Acutissimi clarissimique viri M. Iacobj Almain, ... Moralia, que vocant, cum ipsius authoris et Dauid Cranston additionibus, nunc denum & nitidissime impressa, & a pristinis mendis spurcissimis vindicata quibus ad finem, preter elegantissimam vesperi

발행: 1525년

분량: 381페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

meter recta iudicium OD applicare ad operati Zavertinet ad dona consilii. ideo dicit ponedo istam distinaetione Ron secudes in intellectus primo capit re:secundo se iudicat recte:tertio applicat ad Olmone . tuc sic arguo: illa recta estimatio qua poniti siue iit de deos siue de creaturis est acre fideis vel actus scieties capiedo scientissi arat est virtus intellectualis:ergo actus illi n5 distinguunt ab inctib 'dirtutu.cdsequetia est eertari antecedis p 3m recta estimatio vel eli euideos vr ineuidens.si ineuideo estaei' sidetina recte estimare in deus sit lanima bona I sune me pnidest ineuideter: est actuo fidei. eode modo in mescreatis in dies iudicii eriti est act' fidei.ideo si tales recinestiniatioes seu iudiciat sint ineuidelia: tunc actus illo dono; non distinguunt ab acties fidei.sed si talia iudicia sint evidetias plinei ad intellectuales pluteos puta adiapienLsi de rebus sint altissimis uel de asibilib's ad prudetiS.. erso illi aco quos ponit Dunere ad dona sapietiei

scietie te. necessirio pertinet ad virtutes intellectuales. Eriliter dicit Sco.in tertio:et meum et .pbabilior est sua opinio indona no distinguunt' a virtuties nisi salte rones et no realiter. G Scoti est talis.tota necessitas ponedi dabitus iid e nisi xpter actus.vii duplex est dabit' inru's. Tres tat et acquisit'annui sunt tres fidem Molet cinritas.Bui me habit' in habit'aequisiti:quo; quida sunt intellectualeolialii monuit leo.3ntellectuales sinit duplicesi quidasto pracrietide speculatiuis nidii ad ipontu:0 de practis

eis.alii sunt moralesset sunt coiter tres in volutate: sci ius

stitiastineratia et fortitudo:prudelia in intellectu.tuc povispino nil tale Opositione.Ad thoc in honio placte se habeat circa oe obiectui sufficit habere istas 'tutes 1 puta theologis, cas et litorales.iij ad diligenda deii sufficit cbaritas.Sin prudentia perficit intellectu sufficieter ad hoc in recte se habeat circa quodcuius asibile . Similiter morales sum cieter periiciat nouintate ad hoc in recte se habeat circa se et xxiinu. hoc sequit . no stitit poneta donati me alii nitus distincti ab illis virtutib': ita ut os dona vel erit prudelial vir iustitia ete.vii sui aliqua dona in intellectuls vliqua in volutate.qsunt in intellectus nen distinguunt ar tuim' intellectualis'.q in volutates n6 distinguunt a virtutii volatatio. Coepeccatis:et de dunnitione et dii uitione ipsR , cxxiiii. ri superiorib' virum est de virtutibus in senere et in comuni:et de operationiae virtuo is aet

de habitib' virtutu tam theologicis G hunia nisi ij intellectiviso afractivis:et de diluctionibus illaru inter sciconsequentervidendum

242쪽

dilanitisne et Muisione. maii.

de quid peccato. Sedo be multiplici

peccam diuisiodi Certio de differetia inter mora illasi uni diuisionum. arto de grauitate et pena respondetentio peccatis. augium ad primus pec tu comuniter disi mereati, dictum vel iactum vel 'cupitii ouissicotra lege dei. Dro cui' declaratione primo vid Mu est in qua operatione reperias peccatii Dicit sanctus xbonias m nullus actus uel operatio vel entitas est peccatum intarit operatio humana:itainde ratioe peccati est oe sit operatio humanas doc est libera tan b elicitas uel tanis impe, rata:cetere aut operationes non sunt humanei licet si ne operationes hominis. Cabarticule istius dimnitionis ne

declarans. per concupitu nonsciunt intellisimus actuni voluntatis quo cocupiscimus: led etiam actum volsitatio quo aliqo obiectu refugimus ita se extendit ad virum. et illa particula. concupitum se extedit xpue ad actua' elicitos volutaris 4 runt velle et naeie. Coue particule. dictu uel lactus se extendunt ad operationes imperatast puta exteriores.rilia particula cotra lege deis tangit sola male peccati.nani in olimi pcto duo innimiateriale et formale. materiale est operatio libera elicita vel imperata.

