장음표시 사용
141쪽
plina, quis ordo in partitione tanti laboris hic ibitῆInmtuto Caesaris, duae temper Iegiones pro
castris excubabant, pluresque partitis temporibus in opere erant, unde celeritcr factum est ut alij eruptionibus. resisterent, alij turres reduce rent aggerenaque interscinderent : omnis ve- .ro cx castris multitudo ad restinguendum concurreret. Cum in omnibus locis consumpta iam
reliqua parte noctis pugnaretur, sc mperque ii sibus spes victoriae redintegraretur,eb magis,qubd deustos turrium pluteos squibus tecti inselites antc turres preliabanturo videbant,nec facile adire apertos ad auxiliandum animaduertebant, semperque ipsi recentes defessis succederent, omnEmque Galliae salutem in illo vestiagio temporis polita arbitraretur. Accidit inspectanti Caesari, quod dignu memoria visum pra termittendu non existimauit. Quida ante pose tam oppidi Gallus,per manus sevi ac traditas glebas in ignem e regione turris proiiciebar, scorpioneab latere dextro traiectus exanimatusque concidit: hunc ex proximis unus iacentem transgressus eode illo munere fungebatur, eaderatione ictu scorpionis exanimato alteri succes. sit xertius & tertio quartus, nec ille prius est aprpp*gnatoribus vacuus relict' locus, quam resincto aggere atque omni parte summotis hostibus, finis est pugnandi factus. Daec igitur odi pugnatio Romanorum Gallorumq; prppugna-
142쪽
tio fuit, virtute animorum utrinque permagna, at maestinarum artificio, at constantia laboris tolerantiaque nequaquam pari. Et Vercinget
rigis, qui castra collat castris Caesaris habebat, permagnus error hic fuit, sui ex oppugnatione Alexiae cognoscetur qudd Romanos in grauis. sima noctis illius dimicatione, a tergo no sit adortus : nec enim tum omnis multitudo e castris
ad restinguendum concurrisset, si hostis a tergo castra ipsa oppugnasset. Itaque omnia experti Galli,qudd res nulla successerar, postero die c5silium coeperunt ex oppido profugere, hortante&iubete Vercingetorige. Id silentio noctis co- . nati, non magna iactura su orum sese effecturos sperabant, propterea quod neque loge ab oppido castra Vercingetorigis aberant,& palus,quae perpetua intercedebat Romanos ad inseque dum tardabat, iamque hoc facere noctu appar bat cum matresfamilias repente in publicu procurrerunt,flentesque proiectς ad pedes suorum, Omnibus precibus petierut ne se & communes
liberos hostibus ad supplicium dederent, quos
ad capiendam fugam natura & virium infirmuras impediret: ubi eos perstare in sententia videriit, quod plerumque in summo periculo timor misericordiam non recipit, coclamare & significare de fuga Romanis coeperunt: quo timore perterriri Galli. ne ab equitatu Romanorum vi Praeoccuparentur,consilio destiterunt:Hac io
143쪽
euna Caesari occasionem dedit ut hostes domo ilico uxorum suarum bello grauius urgerentur quam hostium externo . Hic Avaricensium e ror Vercingetorigis errore non minor est in i co oppugnationi hostium proposito, inutilem bello,imo, vires ipsa docet, perniciosam multiatudinem habere: haec enim multitudo in eu i cum coniici debuit,quis hostibus aditus non esset, ut de Nerviis antea dictum est. Ergo pretiuerroris huius, Avarici exitium fuit et sed fortuna multo maiorem e coeli tempestate occasionem dedit,iaeque C saris vigilantia hic dormiuit:sed . & utramque celeriter arripuit: simulationis etiadolum addidit oppidumque capit. Postero igia. tur die Caesar promota turri perfectisque operibus quς facere instituerat,magno coorto imbri, non inutilem hanc ad capiendum consilium t pestate arbitratus est, quod paulo incautius custodias in muro dispositas videbat suosque languidius in opere versari iussit,& quid seri vellet ostendit, legiones intra vineas in occulto expeditM cohortatus,vs aliquando pro tantis laboribus fructum victoriae perciperent: iis qui primi murum ascendissent praemia proposuit, militiabit': signum dedit: Illi subito ex omnibus partibus euolauerunt murumque celeriter compi uerunt: Sic per occasiones illas captum est Auaricum. Sed attende reliquam Caesaris disciplina, desperatis non pugnam , sed fugam offerentis: Hostes
