장음표시 사용
811쪽
DIFFERENTIAR v Maut an eodem modo eodemque exemplo quod dicitur de liberto in I. cum tale. f. I. D. de condic. & dem . non traham etiam ad alium, ut idem Accursus voluit, & tamen eadem alii conditione iniuncta morandi cum liberis testatoris, is Iure consuetudinis, conuictus& familiaritatis liberis testatoris coniunctus est: nec minus etiam est periculosum si is expectet eorundem liberorum mortem, quam si libertus ipse testatoris. unde & idem in extraneo dicendum videtur. An item quod dicitur in L r. C. de reu. donat. patronum liberto donasse videri rem quam sta pecunia nomine liberti compara- .u it,non traham ad alium quam libertum, ut idem voluit que satis refellit t. filiae supr. iam .ercisc. l. cum hic status. I.r. D. dedon. inter vir. & 6. Sic igitur statuo l. si unquam, pertinere ad quemcumque donatorem qui cum non haberet liberos bona in omnia vel partem alii cuicumque donauit, ut natis
postea liberis donationem in solidum reuocare possit, quasi conditione defecta sub qua tacite intelligitur donasse. Si liberos non habuerit, per condictionem ob causam, quae dabitur etiam heredibus eius I. 3. Cod. de don. quae submo.ergo& liberis si ei heredes extiterint Iure hereditario, non Iure proprio, quia Iure proprio immodicam doqationem a parente factam non reuocant in solidum, sed pro modo tantum legitimae portionis,ut docent Constitutiones tit.de in ossic. donat. ex quo sequitur patrem cui soli competit solidae donationis rcuocatio ex causa superuenientium liberorum, quos nullos habuit donationis tempore, huius legis beneficio non uti,aut in donando renunciare posse, quia hoc ei soli lex dat non liberis, & vi tacitae conditionis quam coniectura pietatis inducit,non fauore liberorum. Lex loquitur de donatore
qui non habuit liberos.Quid si habuit Dico nec ipsum posse . reuocIre donationem praetextu aliorum qui postea nati sunt, . quia pietatis coniectura cessat in eo quem satis apparet e traneum anteferre liberis,neque liberos ipsos in solidum: sed si donatio fit inofficiosa siue collata sit in extraneum siue in Vnum ex liberis , eam liberi quibus fraus facta est rescindunt mortuo, non Viuo patre per quaerelam inofficiosae donationis pro modo legitimae pactionis, siue superstites fuerint tempore donationis siue postea editi sint l. si mater. I. si totas.C. de
812쪽
i nos don.l.Titia 5.Imp. D. de leg. 2. Nou.92. Ad haec si qua ras an huic legi etiam locus sit in donatione causa mortis di cam esse multo facilius.quia reuocatur poenitentia etiam nosusceptis liberis.Quod si non fia erit reuocata a patre,non re uocari a liberis postea susceptis nisi pro ratione Falcidiae sue ex testamento siue ab intestato patri successerit, quia & ab intestato Falcidiae locus est ex constitutione D. Pii, &in donationibus causa mortis ex constitutione Seueri. Item si qupras an ei locus fit in donatione facta remunerandi causa, vel nomine nuptiarum inter vivos, dicam me ne hanc quidem excipere, quod &Nicolaus Valla Senator doctissimus probare videtur,& narrat ex more quarumdam regionum non inister vivos ulla ex causa donari posse bona, quq a maioribus accepimus cui similis est lex qua Porphyrio in illum locum Horatii,seu fundi siue domus sit emptor, cautum esse ait ne quis donet agrum, vel domum sibi alicuius testamento donatam.
