod Sue. tonius ait eum tempora sponsas habendi coatinasse. Sed alio Iure utimur. nam post vii. annum sponsalia contrahi post uni.
Verum enim Vero, ut ea nominatim contrahantur exigimus,
idcirco si non factis sponsalibus impubere duxero domum
quasi uxorem, nec nuptiae sunt, nec sponsalia. At si sponsalia nominatim contracta sint, crit sane mihi cum sponsae loco, dummodo sit maior septennio, diemue supreinum septennii agat. quod Vb tractat in l. quaesitum. D.desponi. ex Labeone& Papin. Labeone posteriorum libris, Papia lib. x. quaestionum l. cum hic status.f. pen. D.de don. inter vir.& uxor. l. dotis promissio. D. de Iure dot. Aut igitur nondum viri potentem duxi domum factis sponsalibus aut non factis.priore ca su est accusatio Iure mariti, posteriore Iure extranei. 6c haec
est sententia s.si minor in quo,sed quasi sponsa, id est, si quidem sponsalia praecesserint. Et quod meo, idem omnino refertur ab Imperatorem d. l. proprer.si modo ita legatur, ut auctores βαGMGῆν legunt, Propter violatam virginem quae adusta
postea esse coepit: de virgo pro impubere accipiarur, ut L praefectus. D. derit. nupt. quam significationem Nonius Marcel. Diuitiaco by Corale
652쪽
Ius notat, atque inde puberes devirginatos dici. Et violata nomen non pro vi accipiatur, sed pro stupro sine vi illato.
quamobrem conuenienter adiicit ipsam persequi suam iniuriam quod vitiata sit immatura, & imbecilla aetate. I dem puberi non dabitur, cum in crimen consensit robusta iam aetate. & ita Graeci accipiunt l. I. C. ad leg. Iul.de adult. non male. Nunc videndum est, an etiam hodie sponsus Iure mariti accusare possit. SI sane videtur eum neque mariti, neque extranei Iure accusationem instituere posse. quoniam maritum Constantini constitutio nominat &genialem lectum. Et sicut lex Iulia rescripto Seueri ad sponsum, non ita illa constitutio ad sponsum alia constitutione porrecta est. Sed non est nouum ut priores lcge S trahantur ad posteriores. It que rescriptum Scueri trahemus ad constitutionem Constantini.
Indutum abad imperfectorum Pandectarum.
Vnum protuli indicium Pandectarum imperfectorum in commentariis de verborum obligationibus. Aliud profitebor hoc loco.Nemo est qui l. 7. D. de bon. damn. inspectum finem non statim imperfectum esse cognoscat, his sane aut similibus verbis desinebat, iussupatris cuim inpotestate egis adieris hereditatem vindicari eum co. egregia vero sententia, hereditatem a filio vel filias scelere partam & patri quaesitam iussu eius adita hereditate patri eripi ex eo scelere damnato filio filiaue, cum tamen caetera, quae filiussam . patri honeste quςsiuit,eo damnato patri non eripiantur. Male Accursius sit bintelligit necauerit,pro adierit. Male notat inde iussum patris non excusare,notare debuit, scelere filiis quaesita
quamuis patri adquisita sint fisco peti. At quod dixi finem l.
