D. Francisci Toleti, Societatis Iesv, Commentaria, vnà cum Quaestionibus, In Vniversam Aristotelis Logicam Adiecto Indice ...

발행: 1596년

분량: 539페이지

출처: archive.org

분류: 철학

91쪽

net.

plicii, ut vi

detur

Cossitatur

modo possunt considerat , ut per intellectum isti assumuntur de exercentur. id est. uairnu genus ipsum abstrahetes per diserenitas diuidimus, eli Speciem ex genctecum dii Serentia componimu , dc dii gerentiam ab aliis separamus: dc sic considerate Disserentiam csta ogici: consideramus enim dii Terentiam. v antentioni substat; dc

ex his procedit quida qua itus actus ipsius

differentiae,qui magis est Logici scilicet praedi c. iri de his. quae per talem constituu-tur differentia, e hoc peculiarite hic consideratur. scilicet ut est predicabile. At quia omnia ista melius considerant ut d cognoscuntur in ipsis rebus propterea Porphvrius miscct te ipsas tamen intelligenda sunt omnia in ordine ad intentiones. Dubitatur secundo Videtur enim ista definitio diminuta. scilicet, praedicatu de pluribus Specie differentibus in eo, quod quale quid cui multis differentiis non comparat na ultimaei Terentiae non praedicanturius de unica specie:

Circa hoe multiplex est dicendi modus. Dix ptima sententia Bullei in praesenti loco: cum duplex Genus sit Dit Terentia.

rum: quaedam Geneticae per quas Genus constituit ut quaedam sunt ultimae per quas ultima Species, ec Specialis sma componitur. inquit Burteus. Sicut in capite de

Specie, quaedam est data definitio, quae soli Specialis limae competit, quaedam aliae pro viraque specie:ita in hoc capite ista de

finitio est pro DiiD tentia Genetica, aliae pro omnibus sunt. Alia fuit sententia multorum asserentium, Porphyrium non meminisse in oecapite, niti solum dii cientia tu Geneticarum, quia ultimae non sunt cognitae an bis:&hic modus dicendi non videtur a horrere a doctrina S.Thom. 2. Pop. lec. in. qui idem docet super Aristo scilicet non meminisse ultimarum,quia cognitae sunt.

Nec longe ab hac sententia distata: mplie.

ea 3. Ante praedicamentur ut L . bire

se ii Porphyt definiuisse Differentiam. At in plurimum. Sed prima sententia Burici non viditur mihi rationi consentanea. quia clim ratio praecipua differetiae in hoc loco sit,ut praedicabile est. dc id explice tu sollim in hae definit: oae, baissct Porphyi ii omnem Dii Terentiam desint te, sicut heit in capi- te,de Specie, bi dedit definitionem conuenientem Speciei quae est praedicabile. Se Secuda seniscunda ire sententia videtur Alberto tiaca tentia i lcm . c. non esse recipienda . quia cum veritas excusi a. sit,csse Differentias ultimas. non debuit aras gnare definitionem Porphyr non coa vcnientam omnibus differentiis. Fuit te ilia sententia alio tu qui nulla ri. Opini essedissetentias ultimas existimaue tui. sed omne gencri carici communc sta de quod duae. aut tres simul iunctae speciem ultima componunt. v mortale conuenit homini in bruto. rationale homini. 3c angelo secudum Porphyr. at rationale mortale soli limmini. Sc hanc credi d. runt esse lententiam

Porphyriis de videtur esse docti in explecta Arist. i. Post. caii . ubi asserat disterentias singulas per se competere multis Specie-buri tamen aliquae simul iunctae, nam iacomponuntura si esse dandas definitio, nes .e i.Topic cap. 3 problcma dissicientiae ad Problema Generis reducit. dc Iop. cap. 6. ponit discrimen inter Genus de Dic ferentiam, quod quamuis utraque de pluribiis praedicentiar: tamen adhuc de pluribus Genus, quam differentia. Circa hoc dico duo. Prim lim, mihi vi Porphyri delut ista sententia esse Porphyrii ut clare non Q g- patet in ipso capite: non em alit cri consti tacuit vitis tuit species.quam permulta Disserentias mas dist gcneticas. Dico secundo istam sententia, rentias. quod non sintvli imae Differentiae,esierna infeste contra Aristotelem,qui . M ct cap. ia inquit, ultimas Differentias cum Specie conuerti, e i. de patribus animal. c. a. dicit, aliquas Species uon habere nisi uicam dit Terentiam Nec locus Alastor. in oppositum probat quicquam, quia illic docet Aristoteles definitioncm secundium eas dic ferentias, quae inueniuntur: at ultimae oe- cultissimae sunt non tamen propterea sun negandae: hin Top. ipse late dicit Disserentiam, quae generi cacst cum genere cile asscribendam ubi insinuatiassem Cercntiam,quae non est sinerica .

Quarta opinio iiii Alber. traca cc. 6.8 Opinio Auicen ex Alphar. Dicunt enim quod dis Alberti, Aferentia duo habet secundu quod est l. v cen ta A, serentia. alterum est. Genus distinguere,al phar. tenim, Si cicm constitueret quod constituat iste renuae determinata ivvlunia spe

92쪽

ciem non habent in quantum di tentis, sed in quantum iunt quaedam natutae Par tacularcs, non conuenientes pluribus specicbus.ex quo fit, quod propria ratio Differentiae inueniat ut in genericis: nam vitima Disserentia liabet aliquid missu, quod non est Diti renitae fitcundum se: Fc ita diu cunt Porphyrium definisi differentiam secundum ea. quae per se habet desita non

curauit ultimas definire.

Cossitat ut Contra hoc dicit bene Caietanus,quodo haec. vltima Disset etia. licet habet taliquid .quod non est D. i. rentiae sucundiam se non tamen amittri ea quae sunt Disserentiae secund im tanam diuidit, de constituit de propterea dcbuit definiri.

Opinio unde est quinta sententia ipsius Caie.

