장음표시 사용
101쪽
εε ' Catholisorum se pro sanitum 'ae fallere, si posterius asserant, jam secum ipsi pugnant, &in Ecclesiae Doctoribus infallibilitatem agnoscunt. Quod si di
cant: non ipsa Praedicantis verba, sed Dei ex S. Scriptura prolata auditori in assensu fidei attendenda esse: rem plane ridiculam exigunt, ut scilicet auditor, Dei & Praedicantis verba inter se norit distinguere,ad quam tem non humano, ted divino in
genio opus est, quod Pi aedicantium quilibet Dei ubique verba
inani ostentatione jactate possit, cum sua venditet; consequentias in consequentes ducere; atrum pro albo obtrudere, x &quo tandem arbitro, Pripturam ipse non penetrans, veritatem
obtinebit 3 iis praesertim in controversiis, quae doctissimos quosque, de scripturae libris, verbis, sensuque iatigant. En quo denique incertitudinis plebem fidelium ablegant, qui judic1um4llud convenientiae ad securam fidei possessionem in omnibus
XIII. Multi etiam Doctorum instabiles sunt, & iniquis affectionibus huc illucque transversum rapiuntur , nisi forte ex Adae posteritate non sint,in quibus caro concupiseat adversus θi-νitum. Hi igitur quo titulo sibi in fallibilitatem in judicio allo convenientiae polliseri possunt Z Nam ut Apostolus loquitur i. sunt quadam dioicilia inreffectu, qua indocti, ct instabiles
depravant, adsuam inorum perditionem. Quae sane ad fidem reis ferunt, cum instabilium ista depravatio perditionem specter. An talesNovatorum Praedicantes Doctoresque sunt, qui innumero instabilium ejusmodi censeri nequeant 3 si queant, quis me .llosque certos facier, reipsa non esse Lipsiensis Academia per suum D. M au hisci, adversus P. Mul manni Mystetium Thesi 8. Ex th. II. his verbis audet Patres erroris arguere. Patres qui in scriptura dictis explicandis frequentius diversas; imbquandoque plane contrarias, ct quia plerique Hebrai idiomatis ignari fuerunt, non raro insulsas proferunt explicationes, pro vera in terpretationis noνma non agnoscimin. Quos ergo meliores cortioresque substituitis nunquid vosmetipsosὶ an vos igitur Hebrari omnes gnati idomatis an nihil inter vos pugnans, contrariumque, inter quo ror propemodum sententiae, quor capitat censete, post L urherum,naras ex una scripturarum interpretatione sectas, mutuis inter se damnationis criminationibus separatas. Prin-
102쪽
ptincipes horum ducesque ex ipsis etiam Hebraeis Graecis- l
que fontibus haec dissensionis sparserunt principia. Ab igno- rantibus hosce fontes, rarior sane extitit seditionum origo. Do
ti bac prurigine dissentiendi primum fere insecti sunt. Et ta
men nemo horum fuit, qui non se arbitro ac definitore suam sententiam cum sacra Scriptura ad amussim concordare senset Iit, Patres antiquamque Ecclesiam tanquam errori obnoxiam
despexeiit. Quid tibi de his Doctoribus inter se tam foede pu-c gnantibus videtur, quorum se quisque errare pernegat, cum sacra Scriptura convenire iurat 3 an tu idem de illis feres iudi-
XIV. Nunc morbum tangam in curabilesti, quo docti juxta indoctique, sola fisi scriptura, suo ingenio exposita, anficiun
etur. Neminem certum ex illis esse posse de recta scripturarum interpretatione planissime evinco. Ut enim hac de certus quispiam existat, constare illi debet, media recid interpretationis a se sine defectu adhibita, quae res communes hominum vires diligentiamque Fieri enim nequit, ut in rebus ex senaturaque sua periculo erroris obnoxiis, quanto vis studio utaris, certus fias te facto ipso non aberrare. Qui vero nititur, re nititur immutabili, quale non est: quidquid errori exponitur. E uge intueam ut illa, quae a Novatoribus praescribuntur, rectae interpretationis media, quae supra vidimus, & breviter Argentinense, i sis Academia sub Iaschii nomine in examine Fundam. fidei DD. de alenburg. pag. I. traei. 2. g. m. his verbis complectitur.
