장음표시 사용
71쪽
De consensu parin utνiusque, Θ quare Protestantium causa, nisi acquiescant, cen
HIc epilogus ab utraque parte, tam Catholicorum, quam
Protestantium admissus est. Ex quo manitestum est Ecclesiae autoritatem traditumque illi Dei verbum etiam juxta utrosque agnoicendum. Citra hoc enim articuli illi quin-rue antὸ propositi, deside esse non possunt et cum objectum dei divinae necessario sit purum Dei verbum. Verum in una particula, tamen quam pro adhibentidamajunt, infallibili tamen consequentia , subjectos videlicet quinque fidei articulos aliosque quos clard scriptura non exponit, deduci ex liaposse, evertunt pleraque, & sibimetipsis etiam csutia dicunt. Nam admittunt. quinque illos attieulos in scriptura clarὰ non contineti et non igitur pote istit, sine pericato fallentis sequelae ex ea deduci. Quod e nitri obscure tamum, in suis apparet praemissis, non semper in- fallibilem potest ginnere conlequentiam. Deinde nulla in his articulis demonstratio , ex utraque praemissa verbi Dei scripti producetur , qua ansadibilitet concludat. si autem
alte tapyopositionum ex ratione fuerit, conclusio non pote Iit climplecti purum verbum Dei , ideoque nec esse de fide divina, quae nullius vel hi, nisi divinitantum autoritate move tur. Quod si igitur Protestantes de tali hic agant conse quintia, i ex piaro puroque verbo Dei per elenchum dedueatur, facile hanc illorum additionem patiemur: si minus, Vana est, neque ae quos unquam defensores repeεtura. Ceterum, eum num. I. sentcntia D. Ictb.I. Ep. I. c. LV. T. placuerit , eam
plene cum alia eodem spectante adjeci, ut ex junctis rectius lector judicet. Admissis igitur tam aequis utrimqne postulatis, de audien da in controverso sesipturae senses Ecclesia potius , quam ut privato judicio illius sententiam definiamus. Cavendum
erit , ne Protestantes recnrranr ad solenne quorundam effutium, quo dicunt se Ecclesiae aut IS. Patrum sensum admissuros, si is cum S.Icriptura poti veniat.
72쪽
Nam hoc est manifeste principium petere,& ambulare in cireuitu. Dum enim quaeritur, an Ecclesiae judicium , non sit privato cujuslibet judicio praeferendum y Simul in illa universali quaestione haec particularis continetur: an non potius Eeelsa standum, qua suam sententiam magis e spe conformem S. Solptura iudicat, quism mιhi, qui meam Scriptura magis esse eon-
formem iudico Quaero enim, an quilibet existimet , se idi hoc conformitatis judicio falli posse, an non 8 Si falli nequit dam ipse solus supra nem incedit hominem , in hoc judicio in fallibilis , contia propria Protestantium edicta, qui statuunt, quemvis hominem tuo judieio falli posse: IE-quius profecto cujusque erit EccIesiae judicio, quam proprio
Itaque sperem bonae mentis fuisse in sua Confessione Protestantes, quique ad optandam in orthodoxa Veritate concordiam aspitarint. Cum enim Ecclesiae Sanctorumque Patrum judicium praetulerunt privato cujusque judicio : & huic illud praeferre debuerunt, quod ultimum conformitatis cum S. Scriptura judicium esse statuunt. ut si in hoe Ecclesia cum qu et libet privato concurrat,illa, luxta humanae divina: que rationis leges,praeferatur. ': Animadvesco hic aequum quemlibet ex Protestantibus mecum sentire. Verum quia mihi cum duplici inter illos hominum penere rem esse in tel ligo : altero aequi bonique animi, quod ignorantia sola deflexit hactenus: altero perversae mentis ingeniique, quod quaevis mavult audere, quam cedere veritati. Contra hoc mihi pugnandum aliquanto contentius est, ut etiam si no4it victum suo in errore videri , & perire aeternum malit, quam in tem Ore cedere : tamen invincibilium argumentorum robore adeo profligetur e ut vel coactum manus dedat: vel si perstet, non Angelorum modo, sed&hominum opprobrio sua confusione, aliorum cor te chione, palam & manifeste exposi- α
73쪽
3s s Catholicorum se Protest anhium
Demonstratio in vincibilis , quod Protestantes ex sola Scriptura S. articulos suarum Confessionum fidei, contra Catholico S, ne
queant tueri. CAPUT I. Noviti di ut alis in hae controversia proponitur.