Caietani tant,ai Tecentis illic definiri omnes disse. rentias etiam ultima vMhnsiim definitionis essen coatiuum: scilicci Dissi rentiatast, cui in quantum D, E renti non repugnat

predicata de pluribus Specie differentibus: si enim repugnaret. nulla Differentia praedicaretur de pluribus. Et haec fuit sententia Iamblichi asserentis. qiro dii intentiae vltimae ut Dissi rentia est, non repugnat de pluribus Specicbu diei, quod idem docuit Auic e de comunitatibus unde scatentia Caietani non est noua id pi Opta a.

cosutatio. sed quamuis ista sint probabilia, tamen existimo esse praeter mente Porphyrii, qui ultimas duserentia node finiuit: siue quia credidit non esse. siue quia occultae sunt. Solutio au's it opterea uniuersaliter potat si DiiD- thori, rentia definiti D ITetentia est. quae praedicatur de specie . cuius est ditarentia in quale qu a. Dubiam i, Dubitat ut tertio. Quomodo dissi renti ruptaedicetur in quale quid Pro quo oportebit aduertere,quod qualitas no est aliud. quam id per quod fit modus ec determi quo ab aliis animalibus separatur muni- natio alicuius quod ex se est indifferens iritaliter Genus dicit rei integra substan- Determ cindeterminatum. tiam, ut in ea aliis Speciebus assimilatur enatu tali Potest autem aliquid tripliciter deter at Differentia dicit eandem rei substantia, quid tribus minati Uno modo.ad aliquem modu se ut in ea aliquid est quo ab aliis separetur. modis habendi accidentalem ut homo postqua Copter quod S. Thomas. de Ente di Ei Teni. salitate est homo.est indisserens,ut si albus vel ni lia,cap. 3 dicit hominem, seu Speciem no accidenta ger, calidus vel frigidus d uniuersaliter componi ex Genere Differentia, sicut ii omnis substantia. st qua est, est in deter ex duabus rebus, sed sicut ex te aliter intela tot dira minata.ut sie,vel sic se habeat, de talis sor lecta.&eadem realiter intellecta. substantia ma terminans incommuni dicitur qua Secundu discrimen est,quod ex hoe n. hibysica litas accidentalis Secundia aliquid est in fertur materiata forma,cu singula rei substantiam

distules adesse urbstantiale. quo pacto materia est quaedam substantia inde terminata ex se, impeti secta ex qua multa fieri possunt, determinatur per formam ipsam, ut si sit mima ignis fit ignis. si fotina equi, fit equus:& talis forma dicitur qualitas subtrairitalis. Tettio,aliquid est,ndisserens tanquam aliquid confusum multa comprchendens rumper particulate determinat ut quo pata se habet graius respectu Distate nitae: Unde, di ita rentia dicitur etiam qualita, substantialisti has

qualitates posuit Aristotelcce cica. I .. Est aut e notandu discrimen inter harum: Qualitas enim accidentalis cum eo, quod determinet non facit aliqtism naturam. vi albedo determinat homine sed horro calbedono faciunt unicam naturam per se, sed tantum compositum accudentaleat forma cum matera facit unicam natura petie scilicet unicum compositum substantiale. hominem leonem aut aliud quod uis: similitet Differcntia cumgeneis te facit unicam naturam specificam.

Sed, omissa qualitate accidentali, interhaee, scilicet formata materiam. Disserentiam Genus.est,tiplex discrimen consi. derandit. Primum, materia i forma per se non claudunt totam rei substantiam. sed male ita dicit unica patiem. forma alteram partem at Genus in disserentia unu . quodqi per se totam substantiam dicunt, claudunt. .g animal tota substantiam compositam ex formai materia dicit fit. militer rationale, sed cum discrimine naanimal in homine dicit totam substantia hominis, secudiim quod in ea est aliquid, in quo homo aliis animalibus est similis: a rationale dicit eande hominis substantiam, secundum quod in ea est aliquid in

tiam essen.

tialis est qualitas.

Nota

Materia dc

genus, foris

runt.

Secundum

93쪽

CAPUT III. M

irantiam non dicant. de composito predi Dici etiam secundo posset, D T. ten-

cari nequeunt nore vim sicciuna no est iam talem esse eniuersale, quia de lubie Gnima. lio mo est corpu . at Genu et disse oto uniuersali praedicat vi, unde& de con-rentia. cum in Mila tota nil subflatiam tentis sub tali specie praedicabitur, sed cudicant pecte d. 'rea haec antur: ut triam discrimine nam de Specie immediate, at est animal homo est rationalis de indiuiduis sub illa specie mediate prae-3 Tertiui. . Compo ira lingula non parti dicaturicipant totam materiae subitantiam , cum Dubitatur quinto quomodo Porpii Dubium

alia parte materie fiat unum ex alia aliud rius utitur dissutentiis prauari uis scilicet a singulae Species totum Genus partici iri ationale immortale Boctetus existima is P .

pant. quantum ad eius iubstantiam, quae uit tales disserentia posse con stituere Sperii oditu. per definitionem explicaturat homo per ciem: sed alias latius de hac re dicemus .in. te, leo per se .capta per se sunt participes terim dino ablque ullo dubio sententiam integre substantie animalis: sed non parti Boetii esse contra Aristotelem .ca. i. depat. Umituicipant ingulae Species totam G cineris p tibus animal ubi docet probati oppost ' Vsponsiimientiam , qua Genus intentia continet tum Boetius forsan equitur Platonem. omnes species suas: at una species non o qui huius sententiae suit ratio est clara citinet alam ita eum squia priuatio nou est deessentia Hinc patet quarum intersit inter Genus alicuius entis positivi oc absoluti quales siniateriam. A dissetentiam de sormam sunt Species.

quod si Genus dicit ut mite ita. in differen Vnde dico illas differentia priuatiuas soluilotia tamia est ad similitudinem: ut enim 'oni loco positivarum: quod fit ob dupli Authoiis.

materia contrahitur de forma contrahit; cm causam, quam tradit Aristotel. G. Top.

ita Genus per disterentiam coiri rahentem cap. xvel quia differentiae aliae sunt occul- limitatui: unde Differentia ipsadcitur et tae. vel quia sunt multae quas enunciare iam qualitas. sic prolixum.

