Acutissimi clarissimique viri M. Iacobj Almain, ... Moralia, que vocant, cum ipsius authoris et Dauid Cranston additionibus, nunc denum & nitidissime impressa, & a pristinis mendis spurcissimis vindicata quibus ad finem, preter elegantissimam vesperi

발행: 1525년

분량: 381페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

tes actus coringenter bonos Guis no requiratur specialis immeduitus 1 requiritur tame mediatus: mres quiritur dilectio deis ad quS cdcurrit inimediate meciauteririlis ut Sco. tenint oppontus in ad bene agenda moltis hons:

tate et nouisa

tuum.

entia sit 'oliedus dabitus .

sed qr nd ponebat charitatem necessario requisitam ad merendunt. De bonitate et malitia habitua in generali. cmures. Osto deterniinatu est de bonitare et malitia actuum:cosequeter agenda est de bonitate et malitia habitusi. Et minio in generali queris: in qua poteria ni ponedus dabitus:an indifffereter in omni:vr in aliquat et i aliqua iid α--m no sit ponendus dabitus in qualibet poteriar nota est:qr in lapide ex frequeti descem deorrum i no ea satur habitus.Similiter dicendu de aliis agentibus pure naturalib'. Restat ergo 'cedere-in aliqua sit ponedusi et in aliqua no.sed quare poli' in una o in aliae Dicut alia qui docto. QuJdo aliqua potentia est ita determinata inno potest in ptrarium :in illa poteria iid est ponend' dabistus. Sed qii potentia est indisse ad duo oppositat qrpotest in 'mu i et in aliudun illa est ponendus habitus. Exenas pisi primi:1 apis est potetia determinata ex se sola ad motu deorsum:et si mouear sursum s doc est ab alia potetis. i5 in lapide et stequeri motu deorsum s non causas habitus. Exenipla secuduvtvolutas potest velle et nolle:et ρpterea ex frequeti clicitioe volitionu causae habitus in ipsa incunffs illa ad psimilia velle elicieda illis ex quib' genit' est. Gimiliter diceda de nolle. CSancρο Tho. dicit u nd est sonend' habitus dilectiois dei acquisitus: qr volutas estra determinata ad dilectione dei in non pdt in oppositat secunda eu. ideo no causatur dabit' inclinas ad dilectiosne dei.et de deo clare viso est sermo. Econtra.sequir in in intellectu ex frequeribus assensis' primo* principiosi nocausaret dabitus illoru. sed hoc est falsum. cosequina pta. intellectus est ita deterininat' ad assentiedu primis principiis p se notis s*no por illis dissentiret nec assentire costradictoriis eo*:g no ponunt habitus in intellectu resveactu primo I: principioru .sed hoc est falsuiu .qo m.Bristoteles inter dabitus ponit habitu qui vocat intellectust incunas ad nsensum prinioru principioru. 3 te post frequentatione assensua circa umapncipia i donio secipit se magis propin ad assentiedum illis:et fortius assentit m pri ergo.

112쪽

res, ectu primo; principiora per se notoru n5 ponatur

Dabit' i intellectu. unde dicit Scinin scoo:Sicut no posnitur dabit' causat' ex notitiis intuiti uis: ita sire noli a prehensiuis primop puncipiora per se notora positis no est in potestate intellect' quin assentini illis.ergo non est ponend' habitus in intellectu inclinas ad assentiedii prii uis pucipiis. Et ad Aristotele dicit: up intelleci' habiat' inclinat ad asensu pucipioru no unio q no sunt p cinota: sed nota per experietianis uel aliudelet iid ex re ranis. deo respodetur coclusiue et Obabiliter: σQuando poteria e ita deterniinata . potest iniistud et iid pote stiri oppositum:et possis omni necessario requisitist necessariis coagit illic in tali potetia non est polied' dabit'. Sesquando poteria est indifferes ad duo opposιta: vel Quis non sit indinei do ad duo oppositas est tame ita indisseres non sit indifferes ad duo oppositas est tame ita indisse in Oinnib' necessario resistit ad yductione illi' ponisi nonecessario coagit: tacin tali potetia est ponedus dabit'. exe inplsi primi i ut re pectu teperantie ponitur dabitus, Exembla secadit ut respectu felicitatis nZ nullus potest nolle felicitatemec uelle summa miserim secudum conimuniolem opinione volutas est ita beternilitata aὸ unatootest in contrarium: sed tamen omnib' necessario π no potest in contrarium: sed tamen omnib' ncredi id adsductione felicitati possis:volsitas no necessaurio coagiti tinnio potest suspendere acta situ. 3d

di ne ad felicitate beber poni dabi i' inclinas et sue itelle crus est ita determinat' ad assentienda primis uncipus: in omnib' necessario reqsitis positis: puta simplici apprehensione et c.non potest quin assentia igit revectu illo pno ponid dabitus, smelius est dWere utrobicu :quli do alia qua potentia sic se habet in passuefactioinera in oppositu i sine assuefactione virorum: in illacili' ex fin

