장음표시 사용
671쪽
bitorem meum cur non fiet per te ipsum, si debitor meus e ,3 Dissentit ab Vlpiano Africanus in l.qui negotia. D. Mand.
vere dis entit,ut ex veteribus Fulgosius, ex nouis Molinaeus censuerunt recte. cuius rei duo argumenta habeo. Primum,
quod Africanus rationem palam refellit qua utitur Vlpianus, deinde quod alia etiam in re Asticanus eadem lege ab Vlpiano dissentit. quod exposita specie & sententia legis liquido constabit. Pecuniam mihi debes ex causa mandati, de negotiorum meorum administratione, ut quia debitores meos exegisti, conuenit, ut eam quali creditam mihi deberes sub viris. Quaeritur an sit creditat Respondet Afiicanus nuda conuentione non fieri creditam. Obstat quod si pecuniam quam mihi debes causa depositi creditam volo, mu- .
tuum contrali ituri .certi. 3. vlt. D. de reb. cred. Sed hoc casu nummi, qui mei er*nt, tui fiunt. Ex causa mandati nummi nondum erant mei. Obstat, quo Vlpianus utitur, mutuum contrahi,si a debitore meo mea voluntate pecuniam acceperis. Sed id hoc tantum casu benigne receptum est Iure singulari. non est ergo producεdum ad consequentias. l. I I. D.de 'diu. reg. Iur. Itaque non dicemus mutuum contrahi, si pecuniam quam mihi debes ex causa mancini tibi creditam volo. Non dicemus item mutuum contrahi, si tibi dedero rem vendendam ut pretio utereris quasi credito, quod etiam aduersatur Vlpiano,qui&hoc casu mutuum contrahi putati. rogasti. D. 4ereb. cred. Vlphinus fictione quadam, &utilitate nititur, Asticanus mero Iure, quo re, id est, traditione
propriae pecuniae, non nudo pacto mutuum contrahitur. Pacto quidem fieri id potest,ut pecuniae ex ea re quam tibi vendendam dedi redactae periculum ad te pertineat, idque agi
videtur,cum ut eam mutui Iure retineas. condenit proinde ex ea conuentione periculum pecuniae ad te pertinebit, pecunia non erit mutua. Ac si iesiliter insuperiori specie,si pecuniam quam mihi debes ex causa mandati creditam volo, periculum pecuniae ex ea conuentione ad te pertinebit. CrC-dita pecunia non fiet,ideoque usurae etiam de quibus ciaue nit, venient in actionem mandati,quod si bonae fidei, quae tamen ex nuda conuentione non venirent, si pecunia credi esse ζ.
672쪽
Antinomiae non sunt quas Budaeus antinomias esse iudicat adleg.vltim. D.de aedit. edict. Ac primum quidem certe l. repetitio. D. de cond.indeb. non est contraria l.si poenae. 3. I. eo. nam distinctio Accursit tam est vera,quamquς verissima. Aut quod alius debet solvis tuo nomine, aut debitoris. Si tuo nomine,tibi condictio competit, & debitor non liberatur leg. 2. Cod. de iis qui in praered .l. s.C. de condict.inde Ll. si poenae l. in summa. in fin .eodem titu.cum qui s. s. de peculio. D.desolui. l.siquid possctar.D. depet. her. Si debitoris, nulli condictio competi t,& debitor liberatur d.l. repetitio. l. quod nomine l.seruus cuiusdam . in sin. D. eod. l. de herediaitate. C. de pet. hered. Eadem distinctione utimur in speciol.II.de cond. inde b. Si pater,vel dominus cum qν actum est de peculio per errorem soluerit plus quam esset in peculio, an condicit quod plus debito Oluit Si nomine serui, vel filii, non condicit si suo,condicit. l. I vit. l. 2. D. de consti t. pec. Eadem utimur in specie l. indebitam.& l. frater , . vltim. D. de cond. indeb. In debito pecuniae promissae fideiussor acceptus soluit.quis condicit Ipse,si suo nomine, Promissor si promissoris nomine. Aliam vero antinomiam Budaeus constit ii it ex lib.cum quidam.& libr.in fraudem. D. de iur. fiscus. Lex in
fraudem ait, in fraudem se rei non tantum si alientiar, sedes
