장음표시 사용
161쪽
pertamen carminibus tragicis inclaruisse, non secusnc elegiacis, seu amatoriis. Quod superius indicaverat Tragoedis . sic loquens, Vers. 27-29:
Quia tenorae ea lent. lusit. tria maa . puellaea Primaque per numeros iacia itiυerilia suos. Iviane habeam per te. humana Tragoedia . nomen . ete.
unde simul liquet, Nasonem, dum haec scriberet, primam Peregisse tuo tam ; quod et postea innuit ea,
Prima tuae movi felicia semina mentis a
Scilicet hoc I poematum , Amor. Iib. III, ex illis est, quae post priorem horuin librorum editionem addidit secundae sub haec tempora iactae, quum Ovidius iam
Alia sunt ipsius met Ovidii tostimonia, quibus diserte profitetur, se Tragoedias scripsisse. Sic Trist. lib. H, vers. 519 et 52O, ad Augustum :
Et mea sunt populo satirata poemata saepe: S.iese oculos etiam detiuuire tuos.
In serius vero , vers. 555 et 554:
Et dedimus triameis aeripium regale ecthurnis rQuaeque gravis debet verba us habet.
Tandem si Trist. lib. V, Eleg. YH, vers. 25-άR:
i initia quod pleno taliari. Ostra rheatro versibus et plaudi seri his, amice. meis;
Legimus nempe hoc postremo versu non theatris, ut vulgares libri serunt, sed theatra. Etenim ex toto contextu manifestum est, Ovidium non sibi velle. se nihil theatris. id est, ad theatra, vel quod theatris saltaretur, scripsisse; sed omnino significare, se nihili δε-cisse, seu aestim RSSe theatra. Quem sensum evincit et subsequens versiculus:
Mosa nee in plausus ambitiosa mea est. Elc
IV. Ad ea porro tragica carmina, quae ante huc
162쪽
lcmpus coeperat quidem , sed ob amatoria non absol. verat, reserendum quod habet Amor. lib. II, Eleg. i,
Ausus eram , memini. raelestia dieere heli. . Centimanumque Gygeni et aatis oria erat rQuum male se Tellus uisa est, ingestaque Osrmpo Ardua deuexuit De Itoti Ossa tulit. In manibus nim hos, et eum love nimen hahenti, Quod heue pro melo iniiteret ille suo, Clausit amiea fores: ego euiu Iose fulmen omisi, etc. Blanditias Heposque leves, mea tela, resumsi, etc.
quod opus theatro destinatum fuisse, docent Etiam Superiores vers. 5 eι 4 :
Ηoe quoque iussit Amor: proeul hine, procul este severae: Non estis teneras apia , ik ira, modis.
V. Ex illis vero Nasonis operibus tragicis lati datur praesertim ab antiquis Medea, de qua auctor Dialogi de Oratoribus: e Nec, ait , ullus Asinii aut Messalaeis liber tam illustris est, quam MEDEA DFIDII, n itis Varii Thyestes. is Quintilianus quoque idem opias extollit: ta Ouinii MEDEA , inquit, videtur mihi osten- a dece quantum vir ille praestare potuerit, si ingenio
γγ SUO temperare, quam indulgere maluisset. n Recentiores omittimus.
COSSO CORN. LENTVLO. L. CALPURNIO PISONE COSS.I. Huic cilissimum anno venit adscribendum , quod Ovidius sibi. edita iam Arae Amatoria, obtigisse, Cunit. Trist. lib. II, Artem illam, quae praecipua sui exsilii causa dicebatur, apud Augustum vindicans, vers.
163쪽
Carminaque edidream , quum te delicta notum m . praeteria toties itire 3 quietus eques. Ergo, quae itiMerii mihi nou noeitura potavi Scripta parum prudens. Dune n euere aeniparia redundavit Meleris vindieta libelli.