Nota ast aliud maxime consitarandum. Differentia potest dupliciter comparari di ad D E I O.

ipsum Genus, uod det ciminat .e adripe. cic m. quam constituit respectu eisim neris est qualitas , sed extitii seca aliquo Proprium vero quadrifartandi i it. Nam modo,quia noest de natura Genetis: unde in id. quod oli alicui peciei accidis .eisinonem de Genere predic.itur in quale, sed non es i. rvrium id diritm. v ho ni medi Mnesse. sentiali at Speciei est qualitas esskntialis, vel e eometram. Et quod accidit Speciei, etsi non quia est pars nature eius: propterea deSpe soli quemadmodum homini esse bipedem Et cie, in quale quid praedicatur sicut an inna xod oli .em omni,' aliquod ut onem homi- est qualitas corporis sed non est deessen. ni in senectute canescere striari. autem id, in quotia corporis Dat hominis compositi est conueneruae e soli, omni.' semperqNem par propterea dixit Porphvrius Differen admodum hominio risibile nam etsi neus, tia dat esse rei, l. speciei, Sest pars eius sub per rideat. tamen risi uis dicitur e quod rideam stantialis . id est .est extrinseca ei semper edisti. semper aptus nitas i ut rideas: Dubium Quarto queritur quomodo ultima di f. hoc autem eisemper tonitaturale et , quemadferentia,cuinde una Specie prediceriir. sit modum equo hinnibile Haec avre me pr solutioi uniuei sale mi optimo, secundum nos prie propria dicuntur, quoniam etiam conuertu-

nullum dubium esse, quia diximus huius tur si qua eximequm est, hinnibile es di, si tibi subiectu primum esse uniuersale . ut quid hinni, te est,eqμ et statio Oidi

est in multis:&quia rationale est iii mu3 Sequitur quartum Praedicabile scilicet hi tis. sicut de ipsa spectas , quam constituit Proprium,quod mu ito Acci curare Sporii ob tuta ideo esse vere , e proprie uniuersale sed nitur;quia quamuis de rei substanti non Ae id ietiamsi quis subiectum diceret esse Praedi sit. est tamen substatiae de essentiae rei pro ucabiles, idem consequitur constat enim imum, ab ea scilicet immediate emanas P PDisseremiam esse praedicabilem In hoc igitur capite duo tantiun cotine

94쪽

Capiti di

uisio. Proprium

. modi saecipitur.

Canities quomodo

micatur.

Dubium. Solutio. Proprium

Tlotat apti id inem. iactum. Pio tui iam

coetuo sub

iecto con Dertitur.

Desinitio

tur. alterum,quatuo sunt Proprii acceptiones.alterum ipsus Proprii Logici predicabilis definitio.

Sumitur autem Proprium quatuor modis. Primo dicitur Proprium, ptaritici turn aliquod accidentale quod soli alicui Spe ciet inest, non tamen omnibus indiuiduis illius Specie competits sicut elAGrammaticum. Medicum non nisi homini conueniunt: non tamen omni homini. Altero modo uoprium dicitur praedicatum accidentale quod omni indiuiduo alicuius Speciei,non tamen ei soli competit, quo pacto homini. propris mc si bipedem omnis enim homo cst bipes non tamen solus homo, quia alia aliqua animalia duos pedes habent. Tertio ptoprium est praedicatum etiam M idetat .e omni indiuiduo alicuius sp eici, soli competat tamen non si mp. r. sed aliquo tempote quo pacto ea nescere est Propinu hominis. omni seu inlo. mo.& solus homo canescit sed non sem, per nisi in senectute fit enim canities ex corruptione humidi, q& calor naturalis, quia modicus est, ex longa e continua actione non potast consumere.quod potic sinium tempore senectutis fit.quando calor tenuis est potest ei iani accidet aliquo

iam aliqui. qui etiam fenes tarde, aut nunquam cano, habent, in quibus humidum est subtile, de pingue, quod modicus calor potest consumere. Qitatio modo dicitur proprium praedicatum accidentale. quod omni e soli. et semper conuenites hoc proprie simplicit critici ut Propriia. sicia tris in il est Pro. prata homini solus enim homo deomnis nomo.& semper est risibilia. Pollet autem aliquis dubitate:nam non si pet homo ridet: Retsi on. quamuis actu identi sempei non insit tamen apti ludo allidenduest se in persi propterea si ne homo est risibili , id est, a pius natura ad risum. Ex hoc inscit proprietatem una Proprii, scilicet, quod conuertitur eum suo subiecto valetinim homo est, eigoris bile est risibile est,ergolio mo est. Ex quibus dotest coponi integra definitio Proprii, scilicet, Pro prium cst accidentale praedicatum, quod

CAPUT IV.

conuenit omni d soli ex semper Speciei,d conuel sim piaedicatur de ea.

