장음표시 사용
61쪽
quod intentio Formalis est subiective in
intellectu . quia est operatio ipsius intelle estus de accidens caleata tam .id Secunda intentio obiectiva non est subiccti ubi sed obiective in intcllita u. licet cum discrimine: nam Prima est etiam in rebus, propterea e bens reale,at Secunda est obiecti ueta tum Ens rationis. Sicut autem de Conceptibus diximus. ita de Nominibus quae illis respondent, dicendum Esse nomina Primae Intentionis, nomina Secundae Intentionis. Ex his praeterea possumus colligere Uniuersale pro materiali quidem,ente Primam Intentionem: pro sot mali esse Secundam Intentionem.
QVAESTIO II. Vtrim Vinuersile et da Intentiones flant per notitia ampar
Idendum est iam . quomodo fiant
SecundiIntentiones, tum Vniuer tali tum aliorum, An per Notitia absolutam, an per Notitiam Comparati-uam: Igitur notitia ipsa est intelleae operatio,qua recognoscimus . Dupliciter autem possumus rem cognoscere: uno modo in se. ndco ostendo illam in ordine ad aliud ut quando cognosco hominem
secundum se,albu .animal di talis cognitio dieitu Notitia absoluta altero modo Iossumus rem cognoscere in ordiae ad a-iud. vi quando cognosco naturam humanam conuenire multis Indi uiduis naturam animalis multis Specieb. e Accidens
inesse Subiecto sed talis cognitio dicitur Notitia Comparativa. Ex his patet sensus
quaestionis,cu natura in rebus no sit ni . uersalis, actu, nec Species, nec Genus,quousque accedat operatio intellectus abstra
Quaeritur An res dieatur Vniuersalis, Species aut Genus,quando Notitia Abso. Iuta cognoscitur per prima mabstra Mone
duntaxat, an quando cognoscit ut Notiria Comparativa, scilicet in ordine ad inferiora:Sunt multi, qui asset ut has Secudas Intentiones non resultare quousquMeet co gnoscatu Notitia Coparativa verbi ta-tia,homo non dicitur uniuersale, quoucque cogetustatua ab intellectu pluribus co
uenire nec Species,quousq; cognoscatur de pluribus numero di Terentibus praediis cari. Sed iudicio meo ista opinio peccat in aequivocatioe,vel est falsa aliud enim est
Vniuersiale Ce Speciem,aut Genus esse,aliud est cognosci. Universale quidem Species e Genus sunt simul atque intellectus cognoscit naturam, no intellectis inferioribus: quae inferiora, si fuerint Indi uidua immediata, talis natura dicetur Species si veto inferiora fuerint Species dicetur Ge.nus imo prius natura ante cognitionem
sunt in specie intelligibili repraesentante
naturam absq; inferioribus at ista non cognoscuntur ab intellectu, esse niuersale Genus, aut Speciem, nisi per Notitiam Cta parativam ut explicuimus. Et hoc est at-gumentum magnum contra illam sententiam . quod natura non dicatur Vniuersale, Species,aut Genus,eo,quod actu praedicetur de pluribus, sed quod aptum sit proxime de pluribus praedicari unde quando in speeie intelligibili repraesentatur vel actu Notitia Absoluta cognoscitur . est aptum proxime de pluribus praedicati et quamuis actu non, nisi per Notitiam Ciparativam, de pluribus praedicetur.
DE SUBIECTOhuim libri, si V AESTIO I. Vtri miniuersile fit huius libri Subtra
ac Secundis Intentionibus egimus, nunc videndia est Uniuersale sit huius libri Subiectum: In qua quaestione. primum oportet cognoscere discrime inter Universale Sc Praedicabile. Universale est,quod aptum est esse in multis, ut antea oste sum est, siue quod a multis participari aptum est: illa autem . quae Uniuersalis r tione participant,dicuntur Singularia staue sint proibus singularia, siue minus niuersale. Hoc enim respectu magis V niuersalis Singulare quodammodo dicitur. At
Praedicabile dicitur quod aptu est de pluribus praedicatiue sic refertur ad subiicibile. Igitur quod V niuersale non sit subiectum huius libri apparet. i. Argum
Primo Qua nullam in hoe libello eius ad partem Porphyrius iecisse mentione videtur: cu negatiua. tamen
62쪽
amen, si esset subleetum .praecipua de illo deberet esse tractatio, dc de illo passioncs tradi dc demonstrari oporteret. - . - Secundo sitasset eius subiectum . aliae seientiae non tractarent de uniuersalibus: at Aristoteles tum in Topicis egit de Genere Specie. Differentia, Proprio, Accidente,tum in . Meta. cap i3 sequentibus de uniuersalibus disseruit. Imb vero omnes scientiae de uniuersalibus agunt ut idem Arist. saepe docet,praesertimi. Post cala dcx de anima. cap-S LArgum Tertio.Vid tur potius praed cabile et e subiectum , de non uni uerealeri quia hic Porphyrius tractat de Indiuiduo quod ait esse . quod de uno tantii praedicatur at In . diuiduum, ut constat non est,muel sale,
sed sint ulare est tamen quoddam praedicabile. scilicet de uno tantum. Quatio Quia tam Genus, qua Spe em.