quae quum sub sui exsilii ac anni V. C. Dcc Lx III prici-cipio m scriberet, hoc est, decem. integris post editam Artem annis, merito dicit, se iam Aridem hoc scripto
Peccavisse, et sera mulctatum Dindicta; qua potuisset Augustus eum mullo citius notare, dum, iure sui morum regiminis, equitum turmas recognosceret. Ad hanc enim recognitionem, non vero ad solemnem equi
tum transuectionem quotannis Idibus Iulias peractam, hic respicit Ovidius, uti clarissime docet, dum ait, se
mul toties cum equo Praeteriisse coram Augusto de tam notante, qui Nostrum equo non mulctaverit, sed sine nota et mulcta eum, iure adeo quietum, Praeterire
sivit. Haec scilicet erat equitum, qui gravibus delictisse poenae obnoxios fecerant, mulcta, ut equus, qui illis publice assignabatur ac publico sum tu alebatur,u censortibus adimeretur, quum singulis lustris equites ad examen censuram vo revocabant. - ΙΙ. Augustus autem censuram quidem stemetuam anno V. C. Dccxxx II recipere noluerat δ; postea tamen, an. Dccxxxv, decretum est, - ut magister moruin Perra quinque annos esset, potestatemque Censoriam Per
is id temporis haberet 4. D Quum vero illud morum
a Vulgo legitur irrentilarus, .el elἱam in eod. MSS. inrequieDιa. Lipsiti vero de milit. R im. lib. I. di log. v. illa Miettia, legendum cenaehat. Melius postea el. Nie. Πε iii sitis ex trihua autiquis MSS. itire quietus edidit. α Vide Taeit. annal. lib. II, e. ip. 83 etim Lip,;i notis . ae huius lib. I domiti . min. dial. v. Aemat. nimirum quotannis illo die se hal, vli patet ex Li. io; lih. ix. . Ah eodem, ait Q. Fabio eensore , iustitulum clieitue.. ut equites idibus Quintilibus transueherentur. . Idque a templo Martia extra portam Capenam, ad templum C storis in soro, ea Dion 1a. Halle. lih. Vlt vid. Donori de tithe rom. lib. III, eap. x3.
164쪽
legumque regimen renovatum ac continuatum usquo ad Augusti mortem fuerit inde est quod Suetonius scribit, Augustum recepisse morum legumque regimen perPetuum. γ Quo iure, subiungit, quamquam sineis censurae honore. censum tamen populi ter egit, etc. sEodem etiam iure, re equitum turmas frequenter re-υ cognovit, post longam intercapedinem reducto moreis transvectionis. Sed neque detrahi quemquam in is transvehendo ab accusatore passus est; quod fieria solebat: et senio vel aliqua corporis labe insignibusu permisit, praemisso in ordine equo, ad responden-
non parum Nasonis locum, quem tractamus, illustrant, non seeus ac quae idem Suetonius addit: ει impetra. M lisque a senatu decem adiutoribus, unumquemquem equitum rationem vitae reddere coegit: atque exu improbatis alios poena, alios ignominia notavit, etc u quae videsis. III. Singulas porro vices , quibus equitum turmas ipsemet Augustus recognoverit, definire, silentibus historicis, nobis non licet. Verum et hoc anno id pediactum , quum modo Noster suam Artem ediderat, ex eius verbis colligere fas est. Haud longe saltem ab hoc tempore removenda est novissima post eandem Artem editam facta recognitio, qua rursus Naso probatus ab Augusto delicta notante fuit. Quo etiam spectat eiusdem Trist. lib. II, vers. 89 et 9C :
At, memini. vllamque meam moresque probabas, Illo, quem dederas , praetereuuti equo. i.
165쪽
I. CAIFM CAEsAREM , de quo poeta noster in Arte Amatoria canit, ceu , ad Particiam expeditionem soaccingente, hoc anno Consulatu decoratum suisse, dum utitus es extremos populi romani bellum gerebat, testatur Cenotaphii Pisani tabula, quam eminentissi- iniis Norisitis insigni opere illustravit. Hinc vero quum ' recte doctissimus vir, et post eum Pagius, deduceret, Caium in consulatu, superato Euphrate qui Syriam , romaui orbis provinciam, a Mesopotamia, Parthorum ditioni subiecta, disterminabat barbarorum regionem invasisse, armaque in hostili terra circumtulisse: ita et exinde non minus recte Nasonis locum ex Itbr βemediorum Amoris interpretatus est de hac Caia Caesaris in Parthicam ditiovem irruptione. Etenim
quum dos ter dixisset, ab Amore odio haberi homines
ut fora. sunt legea . sunt, quos tuearia , amici: Vade per tirhanae eati dida ea tra togae. Vel tu ιanguinei iuvenilia munera Morris Suaeipei delieisa iam tibi terga dabunt. Εeee Itigare Par Dra. magni nova eausa ut omphi. Iam videt in eampia Caesaris A NA suis. inee Cupidineas pariter . Parthias Iu sagittas , Et reste ad patrios hina tropaea Deis .
Quae pariter liquido probant, hunc Remediorum Amoris libyum se vente bello Parthico scriptum esse , otquidem dum Caius Caesar in Parthorum cain piscum
exercitu de bat . Quum vero ex serie rerum a Caio post suum ab urbe Roma discessum in itinere gestarum pateat, cum principem vix ante hunc annum,
a De Cetio . Pisan. pag. 248 , vide et iani templ. reger. pag. 3έτ. x vid. Notia. da Ceuot. Pisan. pag. 2 8 . et latii templ. res. Secti v , Cap. 5 et s.