non quaeratur, quod sic perperam exponit Alciatus, si dominium in accipientem a debitore fisci vel reo capitis non traia stratur.rectius Graeca. ra Amυ - Θμ, α,caeterique Latini.At l. cum quidam. filio emancipato, ut hereditatem adi-'ret, ait, non videri factum in fraudem fisci. Dicendum aeque puniri fraudem siue alienando, siue non adquirendo fiscum fraudarit quis licet aliud seruetur in actione Pauliana, Vel Fabiana, vel collatione bonorum filii emancipati . neque obstire l. clim quidam . nec enim hoc vult, in fraudem fisci non fieri ii non adquiratur , sed vitiosam collectionem esse, Qui emancipae filium, ut hereditatem adeat, non utitur occasione adquirendi, ergo in fraudem fisci facit.alio quin non possct filium capitis reus emancipare, quod soli reo
673쪽
perduellionis ademptum est. Igitur emancipandi causa occasionem adquirendi negligere licet, etiamsi ex ca re fraudetur fiscus. Ceteris, quas antinomias Budaeus Vocat, nullae sunt explicatu faciliores. nam siue honferatur. l.praecipiunt. D. de aedit. edic. cum l. vltim. eod. tit. quis non videt in I. vlt. non usurpari pro nonseolum siue conferatur. l. si filiustam. D.deiu- dic. cum l. vlt. D. de exi. COS. quis non videt utrumque esse verum, iudicem litem suam facere si dolo malo iniquam sentetiam tulerit, iudicem litem suam facere etiamsi per impru-d iam inique pronuncia uetati Quis etiam non videt inter l. io. l. stipulationes. g. vltim. D. de verb.obi.& l .insulam eo. titi rationem disterentiae summam esse. Si stipulatio ita coniscipiatur, Insulam intra biennium Aera, non committitur ante diem. Si hoc modo, Si intra bienniam Romam non veneris, committitur ante diem: quia conditionalis est, non in diem l . Io.
idemque est si non adiecto die ita stipuler, insulam fieri l. stipulationes. s. vir. aliam antinomiam constituit ex l. per serusis. denique D. de usu, dchab. quae inutile ait legatum esse si fiuctus legetur sine usu, & l. huic stipulationi.D. vlati. quem- ad. Cau. quae fructum ait sine usu obtingere posse. Haec non sunt contraria. Regulariter non est fructus sine usu. Accidit tamen interdum ut sit sine usu. quod explicat d. l. per seruum. F. vlt. hac specie proposita. Testator ab herede tibi nudum usum fundi legauit, heres eiusdem fundi fructum Titio constituit &cessit, non potuit inΤitium transferre usum qui tibi in solidum legatus est: Sic igitur fiet, ut heres fundi habeat nudam proprietatem, tu nudum usum, Titius nudum fructu sine usu. itaque non poterit Tuius in eo fundo habitare, & a te prohibetur ill b venire nisi veniat fluctuum causa. Aliam constituit ex l. quid tamen, & leg. cum ab eo, s. vltim. D. de coni. empl. quam explicaui in l. 22. D. de verb. oblig. In contrambin strictis sumMdm dum bina fides exigitur. Bona fides, & integra fides dicitur l. r. C. de suff. syncerat. 2. C. si pro p. pub. pens. &merat. I9. C. detest. inde l. lo. C. de dist. pig. M bona fide synceriter. Liuius 29. Quod nonhncera fidele cum in gratiam redissct. Epito me, bona fide Dip iam by Cooste
674쪽
Haec in contractibus bonae fides maxim C exigitur l. s. Cod. derςst .vend.exigitur quidem & in strictis, scd in iis maxime, ut ecce, in utrisque exigitur Vt sine mora debita reddantur quae pars est bonae fidei,de inde debitor bonae fidei id est nec morator nec frustrator. Symmachus in epist.Literarum fanore ob ligo bonis dei debitorem. Seneca initio Declam . memoriam bona fidei qua sine cunctatione reddi deposita. Sc auctore Suetonio Augustus populo promissum reposcenti bonae fidei se e sic respo.dit. Marcellinus 2 F. Vitam reposcenii naturae, G debitor bonae side, redditam. At hoc in contractib. bonae fidei maxime exigitur de ideo in eis ex mora veniunt usurae,quae ex contractu stricto non veniunt. Bonae fidei est,ut in contrahendo mala fides absit. Hoc in contractib. bonae fidei potissimum cxigitur. Malae fidei emptio non est emptio I. I. C. de rest. vend. l. si fraude. C. depres . lon. Malae fidei stipulatio est stipulatio, nec nisi per exceptionem excluditur l.36. D. de verbor. obtig. Bonae fidei etiam hoc est,ne contractus altero inuito temere resoluantur quod in contractu bonae fidei obseruatur omni modo l. 3. C. de re .vend. Symmachus. Vox, inquit,rum se legum es bonas dei conuacum non posse rescindi.
