장음표시 사용
81쪽
depra atos mores ventum est, ut turpe esse existimetur nihil non cogn3tum , nihil non certum , & sine ulla dubitatione manifestum esse non affirmare. Sed nos malumus veritati, quam tempori seruire.
i, I 4bro xl cimo octauo Digestorum titulus est de in
diem addictione , qui vulgo ante aliquot annos dein diem adiectione scribebaturi sed Vallae, Budaei, & Aleiati auctoritate mendum id sublatum est. Sub eo vero titulo multis locis ἀdiectio fuerat, & adiicie di verbum,
qui b. omni b. ex illor. voluntate mutatis, non m Inus mendosos libros effecerunt, quam antea fuerant. Eum errorem indicarunt nobis Florentini libri, in qui b. non sepius est adictionis quam ad testionis nomen , aut addicere quam adicere. S1c enim illic scribitur, non adii - O cere, ut abicere etiam, & reicere, non abiicere & reticere , quod ipsum non inutile poetarum interpretib. esse potest: nobis vero multo utilissimum suit. Deprehendimus enim facile , ob hanc scripturam erratum esse non in vulgata b. solum libris, sed in illis ipsi; Ethruscis. Mea autem opinio in horum verborum disserentia ea est, ut cum In diem addictio ita fiat, ille fundus esto tibi emptus centum , nasi si quis intra illum diem, meliorem conditionem attulerat: ' si qui adiectionem ad pretium secerit. & id rei domino placuerit, addicet eio rem e si nemo adiecerit, illi in diem emptori addictio facta consistit. Idem In amnio m b. quae ab hoc augendi seu adiciendi negotio appellantur , dicendum est: vi res illi addicatur, qui aliorum licitationi adiciendo, plurimo rem mercatus sit, aut vectigal condux urit. Vlpianus libro 28. ad Sabinum: VSi res in diem ais .. dicta anterciderit, vel ancilla decesse i it: an partus, vel Mi tructus eius nomine adiectio admitti possit & ne ial gat admittendam adiectionem: quia alterius rei quam. ι
eius quae distracta est , non solet adiectio admitti.
a l. i. de iadiem add.b l. ubi autε. s. si res. de in diem addict.
82쪽
Quo loco si addictio scriberetur , ut ceteri volunt, ineptus Vlpianus foret: vel potius Iulianus cuius sententia
a l. licet. eo, resertur. Paulus libro S. ad Sabrnum: a licet autem ven- itori meliore allata conditione, addicere posteriori,
nisi prior paratus sit plus adicere . quiς verba recte in vul-V garib. libris scripta sint, in Florentino una littera plus, V Addicere, non recte, nec postea apud eundem lib. 33. adb I.neeesse. edictum: h Necesse aute habebit venditor meliore conta
ivlone allata, priorem emptorem certiorem facere, ut
v si quid alius addicit: Ipse quoq; adicere possit. Scriben- ID dum autem est. Adacit, quod alij scripserunt. Apud Iu - . l.sed si pro hanum Vero tib II. Digestor. ς in ceteris erratum . nam ponatur. Florentiae est: Sed si proponatur , a creditore pignus in 'diem addictum: non potest videri bona fide negotium agi, nisi adiectio recipiatur. Et apud Vlpianum bis li-di. quod au- bro 28. ad Sabinum: ' Nec impedire quicquam vel hoc xς0λ' agi , ut saepius fundus collocetur, dum vel prima , vel
secunda, vel tertia adiectione res a venditore discedat. Deinde si trib. vendentibus duo posteriora addi xerint unus non admiserit adiectionem : huiuς partem a