166쪽
in quo versamur, potuisse Euphratem cum copiis transire, utque revera eum trans eundem fluvium
hoc ipso anno fuisse, ut Tabula Pisana docet; hine haud invalide colligere licet, illa carmina, integrumque librum hoc labente anno in lucem venisse; quod
confirmabitur, si observemus, pacem Cum Parthis,unno subsequente, V. C. DccLv medio, compositam
esse, uti Hibi post praelaudatum Novisium pluribus
evicimus; quam tamen pacem nondum agitatam lumsuisse, quum Noster ea scriberet, ex iisdem palamst, non secus ac ex vers.. 225 et 224i
Tempora nee numera . nee erebro respice Romam ἔSed stige; totus a ue Pariatis ab hoste Iuga est:
unde non mala idem eminentissimus vir colligit, par thos rein proelio decernere detrectantes, intra Inu nitiora oppida se continuime. IL Praeterea Naso significat, se hunc Remediorum Amoris Liurum aliquo post Ariem Amatoriam tempor su Sara isse, qUum sic orditur iLegerat hisius Amoe titulisis nomenque liuesu: B. lla milii, video . hella parantur. ait. Pulee tuum vatem sceleris damnare. Cupido, ete. ei viii is senes : egri semper ainuvi ι Et si, iiii l saeiam latine unoque , qtineria ι amo. Quin etiam doetii. qua possis anTE parari; Et quod nime ratio est. impetus ante fuit. Nee M , hiusde puer, nec non a Modimus a Tas 3 Nee nova praeteritum Masa retexit ' s.
tu. Caeterum , licet vulgares editi codices haec Amoris Remedia in duos dividant libros, alii tamen MSs. unum modo librum faciunt, ut illustrissimus Nicol. II einsius nos docuit. Nec uliter ipsemet Ovidius,
qui versu iam prolato libellum hoc Poema vocat, Observante eodem Cl. viro. Haec tamen ratio, si soluseret. , rem invicte non desiniret, quandoquidem No
167쪽
P. OVIDII VITAster lihelia quoque nomine Artem Amaloriam tribus libris contextam indigitat, Trist. lib. II, vers. 545.
SEX. AELIO CATO. C. SENTIO SATURNINO Coss.
I. Si maximum Scaligerum sequamur, ad hunc annum spectaverit Messalae Comini mors, ac in eam
scriptum Ovidii carmen, quod periit quidem, sed ab
ipso met memoratur lib. I ex Ponto, Ep. VII , Messia- Iino Corvini silio inscripta, Vers. 27-3O:
Nee tatis est ganitor noa insetatua amicos. Hortator studii eausaque taxque mei. Gi et LAC IN S. supremum in Itinere muritas. Et dedιmtis medio scripta canenda soro 3.
quibus ex verbis doctissimus ille vir recte colligit, MessaIum ante exsilium Ovidii iam decessisse; hinem consutat, quod in Eusebii chronico legitur ad annum
Abrahae M M xxv II , Olymp. CxC II, an. m, hoc est, an . V. C. DccLLIII, vel subsequentem , ad cuius Septembrem usque producuntur numeri Eusebiani rea Messala Corvinus orator ante biennium, quam In M reretur, ita memoriam ac sensum amisit, ut vix a pauca verba coniungeret, et ad extremum ulcerctra sibi circa sacram spinam nato, inedia se confecit, M anno aetatis LxxII. is Ad quae Scaliger haec ani
madvertit : G Quod si biennio post suam memoriam is ipse mortuus est Messala ut scribit Hieronymus, is ergo obierit numero id est Abrahae anno MM Ix,
168쪽
s, Augusti anno penultimo vi Exsilii Ovidiani. At- is qui Ovidius hoc numero ΜΜxxvII , scribens ad Mesis salinum . huius Messala B silium, ait se patris eius u funus epicedio prosequutum fuisse:
. Ergo ante exsilium Ovidii iam decesserat, hoc est,
M MMXXVII, memoriam amiserit, et num. ΜΜxx Ix obi
is verit 7 Quod patrocinium huic controversiae arcesissemus 2 Rursus aliud dubium suboritur. Si M. M Valerius Messala obiit ΜMxx Ix numero , Superstes is fuit Ix annis C. Asinio Pollioni, qui decessit num. M unxx. Quomodo ergo tuebimur hoc adversus ea, M quae auctor Dialogi de causis eorruptae eloquenis tiae scribit : Grinnus in mesum usque Augusti Principatum. Asinius Paene ad extremum durauit ΤM Secundum haec, et ea, quae αυτοπας scribebat ovi - dius. commutarunt Ioeum in Chronico Eusebii ΡΟΙ -
a suerit, Pollio vero MMxxxx. Vnde recte auctoris Dialogi dixerit, Asinium paene ad extremum prin-υ cipatum Augusti pervenisse: penultimus enim annusis Augusti incidit in num. MMxxIX ε. DII. Alius insuper in eodem chronico locus eum illo collatus ostendit, Messalae obitum ex Eusebianis, seu
3 Id est, an . V. C. necLxv , qtiti per autumnum exibat annua ille Rheabao
169쪽
potius Hieronymianis rationibus reserendum essct acleundem Abrahae atinum Muxx x, anno V. C. DCCLX vadesinentem. Etenim quum Hieronymus Messalae natales assignaverit anno II Olym P. CLxTX, seu Abrahae MDcccc LvIII , qui Septembri an . V. C. Dcxciv iniit; atque Ioco prius citato dicat, Messalam anno arimis LxxII vita lanctum esse: hine sequitur, annum hunccELxx II Messalae novissimum, si ab acino V. C. Dcxcrvsupputetur, in annum V. C. DCCLxv I incidere.