144쪽
Hostes enim ret noua perterriti muro turribuo. que deiecti,in foro ac locis patetioribus cuneatim constitetant hoc animo, ut si qua ex parte obuiam contraueniretur , acie instructa depugnarent Hic Caesar suos continet, Scipionis lai datam illam sentetiam memoria tenet,hostibus qua fugerent viam esse faciendam: Itaque Galli ubi neminem iii aequum locum sese demittere, sed toto undique muro circunfundi viderunt, veriti ne omnino spes fugae tolleretur, abiectis armis vltimas oppidi partes continenti impetu petiuerunt: victoriae fruetus hic acerbior fuit, parsque ibi cum, angusto exitu portarum se ipsi premerent, a militibus, pars iam egressi portis
ab equitibus est interfecta, hec fuit quisquam qui praedae studeret: Sic & Genabensi caede qua
Romani caesi fuerant a Carnutibus & labore peris incitati, non aetate confectis,non mulieribus, non infantibus pepercerunt:hic alterum e roris illius est pretium,imbellis nempe multiti do hostilem rabiem 'nguine suo satiauit:Denique ex omni eo numero, qui fuit circiter quadraginta millium,vix octingenti,qui primo clamore audito se ex oppido eiecerat, incolumes ad Vercingetorigem peruenerui. Sic igitur oppugnatum est a Romanis & expugnatum Avaricum incredibili legionariorum labore no bellando tantum, sed multb magis fodiendo, m uriando, fabricando , locique interioris muniu
145쪽
tionem, munitione exterioris atque opere exa quando,frigora,imbres,fame denique constantissime tolerando: quibus tot malis lubleuandis, egregia ducis cohortatio plurimum valuir, sia-doris & algoris particeps fuit, praemia fortibus viris proposuit: fructus victoriae fuit,ut summa copia frumenti commeatusque reliqui exercita ex labore atque inopia reficeret amplissimaque praeda ditaret, atque hyeme nondum confecta hostes tato detrimeto stangeret. Avarici oppugnatio magna fuit, sed & dissicultate oppugnati ii & constantia propugnantiu non minor aesti- mada Uxelloduni oppugnatio. Uxellodunu C durcoruerat oppidum Uregie natura loci & in partes omnes, pr ruptiuamis saxis munitu, quo defendente nullo: tamen armatis ascedere esset dissicite: Flumen infimam vallem diuidebat i rumque pene montem cingebat: atque ita infimis motis radicibus ferebatur, ut nullam in partem depressis fossis derivari posset: A Drapere Senone& Lucterio Cadurco occupatur. Canianius Caesaris legatus trinis excelsissimo loco castris obsidet & ab his vallum in oppidi circuitu ducere operibusque cingere instituit: Drapes MLucterius ne fame opprimerentur, seu metati nis caussa cum parte copiarum exeunt. A Canianio uterque separatim fusus est: oppidani tamen animo constanti resistunt. Caesar huc profectus, cum magna fiumenti copia oppidani abund
146쪽
rent, nec ulla conditione adduci possent, aqua prohibere eos instituit, ut quos neu ue armis neque fame potuerat,siti domaret. sea stu me aue tere loci natura prohibebat: Erat autem oppidanis difficilis & praeruptus eb descessis, ut prohibentibus Romanis sine vulneribus ac periculo vitae neque adire flumen neque arduo se recipere possent ascensu. Qua dissicultate eorum cognita hic eminus praelium factum est aduersius oppidanos. Caesar sagittariis funditoribusque dispositis,tormetis etiam,quibusdam locis contra facillimos descensus collocatis aqua fluminis prohibebat oppidanos. Sic aqua fiumianis erepta est. At fontis aqua supererat, quo omnis postea multitudo aquatum conueniebat:sub ipsius enim oppidi murum magnus fons a quae prorumpebat ab ea parte quae sere pedu C C C. interuallo fluminis ci ritu vacabat. Hoc fonte prohiberi posse oppidanos cum optarct reliqui, Caesar unus videret,castrensis labor ille oppidorum expugnator reuocatus est non sine magno periculo E regione eius fontis vineas agere aduersus montem & aggeres instruere Caesar cc
pit magno cum labore & continua dimicatione: Oppidani enim uoco superiore decurrunt Meminus sine periculo praeliantur mulcbsque pe.
