Anticosterus / By Franciscus Gomarus

281쪽

Ariptura os dicta videntur, per ea ua altabi certa es indubitata habentur echina m Et Origenes; stuava ter necase e vobis seripturarum sanctaa in testimmium vocareripense quive 'Fri es enarrationes, fine

Daraninae. te buc non habent Mem. Et Hilarium, remus enim lectore, qui iactarum mire e stam exstinet ex Actu polim, -- Fat,es retulerit magis, quam attaeteris . ne e cogat id videri dictis contineri, quod a te istimem rasumserit intestigenae m. ., mitaque de re in Dei eri remst, canceae mmcorrectionem Ai, Dee, ad verem TU Beratiane amasemaer. Similia patrum iudicia (quae breuitatis causa sileo j sunt

quam plurima: eaquc,re Isare eo u tudine sua, confirmarunt. Quoniam genuinum, Sacrarum literarum sensum, ex iisdem fontibus hauserent, maduersus haereticorum corruptelas, i tati sunt. Quod non solum ex eorum commentarijs & disputationibus compat, sed etiam vel ex hisce locis, quos adducis perspicueapparet. Nam,quum Ariani Christi diuinitatem&aequalit tem cum Patre, quam orthodoxi statuebant, oppugnarent eo dicto, qu

Christus

282쪽

Christus ait: Pater maior me est. cotra P rem orthodoxi, ex ipsis tactis literis, solidam refutationem petiuerunt, repete am docuerunt. Quemadmodum Cyrillus (quo, ut existimo, nullus 'min viveterum doctius, Arianos confutauit ait: Probe facerent haretici omnes,s undi. que studerent verum Scripturaram 'sem venari, nec a volumatem Aam omnia Mem tere atque inde Mogi or cas nectere. Si enim Oendit eas, quod Pater maior Filio

Hibitum uel si deuoque, quod de Filio diu citur, aeui quum est in forma Det, 'o' pinam arbitratu F si es aquaisem Deo: Suhannes apertissimh, Patrem inquit, filum is .f. hneum dicebat, avum stimum facient Deo. Et postea, Certe hic (Phil. x. immutas, et aqualem Deo filium aperti dixit, O minarem es, 'apter vem

mortis, enunciauit. Sic alibi eandem sen- commmeantentiam similiter declarat ex Sacris literis, Christum patre minorem, secundum humanam naturam, es humiliationis A tum, non autem undum Deitatem; idquo

probat, ex ijs Scripturae locis, quibus adoratio, & idem cum Patre Spiritus, ei attribuitur,ta in Patre esse dicitur,ae

283쪽

asc DE SACRA SCRIPHRA. denique verus Deus re vita artema n minatur. Ac tandem aduersus M reticolum errores concludens, Sacrarum

literarum praestantiam ae perfectionem, hisce verbis, ostendit; riam s. Sacris literis iam' acceperunt, cans aediu tur, pruriae in fidem sententiar asseremus.-s in Deinde ad alterum locum, De aete a rem illa neque ire 'auit, mFμ- Pater,

Gregori marianZmus orat. 2.de Filio,& ante eum Athanasius sermone s. contra Arianos , Filio ignorantiam tribui non absolute , sed tantum ratione humanae naturae, pctitam Sacris literis interpretatione, exponunt.

Denique ad tertium qua aevidet I cum , quem nobis obijcis , Dammac 'creauit metia initio verum suorum, tum septuaginta interpretes, si paries ipses

audimus, non aliunde, quam ex e dem Scriptura, interpretationem v rum, & haereticorum confutatioriem,mmodis hauserunt. Nam primum Hilarius ex

et consequentibus Salomonis verbis, d cet , sapientiam dimiam dici j deindetan et Basilius ae t Hieronymus respondemtC--Π-Hebraeo contextu M accuratioribus

