Dialogus de septem sacramentis

81쪽

De cibariis ornendis

elant positis iam mensis vel paruant tamaria plercontinuatione teporis totum debeat reputari una mensano credo P peccent sicut no peccant servientes medio: crui personar qui sursui de mensa dfiop. suoru vivacdant ad vinu velit portent enccnia .et iteru reuertentes

comediit. 3tem credo de regularibue qui legunt lege das in refectorio ad mensam idem esse sicut dictu est de striinentibus diuitii et nobilium .dum tame hoc ex licentia faciant. De iunioribue et nouimus sust soluendo ieiunio vel no soluentio credo macilent in agis discretioni pre latorii aut dispensatioru*xprio indicio acquiesccre. A Quid de pregnantib et nutrici bydicendu est. Si lintea a babiliter de periculo earu si ieiunaverit stoue de piculo fetus in utero in pregnantib3 vel de victu pueri ad ubera in nutricib3.non solum possunt soluere ieiunia:sed etiam tenetur. Quanti aute ad dispensatio: nem ieiunii si constet oibus vicinis de causa a pie qui soluendii est ieiuniii. no necessarii est* petatur dispen: satio.Si aut dubiti est illis quib3 soluendii est lectumst: et aliis circumcinis petatur dispe satio ab episcopo aut eius pcnitentiario si episcopus demerit Si vero no possit haberi uter ipsufficit licentia proprii sacerdotis. Sisemiliter si causa manifesta sit in infirmo .et no sit manifesta aliis. debet petere licentia frangenti ieiuniit plerscandatu alio*.Itullus aute auctoritate a pria debet te iunia ab ecclesia instituta frangere. Omia enini ea que dicta sunt de ieiunio require in summa predicta scilicet Raymondian glo .ca. deseruis ab Ilii quid paupertas semper excusata ieiunio. 5 3lli palmes quino possiit habere simul quod ad ns comestione sufficere deb3 excusantur a ieiunio.sicut sunt illi qui laustratim querunt pane. 3lli eni quisossunt habere illud quod sulficit ad una comestione no excusant 'move sunt tepora ieiu*moni Primi lepus est in principio veris a te festum pasche. scilicet tempus quadragesime tam a pler reste*nationem cocupisccti que multu viset in illo tempore

82쪽

d molem preparatione ad gratii suscipienda que colar, tur in baptismo qui solent satur in vigilia pascoe:ω etiamopter sumptione dignam ad sacrament eucharistie usquilibet claristianus fidelis dest assumere.3tem ναnter ieiunid quadragesime in quo Oim dier quasi decima solvimus in singulis quadris anni tres dies ieiunusum itistituti. qui quasi licii titias computatur. ad era bu peccata singulari quarta; .Et dictitur ieiunia ouatuor teinpop. Sirniliter in solenitatibus precipri vigilias ieiunamus ut proptiores ad deuotione suavis. ad solenitates sancto celebrandas et obseruanda o. Et scias a licet omi tempore te inniu sit laudabila.diebs ta men daicis no ieiunamus cum sit dies leucie:et o afflinctionis. Similiter ad detestatione error inmanicheo . qeo die ieiunabant. D Que cibaria sunt sumenda et α' tuin in die EIlla cibaria sunt sumenda i ieiuniis que concupiscentia no mouent vel minus mouent ii carines animaliu et lacticinia cumulauin coformentur coniole i hominii ut statim couertantur in materia seminis a hibita sunt et marime in quadragesimia .Quia ooisces ino ita colarinantur coplexioni hominu nec ita 'clo in materia hominis couertuntur: sicut et caraes. ideo i5 suiu vhibiti.3n aliis autem ieiunus scom obseruanti locoru fit abstinentia a lacticiniis et ouis.Uinu autelicet inflimet concupiscentia tamen nona bibetur iei nantibus quia eius inflamatio no tantuin durati ivtum inflamatir cocupiscenti eque a cedit ex es carmus et cit' transit. Sintiliterno hibetur xpter impedimentubi ij ζe nimis deblilita nee me institutione aut ieiunii sciasn institutum est, ieiunates semel in metam dat comedant. licet possint pluries bibere opter digestionem. Similiter sumptio electoriopetua uadi me cinarum.ierimu istud ab ecclesia institutum soluiit. lis sumat forte aliquis in magna q)titate in fraudem per mo'um cibi quia sic ieiuniae frangeret. Dora coing ed 'hora nona vel circa quia tali hora x s nisi spiritum