7.non est finis. Desideratur alius paragraphus: cuius haec est sententia. Post deportationem adqui'a mortuo deportato ad cum
pertinere, quia deponatur est capitis minor o heredem habere non potes. Pol relegationem, O publicatimem bonorum quaesita in 'scum non transire,quia relegatus ex resamenIo, vel ab ame fato heredem habet. quod plane confirmat conciliationem l. 2. C. debon .posi . cum l. si mandauero. F. is cuius. D. mand . a nobis
traditam in tit.qui test.fac. posts Mortem dcportati nec restia
653쪽
tuti 5 reuocati exigimus, ut postea quaesita fisco obueniant. vivus namque eis utitur suo Iure l. II. D. de interd. & releg. Ab eo desideratur l. 8. Marcian. qua hoc primum cauetur, ut patronis damnato liberto l. 7. f. si in libertinum cod. ita liberis
patronorum scrvari partem debitam, id est, dimidiam, ante Iustinianum de qua Suetonius in Nerone, ut ebonu, inquiti libertorum pro limisse dodrans cogeretur. l. I. g. pen. D. si cui plus quam per leg. Falc. Deinde si damnato sit filius, filius patroni filium patroni fiscum excludere in partem dimidiam, excludi autem ipsum a filio proscripti. qua ratione fit, ut filius
prolcripti, cui si solus cssct quadrans dumtaxat concedere is tura emissem obtineat, cui non absimilis latio proponitur in l. aequissimum. D. ad Tertyl. Puto autem cXemplo patronorum quibus conceditur portio debita, filio proscripti non concedi amplius portione legitima. Sed conceduntur Iura libertorum benignissime cxconstitutionibus. l. 4. D. de Iu .pat. non Iure l. 3. D. dc interd. δc releg. Conceduntur & vniuersa bona, quq matris aut aut succcssione filio obuenerunt. Corn. Tacitus x III. dempta bonorum parte nam filio & nepti pars concedebatur, eximebanturque etiam, quae testa mento matris aut aut acceperant) in Insulas Baleares pellitur. Exl. pen. C.de bon. poss. hodie liberis conceditur semis indistincte ex Nouella as. Boni quoque principes iam olim modo assem concedebant, ut d c Antonino Pio est proditum, modo semissem,ut de M. Antonino Hadrianus tantum duodecimas,Triumuiri R. C. decimam marib. vicesimam taminis. Ex Iure autem veteri Falcidia conceditur. excipitur semper perduellionis causa, in qua nihil neque ex damnati patris,neque ex matris, vel aui bonis liberis conceditur, nisi filiabus quadrans eorum, quae acceperunt succcssione matris l.quisquis .C. ad leg. Iul. maiest. Liberti beneficio constitutionum conceduntur. Tum adiicit Marcianus in partem dimidiam a filio patroni fiscum excludi, licet filius mediae par tis bonorum possessionem non petat. Satis enim est esse delatam. qua ratione etiam olim in legitimis hereditatibus non errat successio. Postea, bona relegati non publicari nisi specialiter sententia adempta fuerint,vil .deportatorum. C. depcen. l. q.&I4. D. de interd. de releg. Adimi bona sententia
654쪽
posse, adimi sententia Iura libertorum non posse,solum principem relcgato Iura libertorum. Quod ergo Corn. Tacitus
scribit xviri. reuersis ab exilio Iura libertorum coacessa de deportatis accipiendum est,quibus tacito de bona, & Iura libertorum adempta censentur. Sed restituti recipiunt Iura libertorum l. I. D. de se n. pas. dc rest. Postremo ait Marcianus,