priora, duorum posteriori emptam. Illud recte omneso i duod si scripserunt Si qui S mihi totum fundum ad diem ad .ho. ' dixisset, postea vero pretio adiecto chmidium alij ad f l. cum duo. , dixerit. & apud Inlianum lib. I s. Digestor. f Cum duo serui duo b. separatim denis in diem addunt sint: & extiterit qui pro utroque triginta det: resert unius pretio' decem an singulor. quina ad riciat. Secundum superiorem adiectionem, is seruus in tempuς erit, cuius pretio' adiectio facta suerit . Secundum posteriorem ad 1 emonem, uterq, ad posteriorem emptorem pertinebit. Quo 3 e' capite nihil dici potest aptius ad nostram Opinionem. g l. eum in Sed & postea apud Africanum scribatur et Cum in diem diem. D duo b. sociis fundus sit addictus uno ex his pretium adi-
, , ciente, etiam pro ipsius parte a priore vendatione disce-
fundo. , , di restius existimatur. & apud la uolenum :h Fundo in ,, diem addicto, si postea pretium ad te e tum est & vendi- istor alio fundo applicito eum ipsum fundum posteriori , , emptori addixerit,& id sine dolo malo fecit:priori em - ,, ptori obligatus non erit. & postea: Id enim solum m-ri tuendum est, an priori venditori bona fide facta sit adiectio,
83쪽
iectio. Quamuis haec varie scribantur. Illud vereor, ne apud Pomponium libr.9. ad Sabinum ' non recte Flo rentiae sit: QMd ii intra diem adiectionis haries existat, melior conditio ei adferri potest. Nisi fingamus adiectionem diem ha Suisse quod mihi non probatur. Haec sunt sub eo titulo emendanda. sub aliis vero alia sunt eadem ratione restituenda. Cuiusmodi est cap. I. h de rei vindicatione: Sed & si cui in diem addictuς sit funduς,ante quam adiectio sit facta uti in rem actione po O Lebi, postea non poterat.& vltimo de rure fisci: Plane si
medio tempore inter primam licitationem, S iequentem adiectionem percepta fuissent,ad venditorem pertinere. quo tamen loco additionem pati possum . Sed constitutione prima de vendendis reb. ciuitatum,adiectio. non addictio scribenda est: Si sine ulla conditione Apraedia vendente republica comparasti,persesta vendi tione, nulla ratione veteriq, ne adlectione facta auferri tibi dominium possit Non enim illud timebatur, ne post addictionem hoc est emptionem, res auferatur: sed o ne ad festio fiat. in quo Pyrrhus Haloander falluntur non Accuri ius & Bariolus. Quod vero dicitur Tempora enim adiectiomb..ρ: aestituta, ad causam fisci pertinent : fortasse ad eiusmodi adiectiones, quae in diem fiunt, pertiner . ut nihil inter priuator. adiectiones, & fisci seu ciuitatum. intersit.Sed hac in re incertuς sum. Illud confirmari pote t multis constitutiomb sub titu- Io de locatione praediorum ciuilium,atq; aliis. Addicendi autem verbo non in emptionab. Srauctionib. solum sed in sententiis quoq; utebatur, ut alio loco scrip psimus, emendandum esse apud Gratianum.-ltem cum dicatur, Ne pro dote mulieris bona quondam mariti addicantur, & de eo cui libertatis caula bona addicun- turl aut cum vno nummo bona eius qui soluendo non erat, addicebantur. AEquae doctorum virorum conrinen j tariis peruulgata sunt. Haec autem apsa , quae de addi-dhione & adi edtione scriptimus, audio Bartolinum nescio quem aliquando tenta iste. Sed mihi eiu ς libri videndi copia facta non est. Equidem vehementer cupio Ommb. probari, quod sentio: in quam rem Optimis, ut
opinor , Tuscar. Pandectar testimoniis utor. Sed si haea l. si ptaedio. b l. si quis
hac lege de rei vind. l. vl. de tu. M.
f inst. de eo cui lib. ca. h Theoph. inst. de sucisce. subla. in pri. Bud. d. rubri. de in diem iussi
84쪽
a Noue. de publicis tributis. b l. quaesitu. f. sed si fundus. de sun. instr. e l. seiae. in priu eo.
in re aut qua alia fallota nihil mihi erit antiquiu ς, quam i quam primum vera dicenti manus dem.