stra quidem omniumque sapientiorum sententia, qui quus scripturam non insuperficie pertransibit, sed Iolers in ista expli-l sanda adhibebit Jcrutinium , imperante non tantum iudicante , vel approbante Christo hoc est, quisquis devote is candide, in o-cato Domino universi, qui est ον οντων, omnibus circumstantiis exacte consideratis, verba texim, dicentis conmetudinem, prius o posterius respicit,quisquis consequentias ex dogmate necessario fluentes, nullius assectibus indulgens, expendet, quisquis inquam , ut eompendio Iermonis omnia complectar , se um Ieriptura investigabit ea diligentia, qua vel auris or metallum , si e aurum, vel canis feram ctc. na ille omnem dissicultatem superabit, clarismamque Uidebitscripturam. Date veniam NOVatores,
103쪽
s8 Catholicorum se Protest lium /si libere de vobis pronuntiem, non centesimum quemque
inter vos hominem , talem tamque ab omni astectione expurgatum amnium, lairiumque laboris, diligentiae, sapientiaequ' ad hanc rem adferre, quantum vos bonae intcrpretationis ceniores ripidissimi ad fidem talutemque fidelium re quiritis. Quid respondetis An omnibus recte lcripturam intellecturi . hac opus diligentiat Si asseretis, rem postulatis a vulgo rudi ore impossibilem. Si a doctis, aut mirus occupatis tantum : universalis lex non est, neque adeo , Veci in veitigandae necessaria. Velum demus his regulis, juxta Omnes 'Vires gratiae naturaeque , utentem dari , an iccirco talli non potetit, cum m 1lle illi una in re ad errorem pateant viae t Quid si enim minus recte Dominum universorum Oret 8 quid si ex tam variis circumstantiis aliqua
vestigantem fugiat ξ Quid si in collatiore scripturarum, atque analogia fidei non constet , quae sententia funda-entalis sit, ad quam teliquae expendi exponique debe- antὶ quid si fontium ignarus nesciat, an scriptura, qua utitur', cum originali textu consonet 3 quid si hic etiam pluribus sese, indefinitisque sensibus osse sat quid si scriptu-
Ianon ostendas, propriene, an metaphorice, eo ubi sisteris loco, iurelligenda sit 8 Quid si praeiudicio depravatoque aliquo
affect a nescius tenearis ini id si probabilem solum consequentiam pro necessaria habeas ξ isque ad aberrationem viis obis deo tui existimatione insanies, ut
Audes nega noxium este, aut haec omnia tibi formidanda non putes si vero tot tamque variis in scripturae interpretatione et roribus ex pnneris, qua conscientia te ab omni errore liberum pronuntia bis, . ruumque cum sacra Scriptura judicium certo congrue
re 3 At si in una aliqua script utar sententia, exponenda tot sese diis cultates objiciant, quid in pluribus, saepe necessasio ad veritatem indagandum adhibendis, fiet Z Mirum vero quanta in illis certitudinis regulis instituendis incertitudo siu Etenim de his definiendis inprimis non conveniunt. bita-kesus contro V. I. q. s. can. 9. inter necessaria rectae interpretata onIS media cognitionem linguarum originalium collocat. Erciderunt igitur omnes spe certae interpretationis colla-
104쪽
eollationis & intelligentiae scripturarum , quotquot illos ignorant ; velum nece ite est, ut Ecelesiae Doctoribus, erro tiobnoxiis, & propositae, & ex pomae rectὸ Scripturae, fidem tribuant. Nitunt ut itaque fundamento dubio, ideoque incerti relinquuntur. Idem requitit debitas ardentesque ad Deum preces : sed preces istorum hominum indebitae, frigidae, ae
.eccatis inquinatae sunt, ut fatetur Luther. in asser t. attic. 2 Q. α communis eorum doctrina eit. Quae spes apitur Impetrand Irestat illo opere, quo justam indignationem Numinis prome-rentur 3 Requirit praeterea lectionem assiduam , meditationem , & contemplation m. Videlicet hanc praestabunt illi, qui perfractis Religiosorum claustris, liberis magis, quam libris dant operam ., ita de faciamus. hoc verbi praecones, ex
Iege sibi fixa, praestare: quid caeteiis mortalibus fututum estὶ Antii alia via certi deiecta scriptura: um intelligentia esse non poterunt Accedit, quod eos , qui his iis detis sese regulis examussim uti, in Scripturarum interpretatione, protestantii et rare compertum sit. Hoc enim tam de Calyinistis, quam Ana- baptistis Lutherani lentiunt, mutuaque hi vicissim accusatio-