83쪽

quiritur determiate hora nonasco in subii Iemistimatibne:se scom grossam ut sic circa hora nona rvier necessitate potest altu tutu pueniri. ac tibi petre de ieiunio 'fficiant ad presens. restitutio uti si sit be necessitate salutis. G.xxiii, Etrus. e restitutione niichi bicas que ad satis

fictione punere videtur. Et primo vir restite sit de necessitate salutis. Mic.quia seruare iii licia e de necessitate saIutis. Restitutio ente actus iudici conlutatrae. qa alteri reddere q5 suu est:est iusticia .ribo enitutio e de necessitate salutis o An de furto ratpina et Dinoi debet fieri restitutio. E Rem aliena stirti: ue retine n licet et qui eam capit ad restitutione telae nisi in casti extreme necessitatis i quo Oia sunt comunia nec bri habet ratione furit.Uerutamen i reb mininiis 'tamin derelictae viderat alno.aut quarta captiovcrisimiliter no di licet in si sciret furtii nyco mittitur: si accipia tu occulte sicut est acus eoina et hirroi.nec id restitui one accipiens tenetur. nisi ille qui accipit habet, ni mufurandi et nocumentu inferendi proximo .cuia sic furtum comitteretet peccaret et ad restitutione teneretur Quis paruum esset. Acias tamen et si aliquis accinit realterius o cculte auctoritate iudicis hoc decernentis lantum no comittit.quia sibi debitum factu est et sentetitia liter adiudicatu τ Πu quid ille qui rem suam occulte accipit ab alio detenta hirtum coiniuit. Eolon comittit furtum nec ad restitutione tenetur cum no trauet etiqvi iniuste retinet sed peccat contra coli inne iusticia i si: pse usurpat sue rei iudicium: ordine iurisite il

alius no possit contra eum litigare: in accipiendo ore

suam non peccat quia in hoc iiii α α

84쪽

liter si iii bee sit absens stlauorabilis iniurianti quia

in talibusvi dicunt coceditur cuilibet a iure V quoquo mos rem suam accipiat no peccat nec ad confessione temnetur. Et hec opinio est godesti dii quolibeto suo.xii. q. x iii. Opinio mitin thome que prima e comunius tenetur. e his vero qui rem fusi apud alii deposita furtiue

accipiut scias scccant.quia grauat depositariu et posset copali ad reddendii. 3deo ad reuela Idu tenentur et

releuandi gratu men depositarii. tuqui potesta λliquis rem iniuriatis accipere furtute pro re sua viol, ter detenta. E Rem alte ius loco reisue ablate etiam violeter cu in re illa nil si timum habuit m licet accipe alicui. et qui hoc facit peccat et ad restitutiori tenetur.et bec est opinio magno . Alii dicut ut supra q5 veru est φ dicendii est si possit rem sua repetere ordine iuris:ves ricitanae si no possit a pler potentia iniuriatio aut absetiam iudicis ut dictu est potest,' ad valorem sue res

de rebus detractis accipeaeum res detinetis sint pro re detenta obligate erga oppressum et hoc ei luo concedit.

Uerlitamen tunus est, nichil accipias aliena .cii iusta estimatio difffciliter habeatur et ad accipiendisintho,

mi es proni P Uerapina michi dicas trusit rapina grauius m hirtum B cias rapina grauius et detestabilius esse peccatu; furtum inq tum magis repugnat voluntati eius cui aufertur. Unde furtu comittitur per ignorantiam illius cui aufertur.sed rapina per violenditiam.3deo cum nullus potentiam habeat super alium nisi per potestatem publica madeo quicum violenter alteri aliquid aufert non utens potestate publica .rapina comittit et ad restitutione teneturi Principes tamen qui sunt custodes iusticie propter coiiseruationem iustici et reipublice si erigant quod eis secundum iusticiam deo betur. Etiam si violentiam adhibeant non comittunt rapinam. Similiter ad impugnandi hostes si per proelentiam a subditis aliquid accipiant rapinario comiterunt. Si vero abst ratione et cotra iusticia aliquit, abu

85쪽

stulerint violenter rapina comittunt et ad restitutoncilitenetu sicut latrones. Sinuliter illi qui in bello predi: tur si bellum iustum fuerit rapina no conlinuntaiypto

cent ex nimio appetitu accipient .Si vero iniustus a bellum peccant in accipiendo et rapin comittunt et ad

resiturione tenentur.