phyraus per, Praedicati non per esse Vni. uersale, ut con stat ergo potius erit Pi aedicabile genus, 3 non V niuersale. Quinto Omnis scientia demonstrat pas
i A grum mitori iam de suo subiectos si eigo
Praedicabile esset proprium uniuersalis, posset de illo demostrari, ea non videtur. Pio istius questionis dii lutione,stpri. Tundam mum fundamentum Causa quare aliquid est taedicabile,hoe est, quare praedicari aptu est de multis, est . quia est in meliis .vel aptum est,esse in multisaut antea diximus ex Arist. i. Met ca iccum duplicem Uni uel salis definitionem attulimus, atq; id, eo in rinsece reperie hoc conuenit uniueitali scilicet Esse in multis. Praedicari velo.est quid consequens tanquam propriuipsius uniuersalis . Universale itaq;.estes sentia: Predicabile veto uniuersalis est pro 'ium. Atq; ideo opus fuit,ut de uniuersalibus tractaretur,ut ait Albeitus lib. Praedi
clus. Respondemus igitur, unica Con lusio- uniuersale ne: uniuersale est subiectum istius lib.Potest subiectu phyni probatur primo quia illud est sub-
libri huius lectum alicuius iactatio is , in quo omnem Porphyrii species illius subiecti tractantur catqui in Piobatur. hoe libello omnes uniuersalis species tra- i. iantur. scilicet Genus.Strecies,Di inretia, Proprium .d Accidens,ergo caesubicctu, Vnaucisalt
Secundo: Quia omnes subiecti conde tationes ei convcn.unt. Nam cius passio. scilicet praedicabilitas, in omnibus suis in se rioribus ostcnditur etiam nihil tractatur in hoc libro .quod non possit ad uniuersale aliquo modo te uocari vel tanquam ad partes ius, et tanquam ad passiones eius, vel tanquam ad essentiam eius, ecc ergo Vniuersale est subiectium.
Ad argumenta ad primum responde Ait iti
mus in hoc litatio factam esse mentione coninus u. Vniuet salis .capite de Genere,cum ait, Eo Adi. rum. qtiae praedicantur quaedam de uno. quaedam de pluribus praedicatur ubi aperte desinitio uniuersalis traditur per eius proprium, scilicet Pledicari de pluribus: atque idem postea Vc o omnia coparat in . te se niuersu se , cap. vltimo clima it thoe commune cis omnibus V niuersalibus. ut de pluribus praedicentur. Ad secundum argumentum dicimiis Ada. Alias scientias agere de rebus ipsis,quae V- niuersales die utur Dialecti cs vero primest de Uniuei salibu ; quaten V niueis alia sunt. dc quatenus P taedicabilia; agere, pro formali itaque relationem uniuersalitatis d praedicabilitatis considerando: aliae scientiae pro materiali duntvat res scilicet ipsas quibus talis ratio conuenit. 5 quideres ipsas in se, non ut subsunt tali rationi.
Topica quidem de Uniuersalibus agit Genere. Differentia.&c quatenusessiciunt de constituunt quaestionum Dialecticarum diuersa genera hic vero per se dein se considerant ut uniuersalia de eorum natura.de propria eorum explicantur:in Metaphysicis autem . non quatenus conserunt admodum sciendi ,seu intelligendi vel quatenus coserunt ad Praedicamenta,et alias D: a lecticae partes cognoscendas,ut Dial cticus considerat, sed ipsam per se essentia in abst tacto, speculando desco templando. Et in hoe a Dialectico in istorum tractatione differet.
Ad tertiu Tractauit Porphyrius de In Adsdi duo. quatenus erat necessarium illud cognoscere ad cognitionem ipsorum Uniuersalium; quae de pluribus differentibus numer praediait ut di quia est quoddam
subiicibile. de quo illa praedicati possunt; de quia est co relativum oppositum Vn uetsali ipsis arsingulaIe. ad qua
63쪽
Ad . Ad quartum Porphyrius hoc ipso in dicat se de Vniuersalibus agere,quod proh, pria passione ipsius Uniuersalis utitur in
omnium illorum explicatione. Prius autem per Praedicationem definit, quia notior erati de niueis,lisessentia,ut talis,occulii oriatqi ita ad finem, quem volcbat in
troductionis,accommodatius. Dici etiam
Fraedicabi secudo potest. Praedicabile duobus modis te duobus accipi uno modo pro aptitudine ad prae modis ac dicandum, d ita est propriam passiionem ei pitur uniuersalis altero modo, pro principio intrinseco,unde prouenit illa ipsa aptitudo: Sc eatenas esse essentiam 5 veram ipsam differentiam essentiale indicare. per quam Uniuei sale est Vniuersale. Cum ve. io dicimus Praedicabile esse proprium U.
niuersalis, intelligendia est, ut superius in V niuersalis definitione exposuimus,scilicet Praedicabile de pluribus uni uoce perse,directe,dcc. quo pacto Indiuiduum non praedicatur. 5 caetera. quae tunc exclusim'.
Ad s. Ad quintum Demonstrali potest per illam primam essentialem definitionem Uniuersalis,hoc modo : Omne quo diast aptum esse in multis,est Praedicabile sicut aptum praedicari de multis: sed niuersale est aptum esse in multis ergo est Praedicabile de minis.
QUAESTIO II. Vtrum Vniuersalesit Genus ad illa quin
que,Genm,Species Disserentia, Oc., o binio o Isset mcdubitare quis, An uniuersa
Asbei est Genus ad quinq; taedicabilia
Albertus Magnus libra, dic trach. a. o. existimat,ine praedicatum analogii: o. Quia ratio uniuersalis. scilicet esse in pluutibus. seu de pluribus praedicari nobiliordi persectior est in uno Praedicabili,quam in alio. Nam Genus , dc Species, nobilio. rem modum praedicandi habcnt, et patebit postea quam Disseremia d. alia duo dc Differentia quam I oprium,ec hoc quam Accidetis Similiter nobiliori moecla Genus,d Species ita pruribus quam Pis prium c Accidens nain illa sunt substantia
cotum. quibus Iusulit . at haec sunt extia substantiam.
