Hieronymi Rubei Historiarum Rauennatum libri decem

211쪽

ANN. DCXVIII.

DCXXX

Heraesium Caesarem mittunt, qui plurimum eius morte gauisus,Isaacium illi successsorem designauit,spectatae uirtutis Ducem, Orientalis, occidentalisq. exercitus Imperatore: iqui ea uirtute in re bellica fioruit, caeterisq. animi dotibus adeo clarus est habitus,ut Patricius primo ByZantius,creatus fuerit,deinde Exarchus, annum a partu Virginis circiter DCXVIII. ab Heraclio: Sub id tempus Mahometes in Arabia, uel ut alii, in Persia natus, cum multiplici& peracuto citet ingenio, sectam nouam invulgauit circiter annum DCXXI. ne his temporibus quidquam deestet,vnde turbarentum postquam ad tot ba barorum suctus, qui ab extremis orbis partibus, qua septemtriones rigent, exorti,uniuersum pene orbem obruerant, hi uilissimarum gentium motus adiecti sunt, quae ab exusta solis ardoribus terra,ad permiscendam Asiae partem, tot eluuionibus intactam, accessere, idq. huius unius opera hominis , elusedemq. insani, imperiti, morbosi , in limo loco, obscurissimi R. parentibus nati. Sed ita humanam superbiam, & arrogantiam, quae se altius in illum plerumque efferunt, obterit Deus, In Italia. ut in Exarchatu quieta omnia uidebantur, ita apud Longob ardos insignis tumultus orta occasio est, Adalualdo Rege, cum Theodelinda matre, a suis Regno deturbato, ob eam causam, quod unguentis quibusdam delibutus, & accepto infecto poculo desipere cepisset, & in principes Longobardorum saeuire, Itaque, quamquam alia aliis sentientibus, tamen Episcoporum Transpadanorum ope,atque opera, Ario-aldus Dux Taurinatium, cui uxor erat Gundeberga Adalualdi soror , Rex suffectus est. Isaacius Exarchus, hortante Honorio Pontifice Max. qui Bonifacio Quinto, iam succcsserat , restituendi in Regnum Adalualdi pro ui ciam,magno quidem animo,sed tandem irrito euentu suscepit,cum Adaluaudus haud ita diu post, ueneno interierit, & Arioaldus in Regno fuerit confirmatus, uir ut pacis artibus insignis , ita Arriana perfidia contaminatissimus. Ioannes Rauennas Archiepiscopus, cum egregie sustineret optimi pastoris partes, Classense opidum ter ab Saracenis direptum, restituit, & ingenti P cunia captiuos suburbanos redemit Peruenit autem ad annum DCXXX. Q. pultus in porticu D. Apollinaris , ut Agnellus putat, qui cum incertum se in- hac re significet, facile confirmare, quae diximus, uidetur, hos duos Ioannes Archiepiscopos, unum tantum fuisse, quartum hoc nomine. Ioanni, Bonus subrogatur, sub id fere tempus, quo Exaltationis sanctae Crucis dies festus

maiori, quam antea, ueneratione institutus est,cum recepta Cruce , in qua Iesus Christus Deus & Dominus noster, obierat, noua miracula suerint visa. Eam ante annos quattuordecim Cossimas Persarum Rex, Hierosolymis captis, in Persidem abduxerat: Superatus autem, & multiplici clade amictus ab Heraclio, dum fugam ultra Tigrim meditatur, &Medarsem filium It

gni consortem declarat, Syrochius maior natu filius, eam contumeliam nequaquam sibi serendam ratus, patri, fratri q. necem , quam paulo post ex suga retractis intulit, molitur, pacemq. & paternum ab Heraclio Regnum impetrat, ea potissimum lege, ut sanctissimam Domini nostri Crucem restitueret. Quod, &factum est. Caeterum dum receptam Heraclius in solemni pompa gemmis, atq. auro excultos , per urbem Hierosolymam circumfert, & suis humeris, Dominum nostrum imitatus, ad Caluariae collem, quod erat extra urbem, aduehit, substitit ad portam, neque plurimum enitenti, ut exire Vnquam

212쪽

LIBER . QUARTUS. Lor

orinquam datum est . Itaque stupentibus omnibus, Zacharias Vrbis Antistes monuit, ut deposito Regio cultu , ipsum Christum Deum, illam feren-.tem , exprimeret: quo facto , calcei q. detractis, nullo impediente, ad

Caluarium e fluent uin,&ibi crux statuta est, unde suerat a Persis sublata mullum Italia, longeq. minus Rauenna, perti s anno. , motum ad Inemo.

