장음표시 사용
831쪽
conuenerat, ut si quandoque contingeret eius quoque pertineulum euictionis nomine venditor agnosceret. Et hςc de teria. tia sufficiunt. Prima stipulatio committitur in id solum quodeuictum est. Secunda in plus quam euictum est.Tertia in munus. imo Ad Quarta quae est huiusmodi in s. quaesitum. Vendidi M tradidi timdum mille iugerum, flumen abstulit cc. mox idem flumen adiecta cc. per aliam partem fundi, poste uicta est pars quinta quae constat ducentis iugeribus. Quaeritur an pro quinta parte committatur stipulatio Et ait pro ea parte quamuis euicta sit non committi,non committi etiapro quarta parte mille iugerum,id est,pro c c L. sed commitisti pro quatuor vicesimis quintis mille iugerum, id est, pro
quinta parte D c c c. quae effici L c L x. Cur vero non competit
pro reliquis XL. id est, pro quinta cc. quae flumen abstulit nepe quia ut lucro emptoris alluvio cessit,ita & pro rata eius parest ut periculum euictionis sufferat ipse non venditor. quod Papinianus conseques esse ait, his quae dixi ante, nempe quia neque committitur pro quarta mille iugerum, id est,cc L. quae nec si alluvione nihil accessisset pro ea parte committeretur,neque pro parte quinta, id est, Cc. quia nec pro rata al-- luuionis siue pro x L. periculum venditor praestat, ut dictum est,f. prox.supr.Sunt igitur detrahenda ex c c. quinta scilicet mille iugerum quae praestaretur si nihil pcr alluvionem acce sint x L. pro rata eius quod per alluvionem accessit quodque damno emptoris non venditoris cedit. Valde placet quod nouam regionem vocat eam partem quae alluvione accessit, quia per aliam partem fundi accessit quam qua fugerat.nam si per eandem ipsam partem accessisset,qu i & decessisset, eadem pars esse & sundus suae pristinae sormae redditus videreturvi forte praestaretur euictio pro C c.
Tertii capitis legis Aquiliae haec verba, Si quis alteri damnum faxit,quod usserit, fregerit, ruperit iniuria l. 27. 3.Le tio ad legem Aq. non ita excipienda sunt, ac si ruptum etiam
non sit quod fractum vetustum est, sed quod ut Vlpian. ait, in L inquit,soleant auctores legum, & alia plerit omnes spocialiter
832쪽
eialiter quibusdam enumeratis generale verbum subiicere quo specialia complectantur, quod est Graecis , - uita ἀψι-
ν quem tamen ordinem verborum non seruat Pomponius in t 7 o. ad S.C.Trebell. Imo longe diuersum , ατ υιτῶδες transitum faciens, hoc modo ruperit, v ct fregerit, . vel usserat,& ad hoc ipsum sane legis Aquiliae respiciens caput ut Tertullianus lib. de Virg. vel ,aliquando, inquit, generali subii et speetale quia prius est. Porro verbum ruperit fere omnes veteres sic intellexisse ait Vlpianus eorruperit. qui Min l. qm tabulas. 6.vltim. de furt. rupisse videri eum qui corrupit. Veteres autem Vocat interpretes X I r. tabul. qua parte
scilicet de damno iniuria dato loquuntur. Nam & huius rei fuit x tr. tabul sancita certa poena l. I. ad legem Aquil .l. pen. si iam. furt. sec. dic. l. I6.de obligat. de act. usurpato etiam simili verbo rupitias scilicet pro damnum dederis,rupitiat δc rupiat .pro damnum dederit, Vt subrupiat pro subripuerit quo modo legerim libenter in l. i. depec. leg. Quid interest conseruum vulneret, an scindat aliquid, vel frangat, vel subrupiar.