1bam' dabitum nisi p doc in taciti' potetia exit in acta. rgo ubicum Voc reperitur ' debem' ponere dabitus tinullo alioJgnotanda . no reperiunt potetie in dyp ergo ubicum

natur dabitre inimediates nisi intelleci' et uoluntas: quia iste potetie no sto ad ali dia deteri uinaturiqinpossint inoppoata. na bato in volutas ad aliquid sic deterininet: tame in libertate sua est ponere vel non ponemr illud. Si, iiii liter in assensu coclusionis respectu fidei no sice: quo, nia intellectus no ita necessario deterniinar aretire con

tur tus inimciliate nisi in intellectit et rciunta

113쪽

m bonitate et malitia

Cconsequerer videnda est quomodo mutatur ista bonitas habitualios an a quolibet actu causeture Riideis p mpositioes. orima: no quilibet actus cst elicitur seu coseratio diibue uatur cautat alidd de habitu. probatur.capio vnu iniictus να perata qui elicit acta temperantie.3am iste acreno causlucit um Larbabitu riserantie. probatur:quia non pol esse dabit' bitum. tiserantie simul csi habitu opposito: so intemperantiet immo oportet π prinio ali' dabit' corrupatur: sed ille noScbaνα illico corrupitur. ergo. CScoa propositio. omnis actus positio. reperies subiectu neutru.i. no magis inclinatu ad boeil, maxima ad aliud lin qo potest a duci talis dabit': et nonabituata ad doc nec ad oppositu: causat aliquid habit'. probatur. qi cum aliquod ages est sufficiens ad iducendii alique effectum mi edietas illius agetio sufficiet*ducere medietatem illius enectus.3gitur si acre multu intestis sumcircausare dabitu: sequitui medietas illius act'. i.acre iduupio nilii' intestis susticit causare habitu in duplo remissio reni. et adhuc per maxima predictΣinci' adduc in duplo minor sufficit: et adhuc in duplo minor: et sic in infinitum CProbae secudo. 1auadocuis sui duo eiusde speciei spe, cialimine agetia pure naturalia sola differetia penes masis et ni inusia intestim potest in aliquem effectum: iniit' interum potest in simile effectu: licet etiam iniit' intem: ' ut calor potia producere calore in manu: in duplo reni insior calor potest .pducere remissiore calore in manu. et aduhuc remimor calor doc poteritiet breuis iid est dabilis cauior qui possit alida caloris in manu Oducere.et hoc ut sup pono seclusa resisteria. CEt sic cocludit. ois actus por test Oducere aliquid habitus: sed illud no vocatur dabis, t':cu deficiat pnotatio: scue in sit de dissicili mobilis a subuiecto. sed vocat dispositio: χ3 quando acre est ita remiso in no valet dabitum permanentem viducere: sed sola aliud remissiust eiusde tame ronis cu dabitu. Ccoua ista maxim1 instar apo oclia quarto 4 libeto de notitia intui, tiuas Q causata aOpin4 et no a remoto immcit care iudicium P sortes sit do: et iij ipa causata a Ppiquot no dissere a se causata a reni olol nisi penes intesu et remissu.igit Reade notis sipodes apud oclij in. Plogo sententiarum questioneyriotia in tuis maint notitia intuitiua sortI cu sola specie visibili no e stutiva an ficies causare iudiciu amrinatiuuini immo poli' iudicia possit cati nefatiuunil quo scilicet iudicatur . sortes no e:ut si a sosare iudis to deo conseruaretur sorte non presente: qr ad hoc up poncium. . iιtcstspecie visibili causare iudicium amrmativas requiritur obiectum me quod concurrit cum eis ad causana dum illud iudicium affirmativist. Secado supponitur et enotum in pbilosopbia ae asta naturale aliquando est pos