Non idem omnino cauetur l.7. Cod. ad legem Iuliam de adult. quod rescripto Seueri & Antonini de quo in l. si uxor. s. Diuus.& penult. D. eod. nam ex eo rescripto qui postea maritus esse coepit mulierem ex adulterio siue stupro quod ante commisit iure mariti accusare non potest, nisi sponsus eius fuerit admissi stupri tempore.&quod Paulus libro singulari de adulteriis ait, In uxorem adulterium vindicatur iure mariti non etiam in sponsam , respicit ad legem Iuliam. Quod autem subiicit, Seuerus quoque & Antoninus itar scripserunt nimis concisum est, quoniam ambigitur utrum dicat idem eo rescripto caueri quod lege Iulia, an ex eo rescripto in sponsa quoque adulterium ira vindicari, id est, iure mariti. quae interpretatio melior est. Ex constitutione autem l. 7. Cod.eod.qui postea maritus esse coepit nec adulterum siue stupratorem ex adulterio ante commisso iure mariti accusare potest,nisi sponsus puellae fuerit. & ita eam constitutionem Thalelaeus interpretatus est. Sed addit praeterea
puellam quoque ipsam agere in stupratorem posse graesentibus curatoribus de stupro sibi illato cum esset virgo,videli v
813쪽
etiam si nulla vis adhibita fuerit. Non necesse ut ponamus quod Basilica faciunt fuisse virginem tenellam,impuberem,
immaturam viro cum imminuta est. nam etiam si in virgine
adultum commissum sit stuprum sine vi, lege Iulia vindicatur, & quaeri ea de re atque expostulare cum stupratore puel. Ia potest, licet vim nulla passa iit. In deintegratam,quae vira
experta est non maritum, id est, quae neque virgo, neque vi dua est, iure ciuili stuprum non committitur, aut impune Committitur l. si ea quae C. eod. tit. nam quod ait t. foedissimam eod. tit. ad poenam tantum pertinet interdictarum nuptiarum Deesse negation in I. u. .de suastianiLDuae sunt partes i. Ir.C. de quaest. Prior est de eminenti iasimis &perfectissimis eorumque liberis usque ad tertium grais dum, ut non adficiantur poenis vel quqstionibus plebeiorum,
si modo omnes illaesam existimationem suam conseruaue rint. nam si unus ex liberis notatus fuerit infamia, priuilegium illud extinguitur nec transie adulteriores liberos, ut D. Marco placuit. Finge ex auo emine Missimo esse patrem, filium, nepotem, patrem notari infamia, patris nota contaminat filium S nepotem. Eminentissimi sunt illustres.aues ectabiles, aut clarissimi, his inferiores perfectissimi . Posterior pars est de decurionibus & eorum filiis, id est, liberis vi l. moris. g. penulti m. D. de poenis l. si quis filios. eius. D. de iniusto rupi. forte & usque ad tertium gradum,exemplo superiorum , in quibus idem priuilegium obsertiari ait Vlpianum referre libris Publicarum disputationum cum tamen idem Vlpianus aliud omnino retulerit libr. I. Disputationum , hoc est l. h. g. in auo D. de decur, his verbis, In auo quoque Papinianus idem respondit ne patris nota filius macularetur, quorum non potest alius esse sensus quam notato patre filium non notari quantum ad illud priuilegium
attines, nec contagione patris metuere sibi vel honori quem ducit cx auo decurione puta si ex auo decuratione vcl senatore fucrit pater, filius, nepos, notam patris non ossicere filio Vel nepoti, quominus aut vel proaui dignitate nixus illo pri-Diuili od by Corale
814쪽
ui legio utatur. quod St idem Vlpianus scripstini. emancipatum 3. vltim. D. de senat. indistincte, siue conceptus si filius ante,siue post inustam notam patri. Non est igitur verum quod d. l. II. ait idem Vlpianum retulisse libris Disputationum obseruari in liberis Decurionum quod D. Marcus statuit in liberis eminentissimorum & perfectissimorum. quia longe aliud loco illo Disputationum scripsit, atque etiam altero , ut non dubitem quin sit legendum in d. l. II. In decurionibus autem & filiis eorum hoc non obseruari,quia & ve ba illa demonstrant Impp. voluisse constitueres isserentiam inter liberos eminentissimorum vel perfectissimorum & liberos Decurionum, eum de illis ubi dixit, subiicit de his,
In Decurionibus autem , Accetera. Verba sunt opponentis differentiam, quam destruit, qui non admittit quam reposui negationem. Sic verbpraeclare fit ut maior exigatur integritas& constantia in genere eminentissimorum & perfectissimorum, qui ut dignitate S moribus quoque ceteris eminere & praecellere debent,quam in genere Decurionum longe inseriore.