Seruus obligatur naturaliter. Obstat quod dicitur interuentu serui nouationem non fieri maxime si extra rem peculiarem interuenerit.f. praetereaHul b. mod .rol. blig.l. in per sena. g.I. D. de pact.& quod ait l. ro. D. de fideius. conditiionem indebiti domino dari si seruus fideius condictionem indebiti domino dati si seruus fideiusserit pro alio extra rem pe culiarem & soluerit ex peculio ipse vel dominus. Vnum est de seruo expromitare, alterum de seruo fideiussore. uterque dicitur interuentor siue intercessor generali nomine. Seruus igitur pro alio interueniens extra causam peculiarem non obligatur naturaliter,& ideo soluti condictio est,& in dominum de peculio actio non est, quae tamen in dominum est semper eruo obligato naturaliter siue ex causa peculii, siue ex causam peculii. Et fideiussores a seruo intercessore, dati non tenetur. quod ita probo. Coparatur omnino seruus intercessor seruo iudicio codooato .l.3.3. si filius.& 3.si seruus.
675쪽
DIFFERENTIARUMD. de pecul. Ex iudicii causa fidei utar a seruo datusnon tenetur l. quoties. D. si quis caul. Ergo & ex intercessionis cauissa fideiussera seruo datus non tenetur, quia scilicet ex intercessione naturaliter non obligatur, qua in re tamen fateor
dissensionem fuisse inter Sabinianos, δc Pro Culianos & hoe est quod ait in d .l.3.3. si filius de hac re tractatum fuisse. Obtinuit sententia Sabini &Cassii differentiam constituentium inter seruum & filium . ut pater obligetur de peculio quacunque ex causa filius interuenerit,dominus non item nisi in rem domini, vel in rem peculiarem interuenerit d. l.3.3.sed si filius. l.quoties. ψ I. eod. quam Iulianus& Iauolenus probant, qui δe Sabiniani fuerunt l.I9.& ao. D.de fideius. d. l. in persona .s. I. Ex diuersa secta probauit etiam Celsus, ut refertur iud. l. 3. 3. si filius. Et ita si seruus compromiserit in arbitrum, vel
si forte iudicio condemnatus fuerit,uel si in iudicio iusiurandum detulerit. dominus non tenetur de peculio, quasi nulla sit inde nota obligatio naturalis. Sed in filio secus est d. l.3.3. si seruus.*.sed si filius.f.ide scribit l.depositi. g. r.eo.ti. quod etiaest ex Sabinianorum sententia,quam de diuersae scholae Ner ua filius probauit. Vulgo tamen Proculiani ex iis etiam causis seruum naturaliter obligari censebant, & tam in dominu, quam in patrem de peculio actionem dabant.&ideo in l.qubdam. D. de iureiu. quidam ex Proculianis scilicet. Conclusio haec sit, Sabiniani quorum sententia obtinuit in his quatuor causis,si seruus interuenerit, si compromiserit,si iudicio condemnatus fuerit, si actori in iudicio iusiurandum detulerit,
obligationem naturalem, quae tamen subesse videtur, non agnouerunt. &ideo de peculio actionem in dominum non dederunt. nani nec ciuili nec naturali iure seruum idoneum intercessorem, idoneum compromissorem, idoneum litigatorem, idoneamve in iudicio personam esse censuerunt. Ex aliis causis indistincte siue e re peculiari essent siue extra, inseruilem personam naturalem obligationem & in dominum de peculio actionem admiserunt.
