장음표시 사용
711쪽
tum arguat, nihil ex co testamento valet,sed cu agit quasi ex tacita voluntate matris, quae si non errasset,lieredem eum se iacisset, conseruantur libertates de legata,Vt l. vl. D. de her. inst. Non pugnati. 28. D. de Iur. sis cum l.Vlt. D. qui pol. inpig. hab. nec est cur inepta loquendi forma emendare sit necesse: uum cum co contraxeris, ut unum quum sit adverbium, alterum praepositio: unde essicitur nulla dubitatione carens,atisque adeo nulla egens Imperatoris constitutione sententia,
fiscum priorem tempore in rebus postea quaesitis priuato prς. ferri .Quid enim l. i. 8. cssicit scriptura incorrupta Hoc nem. pe, si sub generali hypotheca contraxerit quis cum priuato, deinde cum fisco, qui ipso Iure generalem hypothecam ha bet , in reb. quaesitis post obligationem fisci, cum hypotheca incipiat a tempore adquisitionis, dc in eo tempore concurrat fiscus cum priuato, in concursu ipso praevertis e fiscum videri, qui distinctis hypothecae temporibus priorem non praevertisset. Quid vcro l. vltimat In rebus quas debitor habuit tempore prioris obligationis cotractae cum priuato, vel quas post priore obligatione adquisiuit,priuatu praeserri. H c non sunt cotraria,quandoquidem post rcmu ita intelligi debet, in reb. quaesitis post priore obligatione, antequa cum fisco contraheretur, non etiam in rebus quaesitis post priorem posterioremque obligationem,id est,post obligationem fisci, quae est Accursit secunda interpretatio, dc ea quidem valde perspicua. Non pugnat etiam l .pen. D. si eX nox. cau. aga .cum l. I. D. de poenis. Haec in poenis spectat cuius conditionis reus fuerit delicti tempore, illa non item. Sed animaduertendum est conferri in d. l. I. tempus delicti cum tempore sententiae, in d. l. penult. tempus delicti cum tempore iudicii accepti, quo sistitur reus.Τempus autem iudicii accepti spectari, non delicti: 3e retro tempus delicti spectari,cui modo etiam congruat tempus iudicii accepti,non sententiae. Explicatur l. li. D. de iu εμι sunt Aui velabo. iv.-I.ATisiis.
Redigi in potestatem qui hoc esse existimant proprie in
eam qua liberati sumus potestatem rursus reuerti, in l. Vlt. D.
de his qui sunt sui vel alte. iv. quod ad emancipatos quidem attinet,verbum illud scribunt accipi proprie, quod bi volentes
712쪽
tes per adoptionem in eandem qua exierant potestatem re incidant. Sed quod ad filios naturales improprie, propterea quod hi in potestate nunquam fuerunt: & filios naturales .csse interpretantur qui ex concubina nati sunt, vel ut etiam in hi4 verbum, Rediguntur, videatur acceptum proprie, filios naturales pro iustis accipiunt, qui alicrquam ema fici pationis modo exierint patria potestate. Alii ut hanc quoque verbi improprietatem effugiant,& ii quidem, ut miseris plerisque videtur,altioris cuiuida in & reconditae, felicioribus, humilioris & inconditae eruditionis viri, malunt emendare d. l. vir. ita ut scribatur potius hoc modo , inuiti filii naturales semelcmancipati non rediguntur in patriam potestate niti& omnes vehementer errant. Filii naturales sunt, qui in seruitute quaesiti l unt, ut in plerisque aliis Pandectarum locis, & ii etiam in potestate in redigi dicuntur proprie, licet in ea nunc primume ite coeperint, nec fueri ut unquam antea. l. vlt. D. de ad Op.