284쪽

. interpretibus legendum esse non x creauissedim sim postilis Nec dubitan dum est quin aeram in tam , , librario rum vitio, peruersum. Denique quod clara re perspicua decalogi praecepta,rion habebis Deos alienax coram me: Non

facies ubisimhri saepissime a MosqM Prophetis iterata & cxplicata, ijs lo

. Cis annumeras, quae, propter obseuri-Latem, ad haereti eorum mentem, dicta videntur: id omnino causae vestrae infirmitatem & deploratam idololatriam demonstrat. Quamobrem etiam ex hisce apparet, Sacras literas optimum esse sui interpretem: Quibus a cedit Clementis ripae consensus,qui Cones m sic imis Scripturis sensem veritatis capiems m, se ex diuinuscriptum integram se firmam regulam Neritatu petendam, assi mauit: eae Leodis Papae sententia,quae Zmst ima rum usuris au veritatem c noscendam ad Prophetica. voces ad c polluas lit

ra , m Euan sic auctoritates, recrerem

dum docet. Quam piam & grauem semaentiam, si ut debebas, amplectereris non tam indigne Sacrarum literarum intespretatonem, postposita scriptura,

285쪽

ex iudicio ecclesiae potissimum deproemendam iudicares. Moiciemin (inquid exque prouis M' 'm vim m corde eccissa diuisitis impresse mainmmenta: sed quaa mice. ratione id fieri potest Z Η-ime, m-e ternam faciem come piantur, se ae De caraea intuetur. Itaque quod fundamenti loco substernis , id re naturae de sicinpturae omnino aduersatur. Dices sese lasse , abdita quidem hominibus esse cordiu penetralia, sed ea patefieri no bis sermone re scripto tanquam duinbus praecipuis animi nuntijs: sed quid

illud ad rem faceret. ncutrum raram scriptura illa interna est, quam fingis, di de qua inter nos existit eorumve sia. Deinde neutrum etiam certum est

si Prophetas re Apostolos exceperis

eius quod a Deo menti inscriptum est, indicium. Nam quutue regeneratio e clesiae in huius vitae curriculo sit im mi iri perfecta, re caro stiritui reluctetur: os vero re manus sint communia utriusque instrumenta ( quae prout alterintrum interdum eminet, ita eidemi, seruiunt; quomodo certo nobis comstabit, utrum Spiritus, an carnis se rentiam

286쪽

tentiam proponant i Quapropter, in hac etiam re certior quaerenda est interpretationis scripturae & Spiritus di. uini regula , sacrae nimirum literae: quas citra ullam controuersiam a Deo prodijsse, M iussu illius fideliter coiscriptas, constat. v nde Apostolus Pau. Ius ait, Omina probate , quod bonaem Itenete et & Iohannes , cuisu Spiritui , medite, pia obate Spiritus, an erum Deo senti Christus simiamini sic raptum quia tamas putatu in ipsis vitam aternam habere, O illa fluat , qua testantur de me. Nam quod Bellarminos Iesu ita de verbo mi lib. i.cap. 1.aduersiis scripturarum conrumptores ait, Mosis, Propheta, Chro' ipse, Diamei GFicta, A Foli, vel dua ina dogmata exscripturis ipsi confirmabat, erit certe adscripturas legendas alios hortaabantur, nec ullum unqua ad isti mi viri tuo iudicium, seri turis neglectis,remferut FH id non solium de singulis, sed etiam de commvm , iudiciis , metiro dici potos . Praeterea,quude vera Christi E elesia, ubin hi ea sit, grauissima vigeae

dissensio , prius .de illa re, ex diligenti

287쪽

fundamemo,certi esse debemus,prius quam ecclesiae iudicium, sine errore aut sine dubitatione graui,audire possiamus. Ac propitre , vera Sacrarum I terarum interpretatis,non ab Ecclesiae

iudicio; sed ecclesiae iudicium, a stabptura, dependet. Si exceperis, veram huius temporis ecclesiam ex antiquae ecclesiae M orthodoxorum patrum comparatione & consensit elucere, cadem manebit dissicultas: Nam quum varij ab initio re magno numero fuerint haeretici quaeretur per tum quibus argumemis orthodoxi parem, a hostibus veritatis, dignosci possiti te Aetandem ad Sacras literM,vriae e x, nis canonem, Velis, nolis iurecurrendum. Deinde, ut de patribui ortu . taxisminime dubitemus,quum diue scis singuli fere habuerint namoi, M imper sese, ac secum, non raro dissenserint, quibus indieijs consensium orth

doxum aliunde recte, quam ex certo sacrarum literarum canoni,cognoscemus 3 Quod adeo clarum est, ut ilsummi vestri doctores,infinitis fere exeniplis, demonstrent. Etenim occub