De sura virum liceat aἰiquid recipere pro pecunia mutuata. αap.m, Etrus. deviura mi dicas. Si liceat aliqdaccipere pro pecunia mutuata . et si recipiat an ad restitutione teneatur E d distatutione questio tue primitus scias.q5 queda sunt res quaru usus e

ipsarii cosumptio sicut pecunia columitur distribue do vin bibendo.bta comedendo.oleum lignu*cobsi rendo et co similia. Et in talibus rebus cum nota beatuvinfructum. no potest eorsum copulari res et suiu, Sed cuicum coceditur usus rei conceditur ipsa res. Et cui tales res coceduntur.per mutui transfertur in eum cui mutuatur ipsaru domimurande qui mutuat alteri pecuniam seu blatium .vinia et oleum et hiriSi nypet a

super illud retinere dominiu. cum tendo corrupatura

ideo ius talium reri vendi no potest.quia si quis vel let vendere blatium vel vini et seorsuin usum vini vublidi .venderet eande rem bis.vel veneret illud qo nos est ei vinii sit tam potatum seu bladu comestu. sic colltra iusticiam faceret et peccaret. Sintili nodo quietiuissmutuat in vel triticam et petit unam recopensatione equalem rei .et aliam re pensatione pro pretiovsus inteontra iusticiam facit:et tale mutuu aut vena itio usura icitur.que scom sapiente dicitur incrementu fenoris.qH in omibus talibus rebus que tando consumus itur

pro vi rei nicbi suscipienda est.qa sura est ut auteali res qua ravius no est ipsarum reri consumptio et Dabent via fructum: sicut ager:equus:domus: et sint illa,

et in talibus potest vendi seorsum res et usus rei et emi mutuari.sicut cuin aliquis mutuat equii aut agrum

86쪽

de Elemosina

bonia potest pro si equi vel domus aut agri accipererrea et in hoc non peccati me manifestu est causura

it contra iusticiam vi dictum est peccatum est et restitui oportet Theca pter hoc peccari qua a pie necessi atem sua accipiunt pecuniam alterius sub pura.quia subueonlut lue necessitati. Secus aut qui abs nece lutine laxmeret pecunia sub usura.quia sic peccaret et surarium induceret ad peccatum. Similiter ille est particeps usu: rami pcti qui sibi prebet aut prestat pecunia vleeeavsaras exerceat 3 generali scias a non licet pro pecunia mutuata vel alia quaeuin re invicndo cosunutu plus erigere a Tritatem pecuni ves rei mutuate seu valore pro tepore quo mutuatur. Unde manifeste suram coimittant et peccant qui bladum vinu et huiusmodi mari tirant vel vendurari rectu temporis subsequetis quia ictie sum rei iam cosumpte vendum sintiliter et lepus Similiter qui res carius ventrantis sit iustuna precium propter expectatione solutionis usura comittunt quia expectatio solunonis habet ratione mutui:et in hoc tempus vendunt. Similiter qui emit rem minui sit iusti precii pter anticipatione solutionis usuram comittit: quia illa anticipatio solutionis habc ratione irrutui curius quide precium est illud quod dirimit de iusto precio

Et hoc maxime in rebus que tradi no possunt . sicut sui

illi qui emunt bladum in herba et hinoi.Similiter δ debet ad certum terminu pecunia vel aliud si aliquid sibi dimittatur ut cuius soluat suram comittit inanifeste. quia tempus solutionis vendit et ad restitutioire tenetur Tlec ercusatur per hoci soluendo alite ternuitu grauat vel quod ab alto inducatur scit ab eo cui debetur . Siti militer illi qui pecuniam accipiunt mutuo sub iuris et volantes recuperare usuras vendendo pannos aut alia mobilia plus q) valeant a pie solutionis evpectatione usuram omittunt cum in hoc tempusvedatur et illa erpectatio ratione tirutui habeat. Nec possunt se excusa re . eos volunt se seruare indenis recuperando in hoc