. iam in lignem tittit: nam licet in Longobardorum Regum aula , ob consi

Oum in Cimilcbergam Reginam perfidiae crimen , tumultuatum est, inno, ANN. ente scemina in carcere coniecita,ubi res anno fuit,publicam tamen quiete DCxx xl. nihil hoc perturbam t. Honorio autem mortuo summo Pontifice anno DCXXXVI. cum per annu sedes uacasset,lyndem Pontifex Ma .eligitur Se- o cxxxviuerianus, uel, ut Platina , Seuerinus Romanus hoc nomine primus. Quoniam uero inanis tunc electio populi habebatur, nisi ab Caeseribus aut Exa chis , Caesaris nomine, confirmaretur, Isaacius Romam , Pontificem in diagnitate confirmaturus, accessit. Cui uniuersa civitas honoris gratia obuia inest profecta. Moris enim erat, Exarchi, Rumam ingredienti bos, summa , leniri q. pompa occurrere, Omni h saccrdoxum ordinibus, uuiuersoq. senatu, & Magistratibus omnibus cum excipientibu . Dehinc laetis populi totius acclamationibus, viis stode festa exornatis, eximioq. apparatu, aequabili plausu, effusissimis studiis, templis undique patefactis, sacri l. aeris campano tinnitu , ad D. Ioannis Lateranensis deducere, Quod si est alicui exhibitum, id Isaacio contigit. Qui tamen confirmato Puptifice haud parem retulit gratiam; at potius, ne consecisse,absque prae tu tantum itineris diceretur, ut Platina auiator est, nonnullis Romanis opem serpntibus, Lateranensis Ecclesiae Thesauros ,& sacrarium uniuersum depraedatur; vix quibusdam templi ardi tuis reclamantibus; quorum proceres in eκilium misit. Praedam distribuit in .paries tres; qdarum Vnam militibus donauit; aliam, Rauennam misit; termi iam, Byrantium transmissam, Caesari assignauit. Sub id tempus , circiter annum DCXXXVII. Tusciae Dux Tato, Rauennae occisus est: cum enim Arioal λ M udus Longobardorum Rex Tatoni inimicus, rationem ulciscendi hominis ne a1VA. aliam non haberet, nunciis clam ad Isaacium Patricium missis, impetrauit, ut ipsum quocumque modo posset, euerteret, se eo nomine Imperatori tertiam partem tributi remissurum. Haec condicio Isaacio repudianda, in pleri'. difficultatibus, non est visa. Itaque pactis confectis, Taionein continuo monuit, ut secum contra Arioaldum, arma coniungeret, atque ad se exercitum adduceret. Mox Tatoni,qui condicionem acceperat, Rauennam aduentanti, misit

obuiam,qui diceret,exercitum se illius, ne quam Imperatori suspicionem iniiceret, recipere in urbem non audere. Tato nihil mali, dolive subeste suspicatus, cum paucis comitibus urbem ingressiis est. Quo facto ex templo ab iis, quos ad insidias instruiterat Isaacius, oppressus, foedissi ina nece interiit. Ario-aldus Isaaelo limitis praemium facinoris, auri libras centum condonauit: Haud multi a deinde elapsis annis, Mauritius Graecus. tribunus militum, qui Romae er*nt, quique in depraedatione Lateranensi comes Isaacio fuerat, detulit hominem; quod arripere dominatum Italiae tentasset; atque hoc nomine fidem Imperio simulant, militum sibi, Romanoruim q. ciuium fidem sacramento ob .strinxit. Isiacius re cognita, praemissis Romam copiis suis, maximis muneribus sibi Maurgianorum militum. aut mos conciliauit, ad suaSq. partzs traduq

213쪽

Nit . quapropter legato suo,& militibus in urbem receptis, Mauritius , a suis desertus, ad Diuae Mariae Maioris fugiens,capitur,& Rauennam missus, capi te multatur in vico, cui Ficundae nomen est , quem & Ficoclem nonnulli ap- rellant, duodecim passuum millibus I auenna procul. Mauritii caput summa asta praefixum, Rauennamq.'delatum, Isaac ius non leuiter gauisus, in circo, hastili impositum, prodendi exempli causa, statuendum iustit, sociis in custo AN dia habitis, ut in eos animaduerteret. Paulo post tamen , anno DCXLI. Ra- PC Σ L I uennae Isaacius subito casu interiit. Cuius sepulchrum ex marmore prae soribus D. Vitalis adhuc superest, Graecis litteris sculptum, trimetio Ian. bico,

praeclaras eius laudes continens. Hoc autem est.

Id autem ita dici latine potest, tametsi paulo sucus Desiderius spretus, con.

uerterit. Hic iaces, qui rei bellica Ducem egit recte

Romam incolumem turatus, occidentem

Tranarursis P incipibus, ter sex annist Isaactus, Regum commilito

Aymemus enim erat hic ex istu genere Noc mortuo gloriose, contubernalis Sosinna prudens, more costa xturis tui in Assidue gemit viropriuata;