ments. IIII. MIrum fortasse aliquib. visum est, cur Haloander
libro 32. Digestorum titulum , qui in aliis libris De fundo instructo & instrumento legato scribebatur, 1 De instructo vel instrumento legato lcribendum curauerit. Cuius rei si illam rationem addamus, quod ita lege. it in Bologia in i l 1bro . qui Politiam libri ad optimum illud Florentinum exemplum emendati, Emendationes continet: satis fortasse quaestioni factum erit. Accedet, quod videre potuit in Indice, Paulum singularem libium de instructo & instrumento sol ipsisse: Item in Iustiniani Novella I 28. a utriusq; nominis fierimentionem. Sed magis arbitror eum vidisse, instium q; ab instrumento differentiam apud Vlpianum inuenis- a se libro 2 o. ad Sabinum V Qui cum retulisset Sabini sententiam existimantis uberius esse fundi instructi le- , gatum legato landi cum instrumento : Quanto igitur, inquiti quod legatum uberius est vadendum est.& Sabmus desinit & Cassius apud Vitellium notat: omnia,
, , quae eo collocata sunt, ut m struetior esset pater fami- , lias,instru fho inquit continebuntur: id est, quae ibi ha -- buit, ut Instruemor esset. Hoc ergo legato non agri in- ,, strumentum , sed proprium suum instrumentum reliquisse videtur. Haec verba illam interpretationem ac- acipiunt, de qua in Graecis dicendi modis scripsimus : ut non solum agri instrumentum , sed etiam patris ipsius familias m strum appellata one contineatur. Itaque instructum id esse existimemus, quod fundi aut alterius rei instructae legato continetur: instrumentum quod per se nominatum est Scaeuola lib. 3. responsorum S Sei ex parte haeredi institutae, si haeres erit, fundo S per praeceptionem dederat instructos cum suis vili cis, & reliquis colonor. Deinde , non amplius deberi , quam
in codicillis, quos sane post obliuionem testamentariae
85쪽
riar scripturae secisset, instructi appellatione eontineri
velle se manifeste ostendisset. & lib. 6. Digestor. - Re - a I. praeeli: spondit. potest haec verba sicut est, ad uas ruetum reser- β.ita. eo. I s. re licet Florentiae reserri scribatur. Haec quidem reste ς Haloander solus edidit. At capite tertio de instructo, instrumetum pro initi ucto scripsit: cuiuς verba in Florentino libro lunt haec Papinianus lib. 8. Responsorum. Fundum instructum libertis patronus testamento te Hgauit: postea codicillis petit, ut morientes partes suas aQ fundi superstitib. restituerent, nec instructi mentionem ς habuit: talem, in causam fidei commissi deductum videra placuit, qualis fuerat legatus. Tam late autem patere instrum legatum, duae Antonini & Diocletiani a constitutione ς testes sunt, sub titulo de verbor. significatione2Sub eodem quoq; in Digestis Vlpianus Lb. 28. ad edictum ' scribit: instrui tam autem tabernam sic accipiemus. quae & reb.& homi b. ad negotiationem paratis constat. Sed Paulus libr. q. ad Sabinum. ' tabernae caupona ae instrumento legato loci insta umenta c6--o tineri ali ut vasa cauponiae, filiod negotiationis nomensi etiam institore ς. 1 luc arbitror pertinere , quod constitutione secunda de bonis vacanti b. dicitur: Cum adiacentib.& mancipiis & pecorib.& fructib.& omni iure suo, ut ea quς ad instructum possessionis vel domus Pertinent, tractanda sint. Paulus vero libro tertio Senistentiar. instructionis verbo uti maluita uxores eorti, iri quit,qui mercedes prς stare consueuerunt, neq; instructionis, neque instrumenti appellatione continentur. Potuerunt etiam iurisconsulti instructu uti eadem si- o gnificatione. Namque M. Cicero lib. I. de Otatore ait: Quocumq; ingreditur eodem est instructu, ornatuque comitata oratio. Hqc habui , que de instructo & instrui mento scriberem. neq; enim Isidor probatissim et vitqviri, non etiam eruditionis, interpretatio hor. verbor.
te serenda erat. Quam enim quis'; norit artem ut in prouerbio est)in hac se exerceat.
de verb. sig. e i instructa. de ver b. si g. d l. tabernIec de instruct. l. ij. C. debo:
86쪽
e l. ita tame. f. haeres. ad S.C.Treb.