114쪽

i-iudiciu amrniatiuus et non a rea AS prouenit ab obiecto: et hoc ideo qr obst obiectu est obiectu. nain ita cocurrere cum causandus siue a remotios siue a intelas siue remisci. Unde dico in si illa nocausae ab obiecto remotos ni in appropinquato causa

eucere actu reperantie partibiliter

ab ipso.b .p3. et diuido utrum D Dati proportionales maiorintin

quentia. Et sit prima propositioic iuslibet.' aliqua producis ab dabitu. b.siue ab aliquaLinetra alii ' i'

actus,a.que non producit'

115쪽

seeund&partem. Et secunda pars probar: quia primaritdietas scom cuiustinet sui aliquid precessit quXlibet paratemb. et totum.b.igit r. Secunda propositio. Quelibet esuio. paro. a. Dducit aud&b.et tamen multe producatura.b. τ hoe non inconuenit respectu diuersarum partium. nam nunt eadem parsproducitur ab illa parte quam produacit: sed stam diuersas partes actus.λMducit.b. et ecotra. in ossibile et implicat . una pars qdequata actus.a.producat unam partem adequatam habitu&b. et

. illa producat illam partem actus.a. aqua est producta illa pars habitus. dinam sicut implicat . Miquid sit priua et posterius tempore seipsos ita et nati ra. CDe corruptione dabitus. capitul Vnii. 3ctum est no semu quilibet actus Oducit aliquid de habitiis qn est in subiecto resistenstia tabitus edtrarii.Scto dictu est: in rubiecto non est habitus cdtrariith:quilibet ac est stimciens ad xducenosi alida eiusde m -ciei cum habitu.cinde si mapyiis actus sum viatoducere acta intensum:quilibet eiusde spe oς, dim sotu penes intreum et remissum ab illo νpter rφmissio nenis erit suffici *ducere habitus licet remissum. nunc vero agenda est de eorruptione habit': utra videlicet co

riimpar habitus sola per actus c trarios actibus ad quos pnψης υ inclinatentauit in non: ei si sici apud poneEs dabituri

yWM circa prinia principia per se nota i ille habit' esset incorrua bilis:qr non pol haberi actus conariu': hoc in dissenanis circa prima principiat vel assensus piradictori'. CSta militer habitus se litus ex actibus quib' appetinius benatitudinet non est corruptibiliolm non poteri daberi actu' trarius: in nemo possit nolle be/titudines vel velle mi serimerso ille dabio esset incorruptibili'. si preterea aliqui habitus corrupune per sola cenatione i line eontione actua edtrariora.Gatet. experietia docet si alius alicut coclusibilis habiti ex multis actin' acquisiverit: et longo e perseueret sine actu ad que inclinat thiis habi l illi obliuiscis: si erit corrupretet nd per pirarios acre: erso cod

ii dabitus p cessatione ab actui et no sola per acre pira nos. C3 opposita arguit: habit' remanet sine actit actque inclinati etili in esse intenis per alio tp..ergo' noi supueniat alia causa ob cessatio ab pcnuralis dabit nianebit i pperitu.vo. iste habit' in isto Ne no diminuitham in isto me hue pseri areflet no deficit alici rounta ad seruatione.is in diram magno tae cesseri damo rid ponas acocdtrari'irenianet cede cause pseruates s si

116쪽

notadsi in eoinunt philosophia cν alioue Em e memeta corrumpi no cotingit nisi tripliciter. ζadbuc duo miniimolaccides. Secudo modo corrumpit accides in ' φη-cotraria: sed solum per deinc ut per absentia corvoris tui tition lyzuVμη ςn stintiliter notiti a intuitilia e impie mccideolso per absentia obiecti. mio modo eomini irrectus pe e so ad positionem cause edtrarie: et hoc vir

2 vh ἡ . - videlicet quMo potest me in eodem subiecto: sed solum vir aliteri licui ad I

trariatur virtualiter caliditati:or Dotest 1 AD oro mise

occides pura per cessatione indui si m, ruptiois nil acre cotTarius.cessatio rili mutitaque noynuireret non cessario. nee eoim si brubiecto

117쪽

De commonebabitus.