ae secundo .item possuncus idem sic ostendere. Uniuet sale Sc Praedicobile non convcniunt in una.de ea de ratione nec ex is
PRIMA Dquo omni b illis,sed aliquibus priu , alijs
poster ivlgi. ut non est, ni uocu, sed an logum Nam Geneti Speciei conuenit uniuersale primo ut praedicatur de pluribus inferioribus sub se: a Differentiae de Proprio, ut praedicatur primo de aequali, scilicet de ipsa Specie cui est Dit Teretia vel Pioprau. de de Indi uiduis inferio tib postea mediante specie Iam vero Accides alia
ratione, scilicet extrinseced posterius pri- dicatur. Imo Ac Genus de indiuiduis mediante Specie, praedicatur.Species vero ia-fima immediate de indiuiduis. At vero id Analogum cst quod non eadem ratione dicitur,dc quod, ni primo, aliis conuenit posterius ErgoVniuersale ad Praedicabile est Analogum dc ita non erit Genus. Tertio. si esset Gedus, sequeretur,quod aliquod Genus sub sua Specie contineretur, nempe Uniuersale sub Genere siquidem omne Genus continetur sub genere in communi at hoc videtur falsum .dcumpossibile. ut Genus sub sua specie contineatui: ergo niuersale non erit Genus.
Quamuis ista sententia Alber. sit proba Lobinio
bitis. mihi magis place sentcntia Scoti,q. Scotus esse scilicet Genus ad illa quinq;. Quod probatur ptimio quia ratio uniuersalis incommuni univoce ci conuenit, scilicet. Ap incae in multis prout abstrahit ab esse medite. vel immediate: sic et in latio Praedicabilis in communi apii praedicari de multis. prout abstrahit praedicatione mediate, vel immediate, quae postea species p taedicationis distinguunt ut d praedicabilium, secundum diuersitatem modolii. uibus res insunt in multis, de quibus piei cantur,quae sunt Dit Terentiae diuidentes Genus et niuersalis,d eius rationem uniuersalem rarierea cum nun tuo da predicabile. per illud definiatur, dii dicimus: Genus est uniuersale,Species est uniuers te. Disserentia est uniuersale,cli sic reliqua,
conuincitur esse Genus: Nam alias id non liceret,si genus non isset, de uni uocu D
finitio enim non est petanalogum assig
Ad argum et respondendi erit. Ad illata rationem Albetti. infirma esse, Non enim'
illud totum facit Analogia si quidem id
in omnibu' generibus apparci. a. verbi gratia,aniniat est Cent mediet sectius
64쪽
est in una specie,quam in altera,&eodem Praedicabile di praedicatum ictim viden L Aroum. modo in exteris tur esse In hoc enim sol udi erunt, quod Adr Ad secundum:dictum est conuenire v. unum dicit a mim .alterum dicit aptitudi na eadem ratione communi prout ab nem, seu potentiam ad eiusmodi praedicaustrahit ab Esse mediate vel immediate. De tionis actum At vero quatuor tantum inde dici etiam potest Differentia CPro praedicata ab Arist traduntur, primo libr.prium,quamuis immediate de species le Topicor .cap Proprium videlicet, Defi- dicentur.alterum in quale essentiat alte nitio. Genus oc Accideside quibus postea
nim in quale accidentale;tamen hoc ipso sigillatim disset itiesse Uniuet salia, quia de Uniuersali prae Quod vero sint plura. sic ostendi potest. Quod sint dicant ut ex aequo dirita utrunque postea se finitio est quoddam praedicabile, si qui pluta.
In diuiduis inferioribus: ita hoe sol dem loco citato inter alia praeduata condiscrimen emere, varias esse formas, seu reumeratur ab Arist.Quare iam erunt sex, i. Ratio. species niuersalis,quia sunt varie forme si Definitio ad illa quinque addatur. speetes praedicationis. Nam si unus so Secundo,imo etiam alicui videri pote a. Ratio.
lus esset in omnibus praedieandi modus rit ipsa quoq; Diuisio, aliud Praedicabile. . v natu ne solum esset species niuersalis, siquidem de Diuis ipsa potest Diuisio
non vero quinque praedicati: vr,animal aliud est homo,aliud Ad, Ad tertium dicimus. Non contineri V brutum. niuersale sub sua specie, scilicet sub Gene Tertio Genus' species dicunt essen. s. Ratio. re,essentiali predicatione, sed accidentali. tiam rei sed existentia rei videtur aliud Est enim haec accidetalis praedicatio Vni praedicatum,quod prilis adhuc ante T. . uersale est Genus; sicut haec: Animal est Ge iam quaeri debet. Nam prius quaerimus. nus:& quod in idem recidit materialiter An res sit: deinde.Quid sitiaut qualislHee continetur, non formaliter. Est autem in itaque est omnium de existentia rei prima conueniens. dc impossibile ut idem con quaestio. An, inquam. sitierit ergo existenistineatur sub sua Specie essentialiter plaedi tiae quoddam Praedicabile, requidem om-catione scilicet essentiali nium primum, ut videtur. Potest etiam dubitari An niuersale Quarto Incliuiduum hum, ut qui a Ratio. habeat aliquam piopriam passionem. cum dam homo de pluribus praedicatu subsit Genus Subiecta enim Scientia rumin disiunctione;est enim Perius vel Ioannesi partium scientia tu habent suas passiones. c. ergo erit iam aliud Uniuersale Imodi proprietates ut patet prinio Post . cap. 2 et de ista voce hic homo seu conceptureis Respondeo. Passionem Uniuersalis . ut diu spondente videtur idem dicendum, ex sectum est.esse. praedicari. seu predicari pos indit Terenter posse isti vel illi homini aputa de pluribus inserioribus Vt enim ab plicari,&de hoc vel illo dici.&praedicati: homine ut homo est, procedit haec proo rit, hic homo est Ioannes: hic homo cst Petietas; Quod sit risibilis, ita ab Uniueis trus, dic. atqi ita caetera quae dicunt ut In , ut ad plura ordinem habet, fluit quod diuidua Demonstrativa. sit praedicabile, praedicet ar Ad istius quaestionis dissolutionem,Pii lauti dimmum sit fundamentu SpeciesVniuersali uritibus mota AEST V, III nos posse colligere tribus modis. Primo bis nume posterioribus notioribus,quoad nos. ut rus Uniuee trum timatum quinque niuersa Pot p ytius colligit ex diuersitare praedi salium eo l. lasseciesseu Modin idem recessit quini candi. Secundo m*do a priori,ex diuersi lio potest que tantumpradicabili.t ratexistendi in alio: si quidem niuei sale