Papinianus respondit in l. qiiaerebatur D. ad Senatusconsuli. Turpil. eum qui ab accusatione destitit exclusus praescriptione temporis, veluti ab accusatione adulterii exclusus praescriptione quinquennii, calumnia non puniri, id est;
non incidere in Senatusconsule. Turpilianum . nam calum niae nomine generaliter accepto etiam tergiversatio conti netur. non videtur autem tergiversari qui non vltro deistit ab accusatione, sed ab eo tempore summouetur, quod tardius agere coeperit. Papiniano obiicitur l. r. L. accusationem,eodem titulo,in quo Vlpianus definit eum qui ab accusatione adulterii quinquennii praescriptione summoueri poterat, si ab ea destiterit sine abolitione, incidere in S. C. Turinpillanum. cui obiectioni Accursius respondit tribus modis, nullo recte a at probabiliter,non cernens quod erat perquam euides Papinianu loqui de accusatore que reus opposita prv
815쪽
scriptione temporis exclusit,Vlpianum de accusatore qui excludi quidem poterat praescriptione temporis, sed vel eam reus non opposuit, Vel oppositae rationem non habuit iudex, atque ita ea praescriptione exclusus non est, δc sine ullo impedimento accusationem instituit &aliquandiu persecutus est, post destitit non impetrata abolitione . nam S: ita si quis duos simul adulterii reos detulerit marem δύ seeminam contra interdictum legis Iuliae repelli potest, exceptione, Quod lege
Iulia non liceat ambos eodem tempore accusare, qua tamen
si non fuerit repulsus, & nemine prohibente causam egerit, eam si deserat non impetrata abolitione in utriusque persona incidit in Senatusconsuli. Turpilianum, perinde ac si in utrumque Iure accusationem instituisset.& hoc quoq; Graeci interpretes recte supplent ad utrumque casum in daccusationem ad primum quidem de praescriptione temporis , his verbis, ἡ παρελώ- ad
Quod ex Vlpiano refertur in l. parentes. C. de his qui not. infid Tribonianus haud dubie interpolauit de finxit arbitratu suo vel secutus rationem animi sui vel morem sui temporis. nec enim de lugendis parentibus aut liberis aut cognatis Vlpianus aliud quam Paulus scri pserat,qui libr. I. Sentent. titui. vlt. De sepulchris & lugendis, parentes scripsit & filios
maiores sex annis anno esse lugendos, minores mense, cognatos proximioris gradus octo mensibus, maritum Io. de .