Uiro , qui fortitus eis ex laboribus gloriam 3 In Oriente fle. ct Occident ; i Exercitum /nim Axii Occidentis, o Orientis. Post Isaacium, Heraclius, Theodorum patritium, cognomento Calliopam, Exarchum in Italiam mittit. Sub id tempus, Martino primo Tudcrtino iam PCnt.Max. pax, quae triginta annos inter Logobardos,ac Romanos fuerat,turbari coepta Rotari Longobardorum Rege in Arrianam haeresim prolabente; quem ita Longobardi omnes secuti sunt,ut nulla esset subiccta illis ciuitas,cui gemini Episcopi, alter Arrianus, Catholicus alter, non praeessent. Theodorus una cum Mart no Pontifice hanc Arrianam haeresim corrigere summa ope nimiebatur,

214쪽

tebatur. Sed cum tantum operis rationibus, ac minis frustra moliretur, Longobardis bellum indixit.quapropter ad arma uentum est,& commisso ad Sculte nam proelio, septe milii a Rauenatum caede, Theodorus superatur Scribit hoc proelium Blondus in Italia illustrata fuisse anno a partu Virg. DCLXX.octoq. millia Rauennatum desiderata. Sed si Martino primo Pont. Max. cst commisia sum, potius asserendum, ad annum DCL. atque ita ego sentio. Contigit autem hoc prcelium, paulo post, quam obiisset Bonus Rauennatum Archie. piscopus , qui Ioanni succcnerat. Fuerat Bonus iacie gracili,ac rubra, planis

capillis. Dccescit anno DCXLVIII. septimo ves. Septembr. in Classensi D. ANN.Apollinaris aede sepultus: Constante secundo Imperante,qui Martinae,& He DCXLVixi raesto fuerat subrogatus. Hic Constans, ut, magistratu commutato, rerum Italicarum fortunam mutaret; nam Rotaris ea clade,quam Theodoro,& Rauennalibus int cerat, elatus, uniuersam occupauerat Liguriam, quam hucusque per octuaginta annos, quibus in Italia fuerant Longobardi, non attia gerant , Olympium sibi a cubiculo in Italiam Exarchum mittit, et q. mandat, ut Monothelitarum sectam per Omnem Italiam spargat, ac propaget, detioperam, Martinum Pont. Max. aut trucidari, aut captum ad se adduci , antea tamen, si opus esset, exercitum conficeret, Romano, Rauennatiq maiorem .Mouebat ea causa Constantem, quod cum Paulum Antistitem Byzan tium haereti mitiuaret, ipsiusq. auctoritatem us Paulus, legatos a Martino Byzantium missos, qui cum ab haeresi reuocarent, in diuersas Insulas r

legauisset, ea re commotus, ut par erat, Martinus, cum praesertim Pau-

Ius, sacram etiam Romanae sedis aram , quae erat in domo Placidiae, subuertisset, ne legati in ea Pontificii sacrificium facerent, & multis e locis preces ad sedem Apostolicam , scripto , assidue aduenirent, ut tanto malo, qui totum pene turbabat, sollicitabatq. orbem , occurreret, Romae Concilium indixerat, ut ipsi Paulo; quem Pontificium solium Patriarchatu mulctauit; sacris interdiceret, ac Monothesitarum haeresim damnaret. Quod &factum est, centum & quinque Episcopis in Laterano conuenientibus, tertio Non. Octobr. Indictione octaua , quae in annum incidit a partu Virginis

quadragesimum nonum suprasexcentesimum. Maurus Archiepiscopus Ra- ANN.uennas, qui cum esset antea Rauennatis Ecclesae Oeconomus; ita enim mo- DCXL IX.

deratorem domus ,& rei familiaris praepositum,Graeco uocabulo appellitant; Lono in Archiepiscopatum successerat,cum impeditus interesse non posset, eo misit Maurum Caesenatium Episcopum, & Deusdedit Rauennatem sacerdotem, qui partes illius susciperent. Itaque primo consessu, postquam Martin us Pontifex erudita, alq. acri oratione in eam haeresim disseruit, hortatusq.

est omnes, qui aderant, Episcopos, ut gregi quisque suo inuigilarent, & Diauinum negocium, inter tot malorum temporum calamitates, inuicto animo

tractarent, aduersus potissimum Cyrum Alexandrinorum Episcopum,qui de cem iam & octo annos eam pestem in uulgarat, & Sergium hetantium Anti stitem, eiusq. successores, Pyrrhum, Paulum q. Eo tacente, Maurus Caesenas Episcopus, nomine etiam Deusdedit collegae sui, ita locutus est. Suggerimus

Sancro Aristotitui vestro, quia secundam vestram prudentissimam interlocu Lonem. omnibus iace currus mavi feria sunt nec calisbu incognitum es orthodoxoru m , qua perisItempora udicite, tam a Pro, Sergio, P rrho, or Paxis, contra quos, is pro hoc

215쪽

hoe quaerimoniae vestra Apostolicae ,sanctaeq.sidi, a fidelitus, o relum habentitus