87쪽

de Usura.

dendo res suas repetere moderatas expetas quas fecerru in portatione earst:sicut patet in panis et costini libuerebus. Rectii possunt supfluas expensas repetere 3tem scias et si alicui pro pecunia obligatur domus:ager:aut alia res cuius susscio estimari debet ille qui institui uitrusum illius rei debet copularet solutione restitutio: ne pecuni e mutuata.nisi talis res forte fuerit cuius usus inter amicos cocedi cosueuit sine precio.sicut est liber ethmoi.3gi sumatim teneas * nullomodo licet pro percunia mutuataaliquid accis qs pecunia mesurari possi.etia pro alia remo habente sum uctu ut dictum est ri ab Ergo ille qui mutuauit et damni incurriter mutusatione pecuni ineno poterit damnii su repetere ut videtur. E Scias ville solumodo qui amore et beniuolitia mutuata alteri pecunia vel alia rem et no pro preti

potest ex pacto deduci cu eo qui accipit mutuit recopensatione damni's mutuas incurriti exhinoi mutuatio e Sicut in quis debet reddere pecunia ad certa die et illino soluit uite no reddit et Opter hoc defectu solutionia siue redditiciis mutuas damnii incurrit Potest repetere

damnu sui nec hoc est pecunia vendere sed se indemitro seruare panuquid fauor vel obsequis potest recipi pro pecunia mutuata Emeniuoletia amor et hinoi pomini ex mutuo recipi:mmo possent pecunia mensurari musnas tamen ab obsequio vel a singua no potest repeti beat nec munus a manu cuso possint pecunia mesurari

qo patet in struientib3 qui sui obsequii vendui. Et sibmiliteri aduocatis qui labore sui conlit et pena vendiit verutamen tale munus ab obseqo vela lingua ex soli beniuoletia potest recipi. no quasi e re pensatio emissiuate pecvme. Similiter aut potest recipi munus a manu vel donii gratuit no ex pacto tacito vel e rella. 3q5 etia dans donasset anteq) pecunia mutuo recepisset 3deo donii ex beniuolentia solumodo potest mutuas recipere: quia propter mutuatione no euicis peio; ia condi

88쪽

de Usura.

D xli. tiori .Etia notam licet no possit pro pecunia mutuata plus exigi q) pecunia.tamen ille qui comittit pecuniam mercatori vel artifici per niodu societatio potest part lucrino ex ea prouenit ab eo cui comisit expetere sicut de re uia quia domininio transfere pecunieatu cui co misit.sed irragis remanet in mutuante. Et hoc intelligi equado periculi damnino solii spectat ad suscipiente sue era ad dante et mutuante. Et sic benedicitii est' unus socius det pecuniii.et alius suppleat laborem ab Ut dictum est' accipit pro 'osura est restituendii.41uqd orique lucrata sunt ex pecunia usuraria sunt restitueri da.. Possessiones que ex usuris sunt coparate no meruene sunt eo quo tueriit usure et ideo no sutit eis totae liter restituene.cu ex industria sua et labore suo ille qui recipit usuras illia aequitarit.Etia forte quia plus a lanis usare: sed quia obligate sunt his quo; fuerit msure 3 deopcipitur vivendane et ipsarii precia restituatur scom; titatem sura; receptam. nc intelligitur illi decretalis extra de usuris aeu tu sicut asseris alotata meris ille qni recipit domu vel agi u aut rem aliamque habet usumstuctu ab alio sub usuris I Ion tenetur solum restituere domu vel agrum aut rem quam acceαpit: sed tenetur fructus inde perceptos restituere quia ructus illaru rerum sequiitur eas et eis debetu Aliud ramen est de rebus que notabent suinfructu .ut vinubladum et huiusmodi.quia solii eas tenetur restitue illa qui per usura eas recepit a te illud quod ac uisitu est ex illis rebus restituitur culte acquisitii non sit fructus earn sediti mane industrie nisi forte per detentione illi' rei.alter cuius res est que est per usuram extorta situsiniis dat lanificatus. quia tunc ille qui per usuram eas cepit tenetur ad recompensationem nocumenti. Quomodo damnii illatu in persona:et quot num illat in rebus restitueri du sit.