EM ENDATIONUM Quis Sobrinws, quis Consobrinus sit, . quis propiaes Sobri
C Aiu libro viij. ad edictum prouinciale ascribit:
Quarto gradu sunt fratres patrueles , sorores pa-' trueles, id est qui quaeve ex duobus fratribus progene 'rantur. item consobrini consobrinaeque id est qui quς' 've ex duabus sororibus nascuntur, quasi consororini: Vitem amitin i,anlatinae, id est qui quaeve ex fratre & so-
ore propagantur. Sed fere vulgus omnes istos com -''muni appellatione consobrinos vocat, idem Paulus libr.singulari de gradib. & assim b. & nomini b. eorum scripsit. V Addit Iustinianus lib.3. institutionum Amatae tuae iiiij ea autem est patris tui soror' consobrinnm te appellant, tu illos amitinos &. Paulus lib. q. sententiar. scribit: Quarto gradu veniunt supra abavus,ab auia: in- fra abnepos, abneptis: ex obliquo fratris & sororis DepOS, neptis: frater patruelis, soror pati uelis, id est patrui filius , filia: cons bbrinus, consobrina, ad est auunculi, & materterae filius filia: amitinus amitina, id est a mirae filius, filia. Sunt autem haec ita scribenda: quibus Iustiniani lententia confirmatur, ut amitini duo inter se esse nequeant, cum patrueles possint, aut consobrini e 1se. Haec de consobrinis, quorum mentio fit apud Iulianum libr. o. Digestorum. & Papinianum libr. 8. Responsorum. f Emendandus autem Nomus Marcellus est, ut ei cum iurisconsultorum sententiis conuemat. Vtatur consobrini nomine Cicero in Ligariana,& libras de Oratore, & Ossicior.& Terentius in Hecyra, Cedo quid reliquit Phania consobrinus nosteri Quo tempore non existuno fratres consobrin sappellatos, ut patrueles dicebantur. Nam Cicero L. fratrem in Verrinis & Epistulis ad Atticum appellat, quem libr. v. de Finib. cognatione patruelem , amore germanum suisse praedicat. De consobrino non memini. Sed ad sobrinos, & propius sobrinis veniamus. Sunt autem sobrini, qui e duobus consobrinis, genera tim eo nomine accepto, nascuntur: at si alter sine libe-- ris sit,
87쪽
LIBER II. 8sris sit, alter habeat, ille huius filiis propius sobrino
est: sobrini vero mei filiuς sobrino natus appellatur. Haec ita vera esse, his iurisconsultorum verbiet ostendam quae ob cura,& ob eam causam metidosa esse videntur. Caius eodem illo libro R Sexto gradu sunt, qui . . a i ,.dein ex fratribus patruelibus aut consobrin 19, aut amitinis di b Undique propagantur, qui ' proprie sobrini vocantur. Iustinianus idem ipsum ait: 'Sexto gradu sobrini sobri-naeq; id est qui quaeve ex fratrib. & sorori b. patruelib. vel consobrin ἱs, vel amitinis progenerantur. De sobrino nato Paulus ait: Hic proximo nomine definitur parenti suo sobrinus, ut Trebatiuq ait. rationemq maioris. nominis hanc reddidit quod ultimi cognationum gra- sobrino edus sobrinor .fiunt.Itaq; sobrini filium recte proximum υψ' nomen ab eo ipso, hu)us sobrini Filius dicetur. Horum mentio fit apud Vlpianum lib. s6. ad edustum:& ηPau luna libro a. ad legem Iuliam & Papiam & Iustinianum libr. 3. Institutionum titulo de successione cognatatorum. φ Propius vero, aut propior sobrino, qui e-ivo tiam propius sobrinus dicitur, is est de quo antea dicebam, qui patri meo consobrinus est. Caius: Quinto, desuece. eo inquit, gradu sunt, propior sobritio . propior sobri- yna. na: isti sunt patrui magni, amitae magnae,auunculi ma sin degn I, materterae magnae filius, filia. Hoe est ut Vlpia- ῆ δnus libr. 46. ad edustum ait 3 o patris eius, de cuius cognatione quaeritur, consobrinus consobrina, siue frater fratruelis. Patruus enim magnus meus aui mei frater est h eius filius patri meo stater patruelis est, aut etiam consobrinus: mihi propior sobrino. Paulus ita 6 scribit: Quinto gradu sunt patrui magni filiuS filia, ' i l. iuiise amitae magnae filius filia, auunculi magni filius sitia, V sultus. g. s. materterae magnae filius filia. Personae quas enumera ver. patrui uerimus a patrui magni filio, ei de cuius cognatione β m gni quaeritur propius sobrinis vocatur. Nam . ut Mastu rius ait, quem quis appellat propiorem sobrino, qui est patris matrisve consobrinus: aut consobrina: ab eo consobrini consobrinaeve filius, filia nominatur. His verbis apparet . non esse propius sobrinis eos, qui consobrinis nostris nati sunt: quod Accursiani existimant,& Pompeius ,& Haloander : 1ed appellari a
eodem. e l. iurisconsultus. F. 7 Ver. patrui.