Dei oblata soni. αua de re venerator sancti Apostolatus vesxi, Ma =us janmfn-mus Epis opus, certius hac eadem per Apocrysarao uos cognosens, omnino desis-rium habuii in sancto Concilio aduenire. Ideos satagens, direxis nos ad sacra vestra vestigia, midelicet, ut vicem eiusdem per nos i os, in omnibus quae in hoc sancto Concilio regulariter peraguntur, adimplere debeamus, e. quod necesar ijs vestira, bus occupatus, adpraesens minime valuis, secundum vestram praeceptionem, pro*ectui se Bro repraesentari: Ideoq. propriam Epictolam pro tali re, una cum scriptione eius prae manibus habemus, per quam nostra personas, in his, qua agantur pro se, confirmare disoscitur in secans er ipsas occupationes, pro quabus minime ualuit aduenire : Sed placra uestrae Beatitudini, petimus, ur ante omnia, coram hocsancto Concidis recenseatur, o actibus inseruar. Martinussanctissimus, ct beatissimas Episcopas sancta Dei Ecclesia Catholica, atque Apostolicae urbis Roma , Praesidens sancto Concilio dixis. Secundum postulationem Mauri Casinaris Ipsopi, o Dosdedit Ra-xennatis presbteri, μυιripta Epistola Aer eos oblata, Mauri Reuerendisinmi Episcopi Rauennatis Ecclesia, suscipiatur, se huic uenerabili Concilio, iactione pan amn 6.Fusi epia fuista Paschale Notario Regionario Apostolisae seris, in his ritecta est. Domino Sancto, o merisis beatissimo, toro . orbe Aponulico. θ kniansali Pontifici Manino Papa, Maurus femusseruorun Dei Disopus. Unicum omnibus, o gulare est redemptoris Dei, o Domini nostri Iesu Chricti concessum remedium,

ad an marum nostrarum salutem , ur ea, qua per e postolorum praedicationemper cepimus , opatrum doctrinam, proculdubio teneamus. Ergo quia sololatus vestri praeceptionibus admonitus, ut pro his, qua aduersum eorum doctrinam commentata

sent . debeam ad Sanctam. ct Apostolicam Ecclesiam, vestramq. praesentiam reperiri, o una cum caeteris Disopis, qua de his patres praecipiunt, debeant terminari, ne que etiam praeparatum,dum ab exercitu, er plebe huius ciuitatis, vel etiam Pentapol, tanorum detinear, pro incertis gentilium excursionibus. 9 non se habentibas ρν entia excessentissimi Exarchi, ad bancsuggestionu mea satisfactionem uenire compas sum . Guod cumsummo maerore satisfaciens, siupplico , in me ne cur absentem. δεῖ ut praesentem. ct festinantemfusipere 'o latus uePer dignetur . Nam in his qua

mouentur, o contra Patrum Orthodoxorum decreta proponuntur, me non aliterfnrire, nisi quo modo sancta venisa ApoPolica doctrina, ct orthodoxa tenet Ecclesia. .er omnem nouitatem re Pens, atque rePuens, nonflum ecthesin, qua a Pyrrho Censtantinopolitano Epsopo defendebatur, abiisto: quippe quia, ut haereiica. de adibus Constantinopolitana Ecclesia est depsua ,sedo qua ad eis Emdfensionem nouiter

conscriptasunt, omni modo , nec consentio, nec siuscipio, se, cum anathemate repellae Sed er du.is operationes, duasq. uoluntat profiteor, o Deum se hominem, Dominum Iesum Christum, per Spiritum s naum, in utero virginis conceptum, o natum, in duabus naturis verum Deum or hominem, in una persona , utraque operantem, quae Deitatis er humanitatis sunt, tenere me profiteor: nec aliud, quam, quo sanctus quattuor uniuersalis snodos inuenimus praedicasse, se quinctam sita pia memoria Iustiniano ,suscipere . se solam rima patribus consti utam, per quam verum

Deum, verum . hominem totum in suis, totum in nostris praedicauerant , omni constantia proferi. AI quo , hanc Hiisfactionis mea sinestionem, per confamulos meos, Maurum Caesenatem Episcopum, o Deusdedit pre16urum, dirigere non omisi, eo . vice mea , τι quidqui aduersum ecthsos , vel alia confrima eius d ensi/

216쪽

, m nos ter commentata descripserint, me sine dabis esse conseruaturam. 9 63-friptio. ora pro me Domine sancte, o meratis beati me, totosae orbe AZOPHice Papa. His litteris lectis, cum eas Martinus Pontifex, consentientes dog. matibus Apostolicis, & sanctorum Patrum sententiae conformes dixisset ,si complacet , inquit, hut ancto Concilio, ars nostras indatur. Itaque inserta est,

illique innixus Maximus Aquilliensis Antistes, eandem est sententiam ingressus. Caeterum cum altera sessone, quae habita est octauo Id. Octobr. iussu Martini Pontificis in Concilium essent quidam introducendi, admittendi q. ac Stephanus Dorensis Episcopus, Hierosolymitant Concilii primus, libellum Quin Graecu, Latinu, factu in medium prodiixisset, recitatu'. is esset, idemq. de Abbatum, secedotuinq. Graecorum, & Sergii Cyprii Episcopi libellis, in Latinum conuersis, annuente Martino Pontifice, sectum misset, quibus Cyrus,Sergius, Pyrrhus,& Paulus damnabanxur,l auennatis Archi