89쪽

Etruo. tunc de restitutione aliam rerum ianichidicas sicut de nocumetis illatis in persona velirebus si Pedanino illato in persona sicut est cisio membri vel dem ratio virginio quia non potest

restitui ad equc lecti meinbrii abcisum et integritas cannis restitui no possiit debent scom recompentationeris stitui:ucuta pectinia vel honore ad arbitrium boni viri Et hoc intelligitur de puelli quado per violentia corrupitumquia si e evoluntate eius sine fraude et violetia corrupatur.no tenetur ad restitutione qui eam violauerit. De fama vero scias; tripliciter potest quis alterius unia auferre.Primonis dicendo verum et ordine debito seruato sicut a ibando crimen alterius sc5m ordine iurris et sic no tenetur restituere famam. Secundoni vera dicendo sed no ordine iuris et sic tenetur ad restitutioni

famedist potest absin mandato scit se malii dixisseruleum iniuste diffarnasse dicendo . Et si fama ei restituereno potest debet ei aliter re copensare Tercioni ' falsum dicendo et iniuste et sic tenetur fama restituere et quibus prodiit etiam omibus falsum crime sementitu ruisseu falsum dixisse referre. Et scias cfilli qui et officio suo

habent Muinere saluti alio sectant nisi insainia a se re

pellantaeum fama sit necessaria ad edificatione proxis mo*. Repellitur aute infamia dupliciter vel casum initantie substrahelido vel linguas detrahentui eo pesten do Circa vero restitutione faciendam xpter damniliblitum rebus scias crati quis danificaturi rebus dup citer Uno modo cla aufertur ei q5 actu habet et tale di, num restituent, est infim recompensatione equale sicut eo burendo domu vel interficiendo equisi et hinoi risi, tutio die bet fieri scom vallare domus vel equi Plion simpedie aliquis ne adipiscatur illud; erat in via ha bendi et tale damnum oportet restituere ex equalis secundi iustam estimatione damniinii possit plurim callta impediri sicut de Nado seminato et lucro impedito Thon tenetur danificas ad totum prouentu restituenti

90쪽

boni viri de impedimento vero beneficit ne alter adipis scaturatotas multipliciter potest impediri. Uno mo impedit quis iuste ire alter beneficia vel prebenda obtineat intendes ad honore et comodum eccue videtur disgno cura lic dignus no ut et sic restituereno tenetistio modo impedis iniustescus cauta odii vel inuidie aut vidiae sumede et sic si nondu beneficii ille qui impeditur obtineat.sed sola sit in via habendi no tene impedieno ad restituendit equale: cu ille nolit illud adeptus et posese pluribus cauus inipediri:sed tenet ad reconstitianduet recoinpensandu scom arbitriuioni viri. Si vero ne iam adeptus beneficiu vel iam firmatu sits alicui deeimpediens Fpter causam indebiti ad restitutione equilam tenet. tuquid restitutio seinpest facienda ei a Rcpio res ablata est:vel cui damnii inferturi Si possiti ueniri debet ei restitutio fieri vel eius heredi cum sulana copuletur culo.Si vero sit multu distans deb et transmitti.et pcipue si sit res magni valoris . nec ex ea se teneat restituens grauatucl ei mittat et expensas faciat imittendo. quia boc est in reco pensationeue damni illati quod alter habuit pter desectum rei sue.Si vero non possit ei comode mitti debet in loco tuto pom ut pro eo seruetur. Si aut ille cui est restitutio facteda sit omino ignotus debet restitutio fieri scdniri potest per elemousinas vel alioinodostoni consiliu ecclesie votuquid a se inprestituere tenet qui dat anu infert vel rem accipit.

Semo tenetur.prii non priricipaliter. Sittia in coesentietes ex consequenti.quia ut dicit a plus. Uigni sunt inor te non solii qui faciut.sed etiam qui consenti sit facietibus.3deo omPs illi qui tint causa iniuste acceptionis

vel bamni illati ad restitutione tenenturaeontingit aut hoc noue modis.qui per hos Versus notantur.3ussio: si liuin:consensus: palpo recursus. barticipans: mutus: no obstansmo inanifestas. 3ussio qui iubet scit iniuste accipere vel da innu inferre consiliv.qui hoc consulit.