Notationes in primam et secundam decadem Psalmorum auctore Caesare Malanima ..

151쪽

i44 PS. VII. v. 23. Sanguineae, clypeoque micantia fulmina mittunt.

Ardet apex capiti, cristisque ac vertice sam Funditur, et vastos umbo et omit aureus ignes . tam letia adhibuere etiam Israeliino: de tersione lingitur expolira lanceas. Ier. 46. v. 4. de acuminatione, a I Δον acuerunt ut gladium linguam suam. Ps. 64. v. 4. de unctione, nu mora un gite ci eum. Ies. II. v. 5. et alibi saepe . arciam suum quem tetendit, repete Non reducet, h. e. non remittet, non laxabit, non lentabit, a cum suum, quem tetendit. Quando arcus extra usu in erat, tum nervus ex altero illius cornu demebatur , ne eveniret quod Phaedrus ait Lib. 3. b. 24. Cito rumpes arcum , semper si tensum habueris . et in theca, quae od s. a I. ω. 54. dicitur re uria, repositus asserva hatur. Quando autem rursus tendendus erat, id ita fiebat: alterum cornu, cui ner os jugiter haeret, admovebatur terrae ; alterum , ex quo nereus demptus erat, manu et genu deprimebatur, donec haberet arcus eam curvaturam , ut nervus huic alteri cornui admoveri et aptari posset fibula vel nodo : id Ebraeis dicitur calcare, Graecis τανυειν, τείνειν , τιτανειν , tendere. Non sine fructu et voluptate leges quae de contentione intendendo Ulyssis arcu narrat Homerus Od s. d. Lib. II. per tot. et parauit illum, ubi sagittarius curvaverat arcum, parabat et disponebat eum ad emittendam cum vi et impetu sagittam, videlicet laeva manu tenebat summitatem arcus, dextera attrahebat nervum ad pectus, et signanter ad mammam dexteram , ita ut arcum jam tensum ex semicirculari redderet κυκλοτερη rotundiorem Iliad. 4. vers. I 24. Diuini od by Cooste

152쪽

m. m. v. IS. I SUtramque actionem expressit Poeta Us. a I. v. 4r u. inquiens: Toν ρ' ἐπι-ελων, εIλκεν in1ρην γλυγδας τε.

no sagittam ) ad cubitum tenens, traxit ner um

crenasque.

Istic proprie brachium, cubitus, significat

Cumam mediam ct superiorem partem arcus, ubi sinistra manus simul tenet arcum et sagittam. Γλυφις est crena, seu incisura sagittae, qua applicatur nervo in arcu. Hoc praecipit Vegetius Lib. I. de remitis. ωρ. I 5. Major adhibenda solertia, ut arctim scienter teneant, ut forester impleant ; ut sinistra fiaxa sit, et dextera cwm ratione ducatur. Istic implere arcum valet ejus tensionem numeris omnibus

ahsolutam reddere: eadem phrasi utitur Statius Lib. s. Theh. N. 72I. Nondum tela procax , arcumque implere matelas. Totum hoc negotium tendendi arcum prae oculis po- Nit Virg. Lib. ix. v. 858. seq. ubi sermo est de Camilla: Dixit: et aurata volucrem Threissa sagittam Deprompsit pharetra, cornuque infensa retendit, Et duxit longe, donec cureata coirent Inter ses capita, et manibus jam tangeret aequis, Lama aciem ferri, dextra nemoque papillam. Materies, qua apud veteres Ebraeos parabantur ar-Cus, erat ara Iob. Io. m. 24. a. Sam. 22. v. 35.

Ps. I 8. v. 35. ad quem postremum locum vide Sehullensium in Animadores. Philolog. apud Gra cos erat cornu Iliad. 4. Io9. seq. Nervi autem eorumdem sehant vel ex loris bubulis, Homerus

enim vocat νευρα βιεια, nervos bubulos, est. Dc. N. 122. Vel ex setis equinis, auctore Virgilio, qui Lib. 9. N. 622. seq. ait: ner qua obpersus equino Ingendit telum.