Nam de ii qui in potestate patria semper fuerunt, redacti dicuntur in patris potestatem Plinii Panegyrico, dum Neruam refert immunitatem vicesimae filio dedille, sub hac exceptione, si modo redactus esset in patris potestatem. Redactus, non ut vulgo in Reductus, quam paulo post ex ccptionem his explicat verbis: si modo plura in patris potesate fuisset. Itidem illi in l. Si Titius de Sela. D. de fideiuss. pro, Si postea minor intercesit, emcndant, Si oonie, Sc haec duo aduersa faciunt .ston-ιe facere, se fraude aliena capium facere, quae non sunt aduersa. Nam,& qui dolo lactatus alieno facit, sponte facit. Et emcndatio pessima, quam & βUM d, interpretatio: Om ω γγ - σαμίου,ηλ υ Προναφῆλιξ προσελεφθη, & eius legis perspicua sentcntia
perspicue confutant. Est autem huiusmodi. Si ergo & mulier simul fideiusserimus pro alio,ego teneor in solidum , nec habeo beneficium diuisionis, quia sciebam mulierem frustra fide iubere propter S.C. Velleian . Sed si ego & minor xxv. annorum fideiusserimus pro alio , si quidem solus prior fideiussi,& minor postea, ego teneor in solidum quasi solus solidam in me obligationem receperim, si una cum minore, teneor pro parte tantum, quia etsi videatur minor non minusquam mullier frustra fide iubere propter spem restitutionis in antegrum, tamen ignorare potui aetatem illius, sexum igni;-
713쪽
rare non potui: vel si non ignoraui aetatem, incertum erat praetoris auxilium quod non temere datur, sed causa cognita certissimum erat Senatus auxilium.
Voluntarius procurator & voluntatius amicus M. Tullio est negotiorum gestor. In auctorib. certe nostris procuratoris nomen commune est gestoris &mandatarii, & amicus plerumque gestor, quod ex officio amicitiae hic contractus proficiscatur. l. si negotium. D. de reb. auct. iud. pos Paulus quoque noster in Sententiis, Voluntarius inquit procuraιον. quis alienis negotiis osseu, rem ratam dominum habituram cauere debes,& Vlpian .l. praetor. g. praestat. D. de rebus auct. iud. poscreditorem missum in possessionem, qui fructus praediorum vendit aut locat, quia gestori comparatur, ait voluntarium
negotium gerere, id est,uoluntarium procuratorem esse: nec tamen is co nomine tenebitur actione negotiorum gestorum. l. creditore. . vlt. D. eodem. sed in factum, quia ut subiicit d. s. praestat, suum potius quam voluntarium negotium gerit. imitabitur tamen haec actio in factum. negotiorum ge- . florum actionem,& idem in eam veniet quod in illam. Ut autem ex Iure sicut docui) M. Tullius voluntarium pro- Curatorem dixit, ita S voluntariam actionem cietatem in Quinctiana, opposita ei societate licreditaria, id est, communione quae intercedit cum herede defuncti foeti. Haec enim voluntaria non est,quia re, non consensu consistit. Voluntaria est quae consensu contrahitur tractatuque habito inter socios.& hanc societatem dicimus proprie,illam rerum communionem. I. 23. D. de regul. Iuris . vel communiter
gestum. l. 3I. 32. 33. l. actisne . f. si post. D. pro socio , de
socieratem improprie. Voluntariam societatem dixit Via planus in l. Verum. s. in heredem. D. eodem. Hoc adn rant sui existimo in plures. Sed eius s. quae certe obscurissima est, sententiam explicat nemo. Separatur in eo se 'cietas voluntaria a societate vectigalium cael orumque Publ co, iam, atque etiam a societate priuata.Nam idem ob- . b. Diuili red by Corale
714쪽
seruari ait in priuata societate & publicorum societate,Vt heres socii,licet socius non sit, lucrum Sc damnum omne participet quodcunq; vivo socio aut post mortem eius coligerit. Sed non similiter obseruari ait in volutaria soci crate. Quid Anno & illi; superiores volutariae sunt)Fateo volutarias fuisse cum defuncto,nego esse volutarias cum herede. Comunio necessaria est cu herede,no societas volutaria,ut de creditore hereditario dicitur, agere eu cum herede debitoris no veluti eius fidem sequentem ultro,sed ex necessitate, quod is ut debitori suo heres esset eueneriti .vi. D. de separ. la. C.debon. actor. iud. poss. id est nouationem esse necessariam non voluntariam. Et ita cum esset inter Sex. Nevium dc G. Quintium coita societas reru quae in Gallia comparabantur, mortuo Gaio cum herede eius P. Quintio non fuit societas voluntaria, sed ut Cicero loquitur hereditaria. Porro ex hac societate hereditaria necessario efficitur vi inter superstitem
