장음표시 사용
321쪽
stamentum rumperetur. nam eo loco penitus omissus est nepos:hic institiatus. sed minus recte. Neque minus dubitandum hic, ut censent. nepos enim vivo licet filio institutuς, cum in potestate sit, suus etiam ac necessarius dicitur. Quapropter haud inepte dubitari potuit hoc, sui haeredis ius institutione excitatum, nocuum quoque ad euertendum testamentum surrexisse. cum alioquin intactum nihil nocuisset, nepote praemortuo. Expressa enim plerumque nocent, ac praesertim minus, apte: quae necessarib exprimenda non fuissent. ad quam dubitationem eximendam respondet.
Quod minime est expauescendum. hic enim suus
heres nascitur, post mortem nascitur.
Hie, inquit, suus haeres nascitur. quasi diceret, hic est qui ius sui natus nanciscitur, non eius pater, testator Is nepos filio praemortuus. quod haec verba sic animad uersa satis apte significant, vel dissimulantibus. Hi ne, apparet, nepotem , qui recte institutus non sit , quam quam altero casu fuerit institutus, puta post mortem Nasceretur, haud propterea magis suum fieri, si fi Irus eum praecedat, etsi suus fieret recte instu utus. Et vero, inquit post mortem nascitur, quibuS Verbis liquet, casum hunc ad Gallum respicere. Quid enim ponderaturnatiuitas post mortem nisi morte testatoris intelligas nempe haec est potissima formul et paς, cuius compluribus locis supra mentio facta est. ac praesertim verbis generaliter conceptis, quibus dubitatio haec incidit.
' Ergo si pronepos admittetur qui natus erit ex nepote, postea ν tuo silio, atques ex eo natus esse, adoptatur.
Sic habet Tuscus codex finius quidem puto:certe sa- lubrius quam ut tot difficultatibus quibus misere conflictemur excitatis angantur interpretes. Iraq; si pronepos admittetur coceptus & narus, ut proxime propositum fuit: ergo & qui natus erit ex nepote , postea vivis filio adoptatur, atq; si ex eo nat' esset a litetur prone
pos, sed acquid hic ipse pronepos adoptat', admittetur
322쪽
utre ste institutust non puto voluisse hoc Scaevolam hac clausulam eque enim irac ia pronepos est, sed ne ppost adoptionem : cum omnia in iustam adoptione rquisita, obseruata esse credendum sit. Praeterea is casad Velleam pertineret, non ad Galli institutum , qui tractat. Admitteretur autem. intelligo in tractatili: qt sere fignificatu supra hoc verbo utitur. Admittetur, ilqua hic qui eX nepote natu S, loco nepoti S adoptatur si ex eo concipiatur, isq; vivo patre: deinde auo nascitur, idem iuris sit de hoc pronepotis in nepote adoptaconceptu,quod proxime de nepotis conceptu dixit Vietiam in uniuersum admittetur in Galli consilium it raditatum, qui adoptatur tanquam ex filio natus, etsi enepote natus sit. omnibusq; supra tractatis calibus, qi ad nepotis mentionem pertinent, applicabitur. facilhaec S minime falebrosa est positio.
In omnibus his speciebus illud: obseruanduis, ut 'ira duntaxat qui est in potestate, ex aliqua parte sit h.res inktitulin. nam fra stra exhaeredabitur post mortem suam, quod id non esse necessario in eo filio, qui apud boIIes,si ibi decedat . in nepote certe re pronepote: quorum si libe
haeredes instituantur, institutionem nunquam exigemus: quia possιnt praeteriri.
Postquam omnes species & casus ad Galli consiliunspectates delibauit illud in uniuersium admonet, qubi ad testamenti caput attinet, quae est institutio, ut filiuinstituatur dutaxat qui eb in potestate, unde quia puchostes est. non est necessario 1nstitue duet, si ibi decedat
reuersus enim rumperet. Rursus duntaxat filius sit hae res institutus: Id quod non esse necessario faciendua in captiuo,& in nepote certe,& pronepote . quorum institui Ione numquam exigemus, si liberi heredes insti.