Nullam igitur bae regulae sequacibus infallibilitatem praestare possunt. Denique incorruptum judicium , affectuiaque ad hanc interpretationem requisitus, in Acatholicis non reperitur, ipsis hanc suam depravationem profitentibiis , quod
raci ix malorum concupiscentia, Omnium eorum corrumpat opera , neque tam sincera interpretatio scripturae fideique professio dati possit , quae hoc vitio corruptionis non laboret: Quid ergo investigando laboramus, quanda propria conseia sone rei tenentur 3 Postremo sic brevissime causam obtineo niversam. Qui has regulas & media rectar interpretationis statuunt, homines sunt, errandi periculo expositi, errare igitur in his condit uendis potuerunt. 3 1 ibera proinde ab erroribus haremedia non sunt, adeoque nec certus ille, qui haec interpretando consectatur. . Si dicas ex S. Litterss has regulas figi firmatique: redit quaestio Eunde intelligas hanc esse Scripturae mentem, quae has vel singulas requirat, Vel omnes,vel solas, quaeque eo, quo tu vis, sensu in fallibili determinet ξ Haec mihi, ut certo pro
bes,novis, elique longe firmioribus regulis indigebis, absolves
105쪽
' o Catholicori Protestantium o
nunquam. Accedit denique quod hoc tanto, tamque dissicili
interpretationis apparatu , ostendant suum quo nituntur fun- .damentum, de icripturae claritate, falsum esse. XV. Exemplo tamen bieviter cognoscamus, quam religios ἐsuas has Acatholici observent, sequanturque regulas. Ad hoc ut probent, omnia opera nostra, etiam bona, sordibus peccatorum inquinata. Illa velut fundamentali utuntur sententia Isa. 6 .6 Facti sumus, ut immund- omnes nos, ct quasipannus min. eruate universa iustitia nostra. Hic peccant I. contra Analogiam fidei, qudd nihil in symbolo, aliave dilerta lati plura habeant, unde hunc, quem ipsi eruunt sensum, dirigant, aut evincant. 2. quod in hac doctrina& interpretatione, non tantum non consulatur divinae gloriae & proximorum aedificationi, sed derogetur plurimum. Quis enim neget derogari meritis & passioni Christi Dei, a quo redempti, in foedis etiamnu peccati sordibus haereamus, & purissimo capiti membra impura sociemur 3 Quae provocatio, ad bonum operandum, homini, qui novit a se nihil praeterquam flatilia & onfensiones divini Numinis proficisci3 3. Proprietas hic quidem
sermonis retenta est; sed ut mox patebit mutili. 4. scopus antecedentium,& consequentium turpi exemplo negligitur. Agitur . enim de Israelitis Dei sui desertoribus, perversis omni scelere, ut.
Quid vero mitum, si peccatis adhaerentium justitiae immundae Deoque ingratae sunt 3 Conciliandus ante Deo est, qui facere in aliquo cupiar. His ipta etiam oratio fit in peccatum, ps Ios. 44. Ex his non est qui faciat bonum, usique aa unum. psal. I 3. . At cum avertit se impius ab impietate, o fecerit justriam De animam tuam vivificabit. EZech. i8 26. Iniquinata vero non potest esse justitia, quae vivificat. Et quoms do opera nostra bo- 'na, per peccatum infecta, ideoque mortua, fidem justorum vivam facient an vitam, quam non babent, consereis Aut vita cum morte eadem in re sonueniet 3 s. Aliam sedem scripturae magis propriae haec doctrina non invcnit; & hoc in loco perversum de ea fertur judicium. 6. Regulam illam, qudd ex clarioribus obscura illustranda sint, prorsus hi Iliterpretes negligunt. Potuisset Christi intentio apud Paulum
Ephes. I. v. q. hunc errorem corrigere: ut qui eligit nos, ut ese- mus
106쪽
mmsanai, se immaculati, & exemplum Elizabeth Luc. I. . 65. Si pluralitas sententiarum spectanda sit, multis partibus nos vincete intelliges supra in Confess. c. 3. ait. s. Caetera hic media parum profutura non tangam : in par Vo exemplo, sat ma-tna Acatholicorum vanitas patefacta e st. XVI. Juvat unam etiam regulam aliquam si hiulatim expendere. Primam statuimus ex Dieterico loco cit. de analogia
si dei, juxta quam expendendae erunt controversae sententiae.
