Acutissimi clarissimique viri M. Iacobj Almain, ... Moralia, que vocant, cum ipsius authoris et Dauid Cranston additionibus, nunc denum & nitidissime impressa, & a pristinis mendis spurcissimis vindicata quibus ad finem, preter elegantissimam vesperi

발행: 1525년

분량: 381페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

. De coefficientia

minirium huius opinionis tenet Dur1dus interlis

opinio dιstin. exiti. meimii. . dabit' no cocurrit emctiue ad acrearii di a ducedos. et prima ei' ratio talis est. 3 lludoy seipna decocura facit ad intensione ait 'act's potest etiam per se odiis su thιbu' cere tale actus mio remissilia in non ponatur obstaculii. sed su est. dabitus non est per se sufficies ad .pduceduactusqr requiritur in potentia concurrat: ergo aio est per se sufficies ad intedenda actuni maior patetica intestoactus no nat nisi per additioneni partis eiusdem speciei cu toto actu. ergo si non poneretur obex maioris resistentie Φ passum sit activitatis:et iid poneret obex: bitus solus Oduceret actu: quod est in conueniens. CBd stam ne dicitidupliciter intelligit in omne liuid qo est per se sufficiens ad intedendii actui sit per se sustici eo ad producedu actum. Uno modo*ad intendendum effectum illud per se solu cocurrat active. et isto modoi quod est per se sufficiensad inredendum s est per se sufficio ad xdiu cendum simile in specie.Blio modo.nt a se sufficies:φso solo superaddito cause pcedetis fit intestor etiam causadcedente concurrente .et sic nego in omne illud qo e se se,ufficies ad intendenda isto modo sit u se sufficiis ad .ps

ducedum. Unde no est imaginandum in una pars acriis Producas a sola potetia i et alia pars a solo dabitu: ininio tot' actus producitura potentia sed non totalitem tot' acre producis ab habitus sed notoraliter: et ita potetia seu cluso adiutorio no Nduceret ita interum. Cultera ratior urandi est:capio scirem qui assentiat alicuimpositio iii ex sola rone topica.ex illo generatur dabit'. si pollea asetiar illi xpositioi ex illa sola rones no assentiet clarius cibi vis sit habilitat' et antea non erat. ergo dabit' non coas sit essective ad producedu actum. arguitur: non assentiet clarius:dico R intelligis clarius.Leuiderius: cda cedo.vel clarius.i.sunn'ivei saltem miti' formidolose: et

sic nego: immo dico . ex illa ratioe topica et habitu a diacitur opinio miles formidolosa. nmiliter assens' demostrationis etiam causatus ex dabitu erit intestor: et sic euideatior. tauruli habitu producat actum: ergo sequitur in iniectus cocurrit partialiter ad producedu suam causantipatet actus causat habitum set econtra.dicit 'inan 'tuipral in prim' acre no sausas ab habitu ου ab aliis causis. quod patet: quia inlinus actus est eausa efficieiis n-istus ergo non causatur ab eo:qridem numero i no porest esse causa et effectus respectu eiusde. Sed prim' aco qui causas in potentiis apprehenuis in absentia obiecti l ca latur ab habitu. ideo no omnis actus causatur ab dabit

122쪽

Dabitus.

est eam efficiens habit': ergo habitus n5 est eausa are'.