Circa lio caput aduertendum est pri tota Promo Pio pilum dupliciter sum ita Vnomo prium duo do. ut distinguitur contra impropriu. quo bus modis paclo dicimu .homo proprie significat vi sumitur. uum .improprie pictum , dc sic in praesentiri Quod nono consideratur Altero modo, ut distin est impio.guitur cotta commune, ut id lit Proprium ptium. alicui quod non aliis praeter ipsum com a. Quod nopetit: sic in praesenti sumitur. Vbi conii est commudetandum quoq; est, inimmbus his acce ne. rtionbus Proprii, semper loco Generis, Quonro. sumi illud accidit,id est est praedicatum do in prae- accidentale id est, quod noncst de natura senti sumarei, de qua praedicatur tur Epitu. Est secundo aduertendum, quod Arist. 1. .Topic. apb. distingit it Proprium in ab inrtium solute Pioptrum .ad aliquid .ec aliquando ab Aristo Proprii abici lute et qui definit ipse quod tele triplex

non indicat naturam rei, siali autem inest ponitur.

conuel sim pia dicatur de re Prima par Proprium licul' est ad excludendum Genus De fini absolute.tionem. de disturentiam . quae sunt naturaret,vel de natura ren secunda particula id excludendum Proprium . . . undo modo, ex Accide scomune,que pluribus insunt: tertia particula ad excludenda Propria primo in tertio modo, que soli speciei insunt, blam n non conuertuntur. Proprium ad a. ,' rum

liqvid est , quod secundum O.communeri diui

est. tamen si subiectum . cui inest . aliis cinpetetur, illi est propitum ut bipe absolute homini non est proprium, tamen si homo ad c quum comparetur, homini bipes

est propi: um. Propriu aliquando est idem quod i orphyrius ponit tertio loco. Et qua uis non his vel bis de proprio Porphyriu itoptium egerat tame omnia, quae dicit, re ipsa sunt aliquando.

eadem inim Aristoteleri nam Proprium. qu.vio c. o. est absolute Pio pruim, definii in hi eas I gnata ut dixi est eadem cuui Arist.

Proptium autem tertio modo vocDAristoteles aliqua do. Reliqua sunt ad ali id, quamuis Proprium primo modo iam sit indiuiduo tu ab Aristotele sit piae termi sum qui ea, qua uniuersalitc dicuntur,

ibi qua riviat

95쪽

DE ACCIDENTE

An propti Dubitari etiam solet, an Proprium situm silva dicendum uniuersale Aliquibus videt ut

uel sale 'dubiu: quia non praedicatur de indiuiduis. ut proprium est, nisi mediate dico tamen esse niuersale,dc immediatum svi enim uniuet sale sit immediatum sufficit quod immediate de uniuersali praedicatur scili.cet de Specie, sicut diximus de Vltima Dic ferentia superius,&quod sint i a multis, sicut ipsa Species. cui conuenit.

DE ACCIDENTE.

ultimum uniuersale

Huius Capitis sum.

den iis defi

nita ues.

Aecidens duplex.

Obiectio. Resposio. Cap. V. Accidens autem est, xo adest rater subisecti corruptionem. Duaditur avit indae:

hoc enim ipsi separatile est filia vero insepaeraditi dormire quid separabiti accidens est nigram

vero est iure rasiliter cortia et Aethiopi acci. di potest enim intelligim coram albus,miae. thiops ulterum candore praeter subiecti corruptione. Destiunt autem sic quesi accidens est,euod cantineti eiderer ineste.m non ineste E euod nesi e Gentis est. neq, Disserentia, Reque Species, neque Proprium .semper autem est in tubie Iosia istens. Non est hic. quod in dubium vertamus quare de Accidenti tractet Porphyrius cunullum supersit Praedicabile.cui antc ponatur: intero multa sit maxime extra tales

sentiam In hoc igitur breuissimo Capite

sunt tres Accidentis definitioncs, cum T. nica diuisione.

Prima dc finitio est. Accidens est. quod adest. abest, praeter subierat corrupta one: ac si dicat .estir dicatum via uel sale, quod de subiecto ita at firmata v c negari potest, ut nec propter eius praesentiam vel at Et mationem, nec propter eius absentia vel negationem. natuta subiecti destruat ut vi sine dicas. homo est albus, siue, homo non est albus non proptercalon. o cor Iup:tur.

Sequitu Accidentis diuisio. Duplex est Accidens:quoddam est separabita ruoddainseparabile:inseparabile quod a lubrecto separari no potest. vi albedo est Cygno inseparabilis separabile, quod separata po

absque albedine considerare posTumus. Secunda Definitio est. Aecidens est. De fimquod contingit eidem inesse, non inesse. Ista magis explicat naturam Accidenti Mnam adesse de abesse. non solii Accide a-tibus .sed di aliis coinpetiteti inesse est pi prium Accidentis. Tertia definitio est. Aecidens est, quod I. De fimnec est Genus . nec Species. necDitarentia,

nec Proprium semper autem est in subuistantia subsistens id est, nunquam extra

substintiam reperitur. Hae duae ultimae deis fixitiones sunt Aristotelis. LTopic.c. .

mores in caput de accidente, O erui delini reone.

omnia sere.quae in hoc capite continet. tur ab Avice una reprchendiatur at vinos Nota. horum senium petiectum lcueamus, erit Accidens primo aduertendum. Accidens triplicitet tribus mo- sumi. uno modo,ut distinguitur cotta sub dis sumi stantiam,vt omne ens quod non est sutatur. antia est Accidens. quo pacto dicit ut ens i. via su

diuidi in substantia mi Accidem lio stantia di- aliqui vocant Accidens nominale, quia stinguitur. scilicet per nomen Accidetis significatur. recte illo in se dicitur hoc est Aecidens: Altero modo latius sumitur pro omni co r. Qta odio quod extra substantiam alte ius est .s ue sit est in ali substantia. siue accidens, quo pacto homo cuius rei est Accidens animalis, Tetrus hominis, substantia. in qua lignificatione Philosophi conce.

dunt illas etsi e praedicationes Accidentales ianimal est homo: homo est clius . . hoc vocant accidens verbale. quia noua dicitur, homo est Aceld cns animali, qu, maecidit animali in de isto modo Accidentis loquutus est Alist. Met.crio. Tertio: Acciden sumitu particularius 3. Aecidens pro una parte Accidentis pii mi modi ac pressus ea. cepit,quod diccbatur nominale: hoc enim pii ut via diuiditur intac mune & proprium corrupi Optaone est.quod non fluit ex prancipiis e senti disteri. alibus alicuius sub lecti .rcs pictu cuius diei liodi trest,ut sedere, currere . Atqui aquis post, ut comune ut albedo respectu hominis signum, a

obiicere Porphyrio quod haec diu: si vi non enim ex natura homini iluit albedo liquid ex dealut aduersati definitioni si enim est Aliud est . quod ex subicetinatura fluit e principiis Accidens inseparabile, non ergo adestum hoc illi dicturi Pioprium ut risibile homi essent ali- best. Respon. quamuis te ad ille ecabi se ni: tunc autem lignum erit sturre ex prin biis subie- non possit, intellectu tamen sep iratur dii et piis e sientialibus subiecti quando ncccii fluctet

