장음표시 사용
191쪽
184 PS. IX. U. 1.ri. Et confident in Te scientes Nome tuum: quoniam non dereliquisti quaerentes Te Domine. 32. Ρsallite Domino Sedenti Taionis au- nuncia te in populis opera ejus.13. Etenim Inquisitor Sanguinum, eorum
recordatus est: non oblitus est clamoris anniciorum .i4. Miserere mei Domine vide amictio. nem meam ab Odientibus me: exaltans a portis Mortis. 5. Propterea narrabo omnes laudes tuas in portis filiae Τzionis: exultabo in salute
I 6. De mersae sunt gentes in foveam quam fecerunt: in rete quod absconderant, captus est pes eorum.
I 8. Revertentur improbi in Insernum ititus : Omnes gentes, oblitae Dei. 19. Quoniam non in aeternum oblivioni- dabitur pauper: expectatio amictorum non peribit in Perpetuum. ao. Surge Domine ne obfirmetur homo :judicentur gentes, ad facies tuas. 21. Pone Domine institu tricem, sibi scient
gentes: homines ipsi Selah. COMMENTARIUS
V. I. Praefecto super Muta Labben, posthabitis
192쪽
PS. IX. v. a. 385 aliorum correetionibus , et expositionibus inde petitis , ego quidem existimo, nihil certi statui posse de istis vocibus Muth Lahhen, quae, ut aliae in
Psalmorum titulis , sunt, juxta sententiam summorum virorum, initiales veteris cantilenae, cujus adnumeros hic Psalmus erat canendus; atque ideo dirigi ad Magistrum peculiaris illius Musices. Si vero
dandus est conjecturae locus in earum declarati ne, suspicor, I 'di murh esse Imperativum verbi ti muta , mori, et Π, Labben esse nomen prinprium alicujus hellatoris, vel potius nomen verbalea radice N, Iahan, Arabibus propinarit lac, et in
secunda coniugatione lateres formapit e luto, coxi que, unde N, , labben , lactis-ωenditor, et laterum- eoetor. Vide Golium in Lex. Arah. col. 2 98. seq. Suspicor nempe, strenuum aliquem virum, quum
in eo Emet, ut congrederetur cum adversario , aut
potius , hoc devicto et prostrato, inclamasse per modum Contumeliae, Morere Iactis-venditor, aut laterum-coctor. Sic et Achilles Hectori confosso insultat inquiens Iliad. a z. m. 365. Τέθναθι, mrere: 'Neoptolemus Priamo Aeneid. v. v. 55o. Numst mOrere: eisdemque verbis Meetentius, posito super a metum Orodem pede, subridens ait Aeneid. IO. vers. 43. nunc morere . Occasione, inquam, hujus victoriae , puto, compositum fuisse carmen, incipiensa verbis victoris, Nuth labben, atque hoc cantatum esse , dum victor ipse lares repeteret, eodem fere pompae apparatu, quo I. Sam. 38. v. 6. legimus celebratum reditum Davidis a percutiendo Philisthaeo . Vide ad Ps. svp. 8. v. I. In hanc me sententiam adduxit, et in ea non leviter confirmat i
Cus alter ex Ps. 48. ω. IS. qui nisi hinc dilucidati Nein recipit, non ideo , quam recipere possit, quae Grammaticis aliquantulum arrideat. Auctor
193쪽
i86 PS. IX. v. I. istius in celebrandis Dei laudibus gratias ei agit de salute in Iudaeos collata per ipsorum ereptionem apericulis, quae imminebant a consociatis armis plurium Regum, iisque dictis, ita claudit: Nam hic
Deus Deus noster in saeculum et perpetuum: is ducet nos super Muth: videlicet ita exultantes ob liberationem a periculis, ut illos, quos chori Magister ducebat canentes Paeana Muth labben . Pro asserendo usu compellandi probroso nomine adversarium in rixa aut pugna prostratum sufficit exemplum Achillis Iliad. aa. D. 345. ubi iracunde rejicit Hectorem lethaliter vulneratum , addito convicio ,