piscopi Vicarii , haec dixerunt, Maum tantum loquente. Congruum est secum dum qua nunc relecta sunt nobis per fuge Donem Sergi, C priensis Infula Archa νDisivi, de personis, quae ab Vsquent accusa a. propter eorum introductam nouitarem , ut hoc quod expersona Domini a beato uteremta dictum eis, ct nos comperen-ιὸν dicamus, O stupuit caelum 6 per hoc,o ιributi in amplius terra: quoniam duo mala fecerunt contrari'. Dereliquem ι me fontem aqua uiuae, dr foderant i cse

naι contritas, quae non ualent conti ere AEquas. Crsterna namque contrita, est omne uerbum, ex quadam hominum adinventione compositum in astigationem erroris, qua

ab o=ιhodo eis facile uelut aranea. iussipatur, non enim de fontibus salutiferis obmit aliter ad acquisitionem .... aterna procedit : Atque ideo competenter nos bea usPaulus Apostolus praemuniens, ait, non debere plus sapere, quam oportet apere, sed fuere ad sobrietatem. in de uione pietatis perdurant s. de ui enim hanc praeterierunt . non tantum laesisunt, decidentes a corroboratione sua . sed est insipientia suad reliquerunι hominibus memoriam, ut in his in quibus peccauerunt,nec laterepoti a sent. Gloria enim, se contumelia in loquela, ct in lingua hominis, caseus est istius id orae conuenibus est, hanc quidem sietectionem. ad ostensionem reprahensae barasios . nostris actibus inscri: nec enim fas est, seuplicum Apostolicae sedis in Fripto, se sin- scripto precationes oblatas despicere, sed ut condecet, cum omni probitate contrarj, cst veluti paleari verbi per ventila rum canonica examinationis plenam pureation m, in communi consistentes e cere de maturis, o nαtrientibus Catholiaca Ecelisiae dogmatibus , quae confirmant cor homin sper participationem diternarum in Pitutionum. Haec in eo conuentu dixere Vicarii Archiepiscopi Rauen.

natis, Mauri, cui etiam ex subiunctis sibi Episcopis interfuerunt, Boethus Corneliensis, Bonus Ficoclensis, Donatus Sassinensis, Leontius Faventinus, Ioannes Vi cohabentinus, Gallioni sius Hadrianus, Stephanus Popiliensis, Crescentius Liuiensis, Luminosus Bononiensis. Vnde mirum fortasse uideri possit,quo modo homo,qui per Vicarios suos tantam sedis Apostolicae dignitatem professus est, sui'. litteris,Potificem Romanum, iure& merito,toto

orbe Apostolicum uocauit,& uniuersalem Pontificem,ad haec, profanas reru,& uocum nouitates reiecit, tamen deinde ita defluxerit derecta sentcntia, ut cum ipso temere, & nulla ratione de principatu contendere fuerit ausus. Ipse n.sagaci & peracri vir ingenio,inultas eum Pont Max. simultates exercui ima concedente Constante,Rauennate Ecclesia, ab Romana,quae Ecclesiaru om-