est,quod aptum est esse in multis Tertio otio dilati T L numero iam Vniuersalium, seu modo.ex ipsi et rebus a M. te rei.&his, elota his P dicabilium, inquirendum est quae securaum naturam ipsi rebus cou baatui Num tantiim sint quinq; an vero istunt: siquidem Vniuersale fundamentuplura,aut pauciora: Ac primo, quod sint habet in rebus, per intellectu perficit ut Pauciora quo quiaque . appuli diu, in uoae dilutandis:& postea sic conceptuma
65쪽
PRAEDICABILIUM QUA EST TERTIA U
ptum. de rebus ipsis praedicatur: dc ea ipsa di si intrinsece, aut inest ut totu aut pars: si
Quae sunt in rebus, a nobis cognoscuntur ut tot u scilicet tota essentia est Species, si vere cognoscimus.Sunt etiam aliae viae, aure inest, ut pars in toto, quae se habet ut hune numerinia Universalium ostendcn materia, di in potentia.est Genus,aut ranadi, tamen hae t rc videntur praecipuae forma, de est Dissetetia: si veto inest extrina, Fundam. Sit secundum fundamentum. Ad hoc sice. ut in subiecto. vel abessentia flues ab ut aliquid sitUniuersale, oportet tutantea intrinsecis principiis ab ea depe dens,dc est fuit ostensum, clim quaesiuimus quid est Propi v. vel subiecto aduenies ex externisset uniuersalet sit uni vocum de simplex causis init insece adiacens.d est Accidens.
de directa praedicatione de plutibus sub Tertio modo ex ipsi et,cbus a palle eadem ratione praedicetur rei. Quicquid est in unaquaq; re siue sin- Hispositis, sit prima Conclusio inii, gulari, siue uniuersali di quicquid de illa ' cluetantiarn, si e Praedicabilia, seu Univer cognosci potest, aut sunt eius rei e Centia, Am. - . alium species: nempe Genus Specie, Dis aut accidentia: si es intia, aut tot ac si cntiah frientiam. Proprium. 5 Aecidens, que sic rei, aut pars essentiae: si pars essentiae.aut in ostenditu Primo modo Porphyrii ratio quac duenit cu aliis rebus,dc est Genus: aut ne ex quintuplici diuersitate modi praedi in qua dii Tettide est Differentia. Si tota rei candi,videlicet de uno Sc de pluribus , in risi entia,est Species. Iam vero si Accidens quid, vel in quale: in quid rursus de pluri est,aut propitum eius tantum rei,d est,p-bus numero.vel pluribus differetibus lac prium Accidens:aut comunecta alijs,dccst
cie at in quale.ut essentiale vel accidenta Accidens commune,c absolute vocamus lech demum accidentale .conuersim se Accidens communi vocabulo at de his sareciproce, vel non conuersim. Igitur quic perius quoq; diximus tu ostendimus, quid dicitur, seu de altero praedicatur aut turae ordinem seruasse Porphyrium ini-ptaedicatur de uno tantum hoc est In stolum uniuersaltu tractatione, quare plu-
diuiduum de singulare:aut de pluribus d ra hoc loco non erit necesse superaddere. hoe est Uniueis e. Rursus si de pluribus Nunc ad argumenta Ad primum dici Adi. Artaut in quaesticiae, quid est laut in quaestio mus, Aristo de iis egisse in libris Topico quodpa
ne,quale e 'Si inquid,vel de pluribus spe rum quatenus spectant ad evicienda va cior cie differentibus. Sc est Genus vel de nu ria genera quaestionu Dialecticarum atq;mero tan inmiti Terentibus, decu Species ideo illa quatuor sola retulit, quae discri-
Si in quale,aut est essentiale quod dici si men quaestionum est ciebant,dc diuersita.let,quale quid. dc est Disserentia.aut quale tem loco tum,ac tractationis: dc ob id et i Saccidentale, scilicet Accides, accidentaria addendam quaestionem De eodem de diis praedicatione: dc tunc aut conuersim dc re uerso. praeter alias quatuo quaestiones, Geciproce praedicatur de Specie aliqua, vel neris, Definitionis. Proprii, dc Accidcntis: Genere. deest Proprium:aut non conuer quod diuersam ab aliis requirere tractatio sim. dc est Accidens nem. Sc locari identuriSpeciem ergo ob id
Secundo modo, idem ostendi potest a ad Genus reuocasse videturArist eo.quod prior Philosophice, ex modis existendi ex eisdem locis quibus quaestio Genetis in multis. Nam quicquid est aut est id . in tractatur, potest etiam quastio tractari Speruo omnia alia insunt, aut sunt ea. que in ciet. Differentiam velo ad definitionem undisi id, in quo insunt omnia est Indi retulisse videtur: siquidem ultra Genus ad-uiduum ii quae in alio insunt vel quae in dit ipsam Disserentia,ut Disserentias. Atis uno solo dc haec sunt Indiuidualia Acci que ita omnia conueniunt. dc nulla est A-
dentia,de conditiones alteri diuiduanrn ristote iis cum Por phytio pugnantia. vel insunt in multis, desunt niuersalia: Ad alia Argumenta .c sint plura,quam Ad Artu. Sedomita Indiuiduo dc quae, ut indiui quinqi. Respondemus ad primu dcsccum quod plura
duo conueniunt, de eo quod inesta mul dum.Vniuersalia. dc praedicabilia nos sim ad i. r. iis videamus.Si est in multis, ergo aut in plicia tantum quinq; asserere a compo, transece inest inessentia eo tu ,aut extra es sita de complexa Plaedicabilia esse posse
66쪽
di complexa alia omnia vel accidentalia, vel e Centialia. Ad tertium dicimus: Existentiam rei, cum quaerimus de re aliqua, An sit non
esse praedicatum aliquod praeter ipsum
verbum, quod medio verbo de hibiecto dicatur: sed est ipsummet substantiuum verbum. Vnde in hac quaestione si rec edispicimus. non tam quaeratur aliquod predicatum . qua ipsum me subiectum quaeritur per se. An sit in rerum natura: Postea vero subiecto iam proposito existente in
aerumnatura, de illo de quae limus &dicuntur quinque illa praedicabilia uniuer salia. Et certum cst .antequam res sit, nil ei posse conuenire dc oportere, ut rcspta is sit antequam ei aliquid couueniri, at ut de ea praedicetur.