153쪽

146 PS. III. v. 13. et I 4. De arcus gestatione et repositione illud etiam itirem nostriam notandum est, quod Τheologis gentilibus Apollo, si telum in manibus habet, dicitur esse noxius, ut Virgilio Lib. 8. υ. 7o4. seq. Actius haec cernens arcum intendebiat Apollo

Desuper

et Statio Lib. I. Theh. N. 629. seq. arcu crudelis iniquo Pestifera arma Dcit. si condit, propitius, ut Horatio Carm. saecul. v. 39. seq.

Condito mitis placidusque telo Suplices audi pueros, Apollo. Id illi hauserunt e doctrina Synagogae, dicente Davi te , Amrehende cimeum et scutum: et sums in adjutorium meum . Et educ ha tam et occludes in

occursum Persequentium me. Ps. 35. v. a. seq. et I

remia, Heu gladia Domini usquequo non subsides 'eolligitor ad maginam tuam, reducitor, et co scitor. Cap. 47. N. 6. Denique non Caret emphasi , quod dicit gladium suum, et arcum suum, pro simpli ci eladium, et arcum ς nam dicendo gladium et ameum Dei innuit rem terribilem , qua nihil terribilius. V. I 4. Et in illum , intellige quemcumque Deus ob improbitatem sagittis impetendum sibi proposuit. spocialiter Saulum, vel Cushum. Inter pretor Et in illum, quia sic loquitur etiam Pomta Iliad. 5. M. 97.

Αἶψ' επὶ Τυδ.ίδη ἐπιταίνετο καμπυλα roξα. Illiso in 'didem tentiebat incum os circus . et Iliad. II. M. 37Ο. Τυδείδη μὶ τοξα τιται ro ποιμενι λαῶν. In 'didem arcus tendebat pastorem POPulomm .disPosuit, vel accommodarit, Nasa msrtis, scilicet in nervo, prout dicitur Iliad. 4. ω. II 8.

154쪽

PS. VII. v. I 4. 247ALνα. y επὶ νευρῆ κατεκοσμa πικρbν οὶ s.ν . Statim autem in nemo aptaoit acerbam sagittam. ubi vide Eustathium. Id autem fiebat eodem aCtu, quo attractio nervi, prout dicitur cit. Dc. v. ia2.

Eλκε 7 ὁμῆ γλυ pίδαι τε λαβων, καὶ νεῖρα βοεια. 'Nευρὴν fatu μαψω πελασεν, τόξω δε σίδηρον . axit autem simul erenas sagittae prehensas et nemos bubulos: Nemum quirim mammae a Orit, arcuiqueforum. vasa mortis, instrumenta mortis, seu arma leathisera, nempe sagittas suas. Nomen rn sagitta habet potestatem celeritatis, tanquam a radice run Arabibus celeriter ivit, sicut dicitur cit. Dc. v. I 25.

αλτο δ' οὶςbς 'Oξυβελὴς , καθ' omλου ἐπιπτέσθαι μενεαίνων. saliisque sagitta Acutam habens cuspidem , in turbam aduolare

cupiens.

Materiem sagittarum, et additamenta, quibus hae instruuntur, tradit Plinius Lib. I 6. cv. 36. sem. 65. Calamis Orientis populi bella conficiunt: calamis spicula addunt irrevocabili hamo noxia . Momtem accelerant pinna addita calamis. Α forma spiculi sagitta Homero dicitur τριγλώχρον, tricusPis, vel potius triangularis Iliad. 5. v. 393. et Iliad. II. N. 5o7. Α pinna dicitur urrερόειι, pennata Iliad. 4.ω. II 6. et Sophocli in Trachin. D. 576. κηώsem, comata . Hinc Ovidius Lib. 3. Trist. Eleg. Io. v. 55.

Hostis equo pollens, longeque volante sagitta, Visinam late depopulatur humum .