Nam & sic Arnobius orator II. aduersus nationes, A rgumenta non desunt quibus sua decreta confirment, de aliorum subrupiant sic in vel .lib.legi & labefaciant scita.& vetus lex Attinia, quod subruptum erit eius rei aeterna auctoritas esto. Adiicit idem Vlpianus in s. cum eo. vinum essu sum, vel ac tum factum,vel conspurcatum etiam rupti appellatione contineri,&vinum spurcum non aliter dicit quam spurcam aqua in l. 3.deaq plu. arcend. Ergo non id tantum quod aquae colluuione infuscatum est, ut Plautus loquitur, sed etiam ut ait Labeo, quod igne tactum est, quod mustum, nondum deseruefactum est,cuive defrutu iniectum est, dicito generaliter, vel quodcumque aliud spurcum, vel Mum ut est in Basilicis, quodcumque aliud - ουν,ut interpres ait Aristophanis in Pluto, cuius verba ipse cxtant apud Sudam, tantum quod
Corrupte in eo scriptum est, ηια λι--ἀΣ - , γεμῶς pro Et quem praeterea adducit loeum Sudas, ει --οι πνεi σν,is ex interpretatione Lxx. videtur esse in Esaiam cap. I.
Quemadmodum uitii dies qui dantur iudicatis ij erant
833쪽
3o. si ante rem iudicatam in mora debitor non fuerit, immunes sunt a dependendis fructibus & usuris,l. 3. D. de viii r. l. I 3.
C. eod. l. vli. f. penuit. C. de Usur. rei iud. quia cum humanita tis causa indulgeantur,i. si cum militi. F. vlti .de compensat. Meteu.αλίθαMlιν, ut Graeci aiunt omnis inhumanitatis expertes
eos esse par est. ita vero Iustinianus Novell. Io 6. Traiectitia pecunia mutuo data periculo crcditoris & discusso periculo Vt puta naue reuersa salua, dies zo. quos debitori indulget conquirendae & soluendae pecuniae causa merito vult esse prorsus immunes a dependendis v suris. Post dies autem 1 o. non solutae pecuniae usuras currere, n5 quidem nauticas quia periculum desiit esse creditoris,ut l. q. in prin.&l. 6. D.de nau. foen. l. r. Cleod. sed communes,id est, besi es, quarum finem in aliis quam traiectitus pecuniis idem Iustin.l. pen. C. de usur.
negotiatores transcendere vetuit. n traiectitiis modo usurarum coarctato ad finem centesimae usurae quem tamen finem.
quasi mutata sententia cxccssit supra dicta Nouel. Ios. in qua traiectitiae pecuniae permittit usuras longe maiorcs centesimis usu receptas. Nec tamen in ea sententia perseuerat, sed quod attinet ad modum nauticae usurae in Noueli. Ho. derogat supradictae Nouellae restituta definitione d. l. penulti . non ut opinor.quod attinet ad dies ao. debitori indultos humani-- tatis causa: utraque scripta est Ioanni P P. verum priori per posteriorem derogatur, non abrogatur,in interpretatione autem prioris veteri citra culpam interpretis obrepserunt duo
grauissima errata, in ipso statim principio, duo isti erant, pro
docuisti eum,in M. pen.& mutuare & mox mutuum in terrenum transponere, pro & mutare mox mutuum in terrenum transponere,sic enim est sensus discusso periculo,transactoque veluti iustitio illo 2o. dierum iam mutatiliae pecuniae non currere nauticas, sed mediterraneas tantum usuras, denique verri foenus nauticum in mediterraneum. Disiligod by Corale
834쪽
: Arax filiam heredem scripsit & rogauit ut heia reditatem post mortem suam cui vcllet ax filiis suis restitueret. Filia moriens sit perstitibus filiis quatuor, Seio, Cato, Sempronio, Tullia , testamento Caium clegit, cui fideicommissi paterni bona restituerentur , eundemque aliorum bonorum suorum heredem scripsi: deductique portione modica Seio ascripta & Sempronio titulo Institutionis,Tulliam omisit quae instrumento dotali renuntiauerat successioni maternae cum iureiurando. Elcctioni & insti tutioni conditionem adiecit, Si Maeuiam uxorem non duceret, adiecit& substitutionem precariam. Id verbiestamentum scripsit aliena manu, nomen Cati sua, nullis testibus adhibitis , idem quoque testamentum ipsa signauit. Quaeritur an valeat testamentum , an valeat clectio in eo comprehensa, an vale*t conditio inlccta electioni & institutioni Cati, an substitutio precaria Respondi non valere