Ad quartum. Quidam homo, vel, hie
homo, de alia similia Indi uidua Vaga includunt in sua ratione duo. Naturam comunem Rationem seu Dii Terentiam indiuiduani cm. Quare impol ibile est ut unica: eadem ratione eonueniant singulis Indi uiduis: atque ideo Vniuersalia ce esse nec dici possunt, quia non praedican tui de multis sub una de eadem ratione.
Deinde hae Indiuidua Vagae modosi.gnisi candi sunt complexa, non solum co. plexione vocis quia posset facile una vox
imponi ad signi tria dum illud ipsum sed
complexione significationis di conceptus
apprehendentis multa singularia per dici unctionem Nam tantum valet quidam homo ac si diceres .hic homo vel iste homo. vel ille homo .e c.Tandem de Indi uiduo demonstrativo.cum dicimus hic homo,demonstrandove ibi gratia, Petrum, d hie homo demonstrando V. g. Ioannem in mente diuersus omnino concepistus illotum diuersorum respondet atque adeo non est eadem ratio communis sed aequivoca diuersa. 3 ideo non est Vniuersale . Ac de his hactenus. Nunc des n. inlis Uniuersalibus videamus. par primum de Genere. ridetur antem neque Genm . ne ae te-Hessisliciter dui - . . m duitur et ais liquorum quadammodo se habeatium ad mmmadi uoloea se inuicem cc ectio secun-
dὰm quam signiscariorem, Romanorum dicita genu . Ibunim scilicet halitudine dico amem Rom. l. V m litudin habentiam auexo mo ad ad se ivvicem eam, quae a tuo est cognation , secundὰm diu lavem abiissgenerib, dici M. Duitur Diem em aliter rurs gram illud quod es uniuscuiusque generation, principium vel ab eo,qui genuit,vel ab eo loco,in quo quis geniim est. Sic enim Orestem quidem dicimvis Taritudo habere Genm. Ium autem ab Hercule mrur , Pindarum quidem Thebanam esse genere, Platorum ver Atheniensem: etenim patria
principiam quoddam en unicuiusque gener
detur promptifima esserinis agiogenerM, Ra.
mani enim dicuntar, qui ex genere descendunt
Romuli in Cecropidae qui a cereope, em horum prox tini. Et priὰ quidem appetratum est Genvi uni cuiusque generationi principium: dehinc erit lam multitudo eorum qui sunt ab
uno principio ut a Romulo quam dividentes emab. Vs paravies,dicebantu tam vim illa colle.ctionem es e Romanorum genu . iter vi rem
rur Ieru dicitur, cui supponitur Species ad horum fortest simili: dinem dictum Etenim principium Poddam est huiusmodi Gexm evirum quas ipso sunt. Specierum, iderare mm titudixem conetinere omnem qua sub ipso sani Specierum. Tripliciter Uietur cum Getis dicatur, de terisii apud Philosophossermo est quod etiam dosci ibentes, enaaerunt, tam esse dicentes. quod de plurium em differenti,M Specie in ea. quod, id est praedicatur,vi Mimas Eorum eis
nim quae praedicantur alia quidem debeo di. cuni ursio sicut indiuidua,t, Socrates. m hic., hoc alia vero de pluribM quemadmedum Generam perici mi serentia e Pre-pria em Actidemia communiter, sed non proni alicui. Est autem Genm quidem, ut an, mal Species vero vi homo Disserentia autem'irationalid Propriam, virisi ite Melidens. t allum tetrum, sedere. Abhi igitur. quae de vos o praedicantur disserunt genera, eo quod haec de plurib- predicanti':- hsam 'rur ii , que depturi,-- Deci Midi. dem vidiniam peciei, etsi de pluri in praed.centur, non tamen dedisseremum Specie, sed numeros Homo vim c mili pecies. de Socrate dilua tone praedicatur, qui on Specie disserunt sed
numera animes vero, .msit Gram , de homine,
67쪽
inuicem velli non memer, I m. a reprio comprehendat sub se multas species. Vni
velorursus disseri cereus . quo iam Proprium uersaliora aut e nobis sunt notoria, .Phv- , de as lavetis, cxius est proprium piaedica, sic ea. i. propterea ab eis est incipiendii meti .emde hs. quae sub ipsi species .it. individuis, cuius ratione Alixi de Partibus .ca. i. dat. quem magum tisibile de homines uso, e de Si enim Uniuersalia primo non traderen-
particularibus hominiim cenus avrim. no id tur. cu illa sint in Particularibus . oporteret
una Spori praeficatur sed de pluribus, diisse in particularium tractatione saepe idem renidas rami ferentia vero, in abbs, quae repetere. Posterio ratio;quae est etia Am- communiter Aut Accidemia , di fert Genin momi. Genus est generatione priuriquam quo etiam, eis de pluribus o Disseremibus De Species.cuius signu est:si Genus auferatur. cie praedicentur Disserearia si, coinmaniter a auferuntur Species at non ablata una aut ridentia, non tamen in eo, quod quid est praedi altera Specie. Genus aufert ut quod docet cantur sed in eo, Mod ques quid est Inter Arist. a. degeneratione an innalium, cap. 3. rogansibus enim aliqui bassi sui est i ad de dum dicit vitam plantae priorem esse, di arvo praedicantur his Genus respondebimu , inde vitam sensitivam , tandem rationa- Duferentias autem em accidenria non responde lem. Ex vitaque