Natura seudi haec est, ut debeatur tantum fides, &hominium, nonnunquam ex pacto pensiones quaedam debentur ab
676쪽
tur ab iis, qui praedia iure seu di possident. sed ita seu dum ex
pacto naturam suam excedit, quod in mandato, deposito, locato,cmphyleusi, & caeteris contractibus leges fieri sinunt.
Natura seudi haec est, ut debeatur fides, S: hominium , id est, ut profiteantur se fideles domino fore, & se homines eius esse. Hominium dixit Hel modius, quod certe venustius est qua Homagium. Et inde qui Audu tenet, fidelis N homo dicitur& homo fidei, Vassus siue Vasallus Longobardice. Hominia
appellatione in libris nostris continentur procuratores, actorcs, custodes,conductores, emphyleuticarii, chartularii 4. C. de dign. l. i. C. de cond. S pro c. praed. fisc. l. 2. C.de epis.&cler. l. I. C. de commer. Continentur vasalli. nam hoc ius seu di antiquissimum esse refertur initio libri Feudorv. sed potuit qua- docvq; reuocari pro datis arbitrio,sicut precariu ,&ob id ipsuutrumq; beneficium dicitur. Vasalli igitur erant olim homines id est veluti actores,& custodes pos talionum,& procuratores &quasi precarii possessores, quo titulo etiam hodie si nominatim praedium in causam seudi detur, reuocari potest cum libet danti, diciturque hoc modo concessum nudum,guardiae id est custodiae Sc gastaldiae, id est actus siue procurationis feddu . Ex iis vero apparet unde orta sint seu da. Actores posscssi Inu coeperunt perpetuo iure possidere quod quasi
precario possidebant. Actores,homines nostri dicuntur. nomen mansit hominum. res,dc conditio tenendi possessionem
mutata est. Quod igitur in iure de hominibus est scriptu proprius refertur ad vasallos. Quod de clictibus,non ita, qui postea suscepti appellati sunt,de quibus i. I.C. ut nemo ad suum patr.& Casati in Constitutionibus Caroli Magni, S: Casarii l. 7.C.de bo. post Quod de mercenariis multominus, quales sunt ij quibus hodie utimur seruorum loco. Quod de militibus limitaneis, nullo modo.nam agros limitaneos optimo iure tenebant,&seuda teneri possunt tam a paganis quam a mi
litibus. illud constat mutato vasallo deberi exceptis plurimum liberis,qui osculum tantum & manus porrcctione debent quae sunt hominii symbola, vel aureum unum cuius pretii,constat etiam inuestimentu principalis domini in seu do requiri. plerumque pro inuestimento traditur Scipio, aut fustis.quo genere & traditio olim ex causa emptionis fiebat,
677쪽
contractu emptionis tu pastuti fuste illum inuestito, tu segniti suste in illum manu capito. Hel modius in historia Scia-uorum: ἔ ι domim mein accipiat virgulam Ur det in manum vostram pra signo inuestitura. Constat etiam vasallorum varia esse genera, alii fidem &hominium debent. alii seruitium, alii pacem, alii pliuium,ut loquuntur, id est ut domino capto ab hostibus pro eo obsides dentur, alii sunt lidi, alii non lidi siue plani. Conferti hic posset cum studo libellarius contractus,censualis,& precarius de emphyleuticarius. Sed hoc iualiud tempus differo. Id tantum adiiciam, praedia optimo iure.& optima conditione, quae nihil pensitant, nec fidem, vel hominium, vel in uestituram, Vel debent, vulgo appellari Alodia. lnveni eo nomine significari proprie suum cuiusque patrimonium, quod Genearchicum Iustinianus No. 2I.