eum qui non eluxisset, id est, qui non implesset tempus luctus supra scriptum, quod lege certa finitum fuisse credibile est, infamium numero haberi. verba Pauli haec sunt: Parenistes de filii maiores sex annis anno lugeri possunt, minores mense maritus decem mensibus & cognati proximioris gradus octo qui contra fecerit,infamium numero habetur. Possunt dixit pro debent, ut lib. q. Nominatim serui testamento manumitti secundum legem Fusiam possunt. Porro cum haec luctus definitio cu infamiae poena in parentib. & liberis & cognatis vel Triboniano displiceret, vel aetate eius non Obseruaretur Disiligod by COOste
816쪽
LIBER IU. go IIn arbitrio M pietate cuiusque posuit modum luctus parentum aut liberorum, aut cognatorum, remissa infamiae poena, his qui tempus non expleuissent quod iure veteri finitum erat. Et quia ait, Liberi viriuriquestexus,videtur ut aetas &sexus quoque in liberis iure veteri differentiam aliquam constituisse, quia agnati vel cognati, videtur 5 inter agnatos cognatosque.hac in re olim quaedam differentia fui ne In marito lugendo non idem arbitrium mulieri Tribonianus dedit, quia tantum abest ut posteriores leges aut mores luctum eius
minuerint, ut etiam id produxerint ultra menses Io. nempe in annum integrum I 2. mensium sub eadem infamiae poena l. L. C. de secun d. nupt. quod memini me latius exponere lib. De temporibus cap. 1 3. & Obseruat. 6.cap. 3a. Ratio huius luctus
est, ne quis de prole dubitet l. Consensu F. si ver , causam C. de topud. puta si mulier intra luctus tempora alii nubat prolemque creet, ne eius prolis genus sit incertum, & dubius sanguis. & hoc est qπod ait t. liberorum . I. De his qui not. ins propter turbationem sanguinis, &l. F2. Cod. de episcop. dccier. ατ της γνης α--. Luctus maritorum impedimento est nuptiis, non parentum aut liberorum aut cognatorum d. l.liberorum.
Paulus libio I. Quaestionum scripsit de condictione indebiti ut patet exl. 21. S 6o. de cond. ind. & L8 .de reg. iur. Minter cetera tractauit cum agitur condictione indebiti soluti vel iri omiis cui incumbat onus probandi, actori qui se indebitum Gluisse aut promisisse dicit, an reo qui dicit se debitum accepisse. 8c in l. 2s. de probat. quae est ex eodcm libr. 3. propositio quidem haec, cum de indebita quantur quo probare. possit esse Pauli. At cetera Trifuniani esse prolixitas argui ex scribendi genus, quod Graecum sapit magis quam
Latinum hominem,ut cum prudentem se attentum patrem vocar studiosam,cu pro probare aut,docere mauult dicere, osterire, cu illa loco, omnib.visiosibiu, visiones vocat species siue ca-
817쪽
sus ante propositos quibus modo actori, modo reo in Cumbie onus probandi siue themata, ut Basilic. --ει---, quod themata in scholis in conspectu quodammodo collocentur. Verbum visionum in oleuit aetate Iustiniani, ut l. 2. F. si quid autem C.de vet. tu .en.& ubicumque in Digestis id reperitur sane a manu Tribuniani est. Item cu iura meis tum dicit non ut semper iuris auctores, Iusiurandum. Et cum cautionem concipere indiscrete, i. non expressa causa debiti,
ut l. Si quis ad deci .f. ubi autem C. de epist. decl. Et cautionem confessionem ut Graeci v λεγω. Idem arguit
in ea manifesto descripta conditio monachi, vel Dorotheo, interprete illo loco aut vir simplicitate gaudens, aut desidiae
deditus, οι rarac, ψ ραθυρύα όκ. . ic,ut in l. quidam C. dedec. ignauiae sectatores,l. monachi no quod desidia vel ignauia sit sacris literis operam dare, & assiduas ad Deum agitare preces, sed quod sit haec vivendi ratio procul mora a Rep. fugaxque rerum,ideo videtur esse desidia re simplicitas,quia sibi placent in hominum rerumque humanarum ignoratione. tales erant primi nonni primaeque nonnariae.
Doraramgratisve raucissam babitationem finiri marte domini.