III. Hos vero Hieronymi calculos optime revincit stadia locus modo laudatus; siquidem deinceps Pro babimus, illum priorem librum Epistolarum ex Ponto scriptarum haud ante hiemem Ovidiani exsilii qu-tam, anno V. C. DCCLxv exeunte incipientem, in auras
prodiisse. Idem quoque error retegitur ex lib. II. Ep. II, ubi quum triumphum Noster. a Tiberio δε Dalmatis Pannoniisque eo ipso anno ductum mem rasset, addit, eundem Messalinum adloquens, vers. 99 et ais:
Hoe Hr ν illa listia, primo mihi euilus ab aevo. Si quid habet sensus iambra diaretis. Petit.
quibus patet, Messalam illum oratorem disertum, nihil tum nisi umbram suisse. IV. Hisce addere licet, quaei iam olim obiter ex
Cicerone observavimus, ut probaremus, Messalam ante annum ab Hieronymo Signatum lucem vidisse. Etenim si ille anno Abrahae MDcccc Lviii qui ab au-lumno an . V. C. Dcxc Iu coepit , natus suisset, tum hoc sequeretur absurdum, Messalam nempe ante aetatem togae virili eo aevo aptam petiisse inhenas . quotitia cum Cicerone filio studiorum causa prosectus est anno V. C. Dcc Ix, et unde rediit anno subsequente.
mense Iunio, uti palam sit ex lib. XII, EP. xxxi, ad
170쪽
uic. ac ιib. XV, Ep. xv s. Quin etiam xv I modo,
vel summum, xv I aetatis annum egivet, quum ari.
V. C. Dccxx mortuis eoss. Lepidoque cum M. Antonio iuncto. quod iv kal. Iun. contigit, ex Fam. lib. X, Ep. x Sm . eum ad M. Brutum se conserentem Cicero summis esse et laudibus, quae illi non conveniunt aetati, ne dicam pueritiae. Is enim. lib. ad M. Brutum. Epis . x Ix: α Cave ait, Putes, probitate, con-ra Stantia, cura, studio rei p. quidquam illi esse simile.
υ Vt eloquentia. qua mirabiliter excellit NB , vixis in eo locum in laudandum habere videatur; quam-D quam in hac ipsa sapientia plus apparet: ita graviis iudicio , multaque arte se exercuit in veri
simo genere dicendi. Tanta autem industria est, D tantumque evigilhi in studio, ut non maxima inge-υ nio, quod in eo summum est, gratia habenda viara deatur, etc. ra Vrgere quoque possemus quae Dio ad an. V. C. Dccxix , narrat de rebus bello adversus Salassos, etc. a Messala praeclaro gestis, et quibus
triumphum meruit; ita et quas Tibullus. lib. ΙΙ, Eleg. v, de eius silio Messalino canit; atque etiam
quae Suetonius de Tiberio scribit, cap. 7O: re In or M tione latina sequutus est Corvinum Messalam, quem G SRNΕΜ Ns. ADOLEscΕΝs observaverat. M Etsi enim Tiberii adolescentiam ad annum usque netatis XX extendere hibuerit, senex tamen iam suevit Messala anno circiter V. C. Dccxxxv I . quo Tiberius xv I Nove in br. annum xxv absolvit. Contra vero si rationes Hieronymo initas sequeremur, Messala tum XLM tantum annos natus suisset, hoe est, ivomis adhuc dum ac longe salis a senectute remotus. At superiora sat Superque supputationem Hieronymianam convellunt.
V. An autem Scaliger veram errovis Ilieronymiani Causam aperuerit, nolim adfirmare nut pertinaciter ' Diuili od by GOoste