autem ratione colligitur, bimus. Non enim in eo quod exi est praedi Porphyrium seruasse: Naturae. di Docati colur de subiecto sed magis ineo . quod quue ni ordinem, seu cognitionis. Nature dum quid est. Interrogavit enim: ubi quides reo a prioribus: Cognitionis,dum ab uniuersamoidicimus auia rationese: em, in de quid ei lioribus incepit. Haec tamen utraq; ratio Corum dicimus, ora nigrum. Est autem a declaratione iudiget. Genus enim e Sphilaniae quidem Disserenti, Nigrum vero e cies dupliciter considerari possunt unocidetis 2Abdido autem si ideli homo tuterra modo secundum naturam, dc substratur algamur, animal respondemus est autem homi terra modo formaliter secundum rationeranis Genm, anisu. Sire De pluribus prae dc relationem Generis.&Speciei. Si primo dicari diaidit Genus a ijs que de uno solo, modo considetentur Genus, scilicet na-qvae sunt Indiuida , praedicantur hoc vero tura ipsa est prior . de communior pe-
De di sereni vi fecies separat ab iis, qtiae ciet: at si secundi relationem tunc simul
sicut species prae tantur,velfat Propria In tempore dc natui a sunt non est priua Ge- eo aurema quod quid est praedicari , diuidit a nus.qua sit Species, sicut non prius forma Di ferentil em communiter accidenti, quis liter est pater, quam sit illius: relata enim
non in eo, quod quid est sed in eo, quia qua simul natura sunt ut docet Arist in Pia, quid est, vel quomodost habet umquadque, dicamento. Ad aliquiae praedicaetur de hs, de quibm praedicat r. Nihil Sed si sie est. poterit merito quis obiic igitur superfluum. nequemiam cominet Gener re,culi e consideretu ista secundum sot rem
dic a Depripila mam. videntur istae rationes non ut sici Stes Ad quod dicendu rationes esse nihil Soluti in
Q aE UTI O. ominus bonas, chirobabiles , quia cui
tuta ipsius Generis sit prior, ex comunior .
Curprius de Genere, qui de me, aequutuit . ut eius intentio prius consideratae, egerit raretur. Possumus aut tertiam ratione addere.etiam secundu intentiones ipsas dicia
AGgreditur modoPorphyrius desin enim ista introductio sit ad Praedicamen
gulis V niuersalibus in particulati a rast fuit congruit, ut illud ptimo explitractationem:quam quinq; seque caretur. qi illi e primo occurrit illic aut pritibus capitibus absoluit. Postea ultimo 2 m. occurrit Genus cusatim Ens in decepite ea inter se comparat;&, quam ad inuis Genera diuidaturri de in Praedicamento cem habitudinem habeant. ostendit. Inci quoque substantiae, quod ante accidentia
pit igitur ab ipso Genereri in quo Hierito est primum sit ipsam Genus generalissi-
quis dubitare posset qua ratione id factu mum: liaec autem ratio est uniuersalis, profuerit Boetius huius duas assignat causas bans ordinem omnium Praedicabilium; priotest. Genus enim est, aines alius, cu substantia. n. est primu Iaedicamentum; in quo
68쪽
in quo, nec propria. nec accidentia sunt, ecin eo primu locum habent Geneta e Species illae autem rationes solum ordinem inter Genu seu Species probant. Videtur statem neque Geniuolaque Species, pliciter dici. Hoe caput in duas potest partes secari. In priori aliquot modos acceptionis nominis huius narrata posteriori Genusipium Logicum,de quo praesens inquisi,
tio est. definit ipsam qi definitionem ma nifestat. Triplicitet ergo Genus sumitur. Primo Genus dicitur congregatio multo tumia. bentium inter se aliquam asscetionem velli abitudinem .d haec habitudo, Sc affectio ad inuicem ad unum aliquid est sicut dicit ut Genus Heraclidarum, congregatio multorum . qui inter se ordinem habent aliquo modo,scilicet quia assi nec vel cignati sunt xlaoc respem unius scilicet Herculis,a quo descendunt: dc propterea dicuntur GenusHeraclidarum .d sum tint nomen ab uno illo ut distinguantur ab a liis Genetibus. Hoc exemptu sumpsit Porphyrius ab Arist. lo Met. c. H. Boetius quia
Romanus erat,transtulit. Genus Romano
rum,qui ab uno Romulo descendunt Seis eundo sumitur pro ipso principio, a quo talis collectio emanauis. quod duplex esse
Potest, aut Pater, aut Patria. nam de ipsa Patria. quoddam principium est: non enim solum locu natu talis est corporum contentivus, sed eorum aliquo modo produ-
et tuus, Sc conteruatiuus .ctim in fluxum ha
beat erga corporacia rus argumento . est diuersa temperies horum . illorum corporum,d varietas eorum,quae diuersis locis
producuntur.Sie inquit Virg. Hi segetes,icie veniunt felicim varie Ar orei'tis alibiatque inius'. virescunt
Grminari nonne vides croceos M a moli. odores,
India mittit ebur, molles Aa hara Salum charibes duriferrumi Dublum Micio illi tesse dubium an ipse Pater. Patria sint dicetrda Genus' Auerto es videtur id alta accredendum cum solutio. Caietano non dici Genua patrem ipsum. aut patriam:de ipsum principium isti. ginem,quae ab eis ducitur.