formale vero est dissurinitas ad lege dei.si circa bac diffinitione multe occurrui difficultates. Primal in qbus otia radionibus bola potest reperiri illud materiale pcti: vim olu in operationibus volutatis interioub' et exterioribus imperatis:et non in opationibus intellectuae ex bivinitione peccati posita apparet. no reperiat pctili promas ali in operationibus intellectus:qi in dimnitione non dicituri peccatu est intellectum. Secundas virum reperiatur peccatum sine operatione iboeest inpura ouiissione. rtias utrunt quodlibet peccata sit peccata quia obibi , tum 1 vel prodibitum quia peccatuntinam in dionitione peccati dicitur contra linem dei. ergo apparet oe dicitur peccatum quia probibitis Quarta dissicultas quid tu fol. male in peccato:et utrum in omni peccatq formale bistinα matur a materiali. CQuatum ad prinia divicuitate sit prima propositio.3n cuiuslibet potetie operatione in qua reperit libertas velintrinseca vel extrinsecat pol reperiri peccatu. pec*positio sario nota est:qr in rati potentia po trima itest reperiri omatio libera contra iegem dei.erso. Seca pontio. daspositio.operatio non dicit' libera quia volita vel noi Seoam uta: boc est qr feriatur actus voluntatis ruper taleiii opea positio rationem. et loquor de imperatis. CGrtia propositio. Tertia a Pperatio extrinseca dicimr libera quia volita. Et lactui positio.. -τolitione qua est Volitas dilinibus aliis positias non pro,

243쪽

De peccatis et de ipsessiliui.etdici.

I abG aetii Gisitatis.ideo ille assensim scietist: e meritoria m non pol esse libe

potesse demeritoruia:m non pol esse ubera. sed non est sim e de elu Hededi in talis actus ita sen3 in ordine ad actu Iolutatis . seclusa volitione imperate italis actus noxdus ceretur ergo relinquis terna xpositio sera. CEx hoc χαquieci in operationibus poterie monue in

ideo no vocat peccatus sed eΠectus peccari. OG Iratio vel mora in presentia obiecti est liberti Dctili et talis includit in illa particula disrenitionisi vel fa

nio alioua ratione matuet no odiatiinc stante

doctoi uei necessitae ab illo tu cio ad non si frenis ergo stat cu tali iudicio non elicere illam disciat: iam peccat sine actu:qh pate xjς ista non elicit potiisitur sine alis volsitatis cendii est prima:qr nuno iudiciu nece rat ad elicienda actu licet possit necessitare ad no eliciedu.et ratio ydicia est precipua ipsi' ocliam in tertio ad probanda ut iις -

244쪽

Mepeccatu pure omissiois. Dices:erso erit aliquod peccatu . no erit dictu aut factu te. Dico Φ in istis terini,nis in utur opposita pilative:puta e dictus vr ontimodicedi:factum vel omissio faciedi:concupitu vel onuinooncupiedi. ergo est aliquod petiit sine actu penitus: so peccatum pure omissionis.

Crin peccatum sit peccatum quia prohibit

ruit . capitulum. em

mantuni ad tertia dimeuitate qua querebas tur utrunt quodlibet peccatu sit petiit qr pro dimitu uridibitunt qa pctu iapparet . non. gna aliqua sunt mala que dabet intriseca niaα liiij:vim per Bri.in scoo Erbicora. . .di- cit eni in aliqua sut d habet luoluta malitiai ut metiris adulterari. ergo aliqua runt opera que sui itrinsece mala et illa non sola iniit mala quia prohibita. patet: se coringenter MVibet illa.nam bcipere et Obibere runt aet' dei revicietes exteriora. tan in dac dinde e una cerrum i et aliud dubiuntini certa est apud oes π quocumre octo dato des pungeter acceptat vel deacceptat illud ad pen1 qualicunm; alij ab ipsoniet: nam nullis dat peccata diuin sit possibile illud comitiis et tame a deo ad nullj peamj deacceptampatet . est possibile deu nolle pena instigeretqr e nu pure extrinsecu:erso quocum peccato ligna

eos beennii copossibilia hocpmittit let tame ad nulla peαaia deacceptae. Γpterea querat aliqui doctores an possit esse aliquod petist actuale qo nd sit mortale nec veniale: ri' mortales hoc e no Macceptata ad penj eternΣmecueritate.i.no Macceptatu ad temporales sed erit pctili pure norate:qo cocedit martin' in materia de niartyrio: qin

no immatur ad aliqua penam. et aliqui etia dicut oe sicivi Pura i in stad cise in lege nature fuisset talia mocata quies seclusa ucunae reuelande homo potuisset pec care si, sola moraliterioso nulla est petiit dii possibile sit .comitrari et in ad nulla pena Uutabiti simia dissiculatas: τρο sit aliqua operatio libera exterior si possit ab hormine liem et iid esse petilii Dico . sic'm nulla est opatio axterior en possit imperari a volitione d iid erit peccata.