In hujus regulae definitione primum quidem adversarii Catholicorum distentiunt; nam alii primorum quatuor in cumenicorum Conciliorum decreta ad hanc retulam admittunt, alii symbolo, Decalogo,& oratione dominica, tan quam ad aequam analogiae regula, acquiescunt, ii scilicet , qui his substantiales fidei morumque articulos omnes comprehendi existimant: quibus tamen a itutibus non acquiescitur; qui raranifestas quoque divinae Scripturae sententias ad hanc ormam admit runt. Et quae obsecro poterit esse quando de norma ad quam exigenda est certo non 8 iliti est constitutum 3 Exspecto illum, qui in fallibili demonstratione ostendat, hac potius, quam alia ratione normam hanc circum- scribendam esse, quique , si cum Augustino non faciat qui ut supra in observat. vidimus, veteris quoque Ecclesiae sente tiam requirit) eum manifesti erroris convinciat. . Deinde ostendendum erit, nihil in hac regula, quam statuunt, anceps esse dubiumque: alioquin si de ipsius regulae sensu disceptatur, nova illi opus esset regula, ad quam ejus rectitudo expenderetur. Accipio, quod nemo illorum repudiat Apo- .stolicum symbolum. Hic articulus ille, tendit ad calos, abbiquistis contra teliquos omnes in diversum sei, sum rapitur, deis scendit ad inferos, a Calvinistis eo quem praefert sensu, rejicitur, ab utrisque Una sancta CatholitaEcclesia quae hactenus a Christo usque audita sit, & in quam creditum fu erir, noli agnosci tur, Commuaeio,in illa Sanctorum, & remisso peccatorum,contro Verti
Quare pro hac lite finienda , aliam nobis eamque in fallibilem rectar interpretationis repulam assignent, aut cortὰ fateantur , talem praefigitab ipsis nullam pos
se. Et vero si contendant hac nobis regula acquiescendum, in dubio certum nos pedem , contra omnem rationem,
107쪽
volunt figere. Prima sanὰ principia rerum credendatum extra omnem debent stare controveisiam. Non jam dicam de reliquis Sciis tutae lententiis. Quod videlicet de iis nondum intexadugri ab pars es convenerit, quaenam tanquam indubitatae pro
regula fidei & rectae interpretationas statuendae sint , quod quamdiu non piaestitum,& quisquis suo ex cerebro hanc regulam concinnat, vel caeco appareat, quae possit esse interpretandi certitudo. Jam tamen si constet tuae illos regulae, fixisque
pro regula Scripturae sententiis, manifeste contradicere, quis talem interpretationem non in lanam potius , quam analogam fidei dixerit λ Vera haec est apud Ubi qui stas propositio.
Christin non ascendit ad calos, quia proprie sumitur , & cadit lupi a rei denominatae substantiam : .vera illa propriaque apud Calvinistas: Non ducendit ad inferos. Utraque autem direct dfidei tegulae contradicit. sic in gravissimis quibusque controvet si is invenies fundamentalibus Scripturae sententiis adversari. E. g. Christus dicit Mati. I 6. Tu es Petrus seu Petra Θδει- per hane Petram ad cabo Ecclesiam meam porta inferi non p malebunt isc. Negant supra Petrum aedificatum', negant non prae valuis e contra visibilem Ecclesiam inferos. Apostolus Ephes. . diserte tradit, datos in ea Pastores atque Doctores ad con- . 'summationem Sanctorum in um ministerii: negant id factum Λ- catholici, aut saeculis aliquot Pastorem Doctor zmque pure in-rerpretantem Scriptusam auditum. Christus Luc. 21. de Eucharistico pane dicit: Hoc est eoum meum, Calvinistae negant, proprie hoc esse corpus. Chiistus, Marc. ult. dicit de credituris post Apostolos: S a eos, qui crediderint hac, sequentur in nomine meo demonia eiicient e Acatholici negant haec signa credituros sequi. Joannes I. Joan. 2. ait: Lui diciise nosse Deum mandata ejus non custodit, hic mendax est et illi negant, custodiri a quoquam poste mandata Dei. verbo, hanc per omnes controversias
spargi contradictionem intelliges , ubi expenderis, quae in steligion&Streu dedimus.