Ostendimus breviter, quam clard diserteque,ex solis et
iam Scripturis Sacris , puroque Dei verbo , Ecclesia Catholica fidei articulos, hac aetate maxime contro' versos, queat proponere. Et quod Protestantes nihil in illis reprehensione ac mutatione dignum, opposita per se Confessionie, offenderint: nisi ubi sui, legisque abs se latae immemores , verba homidum divinis admiscere deprehensi sunt. Quem errorem , cum profiteantur se nolle admittere , aequum erit, ut propositae jam a nobis Confessioni acquiescant , aut siquid apponen- .dum judicent, id omnino aliis quam s. Scripturae verbis non praestent. γJam Vero, quia non tantum cum aequis hominibus qui . hanc ultro veritatem amplexuri sunt j rem mihi futuram video, sed cum pertinacibus quoque & obduratis in propria opi- -- nione animis certandum sit. Hi ab illo proprii judicii asy Io, quo pressi confugiunt , in lucem protrahendi erunt, ut veritatem propius assequantur. Solenne enim illis est, non sensu a Majoribus tradito, a Patribus confirmato, & in Ecclesia Catholi ea recepto lut nos facimus t s. Scripturas proponere ; sed suas ex s. literis & ratione propria formare con- tequentias , quas deinde cum expressa claraque Scriptu- tura conferunt , ac si verbo Dei scripto contentaneas esse
judicen r , pro articulo rerum credendarum acceptanr , &juxta hane, ut aiunt normam , non tant um proprias & alie-mas privacorum Doctorum , verum etiam IS. Patrum, ac totius
74쪽
totius Ecclesiae sententias , seu confessi onem fidei examinare praesumunt , ac suo denique judicio concludere, distor me ne , an conformes S. scriptucae sint ' δc in hac sua dijudicatione , ceu definitione ultima acquaereunt. Qua in re, ut uos invicem intellit mus , ae penetremus re
Gbservandum diligentissim ὸ est. Dubium esse non pos se illi , qui semel Sactam scripturam , ut Dei , atque inprimis Spiritus S. in ea loquentis, verbum admisit, quin illa certissima & infallibilis tegula ac norma sit , & si aliqua Confessio fidei , cum eadem ex amussim consentiar, hanc .mnino verissimam esse , Sc acceptandam. Hoc enim Catholici omnes ultio largiuntur: . At noscuntque Romanam Ecclesiam universam ad hanc normam suos quo-Φue expendere artiςulos, neque admittere , nisi huic con-ormes esse judicem. Qua te totalis nostra de hoc ultimo judicio in prassenti disceptatione sulcipitur , & quaeritur , on, siprivatus quispiam fritium , hoe formet iudicium , mea Bacsententia , vel confessio fidei quam amplector , e si cst ormis Scriptura S. illa vero quam Eoelesia Catholica amplectitur ausormis es et contraque hae Ecelesia oppositum suo iudicie con eludis i talis homo ιutopossit suo niti iudicio, atque illud. quod univerIalis Ecclesias, degerere Qua in coorrc versa, si pri-- mum ego prob3vero , nullum privatum hominem posse esse certum tutumque in hoc suo conformitatis . seu convenientiae ju/icio ii quod ultimum est , 3c in quo denique acquiescit , tanquam veritate objecti victus : ac deinde, contra etiam evicero , majorem nullam hujus judicii certitudinem in mundo, quam quae Catholicae Ecclesiae est , reperiri posse. Causa cn univeriam obtinui , statuendumque erit cum Romano- Catholicis , pr1vatum quemlibet ab Ecelesia in hoc judicio dissentientem, teneri sua deserta sententia, illam quae Ecclesiae est amplecti, aut ut h reticum ab illa discedere. ' I
Atedum duplici illud Tractatu apud quemlibet ae.