socium & heredem defuncti, sit commune quicquid damni
vel lucri contigit ex re vel negotiatione communi vivo socio aut post mortem eius. l. actione .F.s in rem. 3. si morte. D.eodoti tui. quod non ita necessario fit, si contrahatur cum herede societas voluntaria, quoniam alia lex dici in contrahenda societate potest. Contrahitur autem cum herede societas voluntaria, ut si mortuo socio vectigalis, caeteri publicani heredem eius adsciscant,eique adscribant defuncti partem, quod his verbis significatur d. g. in heredem, Nisi fuerit adscitus,M
separatur ea re societas vectigalium a priuatis societatibus, ut fit in l. adeo. D. eodem,quae etiam,a nemine explicatur rect .
Duo in ea initio proponuntur ex Sabino, Morte solui societatem, quod est certi Emum : & non valere paction m ut hercs succedat societati, cuius dicti ratio est satis obscura. Finge contracta inter me de te bonorum omnium societate,con uenisse nos in ipso negotio, ut me mortuo continua res eam
cum patruo ineo: non valet pactio, quia non potui me ipsum quasi quodammodo capite minuere, constricta mihi libertate testandi, cuilibet civi Romano Iure publico concessa. Amittitur enim ea capitis diminutione, non pactione nuda. Nam si standum est pacto, non alii potero non mea relin quere quam patruo, atque ira cogar sorstan patruum prae-
715쪽
oo DIFFERENTIAR v Mferre fratri, qui tamen mihi proximior est. l. cum duobus. s. idem respondit. D. eod. Sed eadem tamen interuenit ratio, si conuenerit ut continuaretur socieras cum filio meo, vel quo alio qui mihi proximus heres futurus sit. Na ista quoque conuentio ab drcat me libertate testandi, dum me obstringit necessitati bona mea omnia relinquendi filio. Quod si conueniat continuari Ibci Iatem cum herede meo, nulla certa persona demonstrata,vt proponitur d. l.adco,iam non illa ra. tione refellam pactionem, quod constringantur suprema iudicia , qua, non constringuntur, sed quod incerta persona sit is in quem post mortcm meam societas confertur,& in incertae pers nae electio nulla sit,maxime in societate, quae ceriatae persbnae electio est . . soluitur. Instit. de societ. Porro daee duo cum proposuisset Pomponius ex Sabino d. l.adeo, notat.
I Ioc in priuatis societatibus ait, Sabinus scilicet ait, N. hoc, non quod dixit de pactione, sed quod dixit prius, morte solui societatem ,hoc inquam in in priuatis societatibus verum est,
in societatibus v cctigalium non item. Nam & mortuo uno societas manet intcr caeteros, si modo heres defuncti commu, ni caeterorum consilio adscitus & adsumptus it in eam stationem siue partem vectigalis exercendi quam defunctus administrabat. Solebant cnim publicani per partcs inter se di iatribuere vectigalium exactionem, nec ideo minus tamen comunia erant inuicem commoda Sc incommoda omnia. l. locatio. f. socii. D. de pubi. Cicero pro posthumo, uagain paries habuit pubticorum. Sic legendum. Non exigo nouo con
sensu coiri societatem inter superstites,alioquin nihil hςcsocietas distaret a priuata, sed solam heredis aὸsumptionem
aio inter eos candem continuare societatem. Ad extremum
d. l. aded adiicit, non esse perpetuo verum illud quod dixit, Mortuo uno publicano durare societatem inter cateros asscito herede manui. Quid enim si is mortuus sit propter cuius operam maxime societas coita sit' aut sine quo societas administrari non possie His enim casibus vectigalium societas illius morte omnino dissoluetur.