licet mortua in matrimonio silia dos profectitia ad patrem redeat, noideo se post damnationem patris morsua in matrimoni lia ad iascum eam redire. manere igitur apud virum potius, quam fisco peti, vel eo maxime quod damnationis tempore non fuerit dotis actio in bonis patris. 3c hoc ita, ut l. 9. subiicitur ex Callistrato, nisi in fraudem fisci dos data fuerit. tollitur fraus fisci, ut in l. 7. s. cx bonis. Scquitur ex eodem Marciano in l. is. ex promissione dotis factae a socero ante proscriptionem, genero actionem in fiscum dari. Et diuortio soluto matrimonio, quo casu dotis repetitio patri non datur, nisi agat voluntate filiae, si damnetur pater nondum extorta voluntate filiae, filiae actionem esse, ut l. in insulam. D. sol. mat. Sed si iam ante consenserit ei filia, quasi successione fisci actionem esse, hoc modo, sicut interpres Graecus notat, ut quod faccre debuit pater, fiscus faciat,id est mulieri dotem conseruet, Sc secundo nubenti reddat . quae legis sententia destruit omne id
quod Accursius ad i. in insulam. extruxerat. citatur ea l. IO. ab auctore e-ηολυων ad i. 3I. D. sol. matrim. corrupto numero tituli Sc libri cum debeat scribi tit .s1. lib. 6o. Suquitur l.vltima, siue xl. eiusdem Marciani, siue Marci, ut damnati,Mpendente appellatione, mortui bona non publicentur. quia non habetur pro damnato. ideoque eius testamentum manet, id ue mutat recte. quod cliam si appellatio non sit recepta locum habet, ut perspicue declarat l. 6. g. hi autem. D. de iniust. rvp. test. Ut post crimen contramim alienare reus pos sit, utque ei soluatur recte. fieri namque potest ut non condemnetur, ut in reatu moriatur. Caetcrum post condemnationem fraudis causa SI metu accusationis alienata reuocau tur. Excipitur crimen maiestatis. qua de re tractatur multis locis l.vit. C. ad leg. Iul. ma. l. ex iudiciorum. D. de accus. l. post contractum. D. de donation. l. reo. D. de sol. l. aufer-
Lur. s. uueacu. D. de Iuro fisc. Et haec quidem quae deerant
655쪽
titulo debon. dana. ita restituimus cx l. bro Lx. l-ικῶν.
' Reus qui sibi mortem consciuit pro confesso &conuicto habetur. Reus qui accusatorem criminis non capitalis corrupit, pro confesso habetur. Ille defensionem relinquit heredibus i.3. g. vlt. D. de bon. eorum, qui ante sent. Cur de hic non relinquet defensionem heredibus, ut proditum est in I. eius. D. de Iur. fisc. Neuter enim pro damnato habetur.Nominatim confessus pro damnato habetur. Silentio confessus, siue qui habetur pro consesso, non utique habetur prodamnato, itaque causa adhuc iudiciumve est in integro, &sus cipi ab heredibus defuncti potest. Verum huic sentcntiae ob stat leg. 2. D. de bon .eor. qui ante sent. cuius sententia Mspecies haec est. Latrocinium mortis poenam non sena per co-tinet. quo casu reus qui delatorem corrumpit pro confesso habetur. Nunc finge , latrocinii rei alios quasi particeps nominauerunt, in quaestionibus forte vel interrosationibus, ut l. libertus .f. in quaestionib. D. ad mun. l. I. g. cum quis. D. de quaestioni b. Nominatores indices sunt. Plinius x. epist. Ab indice nominati Christiani. Suetonius in Iulio. Interscios Catilinae nominatus ab indice. 5e in Tiberio. SIrictim nominatos ab indicescripsierat. Me tu indicii ait Tacitus 2. quodd. j. cum quis .dum metuunt ne eos nominent. Plerumque vero alius index, alius accusatori. Atthales. D. adleg. Corn.defat. Scqui index esse potest,accusator csse non potest. Cicero in Diuinatione. Si tibi indicium postulas dari concedo, sin autem de accusatioue dicimus,concedas oportet aliis. Sic in hac specie latrones indices sunt qui accusatores esse non possent. Alii igitur accusatores, quos nominatim corruperunt, atque ita de se quodammodo sententiam tulerunt, cum sanguinis causa noageretur,tum vita decesserunt. Eos , inquit lex quasi confessos non relinquere defensionem heredibus rationis m. Imo vero iniuriae. Inducor itaque, ut legam, rationis non est. Male Accursius latrones pro furibus accipit, male in latronibus speciale esse
ait,cum non sint maiore odio digni,quam illi, qui ne sibi quidem parcunt. Verisimile illud potius est, quod coniunctim