Statim Porphyrius comparat has duas
acceptiones dicit itaq;: Post et lotest proispi illima, id est septimo olffert est Enim prior . quod probati prius enim illud principium, quod Genu dicitur fuit, atque ab eo appellatio facta est, scilicet Genus Romanorum , Heraesidarum. Vnde potest duplex ratam fieri. propter quam ista significatio est magis in promptu: prima. Quia ab eo, quod est Genus primo modo, sumitur denominatio dicitur enim ab Hercule Heraclidatum Genus secunda. Quia ista fuit plior:ptius enim fuit illud principium, quam collectio eorum, qui ab eo fluxerunt. Tertio sumitur Genus pro eo.
cui supponit ut Species id est, pro eo,quod de Speciebus praedicatur di hoc est Genus Genus L Logicum, cuius est tractatio praesens gicum Huius Generis Porphyrius similitudianem assignat cum aliis Generibus . cum posteriori secundo modo accepto: sicut enim Genus secundo modo est plincipium eorum quae ab eo originem trahunt , ita Genus hoc est suarum specierum principium similitet est simile Geneti primo
modo acccpto,ut enim hoc est multorum collectio, ita&Genus Logicum est multarum specierum aggregatio adest sub se multas continet Species.
Dubia aliquoisicitu digniora in priorem
hanc partem capitis de Genere. Circa hane capitis parte aliquot sunt
aduerteda Primo Porphyrium has Generis acceptiones ex Aristo. fere desumpsisse nam Arist. s. Met. crit resertquatuor Generis acceptiones. Primo Genus dicitur continua aliquorum generatio, quod idem est cum collectione multorum habentium habitudinem secundum generationemri ubi intelliges istam habitudinem quam dicit Porphyrius esse inter illa, quotu collectio dicitur Genus,dcbete esse secundum generatione Mea. quae ad generationem attinent ut quod sint cognati,vel consanguinei,vel filii.velat Isimile. Quod adnotauit Alberi ,explicans Porphyrium contra Avicennam. Secundo dicitur genus principium a quoralis ederatio est quod est pater vel patria id aliqua do etiam dicitur mater Tertio, Genus est subiectum, ex quotcs fiunt, vel
69쪽
vel in quo quomodo dicitur Genus figit crimen inter Genus tertio modo Maliaratum supra statalium cse aliud a Genere Genera Genus enim secundo modo, non solidatum ex in naauraicius materia dici est in tota collectione eorum, quae ab eo tur Genus. quo pacto cinii ci clementa di piocedunt: non enim est Romulus in sincuntur cile Genere diuersa iuxta eorum gulis Romanis . at tota natur Generas, est sententia. qui alti tunicissic ex diuersa a in singulis Speciebus: homo enim est fu teria ditate Genus dicitur Phisicit. Qua stantia animata sensibilis, pati ter deo.io, Genus est si praedicatur, scilicet istud. aliae Species Praeterea: Genus primo moei, hic pio ponitur tertio loco a Porphyrio do continet multa tanquam partes inte-
Dubium, Poterit autem quis dubitare. Quare prae grantcs, de quibus praedicari nequit non termisit Porphyrius Genus tertio loco enim singuli Romani sunt Genusu at G
solutio. positum ab Aristotele: Dicitur quod istud nus hoc. de singulis S cicbus per septa
nabet ii militudinem quandam cum Lo dicari valet.gico: utem I ogicum est ex quo fiunt Tripliciteri'itvrcstm tenus dicarar, deterιia Species, ita di illud: Logicum enim cst, ve apud Philoloplios sermo ei'. lut materia Specierum: vel tollan, qui . sa Haec est posterior ca. pars qua Porphyrabat facilem introductionem .ec est et ob rus de sinit Genus tertio modo eius enim
seu tum explicare quid esset illud subie usus ad Dialecticos de Philosophos perti-ctum. quod Genus appellatur. nc Definatio est ista. Genus est id, quod Definitio Cita a verba ipsi ii, Porphyrii, Nota illud praedicatur de pluribus dit Terentibus Spe Genetisve ibis. Videtur, aliquando enim pro eo cie . in eo, quod quid est quae definitio ad Logici.