217쪽

nium est caput, ita distraxit, ut Episcopos sibi subiectos ipse consecraret, a

tribus autem suae ditionis Episcopis consecraretur, neque ulla ab Romano Pontifice confirmatio peteretur, uerum pallium a Caesare acciperet. Olimpius Exarchus Romam cum peruenisset, coactam inuenit Synodum , quare tetra haereseos labe inficere neminem potuit. Ad alterum igitur Constantis iussum, ipsum scilicet tollendum, per summam staudem,& malitiam, Martinum , sese conuertit. Misso itaque lictore , qu i in Diuae Mariae maioris sacra facientem Martinum caperet,aut Occideret repugnantem, miser, ingenti miraculo subita caecitate corripitur : Fuit hoc solenni Natalitiorum Domini die, qui proxime Concilium habitum insecutus est, quo Pontifex antiquo ritu ad eam basilicam, nocturnum Deo sacrificium faciebat : atque ita conuenerat eum satellite Olimpius, ut cum Pontifex sacratum Domini corpus, in eam unam intentus curam, Exarcho porrecturus esset; ad illum feriendum, gladium distringeret: Quod dum perficere nititur, eXtulit l. iam manum , diu Ino prodigio, subito, uti diximus, luminibus captus est. Quo est factum, ut olim pius rei magnitudine,&steteris conscientia commotus, cum Martino in gratiam redierit, explicatisq. mandatis,quae Byetantio proficiscens, a Constante attulerat, nefarii conatus ueniam impetrarit , illiusq. hortatu ac precibus, Saracenos, qui ex Africa delati, Rhodum,& multas Insulas finitimas, ipsam q. tandem Siciliam occupauerant , aggressus,Sicilia expulerit i ingenti tamen suorum caede, atquzellain suo interitu, cum in grauissimum ex belli AN N , laboribus morbum incidisset. Interea Constans nihilo melior redditus,Theo-kkν' dorum Calliopam denuo Exarchum mittit, cum eisdem aduersus Martinum mandatis. Rauennam peruenit anno Dc LII. Sed animo facinus uoluens, confestim Romam prosectus, Pontificem adiens, quasi eum salutaturus, capi iu-ANN. bet; captum,&Rauennam deductum , ad Constantem Byrantium mittit. DC . Vnde postea in Chersonesum Ponti relegatus, calamitatibus,& inopia confectus, sanctissime decessit. Huic suificitur Eugenius,quo item post annum mortuo, Uitalianus Signinus Pont. Max. creatur. Hic cum iam diu nimiam Archiepiscopi Rauennatum petulantiam, odio & indignationi habuisset, statim Pontifex creatus, Maurum Archiepiscopum Romam ad se uocat, causam suam dicturum.Id cum Maurus negligeret,sacris ab Vitellano est interdictus; Sed Maurus Dioscorum Alexandrinum Antistitem, a Concilio Chalcedonensi ob id damnatum, imitatus, e contrario litteras ad Vitalianum dedit,& eidem sacris interdixit; nulla umquam sceleris conscientia, dum vixit, ab hac nefaria opinione deductus. Non defuit tamen Vitalianus Pont. quin iniuriae, ut sanctissimum decet Pontificem, immemor, & ut Ferrariensibus gratum faceret, Vi cohabentiae Episcopatum,Rauennali Ecclesiae subiectuin, Ferrariam transferret.Hanc Vi cohabentiam, Viciam Egonum suis te pleriquetradunt ab eo loco haud procul, ubi Ferraria nunc sita est, corruptoque uocabulo Vi cohabentiam uocatam. Hac itaque ratione Vi cohabentino Episcopa-ANN. tu illuc tran lato, Ferraria circiter annum DCLVIII. a Vitaliano Ci- DCLVLII uitas constituitur, Rauennatique Ecclesiae subiicitur, ut ex uetustissimis Rauennatis Ecclesiae monumentis adhuc colligi potest. Sub id tempus Rauennates Grimo aldum Beneuentanorum Ducem maxima ad Forum Pompilii molestia affecerunt. Nam Longobardi quod pacem cum Romanis factam

218쪽

seruarent, Inter se digladiabantur. Si quidem Aritpertus, eorum Rex, moriens, duos reliquerat filios, Perteritem & Gundi bertum. Quapropter GrRmoaldus se Ticinii in contulerat, Duce Beneuentanorum prius creato Romoaldo filio, ut Regnum ipse Longobardorum arriperet. Quod cum illi successiisset ex sententia; Perterite, Ticino; Gundibare, Mediolano pulsis, re. tectoquc Gallorum exercitu , quem Clodoueus Rex , opem Perteriti , &Gundi berto laturus, ut Blondus putat, seu,' ut scribunt alii, Italiae dominatum sibi in tanta dissensione uindicaturus, in Italiam m i scrat, huius arridentis condiciones sunt ma felicitas ab Constante Caesare nonnihil intescipi est visa. nam: in Imperium ascito Constantino filio, se in Italiam contulit, Beneuentique RomIaldum obsedit. Ad illum Grimoaldus pater, Ticino, cum exercitu proficiscens, ut filio suppetias praeberet, cum ad Forum Pompilii peruenisset, ab Rauennatibus, Mauro Archiepiscopo praese tim impellente, ut Constantis CHaris partes iuuaret, ipsumque Grimos.

dum aut interficeret, aut retardaret, maximo incommodo affectus est. Ve-

tum Constan re, Italia n, n multo post decedente, Grimoaldus, tumultum compositurus, quem Lupus Ticini Vicarius,& Fori Iulii Dux excitarat, Ticinum , ut Platina scribit, rediens, cum per montem Bardonis Tusciam in iisset, quo iniuriam ab Rauennalibus sibi illatam ulcisceretur, repente e ex Apennino demisit ,&Forum Pompili i, die Sabbatho sancto ingressis, cum sacris ciues intenti ad templum omnes conuenissent, sacerdotibus, uniuersoque populo trucidatis, urbem solo aequauit. Blondus memoriae prodit, id Grimoaldum fecisse,non ad compescendos tumultus Lupi redeuntem, sed illis iam sedatis.Vitaliano deinde Pon. Max.vita functo, Adeodatus Romanus, qui Benedictinus Monachus fuerat,in eius locum subrogatus esti sub id fere te si quo Maurus, Rauennatum Archiepiscopus, accepturus praemia scelerius debita,uitam cum morte commutauit. Moriens sacerdotes suos monuit,