656쪽
rem esse positam ait. Dubitandi causa laarc cst, quod in auratis vel auro inclusis argenteis vasis aurum ita illigetur ne detrahatur quasi confusione facta, Emblemata vero aurea plerumque exemptilia sint.Verius tamen est: omnia argento legato cedere,nihil eorum auro legato cedere l. Cum aurum. s. item Pomponius. D.eodem, similique modo respondendum erat, Senatuscons. facto ne vasa aurea ministrandis cibis fierent, quaerentibus, an interdictum esset usu argenteorum in quibus essent emblemata aurea, interdictum scilicet eis non esse.qua de re voluisse Tiberium & aliud Senatusconsultum fieri Dioscribit 17.iis verbis απιιτ έρουσῶ σκέ ψ μηAνα νο ετtam δη-θησαν πινες Ss ici m P f He Hυ - δεμcλημ--απη πρέ-ούον σφιαν ει γε
ἐ ἀλήμοις - μν . Et vero factu opinor,propterea quod
Tacitus decretum scribit, ne vasa auro solida fierent. vetita igitur non sunt inaurata, vel inclusa, vel quae emblemata aurea haberent, quia haec vasa aurea solida non sunt. Et quod Suetonius scribit in quodam decreto patrum cum emblema. ta recitar tur,commutandam vocem censuisse Tiberium. Id enim Senatui consultum intelligit de argenteis vasis habentibus emblemata aurea, quo plane corroboratur, confirmaturque sententia Galli. Illud non omittam in d. l. pcdiculis. . T.vocem Vrdibus, delendam esse, varie legcbatur,alias lapidis,m ali .isa' G-. V tramque lectionem scriptor retinuit,cum posterior tantum retinenda esset. De Iussu mulierum cys sinati, nuptin. Aut diuortio . aut morte mariti soluitur matrimonium.
Si diuortio mulier alii nubere potest statim,nisi praegnans sit, vi in libro de praescriptionibus docui cap.2o. Rusert Tacitus lib.r.& Dio. 48 abducta Neroni uxore praegnante consultos E Tiberio pontifices , an concepto nec dum odito partu rite nuberet, res 'Ondisse si dubitetur an sit plagitans non rite, si Certum sit non esse praegnantem , rite Consuluit Pontifices, quod ritus nuptiarum a iure Pont .ficio peterentur. Est
657쪽
titulus de ritu nuptiarum , cuius conceptio satis demonstrat, pontificii iuris hoc esse,quo iure nuptiae fiant , sicut illud quo ritu. funesta desinat esse familia,de quo ex eodem iure nonni. hil seriptu in est in l. si ex re . . vltim. Dig. de stipulat. serv. qua sanctitate muri, quo iure portae, qua religione monumenta, quo ritu res sacrae fiant.g. sacrae. Institutioni b. de rerum diui sion.l. hereditas. D.de pet.hered. l.Ossa. D. de relig. atque ideo iis rebus omnibus adiri solebat collegium Potincum. Sed ad propositum redeo. Si morte mariti soluatur matrimonium, aut more maiorum lugeri debet maritus, aut non. Si lugeri non debet,ut si damnatus sit perduellionis, potest etiam tunc muli et statim alii nubere,nisi praegnans sit l .liberorum. s. i. D.
de iis,qui not.ins. Si lugeri debet,sive sit praegnans, siue non,
nubere alii non potest intra legitimum tempus, olim Io. menses,hodie annum, nisi hoc a principe impetrauerit, ut sibi intra legitimum tempus nubere liceat l. let. Digest.de iis qui not. infam. Addo , vel a Senatu. Plutarchus in Antonio: ι εc ς-νομωυ μωγοίν ουθος γαμειοΘ', Ι σωγκλητου δόγ3 Vn τὸν νον εὐι- αίει si
Id tamen mulier non impetrabit si praegnans sit. Recte enim Gaius Imperator cum publicae laetitiae causa luctus cohibuisset, viduis permisit nubere intra legitimum tempus sub haccxceptione, nisi praegnantes essent, Dio 38 ὐ - τα τανταεπισχεν ω -πης γωνα si πιις - πιθών ε ιδναις τ' αἴγε μὴ ia γαιροι εχώσιν ἐIgitur soluto matrimonio hoc, vel illo modo praegnans nunquam rite nubet alteri. Diuersum est in non praegnante,nisi si mortuus vir lugeri debeat,&non sit remissus luctus beneficio principis,vel senatuS.