i quum , nec pertinaciter uni partium addi 'um judicem me facild effecturum confido i idque tam manifestis artu mentis , ut palpari quodammodo veritas possit. In hoc igitur tractatu agam de modo, quem Protestantium quis-
75쪽
s O Catholicorum-Protestantium etiam lapsibus, erroribusque obnoxium esse contendam et in altero agam de ratione , quam Romano Catholica Ecclesia amplectitur, & qua ultimum hoc suum conformitatis cum prima velit te, in S. Scripturis loquentis, ludicium firmat ἡ ω hanc long 8 solidiorem tutioremque, ac proinde abae nibus verae fidei salutisque amantibus acceptandam facile vincam. Qx mcunque vetis hujus doctrinae meae obtrect atore' iterum iterumque moneo , ut advertat me de ultimo conformitatis judicio, in quo, sine ulteriori probatione s. scripturae adhibitae, standum est, potissimum loqui: ne in orbem inutili disceptatione circumagamur.
Regula bona interpretationis Merarum Scripturarum .duxta Protestantium doctrinam,proponuntur, is suis notis illustrantur. VT intellitamus quae Pra testantium certitudo esse possit, dum fidei suae articulos s. Scripturae conforipes esse statuum, videndum nobis erit, qua via ad scripturae sensum in- . tellectumque penetrandum incedant. Nam clim illis , 'clara prius in luce, verbi Dei scripti sententia apparere debeat, quam judi care queant, an conformem Scripturae mentem sequantur et Regulae modique quibus ad S.Icripturae veritatem cognosce*dam penetrent, expendendae
Hae enim si fallere possint investigantes, nihil certitudinis ab iis exspectandum est. Quocirca illas primum retulas ex dilitenti Protestantium praeceptore Conrado Dieterico, Pastoreulmen si proponam, quibusdam etiam Observationibus illustraras, ut illarum vetitas magis innotescat. Ita habet in Iuis Catechetim Institutionibus ex Luthero, ut profitetur, depromptis, pag. 44.' editionis Geisiensis an
I.omnis sepiptura interpretatio sit fidei annaloga Rom. Ix-6. Analotia ausaem fidei, inquir, nihil est aliud, quam con- stans & perpetua Scripturae sententia , in apertis Scriptu- rae loc1s exposita, Decalogo a symbolo Apostolico, oratione
76쪽
Meditata Coneordia. Tract. II. Os
tione Dominica, alii que generalibus ac manifestis, de quo- libet docti inae capue,lcripturae dictis& axiomatis consen
OAsERvATIO. Necessitas hujus regulae magna est. Nam cum laepe Script uia pluitum sensuum capax sit, & nunc pro- .prie, nunc translate, nunc universaliter, nunc limitate accipienda sit: quo me hoc in casu vertam λ Duplex ostenditurno imal quam tamen ad unam Scripturae revocant) alia constans & per perua Scripturae sente tia, hoc est, quae in uno definitoque sensu constanter in Ecclesia est usurpata : vel si haecdcficiat,ad receptum Ecclesiae Symbolum, Decalorum,aliamque dominam, quae conformis consentiensque S. Scripturis semper est habita, erit recurrendum. Neque enim alia apparet definiendi tatio , ubi haec ex sola definitique sensus Scriptura nequit haberi. Idem magnus Ecclesiae Doctor Augustinus observavit lib. 3. de doctr. Christic. 2. Distincto ambiguorum, qua in pronuntiando,aut interpungendo fit, neel ria est S. Seriptura m-telligentia. Id autem fit ex locis planis, ct fidei regula Ecelsaque autoritate. Quod si igitur hoc tempore quo multa Scriptura: loca in ambiguum seniam absti ahuntur, quae ante Lutherum constantem & perpetuam in Ecclesia sententiam habuere. definire ex Scriptura aliquis controversa desideret, hic ad pristinum Scripturae usum te niuinq; constantem, quem ex antiquis scriptoribus varii propmnunt, se tenetur iuxta hanc retulam convertere , qualem in Confessione superius proposita invenies. Nam quis alioquin ex hoc labyrintho exitus 3 si ad hodiernam scripturae interpretationem severtat, haec nunc pro partium varietate in divertos senius abstrahit ut ι si ad horum temporum Ecclesias,& hae distractae sunt pint interpretationis dissensionem, ac proinde nequeunt per definiti modo sensus scripturas dijudicari. Quia harum divetia signifieatio est, per quam,& propter quam porissimum dit crepant.' Quale illud totum Augustini consilium nobis relictum est,