tuantur, liberi inquam , siue testatorum fili j, qui prim gradus sunt: siue liberi nepotis aut pronepotis heredes instituantur , iuxta Galli consilium : dum tamen ivt supra dixit nepos praemortuus sit, ne successione testam eu
323쪽
testamentum rumperetur, & congruentius hoc posteriori modo intelligendum videtur. vix enim est, ut si liberos pro filiis duntaxat capias quod tamen hoc tractatu fac uim videm usὶ ad Gallum hic locus pertineat. Sed & quae hic de nepote & pronepote dicuntur, si praecedentibus continues, congrues intellectus erit, in filioqvi apud hostes sit , & in nepote & proue pote qui item apud hostes sint, necessariam non esse institutionem , si eorum liberi instituantur. Ex aliqua autem parte institutum intellige scilicet salte. nam dc in uniuersum antasti tui potest.&de institutione filijsimpliciter Gallus meia' minit, Asticano auctore. Ac de bis supra fatis traictarii mest. Quod autem frustra exheredabitur filius post mor- donatium.
tem suana, fatis nostri declarant, nec noua quae contra adseruntur,ex Papiniani responso deprompta, multum mouent. Eius enim teli multiplex est aliorum depulsio, quae nequaquam ea ratione conuellitur, quod verba, cum moreretur, in fauorabili materia post mortein in telligantur: summus autem 'fauor in euertenda ex haere- datione versetur. praeterquam enim quod retorquetur argumentum. si in confesso est exhaerestationem odio farra et te, ut consequens sit ea verba vitae tempus complecti : sermonis etia proprietas urget. Quin δc cum de fauorum concursu tractamus& odiorum, Ut magiς at- x. de inossite. tendatur iuuetq; conseruatio testamenti, quam obstet a C. de ead.
exheredatio propius est. Nec dubitatio de causa caduci thii, hoc loco a plerisque excitata procedit, vel quod Papia 'lex substitutione vitaretur, vel quod pepercit descen delibus in tertium gradum scriptis. Et haec & alij tradi , derunt. Addi potest& illud ,eam legem quae diui Augusti tempore lata est, minime Galli tempore metu edam fuisse. Posse autem praeteriti nepotem & proneps temdicamus,si praemoriant, aut capti ab hostibus non re deant: neq; testatori quasi adgnascantur. ex quibus prς cisa illa verba moderentur, numquam CXigemus.
ἰ nc de lege Vellea videam M. Voluit vivis nobis natos si iliter non rumpere teflamentum. Et
Nidetur primu caput eos spectare, qni cum nascerentur, sui haeredes futuri essent. Et rogo si filium
324쪽
322 AD GALLVM habera, ct nepotem nondum natum latum ex eheredem instituis lius decedat,mox vivo te nepos nascatur: ex verbis dicendum est, non rumptestamentum, ut non solum illud primo capite notaueritii nepos qui eo tempore instituatur quo filius non sit: verum s si vivo patre nascatur. qvii enim necesse est tempus testamenti faciendi relpici, cum satis sit obseruari id tempus quo nascitura:
Vivis, inquit, nobis natos, voluit, scilicet lex similite non rumpere, similiter ut Gallus voluerat,docuerat qui post morte natos,ut supra explicatum. Primu autem calput eos spectare ait, qua cum nascerentur, sui haeredes futuri esserit: quod satis supra tractatum est. hinc nepoterinondum natum at ratum nasciturum, qui mortuo filictestatore vivo nascatur,ex verbi S negat rumpere. ut nor solum illud primo capite lex notauerat, si nascatur ne pos qui eo tempore instituatur quo filius no sit lioc es non vivat: verum & illud,si nepos nascatur,qui institua tur vivo patre, quem tamen patrem ponas mortuu ant Nepotem natum.Neq; Verba, vivo patre nascatur, simul
legas,ut exponendum sit, vivo patre, id est testatore patre filij pr in ortui. sed & si vivo patre instituatur, intel. ligas ut dixit nepotem natum qui suus heres suturus 1it
hinc re iste sequitur, non facienda testamenti tempus, secquo nascitur obseruari num suus heres futurus nascatur quamquam enim testam est tempore nepos nasceretur non suus futurus nasceretur, nasi priori casi, quo patri mortuo institutus esset. Et is tamen qui sub testament tempus uiuete patre cum adgnasceretur instituitur, ex verbas, inquit, dicendus est non rumpere, hoc enim caput eos spectat, qui cum nascuentur, sui licere des futuri essent, quid ni aute hic mortuo patre Usuo testatori ad gnatu 2 cum nasceretur suus lieres futurus estZ
am ct si ita verbasunt, Qui testamentum faciet, is omnis virilis sexus qui ei suus heres fu
turus eritis cetera'. etiamsi uiuente parent e vi
no nascantur, sequenti partesuccedentes in locum
325쪽
lerorum non vult rumpere testamentum.
