Classicorum auctorum e vaticanis codicibus editorum tomus 1.10. ... curante Angelo Maio Vaticanae Bibliothecae Praefecto Tomus 5. 5

발행: 1833년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 시학

81쪽

uo EPISTOLA I.

test, quod sola tantum consuetudine obtentum est: sed lito mos modo in toto paene terrarum orbe valet, ut relictis rationibus veritatis , sola consuetudo pro vero teneatur. Sed ne longum laciam lai semmonis sundamentum , caelum aput Veteres neutraliter nubium globum significat , qui solem lunam stellasque caelare solet , et habet in plurali numero caela, Susphonia hebraeo scribenter tenebrosa caelant caela , caeli claraque Consurgunt sidera Caeli autem summi habebunt in singulari nominativo caulus masculino genere ; sicut et noster Cicero iij canit: caelus ille elevatus visu carnalium caret Qui caelus , quia a celsitudine derivatur , aspiratione dignus erit rat caelum quod de caelando ducitur, diplithongia eam habere non poterit dignitatem b . Omne ergo nomen uno Semper genere patietur , et nurnquam in aliud ex alio transibit . Denique et in hoo errant , quod sibilus sibila , tartarus tartara dici duplici, et ut ita dicam dubio , posse genere nostrorum plurimi arbitrantur. Nam sibilus aeris scin erit vel se pentis vel soliorum , et habet in plurali numero siubili sibilorum, et reliquos omnes casus. At sibilum neutraliter hominis dicendum est, quod trifario solummodo casu contentum est, ut sibilum sibila sibbila , reliquis numquam in usu habitis. Sic etiam

82쪽

cum dicitur tartarus , omnis Iocus generaliter se gosus ac difficilis aditu , masculino genere pluraliter dicetur tartari , et reliqui solito more casus :tartarum autem neutrale , quod solius inferni est, in plurali numero habet tartara tartara tartara , re-

Iiquis nondum receptis. Sed hoc fine cludenda la

epistola eSt. ExmCIT PRIMA DE NOMINE.

i. A i,i forsitan nostrum opus claudicare Pu

taretur , si non etiam pronomini sua epistola sui set reddita , et tibi desiderii tui aliqua portio subtrahi videretur , velim quidem de pronomine magis conticescere quam aliquid dicere ; praesertim cum tam multi de hac orationis parte multa et clara vel opuscula propria vel ceterorum operum loca haec eadem occupata descripserint ; sed et ego ipse in epitomis ter quinis numero iij, proprium pronomini

a) eod. - . Mia ci) Ergo hoc diversum fuit opus ah illo epitomarum nostra vergilii . quod nos edimus. Namque editum a nobis in quinquelantum libellos trihuitura neque thi peetiliare pνonomini o seu lum trihuitur a neque demum hae oeto epistolae libris quindecim breviandae luerunt.

83쪽

indixerim opusculum. Verumtamen ne in illud Clen-

gi incidam sa , quod cuidam conflictum sugienti dicere sidenter ausus est Gurgo , inquit , fugax fabulo bὶ dignus est , , pauca tibi tuo negotio ic

necessaria de pronomine prolabula r. a. Primum in ordine pronomen finitum est ego. Sunt multi qui innumeras ventilant quaestiones inscrutando quomodo et qua ratione tam dissimilibus litteris idem pronomen compositum sit, ut di

catur ego mei: quod pleri dὶ iurgium ita docte se

dare volebant , ut affirmarent , ego inter monoptinta debere semper adscribi , ut in omni numero genere et casu ego singulariter diceretur. Terentius ego inter desectiva credidit iudicandum, ut scilicet exocpto solo nominativo nullum casum haberet. Utrique tamen concordi hortamine desinitoque edicto dicebant, pro ego , mius accipiendum esse , et Sic declinandum mius , mei vel mis , mihi , meo , a me. Quibus Galbungi auditores e diverso resistentes dicebant : si ita est , cur non etiam plurali numero literarum servatur ordo, sed sic declinatur nos nostrum P Alioquin multa admodum sunt vocabula, quae quemcumque litterarum ordinem Sement,

SenSu tamen Sententiaque convenientia esse non dubitati tur. Simili ergo modo defendendum est, hoc pronomen triue videri declinandum sicut plurimi receperunt, ego mei mihi; et pluraliter nos nostrum nobis.

