Responsio ad Caluinum et Bezam, pro Francisco Balduino iuriscons. Cum refutatione calumniarum, de scriptura & traditione

51쪽

neque omnes abs pr postero tuo iudicio pendere, cu & teipsum absoluis, ubi reus

es,& simul, ubi es accusator, alios conodemnas. Falleris, mi Caluine, salteris, cum

tantum tibi sumis: neque quid tibi obij ci iure possit, curas. Nobile fateor & illustre est vetus exemplum Iudae atque Israelis, cum quaeritur de Apostasia aut schismate Ecclesiae. Sed in applicatione ut loquuntur claudicas. Viciosa saltem ut scis est coli petio, ubi pro consesso sumit, quod est controuersiam: ubi inquam est illa quam vocant petitio principit. Ergo

non possum no mirari,quae temuleta confidentia, tam valde te inebriet, ut statim, quod vis, efficere atque euinceret osse in re tanta putes, vel solo sibilo. vel confuso aliquo clamore. Nihi est cur labores in ' exemplo explicando, quod est notum de consessum.Sed cum ad aliorum temporii usum referre id vis: tum vero, laboranda tibi est ut nihil detorquere. nihil in uerte' re, nihil deprauare videaris, atque ut prae stes probesque, quod scis requiri, vite eripias, aduersariu constringas. Saltem, notatis etiam temporibus, liquido imprimis ostendere debebas in historia Ecclesiae Christianae, quod in Iudaica legimus, ut

certa

52쪽

certa sit similitudo desectionis. Debebasti hypothesim tuam in collatione ita pingere,ut etiam cu voles le roboa pro Roboa,&rursus Roboa pro Ieroboam, & luda pro lsraele.&Samaria pro Hierusale, atq; e diuerso, habeatur,agnoscatur, salutetur. Nam vereri alioqui debes, ne exem .pl u, quod lauciast i, in te retorqueatur, &te premar. poti usqua liberet, si homines sinplices singula propius excutiant.Quid enim Audimus Iudaica Tribit, ut vimul tis & superstitionibus& vitiis contaminata sit, tamen qui perstat in Templo Solomonis di in eadem successi oe, haberi pro Ecclesia Dei. Alias vero Tribus, ut ut maiorem siue pietatem, siue religionem si . mutent,& maiori gloria elatae sint, tame,

quia nouum altare erexerunt, damnari

desectionis.Vtrunque quidem Regnum. In ultorum sceleru accusari sed hoc poη sterius multo magis , quia ut ipsemet fateris in externa quoq; specie religionis peccaret, hoc est, abs Teplo Solomo is se. cessisset. Sint san Eno dissimilia nostra te Pora cui cu lachrymis confiteri cogimur Sed iter u dico cu instituent et crura M. verendit tibi eli, ne in collatioe offendas:& ex comparatione aliud , quam putas,

53쪽

iudices sani cordatique colligant: nequo

et is exemplum ipsus Iehu, quod repet ut tui reformatores ex Regno Israelis, te liberet: neque rursus tibi prosit quod tu in eadem illa tua Declamatione prima, mihi 'obi j cis, Uriam Sacerdotem, altare simile Damasceno erexisse atque extruxisse in Templo Solomonis.Nam cur illud tandε mihi exprobra, scur non potius caues, ne cum Tribulauda, tuam Tribum compa

res, simile quippiam de tuis nouis substructionibus dici possiti Equidem laudo Ezechiam Regem, si eum dicas Damascenum illud altare euertisse, &Templupurgasse. Sed tam obseruare deberes, eusimul non deiecisse altare abs Solomone ςxtructum: quam, quia confregit Serpentem aereum olim abs Mose erectum, exi-

si mare non debes, tibi licere, quiduis in

Ecclesia tollere,abrogare,abradere. Me

mini etiam te in eadem declamatione obiicere, quod non solu Hoseas, sed & Malachias sui minant aduersus malos sacerdo/ tes. Recte &fortiter. Sed obseruare rursus debueras, Malachia, ubi probauit eos nostare pactis & coditionibus Levitici sacerdotij tame hoc alioqui no inuadere . Scis minime mea priuatim interesse, quantum

tibi

54쪽

tibi sumas vel non sumas t& inepte propterea mecum ea de re litigas. Rei pedibus trahantur,per me licet, ut ille olim Romanus dicebat. Sed tua interest,aliquo freno admonitionis, vehementiam tuam atque intemperiem reprimi.Neque tamen nunc illud suscipio, ut te, potiusquam me, admoneam, aut quicquid ex illis sacris, quae tu interdum contorquendo osers, exu