ocham in tenet oppositu in fine tertin is seoni opiniona

comune ille dabitus est incorruptibilis per naturam qui causae ex actim uolendi beatitudine: et ex actibus noledimiseriJ.sed de habitu scietie:aliquis est diu dabituat' circa aliquam pclutione. si diu cesset ab actumon poterit eucere actu: et no est corruptibilis per actus cotrarios. orisu per sola cessatione ab actu. si Respoderoclia in qua is questione predicta in solutioneinai dubii dices.vι cor rumpitur dabitus: qr deus per cestatione diuturna actua unit coseruare. vel corrupitur quia in corpore runt a que qualitates producte ab actibus illis que Palteratio nem corrumputuri que necessario requirunt ad coserva' rione habitust pro quanto ille qualitates intest requi ne Bd hoc et sensus cois trabeat suos acre: et ad desitionem specierum sensitivaru in parte interiori opter alteratione illap. Labico tertio*ille ide dabit'niane otra.post diuturna cessatione non pol recordari illius coclusionis. Uerii est.et non nisi Opter defectu illius habit'.nesoninamoopter defectu alicui'cause q necessario re bis cu itellectu et habitu ad exeundu in actu. et illa causa est aliqua qualitas corporalis extrea in phStasmate que corrumpi addentioneni speciem sensitivarum in parte interiori Opter alteratione. 3deo no est ex ceslatione ab actu:sea. ex corruptide alicuius corporalis vi dictum est. sQualitates corporee non sunt requisite adcdseruatione dabituri in anima. oatet de anima separata que pol acquirere dabitus: sed dabitus M lhoc statu no potest exire in sua acta nisi mediante corpore quod alteras crebriter: ad cuius alteratione impeditur activitas dabit' i sicut anima in doccorpore iid potest videre indivisibilia: secus est de anima si parata. Dieronymus in Mimo biblie ait. Discam' in terris quora scietia remanet in celo. nota up si caro maneae inalteratas donio exibit ita facile in actum in senectute sicut in iuuetute: sicut dicit Bristo.primo de anima in sesnex haberet oculii iuuenis etc.3n patria no erit alteratio: erso semper potest homo exire in actu. pol tamen domo supplere dac corporis alteratione p actua fremetationε sicut senex instrumetu supplet.cvisum oculari 3 ei anima et dabit' maneati sint cause naturaleslnd potest i me exire in acta defectu instrunientu pateri quando culter sit obtusus et manet eade manus et culteli'. Jget ista est resolutio pinunior et a=babilior:vc3 . nun b corrumpie habitus acquisitus naturaliter nisi per corruptione subincti: vei per corruptione conseruantis:vel per actus cotrarios actibus ad quos inclinat ille babitus: qr sunt νducti

in habitus cottaris . quo sequit*diuiditur tabit' per

118쪽

:ti a intenstrat corrumpit ali postea illo corrupto totaliteri Iduu

di cotrarie nutro inodosiopatiundicendu est de quibu .X es turalib'Ubi ergo no pomini elici acrera, b ς' corruptibilis per natu,

Thomas: quado actus no et aere actus primora principiora: babitus illorum melius est dicere in per sola cessa medio nid se dabeati in in v p Iabile ma

Pecotrarietate habitust cruxi: 'Desi sequenter dicedu est de edtrarietate hau

xibiles et pati adinvice. Sin hi 6 Izliaq-iμπ' fetus.Sinassensus fidei clusionei sunt incopatibilis. quest attede ex incopatibilitate et edtrarietate attuli

Pepparis bilitate actuti et habitua.

119쪽

sillosi duorsi actuit. Ideo non sit edeedenda σaliqui duo dabitus sint adinvice edpatibiles quorsi actus stini incomtibiles : nihilomin' est cocededumq aliquis amis est ined tibilis duoes actibus simul iunctis: et iii habit' illius acre est edpatibilis duobus illis habitibus stimul iunctio illora duora actua quibus ace' illius habit' erat incopatibilio: vi dissensus coclusionis est inc an alis assensinus duob' quoru primo assentio antecedent et L . secvdo assentio bonitati cosequentie.illi em duo no stantcii disIdnsuroclusionis:qr qui assentit maiori minori et anitati equesie:de necesntate assentit clundu nisi obex fueriti et in dabitus qui causae ex dissenui sciunois 1 coIras.. e L dabit'. patet minovsit sortes 4 dissentiat frequeter alicui pcuisioni :tuc aequirit habitu.volo in frequerer aduertat circa bonitate psequetie: erno circa amtecedes.ili causatur habitus circa bonitatem c6sequetiri postea aduertat frequetor circa antecedest et no circa boanitate etsequerie:llic assentit ancedin:t ex illo assensu frequeri an cedeis mutabis dabit'. tuc talis habebit tres has Bit'inter se eopatibiles:qvaci' un'sputa dissensusscit inscopatibilis in duobus acties alteroru duo* dabituu.ergo maestio. Propositivs potest O negare . assentiet antecedem et dicere in tam e dabimuutrobica repugnatias sicut actua.et difficile est opposita ostendere.Jeraratra predicta arsinexbado . sint dabiles duo init se crearieteo . ucti a duobus actibus inrepatibilib' inter se. capio habita opis