'patet inductive per singulas operatides: vi opatio exterior que est adulterium t stat π illa Q cognoscit carnaliter efficiatin cognoscetisset erit eade operatio. Similiter de

eratioe que est domicidius possibile e in talis no sit peccata I qr potest steri auctoritate legis et dei precipietis: docto no erit pcnn.Sinistiter xlatio xpositiois false si iis nat in assertiones no est pctili et ergo nulla e operatio

serior sinpossit ab homine libere sim l et no esse peccata

245쪽

or peccas Athluta steri gn in Mitioi apparenti

246쪽

pete. γ3 antecedes:ba sequituri vult contra mereptu ergo peccati tumniti'ne peccati. t spondet ibide An eas distinguedosvr illa volitio terimnatur ad hoc tota

m pcepta. na non sequiti l volitio terminatur ad hoc murone auem:ogo noeest aliena. Similiter non sequis: sorstes vult hoc sim bac ratione qr atra preceptu: ergo babet recepta de non voledo.et sic no sequitur:ergo illa volitio dei s siue eontra precepta vi iv cdtra preceptus sit sola determinatio specificans obiectulso ut equo ualeat istis volo trauenire precepto:talis esti volitio fiat 'licui sit mala: puta si nulla sit preceptu.talio mo potest capi typtra preceptus yt determinet doc verbu velle ι noin ratione obiectis in rone determinationisura . non tones vult cona premusi: et versi est dicere oe volitio eius estore optu;et in volitio no terminatur in hoc cotra. precepta: sed sola determinat conditione volitiois sicut . nti remussiniense vult remisse vult non sunt obiecta martialia nec pditiones obiectis sed deterniinationes. eoa de modo dicedu esti sortes odiendoplatone utili cotra pre ritu:et est sensust elicit volitione cotra preceptu de non eliciendo hac volitione.sed tuc consequetia est bona:vult

in i si-ergo peccat:ita in ista psequetia est ineuiorabilis ex dimnitione peccati quin sit bona isto mo capies doliortesvult com preceptus tortes nult coua precepturesso peccat sed dico in olo volitio et notitio edtinaeter es corra pceptuiet stat ancedens eud falstini puta n nulla sit preceptu.tst quelibet volitio ptingerer est mala et pol noesse malald itecessario sequat: is volitio est pira precepiade ergo est mala. S3 cosequeter est dissiculta de ista uoaliti l volo occidere Platone eotra peepta dei:ut re cdrid. receptu dei s no determinet ibin velle seu acta uo edi: ' occidere . appet miliam necessario malari illud iudiciumacticu e neces simo est occided' plato cotra meceptu detino est licita occidere platone corra preceptu delata et in istis dictaminib' praeticis includien 3 seu non est licita.*asit illud iudiciu practica sit ne,ces imp3:sua contradictoriu implicat piradictiones pusta est occidedus plato cotra lege dei:licitum est occiderepsione corra lege dei. implicatelli . sit pira preceptui et liciti s o dec volitio u fertur super doc torui occidere Platone ina preceptu deis no pdt no esse mala:cu sit difformis iudicio practico necessario. st talis e necesslirio nia

247쪽

De actibus intrinsece mali,

I tae eo uenire. ita si deus pol dispensare in ollae preceml eode modo poterit in istis. et ne ista cosequ, n5ziet; ista votatas est difforniis dictantini vero nectario pure practico: go necessario ma

re sicut per ipstim significatur non esse laciendum.confdo.sed habens illam volitione iacienim nenis seu vaedi occidere homine contra legem deii racit taliter qualiter no esse faciendUgnificatur dicium practica et necessario verit:ergo illa est necaero mala.Plistinguoarly contra ke m p xl importat coditione obiecti: et sic est coringensi et potrilinnupum qii nulla est preceptui urre tuc nistra preceptu.uel neeessaria:qriaensus est i nun* pulliae determinet velle:et sic nego vel Ilic distinguo π sit contra dictante ruere:et ne nego.vel salse et renite seu apprehens es et sic ci edo.sed sufficit ut illa sit mala:sed om π vere ei sunt intrinsece mali: ita in no est in potestate dei facere in tales actus ubere eliciant ab dominet et n6sint mali:ut furarii metiri. et ne multi tendis ut ore.in scoo:ocM.S. xin t a. Bonaueturma icie notato ab homine:qrn a