Aethiopcm illa nigrediae, di xygnum aliud sine subiccto, nec subicctu sine eo ec a se posi

96쪽

O DE ACCIDENTE

se possunt: quando vero contra non iluit uniuersale.quod ch de subiecto assit mali, ccommune reputatur: illuder' Accidens negari potestabiqi ulla repugnantia natu- proprium facit quattum Praedicabile,com ae subiecti: ut liue dicas: homo est albus, si

mane veto quintum Praedicabile. ue dicas: homo non est albus nihil dicit ut Ex quo isequitur Accidens, cri est quin re pugnians naturae subiectis talis sensus tum Praedicabile. non esse Accidens secun est LCgrius. Sculca multis intelligitur ta-do modo. quia secundum illud fiunt prae lis definitio ita enim explicat Caiet. deride dicationes in directae, quae non sunt artis videtur Averroes: Sc tunc loco generis est nec esse Aecidens in uniuersum,ut distin illud praedicatum Uniuersale,quod in intulli ritur contra substantiam, quia hoc com tis aliis ponitur. p chendit Proprium xistud Praedicabile Ratio autem,quae mouet hos auctores, Solutio. quiuium c d est Accidens comit ne, quod texistiment definitionem esti intellige Confiima non fluit ex principiis sientialibus subie dam in sensa secundxin tetionis est: quia tio. csti. de quo praedicatur, in hoc non voluit iste sensus est I ogicus, potest definitio aduerteie uicenna. sub eo explicari Possumus etiam dicere. Alia Re Nota et, ast secundo notandum. Accidens tripli quod sumitur primo intentionaliter nec sponsi eccidens citer posse considciari. Vno modo secun est in conueniens: quia lim Logica innitae rabu mo dii in quod in tibus est, secundum suam tur Metaphysicae potest aliquando ab ea Nota Iogidis consi essentiam natu tam occe .id Media phy aliqua petet e. praesertim quando Haiam a inniti. ex tu si cum picitan et Attalo modo secundum valde nota sunt. sicut ista haec enim dc si ut Meta quod si intellectu hoc re socer eo tu nulo potius admittere videtur senium physicei quae tua lurit id est ri spectu inferiorum calemmam si Porphyraus intendet et de- vel superiorum, vel differentiarum e te finire I Osrico ni odo clarius id posset ex nec est quarti m. nec qia: ntum Praedicabi plicare quam explicauit.le. s aliqua sunt Generata liqua Species Dubiratur,an tali definitione definiatur iubium 3 Dii fetenti Tettio modo,ut ad lubiectum Accidens pio piiunt quibusdam enim vi- comparatur deritio praedicatur .ditu Ac detur, quod sic: qui ii aliqua ratio id veta et usu scidens Pt optium facet quartum coinmu ret, esset . quia Propitum ab A non potast ditaeeideri, ne veto quinium Praedicabile de hoc est at eadem talioneius cpar T. abcsse non definiti ut

considerandum Vnde accidens non dici potest quod si dicas inseparabili intelle olim de si tu praedicatum Proprii aut Accidentis, ut separari. similiter Troprium separa

n ita one

nis respectu subiecti desita Porphyrius de iur. v enim coruus absque nigredine ita istis duobus semper in ordine ad iubiecis homo absque sibilitate intelligi potest.

tradidit. nam respectu inferiorum vel su Alijs vllum est opposito modo . nec Pro. periorum, Genera sunt aut species. Cum . nec in leparabile hic definiti sedg Dubiit Dubitatur contra primam dcfinitionem tantum separabile quia hoc solam potest quid ibi loco Generis constituat ut In qua abesse Sca hoc non videtur ad mente Por Vatiae de re oportet annot. Te illa verba in prima phyta . si enim Accident separabile hic de eisiones. de filiatione dupliciter posse considerari finiretur,oportuisset distinctione praemit .

Vnomodoptimo intentionaliter, scilicet tere dc finitioni in non committere vi-

adeste pro reali inhaerent: Accidentis in tium prius enim distinguendum istaequi subiecto: abesse prorcali Accidentis se vocum. seu multiplex quam definiendu. parationes corruptionem subiecti pio Abi communiter visum cst , dc hoc ma- reali desii uitione ut sit senius Accidens is est ad mentem Porphyrii,utrunq; tan- est. quod realite subiecto in hae tit e non tum Aceld cns commune definiri, sed ad inhaeret absq; vllaicali iubiecti corruptio a sumentia non uno modo respondetur. ne:&istes elisus. qua uis sit vetus noncst Albertus videtur dicere quod homine A Sensus pri Logistis,qui res absolute non considerat sine risibilitate intelligere possumus .atii. . mae dc fini Alter senius est secundo intentionalii et si, litatem sine homine nullatenus: cot di xxx

tionis logi ut adesse, sit assar mari: abesse, negari sibi e uum vero absq; nigredine cla nigrcdinem cus cst corruptio sit repugnantia naturae subie absque coruo pqssumus intelligere. Haec citat triri sensus:Accidens illi raeducatum doctrina rara e libri ccita di est Aristot. r. I cia

97쪽

Me t. e. s. tamen non soluit duburna iam problemae identis, de quo illicita de-Poiph. loquit ut de se iratione subiecti di bat, quac si utriusque Accidcntis latio.