716쪽
An t,nilitisnales creditares ex edit Zo mitti in pessionem pastini, quo iure maritis dominus D dotis, naturati an eiuιυ,Cr desententia l. est.
Vulgo existimant hac in re multum pugnaret. in possessionem. D.quib. ex cau.in possest eatur cum l. penulti m. eod.
tit. Vna ait creditorem conditionalem mitti debere in poς sessionem, altera creditorem conditionalem in possessionem non mitti . Sed haec quae mitti negat, proposuerat ante actionem quanti ea res est in eum qui creditorem vel legatarium mi ilum in possessionem non admittit, & docuerat hac actionem dari etiam legatario conditionali misso in possessionem nec admisso Tum eam similitcr non dari creditori conditio nati dum vult ostendere. Creditor autem conrisionatis, inquit,in posses tonem non misIiIur, qua is mittitur qui potest bona ex edicto vendere. Solet quidem mitti, ut ait l. in possessionem: sed pignoris per exsequutionem non habet, quia peragere bonorum venditionem non potest. Qua de Causa etiam non admissus actionem quanti ea res est, non habet,qui nec cum effectii missus est in possessionem. Et hanc solam differentiam inter legatarium conditionalem & creditorem conditiona lem voluit demostrare .l pen. Proinde si initium spectas, nii Glitur creditor conditionalis in possessionem, si effectum, fionmittitur:quia pignus non contrahis cui nondum neque pecunia neque cautio debetur. Cautio inquam non debetur, nisi cum bonorum separatio fit. l. q. D. de separat. Legatar usautem conditionalis nisi sus in possessionem , pignus contrahit,quia,etsi nondum res vel pecunia ei debeatur,nec per uenire ad venditionem possit,cautio tame ei debetur exemplo iudiciorum bonae fidei. Et eodem modo soleo conciliare. s. per traditionem. Instit.de rer. diuiscum l. in rebus.Cod. de iure dotium. ut inspecto initio, quoniam traditur marito dos, dotis dominus fit maritus iure naturali. f. per traditio- 'nem. Inspecto estuctu exituque, q Ita plerumque morte mariti aut diuortio soluto matrimonio, dos redit ad mulierem,& quia etiam interim omne emolumentum ad eandem
Mectu redit, cum pro ea vicissim maritus suilinet omnia
717쪽
oa DIFFERENTIAR v Monera matrimonii l.quainuis in fin. D. de iure dot. mulier tu re naturali est domina dotis, maritus fictione iure ciuilis. d. l. in rebus. Duo igitur dotis domini, unus Verus alter fictilius, ut alibi, unus bonitarius, alterquiritarius, &consequenter tam viro quam uxori fundi dotalis vindicatio datur aduersus extraneum,&propter petitionem etiam uterque posse r imtelligitur, ut satisdationis onere in aliis causis releuetur. l. penult. s.si fundus D. qui satisd.cog Propterpessi nem inquit possessores intestigantur. lego propter petitionem,id est vindicationem, quoniam subiiςit. Diuersa causa est eius qui fundi petitionem personalem habet: 5 manifesta est ratiocinatio a dominio ad posse ut sicut duo intelliguntur esse domini dotis , ita be duo possessores. Sed ut redeam ad titui. quibus ex causis in possessionem eatur,ambigitur quid ad eum .l. vltim. pertineat. Dicam quod sentio. In l. penulti .egit de legatariis qui legatorum aut fideicommitarum causa mittuntur in possessionem. Puto & de eisdem agi in l. vlt. cum sumpta sit ex libris fideicommissorum, & hanc esse sententiam, ut si legatarius rem sibi testamento relictam ex donatione aliunde consequutus sit, non possit legati nomine in possessionem mitti, quia scilicet duae lucrativae causae in eundem hominem Seeandem rem concurrere non possunt. Contra ut possit legati nomine in possessionem mitti,si rem legatam aliunde consequutus sit ex emptionis vel permutationis vel solutionis vellitis aestimationis vel stipulationis causa.quia eae causae lucra
