장음표시 사용
101쪽
DE SIGNIFICATIONE ET SENSU VERBORUM. 29 e. sonos verborum, qua sonos, non e X primere naturam rei. Quo pacto foret sonus naturale signum rei, atque essiceretur adeo hac eX re, Necusario homines sonum illum cum natura coniuncturni transtulisse ad rem aliquam designandam. Ego vero dubito, an vere omnino hoc ita tradiderit ERNESTI Us. Nam primo vocabula multa sunt naturalia et necessaria rerum signa. Exemplum est satis perspicuum in omnibus interiectionibus atque exclamationibuS, V. C. heu, eheu, Quae quoniam sunt merae imitationes naturae et naturalem habent cum idea nostra vel sensu v. c. cum gaudio, admiratione, indignatione coniunctionem; inde fit, ut sponte ac veluti necessario in istas e Xclamationes erumpamus in quibusdam sensibus exprimendis. His accedunt vocabula, quae graece dici solent Ovομα-τοπεποι μένα, h. e. quae facta sunt sic, ut imitentur sono rem ipsam eiusque naturam. Qualia sunt in linguis omnibus iacile obvia, Veluti, , βομιβῶν, aut in latina: flbilus, susurrus, toniatim. Habet etiam noster serino vocabula bene multa, quae sunt non nisi imitationes natur3e, V.C. rauschen, ire neu, jam merit. Deinde, ut ab interiectionibus et o νομιατο πεποιημενοις Vocabulis ad alia pergamus, non est credibile, nullam plane caussam fuisse, cur homines, qui linguas introducerent, reS aliquas his potiussiDum vocabulis eXprimerent, quibus eXpressisse inveniuntur. Latet sine dubio fundamentum in aliqua naturali rerum cum ipsis verbis coniunctione, quamviS eam nunc si dissicile et arduum reperire. Fecerunt tamen periculum huius nexus inter sonos et res detegendi. inter veteres P L A π o, in dialogo, qui inscribitur C R A-TYLUS ' , inter recentiores autem omnes ii, qui de inventione linguarum philosophati sunt. Quorum catalogum eXhibet Io H. AUG. DATHII praefatio ad prole-gomena Faltoni, Lipsiae v. II T. seorsum edita. Et quod
102쪽
quod ad nostram linguam attinet, non modo Io H.
CHRISTOP H. A DELUNGIUS, vir doctissimus. in
libris, de germanica lingua scriptis, multa habet deprimis originibus verborum et neXu sonorum cum ipsa natura rei, sed exstat etiam utilis liber hac inscriptione: Samniti g unal Ab fiammmig germanischer Turget
Et habere sane ea res potest indagationem haud spernendam: quamquam aliud est, cogitare philosophando, quomodo orta videantur vocabula, aliud in singulis litteris et syllabis argutari. In hoc dialogo, e quo, mirum est, fuisse, qui gravissimae comparationis Uol. III. Opp. Platon. p. 3I6. ed. Bip.) immemores, opinionem de diuina linguarum origine Ρlatoni a fingerent v. RUD. WILH. EOAEL Gedan eis uber die versch. Meynungen LGelehi ten Dons Ursyramge der bracheri, Magdeb. 1 23. 8. et GEO. Lo R. EAU ER Eruleitutig in die Schristeit des A. T. p. 16.), agitur potissimum id, ut, quatenus verba sint id earum animique perceptionum naturalia fleua, et quibus limitibus hanc sententiam circumscribere conveniat, exemplis doceatur. Fuerunt enim iam inter veteres, qui linguam vitae civilis societate et cultu procreatam, ac Verba non esse nisi arbitraria rerum signa existimarent. Sic praeterj Eamdem rem b. Fubia porro indagavit, ostenditque,
quo modo homines singulos senos invenerint, inventis res signarint, in libro, qui nuper hac inscriptione prodiit turliche Geschichte der Deuschen tiud dermenschlichen Natur. Ein Pendant etu dem mureteisorina erbuche , herauleg. von D. F. Grsiter. Numb. 179S.