Amplius ait Scaevola nolle legem testamentum rupier succedetes in locum laberorum, quamuis primi ca-itis verba id non exprimant, etia si parente,id est testa re uiuente vivo cuipiam filio nascantur, nam sequeni parte legis hoc haberi ut succedet es in locum libero um non rumpant testimentum. Primu autem caput siciabere existimemus: Qm testamentum faciet, ig omnis arilis sexus, qui ei cum nascetur suuς heres suturus erit, nstituendi potestatem habeto. Alter si autem sic cociniatum credamus licet: Si quis ex suis heredibus suus heia es esse desierit liberi eius & ceteri in locu suoru sui he-edes succedulo : neve ob ea re. ii instituit aut nominaim exheredati ad similitudine posthum orti sint minusatum testamen tu esto. Qua uis ergo priori S capitis ver-γa quadam tenus testam et i tempus demonstrent, quip- e qui testamentum, inquit, faciet: Verba tame, cum na-cetur & posteriori item parte, latius, patent ut non so-um si vivente comuni parete mortuo deinde filio na-catur nepos,no rumpat: sed etia si vivente hoc comuni arente, uiuo item filio eius nascatur, succedentes in lo- una liberoru nec rumpant . atq; hoc casu intelligas, tela menti condendi tempore omnes liberos iam natos dc incolumes. Quod proximis verbis interpretadum testa- ur:& Gaius lib. 2. Instit. ad Velleam perta nere significat.
Et ita interpretandum est, ut si ct filium O ne' de iniur. Otem pronepote babeu: mortuis νtiq; , pronepos institutus succedens in sui heredis locum non rumpat. Et bene verbase habent, si quis ex uis heredibus suus heres esse desierit, ad omnes asius pertinentia, quos supplendos in Galli Aquis .lus sententia diximus. ne solum se nepos ν tuo patre
pat seu si superuixerit patri. ac decedat, dum--οdo haeres institutus si, aut exheredatus.
l Clarissim ahqc sunt generalium secudi capitis verbo rum vim exprimetia, ut ad omnes,casus pestineat,quo-
326쪽
rum supra ad Gallui tractatu facta est mentio. Et quam tum ad hunc qui filiu nepotem pronepotem habeat pronepotem ait institutu non rumpere filio nepoteq; vivo testatore de medio sublatis, utiq; inquitiquod est peni tus &omnino ambobus mortuis. quod locum habeat 1iue prior decedat nepos, deinde filius: siue contra filius prior.du hic nepos institutus sit,aut exheredatus nominatim videlicet. quod lege exigero supra testatus sum.
Videndum, num bac posteriore partes quis ex suis heredib .suus hsres esse desierit, liberi eim ceteri in locum suorum sui haeredes succedui,pos' sit interpretatione induci, ut si filium apud hostes
habens, nepotem ex eo haeredem instituaamo tantum is vivo te filiws decedat ,sed etiam post mor' tem, antequam ab hossibin reuersus fuerit, fiuccedendo no rumpet. nihil enim addidit quo significaret tempus, nisi quod, licet audenter pinys dicere,
vivo patre buncsuu hyedem esse de 'se, licet post
mortem decedat: quia nec redit, nec poten redire.
Nouus casus ad Velleam interpretatione ad testus: ut nepos ex captiuo demum post testatorem defuncto succedens non rumpat. nihil quidem addidit lex, quo tem pus hoc siccesssionis significaret. itaque vix a verbi ς huiuς interpretationis argumetum sumi poterat. nisi quod dici possit, hunc captiuum vivo patre suum haeredem esse desisse. proindeque nepotem ex eo in eius locum vj. de iniur. successisse vivente auo.quia iam ut euentus docuit re- Myx si dire non,potuit. ac si cum Vlpiano libro decimo ad Sabinum diceret, non creditur in rebus humanis suis te fi- .lius cum in ea causa decedit. Audenter vero ductum existimat Scaevola, quod fiftione legis Cornet ae suffragante, non vere hoc dici possit.