em piis colligi sortasse recti us posset,quod

quidem etiam tua interesset abs te no ne, gligi, inculcare nunc velim. Sed praeterire non possum,quod bonus tuus apostolus Beza in Posiaco conuentu interrogatus de ratione sui Ministerii, protulit exemplum Eliae in Carmelo sacrificantis. Sciebat factum hoc singulare & extraordinarium multis modis fuisse. Non ignorabat legem non nisi sacerdotibus ex stirpe Aaronis permittere, ut sacriscent,neque alibi quam in Templo Hierosolimitano hoc permittere: ut neque quicquam est, quod Prophetae magis reprehendant in Ι-sraelitis, quam quod alibi sacrificarent. Cur igitur Beetae placuit nouum illud Elia exemplum An quia Deus singulari quoque signo testatus esesibi placuisset Minia me. Non enim Beza liquo i ii testim

55쪽

nio suum ministerium tueri potest. An potius,quia Elias tunc extraordinaria potestate usus sacerdotes Baaliticos trucidari it Quam vereor, ne id nimium placuerit tuo

B Ze, qui hoc se imitatum sedulo esse gloriatur : neque sibi nunc obi jci patitur, quod christus respondit discipulis suis, aliud non dissimile factum Eliae aliquando

imitari temure volentibus. Amabo,mi Caluine, qui et sὶ κο ονλίας concionari soles

ecquiὸ de tui huius boni Prophetae vesania iudicas i Obsecro, quiduis potius in Prophetis selegito , quod imiteris. Alia praeclara sunt Eliae facinora in liraele, quae imitari possis. Ego in nostri temporis schismate, tantum adiiciam, si, quod iacias, Prophetas sequi velles, multo religiosus facturum esse te, si ad eorum mo. dum & liber esses & continens: si plus tibi non arrogares : si quod illi non occupa runt, non occupares: si non esses dux aut a sentator sanguinariae factionis: si sanctae conciliationis potiusquam cruenti dissi- dij. hortator esses: denique si cum hodie quoque vides prodigiosum & horren,

dum ει plusquam ciuile illud bellum in Ecclesia, quod Zacharias describit, Iuda inquiens Pugnabit contra Ierusalem: hoc

56쪽

est alterum in illa etiam una, quae sanctior esse videbatur,Tribu disii dium atque schisma, quo nullum posset esse in ipsis visceribus funestius: ita cohorrescas, ut nihil nis de sarcienda concordia cogites . Interea. studio parti u minus te dares, &ijs de principatu & titulo certantibus potiusquam de emendatione, magis imitareris Hosaeam atque Amos, quos scis non minus in impietatem Iudaeorum quam Israelitarudetonare.Imo vero Amos, tam et si aduersus Israelitas potissimum missus esset, pri,us in suos Iudaeos inuehitur,& imprimis exclamat,eos spreuisse legem teliouae. Sed Seos accusat, qui non dolent propter afflictionem Ioseph.Quid & hoc exemplum

te moneat,atque, Vtut interpretando eludas,abs te nunc exigat,non ignoras. Mihi modo liceat, in hac tam tristi rerum tem porumque confusione,illam etiam precationem edere atque repetere, quam dictat psalmus octogesimus. O Domine,pupastu fra8lim,auscultartu, qui Isse' tantuam inem ducis, qui 'des inter Gem. bim, assulge. coram Dbraim . Beniamin UM nasse, citatuentiam tuam, in. Tum verritum etiam, non solum sperabimus iterum

57쪽

pe collecta rursus ecclasia,& post miseram

dissipationem in unum corpus coalescen . te,oculis cernemus, quod olim promisit

Hoseas Propheta , O gregabuntur filii fuadaismi Istaei via , ω conIIituent sibi caput

unum.