testamentum,quia nec testamentum, nec codicillus dici potest ea voluntas cui testes desunt. In codicillis enim exiguntur quinque,t. hac consultiss. g.I. l.cum antiquitus. Lulti. C.detestamentis .l. vlt. de codicillis.& in testamento rusticanorum l. vlt.C. de testa.in nuda voluntate tres, l. 27. C. eod.& Plut . in Coriolano in testameto procincto tres,aut quatuor testes adhibitos refert. Et no offendor tam stitutione quae test.imctum imperfectum valere censet in liberos . nam testamentu imis
persectum non vocat quod testibus caret,sed quod a testibus
835쪽
3ao DIFFERENTIARUM inter fuerunt neque subscriptum neque subsignatum est, idque rationis consequentia demonstrat aperi rPrimum enim ait non subscriptum a testibus, ac non signatum testamentum pro imperfecto haberi, sic enim probi codices, non pro infecto) ac deinde subiicit conuenienter, ex imperfecto
autem testamento voluntatem non tenere defuncti nisi in . ter solos liberos, atque ita etiam imperfectum testamentum accipitur in l. 6. D. ad i. Corne .de fal. Nihil etiam offendor lege vlt.C. iam .ercisse. quae in testamento inter liberos qualiacumque verba vel indicia sufficere ait. nam hoc sermone te stes non excluduntur, sicut cum dicimus nutu fideicommissum relinqui poste, hoc etiam non dicimus fideicommissu a sine testibus relinqui posse l.& in epistola. C. de fideico m. M verutiam Doctores in d. l. vlt.vel duos testes exigunt. Caeterum indicia non accipi oportet illo loco pro argumentis siue coiecturis,sed ex Comparatione verborum, quod scilicet dicat verbis, vel indiciis, indicia accipio pro notis, quae Graeci
Hia vocant, Hoc ergo vult etiam notis scriptum testantentu
valere inter liberos, quod tamen Iustiniani sustulit Nou. io . qua abutuntur qui inde colli sunt non valere testamentum inter liberos,nisi sua manu, suisq; litteris parens scripserit nomina liberorum,& tempus,& unciarum modum. Namque mens Iustiniani haec tantum est,ut siue scribat testamentum parens, siue alius eo dictante, illa litteris perscribantur,no notis, alioquin testamentum non valere: denique non omne vitium negligi in testamento inter liberos. Nec igitur illud quod summum est si nulli adhibeantur testes, a quibus nominis testamenti substantia deducitur, Ac quasi testamenti siue partis testari enti, qui codicillus dicitiar. Verum enim licet
scriptura ea matris facta inter liberos neque valeat ut testamen sum,neque ut codicillus,quod testibus nullis munita sit,l. II. g. I. D. de legar. 3. electionem tamen in eo comprehensam
valere opinor. Electio enim illa neque quasi legatum est, neque quasi fidei commissum . I. unum ex familia. F. l. D. de legat. 2. l. pater filium. D. ad i. Falcidiam. Potest igitur cetra testationem fieri trux assignatio liberti. l. 7. D. de assig. liber. eademque rat e fidei commisso onerari non
potest, quia de suo non de alienoquemque largiri oportet,
836쪽
I.6.8e l. 7. 3. vlt. D. de legat.3.d.l. unum ex familia. s. sed si fundum. Non potuit etiam electioni iniici conditio, si Maeuiam uxorem non duceret, quam auus non iniecerat fideicommisi se. Quid igitur tandem statuemus quia hoc Iure utimur, ut filia onerata fideicommisso deducat duas quartas, ut loquuntur, reliquum restituat fidei commissario, in specie proposita elsctio matris valebit tantum pro dimidia parte bonorum, quae sola subiecta erat fideicommisso detracta conditione, ut diramus,&substitutione precaria: altera pars dimidia, quia
testamentum matris non valet, diuidenda est in portiones aequas tres ut veluti ab intestato unam habeat Caius, alteram Seius,tertiam Sempronius. Nec enim concurrit Tullia in legitimam hereditatem,quia si is non concurrit qui concurrere potuit,nisi repudiasset, vel omisisset quaerelam inofficiosi testamenti .l. si filio. in princ. D.de inoff. testa. multo minus concurreret, quae ab intestato succedere non potuit propter renuntiationem iam ante factam tabulis dotalibus, quae quidem moribus recepta & approbata est.