Res detur si in causis essentiaub' potest esse circul' tum ad speciem sed noltum adide numero . nunc aute inuo actus est causa dabit':so primus: qui sine eo no po: test esse habitus naturaliter. et postea dabit' est causa noulius actus sed alterius: et ille acre bene numerabit illa:abitum. CSed cotra probat babit' ille iit causa eius: em actus numero: quia actus primus generans habitui potest continuari inhabitu:et ruc habitus ille generati conseruabit illum.actu. ERespondetur . non est inco ueniens cp effeci' sit conseruatiuus sue cause eitici eis in eode subiectori ita est in .pposito in habitus generat' exactu minios melius coseruatilium actu G posset costi mari sine illo habitu. Et isticultas. Dicis e in cocurarit ad actum Ndncedum.Utrum l=abitus csi potentiasses cluso alteros sint cause sufficietes Ada ductione ac thecesti anteo sim habituatus ad .Pducedit actum scietisicas aliquid requirit ultra potentiam i sc3 demostratio. utra Dabitu in me generatos iste dabit' cu mun tia sine dem5nratioci. sine illa causa sint mmcietes ad Oducedit aco scientificose Et appet . non . Dabire causat' ex assenties causuis per notitiam intuitiua s sine notitia intuiti uaca potentia no stafficiunt ad causandu similes actus: ut ex assensib' frequetatis γ χrtes est 1 generatis ex notitiai; tiua causas dabit'ex illo bitu et poteria no post exire in istum acta . sortes ests sine notitia intuitiva:qrsi possum ex sola abstractiva cu poretia: sequitWr π ista i sortes em esset u se nota: m ad .ppositiois per se nore assensum minorix notitie intuitiue vel abstractuieterininorum:a bit' cu potentiat secutis alia causa inen sunt cause suis licientes ad p. sucedum acta .c3n oppositum arguae. dicit Prist. in Dabiti utimur ca volumus. ergo habitus causatus cx assensses dentonstrationisi cu potentia sius ciet ad causandu habitum scietificunt sine demostrationc. promutione ponte Rpositio: nussi dabit' intelle cre currit ad actum suu Nduceduma nisi volutate par ri liter cocurrente i vel aliquies causis naturalis' partialia ter concurretib's que intellectum necessitarent ad ilium. actum erct secluso dabitu.patet ista propinii Sisine cocurru uoluntatis et sine concursu causaru necessistantiu predi concurrere ad actu intellectus : g ille habi,

tuscum intellectu essent cause svincietes ad produceim: dum ac tauri sunt pure naturales:ergo quando simul suturi ille actuomoducitipatet. causis pure naturalibus politio sumcientib'i de necessitate sequit: es ct et sic

inruat' necessario sentu esset in actu intelligedi:s e in

f iii mola

causis es.sentialisbus potesse. cum ius. utimur

123쪽

abit'c5 currit ad

tio,

simi. de Obituat' in notitiis abstractivio Epotest ex

re in notitiam abstractivam nisi per cocursum volutatis necessitetur intellectus ad exesidum in illa abstractiva. Eode modo om de necessitate confiteri . ad actu me tisicum non potest potentia csi habitu ex res iusto impexrium voluntatist vel per demonstrationem necesitateni intellectum.3deo dabituat's cu intellectu habes habitii scietificum alicuius coclusionisi potest sine demostratiostae per imperium voluntasi evire in actu dabitus.Et doeupparet verunt. ilani habens habituni fideli sine motiva per imperiumvoluntatis potest exire in actum dabit'illistis. cetra. non potest dabituatus per notitia intuitiuam ex re in actainsortes sit sine notitia intuitiua. ergo non potest habituatus in demostratioe exire in actu per inimrium volu litatis sine demosti alide. Dico in no est sinule. nam aliud est loqui de necessariis: et de contigetibus . illi possum dabere notitiam contingetis eiusdem l nisi obtes' ctum sit presens sed non requiritur in necessariis notitia

intuitiua: et ad notitiam eiusdem sufficiunt tria. Em concurru habituum adactus. cap. t

Eslat nunc videre ad quos acre currit basbitvo. virum habit' solum concurrat ad actu eiusde meciei cum illis ex quibuo genit' este vel utrum aliquado concurrat ad acre disserentes specie ab illio ex 4b' est genit si pris mo notadum lur dicit Ocham i tertio: in dupliciter dabitus concurrit ad acrum. Uno modo immedidiates hoc est dictus concurrit ad actum taliter in non cocurrit per prius ad alterum essectum Φ ad ilia. Buo modo mediate:hoc est immediate cocurrit ad altera acta et et iste alter concurrit ad istum secundum: ideo dabit' c currit mediatς ad illum: vi habitus principioru cocurritod dabin conclusionis: et immediate ad actu siue assensuita principiorum: et assensus principioruni tmediate actassennim conclusionis. sic mediate habitusbniisrara coocurrit ad dabitu conclusionis: ubi tam actus pniissaruactus conclusionis mediat.pari forma dabio finis cocurrit ad actu medii mediate.:et immediate ad actum finis. CDoc stipposito ponit talis . ontio cois apud docto. inhabit' nundi cocurrit inaediate nisi ad aci eiusde speciei in illis ex quies genit' est: sed mediare bene concurrit actoci' difflaretes svecte: sicut dictu est de habitu prinino; et pclus i qui differsit specie. probas a'positio virupta.