κυον, O canis. De abiecta autem eorum conditione,
qui formandis et coquendis lateribus addicuntur, testis est Aristophanes in Prulo υ. Si 4 . et in AWib. m. ii 34 ubi Aegyptii proverbio traducuntur ut πλινθοφοροι laterumfortatores. Adi Iosephum Lil. a. Anz0. cap. 9. Atque hinc dura servitus, qua Israelitas diu amixerunt Aegyptii Od. I. v. 14. His notatis , eoque inspecto, quod haec contumelia in Aegyptium hominem perbelle quadrat, ulterius conjiciendo progredior, non omnino inverisimile reputans, notari hic Aegrptium illum, quem Moses conspicatus percutientem contribulem suum, primum huc illuc oculis cautionis ergo con Versis, et, ut ait Poeta , I ωαπτῆναι, circum se resPactans , Iliad. 4. 497. interemit Exod. a. v. II. seq. additis iracundiae et contumeliae verbis, Mor re laterum-coetor; atque hinc postea vel Mosem
ipsum, vel alium, retentis iisdem vocabulis Muthlabben, hymnum composuisse, quem canerent in publicis sestis, laetisque diebus .
Idem statuere licet etiam retenta altera n Stra
vocis labben significatione, nempe venditor-lactis :Dam scribit Diodorus Siculus, oves apud Aegypti Distiir orale
194쪽
PS. I . v. I. a. et S. i 87 τῶ γαλακτι κω νοῦ τυρῶ τρcφας παρεχεσθαι αροσιπε ἄμα καὶ δαψιλεῖe, laete et caseo edulia praebere jucunda et larga . Lib. I. eap. 87. pr. Et Plinius Lib. 22. cv. a I. sex. 28. haec habet: Est et DIometra, quae iis ex toto sata, ex etiyias semine, sImili mi
sio , funt pones in Aegypto a pastoruus salii legunt pistoribus), maxime aqua vel lacle svhaciti Aegatur quidquam illo pane salubrias esse, aut impius , dum ea jeat: refrigeratus dis ilius concoquitur , Iisque ponderosus . Constat, eos, qui illo via
Munt, nec dysemeria, nec tenesmo, neque aliis modibis ventris infestari. Itaque inter remedia eorum habetur.
V. 2. Celebriato Dominum, de verbo iam in Hi-phil vide quae notamus ad Ps. 6. v. 6. in toto corde meo, omnibus ad hoc adhibitis anumi potentiis: innuit enim summam voluntatem. narrabo Omnia mirabilia tua , celebratio Numinis editur narratione rerum ab eo mirabiliter gestarum . Ait omnia, licet alibi lateatur, multa sunt prae numerare, Ps. 4o. ω. 6. ad indicandum summum desiderium , quo tenetur, narrandi omnia, si fieri possit, ejus lacinora : Horatianis verbis Lib. r. Od. II. N. 39. Gratus insigni referam Camena . V. 3. Laetabor et exultabo, vehementer gaudebo : repetitio enim eiusdem rei per diversa voeabula rem ipsam auget; idque in omnibus linguis. Causam hujus laetitiae et exultationis habebimus
Psalle O-canam, inter modos promendi laetitiam principem locum obtinet cantus: Ovidius 4. Metam. N. 759. Feqq. Scrtaque dependent tectis, longus, striaeque, Tibiaque , et cantus, anim elicia laeti
195쪽
nomen tuum, gloriam tuam, quam mirabilibus tuis operibus per totum terrarum orbem tibi acquisiis visti: quo sensu accipitur vocabulum nomen in isto loco, Sicut nomen tuum Deus, sic laus tua ad extremitates usque terrae e Ps. 48. N. in . eodemque dixit Virgilius Ecl. 9. N. 27.