88쪽
' delendum fortasse. R eo. g sexi .
Paulo videmus, consobrini consobrinaeve filium , filiam. Hi propius sobrinas hi sunt , qui parentibus
nostris consobrina sunt: auis nostri; fiatrum aut irorum fit j : aut etiam nobis patrui magni, amitae magnae auunculi magni, materterae magnae fili j. Sed animaduertendum est, cum plures iunt, propius sobrὶnis, aut propios sobrinos: cum unus solus est . propius sobrino, aut propiorem sobrino aut propium sobrinum a Iure consultis appellari. licet Haloander propius so- brino aut sobrin s solum utatur. Item Paulus au : ' Pa-
is bain Florentino libro desunt his ommb. quos a pa-
, , trui nepote proposuimus, is de cuius cognatione qua --itur, prop:us sobrino est: nam patris vel matris eΟ-ο,rum consobrinuς est. Hoc verum elle ita apparet . patrui mei filius, hi consobranus est. huius filio, qui patrui mei nepos est ego propius sobrino sum. Idem
ait: h Patrui maioris, amitae maioris, auunculi maIΟ-ris, materterae maloris sunt autem hi proaui & pro- auiae fratres & sorores Sin filius filia. Hi omnes quos V proposivimus a patrui maioris filio, auo a tuae esse elus, de cuius cognatione quaeritur, fratribus & sor&rab. eo 'rum, consobrini consobrinaeve sunt: at patri, matraque 'eiusdem fratribusq; & sororibus, utrius OOFUm, pro plus V sobrinas. Verum est quod Paulus ait: N im si de Tatij hereditate agatur, & hi patrui maioris aut aliorum fi- iij se proximos agnatos dixerint, Ita cognata nem Ostendent: Auus, inquient. noster, ab auus Titi j fuit pater autem patruuS malor Titi j suit, hoc est proam sta- 3ter: nos auo. Titi j consobrini. patri propius sobrinis. Licet autem 18em,si de seminim sexus cognatione ageretur resipondere. idem quod de singulis personis dicitur : in fratrib. quoq; earum locum habere nemo dubita Mat. Deinde au: ' Patrui magni nepos vel nepti S antitaris magnae nepos Vel nepetiς, materterae magnae nepos vel si neptis. Hi omnes proaul aut proauiae eius, de cviust cori gnatione quaeratur , pronepote S & proneptes: eiusdem, , aut aulae Ue fratris sorori ve nepotes nepte sve.& contra is horum, erusdem auus auia,patruus magnu S, amita ma-
89쪽
gna,auunculus magnus, matertera magna. Frunt a tem pater materve eiusdem, fratresque &sorores v-Mtrius eorum propnj sobrini, ipse his sobrinus est & inuicem huic ' illi sobrini. Haec ex supra scriptiς manifesta sunt. diximus enim , sobrinos esse inter se duorum consobrinor. filios: sobrinus itaq; meus est patrui magni mei nepos: nosti i enim aut fratres sunt, parenteς consobrini, proauus idem . sobrini pater propius sobrinus milia est : item meus sobrino. Et haec huius ap- Io pellationis causa esse videtur: quoniam non sobrinus est sed propius uno gradu nobis est. Item ait,3 Septimo gradu iunt patrui maximi, amitae maximat, auuncidi maximi, materterae maxim q. filius filia. Hae omnes personae quas a patrui maximi filio enumerauerimu S. proaui proauiaeque eius, de cuius cognatione quaeratur, consobrinae sunt: aut aviaeque eius dem: , propius sobrinis. Patruus maximus est ab aui frater, ' eiu ς siliu ς ' proauo meo consobrinus, avo propior sobrino. Ad extremum ait: ς Patrui maioris, & aliorum nepos ne-zo ptis. His personis auus auia eius, de cuius cognatione 'quaeritur, propius sobrinis sunt: pater mater, sobrinus sobrina: is de cuius cognata one quaeritur, sobrino na-'tus est. Deinde , patrui magni & aliorum pronepos pronepti. Ho Ium patres matresque ei de cuius cogna 'tione quaeritur sobrini sobrinaeque sunt, ipse autem icdem sobrino sobrinave natus. Haec sunt, quae Pauluς de eiusmodi personis scribit.