quod idem supra lib. 2. cap. R. tradit. Solertissim s, ait, indagator canonicarum Scripturarum , autoritarem Iequ)tuν Catholi carum Ecclesiarum,quam plurium : inter quasJane ii sunt, quA vos olicassedes habere, is epistolas accipere meruerunt. Similia de Gen. ad literam lib. I. cap. ult. & contra Faustum l. 9. cap. 6.& . Ex quo facile Protestantes intellitent. Ecclesiam non semper a psivato ex s. scriptura judicari in contio versia
77쪽
si cathalieorum is protestantium 'rum fidei decisione posse: cum enim integrae Ecclesiae hane iu
di versum lenium dii trahunt, quom .do privatus contra Omnes, uno scripturam definitoque sensu usurpab1t, & ex illa hodiernas dijudicabit Ecclesias ' Plane fit volum & audax coeptum, nisi ad conitantem vetetis Ecclesiae sensum ex Scriptura hau stum vertiatur,& iuxta hanc controversa absolvat. Ex qu etiam intelliget Confessonem nothram ab omnibus rect8 sentientibus, commum obvioque . quo semper accepta est, sensu, admittendam. II. Omnis Scriptura interpretatio referatur ad Dei gloriam. I: C r. lo. 3 i & edificationem proximi I. Cor. I 4. 26. quod Λut gustiniis lib. y de doct. Chii iti cap. 3s. 36. confirmat. Om- nis, ait, Sctipturae interpretatio referatur ad dilectionem
Ops ERVAT io Nullam haec regula exceptionem patitur. Videndum io itur ut exemplis ante propositis utar majorne Deit lotia sytura sit,& pietatis humanae incentivum, si e. g. Hoc scorpm meum, proprie, ut Catholici volunt, intelligatur; an tropic E, ut Adversarii 3 an praeientia Clitisti in templis credit , tanquam admirabile divinae charitatis pus,ejus honor C, nostram devotione extollatὶ Nunquid eunuchis illis, qui se propter regnum Dei castraverunt, fas sit a promissione Deo facta, citra negle et um divini honoris,& humanae pietatis,recedere III In Scriptura interpretatione semper proprietati sermonis, liter ah interpretationi inharendum. P uta, nisi ipsa Scriptu- ra,velpropter ab urdum consequens, vel aliam ob causam alitest seri iubeat. Θsimul quomodo fieri debeat ostendat. Bene Doctor Lutherus, qui potest Grammaticum sensum ubique assequi, t is optimὰ dubio procul scripturam interpretabitur. Quan- quam velo in omnibus locis id nemo praestare potest, maI- nam tamen huc adfert vim intelligentia linguarum origina-
tiliom, Hebraeae scit. & Graecae . . . . 'Oss Ru ATio. Cettum illud Augustini est, de Trin. cap. I L. Ulla loeutionis genere utitur S. Scriptura, quod in consuetudine hominum non inveniatur , qua utique hominibus loquitur. Quare& certum uobis esse debeti non esse a communi & proprio loci ven ii usu, sine manifesta necessitate te cedendum. Manilista nutem necessitas tunc erit, quando contrarium & repugnans
liquid aliis Scripturae locis, uno certoque ab omnibus sensu adrnassis, statuetur. Subsistendum enim aliquando est in Scrip
78쪽
3 ditara Coneordia tutae sensu claro x universim recepto. Nam prima principia
extra omnem controversiam collocanda sunt ό ne cum fundamentis rota moles religionis fluctuer. . Sic videndum, a
scriptura sit quae illi sententiae proprie sumptae, Hoc est corpus meum, eo modo ad Versetur. Talis veto esse non potest illa. Joan. 6 .sententia: Verba qua locutussum vobis, Spiritin is viatasunt. Quia haec improprie sit nificat, pluriumque capaη
seni uum,obscura & controversa est. IV. Scopin antecedentium est consequentium aliarumque cir- cumflannarum accurat e, adhibita alioru- Doorum collatione, oonsiderandus, ut puta circumstantiae personae,temporis,lO- corum 3 item finis, materiae,&c.