Ab hamis dieitur hamama eidem Ovidio Lib. a.

155쪽

, 48 PS. VII. T. I 4. Quid Doat in nudis hamata retundere tela Ossibus p ossa mihi nuda reliquit Amor.

et Lib. o. Trist. Εleg. IO. N. 63. seq.Pars cadit hamatis misere consita sagittis: Nam Nolucri ferro tinctiis virus inest. Hi hami . seu unci, tres erant, ceu Statius docet

Aspera tergeminis acies se condidis uncis. in ardentes facit, Coccrius clat. sagittas suas Parat, ut sint ardentes . Verbum ',' exerit hic duplicem potestatem, qua gaudet: prima est acuminapis cultrum , et intransitive acuminatus est; hinc vertas uminatus e altera est gratat, arsιt; et hinc cuna Schullensio ad Proo. 26. v. 23. ubi de hoc verbo enucleate, reddas sagittas suas sane Gescntes OPeratur, i. e. iaculatur , cum accessione hacce gravissima flagramiae in cuspidem acuminatae. Hae hina potestates manarunt a radicis proprietate, quae , t ste Wibneto, est moloit, et hinc Noloendo acui, v

loci et irrequieto motu agitari, unde stagrantia, juxta illud Horatii Lib. I. Od. I. N. 4. SEq.

metaque feroidissitata rotis.

In saritus significatio acuendi plana 'est: altera sa- grandi aliquid illustrationis postulat. Ego nullus dubito, quin, translato ardore ad cupiditatem aliquam Uchementem , Vates sagittas acuminatas , quas sibi Deus fabricatur, grandiori stilo dixerit ardentes cupiditate volandi in improhorum turbam, quum hance cothurnatam imaginem expresserit etiam Poeta, dum ei sagitta emissa dicitur Ili-. 4.

καθ' o μιλον ἐπιπιr σθω μενεούνων, in turbam a stare cupiens, velut impetu quodam animi concitata, quae est vis Disiti reo by Coosli

156쪽

PS. VII. v. I 4. 14sverbi μιενεα νω: solent enim Poetae voluntarium ani mi impetum tribuere etiam rebus inanimatis. Ulterius adhuc provehor in indagine . Christianus David Ianus ad hanc Horatii strophen Lib. I. Od. 8.

Ridet haec, inquam, Venus ipsa, rident MMelices Aymphae, ferus et Cupido a per ardentes acuens sagittas

te cruenta.

sic Poetam defendit adversus hypororiticiani Ho-

Iai tu In , qui negat, satis convenirct inter se ardentes sagittas et cotem cruentam . Cogitati da tela Ex ipso cruore , quo cos tincta erat, a cntia; nam Venenum ardere, femere , coqui eo sanguis, Saepenumero Poetis dicitur. Ille ignis, quo persi a Sunt, a veneno oritur a Nihil igitur vetat, nos Credere, tales fuisse sagittas, quas David hic appellat ardentes, nempe veneno flagrantes. De ipsa re nulla est dubietas: nam Plinius Lib. 38. cap. I. queritur, homines esse feris ipsis serociores, dum tela veneno

inficiunt: Quod tamen eorum animalium ) tela

sua, excepto homine, Venenis tingit' Nos et sagittas tingimus, et ferro ipsi nocentius aliquid damus. Virgilius celebrat Amycum inhumana hac arte instructum inficiendi veneno sagittarum aciem Lib. 9. N. 77 t. seqq. inde ferarum Vsstatorem A cum, quo non felicior alter gere tela manu, ferrumque armare veneno. De sagittis Annibalis Silius Italicus Lib. I. Punic. v. 322. seqq. Aut bino imbutas, his noxia tela, sagittas Contendit nemo, atque insultat fraude pharetrao, Dacus ut armiferis Geticae telluris in oris, Spicula qui patrio gaudens acuisse veneno Diuisti Cooste

157쪽

ibo PS. VII. v. I 4. Fundit apud ripas inopina binominis Histri.