De iuris er constitutimum disserentia.
Separatur saepe ius a Constitutionibus, uti. falsa. D. do
Cond.& demon. l. q. g. contra. D. de doli excepi. quia multa Constitutiones benigne, aut seuerocotra ius introduxerunt. Ius ectercs leges appellamus aut plebiscita aut edicta aut Iurisconsultorum auctoritates. Iure liberis damnatorum non Disiti eo by GOrale
658쪽
seruantur libertorum iura,Constitutionibus seruantur. Iure ad tempus ordine motus ex crimine famoso etiam post te pus infamis manet, Constitutionibus post tempus labes pudoris eluitur. eodem genere inultae aliae leges, quae inter se pugnare videntur in cocordiam adduci possunt. Hanc quoque differentiam iuris, S consti tutionum belle comprobat quod de Macrino Capitolinus scribit, futile eum in iure non incallidum,adeo ut statuisset omnia rescripta veterum principum tollere,ut iure,non rescriptis ageretur. Longe alia messuit Caligulae,qui de Iurisconsultis quasi scientiae eorum omnem usum aboliturus saepe iactauit se effecturum, ne quid
praeter se, id est, praeter id quod ipse constituisset respondere possent.
Vlpianus Protribunalium scripsit libros Io. quibus tractauit de causis,quae nec mandantur, nec delegantur,sed a Praetoribus ipsis praesidibusue pro trib ali expediuntur, veluti
de salariis mercedibus, nutriciis,proxeneticis,de restitutionibus minorum .cle tutoribus aut curatoribus dandis,de transactione alimentorum,de praediis pupillorum alienandis. & de hac postrema causa tractans, dc finiuit urbana& rustica, de suburbana praedia l. r98. Digest .verbor. fgnific. Id etiam scripsit quod est in t .s. D.de sun.dot. Iulianti lib. I 6. Digestorum, ex quo est LI. co. tit. in eam sententiarn in fundo dotali,cuius lege Iulia alienatio prohibita est, scriberc, ei fundo seruitutem imponi, vel remitti non polle quo exemplo & in oratione D. Seueri de praediis pupillorum sine decreto non alienandis Vlpianus lib. 1. Protribunalium, ex quo sumpta est d. l. s. scripserat, alienatione prohibita, seruitutum quoque remissionem vel impositione prohibitam videri. quid & libris
ad edictum icripsit l. 3.1. pcn.D.de rc b. eor.qui sub tu. vel cur sunt. Et sano ut in lege Iulia, ita dc in Oratione Seueri alienationis vcrbu accipitur eodem modo, pro Volutaria primu nopro necessaria: na vi ex causa dant insecti vicinus fundii dotale possidere iuberi potest l.r. D. de iv.dot. sic & fundu pupilla-ICl.3. 3. I. D. de reb. eor.&c. in illo loco ut procedat, iuberi etiapossideri poterit: qui usucapionis vel dominii verbo mutilus
659쪽
videtur:vnde sic lego, ut dominium procedat, iuberi etiam possidere poterit. Graeci, δε η m. Item in utroque iure non tantum dominii sed & iuris alienatio prohibetur, puta seruitutis vel omphytcuseos.& ideo recte in i .us.C. de praed. min. Dominium siue ius. Ex Vtroque quod culpa mariti vel tuto inris usucaptum amissumve non utendo est,rcstauratur l. si sun. dum. D.de fund. dot. d.l.3 F. pen. Eodem modo & in solutum dationem & cautionem dadi utroque iure infringi dico. Sed excipitur ubique prouocatio quae fit iudicio communi diuidundo l. i. C. de fundo dor. l. si pupillorum. D.de reb. eor.&c. l. pen. Cod. de praed. min. Verum dissident etiam in aliis plerisque. Lege Iulia urbani Sc rustici praedii alienatio prohibetur l. 33. D. te fund. dot. Oratione, Seueri rustici,&suburbani, non urbani. Sed ex constitutione Constantini etiam urbanil lex. Cod. de admin. tui. In lege Iulia abscise & destricte inhibetur alienatio. In oratione Seueri, sine decreto. Et hoc decretum a Praetore Constantiniano interponi Constanti. nus ait in l. vlt. C. de praed. min. scribens ad Senatum vitiata enim eius constitutionis inscriptio est in urbe scilicet Constantinopolitana,quae modo tres praetores habuit,Flauialem, Constantinianum,Triumphale,modo quatuor, modo qui que, modo octo, Constantinianum, Constantianum, Theodosianum, Arcadianum,Triumphalem, Augustalem,Romanum, Laureatum, ut ex Cod. Theodosiano didicimus, ad extremum tres tantum ex constitutione Martiani l.I. C. de ossi.