ne se Romano Pontifici umquam subiicerent.quamobrem ab Ade ato Pontifice sancitum est & cautum, ut Mauri memoria in anniuersariis ne fieret, nsque alia ratione illi parentalia celebrarentur. Idemq. Rauennae de Adeo lato& Vitaliano Pont. Max. adeo superbia ac temeritas inualuerant, decretum. Huius Mauri temporibus Siciliae pars adhuc sub Rauennatis Archiepiscopi ditione erat,eoq.Vicarii mittebantur, qui prouinciam pro Archiepiscopis administrarent,& ius dicerent.Sepultus est in porticu D. Apollinaris,ciu'. sepulcru ex Porphyrite adeo perspicuo constitisse serunt, ut christallo non cederet; suoq. splendore,perinde ac e speculo,rest exo,vsq. ad D. Seu eri templum,acisi oculoru perstringeret. Huc lapidem Lotharius Caesar,Petron alii Ata hiepiscopatu,exportari in Gallias curauit,&arae D. Sebastiani mensam ex ipso constituit. Vixit Maurus annos sex&sexaginta; Diuiq. Apollinaris sanctu cadauer honestissime in teplo medio collocauit; laminis ex arguto adiectis, quibus eius collocationis historia inscripta erat. Sedit annos serme XXIIII. Obiit circiter annum abortu Christi DCLXXIJ. Cui Reparatus succedit; senex ac ANN. .

gracilis: a tribus subiectis sibi Episcopis, Rauennae, in Diui Petri, more Pon- D L LXV. tificis Maximi, Archiepiscopus consecratus. ByZantium ad Constantiu in Quartum Caesarem,qui Constanti successerat ,profectus est; a quo postulatis suis,quibus petebat,dominatu Romam Pontificis Rauenates Archiepiscopos,

. . S a liberari,

219쪽

Iiberari,abude suit satisfactu. Huius imago,atq. Constantini Caesaris,libru eorum priuilegiorum Reparato porrigentis, in Apollinarii templi Classensis te

studine,vermiculato opere conspicitur; deq. illo in vitis Rauennatum Archiepiscoporia haec legimus. pastor liecu clero suo uixit,nec flassus es ah Rc uafusiacerasede. irauit, ct ampli it cleros. Haec ibi. Decessit Tert. Ial. Sextil. Sepulatus in eode D. Apollinaris templo; cu praefuisset an.V.Men. VIII.dies XXVI. Dono Romano Pontifice,qui Adeodato subrogatus fuerat:Theodoro aut adhuc Exarcho. Paulo tamen antequam excederet e vita, Rauennatem Ecclesiam sub Romana restituit,Dono adhuc Pontifice: ad quem,Romam proficia sci,morte praeuentus, remq. palam & omnino conficere non potuit. In Archiepiscopatum Rauennatem sussicitur Reparato,Theodorus;turbido, ut in vitis Archiepiscoporum scribitur,ingenio,& truci aspectu , animoq. ab iuuentutis calore,rerum nouarum cupido,in aede Apostolorum, a suis Episcopis,insula sacra insignitus; qui omnium fallaciarum plenus traditur.Huc serunt propterea quod diuturnas quasdam abrogauerit consuetudines,& decreta, quae pro sacratis viris facere plurimum ad eorum dignitatem augendam uidet, antur, cocremauerit,in magnam inuidiam Rauennatum,sacerdotum praesertim, incumrisse; adeo ut in vitis Rauennatum Archiepiscoporum legatur, in sua sede suisse illum,aeque ac in grege Lupum;Leone inter quadrupedia accipiti citi inter auesne frugibus iam maturis procellam,& grandinem;Theodorum Exarchii tres urnas sacras,quibus res diuina fieri solet, aureas, Ecclesi ae Rauennati dono dedisse hoc tempore ferunt. Viri sacrati tot malis undiq. misere afflicti ab Theodoro Archiepiscopo,& omnino expilati, adducti summa rerum omnium desperatione, Die,ob Natalem Christi Dei,festo, conuentu habito ad D.Apollinaris Classensis, plurimum de Antistitis sui immanitate conquesti sunt. Eoscu ad se Theodorus Archiepiscopus vocasset, venire renuerui.Quapropter times Archiepiscopus, ne quid acerbius in se moliretur,dissimulata ira,oibu'. quae abstulerat restitutis,concessi'. Oibus,quae petcbant, in gratia rediisse visus est Sed non multis post dicbus, animo odium concludens, ut sacerdotum iniuriam ulcisceretur,cum se nonnullis pro Dei Ecclesia negociis ad id itineris adductu simularet,ad Agathonem Romanum Pontificem,qui successerat Dono proficiscens,Rauennatem Ecclesiam, Romanae subiecit. Hanc historiam ex vitis Rauennatu Archiepiscoporum a nobis descriptam, facile comici potest, tum ex his,quae ceteri omnes grauissimi auctores tradiderunt, tum ex ipso rei merito,a vero longius aberrare,ab eiu .seculi hominibus descriptam,qui, rogantia aduersus Romanam Ecclesiam elati, eam subiectione ae gre ferebat. Na Theodorus fertur summa pietate fuisse, & in pauperes munificentissimus,

qui q. sacerdotum Rauennatum mores, in tanta rerum omnium licentia in deterius labetes, ac corruptos, iusta seueritate correxerit. Cum q. interea annonae caritas oes maxime premeret, Theodorus,quantum fieri per eum potcrat,opQ

multis amanter tulit. Sed ea suit aliquor si importunitas, insatiabilisq. cupiditas,ac libido ut, cum expleri non possent,quam plurimae audirentur contumeliae,quae Archiepiscopi tenacitatem,atq. auaritiam damnabant. Grauescente fame, ex occultis maledictis in aperta coiticia ab illis est deuentu ; quos,inani licet studio, Archiepiscopus muneribus,ac speciosis verbis lenire conatus est.