103쪽
praeter SEXTvΜ EMPIRICVM hypol. II. I 8. ad P. Mathem. p. a 47 statuit ARIs Tot ELEs de interpret. cap. 2. , φυσει εἱ αι τα ρναμ ατρι, αλλὰ κατά συνΘ-ν. Multo autem subtilius hanc rem excusserunt i qui recentiore aevo de Origine linguarum philosophati sunt. In iis eminent Gud Hac, Rouseau, de Brosse , Moubo o , Herder, Tredemanu
et Suster, quorum scripta cum caeterorum nomini
in quo totum hoc argumentum perspicua brevitate pertractatur. Caeterum Vere ad hunc locum observavit AMMON V. Cl. , quo antiquior sit populus, eo simpliciorem esse eius linguam, eo propiUS accedere ad imitationem naturae, eo denique magis refertam esse ονομιατοπεποιημένοις. idem bene monuit, valere haec tantum de rebus, quae sensibus sint subiectae; notionum abstrusiorum magis arbitraria esse et diversa signa, quoniam varia ratione cum rerum
Iu exquirenda significationum origine saepe peccatum. In his igitur multorum studiis, reperiendi aliquam inter sonos et res signatas coniurationem, non inanibus illis, sed caussis idoneis, ex parte etiam historia, comprobatis, non ausim equidem simpliciter et in universum negare, verba non esse naturalia et necessaria rerum signa. Quamquam illud facile ac lubenter agnosco, fieri non posse, ut ad ultimas semper origines certo perveniamus, neque omnino id necessarium in interpretatione iudico. Tantum id aio, quoad nos arbitrariam esse copulationem sonorum, quos Verba
104쪽
verba habent, cum idea illorum seu significatione; in
universum tamen ac per se necessarium videri talemneXum, qUem operae pretium sit investigare. Verum in reperiendi illius studio laborarunt etiam multi temere, praesertim in hebraica lingua, quam aut a Deo traditam Adamo autumabant, aut ab Adamo ipso, ut homine peritissimo omnisque artis gnaro, repertam censebant, adeo, ut putarent, si qua in lingua, in hac quidem maXime, neXum esse debere κατ ακρίβειαν soni cuiuslibet cum natura rei. De hac inani ac mira opera, ineptiendi in exquirenda singularum litterarum vi naturali, ut taceam illos omnes, qui de lingua primi aevi scripserunt, leg ndus potissimum est WALΤΟ-N G s in proles omenis ad biblia pol glotta, cap. I . Hoc igitur ita aggressus est quidam FRANC. MERC. HELMONTIUS in libro, quem inscripsit Ad habet vi naturale. Is audebat adeo ostendere, ipsas litteras singulas orisque conformationem et diductionem in iis formandi S exprimere naturam rerum. Cui sententiae
quo magis fidem conciliaret figuris aere incisis, studuit
perspicuum iacere, quo modo oris varia conformatio
hanc vel illam ideam eXprimere soleret; ut adeo omnis eius liber mira sit capitum humanorum collectio, quae admodum distorta ora ostendati Paullo liberalius ea in re versatus est C ASP. NEUM ANNUs, qui sententiam suam primum aperuit in
genesi linguae sanctae, Norim b. I 696. edita, deinde uberius illustravit ac veluti ad praxin deduxit in exodo linguae sanctae, itemque in Clave domus Heber.
Referre autem NEU MANNUs hac sua clave volebat
linguam hebraicam, in iamilia Heber usitatana. Tum
105쪽
DE SIGNIFICATIO FE ET S ENSU VERBORUM. 3 3Tum etiam VALENT. ERN. LOES CAERVs in
libro caullis hebraicae litauae, e. X. P. I 39. sqq. probata ΝEUMANNI sententia, eamdem est viam in gressus. Atque ut uno defungar hoc exemplo, tractatibi vocabulum in Hic voluit litteram N indicare
motum, eXprimere eruptionem, vio sentiam. Ita
totum vocabulum significare aliquid, in quo motus cum quadam Violentia erumpere soleat. At, bone Deus i quid attinet talia scire, et quid vel minutissimi praesidii ad interpretationem ex hujusmodi ineptiis peti potest Θ Neque tamen abusus tollit usum. Ac si isti verum non viderunt, inde non sequitur, nihil plane verum esse in illa sententia, nullum plane reperiri neXum sonorum cum re, quae eXprimatur. Cogimur tantum subsistere in eo, ut observemus diligenter, quaesit consiuetudo in id eis cum sono aliquo copulandis, sive in significatione sono alicui tribuenda. cf. R A M B A C IJ II In sisutioin hermeneutices, p. 2 3 7. ' Caeterum N EUM ANNI, caeterorumque, qui illuna sequuntur, sententiam, in litteris hebraicis indagandam esse aliquam symbolicam significationem,
ex instituto sub examen revocavit CHR. BENED. ML-C M A EL 1s in dissert. de vocum si 'mambus ac litterarum
Transtus ad observationes de loquendi Qu. Ad hanc consuetudinem et /nstitutionem humanam, per quam inter verba et ideas rerum copulatio quaedam inducta est , provocat etiam ERNESTIVS 3. 3. , eamque vim legis habere, quae mutari prorsus nequeat, docet. Provocamus et nos saepe numero ad usum C loquen-
