장음표시 사용
71쪽
At nominativo vespere vocatur ab hora nona , sole discessum inchoante: sed hoc nomen declinationem nullam habet. Vesperum autem est Cum sole oCCidente dies deficit : et sic declinatur VeSperum Ue peri vespero vesperum vespero. Vespera est , cum lucis oriente aurora nox finiatur: etenim sicut dies noctis successu Vesperum, sic et nox die exorto ve peram habet : et sic declinatur , vespera VeSPerae Vesperam vespera. Cavendum est tamen ne aut Ve per , aut Vesperum , aut Vespera , pluralem numerum habere putentur. Unde miror quomodo quidam procacissime ausus sit dicere vesperes et et non solum pluralem numerum contra Omnem ordinem rationemque confusibiliter adsumpsit , verum etiam genus ipsum corrupit , pro neutrali masculinum ponens. Sed huiusmodi viri nomen, quia nobilis est et satis clarus , et multis sorte eius displiceat ins Ma , manifeste prodere nolo ; praesertim cum hoc lassus sit , non solum audaciter sed et temerarie se dixisse , et sociem suam in Sinum meum porrexerit. Sed de hoc viro satis sit dictum. Ceterum n minativo casu scribendo multi superflue et corrupte
vel addunt mulla vel minuunt , ut est brachium ;cum hic .h. scribi non dobeat. Multi etiam dicunt sillius , pro eo quod sit filius: ut Maceronto saὶ graecus discipulus , monens nondum integrum ibin discipulus , immo monere audens , et ut rectius di-
72쪽
I icam corrumpens , sillius inquit meus es tu. Et mirer unde addidit in nominativo casu singulari , cum in plurali numero sicut decet scripserit , moneo vos silii mei. Dicunt etiam cerus pro cervus ῆet sic tamen declinant cervi cervo , et cetera : et tamen peregrinum , tamque barbarum est , ut unde allatum sit, intellegi non possit. 7. Nunc de genetivo casu. Omnis genetivus sa casus in .i. litteram terminatus, ductus est: aut enim longus aut brevis est: longus qui in i duplicem desi
nit , ut bracii b , filii, gobii: brevis qui in unam
terminatur .i., ut docti, stili, domi. Licet nonnulli aestiment hunc casum quocumque in .i.' termin tur , debere longum fieri; nos naturam syllabarum et temporum in hoc opere non discernimus ; sed simpliciter disserimus quomodo casus ipsi ponendi sunt. Non enim quia genetivus casus produci dicitur , idcirco per longitudinem temporum et
iam plioni sci extensionem a estimamus id ; nisi
ubi vel .i. duplicata fuerit, vel .e- inspirata faciet te . Nam genetivus in .ae- diphthongon finitus , producit quidem naturas, scd nisi is) vi, duplicetur, AO- num non extendit. Omnis genetivus casus , qui in .is. aut in .us. sinit , breviare igὶ semper debet; licet nonnulli putent omnem proclivem iiij casum ,
73쪽
generivum non habere ; sed in hoc casu desectivum ; ut dicatur nominativo haec manus, dativo huic manu ; ita tamen ut genetivum pluralem non admittant.
8. Requisisti etiam cur in Galbuno schola addi solet in genetivo casu doctii ia , cum in nominativo sit doctus. IIaec causa fuit. Mitterius quidam Spa
niensis ibὶ vir i cui ut vati credidimus ;ὶ hic ut libuisset in versibus utrumque licere indubitabili se
affirmatione testabatur , ut doctus doetius, sanctus' Sanctius , Verus verius , perfectus persectius: et ita
in genetivo doctii , sanctii , verit , persectit. Hic ergo senex fet valde senex ad meam noctu venit domum ; quem cum gratantissime suscepissem , ait ad me : o fili , interroga me siquid cordi est , et ego boni vice hospitii resectabo dὶ te. Et ego ad eum aio: habeo quod te interrogem: sunt quaedam Consimilia quae discerni a me n an possunt , quae alibi nomina , alibi pronomina , alibi adverbia; quae tu ipse et propone, et absolve quae ego interrogare
9. Tum ille velut quodam spiritu amatus, prophetari inquit scio, fili mi, quae sit cordis tui quaestio : Sunt enim nomina , quae et adverbia hisdem litteris esse manifestum est, ut una una , tria tria. Haec ergo discretio crit , ut quando nomen sit ,
74쪽
3prima syllaba producatur , novissima corripiatur . Sunt etiam pronomina et adverbia, quae litteris lit dem esse dicuntur , nisi sono discrepaverint , ut hie lite. Sed si omendatius et melius scribere vis , adverbium per duo -i- charaxabis sa , ut hii c. Sunt etiam quae verbis similia pronomina , ut ego ego,
is is , quis quis , tui tui , tibi tibi. Sed si verbum
sit ego , prima sillaba producetur ; ut ego , quod
1 o. Sed hoc indagandum inter haec tria verba,imilia quali discrimine discernenda sint, ago. ego, egeo. Cum ergo scribis ago , in praeterito tempore aegi , cum aspiratione diphthongi scribito: ego autem diphthongo careat , et sic dcclinetur ego egis, et praeterito tempore egi breviatum: sed si syllabam