124쪽

ab enectit adequatooducto ab aliis mecie disseretib' ornulla cae pure naturalis babet eneci' adequatos didremm specie.ergo pposita versi. sCvrobaturaliter heex filio.'a oppoliraim: unus bitus inclinat in ac alverius speciei ab actu a quo em t: sequa Cincii dii icninuctu vialeti no est maior ratio Φ in unum ct in altu ati otior in vitio dilexit ea. iam habet habitu acquisita Menalsu plato absens: et habea otitia abstractivi ipse 2it oreruetiuvili sit Φ n nutam dilexisset. ergo habitus cotur,:-ηςxus dii eri specie ab aeties ii A. sedit is senixus est: ergo babiis ea

apyarens: et vides concludere taciti causandu plato fuit: sumclino t

pluisui timuerat platonem esse olividetidimisi sduertar iudicat iu platoni ir: tilio iurari om

mrmare et est ex euideter no ad Nd i dicia malinii non susticisit nonne ηbstractive; m tune esset peris fici

125쪽

me tacui stibaditust

notas ut dicta est.erso aliquid aliud cocurrit: et non via nisi disit'ergo inritus concurrit ad acre disseretes spes cie ab illis eg qum' genit' est.3te dicit magister martin' in pnia quemde de fortitudines coclusione septinia τtitus lartitudinis aggressivel ut habitus generas exstea quentibNolitionib' volo fortiter aggredi ininiic linime diate cocurrit ad actu fortitudinis corusumi puta ad ista actus agendu est fortiter:qui in disseri specie a uino actu: qui se diis actus fere stiper aliud obiectussi prim' aci'. ergo habitus aliquZdopcurrit adactus differetes specie ab illis ex quib' genitus est. Con apparentia est u ubi havitus habet vi partiali obiecto obiectu alteri' actus ab usio a quo genio est:*concurrit immediate ad ill actus qui quide diuerse sunt specieil cui diuersorii sint obiecto; v. Similiter dabit' medioru et sinis qui est unicus:vt tenet martinus conformiter ad Gregoriu: cdcurrit immediate ad actus mediorus et adactus sinisi et adactus utriuscus mul:qui in omnes disserui specie adinvice. C Respondeatur ad illud argumentu de sorte 4 iudicat euiderer plat ne fuissetque frequeter intuitiue vidit. cocedo totus ripa se sic euideter iudicat: et nego . hoc sit ab dabitu ibi des relicto:sed dico . nisi recordet se alias platone vidisse et se iudicasse platone cemii bassentiet illi a=pontidi: 0 ista ratio qui thaberes sum cit ad docsso recordatio in alis

. vidit cit. Unde in sequitur: alias euiderer iudicaui platone esse:ergo plato tuc fuit. sientiam recordor inc avo euis

deter iudicasse platone esses per isti rationem possum has vere iudiciu euides psequetist puta . plato fuit. si ivpliscatur sic. quero a quo causae iste assensus quo iudico me alias platone vidisseivel ex solis notitiis appreheliuis a ruactivis de iudicio pterito: vel causae ab aliquo alioeGillinia:ergo illa erit mim P se nota: qi sufficiu r appredeme abstractiue u te: et no babeo nisi notitias abstractiuaarqr tale iudicia no est: inimo no habeo nisi abstractiua iis lius iudicii bteriti. ergo op3 dicere Φ iudiciu causae paratialiter ex dabitu derelicto et causato ex illis assensib' quisbus iudicabj platone esse euideter: et isti acre disserat specie ab actib' precedeties. Vel sic et clarius. ergo ops dic re urillud iudiciu quo nuciudico platone fuisse vel vidita :cautatur ex dabitu derelicto. ille est causat' ex actu alterius specieis sc3 ex assensu causam a notitia intuitiua exti enimus. sit aci' ad que nuc cocurri Ligitur dabire cci currit ad aco dissereres specie ab illis ex quib' genit' est. Dico breuiter ω argumetu no concludi cotra modern diceres up a1positio de psenti et de pterito disserui specie:

similiter assumis earu diffaut specie. ubiinarsumem

126쪽

ide iudicia a positionis de piiti et de pteritot et cr ille appoantiora nodisteriit specie:tunc diceretineausanis illud iudiciu ab dabitu derelictos illi duo assensus sunt eiusdespeciei. Un in pro opinione modernora cMedendii est in aliquae habire immediate cdcurrit adact' diuertara spe; cio v. et boe non est incoueniens qn iiii duo actus dabentide obiecisi intale: ut estin Oposito. na ille propositiones depresenti et de pterito sunt quodamodo cede et sunt ideobiectussicet assensus sint diuersi specie. Et similiter solauitur prima argitinentiis quando piato amatur ex notitia intuiti uas que postea est abstractivas et ide obiectu totale

secundu eandem ratione:qr ille due notities sc3 abstractisua et inmitiua sunt synonymel licet diGrZt mecie. me ditur illam: qundo est penitus ide obiecta sub ea de ratiosne:vt ibi plato visus intuitiue et abstractive senio est ide: et iide aniores illi qui de eo habeturi stant ciuine obiectit licet sint inter se diuersi specie. t ideo no incouenit in idenabitus cocurrat ad illos actuo.Similiter no inconuenit habitu cocurrere ad actus distrientes specie: quando luactus sunt obiectoru qu e sunt partialia obiecta l)abit':ut visum est. Si aute non esset totale obiectu:vrvnum no inacluderetur in alio secudum elidem ratione: vel est totale obiectu secundu diuersas rationesivi in amore et odio auculusivnus habitus nullo concurrit partialiter adactus

differetes specie. CEst igitur regula Dalis: lunt dabit' pcurrit immediate ad act' disteretes spes nisi illi acre sint .eode obiecto:vrum' obiectu str ptiale obiectu obiecti bi Ne obiecta utrius B sint ptialia obiecta dabit':qlli . bon' habitus vide mAtuanuinii rode patietui:et alludit ad Lycurgum.vide digis , . tos incuritatos:3 te ascesores donioru intrepis

dos: 3te assuetos mane surgere et sic de similibri 3n solustione argumetorsi presupponit notitia intuitrua et abstractiva disserre: quo gradis est altercatio inter doctores

quomo disserjr. 3n umis octis dicit iv notitia iiiiiiiiii dr qr per e3 iudicam' de re cognita in sit qu es et in uousit qn no est. Sili illa inquit est notitia intuitiuas Q n cos gnoscar bstatia et accidest inlinediate scitur si illo inberet vi nos illo distetuel no: et a tali notitia semD inchoae meri metu. npparetia isto opiniolo est Q de' p edde notitia intuitiua iudicat rem esse un es flet no esseqst no est. vi acnuarero est plia no possum iudicare de re cossi ita in sit qn est et . non Ri qn no est: stri' nec de aliqua veritaleptingeri.et ly perlin istis no dicit circustitii caui

127쪽

Duplex

notitiarera sens

diu,

Decocursu trabitust

detur satis difficile.Si sorte corruptos deus e eruaret noritia intuitiua eius:apud bac opinione causaret in me iudiciu quo iudicaresorte no esd eta naturaliteriergo sola 'tepnte caus itide iudiciv. pila tenet: ueli naturalis eos de passo applicato sep inde effectuvrssinite in specie caulati forte dices' notitia intuitiua cu intellectu sivit cinimcies ad causandii iudiciu negativumo aut affirmatiuu: et sic illis duob' ac iactis causant iudicisi ammiatiuii: m sunt maioris activitassi et impedit causalitas illai: dua, multata ad iudiciu negati iiii.Ex quo infertur o obiecto pii te cautatur iudiciu intensius amrniatiuus o negati usi mecto absente. S3 cdtra imid arguit sic. obiecta est lata ex qua tacitin ima sina dilratia.psequetia est sat nota. Sit ita ergo rno possit ex disiatia ce tu leucaru : et ponat in uia dis litia: et cos et deus notitia intuitiu1 ei' in itellectu: senuit oe tueintellect' iudicabit illud obiectu no esse:et in est. ergo fata vini est psy obiecto exiite iudicet 2 illst illud obiectaee. illa cli itellectu sumcisit cauet obiecta me no pol agere ea iudiciu negativa o p de',r suspedere activitare illi'as I no si ededo actiuitate notitie ituitiue et iteuectrita At ita.tuc seu s.cabir iudiciu nesativus d intellecreiudicabit de illa re imita et putem no sit. Drerea notitia tuitiuacat iudiciun intellect' iudicat re aliter se heressisse'3: utputa si iudicat baculaee bipedales qui no est. stilo obstat notitia inmittuli causare iudiciu quo intellecδdidicet re esse tuis no siti propterea dicit andreas de ea suo nouo ni duplicae possum' babere notitia de reb' sensibilib'.una est y qua res apyet nobis larinaliter vi virtuas uter taliter se dabere: et rone claritatis talis notities erissin pserues obiecto corruptos naturare .pducit iudiciu com fornies nin impedias ex imperiovolsitat saut rδne corrigε te tale apparetia inue iudicate Iuu assensu:vt de notitia vaculi ν nudiapte in ad let M inedia pie in aere. Blia est notitia qu1 explinur in nobisi e qua nec formali nec vi tuast Uc ex iperio volutatio apparet nobio cel nec n6 eei nec tare se Vadere. prima ia cxigit piitia obiectis et iss ii initiva.Scdas o no exigit piaria obiecti set ds abstractiva. et rinia no pol intellect' care in absentia obiecti:scoas iopol.Stib pnaosneptines Ois sensitiva exteriors et no sola i. sit poneda notitia ituitiua redi sensibiliai etf-opationiLEx hac opinione seMnotitia ituitiua obiecto com quod ii uc cat: puta iudicio Giudicaret re i ta eL quereret alio an ne possit ee insit