Cantantes sublime ferent ad sidera ellunt . vel signat opem et auxilium, in quo nobis fideα-
dum, veluti, ni in curribus et isti in equis: nos autem in nomine Domini Dei nostri commemorabimus. Ps. ao. v. 8. vel denique sumitur pro ipsa persona ,
vel re nominata, ut notavimus ad Ps. 5. v. 12.
Altissime, hac voce designatur singularis et incomparabilis Dei majestas supra Cuncta creata , eique respondet υψ altissimus, quod est Iovis epitheton apud Pindarum Nem. Od. I. v. 9o. Sane vocabulo altitudinis veteres denotabant Dei potentiam in reprimendis inimicorum suorum conatibus,
illisque domandis, id quod nobiliori modo fiebat
vibratione fulminis, et consequenter ex alto . Hin Agamemnon vaticinans quodammodo , vel potius optans Trojanorum caedem in sua querimonia ob Menelaum vulneratum, dicit Iliad. 4. N. 164. seqq. Εσσετα ἀμαρ , ἔόταν ποτ' ὀλωλη 'Iλι lρη, Κω Πριαμοι, κω λαος ἐύμειελιω Πρια-οι o. Ζεύς γαρ σφιν Κρονίδm, J. υγος, αι νερι ναίων, Aυrbs ε πισσείησιν ἐρεμνὸν Αἰγίδα πασι. Erit dies, quanaeo pereat Ilium sacrum, Et Priamus, et populus hastae raxinea periti
Iupiter utique ipsis Saturnius, in excelso sedens, in aethere habitans, Ipse incutiet terrisiciam Aegida omnibus. Pindarus dat Iovi, quatenus unus est vibrator to-Diuisti m by Cooste
196쪽
PS. IX. v. 3. et 4. 189 nitrus, epitheton altissimi in isto loco O N. Od.
4. Pro 'Ελere, ρ υπέρτατε Βρονσας. VGrator altissime tonitrus. Et oc IO. v. 96. seq. ait, eum in vibratione tonitrus et fulminis totam sitam potentiam exererct ,
Praesertim Contra rebelles, dicente Horatio Lib. 3. . 4. v. 4 a. seqq. scimur, ut impios
Titanas immianemque turmam lmine sustulerit. pariterque Ovidio I. Metam. v. 154. seq.
Tum pater Omnipotens misso per exit Ostmpum Fulmine, et excussit subjecto Pelio Ossam. Atque hinc ejus epitheton τερη-ραυνο ulmine gam dens Iliad. 8. v. a. et alibi passim . Adhaec orientales adhibere solent nomen Hyae, quae est forma intensiva, ad significandum superiorem, i. e. vici rem in contentionibus, ut in Aia rans Sur. Io.ω. 64. Diximus: Ne timeas: profecto tu eris 'bptibusuperior: quae sunt Dei verba ad Mosem in negotio eum Pharaone. V. 4. in reoreti inimicos meos retrorsum, ratio
laetitiae et exultationis, de quibus vers. sv. dum revertentur inimici mei retrorsum, irrito conamiane, quo me petent, consternati ob occursum tuum,
inter fugiendum impingent, et in lapsu peribunt. Rusmodi reversionem alibi suis hostibus Vates imprecatur signatissimis his verbis: Sint ut gluma adficies verui: et Angelus Domini impellens. Sit mira eorum tenetrositas et lubricitates-lubricissimae: et Angelus Domini persequens eos. Ps. 35. v. 5. seq. Conjugatio Niphat, qua hic assertur verbum ννον impingent , sistit reciprocum sensum , ac si dicat, corpus allident unus ad alterum, ut in tumultuaria et Pra
197쪽