Ille casis in dis cili es: Filiu habeas, O nepo
tem nodum natum instituis.ssque nascatur vivo patre suo:ac mox pater decedat. no enim suus he
res est tepore quo nascatur, nec posteriori alijs suc
327쪽
ET L E G M V E L L E A M. 31scededo prohiberi videtur rumpere, quam qui iam natus erit. Deniq. superiore capite, vi liceat institui nondum natos, qui cum nasceῖtur sui erunt, permittit. poteriore capite no permittit inuitui,
sed vetat rumpi: neve ob eam rem minus ratum
esset, quod succedit .Porro procedere debet ut utiliter sit institutus: quod nullo iure potuit, qui no
dum natu erat. Iuliano tamen videretur, duo b.
quasi capitibus legis commixtis, in hoc quoq. in
ducere legem, ne rumpantur testamenta. Casus apertissimuq est, quod ad factum attinet sed in
dissicultate iuris non modica: quod neque priori, nequei posterio i i legis capite procedere possie videretur. ut viij liter institutus esset nepos nodum natu S, qui deinde vivo patre suo nascatur: cuius pater mox ante testatorem sit mortuus.Dum enim supra dixerit, obseruari tempus quo naicitur: eo quidem tempore hic nepos no est suusi barres futurus, qui priori ex parte institui posset .Poste-l riori autem capite non peria Littit lex instri tui succedentem in locum sui heredis, sed vetat per hunc rumpi te stamentum successione, qui tamen iam natu S esset cum fieret testamentum. Porro, inquit, procedere debet ut
utiliter sit institutus, qui nondum natu S erat . quibus ver
bis dissicultatem augeri palam est. nullo enim iure id potuisse ait. Unde & interrogantis nota pronuntianda esse, videri possunt. neque enim id contra vocis natu- , ram est. Misi porro , inquit Cicero in Verrem , ut ego non dicam quis omnium mortalium non intelligit quam longe progredi sit necesse ξ & de Ora rore : Quid porro tam regium ξSic Scaevola. Porro procedere deber, ut utiliter sit institutus qui nondum natuς erat quasi dixerit , dissicile est id procedere, quod nullo iure potuit. Sed & eodem fece sensu absque interrogatione legi potat test, ut intell3gas utiliter institutum nepotem quem diis X erat posteriore capite vetitum rumpere . neve ob eam rem minus ratum esset quod succedit. hic scilicet qui iam natus erat, de quo secundum caput habuit. Porro,
328쪽
inquit,procedere debet ut utiliter sit institutus: idem hse ilicet, qui ia natus succedit, P nullo iure potuit, scilcet procedere , ut Vtiliter sit institutus qui nondum nitus erat. Eadem quippe obiectio ad castis dissicultate lenues eandam, ut demum ex Iuliani sententia commi: tis capitibus re in tuto collocaret, doceretqῆ sicuti prisri capite nondu natus qui suus futurus est et inititu 1 possit, ac posteriori in locum suorum sui heredes succedite ς non ruperent, si instituti aut nominatim exhereda essent: ita S hic ex priori parte nondum natuς,ex postera ore in locum sit hcredis suus haeres succedens institipo siet, institutiisque nec rumperet . quid mirum na lis germana quide adgnatione rupturus non erat, sed sucVJ. de uUH- cessione, ac quasi adgnascendo. quocunq; autem modi
d. v tu' p/VEL S pr cedetes in potestate esse desierint,succedent.' ημ 'tes liberi si fuerint iis tituti vel ex haeredati,no rumpentestam etiam, ut Ulpia nux ait.& alibi, Ita enim post legi Velleam succedendo non rumpunt testamenta. quo loco nihil prohibet, & de his qui post testamentum natsunt intelligi, si praecedentia verba recte ponderentur Ex hiς iam dubitari potest, quid sibi hoc loco voluerit Scaevola cum ait nullo iure procedere potuisse, ut utiliter institutus esset qui nodum natus erat. nam id si ab solute exaudiatur, euertere videri potest Q supra scripsimus post humu exposteritate institui, aut ex haeredari & potuisse,& debuisse antiquo iure. Quo autem modo procedere hoc potuit. si nullo iure potuit Z si commixtis capitibus legis Iuliano visum est in hoc inducere legem ne rumpatur testamenta, ut utiliter sit institutus qui nodum natus erat ergo ante legem non potuit, quod vix commixtis eiu ς capitibus receptum est ξ Adde
quod ad Galli similitudine lex induxit. Ergo & de post- humo Gallus induxerat, quod nullo iure poterat, post humos nepotes institui posse: 9, principio statim Scaeuola exorditur. Enimuero contra nec sententiae paenitet: & vero iam ostendimus Gallu n: hil sere aliud, quod
prius non posset, in rem publicam in auxi He: modum tantum sub conditione instituendi poli humi nepotis Ostendisse, in usumque vertasse. Denique non , ait Scaevola, institui posse posthunios nepotes induxit, sed