Itaq. cu dies Natalis Christi fessus aduenisset,eoq. die, cum illucescete Auro

220쪽

ra,de more,ad D. Apollinaris in Classe populus, sacris affuturus, conuenisseis Archiepiscopus ad meridie v'. expectatus,qui re diurnam,sblenia q. sacra seceret,non accesst,propterea quod sacerdotes ab eo secessione fecissent. VeruTheodori Exarchi opera, cerdotes ad illu iterum adiissent,vEtum est ad tempili ,re'. diuina habita. Hac rei indignitate motus Archieliscopus, viq. quod

Reparatus coeperat,pro eo ac iure meritoq. debebat, perliceret ad Agathone Pon.Max .accedens anno DCLXXX. Romanae Ecclesiae Rauennate subiecit; Α, M. qua multo iam tepore ab Romana,vti memorauimus,seluctam Allocephalin DCLxxx.

Graeca voce appellabant;hanc in sententiam discedete quoq. Theodoro Exarcho, uti Platina testatur.Qui tame Platina in eo videtur falli, quod Dono Pot. Mix acta haec scribat,cu sub Agathone fuerint; Costantino Quarto adhuc linperate.Hac de re Bem ardus Iustinianus libro Venetae Historiae nono,verba facies, scribit,Theodorii Archiepiscopu siue innata fide, ac virtute,sive,ut non ut

Ii ferunt,commotum sacratorum virorum Rauennatum petulantia, alq. iniuriis,molitum id fuisse, laudante eam rem Olympio Exarcho, comite'. Romam proficiscente. Verum in nomine Exarchi decipitur; erat enim Theodorus Calliopa, si Anastasio, Blondo, Platinae, ipsisque Rauennatis Ecclesiae vetustissi.

mis monumentis,temporumque ordini assentimur; Ea autem fuit Theodoro Archiepiscopo Romam proficiscendi occasio , quod superiore anno Agatho statim Pontifex tactus, Episcopis occidentis conuentum in Lateranum indixerat, ut re ex eorum sententia constituta, singulorum opinionem ad Conciliu n Constantinopolim mitteret, ab Dono Pontifice, Constantini Imperatoris hortatu, illuc conuocatum. Itaque Romam uenit Theodorus A

chiepiscopus , & u ti dicebamus, ad Agathonis Pontificis Maximi pedes prouolutus, praes ens obedientiam , Ecclesiae Romanae,matri,ac magistrae restituit: in Ix in conuentu Lateranensi, in quo centum uiginti quinque Episcopi intemfherua t, sententiam dixit,& decretu de duabus Christi naturis,uolutatibus q. consectum, sua; ut&reliqui Episcopi,&subiunctorum ibi Episcoporu m nu firmauit. ii autem ibi subiuncti Episcopi numerantur: Stephanus Sassinensis Barbatus Corneliensis,Victor Bononiensis,Florus Caesenas, Vitalis Fauentinus, Iustinus Fidentinensis, Vincentius Liuiensis, Placentius Placontinus, Mauritius Regiensis, Petrus Mutinensis, Gratiosus Parmensis,Magnus Pupi εsis: Ipse autem Theodorus Archiepiscopus ita subscripsit. Theaereus exiguus E Fopus fancte Ecelsae Rauennatis, in hanc Vestionem, quam pro sos olica nostra Me construuimus Elier μυξri ZHis rite peractis,cum Pontifex legatos suos tres, cum hoc Decreto Constantinopolim mitteret, qui Concilio praecilent, eo etiam Theodorus Rauennas Archiepiscopus, Theodorum monachum, pro partibus suis agendis, misit. Id fuit sextum generale Concilium; in quo Monothelitarum secta, quae unicam opinabatur in Christo Deo uolunta. tem, ac naturam , damnata est ;& Constantinus Caesar cum summo honore Agathonem fuisset prosecutus, edicto pronunciauit, uti Pontifici Romano, inino Christi inter homines Vicario, confirmando nullum amplius Caesaribus ius esset; caeterum quem sacrati viri, populusq. ac exercitus, Pontificem delegissent, pro Pontifice is ab omnibus haberetur. Dimisso Concilio cui, ut

ex pluribus subscriptionibus colligitur, Theodorus pro Archiepiscopo Rauennati Theodoro, modo se locum agentem ipsius Archiepiscopi, nunc loci

5 3 praeposi-