& cdicto 3. vocat,& ita seu dorum lib. 2.tit. 48. dum ait, Si datumsis adpreprium si me ad libetam alodium intelligit, ut titu. a 6. allodium siue libellarium. Et in formulis Marculphi at de opponi cur comparato saepe: ex quibus unam proponam. Lex est Francorum siue Salica, ut de terra Salica nulla portio hereditatis ad mulierem perueniat quae extat legum Salicarum tit. De alcide. eademque Anglicorum ne transeat,ut aiunt, a lancea infusum, M. eadem olim in Armenia, ut constat ex Nouell. LI. Sed eam Francis displicuisse tandem excepta scilicet successione regni haec quae sequitur formula Mar- culphi indicat,qua emcitur, ut sorores cum fratribus in pate na alode succedant. Gaiae dulcissimae filiae meae L. Titius S. diuturna sed impia inter nos consuetudo tenetur, ut de terra paterna, sorores cum fratribus portionem non habeant. verum ego aequissimum csse iudicans, ut qui mihi a Deo a qualiter dati sunt filii, a me aequaliter diligantur, meisque facultatibus post morrem meam aequaliter fruantur, per hanc epistolam, te dulciis filiam meam cum Germanis tuis filiis meis Lucio , & Seio in omni hereditate mea aequa- Iern , de legitimam heredem esse constituo , ut tam dctat de paterna , quam de comparato , vel mancipiis vel praelidio meo vel quodcunque moriens reliquero , aequalem cum illus meis Germanis tuis portionem accipias.
678쪽
Compensatio fit ipso iure , ut si tibi debeam c. tu mihi
6o. ipso iure, non debeo nisi Ao. 8c eius diin taxat summae usurae debentur ex mora vel ex stipulatione secundum causae qualitatem, I. cum alter. Digest. de compensat. l 4. dc s. Codic. eodem. I. eius. Cod. desbiur. 8c si petas c. plus petas, auctore Paulo a. Sentent. dc si errans soluans c. conis
dictioni locus est l. si ambo. Digest. de compensat. Igitur exceptionem doli opponi necesse non est, sed dicetur ipso iure compensationem facta in , sicut ipso iure dicimus te stamentum nullum l. postquam. D. eod. Sed hoc olim tantum obtinuit in iudiciis bonae fidei de dict. I. si ambo loquitur distincte de iudicio societatis. At I. inter. Dig. de administ. tui. quae ait generaliter aequitatem merum ius compensationis inducere , dc dict. l. postquam 3e l. cum alter. loquuntur de qualibet actione, & l. q. eod. titul. 8c l. 4. de F. Cod. eod. Accursus id male coangustat ad causam Vsurarum, cum ratio I. 4. generalis sit. Olim in strictis iu- diciis compensatio nec ipso iure fiebat nec per exceptionem. Postea coepit fieri ex constitutione Marci opposita exceptione doli, quae strictum iudicium bonae fidei facit. Tandem constitit inter prudentes eam ubique ipso iure fieri dict. l. postquam quod de confirmauit constitutio Seueri, id est, Alexandri l. 4. dc 6. Dig. de compensat. ac deinde constitutio Iustiniani l. vlt. Cod. eod. in qua dc caelcia quae
continentur fuerant iam ante recepta , non fieri compensationem nisi debiti liquidi confessi praesentis. nam controuersi, vel incerti compensationem non fieri probat I. si debeas. D. eod. itemque l. 3. Digcst. de tui. dc rat. distr. quae cicum quo actum est tutelae directa, vel negot.gestorum caueri iubet si ob incertam causam mutui debiti compensatio admitti non possit. Ire actione depositi compensationem non admitti . hoc enim dc ante Iusti manum obtinuisse constat ex Paulo 2. Sent.tit. de deposito. in actione momenti compensationi locum non esse. nam id hanc olim morari vel impediri nihil potuit.