novissimam extenderis , omni errore carebis : sicut
si in praedicto aegi primam syllabam produxeris ,rectissime facis , praesertim cum diplithongum habeat. Cum scribas is Verbum, semper produces, ut eo is ; sicut a queo quis. At cum scribas pronomina litteris is uius , quis cuius , has monosyllabas semper corripito. Et cum scribis tui pronomen , priorem syllabam producere debes: cum autem imperativo modo activi verbi scripseris tui, sequentem syllabam produces. Est autem hoc Verbum tuo , tuis , tuit ; et est sensus , clare aspicio. At si de tutella ibὶ dixeris , tueor , tueris , Secundae Con-
75쪽
iugationis erit deponens verbum. Sic tibi, si scribis dativo casu pronominis sa posteriorem syllabam acues bj: si vero imperativo modo activi illius verbi scripseris , quod est a tibio cὶ , priorem ullabam
acuere debes. Tibio enim liunc sensum habet cith rizo: tibia enim quoddam cantandi genus est. II. Est etiam verbum et adverbium hisdem litteris charaxari solita, ut esto , ut esto esto e nam esto neutralis Vcrbi, imperativo Inodo , tempore suturo est; cuius syllaba prior acui debet. Si vero adverbium suerit esto id j , prima syllaba correpta ,
Posterior necessario acuetur. Est autem sensus huius adverbii esto , hoc cst recte ; secundum illud Galbungi : esto , inquit , vivunt , quia mundi , , flaccidam luxuriam se in contempnunt ,,; hoc est recte vivunt. Est etiaIn csto quod pro forsitari
accipi solet. Et hinc fh hic usto , pro forsitan fg
Posuit. Sua , sua , Sua , nomen et pronomen et Verbum. Nomen sua est semininum , hoc est domus , in qua scholastici viri suabie ac suaviter scripta vel dicta conponunt. Est etiam verbum Sua Primae coniugationis activum, hoc est suade: Secundum
illud Ciceronis fi): suale iliὶ , inquit, viri fratres ,
ut paci sint romanae. Ille Cicero inventuosissimus
76쪽
est in omni arie , ut in proverbium veniret apud omnes philosophiae auctores , non legit qui non legit Ciceronem. Sua ergo pronominis circumflexi utraque vocali producta scribito e sua autem Verbi, .a. tantum producta: at nominis Sua, brevis utraque vinealis sat, ita ut media -u. per duarum vocalium Synaloephen non modo Corripiatur, verum Etiam Paene extinguatur. Sic de suo sentiendum cst. Sed quia eum de genetivo casu dicere coeperimus, alio cursu et quasi in aliam regionem noster hic sermo devenit , ut sententia sententiam inpedire videretur , idcirco de genetivo casu paene satis sit dictum, ne longa dictio modum voluminis excedat. 32. Verum de genetivo plurali pauca dicamus. Omnis casus genetivus in .ium, terminalus syllabam permultas regulas multasque causas habet. Enimvero praeter originalem illam quam trito omnes sermone et ore fa elocuntur , id est cum ablativus ca
sus singularis in .i. sinit; etiam ex aliis ibin ergis si
genetivus in .ium. pluralis siniri solet, cum vel in duas semivocales ic nominativus fuerit terminatus, quae Sunt .ns et rS-; et ablativus casus in .e. desinuerit id j , ut mons , ars , Sors , mors , PrudenS , S piens , ingens; et ablatiVO monte, arte, Sorto, morte , prudente , sapiente , ingente . Non ergo debet
i) Ergiam pro causa reeurrit in epistola quinta.
77쪽
diei abditivo ab hac arti vel monti; licet et hoc quidam corruptissime dixerint. Et genetivo plurali sic
dicendum , montium , artium , partium , mortium, prudentium , sapientium , ingentium. Tertia additur regula Ob quam ablativus casus in -e- , et genetivus casus in -ium, finiatur, cum generis seminini nomen in .e. correptam ablativo casu desinuerit; ut ab liacclade , ab hac civitate , ab hac urbe, ab hac fame, ab hac mole , ab bac quiete: et genetivum pluralem in .ium. mittunt , ut cladium , civitatium , virtutium , urbium , famium , molium, quietium. Hae e de genetivo. 13. Nunc dativus casus quid ostendat , ex e rum sequendum est regulis et verbis , qui de singulis artium rationibus lento sal et assidue sicut didicerunt ita et tradiderunt. Dativus, inquiunt, ca-Sus Vernaculatim verbum neutrale demonstrat : sed tamen non per omnia verba nec casus haec regula, servanda est , si specialibus inventubus ibi, consuetudinibus , rationibusque servit , ac si dicas
placeo tibi, displiceo tibi, gaudeo tibi, et similia
Dativus casus in .i. semper acui debet, excepto illo casu qui quattuor syllabis numeratur , ita dumtaxat ut in nominativo tres syllabae sint positae , ut Potestas , civitas , pietas , claritus . Si autem dissyllabatus suerit nominativus casus singularis , et utraque syllaba brevis fuerit , dativus casus
posteriori acuetur 51llaba , ut igni , pani , navi.