quod apparet: non est, sum uur vi patet literam desumpta est ex Arist. Top. a. q. apud Arist. i. Elenchor. cap. icha. Sunt syl Proculus explicationePorphyrius tres di-logit mi, inquit,qui videntur .c non sunt stinctiones insinuat corum quae praedica- at hie non licta surpaturi sedito eo, quod utiquaedam enim de uno praedicantur ut est .d patet,ac est manifestum. Notaver Socrates, Plato quaedam de pluribus, ut bum Simplicitet iam uno modo idem homo. Secunda, eorum . quae de pluribus est,quod V niuersaliter, ut habetur i. Met praedicantur quaedam de pluribus differ icxl. s. dc nch. cap. 6 Secundo modo tibias numero, quaedam de disterentibus idem est, quod ni uoce,vi habetur, Met specie piae dicantur.Tertia,eorum, quae cetext. p. cita modo accipitur pro eo pluribus dirierentibus i ei e praedicantur; quod est sine addito dimitrii et c. l. Elcnch. quaedam piae dicanturin eo, quod quale:
cap s. quo pacto dicitur Aethiops non est quaedam in eo. quod quid illud est praedi- simpliciter albus V limo modo pro eo cari in quid .esse tale praedicatu,ut ad quae- quod est Iolum ut,Biutum est simpliciter stionem factam per quid de re scilicet de sensitiuum: qua significatione utitur Pot natura rei, pollit per illud responderi ; t. phyrius cap. de Dit serentia. Hic lumitur quid est homo: congrue respondebis, si di modo secundo,ac si dicat Genucii oti di casu animatu animal igitur praedicatur incitur, ni uoce quid de homine. Illud autem est praedica- Nota praeterea, dicita Videtur autem tum in quale,esse tale praedicatum, ut posshic velut excusat se ab eo. quod proposuit sit per illud respondera ad quaestionem fa- scilicet docere quid sit horum quodque, tam de qualitate rei vi qualis est homo lae propterea incepturus erat a dc finitio dices, doctus, aut albus ista praedicanturne: sed id prohibet eius aequi uocatio: equi in quale Hac diuisione Porphyrius colli- uoca enim prius diuidenda Nota praeter git definitionem Genetis sui tutente me ea non explicasse si Genus, Speciem se,cu ipsum separet ab omnibus ali is Prae- quia ista sunt relata ut docet Ammoti si dicabilibus. Ex hoc enim quod Genus de velivi vult Boetius.omnia alia subintelli pluribus praedicatur, ab indiuiduo distingi, quae etiam sunt aequivoca, quae quia in guitur, quod quidem praedicatur, sed de v- erant enarrata,prolixitatis vitandae gratia notato per hoc, quod Genus praedicatur praetermisit dedisserentibus Specie, specie distingui-
Nota ultimo, secundum Albertum dis tur,dc a Pioptio Species enim de pluribus
70쪽
indiuiduis .doprium autem de unica Spes tura nam rem aliquam raro tarmati verbeie,cuius est Proprium .h de indiuiduis il secunda in intciitionem obiectivam sicut lius Specie quoq, praedicatur per hoc au. album pro materiali significat corpus. pro tem .quod in eo quod quid . Disserenti formali albudinem. Quaeratur itaq, quan E pli ea o Accidenti distinguitur. Haec enim in No dclinitur Genus an definiatur inten
Do ipsa an materiale substiatum . an simul materiale substratum cum intenti ne Est autem iurius aduertendum, aliud cile incomtotata uis id quod dc finitur, a. Lud rationem, secundum quam d. finitia L. V. g. quando dicitur. album est vis radii grcgatiuum: quod dc finitur, est ubi e-ctum, et lotinae lubilat ar ipsa ratio secundum quam ei in finitio istio ima Praete-rca ultiadest, cui conuenit dii mrio alui drataO,Per quam conuenit ut id quod di Dgregat,est corpus album ratio dissic gamd si albedo de fimo enim de lubiecto
vetituatur. Quod Caietanus alijs,eibri explicuit,dicens quod definitio competit subiecto denoim natiue, tormae quid ditat me. Hoc lupposito pei spicuis quibusdam conclusio hibus respondemus, quae per se talis manifessae iunt, Occiam dictis constant. Sit prima Conclusio Natur ad substra . Conclusitum I mil sit id,quod de liliatur ut in.tetitioni substat. Secunda Conclusio Rasi secundum et Cone liquam di finitur .c secunda intenti C. Semlum .iguut quaeremus Primo. quid sic crtia. Dc finitio compctitia arulae sub , Conci . finitum in hac Generis scfinuione Sed raraiae,animaliam est quod praedicatur. corpuri&alienatui ae . qua genera sunt; scd non praedicantur, nisi quia genera revi secundae intentio m lubstant: non me intentio praedicatur: hoc idem dicimus de alio iuni delinitionibus Praedicabilium eo, quod quale de pluribus p aedica tur: ut si dicas. qualiscit homo: respondcbitur,
est rationalis . vel albus Patet igitur, definitioncm neque esse superfluam, nec diminiatam, iuxta praeccptum Atili. o. To Pic. capti. dc a.
Hic notat Ammon tu . quod definitio sup iitu diminuitiacimtum ita lectu coat erat , uxta illam delinitioncm paucioribus convcmat. luam conuenit ibi qui dii it homo ist animal rationale album, facit, ut non sint horiam es niti albi definitio vero diminia a.dcfinitum illi itiali ut
qui dicit homo est animal mortale facit. ut equus sit homo. qui est animal in ora ale: hoc fit quando definitio est luperflua peradditionem illius, quod non vi de uatura rei, aut plius naturae Proprium.
De esuitione Generis et stiones
q: altior. Irca definitionem Generis positam,
videnda sunt quatuor deinde deandiuiduo.cura, tum in hoc capite tui sequentibus i te lucriter fit mentio a-rendum .igit ut quaeremus primo quid sit finitum ita hii Generis de fimi tonet M. cundo luis sit ista d. finitio, an quid diativa, an sit descriptio: Tcrtio, quid lo. OGeneris in hac d. finitione ponatur. Q ratio. recte ne tit potita: bi vid. bimu . quom do lingulae paries iunt intelligendae. Viri mo, de Indiuiduolauandiuiduum praedi- coui:
QVAESTIO I. Qi is desinitum in h. et Generis desitatione' PRO declaratione primi dubii, aduerteie oportet, ista nos vina secundae intentio S. scilicet Genias Specie, Dissereti Dam, de reliqui, esit comi olbillua iecit d. io includere in sua significatione. videli it Materiale de Formale, ut antea saepe dictum fuit significa enim pro mate. uti .leu Pro lubiliato, quod idem est, na-
QUAESTIO II. Instricta Generis desinatio, an
Circa hanc quaestionem sunt tres
piniones. S. latu . niticis alium. q. dxx illi ita at ilianc di finitionem si quid ditatiuam Aulia Cenustis iisdictabile. Alii existimati cile descriptiuam im dari