Istic sagittas veneno tinctas Poeta eleganter v at bis noxia tela, quia et Neneno et Nulnere mortem inserunt. Eamdein ideam aliis verbis offert Ovidius Lib. i. ex Pomo Εlm. a. v. 17. seq. Qui mortis saeoo geminent ut vulnere caussas,

omnia Υψereo spicula felle linunt. et hinc Claudianus Lib. I. da Laudib. Stili .:ω.

Sed dilateis non Aethiopum geminata venenis

Vulnera etc.

In allato Silii loco notanda est phrasis acuisse νω NO, quae explicatur verbis Horatii superius addu-Ctis, acuens cois cruenta ; consignat enim duplicem Potestatem nostri participii D'pin, nempe acuminatas, et veneno ardentes. Sic Nicolaus Heinsius in hoc altero ejusdem Silii loco Lib. 3. v. 272. scy. scelerataque succis Spicula dirigere, et ferrum in mare veneno. pro infamare legit infaminare, quemadmodum vetusti Codices Valerii Flacci pro armata habent summata in isto loco Argonaut. Lib. I. M. 1Ο7. 3πq Arcadico cujus sammata veneno Tela puer, facilesque humeris gaudentibus arcus Gestat Hylas. sed pace eruditissimi Viri ego retineo infamare, quia praecedit scelerata. Itaque si venenatis sagi iis tribuitur ardor et sanimatis, immo si vena num ipsum Ovidio Lib. 9. Metam. v. a 7 i. diCitur arriris, i. e. Comburens, fas est credere, tela ignita, de quibus hic Vates, fuisse, juxta phrasin Valerii , sammata vcneno p praesertim quum antea di

Cat Nasia mortis, nimirum instrumenta mortis CErtae , quae uou semper talis est, si veneno Caret Sa-

158쪽

PS. VII. v. 34. i5rgitta , ut patet exemplo Menelai Iliad. 4. υ. x85. et Tamerianis apud Arabsinuem Tom. I. Pag. I 6. seg. Conser notata ad Iob. 6. v. 4. Rationem conficiendi ejusmodi venenum apud Scythas refert Aristoteles in Libro de mirabit aus

τος, δρ δέ ς ptu υδατωδες, μιγνυουσι τω τ ῆς ἰχωρι, καὶ ἶτω ωαῆσι θωάσιμον. Ferunt Myrrhicum venenum , quo injiciunt sagittas , parari ex vipera . Obsereant enim, ut Par est, Scythae viperas parientes , easque cutias Putre ciunt per aliqvot dies. Quumque satis ipsis videtur computruisse omne, hominis sanguinem in Ollulam affundentes, in stem quilinio defodiunt operetilo operientes. Et vhi hoc quoque computruit, partem supernatantem sanguianis , quae aquosa est, miscent et mereo cruore; atque ita Othnia re tint. Quae verba sic contrahit Plinius Lib. II. cap. 53. sex. Q 5. s . Sorthae sagittas tingunt et jerina sanie, et humiano sanquiner irremediabile id scelus mortem illico affert lepi ta-etu . Sane mos iste, qui apud barbaras gentes, Veluti Parthos et Sc3thas, invaluit, raro a Graecis est usurpatus: hinc Minerva Odrss. I. v. 259. seqq. personam agens Mentae regis Tapiliorum narrat,

patrem suum lethi ferum illud unguentiam I lyssi, amicitiae ergo, liberali manu dedisse, postquam hic molestum iter in Ephyrana ad illud comparandum