OBsERvΑTio. Regula haec Scripturae sensum indagantibus plane est necessalia. Sic e. t. dictus superius Pauli locus Io 'COI. T. V. Melius est nubere,quam uri, si antecedentia spectentur, manifeste de iis intelligendus est, qui non tantum utuntur, sed etiam se non continent. Ωκod si non se continent,inquit,ib. nubant. Si consequentia spectes clarum est praeferri statum solutum conjugali. Beatior v. 4o .erit, si is permanserit Aliorum quoque locorum collatio negligenda non est sic Paulus i. ad Cor .n. v. . praedictam interpretationem sta- , bilit, dum se quidem ustum significat, non tamen ad nuptias, sed preces versum, stimulum carnis superasse. Ex hac collatione multae genericae propositiones , vel per speciales alias,vel etiam per oppositas,aut limitantur, aut obvio in sen-
Ita Paulus qui Rom. 3.v. 4. dixit: Omnis homo mendax, de set
ait I. Tim. 2. V. T. veritatem dico, non mentior. & ib. cap. 3. V. IEcclesiam vocat firmamentum veritatis. Et I. Cor. IO. . inquit: Per omnia omnibus placeo, ad Gal. I. v. I. . ait. Si adhus
hominibus placerem, Christθνmus non ess-. In iis itaque, ueveritas utrimque constet, limitatio ad certa hominum genera adhibenda erit. Homo enim ex prava inclinatione naturae mendaver spiritum S. verax esse potest : & Apo stolus, qui probis omnibus placuit, displicuisse cereris . . Mutatur quandoque etiam ex ejusmodi collatione sensus. Sic Jacobus aiecap. I . V. 13. Devi neminem tentat,licet Gen. . v. I. dictum sit et
Tentavit Deus Abraham, ubi illud de tentatione ad malum inis ducente intelligendum est : Deus enim ut id Iacobus inquit, intentator malorum est: hoc de experimesto ututis. iv. De
79쪽
ε professo tractatur iudieand m. OBsERvΑTIO. Clatum est, in ambigua scripturae interpretatione, ceteris paribus, illis potius ultimo adhaerendum Scripturae lententiis, quas illic, ubi ex professorem tractat, pronuntiavit: Ita cum de Sacramentis controversia est, eo te in primis xertas, ubi de eorum institutione agitur. De A ucharistia ambigis; vete ne illic praesentem se Christus stiterit vide Lucae cap. 21. Matth. 25.&c. si pronuntiet Panesumpto cel cor noli dissentire ac negare hoc esse, quod tam diserte asse sit. VI. Obycuriora siunt ex elariorib- illustranda. Sumantur, inquu Aug. l. 2. de doct. Christ. cap. 9. de manifestioribus exempla,& quaedam certarum sententiatum telli monia, dubi- tationem de incertis auferent. Huc faciunt etiam Docto rum interpretationes & commentaria. sunt namque Chattimata Spiritus S. varia. OBSERTATIO. Neque haec retula ad veritatis explorationem negligenda,quam ipta nobis ratio suadet In qua tamen observandum, non requiri, ut res ipsae cretendae nobis clarae perspectaeque sint Inam fidei ast credere, qua non vides, ut Aug. ait. in Sed ut verba sensuique verborum communi usu, atqu. etiam, si possit,autoritate divina fidei nostrae recepta lint , ex ejuis odi enim notis certior erit te notorum interpretatio. Alias periculum erit, ne privato nos judicia, quae clara, quaeque obscura sint cotistituamus, nihil ex hac regula mal8 usurpata habituri certitudinis. Regula esse non potest certitudinis universim, quidquid a magna hominum patre, ut incertum rejicitur. In reliquis tamen scri turae partibus clariores set ξ habendae sunt, quae posteriores tempore ad aliorum illustrationem additae videntur. sic veteri Testamento, Novum certius claritate sua censetur , Epistolae quoque reliquorum Apostol.