679쪽
Duae sunt partes edicti Quod quisque iuris,una est de eo,
qui ius nouum dixit, altera de eo qui ius nouum sibi dici postulauit. utraque locum habet si quod ius dixit alteri,quodue sibi postulauit,effectum habuerit t. vl.3. D. quod quisque iurinam si effectum non habuerit,cessat edicti poena. Poena appellatur in l. 3. D. eod. & l. cogitationis. D. de poen. quae lex cum sit Vlpiani ex li .m.ad edictu, 'sicut l.I.& 3. D. quod qui Lque tu. proculdubio de poena illius edicti intelligeda est. Cogitationis ergo poenam nemo patitur ex edicto scilicet quod quisque iuris .nam effectum requirimus. In aliis plerisq; causis non tantum effectus punitur,sed etiam voluntas. 6c hunc esse Romanorum ritum Servius Honoratus scribit ε. AEneidos, in illum locum.
Quidam cum mmmm plurium praediorum soleret fundum Maevianum appellare, eiusdemque nominis haberet specialem ac certum fundum,Titio legauit fundum Maevianum, aut Seianum per Vindicationem. Legatarii est electio. At ambiguitas est in legato fundi Maeviani. nam ea appellatione, ut iam dixi, & specialis fundus quidam significatur Muniuersalis. Et significari uniuersalem rationibus defuncti Comprobabatur, quod genus probationis validissimum est l. praediis j. Titio Digest. deleg. 3. Quia igitur rationibus defuncti appellatione fundi Maeviani continetur etiam latifum dium rem dubiam facit,& ideo quaeritur utrum specialis fundus Maevianus an late diffusi fundi & sub eadem
appellatione comprehensi legato contineantur. Papinianus ait l. I. Dig. de reb. dub. ambiguitatem solui ex comparatio. ne fundorum legatorum . nam non magna pecunia inui cem distantium fundorum dedisse electionem testator Vide tur. Si igitur fundi Seiani pretiu no magno distat a Maeviani
fundi pretio, ab eo scilicet qui proprie Mquianus appellatur,
680쪽
hie sane tantum legatus videbitur, non omnis ea praediorum uniuersitas, quae sub appellatione fundi Maeviani rationibus defuncti demonstratur. Contra si fundus Seianus non minoris sit quam uniuersa illa possessio plurium praediorum, uniuersa possessio legata videbitur. Et sic in t .vit. f. Vlt. D. de trit. vino leg. cum legato vino amphorario, Aminaeo , Graeco, Mdulcibus omnibus dubitaretur, viruin portiones tantum an& cibi dulces legati viderentur, Labeo respondit ex collatio. ne vini amphorarii apparere potiones tantum legatas.
Quod Soramenus scribit Constantinum -----ει -- αι coercuisse,quas ante eum nemo prohibuerat, idque ex legibus ab eo latis apparere, de incestis nuptiis. accipio, non de concubinatu. nam concubinatum Constantinus non improbauit l. I. C. de concub. l. Diui. C. denat. liber. Nullae tamen de incestis nuptiis extant Constantini leges. & forsitan patri Sozomenus tribuit quod est liberorum. nam ii sane primum defuncti fratris uxorem vel defunctae uxoris sororem duci vetant, quod ante non fuerat prohibitum l. I. C. Th. de incest. nupt. Hidem destricte fratris sorori sue filiam in matrimonium duci vetant hac constitutioinne, quae sequitur: IMPP. Constant. se Constans i i A. ad proasInciales Phoenices.si quussum fratris serorisve faciendam credideris abominanIer uxorem aut in eius amplexum non vlpaImus aut avunculus conuolaueris,capitalu sistentia poena teneatur. Dat. prid.
Talend. April. Antiochia Constantino se Constante AA. f. Eam idcirco proposui, quod non esset edita. Sed haec coniunctio ante Constantinum,& Constantem modo fuit permissa, ut
ex Cornelio Tacito constat x I r. modo etiam multis constitu rionibus inhibita l. qui in prouincia. s. I. l. sororis. D. de ritu nupt. l. nemini.Cod. de nuptiis. Xiphilinus in Nerua. ωιμθ.--Λο α αλὶ si ita Accursus postea imperante Zenone a Basilisco Occupata tyrannide permissa, quod recu- perato imperio abrogauit Zeno l. Vlt. C. de incest. nupt. Uul. go enim ea lex Anastasio mendose adscribitur, cum talis potius esse debeat eius inscripto, I n A. Sebastiano P. P. Est ad