장음표시 사용
81쪽
DE INT ERPRETATIONE UNIVERSA. 9 .
principiis interpretandi: quibus principiis regulae
continentur, cur sic, neque aliter, intelligat interpres aut vertendo eX primat locum. Alioqui caussae sunt mere arbitrariae: ut solent multi multas interdum caussas, quare sic intelligant, proferre, quae nequaquam sint idoneae et verae. Ergo veritas caussarum cernitur in earum neXu cum principiis certis.
Qualia principia sunt, quae saepe inculcantur, sic ferre usum loquendi, sic seriem orationis flagitare, sic historiam, sic naturam rei, sic consilium scriptoris poscere. Nam ex his aliisque huius generis fontibus Omnes caussae, cur sensum hunc tribuamus huic loco, Unice repetendae sunt; et quo quis magis ad hos fontes redit in caussas proterendis, eo subtilius ille aut solidius sensum eXplicat.
II. Accurater hoc est strisnuni, ita, ut Omnia adminicula interpretandi teneat interpres atque Usurpet: nam qui non utitur omnibus adminiculis, v. c. linguarum analogia, historia, philosophia, chron ologia Z c., is leviter in interpretando versatur; deinde, ut definiat omnia vel determinet, praeciseque dicat, ne quid incertum relinquatur et ambiguum ; denique, ut ordine procedat iusto, ostendatque, quo modo Unum sequatur ex altero. Ab Sque hos ordine, quo tamquam evolvuntur ideae, nulla esse potest persuasio Omnis enim persuaso per conclusionem fit, quae tendit a faciliori ad difficilius progrediturque ab certis ad
definienda incerta et .ambigua. Quum igitur hae caussae, hic nexus caussarum cum principiis certis, haec accuratio denique et hic Ordo, unice faciens ad persuasionem, efficiant talem: quaeritur porro , quo modo eam subtilitatum prodere interpres et adhibere debeat tum ad intelligem
82쪽
Eum, tum ad explicandunt. Vtrumque horum singulatim nunc illustrabitur.
I. Subtilitas intelligendi. Sobtilitas intelligendi duabus rebus cernitur S. s , seu duobus adminiculis paratur. Prisnum enim eXcutere interpretem oportet animum et consuefacere ad Iaunc sensum, ut videat, utrum ipse intelligat quae quis scripsit necne, et cur non intelligat. Saepe enim in lectione libri iis, qui in versione aliqua ad verbum facta acquiescunt, accidit, ut sibi videantur intelligere quod deinde secus se habere cognoscunt. Quaerendum igitur est ulterius, an res teneatur Verbis eXpressa, et an dissicultates intelligendi earumque caussae eX arte animadvertantur. Ex arte - se. eXegetica, cuius Ope sentietur, V. c. quae lectio sit corrupta, ubi intelligentiam impediat deiectus historiae, ignoratio naturaexei, ambiguitas, obscuritas aut raritas usus loquendi, cte. Sunt enim satis multae dissicultatum caussae, quas ars hermeneutica detegit. Deinde vero etiam opus est, sensum eorum, quae dissicilia suili, rite indagando invenire.
VI. suibus praesidiis a dissicultates earumque caussae
Et ad primum quidem hoc genus, quo dissicultates intelligendi earumque caussae ex arte animadvertuntur, requiritur maxime aliqua naturalis bonitai S. 6 , quae in singulis locis iacile sentiat, nondum
83쪽
dum omnia liquere, subesse adhuc aliquid obscuritatis,
gestiatque rem quaerere ulterius R). Qua iacilitate sentiendi cavebitur, ne in ulla alicuius sententia, vel admonitione, vel opinione secure acquiescamus, sed nostrum adhibeamus iudicium. Sed quum haec ingenii sollertia sit naturae donum quod non contigerit omnibus: in eo nos oportebit elaborare, ut, si quando munus illud a natura nobis negatum sit, diligentia et consuetu lae compensemus. Debemus itaque dicigentia in huic rei, ut discamus discernere ideas asonis, h. e. ne lassiciat nobis sonos Verborum proferre,
qui a puero inde auribus allabi solent, sed ut cupiamus tenere ideas verborum. Id maxime faciendum