78쪽
Si vero syllaba nominativi casus prior acula sa fuerit, dativi casus posterior corripietur , ut .cladi , iami. Si vero nominativus casus monosyllabae fuerit illius dumtaxat quae natura longa suerit, illius prima syllaba in omni casu acuenda est; ct reliquae syllabae corripiantur. I 4. De dativo autem plurali et ablativo multi
divorsa sensere , maxime cum in .is syllabam temminatus suerit. Etenim veteres nostri nos ita documrunt , ut nullus ablativus casus in .is. syllabam terminatus produceretur , cxcepto cum per duo .i
scriptus esset , ut radiis , copiis , gaudiis , brachiis , gladiis , gobiis, et ceteris : at scholis , Stolis , globis , modis , Verbis, donis , populis , et ceteris , omnia huiusmodi verba ablativo semper codiripi debere censebant. Ceterum novis scholis supe venientibus alia sententia supervenit. Dicunt enim nostri quod omnis dativus et ablativus casus pluralis in .is. syllabam terminatus, longus Semper natura sit. Quid ergo iacturi sumus , et quid ponemus digeri minis inter illum ablativum pluralem , qui
per duo .i, necessario productus est, et eum quem natura longa esse metrici assirmant ΙIanc regulam ponamus, ut omnis dativus et ablativus casus pluralis, qui in .is, syllabam terminatur , si in nominativo casu ante novissimam Ullabam .i- producta
fuerit , ut filius , gladius , gobius , silia , gloria , sapientia , ablativus casus vel dativus pluralis duo
79쪽
is , colludiis fa . Si vero nominativus casus .i. anto novissimam syllabam non habuerit, et ablativus casus vel dativus in .is. fuerit terminatus , non du bus .i., sed virgula tantum aut εOlo Sono a centuque producemus hos plurales casus hoc modo, ut bracis, globis, calvis , machiris , machinis , donis , tabernaculis , et ceteris. IS. Nunc de accusativo casu IJ. Videtur milii ACcusativus casus inter ceteros aliquid habere cuiusdam praelativae firmitatis , sicut et inter ceteras verborum significationes a clivum Verbum: unde et nonnulli veterum b accusativum casum Verbo ae-tivo nonnisi de genere masculino sumi omnino debere statuebant. Cuius quaestionis solutio haec erit. Genus masculinum dicitur omne quod firmum est:
unde et sortes seminae dicuntur Diragines sci: unde Erithea Nini regis uxor suis cliventibus id, dic bat , nolite me dicere seminam quia vir sum. Hoc
i Hune sere ita loeum inserendum mihi videtve testimonium nostri Virgilii, quod reeitat Gaiusredus grammaticus ineditus in
reginae svisae eo lice vatieatio pervetere p. 9. sic. Aeetiantiatis tib aliis vetistis poetitiar ; quia . Virgilio restante . ia Merio ac-euso , id est ago , derioatiar. Inde cicervi dicit aeeusa teqtiod rectiam est ,, hoc est agite. Item Terentius quora nontieetistitia piaenitentiam 3 ., hoe est agitis. Hoe , inquam . testimonium ex codice neapolitano nescio quomodo excidisse videtur.
80쪽
autem dicimus ut sciamus , quid sit accusativus de genere masculino. Hic accusatiVus casus est . qui non graecus sed latinus , non dubius sed somtis et stabilis r etenim graecus accusativus tam incertus est et tam Obscurus , ut utrum sit accusativus an alius, nonnisi per verbum agens lacile possit agnosci: unde et multi nostrorum pro explanandis easuum declinationibus latinam regulam in graecis extorquere faὶ voluerint. Regula autem accusativi casus latini haec erit, ut quotieScumque in In fuerit terminatus i propter illum accusativum quem saepe et trito diximus sermone, id est illius nomi
nis quod productum est j φὶ et monuitibus sit, ut
spes spei spem , res rei rem , et cetera sexceptis 'inquam .iε- necessario brevietur: ac in os. finitus , excepto si .i, ante habuerit , producatur. 16. Sed quia tam multi non modo de accusat, vo casu , sed de omnibus casibus in metrorum demensione tractarunt , ego ad sinem huiusce tendens epistolae, quaestionem quam nonnulli non s cilem ic praeterierint , ut dissicilem atque obscuram eventilare utcumque conabor. Miror ergo quin modo caelum nunc in scholis Latinorum neutraliter singulari numero declinetur, et in plurali ma culino ; cum hoc veteres nec habuerint in usu nec omnino audierint : nulla enim ratione defendi po-