In specie l. qui plures heredes. D. de vulg. &pup. substit. plures extranei heredes instituti & inuicem omnes substituti sunt quae substitutio vulgaris est & unus eorum post aditam
hereditatem dccessit mox alter repudiauit:& respondet Papinianus superstites solos, qui adierunt in portionem repudiantis venire substitutionis iure,non etiam heredem defuncti coheredis. quia singuli inuicem substituti sunt M omnes omnibus,& ha omne gausam,id est quacuque cx causa vacaret Dissiligod by Corale
718쪽
portio cuius eorum, & ii tantum qui heredes extiterunt directb,non per successionem. Nihil igitur abradere eis potest defuncti cohqredis heres. Et hanc communem inre spretatio- nem ad Papiniani responsum facito recipio tum quod omnino persimile Pauli responsum legam l. Lucius. 3. Vir. eod. tit. tum etiam quod ita potius interprctari Papiniani responsum, ut non adita hereditate defuncto uno ex heredibus, caeteris in substitutione alter qui repudiauit partem non faciat, admirari possim magis ut acutum quam non respuere ut nimis acutum. Nam etiamsi verissimum id sit, tamen verbis Papiniani non congruit. Opponit enim superstites, defuncto.
Controueisiam igitur ponit fuisse inter superstites & eum qui ex persona defuncti veniebat in partem substitutionis,
superstitibus sibi torum vindicantibus, ut in leg. Io .eod. At illi opponunt superstites ei qui repudiauit, cum tamen & hic superstes sit, Et etiamsi concedamus controuersiam esse in ter eum qui repudiauit & caeteros qui adierunt, cur ponemus controuersiam eam esse potius de portione eius qui decessit non adita hereditate, quam de portione viventis, qui vel omiserit hereditatem vel repudiauerit ' Eodem titulo l. Cohaeredi. s. vlti quod vitium subesse videbatur substitutioni pupillari, corrigitur interpretatione. Vitium subesse videbatur his verbis: In locum panemue eius, non quod eis substituere videretur pater tantum pupilli bonis hoc quaeso ne dixeris sed e conuerso potius quod suis bonis tantum,non etiam pu pilli. Nam verba ea sunt substitutionis Vulgaris, non pupillaris leg. cum quis. s. Se iam. D. de leg. 3. leg. vltim. Cod.dς hered. institur. Videtur ergo his verbis, In locum partemueriin, sibi potius quam filio testamentum secisse pater. Sed
non ideo minus tamen ratum est testamentum pupillare, cum etiamsi ita dixerit pater. Tune mihi Tisius heres HIo quae tamen verba euidentius vulgarem substitutionem exprimere videntur constet ratam esse substitutionem pupillarem. leg. I. eod. titul. lcg si ita scriptum. 3. qui filio. D. de . bon. post . sec. tabul. ut non male M. Tullius 2. D. de inuen. substitutionis pupillaris formulam exposuerit in hunc modum..ti l linia Mette moriaιur quam in 1utelam suam venerit, tu mihi
heres esto. nam etsi pupillo heres existat substitutua non pa-
719쪽
tri, perinde tamen habetur maxime in ratione legis Falcidiae atque si patris heres extitisset l.M. s. si filio. leg. qui fundum. 3. vltim. Ad l. Falci. Ergo tam his quam illis verbis licet substi
tuto bona patris sola dc serantur,tamen occupabit etiam pu- .pilli bona cum substitutionis conditio extiterit,exemplo heredis instituti ex re certa,coherede non dato, qui tamen bona omnia vindicare potest, cauta testati ad se trahente causam intestati.