QVidamPresbyter testamento herede scripsi,&ab eo fili
suae spuriae legauitC.his verbis adiectis: Vt sit unde exhibeatur & collocetur in matrimonium. Filiam educauit heres, decessit tamen illa antequam nuberet & legatum perciperet.Primum quaeritur an valeat legatum: deinde si valet, an ad heredem transierit, & forsitan vfrius est legatum esse pro non seripto quasi incapaci relictum. Nam constitutio Nouella Iustiniani, quibus modis nat. effic. sui, non tantum incesto,sed etiam ex adulterio, vel stup procreatos, id est,
ex damnata vel nefaria coitione incapaces facit quibus comparat clericorum liberos,l 4 .de episc. &cler. 3c omnino ita e res habet exceptis naturalibus qui ex concubina procream tur,quae uxorem iustam imitatur,quos incapaces prorsus non esse fatemur ex alus coitionibus illicitis procreatos incapaces csse,naturales non esse. Nec moueri debemus c.cum haberet.
837쪽
yir. DIFFERENTIARUM Deco qui duxit in matrim. quod exsa suam speciem porrigi
non debet,Ac collato eo cum lege,qui in prouincia. f. I. D. cieritu nupt. intelligetur merit Iconfirmari in ea specie statum liberorum quasi ex matrimonio susceptorum, propter diuturnitatem temporis quo matrimonium stetit, & propter nu- metrum liberorum. Quo cxemplcs male profecto spuriorum omnium statum confirmaueris, & de incapacitate filiorum sacerdotis ita nominatim scripsit Accursitis. 3. vlt. Nov. quibus mod. nat. cflic.sui. Si naturales essent fateor non esiain capacies alimentorum, non esse incapaces dolis,nam haec prς- stari iis quos natura nouit consequens est, i. eas obligationes. νl. legatum. D. de cap. minut. l. seruos. D. de annu. Ieg. I. ex ' parte .3.seruo. D. A l .ercis. At abhorret haec probra natura, adulterium scilicet & stuprum. l. probrum. D. de verb. sign. Ideoque recte Iustin. ait co genere procreatos nec naturalescenseri. Sequitur altera quaestio: Demus, concedamus hoc,
filiam sacerdotis capacem csse legati. An id vero legatum aάheredem suum filia transmisit Si haec verba ut sit unde exhibeatur & collocetur in matrimoniumὶ accipiantur pro modo, respondeo non transmisisse. Nam scio quidem hanc esse differentiam inter conditionem & modum, qu bd conditio suspendat,modus non suspendat,sed etsi non suspendar, contrahit tamen atque coarctat, adeo ut si velis tibi statim dari quod sub modo relictum est cauere oporteat te de restituendo eo quod acceperis, nisi modum impleueris. i. si tibi legatum. D. de legat. 3.l.cum in testam. D. de fi d. lib. M hac ratione dicitur in l. i. C. de iis quae sub mod . rel. modum in legatis ascriptum pro conditionc obseruari, quae lex de eodem ipso modo loquatur de quo tractamus lut nubat) atque ideo saepe
in libris nostris modus conditio appellatur. l. Maevius. D. denaan.test. l. liberto. f. Lucius. D. de ann. leg. Ex his infero extingui legatu lita nupta moriente filia, quin imo tantum ab e se, ut heredi eius legati petitio competat, ut et fi id heres leguto oneratus repraetentarit non secutis nuptiis repetitio ei potius competat aduersus heredem filiae. Igitur legatum petenti recte obiiciet heres vulgarcna exceptionem, dolo facis petens quod mihi te si haberes, restituere C portere r. Vci ba au- tenvilla, ut sit unde exhibeatur, ac colloce cur in matrimo-