'citcn in quod Cygnum absque albedine Sextii ne insurgit argumentum i quia Obiccti'

Postumias latelligeri . qua separatio ite, et sunt multa accidentia quae non adest, et coni a se

tam lom incinabsq; risibilitate possumus a si pollunt sine iubiecti oti uptione cunda de intelligere ut lethalc moibi, simit: ic mois combu Loitione Solutio Caicianus aliter respondet: distinguit stio, corruptio. de alias milia. Acci dc is

Caietant. Me duplici separatione per intellcctum: at Ad ista ic spondet Albet ius molieni, Consula Duplex se tera est simplex. qua unum absciue alio in combustionem, non esse Accidentia, sed ii palati 'clligimuri altera. st composita, qua uni destructones substantiae duriuationes. per intelle ab alio diuidentes,se pManius;v si uis in Caicianus respondet, hanc homo est mot-ctum. lim tellectu componati homo non est a bus di iuu; et disparatam ti vetam pioptet plex dico citi imo simplici coanitione possumus ampliationem quia sensum facit homo posita subiectum absq; Proprio , de absq; insepa qui est vel fuit, est mortuu, imo, inquit.c strabili aeque intelligere scilicet hominem per se causalis, quia cauo quod ni ortuus absque risibilitate . de coruum absq; nigre est. est . quia fuit. Sed hoc videtur tiere utrum dine Secundo abstractione composita sub nam quid dicet ad hanc domus est com-iectum a Proprio leparate non possumus, busta. non enim caula quia combustacta

dicentes: homo no est risibilis: subiectum est, quia miti sunt aliae innumerae huiuo vero ab inseparabiti possiimus optime se modi propositiones. parare. dicentes coruus nocst niger. Quod Propterea existimarem ita est dicen, Solutio. si dicas id non posse fieri, quia si eutptio dum .lii biectum febris cile hominem , ta Authoii est salsa, ita dc posterior. Res tertio quod me fibris sua praesentia non corrumpit posterior est sal aio alia ratione, nisi quia hominem, imo dum febris est, homo est. ita non est in rebus at prior est falla non cum homo non est febris non est imo

solum quia ita non est. sed quia destiuitur si multum fibris duiat homo etiam du Nota qum natura subiecti, cui repugnat quod non sit rat. Ad illud vero de morte, combustio modo Ho risibilis Ista sententiacit subtili sin vera ne, dccori uptione crederem illatum mu monon sit quamuis ad Vitem Porphyrii existimo lationum, in quibus substantia corium subicctum, Soluit esse dicendum, subiectum inseparabilis pitur. subicctum non esse hominem . nec moltis.c Ain hoc posse intellectu coniungi cum Aceldenti lignum quod comburitur, sed materiam bustionis, opposito, scilicet Aethiopem album intel ipsam: dc haec semper manet. similitet de incorrupis ligere: nec erit compositio implicans re structionis domus materia ipsa est subie tionis. pugnantiam: dc hoc manifestat ipsum Pol stum.&haec etiam manet, dc structa domo:

phyrii exemplum at subrectum cum op ista est sententiaturi ei, supet hoc caput: cpolita sorma Propni non possiimus in te videtur idem docet Ammonius ruptae.ligere qitia est implicatio quamuis absq; senti. vllo Accidenti nude possit litelligi,dcie Dice, si subiectum est materia,ergo prae Instant omnis abstracti ci absq; aliqua copositio dicabuntur de materia. dicendo, materiane propositionis, sed per imp ice cognitio est mortua sapides sunt desti uesti, quod istnem eo modo.quo corpus album simplici falsum: Dico igitur quod istae mutationes soluit d.

cognitione cognosce te possumus Haec et inducunt alicuius praeexissentis priuatio iam sententia fuit Egidii Romani, i. Post nem vel alicurus quod non erat positio. eapitere in fine tex is nem, di propic hoc de eodem praedican- Dubium Dubitatu circa seeundam definitio tur,dicendo. domus est combusta. quia prinem,antant ius parabili accidenti coo uatio est domus homo est mortuus, quia petat: Respondeo.qirodita existimauit, homun oncst c&contia ignis est gener

uerroes alii veto inter quos Caietanus, tus,quia ignia acquirit cilc.

credunt trunq; tam separabile, quam in De hic ita uintinia sunt quinque

separabile: cuius ratio est irima, via ista

Sed Atia utrumque illic de findi, ouia ad omnib- tem determiavi quae pre o.

98쪽

ro DE COMPARAT UNIVERS.

posita sint. da autem de Genere Specie Disse tui multiplicate collationes D Terentiae erentia Propria, accidente dicendum est. eriae cum Genere, nec posteriorem cum supe- comMunia fiunt, inaua proprisaeomni ne quid rioribus quia eaedem sunt eum collationi cest omniam de Iuribis praedicari eueniadma bus superiorum cum inferioribus. dum dictum est. Sed Genis euidem de omni m Ante vero quam unum alteri conserat. Omnibus Ab se Speciebmem indiuiduM .em Dissenoemiasi unum ommbus commune ponit scilicet uniuersali- militer Species autem de iis ea es, ipsa uni, de pluribus praedicati . Genus de speciebus bus ciama, indiuidia . At ver o Proprium em de Specie .cui di indiuidui, Specie tu Disi etentia de ius nereii deest propriam em de si eme subvectes ant. in Spectabus&Specierum indiuiduis Species multis praedivida accideus autem erede Speciebus e la de suis indiuiduis Proprium de Species dicati.

diuidia . Nana, virim de equam tave praedica eius indiuiduis Accidens de Speciebus et-tvr il e sunt species em de hoc epio, em de hoc iam di de indiuiduis. boue. yi sunt ii dis id tumulon se vera m de Hie nota pulchrum quoddam discribistinctioeevo .c de iis mi sunt particulares tradiciaur men,quod inter Proprium vaccidensas Proprii ab Species autem vi homo fulam debi, qui sunt signat. Proprium enim per prius de Specie Ace dente. pulic ares homines raedicatar: proprium vero desper posterius de indiuiduis dictatur prius de Specie,cuim est proprium e de iis qua ab natura enim homo est tali bilis pol ista us ecies ant. indivi M. tri bile dehainine. e Petrus est risibiliscat prius Petrus est albus. de hi, qui unt particulares Ni rum autem e posterius homo est albus. Huius ratio est Ratio di. de specie coruorum. de iis, evis ut particula quia Proprium ornu immediate tanqua stinctio res,quod est accidens inseparabide in moueri, ex causa. principiis Speciei at Accidens nis. de homine, dide eq o. quod est accidens separa ex materia di indiuidualibus principiis. bile sed principaliter quidem de indiuida secun quod docet Alii oteles io Meta cap. Dda ratione antem de hs, quae tontinent indiuidua homo,inquit,est albus, quia Callias est al-