84쪽

233. Quam quaestionem cum ad meum Aeneam rettulissem , ac diuturna diei parte fa de liae

eadem multa volverimus , ad extremum ita intiniit , quod secundum Galbungi ita suorumque semientiam meus mei mihi rectissime scribitur. V rum .ego. Sicut nequam et tetera declinamenta , per omnes casus unam tantum habere declinati nem, multa auctorum lectione indubitabilium crodere conpellimur, Servilio scribente: agrum ego rapuerunt Hoc est dicere , mei agrum rapuerunt. Et iterum Gathungus quidam veteranus in Italiae ibi partibus constitutus , in clausula Cuiusdam sui operis sic satur r num ego debitam , si-li , fraudabis mercedem P Ego pro mihi posuit. ergilius quoque asianus in quarto dispositionum ic in genesin hominis libro sic insit: quis ego condidit , ut sic essem P Hoc dicit, quis me condidit

Sarbon quoque pater Glengi in Bigadis iij reginae

cantico: digna ab ego laudari carmento mirabili, , . Hoc est a me. Et ne pluralem quis .ego. habere videatur negare , exempla passim inventa ponemus. Latoinius condiscens meus in quodam querelow carmine sic fatus est : ego quid simus acturi, qui

bus agri sunt direpti λ ,, Ego hic pro nos positum

a) cod. grin. . sed nee parra satia ν ,eat. h cod. Indiae. .) Ita eod. si Videtur intelligenda Rodegundia aut sistinthis , quae utraque regina sexto in saeeulo vixit. Confer Duebravium serim. Feane. T. l.

85쪽

αέ , EPISTOLA II. est. Fassica quoque semina tam sapiens et tam sch lastica, ut nomen eius quamdiu Orbis erit certissima laude aj celebretur , hoc inter cetera usa est exemplo: patres ego tradiderunt omnia quibus utimur instrumenta. , , Hoc dicere milii videtur, nobis tradiderunt patres. Sarricius Ciceronis pater , quid , inquit, ego vita carpitur , , P Hoc est dicere nostrum , vel nostri vita. Sed de his satis ista sussciant : nam et de ceteris eadem possunt intellegi. 4. Veruin Calbungus et Terentius quatuordecim diebus totidemque noctibus in contentione mamsisse resseruntur tali , utrum ego vocativum Casum

haberet: habere autem ibὶ ex omnibus doctorum

veterum traditionibus approbavere. Terentius renuebat vocativum casum ego habere , quia casus vocativus secundae Semper personae adiungi debet,

ego autem ad primam personam semper pertinebit. Galbungus etiam huic pronomini voeativum casum accidere posse adsirmavit , in eo praecipue loco , ubi sub interrogationis modo verbum primae Pe sonae haberetur , ut si dicas o egone recte feci

uel dixi P Sed hic vocativus , id est ego , absque

o et De adiuncto circumposito subsistere non potest. Haec cum ad Aeneam quaestio per internuntium res uetur , ita eam verissime eventilavit, ut quia ego primae personae nomen est , et verbum

86쪽

DE PRONOMINE.

primae personae imperativum modum non habet,

Cui accusativus casus semper annectitur , tunc tam tummodo hoc pronomen vocativum casum retineret,

eum sub interrogationis modo diceretur , o egone recte fecit vel contendentium partibus sal usuvenire potest , ut nos O a nobis: praesertim cum imper tivus modus etiam primae personae plurali numero secti soleat: cum enim dicis nos dicamus, nos hoc loco vocativus casus esse potest, licet et nominat, us esse non negetur. Sed de hoc pronomine satis sit dictum. 5. Hoc tamen pronomen expositiones duas recipit , vel cum ipsum illud duplicatur , ut ego ego: vel cum mel syllabam recipiet , ut egomet: sic tute , t amet , seSe , semet. Est et, quaedam quaestio in pronominibus dissicilis , et solutionis satis indiga : nam Cum dicimus meus tuus suus , et in plurali numero noster vester , quaeritur quam tertiam personam huc ponere debeamus. Negant quidam te tiam personam in hoc loco sumi penitus oportere.

Nonnulli pro quodam solatio scribentium ac legentium tertiam personam illam, pro qua pluralem γ'

meramus, id est suus, communem esse definiunt, ut dicant sic , meus tuus Suus , noster VeSter ΕΠ us : quibus nec credere nec omnino discredere Iicenter audemus: maxime cum nullam rationem hoc loco inveniant, qua servent tertiam per8Onism, nee

praesumi irreprehensibiliter possit vel debeat.

87쪽

betur , utrum sinitum an infinitum sit , ut iste. Nonnulli etenim infinitum esse cum quadam defensionis suae auctoritate hortantur, ut ego iste, tu iste, ille iste; quod tamen in nostris lectionibus non tam prompte nec parate in usu habitum repperimus : Uno etenim tantummodo in loco hoc legi , cum Cato si dixerit ego iste qui locutus Sum: se quod utrum recte an secus posuerit, non est iudicii mei decernere aut definire: cum tam multa sit et copiosa latinitatis totius regio , et ut ita dicam pelagus immensum faὶ, ut discemromnino diversitates ipsius, et multae sal ad inventiones et incognitae , ut putantur, a nemine ad liquidum possint.