Scaeuolae resiponsum est in leg.Lucius de donat. quo ostenditur donatam habitationem gratuitam superioribus diaetis ruamdni vellet donatarius, nniri morte domini aedium quio navit, & heredes eius donatarium habitatione prohibere posse. In causa hoc est, quia donationes strictius accipiunt ut,& illa nimirum ita,ut hospitio illo utatur se vivo. non etiam se morti' inuiris heredibus qua ratione & in I. Aquilius eo. tit. heredes Reguli Nicostrato faciebant habitationis cmatrouersiam Et Papinianus quoque Nicostrato respondit non iure merae donationis eum post mortem Reguli habitatione uti posse sed renumerationis, dc quasi solutionis vi I. Io.ν. si rem, de in rem ver. quandoquidem per epistolam Regulus scripserat Nicostrato rhetori,qui fuit eadem aetate qua Papi- . nianus, ut ex Suda intelligere licet,se ei donare M permittere habitationem, usumve caenacuIi, quod eius eloquentia Scdiligentia melior iactusetat qua ratione recte dicitur etiam
818쪽
t si unquam C.de rei dona. non pertinere ad remunerationes. Quod enim ut donatio diu consistere non potest,con s stit tamen ut remuneratio in perpetuum. Denique in specie dict. l. Aquilius,non fuit mera donatio, sed & quasi merces doctrinae,quam utique non oportet accipi restricte, ita ut noteneat heredem donatoris quamdiu vixcrit donatarius.quia& ad eam legis Cinoiae modus non pertinet. Licet enim magistro donare in infinitum arg. l.pen.S.Vlti .eod. tit.Quamobrem recte Papinianus ait Nicostrato expulso habitatione ab heredib. Reguli, dandum esse quasi possessori utile interdictum uti possidetis,vel unde vi ,ad exemplum eius quod se ctuatio vel usurario datur possessione deiecto l. vlt. vii post .3.1.unde vi & s. item si non l. si plures F. deiectum de vi de vi ar. nam de habitatio & usus caenacul i pene idem est l.32. de visse.lao.de usu ae habit. Ait Pap. Cum de ea re mecum contulisse ut Plin. . Epsi Contulicam prudentib-Jam perisu laris. LII η-.Daetactis. Paulus scribiti. 2 .in prin.de pact. unum ex reis credendi neque paciscendo de non petenda pecunia obesse alteri, ne inque per stipulationem nouare veterem obligationem posse illo loco. Nam nec nouare alium posse quamuis ei recte soluatur, alium scilicet reum stipulandi vel alium argentarium, ut in leg. 21. eodem personale pactum ad alium non ertinere, puta ad alium reum promittendi, quem il- vis loci sensum etiam Basil .adprobarunt, quae & de uno argentario reo credendi & de uno reo stipulandi ita praeci-cium nouari ab eo obligationem non posse, . A. δε--
dit mihi ut olim eum locum acceperim,nunc non possim ali
ter quam dixi modo. At Paulo Venuleius aduersaturin l. si rem F. si duo de nouat. Paulus hac sola ratione nititur quod tantum constitum sit, ut alter ex reis credendi solidum petere exigere , in iudicium deducere , & solutum accipe re possit, adde, & solidum acceptum ferre, quoniam Mhoc fere inter omnes conuenire. Venuleius ait in dict. F. sic duo,ut qui solidum accipere potest, & id pro accepto habe-
819쪽
so . DIFFERENTIARUM re , 5 acceptum facere possit. nam & acceptilatio imago est
solutionis. Et quia illud tantum constitutum est, non etiam ut & alter nouare possit, ideo nec nouare alterum posse. Ius hoc totum pendere ex Constitutionibus,ac similis est ratio l. io. de solui. adiecto solutionis gratia solui tantum posse. Mideo nec petere ncc nouare,nec acceptum facere eum posse. At&si nominatim id constitutum nos sit, ut 5 alter ex reis credendi nouare obligationem possit. tamen quia nec id etiaprohibitum est nominatim, tentat Venuleius in d cto, si duo, posse dici paulatim, adaucto iure dia oriim reor im credendi. ut paulatim increbescere inualescere sententias iuris au l. H F. si rem de leg. 3. etiam alterum nouare vetet e obligationem posse in quo approbando quia Venuleius in d. f. si duo magnum studium ponit, eo satis indicat nori idem 1 i- sum fuisse omnibus, Messe verum igitur quod Patiliis ait ind. l. si unus, non idem videri Proculianis, Labeoni, Proculo, Neratio, Atili no,a quibus tamen diuersus Venuleios se orissum sentit,ac ne temere a tot tantisque viris dissent: re videatur, magna cum cura& molimine opinionem suam adstiuit