esse in rebus intelligibilibus aut abstractis, per se apparet. Quoniam enim rerum sensibilium, quae sensibus e X ternis percipiuntur, imagines facile praesentes sunt animo, labor omnis est in 1is, quae a sensibUS remotae, sola intelligentiae vi percipiuntur. Sic verbi caussa in illo notissimo: Esntegere sich in uns alien die Marbelides Herren mit aucte eckίem Ange sicht a. Cor. lII, i 8), ita discernendae 1unt ideae rerum a prolatis sonis, ut hunc esse loci sensum intelligamus : Nun sehen ir die Vor tressiivb eis der christichen Religion Ohne alie tander-nisse eiα - Cui quidem rei quo facilius assuefiamus,
efiiciet consuetudo, quae constat et vertendi aliosque docendi eXercitatione assdua, et logices severiore studio. Dum enim vertendo in aliam linguam transferre conamur quae legimus, saepe apparet, rem nondum intelligi a nobis, non occurrentibus alterius linguae aptis et idoneis vocabulis. Pariter naulti eXperiuntur in docendis aliis occupati, tum demum se sentire, nondum omnia esse plana, quum ideas rerum ab id eis sonorum distinguere incipiant, nec raro iis esse ab initio ordiundurn, ut habeant quod aliis eXplicent. Acuet denique facultatem illam animadvertendi, num aliquid
84쪽
intelligas nec ne, et in quo porro elaborandum sit, etiam studium quoniam qui via quadam aeratione definire rem didicit, is vere intelligit, quae sit mens alteriUS. a) Haec ingenii sollertia seu facilitas sentiendi quo modo se exserat, excitarique pollit et acui legendis veterum scriptis, praeclare ostendit D. BEC Rivs in commentationibus academicis de interpretatione veterum scriptorum, Lips. IT9 I. q. E.Jl ) Studium dialectices interpreti commendavit CHR. GVI L. T H A LEMANNus in dissi Ae sensu veri
et bis in ivterpretando , Lips. IT 75. E.J VII. Quibus praesdiis b) senos eorum, quae dissicilia
Pergimus ad alterum βbtiliter intelligendi adminiculum, quod cernebatur U.) in siensiu eorum, quae fisicilia sunt, rite indeton o. Possunt autem inveniendi sensus potissimum quatuor commendari praesidia
I. iusta et accarata linguarum cognitio, hoc est, ea Cognitio, quae grammaticam elementarem Complectitur et omnia praesidia usus loquendi colligit. Grammaticam elementarem dico eam, quae ad Orthographiam, etymologiam et syntaxin spectat. Neque enim sine his, tametsi videantur minutiora, quicquam recte feri in interpretando potest. Nam quid prodest in te Pretari, si repugnet interpretatio syntaxi quid emendare, si pecCes contra regulas grammatices quid tribuere
85쪽
DE INTERΡRETATIONE UNIVERSA. 13
buere verbis significationes, si derivatio id non patiatur 3 Et sentitur maxime in hebraica lingua, quanta sit dissicultas et quantum adsit errandi periculum, nisi
grammatica illa elementaris teneatur et fluctuatio caveatur in levibus. Unde necessarium est: in interpretando, etiam de talibus subinde monere, quoniam hac via ducimur ad verum sensum reperiundum: Sed ad iustam et accuratam linguarum cognitionem requiritur porro, ut 0mΠem ulu ut l0quendi teneamuS, non illum unius saeculi, non unius lariptoris, non eorum tantummodo, qui prosa sunt oratione ussi, sed omnium saeculorum, poetarum qUoque, Omne inqUe omnino
usum, qui e scholiis etiam, glossariis caeterisque adminiculis repeti solet. IL Varia doctrina Dariisque disciplinis opus est adsensum eorum, quae dissicilia sunt, indagandum. Re-VOcemus hic in animum, etiam in Novi Test. libris alia esse ex historia, alia eX chron0logia, alia eX antiquitatibtis , rursus alia e geographia, alia denique eX philosophia illustranda. Atque huic variae doctrinae apparatui, qui necessarius es: interpreti, dicavit En NΕ-sΥ1 us ultimum Interpretis sui caput, in quo per pamtes recensentur Variae disciplinae, quibus opus sit ad
libros Novi Testamenti recte intelligendos.