7. Sunt qui putant pronomen alius ibi genetivum

casum habere, quod putative potius quam rationabiliter usurpatum credendum est. Nonnulli enim ita declinandum rentur lioc pronomen , alius alius ali. Μulti etiam ita declinant , alius ali alio. Nonnulli commentabantur alius alis sive alionis. Sed haec omnia ex nulla certa auctoritale poterunt adprobari: neque enim Ciceronis , Donis , Catonis ,

Vergilii asiani aut illius troiani, aut Galbungi, vel

a cod. uolle pro mtilla . h) cod. pronominalium. i) Catonem intelligo iuniorem aliquem. 2ὶ praestat audite inagni Cieeronis de eopia latinae linguae memorabile pei mirumque iudicium de s n. I. 3: ιω sentio et saepe disserui latinam lingviam non modo non inopem . ut Muigia pratant . sed loeupletiorem etiam esse quam graecam.

88쪽

t DE PRONOMINE. 27

Terentii , aut alicuius ceterorum , qui de artibus multa opera secerunt , compte et pulcherrime scripserunt , dicta depromere ad saὶ firmandum hunc casum Valebunt. De hoc ergo pronomine ista sententia servanda est quod genetivum casum habere. non poterit. 8. Sunt pronomina de quibus ambigitur utrum pronomina an adverbia intellegi debeant, ut eccum ellum si . Sunt pronomina quibus declin tio assectati a vel commutativa asseritur , ut cuius, cui, culo. Sic et cuia cuiae , et cuium cui set . Sed haec declinatio non ad auctoritatem restarenda est. Est etiam pronomen secundum utrumque numerum per quattuor casus declinandum , duos scilicet nominativos singularem et pluralem , duos

aeque accusatiVOS : ut nostras nostrates, cuias CVi

tes s 3j. Sed ut haec eadem veracia esse exemplis

Virgilius tamen quinque eastis halera dieit. Num id testim nitim exeidit e eodiee neapolitano LAn mi ius petitur ex epit mis ter quinis a Ga infredus grammatieus in eodice vaticano p. I 3. sie. Virgilius dieit quod erilias tantiam sectiantur easibus . ut euius cui ctiio . euia euiae euiae . euium erat evio. Sie ergo r sormare lieet neapolitauum Virgilii textum. 5 Gaitisredus grammaticus in eodiee vaticano p. 13. Sic. peritius c an potius Gabrit sy ater euiaria sunt ista mancipia r respondemus nostraeia. Sed Virgilitis dieit q&od euias

et nostras . excepta nominariis c adde et aeeusatiso ti tritisque numeri . reliquos non habent eastis . iae cuias et nostra. Et pluraliter cuiates nostrates.

89쪽

28 approbemus, Donatus in quodam carmine ita coinposuit dicens: nostras omnis familia , nostrates quoque pecora evadant imminentia hostilium perucula , , . Gabritius quoque nostrates , inquit , salutate fratres ; quia sal et nostrates vos undique Salutant se. Terentius quoque in quarto di positionum grammaticarum libro tale prolio e inium edidit : cuias gens , et cuiates populi litteris

tam prompte dediti ibin , quam Tusci , quorum

natura sertur ab infantiae annis sapientiae stude

re soli , et nihil aliud amare quam semper pli, Iosophare

9. Sunt pronomina quae prompta et cognita e se videntur, sed in aliis casibus deficere putantur, ut solus, totus, alter alterius. Sed si quis se omnibus latinitatis lectionibus intendat , manifeste inveniet omnes casus horum pronominum sic declinari , ut solus solius soli solum a solo : et pluraliter soli solorum solis solos a solis. Quamquam nonnulli genetivum casum pluralis numeri in pronomianibus non recipiant, solorum totorum alterorum sit; verumtamen legero me nec raro nec in incertis auctoribus memini , hos casus trite et plane decli

90쪽

DE PRONOMINE. 29

natos: sicuti in Quintiliano saὶ legi, qui erat compu

tarius dierum et mensium ibj ct lunae et solis t torum , inquit mensium , quibu8 in sese reciproca successione reVolvitur annus , supputatio perdissicilis est, et intellectu egens sej diligenti Et infra solorum , inquit , industriorum virorum bella quis narrabit λ ,, ro. Sunt etiam qui plures se aestimant in pr nominibus accipiendos di , quorum opinioni nec multum desidimus, nec nimium laverem. Sed quae in eidit se in quaestionem prout potuerim explicare temptabimus. Multi pluribus,, singularem numerum negant inveniri posse , sed sic declinari plures plurium pluribus: requirendum siquidem ' est , si

haec pronomina sint, quare comparationis gradus a multis recipere dicuntur, cum pronomen comparationem habere non possit fg P maxime cum pluri res a quibusdam scribantur ili , quod comparativo gradu dicendum est. Unde manifestum est haec nomina magis adiectiva esse quam pronomina: Praesertim cum etiam superlativum gradum habere dicantur, ut plurimi. Sed numerus singularis in his nominibus non facile invenitur , nisi in neutrali genere rdicitur enim plus : praeter quod nominativo casu dictum , singularis numeri flexio deficit. Quidam

SEARCH

MENU NAVIGATION