106쪽
Ioquendi, quae est certa consuetudo, rem certam certo
verbo eXprimendi f. Ia). Tractandae igitur sunt lobservationes quaedam de usu loquendi. l
Non es liberi , verbo tribuere significationem, quam velis, ncc in usurpaudo, nec in interpretando sj. 4 . Recte vulgo usus loquendi appellari solet tyrannus. Scilicet verbi significationes, quas consuetudo introduxit, spectandae sunt ut res historicae et in facto postae. Ideo , si testimonia de his exstant, si usus loquendi docet, quas ideas eXpresserint homines per hos sonos; negari mutarique significationes non magis possunt, quam res in iacto posita fieri potest infecta. Exstant autem de hac re in facto posita, quod verbum in aliqua gente hanc vel illam significationem habuerit ideoque etiam habeat hoc in loco, exstant igitur hao de re testimonia tum in libris scriptis, tum si ad vivas linguas respiciamus, in quotidiano sermone. Quae testimonia rursus mutari negarive non magis possunt, quam in historicis rebus firmamenta testimoniorum. Sic illa conismctio, quae intercedit inter sonos et ideas verborum, semel constituta per consuetudinem facta esneeessaria. Valet igitur hoc immobile principium, nihil explicandum esse contra usum loquendi. Neque adeo disputandum est contra hunc loquendi usum ex etymologia. Nam V. c. per etymologiam το infucatum esse potest, quod non fucatur; sed consuetudo loquendi hoc esse cit, ut infucatum diceretur id, quod fuco
esset tinctum. Quo sensu amorem non genuinum dicere solemus infucatum.
107쪽
DE SIGNI PICATIONE ET SENSU VERBORUM.
Observatio secunda. Non potes eodem tempore vel eodem in loco ac modo Ioquendi, varia esse aut multiplex verbi alicujus signfca
Si in eodem loco scriptoris non est multiplex fgnificatio : eodem in loco una est significatio. Ita V. c. vocabulum species multas habet significatios es; sed in Uno loco unam habet tantummodo, veluti in illo :specie fallere, ubi nec phy sica est species Gesalt), neque philosophica Gatiungo, sed est Sebeis. Pariter in una eademque phrasi una tantum obtineri potest significatio. Etsi igitur verbum incumbere physiCe dicitur,
quum corpus aliquod incumbit, et metaphorice permutatur saepe cum illo. operam dare : tamen, qui legit phrasin hanc: in litteras incumbere, Unam tantumssignificationem, metaphoricam quidem, illi tribuere debet. Docet id atque confirmat eXperientia communis. Ita enim et loquimur omnes quotidie, et scribi- Inus, ut Verbis, quibus utimur, etsi multas positiit significationes habere, tamen unam tantum notionem
iungamus, nisi ingenio ludere et ex instituto velimus ambigue loqui et scribere, nisi consulto figuras sectemur et in loquamur, nisi latere velimus in aenigmate, nisi consulto etiam fallere velimus, ut eligamus studiose verba, quae alter possit Vertere, quocunque modo ipsi libuerit. Quod ergo quisque iacit quotidie, et loquens, et scribens, et quo modo vult intelligi, id et sequi in interpretando debet eodemque modo eruere et explicare signiscationem verborum. Neque tamen defuerunt, qui discederent intemdum ab hoc tam evidenti principio. Egerunt nimirum C a contra
108쪽
36 P A R T. I. S E C T. I. contra hanc experientiam, qui unius loci ac phraseos plures esse significationes et esse deberent itutuerent.
f. 8). Quo quidem sensu Judaei dicunt, a quovis
apice Seripturae sacrae, sive a singulis verbis pendere montes sapientiae, h. e. multos eiusdem verbi significatus. Caussam vero, cur Judaei, et propagata deinde opinione, etiam Christiani ita statuerent, proposue re divini intellectus magnitudinem: Deum enim pro immenia sua intelligentia videre, quid homines varii de uno aliquo loco sitit existimaturi providere omnes loci alicuius interpretandi pollibilitates); ergo librys, a Deo traditos, sic etiam esse interpretandoS, Ut Omnis, qui erui positi, sensus in quovis loco quaeratur. Igitur ex narratione aliqua posse etiam consectaria moralia derivari; igitur sensum loci non modo historicum esse, sed moralem quouue; igitur posse narrationes librorum sacrorum tamquam allegoricas spectari. Hoc pacto putabant λογον Θεου sese accommodate interpretari ad magnitudinem divinam, si phrasi illa significari dicerent ubivis permulta, non Unum tantum, quod conveniret orationis conteXtui. Vnde manavit hoc, tantum significare verba scripturae sacrae, quantum possint, aut quantum usus loquendi, universe spectatus, permittat; esse igitur sensum moralem, alia legoricum, paraeneticum, epanortholicum &c.
