장음표시 사용
281쪽
DE PLANTIS EXOTICIS. ac rDe Nigella alba simplic ore . Cap. X X III.
Rouenit in Creta Insitata nigellae planta annua
quae ab unica radicula tenui, longa, in tenuitatem acutam delinente, lutei coloris unico assurgit caule in alios paruos diuiso oblique lu-Xuriante, gracili,tenui,solijs non ad nigell* vulgaris, sed potius ad senetionis modum sed v-trimque magis incisis longis, & latis singulis q. ad singuli ramuli principium,floribus albis, vulgaris nigellae quam simit bus, a quibus semina nigra suauiter olentia succedunt,solliculis hyosciami cy tinis proximis in qui a q. costas angulis, longis, tenuibus . diuisiis, contenta semina in usu sunt ad medicinam,calida, dc sicca sunt ter iij Ordinis, amara incidentia craissos humores & viscidoS detergentia, unde illorum seminum decoctum efficax est ad tollendas viscerum Obstructiones, praesertim q. sit ex aceto coquantur, atq. exinde mirum haud est, sit vfiam habuertit semper singularem ad febres phlegmaticas, de melancolicas, scilicet ad quotidianas, & quartanas. Vim quoq. habent singularem ad mouendam urinam imp ditam ab humoribus crassis, de lentis, atque etiam ad menses suppressos a crassitie dc lentore sangninis crassi, de viscidi, ex aceto,& melle usum non spernendum habent semina trita ad cutis infectiones ad maculas, & tardities in ea delendas . Venenis aduersantur, de demorsis a feris venenatis auxilio sunt, Ascarides interimunt, Sc per os asiunipta, dc exterius umbilico emplastri modo apposita. Ranuncum
282쪽
usa PROSPERI ALPINII anunculus creticus, echinatus latisolius. Hanc
283쪽
De Ranunculo cretico echinato latifolio . . Cap. XXIV. Anc plantam sic delineata in acceptam refero, Nicolai Contarent patriti j Veneti I lustrissimi, liberal ita ti, inis imaginem hic da muS. Plata est, quae ab una radice in multas librosas diuisa fruticat multis caulibus rectis rotundis,uirentibus, solijs nudis, qui in plures alios ramulos diuiduntur, in quorum summitatibus parui cto seu si lutei, a quibus semina succedunc veluti in echinis paruis asperis . contenta. Tota planta raris soliis constat, longis pediculis,& caulibus exeuntibu S,mhaerentibus ranunculi lati folii similibus , sed non ita laciniatis, & disiectis. Radix crassa est in capite, quae finditur in innumeras radiculas, fi-
ta planta est gustat accerrima sed omniti maxime radix, quae si aliquandiu cuti inhaereat, eam inflammat, & exulcerat, via, cie intelligitur hanc plantam,este inurentis facultatis non mi-nNS,quam nostrum batrachium, idest ranunculus, cujus radicibus contusis utuntur medici ad sua maledicta vesicantia cocitanda . Qua ratione solent istiusce prs sertim radices contus ecoxendicum cuti adhiberi,ad tollendum scilicet coxendicum
dolorem .Folia contusa atq. ipsorum contusorum, in mortario expressum succum singulare medicamentum ad scabiem& ad similes alias cutis insectiones esse, si eo cutis saepe in die
illinatur,certa experientia deprehensum est. clinopo--
284쪽
r6 PROSPERI ALPINICli inopodium Creticum. Planta
285쪽
De Clinopodio Cretico . Cap. X X V. Lanta itide ex Creticis seminibus nobis nata est quae