Intenti Postquam Porphytuis de singulis se bus. Porphyrij cundum te Piaedicabilibus tractauit, ea i Posses hie dubitare in his omnibus prae Dubium.psa inter se comparat,explicans quibus in dicationibus,an, quando Genus de indiuiter se e conueniunt cladisi erunt. Caput duis praedicatur. iit praedicatio Genetis:&quidem hoc ut est longi si iniim, ita est cla quando Disserentia. d. Prophium similiterriisimum . nec est expers utilitatis. cum ma de indiuiduis sit piae dicatio Proprii degis Praedicabilium naturae Sc proprietates. Praed: catio Differentiae Respondendum

cx mutua comparatione clarescant. Ea igi est, tales praedicationes esse Generit,&Pr

tur omnia, quae hic Porphyrius fusissime prii, dc Differentiae. nec valet, quia Species tradit, in summam quandam breuem dc praedicatur de indiuiduis, ergo illa praedi- epilogum red: gemus, si quid dignum oe cantu ut Specio hoc enim nihil est, quia curretit.adnotantes. Species in quid immediate de indiuiduis, Iistoc ergo capite fiunt decem collatio Genus vero. Dissutentia. Proprium media.Coi Ny - . e. ptaedicabilium inter se unde in decem e praedicantur: Dissi rentia item in qualens pollet secati, iries in prima Genus cum quid Proprium in quale Non est interim vn rum Disse tentia confertur c quantum ad ea dubium quin principales praedicarionesurum quae ommunia, e quantum ad ea,quae di sint illae quae per definitiones explican

uerta rubent. In secunda confertur simili tur, ut Genus de Speciebus, Proprium item ter C nus cum specie. in tertiaGenus cum tae sua specie, dic. Proprio In quarta Genus cum Accidenti.

In quinta Di fierentia cum Specie. In sex Dehu,m qui bis Genus O Disserem iami stetentia cum Proprio. In septima tia ccxlieniunt.

D. Q re nita cum Accidenti. in octava Spe Z te, cum Propri In nona Species cum Commnne ut m est Generi coe Di ferentis Acci ni In decima Proprium cum Ac contiuentia Specierum. Continet enim Disserem' uidenti ' sibi uis iec e .lpiciat, reperiet tia Species et inraret, euot Cenera Rationali non poste esse plutes istorum inter se, ni emo etsi te continet irrationalia vi gentre, uel salium coinparationes nec enim opoc quem inaddanim lita mi: con ine hominei cre

99쪽

e Deum quae sit 3 species clari et linque praedicant xr declarer erat Genua ,em de iis quae ab irdio sunt speciebm praedicantur, et quesit Ectue praedicum arde disserentia, di erexita, et de ea. pie ex ipsa est pecie. praedit btixtur. r. amci in Gentis animal sit non ollim de eo praedi an, tur vi Getis substantia re retinat m, MIensile sed etiam de us quae sua sub vim II,

reciebus omnibm praedicansa haec que ad iu- diuidua. C mque Di ferentiasti Ration e graedicatur de ea vitisseremia id quod est ratione uti e non suum de eo. quod est Rarionale sed etiam de iis . quae sunt sub Rationali, dpeciebus, praedicabia Ysaiiove uti. 3. Cominκve qaeque est perempto Cerere, vel

Disserexi, sim I perim qua sub ipsi sunt te

adinadum exim nansit anima non est elum. neque homo: ita si non sit Raionale, nucum erit

animia,quod utatur ratione D. .L:.. - Dubitat merito ruis . cum Genus secuta lueret Species quare Genus prius cum Dissi rentia,quam cum Specie coisse ratuit

Solutio du ad quod facile Respondetur, id factis mplex fuisse, quia hic erat naturae ordo, ut primis Geuus,deinde Differentia. postmodum ex utrisque totum compositum scilicet Spe- cies sequatur.ut supra diximus Vel quia Prima eo plura iunt ea, claei comparatione Genelatio. si cum Disserentia inueniuntur communi um in pluribus conueniantic tamen differant minus, quam quae in collatione cum Specie.

Genus 5 Sunt autem tria, in qu biis conueniunt. differentia r imum . Sicut Genus de pluribu specie- coueniunt. b . ita e Differentia iuxta Porphyrii se n. , , tentiam praedicatur loquitur aute in de diuisiva Differentiari propterea dicit quod non de tot piaedicatur sicut Genus. Quid autem dicendum sit de Differentia ultima. de quom domi gerentia dicatur praedicari de pluribus ditarentibus specie supra ex.plicuimus Avicenna quidem interpretatur , quod non repugna D: Trentiae de

pluribus praedicati Speciebusu sed alii alii,

ter,ut supra vidimus.

a. Secundo.Quidquid de Genere essentia. liter praedicatur etiam de Specie praedicabitu iri hoc idem de Dii Trentia est intelliugendum. Dixi Cessentialiter xad vitandas cecundas inicati es' non eram Talcu

homo caelat onalis . rationale est Disse

rentia ergo homo est Dilsirentia. Terrio Sicut perempto Genere perimunt Urcius Si cics:ita perempta Differentia petimuntur Species, questi ca sunt: ut enim valci: non est animal Vergo non est homo ita non chirrationale .ergo no est equus Auicenna existimat hanc sinundam esse omnibus uniuersalem conuenientia quod enim de Proprio occidente realiter praedicatur, etiam de hin, de qui biis rapi aedicamur, praedicabitur. Et id vid tu approbare, ibi itus sed mihi non taceti licitur in m lom cst albus alum est Accidens, non tamen dicitur,homo est Accidcns.