Mirum hoc interpretandi genus, quod a Judaeis ad Origenem transiit et Augustinum, designari iere
solet nomine Cir. Io H. BUXTOR FIUS inhiblioth. rabbinica p. 364. et JOH. CHRISTOPH. woLFIUs bibliothecae hebraicae, P. II. lib. VIII. p. 3328. sqq. Neque tamen omnibus Iudaeis hanc interpretandae scripturae rationem placuisse, comprobaverunt viri docti exemplo R. AEEΝ- ESRAE, qui grammaticum interpretandi genus caeteris
109쪽
Thesaur. philolog. lib. I. cap. 2. p. Tq. E. JStabilire autem hoc Iudaeorum principium in primis studuit, superiore saeculo inter Batavo S, JOH. COCCE ius, in cuius lexico hebraico et commentariis, quos in Novum Testamentum scripsit '), plena omnia sunt talibus interpretationibus. Quid Θ quod progressus ille est eo usque, ut diceret, nil fieri in mundo posse, quin ad id Deus alicubi in scriptura sacra respexerit. Quum igitur, qui sententiam eius sequerentur, sensum scripturae latissime extendi ac patere voluissent; factum etiam est, ut in omnibus rebus quaererentur typi 'b, ut locis multis assingerentur
Scripta Co CCEII primum prodiere seorsum, deinde cura filii eius Io H. HEΙΝR COCCEII coniunctim Amstet Od. a. Ι67S. Vol. VIII fol. , recusa Francolarii a. 1689. et iterum Amstelodami a. 17ΟΙ. Accesserunt deinceps opera αν δοτα theologica et philologica, Amstet. a. IZO6. duobus voluminibus in fol. De controversiis autem, quas peperit Cocceiana interpretandi ratio, eXPOsuit JΟH. GEO. WALCHIVs in hisor. Uid theolog.
Typi sunt comparationes ductae a personis et ritibus V. T. antiquitate, doctrina fatis et religione insignibus, Judaeis potissimum familiares. Quo magis iraque seriptores N. T. iudaicum scribendi genus sequuntur, ut Matthaeus et Paulus, eo frequentius cumulant typos; quo magis ab ingenio iudaico recedunt, eo parciores sunt in iis adhibendis, ut Johannes. Typi autem ut non sunt multiplicandi; ita nec extendendi sunt ultra fines comparationis, sed ita potius explicandi, ut eXinde Pateat, illos non ad summam religionis christianae, sed
110쪽
38 P A R T. L s E c Lallegoriae, vaticinia et na steria, Utque adeo, quantum fieri posset, multae coniungerentur eumdem in locum significationes et sententias. ιllustrabimus rem exemplo. Δααοσυνη in libris sacris multa significat. Primo enim eii 1ultitia proprie dicta, quae suum cuique tribuit; deinde virtus universa, tum integritas, postea liberalitas, denique misericordia, postreivo iustifidatio. Iam ubi legitur Matth. VII. 33.
τὴν βασιλείαν του Θεου, καὶ την δικαιοσυνηναυτου - , eo in loco ex sententia Cocceiana et J
daeorum intelligendae sunt Omnes illae significationes,
quae competunt vocabulo. Late disputavit contra Cocceianorum opinionem
JG H. ALPHONS. TURRETINUS in libro de interpretatione scrip tirae sacrae, p. III. Qui liber a. 1776. Franco urti ad Uiadr. typis recusus est opera Galaec Abrab. Tetieri , variisque accessionibus auctus. Idem egit IoΗ. JAC. wΕΥsΥΕN1us in libellis ad cri- et interpretationem Νυvi Testamenti pertinentibus, ubi inde a pag. 143. haec ipsa Cocceiana ratio Uberius eXponitur et recensetur. Rectissi sunt isti libelli et aucti, cura ph. ML Semlari. Halae 1766. 8. Quod COCCEI Us fecit, id ipsum fecerunt et Augusiniani , et multi veteris ecclesiae doctores, g. T. II . Scilicet contulerunt ac veluti cumularunt in eumdem librorum sacrorum locum plures sensus, etiam litterales. Quum enim viderent, alium inter-Pretem aliter intelligere hunc vel illum locum, et cuiusque