Paulinis, quod in his quadam disseisia intellectu, qua indocti se
in labiles depravent, Petrus agnoverit: Iacobus etiam quibusdam clarius exponendis operam dederit e ut& reliqui Apostolorum, qui post Paulum scripserunt. Ceterum generalis hic aegrὰ nota reperietur, quae clara ab obscuris discernat, nisi ad et incipium primo loco positum redeamus , & cωmmunix e telis Ecclesiae usu subnitamur.
80쪽
vii. Pautiora seeundum plura sunt explicanda. OBSERvATio. Regula haec, caeceiis pisibus, valebit. Nam uuae Scliptura plutibus inculcavit locis, vel certe paucis tam
. diserte, iit a vetcri oti hodoxaque Ecclesia nunqualm in coii troversam abstracta fuerit1r,haec nefas erit convellere, & pluribus scripturae locis, in pati utrimque iationum pondere, erit acquiescendum. Hiice retulis aliae ab aliis adjiciuntur. Whitakerus controV I. q. F. e. g. de verbo D ei apponit 'I, Ardentes preces 3 quod
Deus daturus sit spiritum bonum pet intibo, se ψηs iri ια, seu testimonia Distim S. eum ille sic qui testimo x nium perhibeat in nobis, qudd simus filii Dei. 3. Lectὶonem assiduam Scriptura S. eiusque meditationem is contemplatio.
OBsERvATro. Non inepte haec adjungunt ut 3 cum sine lauxilio Spiritus S .nemo possit credere ad salutem, ide6que nec Scripturae sensum assequit: hic verh otiosis ac perfunctoriE S. literas scrutantibus obveni re noti si leat, sed sedulo Deum ob - testantibus, neque necessatium laborem fugi eu ti b us. Sed cavendum erit . nς qui, p roprii amo te judicii deceptus, illud pro oritorio, Spiritus S. substituat, ut facit privatus, quia communis Ecclesiae D storibus dissentit : de quibuslJoaunes i. Ioh. . v 6. inquit: Lui novit Deum audit nos 3 qui nones ex Deo non audit nos: in hoc cognoscimus Spiritum veritatis, O
tia, qua iidettir in S. siseris ex ipsius textus consequentia , ct adi unciis, tollenda est. Si autem Scriptura repugnantia pertractam
ac discuri non potest, saltem lae intelligitum p quod fides Iana pra- '
scribit. His pro lecto usu atque interpretatione Scripturarum sup-
positis, primum pra: cipuumque contro Versae religionis caput an videlicet Romanae Ecclesiae Adversarii uno solaque Verbo Dei scripto, ejusque certa iiiterpretatione nitantur λ ag h trediamur. Deus Opt. Max. ita animum scribentis legen- , iisque regat, ut in Velitate atque orthodoxa fide acquiescant.