XVII. Demus etiam media rectae interpretationis ad amussim adhibita , faciamus ex illis omnes esse ipsorum etiam frontium perspicaces indagatores , ponamus hos quoque incorruptos es se, faciamus nullo praejudicio, null6que depravato affectu non tantum occupa os , sed nec occupati
108쪽
eranti quidem posse quod ipsum requiri videtur, ut extra omne subsistant errandi periculum P nondum tamen securi de veritate, & con venient ia sui sensu confessionisque cum Scriptura esse queunt. Etenim cum e S. Scriptura, ex te naturaque sua plurium significationum capace, alii atque alii sensus erui in rebus controversis possint, ut tot oppositae Religionum diversarum sententi ae, manifesta experientia dem onitiante quo
argumento certo evincent, hunc quem ipsi sibi deligunt senili 'ς sum, indubitatum verumque tantum esse: fallere, atque in:,3 ii errorem ducere ceteros Τ Et ut pauca quaedam ip sis prae standa
Si per collationem locorum Scripturae S. quae diversisi eundem saepὸ fidei articulum sententiis pronuntiatisque tan- yys i gunt) suam stabiliant fidem , tenentur ostend te primo, hanc
collationem sententiarum nihil mutare in sensu ac significationi ρ' ne verborum, quam illa propriis in locis, in ordine atque ad- θα l junctis aliis possidebant: nam omnino proclive est his mutatis, vim sensumque etiam variari, aut certe demonstrandum hanc 'u' r significationem, quam translatae collataeque phrases obtinent, post Spiritu S. intentam esse. Hoc vero nisi per aliud verbum Dei si sieti non poterit,cum vetba hominum errori maneant obnoxia. Tenentur igitur ad rem suo etiam
aliud verbum Dei praeter scriptum non agnoscans. Tenentur secundo ostendere, quando unam Scripturae semen tiam per alteram tanquam magis propriam, aut claram , aut definitam
interpretantur; in fallibile illud esse; quod haec sententia ad alterius expositionem a Spiritu S. destinata sit : nam si humano id solum delectu judici6que fiat, quisncn intelligat errori hocas esse expositum Ze. c. docendum hoc Christi dictiam: Ego, Pa- test tinum sumus, ad alterum illud : Pater major me est, exponendum adhiberi ita debere , ut illud de natura potius divina, quam hoc intelligendum sit. Iteruris hanc Pauli με Rom. 2. - et 8. Arbitramur ius cari hominem per fidem, sine operibus ligis, illi Jacobi et . et . Ex operibus sustificiuiur homo, ct non ex side tan- - obvia disertaque significatione praeferendam: Rursum:
iuxta it Larn, Mosum vitis vera, hanc quoque tropice accipiendam , Hoc est corpus meum. Quae si ratione sollim propria, non .eio in fallibili verbi Dei testimonio praestent , jacent omnia, certita dine exciderunt
109쪽
Quod si uni, eo dumque loco depromptae scripturarum
sententiae insistant , quae in controversum sensum ab aliatiar ; renetur tamen ex alio scripti verbi loco demonstrare, suum Potius, quem urgent sensum, a Spiritu S. quam alium quemlibet intentum esse : nam si proprio sol sim judicio rem hanc defi-Diant, etiamsi ad ravim usque pro clara scriptura contendant, nihil supra humanam fidem adterunt i possunt errare. Iterum quando ex loco Scripturae explicito, qui totum fidei articulum expresse non continer, aliud implicitum per consequentiam deducunt, tenentur demonstrate, hanc suam illationem veram potius elle, quam tot adversariorum aliud ex illo inferentium. Quod cum rursum aliter, sua sententia, ni si perscrip tum Dei verbum piae stare, ad infallibilis veritatis defensionem, non possint: pugnant secum ipsi, quando humano tantum judicio his potius, quam illis consequentiis adhaerescunt. Erunt forte, qui omnibus exclusi praesidiis, ad Spiritum S. in cordibus, suis loquentem , testimoniumque conscientiae suae confugient. sed irritum pland subterfugium hoc esse facile evin
XVIII. Licet absque spiritar veritatis, omnibus in Christum credentibus necessarib fides subsistere divina nequeat, tamen cum ab illo spiritu divinae Scripturae processerint, tam vario foecundoque sensu, prout nobis illae proponunt ulta tenentur illi, qui alios ex his sensus, praeter illum, quo suae Religionis articulum probant, falsitatis damnant, hujus certum habere veritatis testimonium: quod ex scripto Dei verbo, juxta adversarios, erit depromendum. Nam si ad privatum , atque intus sibi in animo loquentem spiritum cum Enthusiastis confugiunt, secum pugnant, & ad mictunt aliud Dei verbum, quo instruantur, praeterquam scriptum.