Hanc ultimam Erusiavi Interpretis partem non solebat in scholis suis attingere b. MORUS, tum quod temporis erat spatio eXclusus, tum quod ambitum hermeneuticae angustioribus limitibus circumscribendum putabat. Suadebat autem sedulo, ut, absoluta hermeneutices historica et critica parte, ista privato studio pertractarent liberalioris theologiae studiosi. Qui si forte incensi rerum tam utilium addiscendarum cupiditate, plura sibi cupiant
86쪽
monstrari, quam quae in Ernestii libro repererint; hae usuS monendi opportunitate, breviter indicabo fontes, unde sitim restinguant. Cognoscendae igitur historiae populorum atque imperiorum, quoad facit ad explicationem N. T. , in primis inserviunt
IAC. PERIZONII Origines babylo H. et aegyptiacae , ed. Dticher, Trai. ad Rh. II 36. II. T. 8. NOLD 'historia Idumaea, Fran eq. I 66O. I a. et ad calcem Josephi Havercam piani. PRIDEAUX A. N. N. Testante it, D res d. IIII. II. q. add. JOH. TOB. KREvSIUS de ιροι et praestantia rom. hi P. iv N. T. inter 'retati0rie, I 742. q. Christianae religionis initia et progressum declarant Lu D. C A PELLI hist. apo stolica illu str. Salmur. I 683. Iovi PE ARSO NIL mmescs Paulliui, in opp. post humis, Lond. I 688.4 ) GEO. BENS ON the hi liory of the fio xlautingos the Christian religion, Lond. IT 56. II. q. german. Hal. 1768. IL 4.; ut Lardaeri, Le sit aliorumque notissma seripta praeteream. Chron ologiam biblicam illustrant prae caeteris
meli, berichi et durosi due h. Schr. Beri. 1783. 4. Antiquitatum cognoscendarum caussa si cui non
copia fuerit adeundi HADRIANI RELANDI aritia
87쪽
DE INTERPRETATIONE UNIVERs A. Is si gen ub. d. iiij. Alterthumer , mrt Anmer h. v Sam.
μιrsinna, Hal. II 69. 8. aliaque amplis1ima opera v. Noelsetts Anz eis. z. tbeoc Bucherhenninis . p. IO .se s l. , neque ad manus habuerit libros, singularituum et antiquitatum genera seorsum illustrantes, v. Fabricii Bibliograph. antiquaria, ed. Schaffs hausen, Hamb. 176o. 4.); is vel utiliter adhibebit C Α-s AvBONI et SCALIGERI Opera, quae b. Auctor Parti I. Sect. u. Cap. I. g. XXXII. commendavit, vel commode acquiescet in Utilissimo CHRis ΥΟPH. BRvΝINGs compendio antiquitatuin graecarum e pro
fonisi sacrorum , ad sacr. litterarim tu irationem accommodato ed. IlL Francos. ad Moen. IT 39. 8.Geographiae biblicae studium adiuvabunt sAM. BOCH ARTi geographia sacra, s Phaleg et Canaan, in
polZ Bochartum , P. I. I l. Gotting. 1768. 8O. 4-JOH. REi N. FORS TERI epistolae ad y. D. Michaelis, huius spicilegium geog hebr. rum confirmantes iam castigantes, Gotting. ITTa. 4. An hsorical Gerer bos the ne . Test. Θ E D W. W E L L S , in m o Paris, Lond. I pia. 8. germanice Vertit, correXit passiinet auxit Geo. M. Panzer , Nil b. 1764. lL 8o HADR. RELANDI Palaestina, Tom. I. ll. Trai. B.
graph. Bes reisung von Palaestina , II. Th. Cleri
Haudbuch b. Lef d. h. Schris, Goth. IT 88. 89. u. 8. Add. Meusei biblioth. histor. Vol. I. P. P. To. seqq.
Geographiae pariter atque rituum notitiam impertiunt etiam Itineraria, de quibus v. P. I. Seci. II. Cap. I. S. XXXll. noti Sunt
88쪽
Sunt praeterea alii libri, qui rerum, in primis
historicarum, quae in N. T. Occurrunt, Coniunctas notitias et explicationes tradant: Thresor dantiquiter sacrees et prophanes des commentatres Eu P. AUG. CALMET, Amit. IT 22. deusch, mit Anm. U. I. L. Mosbe , Brem. IT 38 - 4 T. VI. 8.) HAR VO ODEinteit. in Eos Stulum tinae die Lenninis des x T. E. Eng v. F. C. I. Ahiaz , Ha L i I O - 73. lII. 8.L 'ENFANT fr H. Voyhereituu das N. T. etu lesen ta Franz. v. Mosheim IT s. PRITII intro ct mN. T. M. H manu, Lips. 176 . 8. - Per utili denique opera nuper complecti ea omnia, quae eX-plicandi N. T. subtilitatem acuant facilitatemque adiuvent, instituit Io H. ΒΟΑCH. BELLERM AN N in
libro : Han isticis der biblischen Litteratur , Eriuri. 278T. seqq. Voll. m. S. E.J III. Ad indagandum eorum, quae dissicilia sunt,