frustra susceperat: nam Ilus Mermori silius petiti

159쪽

15a PS. VII. v. I 4. et I 5.nem Ulyssis ratam habere noluit, veritus, ne Dii illius erimitiis vindices forent: Eξ 'Εφυρης ἀνιον τρι ωαρ' 'Iλου Μερραρι δαο , γαρ κιρκεισε s επὶ νηις 'Οδυσσευς, Φάρμακον Κιδρcspoi ex δις, μενος, o φρα es ε' ε'lους χρίεσθαι χαλκήρεας ' ἀλλ' ο μ ν ου α' Δωκεν, ἐπεῖ ρ α Θεὰς νεμεσί το αἰεν εονται '' Αλλα ωατηρ es δῶκεν ε'μος ' φιλέεσκε γαρ αιν-. Ex Dbra reMersum ab Ilo Memerida, Ioerat enim et illuc celeri in naui Ut ses, Venenum mortiferum inquirens, ut Posset Sagittas ungere aeratas: sed ille quidem non ei Dedit, quoniam Deos verebatur sempiternos 2 Sed pager illi dedit meus; amabat enim vehementer. V. IS. Ecce, quae quum ita sint, quod scilicet Deus quotidie pro caussis regum et nationum in xerceat judicia , et poenam de perduellibus aliisqne facinorosis capiat tanto cum apparatu Vindictae, sane improbus quilibet, et specialiter C hus, vel Saulus , vel potius uterque . conciFiet vanitatem , h. e. Omnia ejus consilia , quae ineat, et molimina , quae aggrediatur, irrita fient. Horum instituit comis parationem cum falso mulieris conceptu , quem ducit Πη Danitatem: Cum graviditate molesta, quam vocat inborem: et cum partu non Vero , quem Rinpellat mendacium. et Maoidus erit labore, nomen ,Σν labor active sumptum notat molestiam, vexationem, qua quis alium afficit; passive, qua quis assicitur. Et pariet mendacium, haec phrasis eadem est cum illa Iesaiae , peperimus Tentiam cap. 26. N. 18. qua innui videtur empneumatosis, seu molia ventosa, qua quae laborant, diu et sibi et peritis medicis gravidae videntur; tandemque post omneS Praegraviditatis molestias et labores ventum ex utem

160쪽

PS. VII. v. I 5. et x6. I 53 emittunt. Ita Michaelis in Appi. ad Lex. Hebr. pag. a 245. Vide Hippocratis oeconomiam in voce 'Εμπνευε1άτωσις , et qui ibi citantur. Nomen 'pν mendacium generatim notat quidquid spei hominis

non respondet, vel eum decipit. V. I 6. Puteum exca Maseu etc. nullum quidem essectum sortientur ejus in me molimina, immo econtrario haec certum exitium asserent ei; siquidem iis ipsis dolis capietur , quibus me perdere Studuerit . Pauca de verbis. Habent Arabes radicem, quae, ut et cognata 'hia, significat Idit, ita- endo incidit; dein eruit, fodit, effodit, specialiter puteum: et hinc, ducta potestate verbi ex usu putei in his loquutionibus, intransitive periit, interiit, apud Arabsiadem Tom. II. Pag. 16. lin. Io. qui vicinus est Piorum, non 'va' peribit, quasi di-Cat , non cadet in puteum. Accipe igitur in hoe et similibus locis de puteo perditionis. M obtexit illum , radix 'in cum Chet non punctato notat fodis puteum , sossam ; at cum Chel Punctato , licet non excludat potestatem fodiendi, valet obtexit: immo Michaelis in Appi. ad Lex.

Hebr. existimat, primam ejus vim in tegendo consistere ; idque confirmari ex notione pudoris, quae huic verbo tribuitur, quum a tegenas vultu pudor sit dictus. Et re quidem vera his machinationibus congruentior videtur dolus Oblectionis, quam repetitio e ossionis, specialiter extra parallelismurn, qui ut plurimum locatur in altero hemistichio .

et incidit ius vim quam scit, ad me praecipitem dandum . Hae paroemiae saepe Occurrunt in Bibliis: Demersae sunt gentes in D iam quam fecerunt e in reta quod alsconderunt, captus est Pes earum. H. 9. v. I 6. Qui excavat foMeam, in eam cadet : at qui ruolseu lapiciem , ad eum reMertetur. Diuiti su by Coosla

라틴어 텍스트