tinaciter succedentes vulnerant: non deterrentur tamen milites Romani vineas proferre,&labore atque operibus, locorum vincere dis
147쪽
cultates: noui praeterea laboris artes adhibent, eodemque tempore tectos cuniculos agunt ad caput fontis,quod genus operis sine lio periculo & sne suspicione hostium facere licebat. Extruitur agger in altitudine pedum nouem, collocatur in eo turris decem tabulatorum,n5 quidem quae moenibus aequaretur sid enim nullis
operibus essici poterat) sed quae superare fontis
fastigium possiet.Hic vero si operaeprecium tu γris altitudinem decem tabulatis erectam considerare,non ut aries primo tabulato murum sub rueret,aut secundo pons aditum in urbem fac ret : sed tantum, ut summis tabulatis librator de iaculator, aquatione oppidanos intercluderet. Ergo ex ea turri cum tela tormentis iacerentur ad fontis aditum,nec sine periculo posset aquari oppidani,non tantum pecora atque iumenta, sed etiam magna hominum multitudo, siti consumebatur: Nec tame tanto malo obsessi,vllam deditionis mentionem faciunt, sed cupas sevo, pice,scandulis complent, eas ardentes in opera prouoluunt. Eodem tempore acerrimὸ praeliantur, ut ab incendio restinguendo dimicationis periculo deterreant Roman M. Magna repentὸ
in ipsis operibus flamma existit: Quaecunque Gnim per locum praecipitem missa erant, ea vianeis & aggere suppressa, comprehendebant idipsum quod morabatur: Milites contra Roma
ni, quamquam periculoso genere praelij loc
148쪽
que iniquo premebantur : tamen omnia fortissimo sustinebant animo. Cohortatio utrinque non deerat. Res enim gerebatur & excelso loco dc in conspectu omnium, magnusque utrinqtie clamor oriebatur,i ta ut quisque poterat maxi me
insignis, qud notior testariorque virtus eius esset telis hostium fiammaeque se offerebat. Mirari lubeat in tantinerum prope desperatione Caesaris ingenium: praeruptissimum montem cernebat , qud etiam si nemo defenderet armatis ascendere dissicillimum esset: attame cum complures suos vulnerari videret, ex omnibus oppidi partibus cohortes montem ascend cre dc simulatione moenium occupandorum clamorem
undique iubet tollere. Quo facto perterriti o pidani, cum quid ageretur in locis reliquis esset 'ignari, reuocant ab impugnandis operibus armatos,murisque disponut Ita Romani fine pritu saeto, celeriter opera , flamma comprehensa partim restinguunt. partim interscindunt. Cdmpertinaciter resisterent oppidani, magna etiam parte suorum siti amissa, in sententia permane bant. At postremum cuniculis, venae fontis intersciis sunt atque auersae: quo facto, fons aquae perrenis exaruit, tantamque attulit oppidanis, salutis desperationem,ut id non hominum consilio, sed deorum voluntate factum putarenta Cuniculoru artes videlicet ignorabant, ut Suensiones,ut Aduatici machinas ambulantium tu
149쪽
rium: Itaque religione deorum tacti & necessetate coacti,serradiderunt.Sed ista similis deorureligio necessitasque Caesarem aqua sim inter Alexandriae interclusum nihil tetigit,nihil coegit, ut postea dicetur, quin militum animis ad si diendos puteos incitatis, magnam una nocte vim aquae dulcis inueniret. Hic igitur simplicitatis error Gallorum animos ad aeditionem induxit,in qua non multo mitior C sar fuit,quam C saris milites in Avaricensi expugnatione fumrant: omnibus enim qui arma tulerant, manus praecIdit, vitamque concessit, qud testarior esset eorum poena: hunc enim victoriae Ductum filii
statuit, ut exemplo supplich Gallos imposterum
deterreret,quo minus se tali constantia in libe tatem vindicarent. Sed in hoc contentionis diamicationisque genere non omnia Caesari secunda successerunt: duplex enim ad Gergouiam de ad Dyrrhachium detrimentu & discessus utrimque turpis accidit. Gergouia posita in altissimo monte a cuius ima vaste ascensus recta regiones nullus amsi actus intercederet,mille ducentos
passus ad muros aberat) omnes aditus difficiles habuit a medio ferὰ montis in longitudinem ex grandibus saxis sex pedum vallum Galli prodi
xerant: urbi duo praeterea monte adiungebam
tur,alterius dorsum propE aequum oc angustum, qua esset aditus ad alteram partem oppidi: alter mons E regione urbis ex omni parte circucisus.
150쪽
rior n montem & adiunctos montes militibus armatis compleuerant nec ullum fere dicm intermittebam, quin eqtie stri praelio interiectis sagittariis, quid in quoque estur animi ac virtutis suorum perici taremur. Cariar perspecto urb ssitu, si alterum illu montem, qui erat e r gion urbis teneret, se & aquae magnam partem S p bulationem liberam hostibus erepturum putabat. Silentio itaque noctis priusquam sublidi uim ex oppido venire post i, praesidium G illorum deiicit, ibique legiones duas collocat, ac fossa iii duplicem duodenum pedum a maioribus caiastris ad haec maiora pcrducit, ut toto , repentino hostium incursit etiam singuli comeare possent. Ergo hic Caesaris ad Gergouiam dolus suo cessit, unde binis castri, Gergouia obtic cri coepta est . Interim Caesar ad Heduorum decem millia quae ad hostem deficere dicerentur, ret, nendum, subito e castris ad viginti quinque millia passuum egreditur e castraque ipsa lunam is
Gallorum copiis oppugnata, aegerrimc Cum viris tum tormentis defensa sunt: Ac nisi Caesar postridie, pari celerita ic recurrisset, actum de castris Caesaris videbatur. Hec prima Caesari pla gasuit, unde huius expeditionis eum poenitere coepit. Sed cogitanti queadmodu intcgia fama disced ret,accidere visa est facultas bene gerendae rei: Montis illaus oppido continentis iuguva