Confirmiantur ex Basilicis emendationes cr interpretationes 1 Lm.
Creditorem pignus possidcre Iauolentis ait l. serui. D. devsur. Sc usucap. adeo ut adici possit & possessio debitoris. Vbi adici docuimus nihil aliud esse quam accedere. hoc Basilica confirmant, in quibus In codem titulo l. 3I. g. pen. vGba sic semper arbitratus sum distinguenda esse. Si vi,aut clam, aut precario postultionem nactus quis, postea furere coeperit, Sc pollia illo de causa eadem durat. De noc quod precario furiosus habet, quemadmoduinterdicto quoque uti possidetis,furiosi nomine recte experi. muri S c. hoc Basilica conuersio probat, quae est lumismodi, sa απερ τ- ς 29--χης αγωγ - ονομαχ λ- α αελο , SE si di j ver m νομη
- ς μ υιαμ δι εο του η τίω δὲ ε ου In l. I a. f. penult. D. de stir.etiam si iam olim fatis,ut mihi quidem videtur, euidenter probauerim sublata negatione ita esse legendum, Et sic fit ut teneatur furti & agat: accedere ζamen etiam huic emendationi auctoritatem Basilico testari
t τη-l.Io. D. de serta. urb. praed. Obseruatio prima docuit esse legendum hoc pacto. Idem dicendum est, si alterarum aedium usum fructii in legauerit, S ita quoque scriptum
In l. Sc si qui s. g. funeris. D. de relig. neris impensam esse si quid ad commendandum corpus factum sit, pro his. Ad Commendandum, Basilica, Viri Nihil igitur mutandum. Et commendare est deponere quoad iustum funus fiat. In l. 2. D. de lege Rhodia scripturam Flor. hanc. At si
720쪽
non totam nauem: quo de ea minus dubitet posthac quisquam confirmabo ex Basilicis, quae similiter habent, μωλωονλο,libr.H. titul. 3. In l. 43. D. de religio. vim verbi. Insuper habere,quam iampridem exposuimus confirmant Basilica quae sic habent, -ροώπ ακμς ς. Insuper habere igitur est - ο ,vel Hieronymus in te pretatur, Ixsuperhabebitur, Eccles astici I9. Et eodem sensu Agellius I. Eam consentiam non insuperhabendam intestigit. MSymmachus cribendi munm insuper non habere. quae addi ve-4im Obs. 3. cap.22. In l .dolum C. de dolo, Dolum ex insidiu pem stituu probari conueniι. Sic emendaui,liquidis rationibus:& refractari, adhuc tamen audiunt hoc magis quam auscultane. Basilica habent cαλῶ -- φν vetus Gallorum transuersio, Parapersetura Veritati desinant refragari,& se praebeant dociliores in posterum.
Si quis ex pluribuου herbisemplastrum fecerit, aut expiaribus odoomibus inguentum, emplastri vel unguenti dominus est qui fecerit, non cuius herba vel odores fuerunt, ut proditum est in I. quidquid . s. I. Digest. de adquir. rer domin. Nam rectius ibi disiunctim ita legitur, i Am coctis odorib- unguenta: ut duae sint species, una de medicamento, alia de unguento, cum nec de medicamento posita specie, recte apponatur exemplum unguenti, & sic in Basilicis eadem haec distinctio, his verbis,
αμα τηειδες--πς.Recte etiam Coctis Flor. non Coactis,Plinius I 2. Non eadem vis odoribus, nisi una decoctu. Lucretius nos in corpore odares concoctosae. Lucillius apud Nonium, Unguentum excoctum attuli. In eodem titulo I. bonae fidei
hoc loco, Veluti si pupisti sit, libro so. Graeci videntur lame, 'luti si populi sint, cum sic vertant
Vtrumque autem verum est, pupilli rem non posse usu capi l. si communem fundum. D. quemadmodum serv. amit.
quod ita Marc. Tullius. De tutela legitima, in qua est puella nihil usucapi posse. Publicam quoqι rem usucapi non possis i