Non est meum,Caluine de huius unitatis restituendae, schismatisque tollendi ra.

tione disserere.Non enim tantum mihi arrogo,non tribuo tantum : neque nescio,

quanta sit intelligenti e meae, hisce presertim in rebus,imbecillitas, vel potius cali, go. Sed ubi nihil praeiudico, rogo, liceatne libere te confialere,qua do re idonetos huiusce quaestio his iudices lubentςr rogauero ecquid inquam)placeat, quod hisce diebus ab homine doAo atque religioso audiebam/ Dicebat, dissidium religionis inter Iudaeos Hierosolimitanos & ista. et itas Samaritanos, magis de forma quam de substantia suisse: neque tamen de forma tota, sed tantum de loco adorationis. Dicebat, Christum postremo hanc litem

ita diremisse, ut quamuis Iudaeorum causam meliorem esse significet: tamen neutri parti addica x: imo vero utraque reiecta pronunciet, ven isse tempus, quo neque in

58쪽

rἰtano adorandus sit Deus:sed ubique adoretur.& quidem spiritu atque veritate. Factum id este in Ecclesia Chri stiana,quae

Apostolis abrogantibus ceremonias Mosaicas, susce scit, affirmabat, cum &ipse Christus tale tempus indicet:sed te recla, mare videri, nunc primum tempus illud venisse, quo id praest ares: Iudaismum vero in Ecclesia hactenus hesisse. Hic se ab ste dissentire confitebatur: consentire vero posse, si tantum diceres, postremis baiubarorum temporibus plures fortasse, quaerat necesse,cumulatas rursus ceremonia,

fuisse: vel eas quae recte & utiles erant, fu, isse quodam ab usu deprauatas. Quid igitur tandem Vt lis finiatur,exi stimabat rursus cum Christo dici posse, neque eo, ne que tuo modo agendum in cultu Dei es,se:Neque tamen plane nouam esse emn gendam Ecclesiae sermam:sed legitima reformatione redeundum esse ad eam, quae fuit meliori seculo, hoc est , quam olim Ecclesia libera, & integra, & minime barbara,secuta atque amplexa lubenter est, posteritati veluti praescripsit. Quam certZ commodὶ & facilὶ imitari licebit, si tu i a te tuis ve, ut in alijs, naturalem illam, quae obstat, ambitionem , serio castiges:

59쪽

quam, cum de samaritanis loquererIs. ea- stigandum esse scripsisti. Θia inquisγ iu

eracio esse cupimus,aegerrime ferimκε nos contems M. f. olue bis est communi humanae naturae morbis, i velit qui quesiva vitia placere auis. Si suis autem nos oe noIIra improbat, statim sine di bui. mine irasicimur. Excutiat Ρεμ q*e: ω boc siverabia semen in animo suo repcnet, donec extirpatum. Spiritu sancto fuerit.

Nihil verius dici posset .sed quod aliis

dicis,libi dici non vis. Imo ne quid hic aliis concedore videaris, audes eodem loco dicere,statim ab Ecclesiae exordio hac in parte, qua do nunc agimus,peccatum esse: quia ut ais plus valuit stulta Iudaismi assectatio,qua decebat. Vide,obsecro, si quid per iracundia vigere potes, & quos& quid

accuses.Scis,ne Petro quidem,cum videreis

tur Ιουδ ζειν aut pepercisse aut indulsisse Paulum. Scis non modo ad Galatas, sed &ud Hebraeos Epistolam expungere totum Iudaismum. Scis, ne is inualesceret,Apostolos magno consensu cauisse in suo statim , Concilio Hierosolymitano. Scis, etsi de festo die Paschatis diu litigatum iit,tamen eorum opinionem non praeualuisse , quae ad aliquem Iudaisimum accedere videbatur.Praetereo nostrorum non solum acem' rimas

60쪽

i mas disputationes,sed & seuerissisimas leges aduersu Iudaeorum non minus quam Paganorum sacrificia. Interea ecquo tu ore audes dicere surgentem primum E clesiam quae in Iudaismo abolendo tanto. pere laborabar, ludaismum stulae assectanse Quid Si ita si lipropὸ est, ut dicas Ecclesam christi non fuisse.Si illa non fuit, noque aliam,quae fuerit,ostendas: ecquo res redit Quo ergo euasuram esse putas accusationem, quam instituissImo vero, qua eam probatione fulcies t Nihil enim egeris, etsi probes quaedam semper in viso. tasse fuisse,quibus&olim Iudaei usi sunt.

Scis enim non omnium veterum rituum

eandem fuisse rationem: neque discrimen nescis. Et multu etia interesse , quo quid animo aut fini fiat, non ignoras . Denique multa sunt in speciem similia: quae tamen eadem non sunt.Neque non quaeda sunt. quae communia utrique populo esse ρossunt,&sunt omnium gelium temporumque. Exclamas quodam .in Malachiam imeo: BGuis ast re erigit, euertit crucem tariari. Hocii nunc dicis de Iudaico altari Holocausti: fateor. Sed aliud fuit altare Chrisitianorum: quod cum christi cruce opti- r αὸ