i9o PS. IX. v. 4. et S. cipiti fuga stari solet, atque hinc peribunt, quia coa
cervatim cadent sine facultate resurgendi. a Laelisus itus, id referendum est ad tria , quae Praecedant, verba, re rei, i ingent, Peribunt. Manifestus irati Dei occarsus certam asserebat mortem aspicientibus: Et dixerunt, Duus Ebraeorum factus est obolam nobis : ibimus nunc via trium dierum in deserto, et sacrificabimus Domino Deo nostro, ne forta occurrvi nobis in peste aut in gladio . Exod. S. N. 3. Adde Exod. 3. I Ι 8. Lud. 6.ω. 22. seq. et caP. IS. D. 22. Huc spectat et illa Precatio, Deus ultionum Dominus: Daus ultionum illustris-amare. Ps. 94. N. I. i. e. conspiCuus superbis, ut perterreantur, et timore perculsi moriantur. Idem senserunt et geutiles, praesertim in bello, ut patet ex Iliad. ao. N. 129. segy. Εἰ I-ά rαυrx Θεων ε κπε Βεrαι ομνῆς , Δεισεέ επειν, orε κέν τις ἐναντίβιον Θ bs'Εν πολε ειω ' καλε ὶ δἐ SHκ φαινε θαι ἐναργῶς. Si vero Achilles non haec Deorum didicerit ex voce, Timebit utiqua, quando quis contra Drus venerit
In ρ alior terribiles quippe Dii, quum a parent munifesti. V. 5. Nam fetui judicium meum et litem meam, id accipi potest, ut eu δια δ οῖν, uetum per duo, videlicet fecisti judicium litis meae. Modo
Vates rationem reddit certissimae spei, quam antis enunciavit, inimicos suos, dum revertentur, im- PaeturO AEt perituros; quia scilicet Deus in formali judicio sententiam tulerat adversas illos. De modo,
quo David sciverat id judicii, diximus ad Ps. 7. N. 7.
Oeconomiam vero ejusmodi judiciorum tradit Homerus, Orientalis th ologiae promus condus . Ubi quid dissensionis ortum esset inter populorum Rectores , unde bella extitura erant, in concionem
198쪽
PS. IX. v. 6. 192 Dii coibant, consultaturi, cui parti faverent. Sic 3. Itinae inito pacto inter Graecos et Trojanos, ut Meno laus et Paris duello de Helena decertarent, hoc peracto, illi, quia Menelaus discesserat superior, jure victoriam sibi arrogabant; hi MTo, quia Paris, e manibus Menelai ereptus a VenerP, non Occubuerat in pugna, ancipiti Marte pugilatum dico hant: hae igitur de re, ut est Iliad. 4. IV . ol δi S οἰ- Ζηνὶ καθημενοι ἡγcροωντο χρυσίω ἐν δαπίοω. Dii apud Doem redentes conesonabantur Aureo in papimento . Similiter post duellum Macis cum Hectore Iliad. 7. in quo pari marte certatum est, dicit Poeta Iliad. 8.
Haec imitatus est Virgilius Lib. Io. pr. Rationem vero ejusmodi iudicii tradit Horatius Lib. 3. Od. r. m. 5. seqq. supra adductus ad Ps. 5. v. 3. Pag. 75. ubi ex eo, qubd Reges Deo unice et immediate subsunt, manifesta sit hujus tantum in illos jurisdi. Clio. Haec peropportuna duxi ad planiorem istius et similium locorum intelligentiam, in quibus Deus, quando vult aliquid de regibus gentibusve decernere, indicit velut conventus judiciarios, id quod
confirmant etiam verba, In Fasti gentes, vera. seq.