solo deo a duc1turita no possunt esse mali. et ad argumetu:oe peccatii est peccata qr lege deire contingeier .phibet:isit potest no Mdib N. Distinguilibidem ore.* duplex est bibitio et preceps .si feren cstiuatalia imperativa Indicatiua quehu indicatim modi: ut xpositio qira signinea in aliud ee facienda:uel antecedeo ad quod si'uitur viedi:ut furtu estniatu:om tameterna non hiaebat.per iliam Dier signincatur in non licet fornicaris adulterari na pene sequitisornicatio in mala:ergo non est iacieΘυμ dicit in datur aliqui actuo et iid est possibile quin lint 'didisti a deo ista odibitione indicativa:et non pol no a diuerrina sicut nece rio de'iudicat se ee ita necessario iudicat

adulteria esse invissimia est imper nua si explicat a xcra

248쪽

De acti intrinsece malis. Daem

hsi imperativi modi:vt fae illud: vel illud nige:et tales docotingenter a bibet aut precipit:0 necessurioa bibet aut precinit .pbib tione indicativa:et ad acrii esse malu siniscit'lu Ndibitio indicatiua: et no requiritur obibitio imperativa.et est magna apparetia pro hocion in moralibus datur alique *pontiones per se note et alique coringentes. pyliunt alique .ppositiones de lege nature:etio euisa es: et deductitiir ex per se notis vel per e perienΣ, ΠΙΩ ut per se nota in moralim: ergo necessaria.n necessaria: ngo indicaritia.' indicativa:ergo ostedit aliquid est mastu 'el faciendit: igitur actus ei cotrauenietes sunt necess ario maluergo ops fateri in sunt aliqui actus stado precia se intege nature s qui necessario habet inuoluta malitiit ut volo capere Vanc re aliena inuito dominorita m volitio fertur super hocs aliena dito inuito: talis est intrinsece et necessario mala:et deus no potest facere quin sit mnibita probibitione indicativa:0 possit facere . no erit Fbibita xhibitione imperativa. Si volo Vae cognoscere:ralis iidest neces io mala:qr potest esse mea: inibium est alionai talis no potest ee quin sit mala.Resolutio est oe fcepto imperarmo mere cotingeter deus prohibet ur precipitiatmere cotingerer reuelat domini in faciat noe vrillud imo peradoaed hoc non sequitur in si nullu tale preceptu sitις actus non erit malus: qr ad actum esse malu mmcit soalum preceptu indicantiunt.vnde no est peccatum quia lese preceptiua prohibitu: sed potius omne tale peccatum indicativa prohibitu. immo no Obibes

Pr iege indicariua qr peccatums sed econtra peccati est tale peccata est reccati etia apud Gregorius qui tenet act' intrinsece masios. fornacte in peccato est agere pira recra rationet et M sntesar de aliquo in sit iacienda antecedeter vel psequater.Bntecedeteriqr significat esse mala vel punibiliique consequeo:boc n5 est scienclu:veihoe est donu fieri. Et d ista scoa opinio su obabiliam primat paretia in est in oppositum. Dictu est . oe tale peccata est peccatum qr edtra dictante rectui et od tale dicta me est lex preceptiua vel indicatiua: ergo omne peccata est peccata ad minuo qr ptra dictamen legis indicative.

m hoc est cim: isis prius natura est pcinio illud dictas me ut veru:qr ab eo * res est vel no est Moor vera urfals

249쪽

Deso imali peccatis

et vltra.- est pri' natura petili i l illud dictante sit

ergo hoc no est presti qr cotra dictante vertis immo potiua hoc est dictante or pctui est peccatu. 3ἀ ma lex indiscativa seu hoc dictante est recisti no est rurfida:et se quo volo furam est malus ordis armis illi dictamini.tuc est arguitur. hoc iudicia sori est vera qr res ita se habet sicut illud iudicia significat: ergo dec res pri' natura se ira ita si illud dictante ne ne *:ideo nec res pri' natura est nima illud dictamini veru:qr ipsam esse inalSi est causa veristatis illius iudicii precisa:ergo. negas Osequetia puta n sit prius natura mala 2 iudiciu sit veru: qrista sunt correianua re sic se haberes et iudicia esse ve*s ideo sunt rimi natura. Datur simile ι sortes est precise pater m Obet natius non in prius natura dabet filia Φ sit pateri immo pavd3 silium qi pLun in istis relativis et correlativis n5 3 hac consequetiam valere thoe est preciχ tale uter iis

iudierso illud est prius natura sic se habes o sit tale.