Deinde ,. Deus non adversatur in i psis fidei principiis
rationi nostrae, cum illa sit prima veluti manus, qua hae letis divinae tabulae acceptandae sint. Haec vero cum ostendat, proprium persaepd judicium fallere, & omnes ex S. Scripturae interpretatione privata, & spiritus divini arrogatione haereses prodiisse; non potest hic internus spiritus, ad rationem expensus, nos in conscientia securos relinquere. Adia haec cum adversarii doceant, hunc spiritum ad S. Scripturam
110쪽
conserendum , expendendumque esse: num satis cum eadem conveniat ἱ tamdiu enim non fallere, quamdiu cum illa concordat : quomodo, si de spiritu dubitet, ex dubia scriptura eundem confirmabit λ & quo pacto convenire is poterit, cum determinati sensus, sententiaeque sit, scriptura vero multi-
plicem complectatur Denique spiritus ille veritatis mentiri non potest, aut fallere : at multi, qui se illum possidere spiritum certo conscientiae testimonio rati sunt , deceptos sese denique senserunt. Ipse harum controversarumantesignanus Lutherus, non omnia, quae primo ad solam scripturam , ab Ecclesia averso spiritu probabat vera deinde habuit. Et tamen quis illum alio coepisse hanc discessionem spiritu, quam absolvisse credat Concludant Novatores.
Ego certus sum , eundem non osse erroris ac veritatis esse
spiritum. Fieri tamen potest, ut non min as firma adhaesiotie intellectus assitatur rei fatis, quam verae, si ratio assentiendi
in apprehensione mentis eadem se. Ita enim haereticus, qui assentitur rei falsae. ob illam causam, quia hanc a Deo revelaxam esset appreheo dir , non minus firma apprehensione adhaeret oblecto rei fallae, quam alius, qui ob eandem revelationem Dei, assentitutiet xerae. Ratio enim movens assensum in utriusque intellectu eadem est autoritas apprehensa Dei et velantis. Ut proinde ex hac adhaesionis firmitate nemo de vetitatis possessione certus esse possit , clim haec errori maneat o noxia. Unde & Calvinus
bos inierium simili seresens aque elactos asset, ut ne seuo quidem iudicio ab electis disserant.
Quodnam igitur argumentum adversariis relictum est. quo intelligant, se prae caeteris omnibus spiritum veritatis esis assecuros λ Nam si errate in hujus spiritus discretione possum. quo pacto evincam ipso memet factω non aberrareὶque multos fefellit persuasio, quom d do fallere me non poterit si Luthera- nus , aut Calvinista sit, qui aliquando ad Romanam fidem transeat, nonnunquam ab eadem ad suos sese recipiat. quid fiet semperne aberravit in illa persuasione, a possessione veri
spiritus, an nunquam 3 an modδ aberravit, modo sapuit Z Cet id admittes, hunc aliquando su α fuisse conscie uti ae testimonio falsum. Quocirca'necessarium est, ut a spiritu hoc interno probaudo denique Noratores ad S. S cIipturam rever