838쪽
nium) pro modo accipienda esse, Viam si interpretere,ad nuptui collocandam,alendam, vestiendam eam, probia ex l. quibus diebus.S. vlt. D. de cond.& demon. Nam ea voluntas testantis fuit ut ea pecunia in dotem S: in alimenta consum eis retur, & in id solum ut cam pecuniam heres consumeret disepensaret uia quemadmodum Sc heredem quandiu vixit ne cessaria filiae defuncti subministrasse proponitur,quae alimentorum praestatio finita est morte t. cum hi. g. modus autem. D. de transact. Ne dicas verba superiora pro causa accipienda esse, non pro modo, cum dicat, Ut sit unde nuptum collocetur. Non dicit ut ipsa sibi quaerat conditionem, sed ut hanc opem nubenti ferat heres. In l. . de aliment .legat.ait, praedia do lego , quae viva praestabam etiam post mortem habeant Vcapiant. hic enim est Graecorum Verborum sensus, re in i penult. g. vlt. eod. vi habeant pro soluto scilicet, ut species indicabit. In eis casibus causa est legandi non modus. Non sic in casu proposito. Proinde heres unde petitur non habita ratione alimentorum quae Viuae exhibuit, atque et i insuper neglecto modo legato adscripto, & non spectata macula atque incapacitate legatariae soliduni legatum ab herede logatariae non recte peti, meo iudicio reac contendi.
Donationem simplicem recte insinuari post traditionem ἰvel post nuptias certissimu est. Cum quaerere turan SI post mortem donatoris Respondi non recte insinuari post mortem : alioqui nihil hac in re distaret donatio ab ultima volun late,quam satis est insinuari post mortem, l. testamentum. λconsulta. C detestam. sed donatio strictius accepta est semper. Possim proserrc ex :mpla quam plurima. An autem ab ipso donatore donatio insinuari possit per procuratorem, dcan in mandatis datis procuratori utiliter adiiciatur. Etiam post mortem insinuari,si quaeratur, respondebo donationem
fieri posse per procuratorem, l. 4. D. de donat. ergo de insi- mari. Dico fieri,ergo insinuari, plus enim cst fieri quam insi-
839쪽
nuari. quo argumento Vtitur. L Vlt. 3. penuit. Cod.de donat. ante nupt. Rursus quibus in causis facere procuratorem licet,licere etiam mandatum porrigere vltra mortem, l. si vero non remunerandi. 3. Vlc.&l. seq. l. si quis alicui. 3. I. D. deo maia. Atque adeo insinuationis mandatum recte porrigi vltra mortem mandatoris eiusdemque donatoris.voluntate.& hoc genere factam insinuationem post mortem, si nulla
fraus arguatur, inutilem non esse, maxime si ut mihi ex facto propositum est, nihil intersit creditoris hypothecarii, de res disccptetur tantum inter heredem donatoris de donatarium. Sola igitur fraudis probatione conuelli potest donario mandato donatoris insinuata post mortem,ut in oratione Dcmosthenis aduersus Leocharem non alia est ratio in probandae
adoptionis qua in defuncti familiam adiungitur quis, quati si