esse veriorem. & primum ponit quod fere constabat inter omnes, uni ex reis stipulandi recte solui, unum recte solidum iudicio petere,quae nouatio est necessaria,& exigere,& unius accepti latione perimi utriusque Obligationem vi l. 2. de I 6. de duo .reis. l. Is 3.vhim. de accept.unde colligit unum quemque perinde sibi adquirere obligationem atque si solus stipulatus essct, quod tamen non esse per omnia verum confitetur. nam si quis re vera solus stipulatus sit, non potest alterius extranei factum, veluti acceptilatio,vel exactio ei auferre debitorem,id est liberare debitorem eius.at exactio ves accepti latio unius ex reis stipulandi, conreo aufert debitorem. ergo non per omnia unusquisque pro eo habetur atque si solus stipulatus essc t,eo tamen excepto, quod ad cetera attinet perinde esse atque si reuera solus stipulatus esset. ergo ut exigere M accep una ferre,ita Λ nouare unumquemque obligationem potic interposita stipulat ione . quae nouatio est voluntaria,Vt puta,quod comunis debitor deb8t id stipulando a L. Titio expromistare quem communis debitor vice sua reu dedi L uouadi causa.quo genere dubitor communis liberabitur
820쪽
ab utroque stipulatore. Si hoc est quod ait Venuleius in d. s.si
duo: Secundum quae si unus ab aliquo stipuletur nouatione quoque liberare eum ab altero poterit, cum id specialiter agit, quae postrema Verba Tribuniam sunt ex Constitutione Iustiniani. Idemque confirmat Venuleius hac ratione, quia&nouatio, ut accepti latio similis solutioni. Et his adnectit amphus species corras quibus manifestum faciat, quamst absiarduin εe inelegans non admittere nouationem factam ab uno ex reis itipulandi. Facito unum ex reis stipulandi communem dest torem delegare Titio suo creditori, & Titium ab eo stiphilari, an dices debitorem qui se Titio obstrinxit in solidum non liberari ab utroque an dices & Titio eumelle obligatum insolidum. 3c alteri stipulatori qui eum non delegauit e quod qois ferat Ru sus facito mulierem unam esse ex reis et i putandi 8c iubere debitorem communem doti dicere ei cui nuptura est, fundum quem debet sibi & alteri conreo stipulandi .an non liberabitur ab utroque Imo vero, ne bis eandem rem soluere cogatur. Vel finge eandem mulierem cum nuptura esset communi debitori, ei doti dixisse fundum quem debuit.an 3c hoc casu non liberabitur debitor ab utroque stipulatore ' δc quod utrique debuit ex causa crediti non debere incipi dc mulieri ex causa dotis in casum diuortii vel mortis suae. dc ita sensim dc veluti per gradus quosdam esstetitVenuleios contra quam in oculiani sentiant,etiam unum ex reis stipulandi nouare veterem obligationem posse. Non est qui haec ulterius porrexit ad pacta, ut 6c unus ex reis stipulandi paciscendo dcbitorem communem ab utroque liberare posset. quia nec pactio solutioni per omnia similis est, nec legitimus eli modus tollendae obligationis. Itaque in pactis sequemur Proculianos non in nouationibus, quia tot rationes Venuleri nos in suas partes ire compellunt. sentesiastauoia a Tntiniana si ista in F. 1uιd dicitur.
. Si fundus sit in dotem aut Gndi, per impensas necessarpas
praedia ipsa corporaliter non minuuntur, non excentiantur
vel absumtuitur,ua vi ex parte vel in totum desinant esse do-