De Disserentiis inter Gremotis-

rentiam. Proprium antem est Generi de plurisas petae s. dicarii iam Disserentia e species et Propri

pei vero de solis quatuor pedes intimi hamo ver de solis indiuidum em hinnibile ce equo sol .m de iis qui sunt particulares: em Acci. dent similiter de taucioribus . Oportet autem disserevtius accipere quibin diuiditur exit . non eas, que complent substa tiam Ceneris, sed que sine diu iuae. Ampliusgenm continet disse et, rentiam potestare antinalis enim te, idem rationale ess in vero irrationali Di serenti.e

vero non continent Genera amplis , Cenera

renti' propter qua . sit in I aidem e acerut . non aumem ivita effetuntur ab hiri s. lato enim animali, a fertur rari nate moratiora . Ddserentia vero non inplici simul a ferunt

Genm 'nar etsi omnes interimantur . tamen

sinet

100쪽

DE COMPARATIONE NITER .

fece alis eam: vulga e propria Verita in Disierentiae. nunc istas fiant. Genus adis de sunt,quibus Genus a differentia differentia differt.Primo, Genus de pluribus, quam Disseit serentia prae catur cum Genus de oppol sitis Dii Terentiis, ipse autem non dia se inuicem praedicentur laquitur aut cin dedi uisiuis Generis respectu eiusdem Generis. hec est Atiae . Top. ca H.Secundo, G cnus

potestate continet differentiam. non econtra de hoc supra diximus Tettio, Genus est prius natura, Differentia, sicut forma.elliolterior ipsa materia a quac ducitur: Genus autem est .vi materia haec semper

intellige de diuisiuis Dii Terentiis unde lit.

v sublato Genere, auserantur Differentie omnis at sublatis differentiis omni diuisiuis.adhuc manet integra natura genetis. saltem per intellectum Quatto,disterunt, in modo predicandi: Genus enim in quid.disserentia in quale quid predicatur. Quinto,unius Speciei unicum Genus est imme.

tiae vi us Speciei Genus hominis est ani- Porphyri mal .at rationale. mortale. Differentiae.Ecdocet non e clare docet Porphyrius,no esse Dist te- essedi e t iaculi imas, sed species componi per multas dili cretia communes simul sumptase aliter enim unius speciei e siet unicum proximum Genus ec una ultima differentia. Sexto differunt: in compositione enim Speciei Genus habet locum materiae. Differentia vero locum lci trisaei non quod sint materiae,aut forma vi supia declarauimus in cap. de Disserentia.

De comparatione Generis cum

Spec e. enim enim o Species commune quidem habent de pl- . temadmodum dictam est .prae. dicari sumatur autem Species v species solam, sed hi vicenis si fuerit idem pecies em Geramecam, ne autem n est. o priora est iis . de qui bis praedicantur. Et totum quoddam esse virum

esse

rentias ultimas

terimantur. et Species quid miύm sit est dic

um. omnico: Genus vero cxvisit non omnino erit

Species. Et cenera quidem univoce de speciebus praedicantur: Species vero degeneribmia: nime. NEM: Genera qaidem abundanι earum illi e

sub ipsis Iunt Specierum continen b. dpecie vero a Generi in abdingsit pro rijs disserentiis. Amplim. neque Species hie unquam te uer.il .ma, neq, et fecunquam peei simum. Tria sunt, quibus Genus, e Specic scon Secunda

ueniunt, hic autem sumitur Specio speci collatio. lissima taliter enim, inquit, esset id e Genu vienus, de cum Specie. Primo .est commune supra polirivies cinsitum,scilicet de plutibus predicari Se uni uniunt. do sicut natura teneris et prior naturali iter Specie . quia est ipsius principium rata a. species, iden natura, quae dicitur Species, est naturaliter prior indiuiduo: ut prius natura est animal quam homo, Micimo, qua Petrus Tertio sicut Genus est quoddam totu,continens Species, ita e species, i u. continens indiui ou Sed hie nota non co Genus de dem modo esse totum Genus Specieii sicut Speciem Species indiuiduorum na Genus non con no eodem tinet totam quid ditatem Speciei in actu modo totuquia Species no solum ex Genere, sed etia inferiotu ex Disteretia constat,at Species cotinet to dici. tam natura indiuidui .cutis indiuidua non

habeat alia essentiam.quam essentiam, de definitionem seu quid ditatem. quod idem est. ipsius speciei: nisi quis cum Scoto vel let addet Disterentias intrinsecas in diuis

duantes. nam tunc eadem esset utriusq;.atio. quantum ad hoc,Generis&Speciei. Dii gerunt autem primo, quod Genus co Genus at in et Speciem, Species autem non cotinet Specie Genus hoc intellige quantum ad potesta differt.tem,id cst.Genus continet Speciem dcom nnia quae inpotentia Specie sunt scilicet indiuidua. at species continet quidcm Ueneris naturam, sed non potestatem quia non comprehcndit omnia .que sub Genere continentur: c hinc est quod Genus de

pluribus quam Species praedicetur. Secun , D ferant autem eo. OdGeram quidem conti do disseiunt, quod Genus est veluti matenet Decies , se pectis vero correretur ria .ex quo simul cum dissi retia fit Species. coetiumri Genervi de Fari enim Genm. quam Ex quo sequitur icitia diti retia, quod G - species diraedicatur. Amplius Generanaiacere nus est prius natura Specie , sicut prius est oportet .m informa: seris mei gerentiis pre autum ex quo fit statua,quam it sta statuas 3 rere Speetias.Unde priamasum naturaliter ec ex hoc etiam equit ut quarta differen- . Nera. M Pinia ii terime ii . . aenea imalia. tia,quod sublato Genere per intellectum,

SEARCH

MENU NAVIGATION