fraus arguatur,quamquam adoptionem a vivente fieri nominatim legibus caueretur, quod non ita de insinuatione donationis ut fiat a vivente Cautum est nominatim. Ad haec quaesitum; qui in legis edicto subditi appellentur, quo per subditos 3e inter subditos sine insinuatione factas donationes nullas esse constituitur. Dixi subditos,quos Graeci rem επιις. esse ciues vel incolas, solam possessionem Iure ciuili Pop. Romani ciuem vel incolam non facere, i. q. Cod. de incolis. l.libertus.3. sola ratio.& g. sola domus. D. ad munic. Moribus Galliae, de usu fori etiam possessionem solam legibus obligare, adeo ut si variis regionibus quae non codem lure regantur quis possideat bona, in ordinatione testament receptum sit separanda esse bona,&pro varietate regionum varus erum legibus testatorem obligari. Vt igitur in testamentis, ita in donationibus leges sequamur regionum &prouinciarum in quibus sita sunt bona. Quamobrem dicemus cum qui moratur in Italia, si donet alteri bona quae habet in Gallia, legibus Galliae obnoxiu esse. Idcirco donasse eum inutiliter, si vivus
donationem non insinuarit, vel nominatim per procuratorem non constituerit qui insinuaret se vivo mortuo ue. An etsi donauit Italo Sic sane. Nam etsi tum non sit facta don, tio inter subditos, facta tamen est per subditum& utroque
casu edictum insinuationem exigit quam tertio casu non exigerem,puta,si Italus praedia Italica donaret Gallo, de multo
840쪽
minus si eadem praedia Italus donaret Italc. Hi dumtaxat quatuor casus constitui possitnt, e quibus duos priores edi. Aum complectitur non posteriores. denique lus edicti verbis, Per 5e inter subditos,duos casus exprimi puto, Si subitus non subdito donauerit,si subditus subdito donauerit, qui soli casus lege comprehendi potuerunt, non alii duo. Et subditum non ex origine, vel laris,& sedium positione aestimari, quam expolitione & situ bonorum de quibus agitur, quem etiam honorum situm seruari &distinguico uenit in iure plecipuo quod maioribus natu mores dedere quidam ut pro regionum
numero tot etiam maiori natu tribuantur. Postremo si quaeratur,an donatio a quolibet principe facta egeat insinuatione, dicam Iustinianum se tantum excipere non etiam reges quibus i plo iura dabar, quales Iustiniani imperio subiecti fuere non pauci, eodemque exemplo Regem Galliae etiam si se intelligatur excepisse,caeteros tam e principes bona in Gallia possidentes non excepisse.
Sorore defuncta, ac deinde sororisfilia, quaeritur sororis
filiae ex duobus auunculis uter succedat, qui fuit matri ex Vtroque parente germanus,an Zc qui fuit ex patre tantum. Si dixeris cum qui ex utroque parente germanus fuit solum filiae sororis succedere, id tueri hac rationc poteris, quod e co-trario, si is mortuus fuisset,sola filia sororis ei successistet excluso altero auunculo, secundum Nou Iust. de hered .ab intest.Ven. quae ratio in successionibus nihil valet. Fratris filiae succedebat olim patruus, ipsa patruo non it m. g. Caeterum. Instit. de tera agnat. successsi idque obtinuit quod Iustiniani constitutione aliud definiretur. Non sunt igiιur successiones ei rationi astrictae, nisi spocialis constitutio accedat. Quamobrem veriorem esse arbitror Barioli sciitentiam in l. post consanguineos. g. legitima. D. de sitis & leg. hcred. virumque auunculum admittentis. Est cnim Nouel. Iustiniani accipienda stricte, ea praefert fratres ex urroque parente, eorum