nativum. a. a positionis: et sortes eliciat circa.a..ppositiosne assensum fidei vel assensum scietificu. tac sic. postΦ ei cuit actu piimul no est adhue eorrupt' dabit' opinatiu't. et est a ductu aliquid de babitu scietificos vrfidei si sit an : sensus fidei.ergo in ipso est habitus incdpatibilis cadabitu opinativo. minor pater: ur deinceps reperiet se magia trabilitata ad assentiendu*prius. tristinguo ut dicit oena in tertio: questioe octaua: vel up reperiet se magis una vilitatamiuatiue:hoe est minus habuitatu ad Otraria:etne cdcedit qr est reiiiisum aliquid de habitu dabilitante ad pirarisi. vr in replet se niagis habilitatu positive:et sic negat. Dicit ori sicut est i formis materiali i ita in inimtia si ignis debeat producere calore in aquJ:op3 π primo correpat totu frigus:deinde incipit producere calore. Gimiliter iste assenuis primo corrupit dabitu corrarius dein. de incipit a ducere dabitu conariu politive. Aliud arsi mentsi apparetius. Sum habituare circa.a. propositione habitu opinativo. dabej notitia intuitiuas que svincit immediate causare assensiim certa et euidente de.a .propos

tione.tunc cum erit obiectu absensi ad quod terminatuς

120쪽

sila notitia intustitia: ortia Zdo.a.propositionem sani nmitteri illa appremesso abstractiva cuni potentia nanimcit causare pssensum iuni uni: quia esset per se nota. ergo preter illam apprebensionem et potentiam est alis quid in intellectu cocurrens:et nonrider masent nabis sic ille habitus erit compatibilis dabitui opinatiuo QNe pondetur. cum sic arguituri capiendo sortem niulatum Bbituatum circa.a. propontionem assensti opinaria uo. ruciatur ei obiectum cum notitia intuitiua.sumciet assensum euidentein illius propositi&α runc ne. ι post illum primum assensum remoueatur obiectum t et laesentetur talis propositio: assentiet firmiter. Dico post talem primum assensum a solum presenter talis pr politio cu notitia apprebesiua sine notitia intuitiua et sis ne motiuor no poterit asiatire nem euideto nem firmiti e coefficientia dabitus. cap. . videndum est de coinicientia dabitus 'utrum videlicet habitus coemcientiam iris .ibeat cum potentia ad actum producendum r ira in partialis attingat ipsum actum iEt pro ' nunc loquimur de babilibus acquisitio quia Milpostea de infusis erit sermo. Et ut prima propositio. Quilibet dabitus existens in aliqua potentia par prima otialiter concurrit cum illa potentia ad conninilem eis, positio.ctum producta iam in specie ei ex quo est genitus. Garet unica rone. aliquis dabitus concurrit partialiter: ergo et quilibet:qr non videtur niaior ratio de uno i de alio.GaIlus.illud quo remotos et omnibus aliis possisinon posponi: currit partiasse ad illu emctumi si ne extrinseca:qr si esset intrinsecut pcurreret in genere cam

Nirus est butusimodi in ordine ad actum suum 1 citrent sustinendo in illud quod manet in absentia obiectis est ba s. st talis qualitas si manet obiecto alias intuitos n5esaetri ina cetera nianerenturo si possibile m producaedistincta notitia abstractiva illi' obiecti: qi alias pomiseseta duci abstractiva anssi obiectum fuisset intuitu: g baa Pduci.Et istar' est suidens in dabit' cocurrat in sne cause efficies: ut dieir Iac .iii.quolibeto. xx. Lx0. q. Dicit siterea . alienrequiris dabit' ut emctus producae: aliquido nd ut proaducas simpliciter talis esuctus: sed ut producatur inrenas, vim actibus voluntatister in notitiis abstractivis.

SEARCH

MENU NAVIGATION