ab radice lex, sepleue,aut pluribus,aut paucioribus cauliculis dodrantalibus, vestitur rectis, rotundis, gracilibus,foliolis serpilli, Sc magnitudine, O figura, de ordine similibus,aequalibris, priuisinnisq. lpacijs binis ex opposito ipsos cauliculos dense vettietibus, inter foliola vel Oct caulem exeunt bini aut tri ni flosculi vinacei coloris, a quibus semina minutissima fiunt. Tota planta respirat Odore ser-pilli, sed suaviorem,gustum ex calfaciens Radjx e st longa, gracilis, lignosa, sine odore, ct sapore. Folia sunt duplo minora, quam ita eius imagine, quam hic damus cernantur. Qui ad nos ultu sce plante semina miserunt nomine saxiphragiae eam plantam vocarunt, quod nimirum haec planta eximiis viribus ad calculos in renibus, & in vesica comminu cndoS, praedicetur, Nobis vero visium est Clinos odii antiquorum notis satis conuenire. Cum de Clinopodio Dioicorides scripserit: Clinopodium frutex foliis serpillo similis, surculosus,duum dodratum altitudine, naici tur in petrosis. Florcs marrubii modo ex
interuallis distincti speciem lecti pedum praebent. Quibus
quidem hanc nostram plantam maxime accedere ad Clinopodium existimavimus, ea praesertim similitudine ad serpilli foeta, maxime persuasi, si enim flores serpilli modo haberet. serperetq. per terram,ut serpillus serpilli speciem illam planta fecissemus. Haec planta maxime similis videtur cum saxi phraga a nobis in primo libro descripta, praesertim q. in soliis, &floribus, nihilominus illa neq. alicuius Odoris est particeps, nec est surculosa, & humilis, ut nostrum vocatum ClinOpOdium . Ex odore, & sapore, calidae siccantisq. facultatis esse, haud dubium nobis est, & saltem sit pra primum excessum, cum tenuitate ipsius substantiae leuique adstrictione unde ad calculosos, ct ad similes alios astectiis non ineptae utilitatis essse credidimus, vere tamen ipsius usus ad medicinam nodum deprehendimuS.
286쪽
566 PROSPERI ALPINIRubea Argentea. Surculo
287쪽
De Rubea argentea Cretica. Cap. X X VI. Vrculosam Clinos odii praedicti modo, ex Creticis
seminibus natam perelegantem per exiguam plantam in horto habui mus totam aspectu argenteam, ab una radice partia longa, tenui, e X r, m UltOS lilrculos rectos graciles, Em drodat ps altitudini , producerem foliis rubi e sylvestris mollibus, paruis,oblongis, argentei S, lenibus simul ab eodem exortu quatuor ex Opposito aquali, bus interuallis dense stellarum modo, stirculos conuestientibus, Inter quae Clinopodij Cretici modo pauci exilesque flosculi flavescentes cernuntur. Tota planta os in odora gustu adstringens. Quo haud iniuria audiit imus, eam plantam iritam ex vino dari utilissime ad quodcumque profluuium, ec
288쪽
268 PROSPERI ALPINI Trifolium Corniculatum Creticum.
289쪽
DE PLANTIS EXOTICIS. 2.6'De trifolio Corniculato Cretico . Cap. X T VII. X Creticis itidem seminibus nomine corniculati .l habuimus plantam habentem cauliculos. plures, longos,graciles, humi stratos, talis strifolii
seu citi si in extae molatioribus, flore cicerculae, sed longe minore tu leo,in ramulorum cacumine Unico apparente, cui succedit siliqua rotunda macro piperis crassitie in obli, quum acta, quae continet semina quatuor, aut quinque parua rotunda flavescentia . Sili quae sunt dulces, piris gustui non dissimiles , unde mirum non sit , virentes eas esse esculentas, & siimmopere illis crudis pucros vesci. Si verum tamen sit,ut nos credimus, hanc plantam esse Creticam Honori j Belli a docti siti no Ioanne Pona amico plurimi obseruando in diligentissima stirpium incelebri Monte Baldo naseentium Historia perbelle descripta. Quam sane eandem plane esse an irmare,auderem, modo siliquae in Hier agunt imagine non latae, sed rotundae &in obliquum circuli modo actae cernerentur,quales noSex Creta accepimus, ct plantae nobis in horto natae protulerunt. Istius plantae a nobiS imaginem delinea tam hic damus,quam Trifolium Corniculatu Creticum appellauimus, ad differentiam Palici trifolii Corniculati. De istius plantae viribus,atque usibus ad medicinam, quicquam certii haud defrehendimus.