288쪽

xant diuersae apud patres loci alicuius interpretationes, non patrum antiquiatatem ,non numerum spectant: sed rem ipsam ad Sacras literas appendentes,dijudicant,& paucorii sententiam plurium iudicio,tanqua Sacris literis uenientiorem, tape anteponui. videatur vel sola orationis Dominicae, vel unius scripturae capitis expositio, ae verissimum esse constabit.Eandem rationem ipsi patres obseruarunt: quemadmo.Qum Hieronymus Augustinum a reluquis patribus in explicatione Psalm rum diuersa sentire ait (epist. Aug. II ire eandem libertatem alibi sibi tribuit. Sic enim loquitur epist. lib. 3. ad Munerium dc Alexandrum N iuxta P i, gora disipatos praeiudicata doctoris opi

nio: sed is a natio panderanda es d si

quis autem contraria lignis immurmurat, quare eorum, (Patrum J explanationes imgam quorum dogmatiares no acquies siciat, me illud L pinosi libenter audire; Omnia probare: quo bonum stemuiuis. Et pra, fatione in Oseam, post quam eos p trei, qui in Oseam scripserant, recem fuit, addit , abs tamen non in omnibuc

289쪽

fum stemme, ut i ex potisu operis eam quam interpres existerem. Et Augustinus libro de natura & gratia, contra Phlagianos ait, he in Qui modi quammi,

timeassensum. Et epist. ii 1 .ad Fortuna, tianum: Neque enim quorumuel distat times, quamuis Catholicarum dr Laudat rum hominum , velut siriptura canonicas habere debemus e vi nobis non liceat, se a harumari entia, qua illis debetaer hominisum aliquid in eorum siri tis improbare atque res aere, si sarii , -- - , quaae ad tersenserint, quam veritas habet, a, insa

urio , vel ab abs intellicta, vel a nobis. Talis ego sum in 'iptis aliorum , tales volo

esse intellectores meorum. Denique huc Eccedit consensius Bellarmini Deconci- lijs lib. 2.cap. ix. Scripta patrum non 'ne regula, nec habent auctoritatem obligandi. Praeterea quum immensa sint ortho doxorum patrum volumina, & Graeco aut Latino sermone conscripta , quomodo maxima ecclesiae& totius orbis multitudo, quae harum linguarum imperita est,& si perita esset, omnia ex

290쪽

sACRA seMyvvn a 3 minandi re intelligendi, imo legendi facultate destitueretur: quomodo, ii quam, de patrum omnium consensu certo cognoscet Nam quod ait Hieronymus praefatione in Ionam: Scio veteres ecclesiasticos, tam Gmcas, quam Latunas super hoc libro multa iuxisse, se tanti.

qua ambus, non tam aperuisequam obscura Fesententus , ut iri, interpretatio eorum, uuae taleat interpretatione, O m to incertatior lector recedat, P - 'erat antequam te gerat:id, inqua,merito de reliquis quinque non paucis dici potestt Deniq; si a huius temporis ecclesiae catholicae iudiciu, in omnibus rebus dubijs, confugiendum est; quomodo id fieri potest quum ecclesia, per orbe dissusa, raris sime,lmo nunquam , ne in generalibus quide synodis,millesima sui parte conueniat, & paucissima in concilijs defieniat ac deciaret: multa etiam ob dissi . Cultaetem in medio implicata relinquativi vel ex concilii Tricientini vestri historia cognosci potest. Vides itaque, Costere, sermonis tui absiurditatem, antisque difficultatibus te inuoluas, quemadmodum in controuersia des Ponti-