ut ibi videbimus . Biblica phrasis, fecisti judicium ,
concinit cum Homerica modo allata ἀγορὰν ποιώσατο, concionem fecit: nam Eaνu proprie est locus, ubi
199쪽
isa PS. IX. v. 5.judicatur, Dem. II. N. I. sicut ἀγορὰ est cum congregatio multitudinis, Et semio haberi solitus ad multitudinem, tum locus, ubi conpegatur multitudo , praesertim consultandi gratia. sedisti in throno, in repetitione ejusdem rei tangit solennem judicii formam, subindicans Synedrii convocationem, ut vidimus ad Ps. 7. v. 8. etenim non datur concipere sessionem in throno citra solennitatem concionis. Quoties Reges, quorum tantummodo est, ut ex Horatio vidimus, controversias inter subditos dirimere , nam caeteri judices et mugistratus mandata ab illis jurisdictione utuntur , Curiam adeunt, in throno sedent, qui pro illis struitur variis ornamentis. Rus meminit Pindarus P M. Od. 4. ν. 27O. seqq. A ἁ κα σκαπτον μονακχον, Καὰ ξυονος, ik ποτε Κρη δας Εγκαθίζων, ἐπιro τως Ευθυνε λαώς δικας . Sed me angit et sceptrum monarchicum, Et thronus, cui olim Cretheides Insidens, equestribus
Herodotus in Clio, seu Lib. I. cap. 24. de munere, quod Midas Phrygiae rex posuit apud Delphos, ait: 'Aνέθηκε 'ν βασιλέῖον θρονον, εο τbν ωροκαρο ν εδικαζεν, εοντα αξιori ηroν. Dedicaost regium thronum , in quo praesidens jus dicebat, vectatu dignum . Hinc etiam de Deo , quum introducitur jus res dens , pro humano captu dicitur, sedisti in t Ono , quia scilicet est supremus Rex et Iudex. Ad maj rem illustrationem hujus loci animadvertere libet, Ocabulo θρονος, thronus, notari etiam consessum judicum in isto Sophoclis versu apud Eustathium ad Iliad. 18. pag. ra58. lin. 2.
200쪽
PS. IX. v. s. Κυκλοεντα γρόνον ἀγοραι. orbicularem thronum consessum Iora. quo exemplo si Ebraicam quoque vocem RPI sic ac. Cipere volumus, ut habeat utramque significatio-Nem , nempe ut remam sedem significet, et conses
rum judiciarium, quod comprobari potest ex Ps.
8a. N. I. superius allato ad Ps. 7. v. 8. tum Sensus
erit, sedisti in throno, qui tibi paratus est in consessu judicum, atque ita magis magisque statuminatur illa solennitas judicii, quam dixi. Antiquissimum morem, ut Reges jura redderent populis, ne in vulgatissima re plura congeram testimonia, Satis superque evincit auctoritas Dionysii Halicarnassensis Lib. 5. Antiq. Rom. cap. 74. pag. 336. seq. Κατ' ἀρχὰς μιν γαρ ἀπασα χολις 'Ελλαι ἐβασιλευε το , λην- περ τα βαρβαρα . θνη δεσποτικως, ἀλλα κατώνομους τε καὶ ατ λους πατρίσι. κώ κρα-ος ὴν βασιλευς o δικαιοτατος τε καi νομιμωτατοι, κώ Uεδὸν ἐκδιαιτώμενοι των πατρίων. Δηλα δἐ κώ χμηρος, δικασπόλουστε καλων Tus βασιλειε καὶ λει σοπόλους. Initio enim Omnis citatas Graeea regis imperio gubernabatur, non tamen, ut barbarae gentes, despotice, sed secundum leges et mores patrios: et Optimus erat Vae,
qui et justissimus, et legum obsereantissimus, et qui nihil desciscebat a patriis institutis. Demonstrat a tem ita etiam Homerus, DicasPolos vocans Reges et Themisto los. h. e. judices, uti versantes circa j ra et leges. Quo quidem munere ipsi unice sunguntur, quia, ut ait Poeta Iliad. I. v. 238. θεμις α πρις Διοι εἰρωτα, leges nomine Apis aut a Lo aeceptas) tuantur: unde eorum denominatio Δι τροφῆς, Ioris alumni, videlicet a Iove doctrina legum imbuti; et hinc habiti tanquam Vatiri Vicarii , Legati Dei. Hoe Homericum dogma planissio