& si mendosi libri circunia serantur. FY qui b. in Institutioni b. quoque emendandum est, & 1n constiriationum codice, quod ab Accur-3O siano errore manavit, & conniventi b. oculis omne praeterm Isierunt. neq; enim arbitror ei qui legerit ea quae supra scripta sunt. audacius quam Verius pronuntiatum id a me necesse videbitur. Accursiani erroris origo est ex lib. 3. Institutionum. Cum enim ab Iustiniano scribatur: Quinto gradu sunt fratris patrueli ς vel sororis patruelis consobrini & consobrinae , amitini R amitinae filiuς filia. Propior sobrino propior sobrina: hi sunt patrui magni amitae magnae, auunculi magni ma
terter ς magni; filius filia Quς ex lib. 8. Caij ad edi
ctum prouinciale cuius verba antea retulimus, ac-
90쪽
eepta esse videntur. Ea Accursius ita interpretatur, ut propior sobrino . Vel, ut ipse appellat, propior sobrinus 1it consio brini filius. &ex eo quod postea dicitur, hi sunt parui magni fili j. nescio quomodo aliam personarum appellationem essicit. Haec origo est, & lonsceterorum malo tuna. nam qui eam interpretationem
acceperun r. addendum esse censuerunt Iustiniano eas personas enumeranti, quae texto gradu sunt, propioris sobrini filios. quod in omnibus libris,qui in vulgus no- a M.f.Inst. e. ti sunt, scriptum esse vadeo, at non an vetustioribus i cuiusmodi in Albor notiana nostra bibliotheca , quam singulariter de religione &disciplinas & patria meritus agi diu siAlbos notius reliquit , qui hanc sedem Hispanis hominibus constituit, liber est non ita antiquus , ut Accursianis notis careat. Non inficior tamen , debuisse iusti manum consobrinorum neposes bl 3 eo, sexto gradu enumerare quod Carus fecerat , V ex quo cetera accepta V Identur. Sed hi non propioris sobrino fili j appellantur, sed ut dixi, consobrinorum nepOtes. Arprmpioris sobrino fit j sunt. qui sobrini pro- ii prie appellantur. hoc est, ut Caius & Iustinianus interh et an .ur, qui qua ve ex duobus consob iras pro-ereantur. Consobrinorum vero nepotes omisisse Iustinianum , Theophesius locuples aliis in rebus testis eicse potest , qui tamen in alio genete erroris versatur, quod postea re sellam. Ad Accursia noς redeo, & eo tum
l. 2. C. unde audaciam , nisi mea maior est. Supra a me scriptara legi. tione auii idem Oti t. con stiturio m alteri, unde legitimi , interpre rationem ad irre de suo , quae constitui; o-nis verba esse hodie existimamus Impp. Dioclet. & ι Mart. A A. Zenoni : Cum propius Sobrino, id est Rconsobrina natum te b. humauis nate irato defunctum Proponas, intelligis sine auxilio bonorum possessionis eluet te successionem vindicare non post L. Sic autem Hiloander elidit. A lj , cum propiorem sobrinum, ad est natum a consobrana scribunt. Accursius addit, id est in quinto gradu a consobriira , qui respeetu sequentis dicitur sobrinus propior. Quae verba cum mihi tanto viro dgna non viderentur, inueni aut falso esse Accursio adscripta , quoniam in Hibor notiano h -