sensum porro requiritur scientia praeceptorum is modo interpretandi. Et hic est ille locus, quaestionibus multis agitatus, de talium necessitate praeceptorum. Caput rei illud mihi videtur esse, nos cognoicendiS aliquando praeceptis facilius et certius interpretari discere. Facilius - nam praecepta methodum legitimam tradunt, cuius ope facilius versari in interpretando possimus. Certius - nam qui principia eXegetica in interpretando sequitur, certa is ingreditur via, quoniam quicquid e veris principiis legitima concitisione derivatur , id certum sit ac verum, necesse est. Principia exegetica sunt propositiones, de quibus Convenit inter omnes eos, qui libros interpretantur; quales sunt: contra loquendi usum nil fieri debere in interpretando, omnem veritatem interpretationi S pendere ab loquendi consuetudine, conteXtu Verborum et
consilio scriptoris, parallelismum esse certissimum expli-
89쪽
DE INTERPRETATIONE UNIVERSA. ITexplicandi praesidium, e loco corrupto nullum posse dogma demonstrari, nec posse illud duci e loco spurio. Haec principia, quae sunt veluti axiomata in interpretando, qui nescit aut in dubium vocat, cum eo
ne disputari quidem in hoc genere potest. Neque
enim curat et concedit, quae Observantur et Conceduntur ab omnibus. Atque haec principia interpretandi quum in praeceptis proponuntur, caussae etiam, cur haec principia stat, proponuntur. Ita ergo eqUidem arbitror, praeceptorum cognitionem esse necessariam, partim ut principia interpretandi scias, partim ut caussas, cur haec sint principia, teneas. Atque hine illud intelligendum , quod ERNESTIUS g. 6.
utilitatem praeceptorum ponit in eo, quod normam stippeditent communem iudicandi in controversiis. Dr-mam dico principia communia, prineipia, quae ab
omnibus conceduntur. Secundum haec in controversis exegeticis pariter atque dogmaticis diiudicandum est , quae pars Veram teneat sententiam. In exegeticis .- ut inter pontificios atque alios multa es: dissensio
de quibusdam principiis interpretandi, quum illi repetere soleant interpretationis praesidia et defensionem etiam ab auctoritate ecclesiastica, quam nos negamus esse adhibendam, quoniam in nullo alio libro veritas et certitudo interpretationis soleat diiudicari ex auctoritate eorum, qui legerunt hunc librum, aut ex consensu plurium, qui hunc illumve sensum eruerunt. Quod ergo non licet in ullo alio libro legendo pendere ab auctoritate interpretum , id nec licet in explicandis iis, qui religionis nostrae decreta complectuntur. In dogmaticis controversiis - Varia enim dicta citantur Vulgo ut probantia, quae non probant, si lectio, usus loquendi, contextus, consilium scriptoris consulantur. Hinc illud relinquitur, tenenda esse certa principia, iuxta quae interpretaxi illa dicta conveniat. Quoties B V. gr.
90쪽
v. gr. ex isto Pauli dicto, Rom. XV. 23. παν, o ovae ἐκ- άμαρτια ἐς is, conclusa sunt, quae plane non insuntl Nam contextus docet, non ibi esse sermonem de fide , sed de mentis certa persuasione: evn man nishi aus traberet guta handest , hami mausPb Diebi dabet vergehen. Sed quoniam sunt, 'qui praeceptorum, una serie
explicatorum, cognitionem tamquam superfluam repudient, malintque, spreta omni hermeneutica et abiectis compendiis, qude eam tradunt, interpretationem librorum ex usu atque eXercitatione discere: non incommodum Videtur, commendationem hujus scientiae
certis quibusdam circumscribere limitibus. Quippe ea non lic intelligenda est, quasi sine praeceptis recta contingere non possit interpretatio. Constat enim, qui graecos latinosque scriptores cognoscant, non diu versari in tradendis praeceptis, sed solere statim ad
rem praesentem Venire, deiectumque praeceptoriam usu compensare. Verum enim vero quum, qUotiescunque in interpretando refugimus ad usum loquendi, ad contextum, ad consilium scriptoris, toties ad ipsa praecepta tacite refugiamus : nonne operae pretium fuerit, indagare haec praecepta, quae sint, inventaque et in unum quasi corpus redacta diligenter ponderate 3 Similiter praecepta cogitandi non traduntur pueris ; at tamen cogitant: sed inde haud essicitur, operae non esse pretium, quae sequamur inde a teneris, cogitandi praecepta accuratius pervestigare. Neque existimare quisquam debet, quod ERNESTIUS S. 6.) 1- detur innuere , mediocrihus tantummodo ingeniis praeceptorum Usum esse paratum: imo acutioribus etiam prodest, pr0pterea, quoniam quo quis est acutior, eo magis fere speciosas et cingeniosas interpretationes