prael. Decretorum interpositio proprie pertinuit ad Costantinianum d .l .vit.Valde autem notandum quod ait d.l. vltim.
Duntaxat Vt l. I 2. Tantum.nam & orationis verba docent,obaeris tantum alieni causam decreto praediorum pupillarium venditionem vel obligationem permitti posse , quod declaratu r aperte in l.1.3.s aes alienum. D. de reb. eor. &c. Recte, venditionem vel obligationem . nam & citra hanc causam donationem propter nuptias,Vel dotis dationem ex utilitate minoris decreto permitti constat.d.l.lex. C.de adm tui.l.Vir. C. si maior.fac.alicia.rat.hab. neque obsta l. 8. Codic.de praed. min. quoniam donauerat maritus sine decreto. idque Bais
lici ad eam legem Φ nopsis expressit. rursus d. l. 8. nihil obstat. Ir. Cod. si aduer. donat .duae enim sunt unius constitutionis
660쪽
partes,quarum una est de praediis, altera de rebus mobilibus, cui etiam congruit l.I. C. Greg. si aducr. don. spons fata Caeterum 8c ex Nouel .ris'. obligatio praediorum ipso iure permitti videtur minori 2I. annorum,eius a quo heres institutus est ab
de lege Falcidia accipiendam esse. 5 sanc communis opinio haec est. Sed videamus an melius si secundum inscriptionem totam eam legem accipere de lege Iulia S Papia, ut una sie ratio, quae quod proponit a primo, conditionis implendae causa data, licet non ex bonis mortui proficiscantur, capere tamen supra modum legitimum solidi incapacem non posse, id deinde adhibita distinctione iis verbis, Certe quod &c. ita emendat ut data a statu libero conditionis implendae causa ex peculio, quod is habuit mortis tempore,supra modum capere non possit is,qui ex bonis testatoris solidum capere non potest, quia scilicet haec videntur esse ex bonis defuncti, qua ratione verum est etiam ea heredi in Falcidia imputari quasi hereditario iure percepta. Verum ea quae dat statuti ber, si adquisierit post mortem testatoris vel si alius pro eo dederit, quae legatarius quae fidei commissarius, quae coheres, quae ex
bonis testatoris non proficiscuntur, cur non capiet is qui ex bonis testatoris certo capiendi modo coercetur, qualis fuit coniunx legibus illis, cum & ex substitutione pupillari non 'iudicetur incapax l. 6. D.de vulg.substit. Certe, ait, quasi superiori sententia falsa, ex alio forsitan auctore ab Vlpiano relata , cuiusmodi multae sunt in legibus sumptis ex Pauli Ac Ulpiani libris eadem ratione conflatae. insignis est in l.I. D. de inst.l. Αir modo legati coces. malim,modo lege concesso. Quod Basilici confirmant,& superiora Verba, is cui certum modum lex concessit.& ita ad easdem leges Terentius Clemens in I.
sed si hoc specialiter. D. de cond. & dem. Amplius legi conis cessae portionis. & l. 67. D. ad leg.Falcid. Statutam legi por