129쪽

De augmento

M tuc re visam a re motis iudicare esse dolent: hoc noest ex defectu notitie limittiue o M obiectu ex lata distitia actine no pol pcurrere. Ex ista tolutioe sequit corollaarie in simoipediat sorte axpindo positu ne viducat intosiore notitia inruitiua Φ a remotismibilomin'a ducet iudiciu amrmativa quo iudicabit ita re esse dolent. Secti coo sp si sorte posito a reniotis Oduceret deus notitia intuitiua sortis eu intriani cu illa quΣ pduceret sortes a Ma. pinquis:adduc non causabit iudiciu quo iudicabit illa re esse dotem. S3 tuc est mihi difficile saluare octia totaliuor sequit ex isto cu predabitis in notitia inruitiua qua via det sortes a Ninoti si cu intellectu causant de neceritate istud iudi ciu quo iudicat re illli no esse dolani. qo est pira experietia. 4s probas sicisumci ut ad caulandu et sunt cause naturales let no impediuntlqr obiectu no pol impedire in ordineaa illii assensum: qr ex lata distatia no pol in cotrariv. g. Cforte dicer ω notitia intuitiua suata obiecto absente no pol in qocum iudiciu negatiuu ptingestis sualii in illud quo iudicar re no esse:et obiectu ex quacum dis statia ex qua pol agere notitij intuitiuas pol eoasae ad illii asse niunt. Et ita replica no currit. C odi dici scdo missa notitia intuitiua reniissa licet pomi in renustum iudiciu quo iudicet hanc re esse doleius notii in hoc passo: et hoc. p statu isto salte: sed bene in passo niatoris uspicacitatis. Sedui dee inibi difficile si diceres de ala separata siue de angeloi cu illa sit susceptiua isti' iudicii set in ipsa nulla sit resistentia. Sed poli' opponis i cu naturaliter inclinet intelleci' ad omne assensum verv. sit e notitia intuitiva. alia est opinio Eregorii ariminesios dicetis notitia intuitiua esse illa d immediate terminat ad re:abstractiuli veroque mediate terminatur ad rem: et immediate ad similis tudine re ide inni. Dicit scot' up ad causanda notitiam abstractiiij redris species:veritis, no terminat ad ilia secies sue ad re abstractive cosnit, abicit doctor Ocha. Pno est pone species sed dabitus a quo effective in inteli ictu causae notitia abstractiva. Dicit megorius in notitia intuitiua pseruata obiecto absente: nullii iudiciu cautit. Dicit ocliffin causat iudiciti negati uir. Dicit oc castro ..ide iudiciu causatqo causareti psitta rei. Gide diec ei a augmento habitus, capti cxii

l est de augmento habit': Utrumdeddes sumus dabitus qui pol in si cquiani puta in inteueetu vel volutate e toti

DL aliud pol in poteria causari: et nS cuius

130쪽

ms maioris babit'. iota est g

dicio dimouitate, an de iii simus

cetvna dilaudierate gradu: seciuis

. - testo in dabitu ad qua no pol ho Nopertingere per replicatione actuumi veruntamen ad

SEARCH

MENU NAVIGATION