CDeformali peccati.

onsequeter circa vltima difficultate agendalest de formali peccati.n2 s 53 πλα mae ina te iligitur in illisverbis positis in diffinitione petii dicta facta formale in hoc verbo i m

pol peccare re se vela me d tener nullus V

Dot dupliciter se tabere. uno nid Φ odiat pro tue si tener diligere.scoo π odiat Mine:et M ilio no tener diligere. tuesit ips.a.in quo no tener diligere let nihilomimodiat deo. illud odia est peccata:et formale non est caretia actus de viti inessea. actus amoris: ergo formale peccati no est eas retia actust vi dicit ockLq.x. tertii.Pico scio in oe formale peccati est caretia quedas no acre r doc dicit rare.equis valetericii, no ponedopplexe significabilia.d illa est inarentia conformitatis ad lege dei vel ad recili ratione. procuo nota ut ista simul stant:sortes oformiter se habet ad lege dei vel ad recta rationem: et in nulla acta eliciti P . A tepore quo non teneor diligere deui ista est recta ro: desno est odieM:nd est surZduinulla actu eliciedo. vii plarnister se habere ad lege deivel ad recta rone est taliter se habere qualiter tener se hFe: et dimrmiter se life est taliter se his qualiter tener se nδ dfe:et sic 'formitas ad lege poenaberi line actu.3sit caretia illius 'formitatis no est e retia aco debiti inesse in aliquo casu. v3. in illo casti insitio teneor diligere sorte lusorino me tali legi sine actu pon

250쪽

mactu exteriors' saxi.

Diti inessdsm talis, Drmitas no est positio actus qii eosor

mat se legi nullu actu eliciedo. tande breuiter dico . illa caretia pirmitatis ad lege des est unum aliquare se die: puta esse dilibrinci sed difficile estvidereo quo supponitu iud aliqualis se habere. diceres: π inpcto omimois suppornit pro hole. Unde sortes dissormat se legi aliqn mediate ncturaliquZdo mediate omissione. si psorinitas ad legens nipponat pro omisnone actust illa carentia colarinitatis I nipponim illo actu. sformale pol est caretia colaimitas 2 dditi l tis ad lege dei nite ad recta rationZ et u hoc solute arguamentii cotra oclia de odio dei ν toe M quo non tenet diligere.Ex quo sequit hac pilani no valere.iste taliter se iri qualiter tenetur se habere : g bi, agit: 0 sequit biis sortes taliter se habet qualiter tenet non se habere:st male agit.

Wr c actu exteriori an habeat bonitate aut malitiSi distincta actu interioria quo Nerati cap. eviii. ν' - - onsequeterest quinta dissicultas circa eade

t L straudd malitie ultra malitia ipM cdcupis hoc est querere 1 vim acre exterior habeat rin aer' distincta a malitia actus interioris: exterioris, TeMdoc est an acre exterior addat aliquid bonita h beat ol . eis vel malitie actui interiorie pro quo notandii in est con pria in trouersia inter docto. cin Sco. et post ibina lymetonetbo litianu quinhan tenet parte affirmativa π sic. S3ν parte negastiua que coiter teneri ponuntopositides. Prinia. 3psuni 'prima vfactum vel ipsum dictu solus ita * non includitur act' ins positio. teriori est peccata.patet.versi est diceres boc opus est mis; dacium:igie hoe opus est peccatu.Similiter Voc opus est dicta uel factsi cotra lege dei igit est peccatu.p adimnitione ad diffinitia. tamen Dionr. dicit opposita in fine secadis u) nullum opus est peccatuinin antiit includatur actus interior voluntatis:ita π nititurobareu' actus eles terior per se sumptusa.sine interioris nullo modo est bon' vel malus. pro cuius probatione supponit*nulla opera nssappatio pure naturalis est pctili:quia Opter naturalia nec lati rario pu*eamur nec vituperamur.Scoostipponitur posita volitio re natii ne emcaciter imperate acta meriores pure naturaliter

sede illa opatio ad iliavolitione efficacie imperativa illi': pcdu. Rcut calor naturast sedε ad igne:m si nos de' posset vitas hibere altera omissa.iducis ad bocaueras Augustini.cq aris Riis. niectra plit dicere volutatiinde'ea subiecit volutatis talis stimi. necesse hsit parere volutari.3deo ipsa inebra obediedo volniati s obsuat lege eis a deo tradita.io dictit volutati tu sola mereberI vr demereberi. Doc supponto sic arguit

Dionysi hec ein ollatio pure naturalisl ut aetata estupeo si

SEARCH

MENU NAVIGATION