329쪽
iit sie posse institui, si fit in s meus, & cetera. quae verba in-li. stitutionis speciem & formulam introducta ostendunt: i. neque facultatem datam, sed demonstratam. Quod a idem & in primo Velleae legis capite factum qui dice-I- Tet, quid peccaret siquidem licere permitiaque, & quae diserte prohibita non sunt, dici possunt. At nullo iure potuit inquiunt. sed ea verba de legis capitibus loquun-t- tur, non de iure uniuerso . ut tractatus ipsius contextusili indieat. nullo igitur iure, id est neutrius capitis iure in ' telligas ac si diceret, neutro iure. si quidem & alias nul- j lum pro neutro legimus, apud M. Tullium in epistolasti Pollionis libro ad Plancum decimo: Cum vero non li- ceret mihi nullius partis este, quia utrubique magnos id nimicos habebam , in ea castra fugi. & apud Neratiuml- libro sexto membranarum, superior pars aedifici j quarit nulli coniuncta sit, eodem modo legitur, si recte anio maduertimus. De legis ergo capitibus credendum est - Scaevolam sic scripsisse: 1dque dubitando & tractando. i quod tamen respondendo non tenuit, neutriuς capiti SV iure potuisse utiliter institui ad legis praescriptum hunci qui nondum natus erat. Iuliano enim , ac perinde &- Scaeuolae aliter visum, cluobus quasi capitibus commiX. tis. At Que haec duo capira commixta duo sunt iura,
quorum nullo procedere potuit, id est neutro separatim: utroque potuit. non quod & prius non posset instatui; sed ut institutus non rudi per et per legem Velleam,
perquam non institutus, ani nominatim exhaeredatus
rupisset: id quod antea, nequaquam obtigisset, ut diximus. Ac post Iuliani sententiam animaduertere est, a indist 1ncte absoluteque responsum, hos qui post testamentum factum in vita nascuntur, ita demum per legem Velleam rumpere testamentum prohibitos, si nominatim sint exheredati . quibus verbis & Iuliani casum contineri nemo puto dubitabit. ideinque & de institn-l tis dicendum : quod & auctoritatibus quarum supra meminimus,& Iustiniani constitutione constat. Iami vero & si nullo iure potuisse nondum natum institui , permissumque vel Gallo auctore, vel lege Velle ali dieamus, sub conditione institui permissum intellige- mus, qualis aut Aquiliana seret, aut ex ipsa lege for-x q
relig. pe. de damno infecto. iij. de Inlu.
330쪽
imia. quo J quidem usu ante receptum non esset. sorsitan & neque permissum, veluti supra ex auris ad Orib. disputauimus.
uuaremra tamen, cum recepta est Iuliano siententia, an si nascatur nepos vivo patre Ilio, deinde emancipetur, Jonte adire positi haereditatem. quod magis probandum est. nam emancipatione
Eodem casu continuato , recepta videlicet, probataque ipsi Iuliano sententia, quaerit Scaevola, quid si idem
nepos antequam natus esset, Institutus, natuique vivo patre suo, deinde emaci petur mortuo patre. mo X resta. Ior decedat, an adire poterit haereditatem voluntarius
qui sutis fuerat, ac sub conditione si suus haere esse desierit & si nepos sitius nasceretur : aut si suus haere ς in locum sui haered 1s siccederet, fuerat institutus. quaerit inquam , an sponte adire possit: quia iam dubium non
est, ut suum non admitti, qui suus moriente auo testato Inst. de her. re non fuerit. quare dubitat o fit,irit m sponte adsie pos qua . redime. sit. quod magis probandum ait. Nam emancipat, ne α. instit. de suus heres fieri non potuit: si suus heres fieri non potuit, her. qua l. N emancipatione factius extraneus. reliquu est, huc spon-''' te adaturum . pro comperto enim habuit,neque institutionem Vitiari, neq; irrituris fieri emancipatrone testamentum . quomodo autem neq; defecta hic S impleta conditio fuerit, abunde a nostris tractatum est. nam quantum ad Scaeuolae sententiam attinet. mihi eorum interpretatio placet, qui emancipatronem deinde mor-xuo patre nepotis huius factam ex illimant. quod illis ver his, recepta sentetia non obscure significatur. neque enim otiose scripta sunt. Recepta autem a Iuliano quae sementia est, nisi successione in ius sui facta 3 nam Mox pater decedat ait . ut inter nepotis natiuitatem, & patris mortem nihil noui neque emancipatio interces Ierat: δc constituta successo sit absque testamenti Offensa : quibus receptis, deinde ponitur emaci patio, propter quam situs haeres fieri auo de sensio non potu It. Igitur ad Ι-tione voIuntaria potuit.