Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium libri 9

발행: 1625년

분량: 371페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

251쪽

Philippo triumphantem Duiversus senatus Ianum M aIDcrem in Capitolium prosecinus erat.Achaici etiam helli, cui sunmain manum L. Mummius adjecit, maxima Pars ab hoc viro profligata fuerat. Eine ergo populus consulatiun negare potuit, cui mox duas clari sumas Provincias aut debebat, aut erat debiturus 3 Et quidem hoc facto, meliore eo cive usus est. InteIlexit enim quam industi te sibi perendus esset consulatus , quem tanto la hore impetrari senserat. s. QVI D tam excellens, quid tam opulent imquam L. sui Ia i Divitias & imperia largitus est, leges vetiistas abrogavit, novas tulit: Hic quoque in eo cara Po cujus postea dominus extitit , repulsa Praeturae s villatus est. t omnia loca periti honoris, si quis modori eorum formam de imaginem futurae eius potentiar po pulo Romano repraesentasset, impetraturus. S. S E D ut comitiorum maximum crimen reseram Id. Portius Cato plus moribus suis praeturae decoris adjecturus, quam praetexto ejus splendoris ipse laturus; consequi illam populo aliquando non potuit. Proes ana dementiae suffragia , quae satis quidem graves pc nas erroris sui pependerunti quoniam quem honorem Catoni negaverant, Vatinio dare coacti sunt. Erro fi vere aestimare vOIumus, non Catoni Iunc praetura , sed Praeturae Cato negatus est.

αem Cannensem.

a caminatum in obsidio

a Prenestinorum MIlI- tum in eadem ob dia

enea

s C. Casaris ad Mundam.

Paribico. Externorum.1 Cretensium a s Iciet. Io obsessor m. a Numantinorum a P. Seiprone. 3 catagurritanoram acu. Pompeio.

ABOΜ IN AN D IB qtioque necessitatis amaris

sinae leges, & truculentissima imperia, tum VIbe nostram, tum etiam exteras gentes muIta uon in tellectu tantum, sed etiam auditu gravia, Ferpeti c0ς gerunt.

252쪽

c AP UI. DE NE CESSIT A TE. fri

x. NAM aliquot adversis proeliis secundo Punico bello exhaulia militati juventute Romaua, senatus auctore Ti. Graccho consule design. censuit; ini Publice servi adversus propulsandor uni hosti uin impetum

emeremur: Eaque de re per tribuuos plebis ad populum lata rogatione tres creati sunt viri, qui quatuor i cviginti millia servorum comparaverunt et adactosque jurejurando, strenuam se , fortemque Operam daturos, Quo ad Poeni essent in Italia, datis annis in castra mis runt. Ex Apulia quoque de Fidiculis septuaginta atque ducenti ad supplementum equitatus sunt empti. Quam violentia est casus acerbi l uitae civitas ad id tempus iuge uuae quoque orisiuis capite censos habere miIites altidierat; eadem cellis servilibus extracta eo ora, dea pastoralibus calis collecta mancipia,velut praecipui firmamentum, exercitui suo adjecir. Cedit ergo In te dum generosus spiritus utilitati, dc fortunae viribus succiunbit r ubi nili tutiora elegerit consilia , speciosa se- qilenti concidendum est. Cannensis autem clades adeo urbem vostram vehementer confudit, ut M. Iunii opera dictatura rempublicam adminilirantis spolia hosti hina Exa templis, deorum numiui consecrata, initriimenta militiae futura convellerentur, ac praetextati pueri arma induerent et addictorum etiam , dc capitali crimine damnatorum sex millia conscriberentur. Quae si per se aspiciantur, aliquid ruboris habent: s autem admotis

necessitatis viribus ponderemur, saevitiae temporis convenientia praelidia videbuntur. Propter eandem cladem senatus Otacilio, qui Siciliam, dc Cornelio Mammulae , qui Sardiniam propraetoribus obtinebant; qneruiitibus quod neque stipendium, neque frumentum classibus eorum & exercitibus socii praeberent: Anir-niantibus etiam, ne habere quidem eos, unde id praestare pollent; rescriptit, . Erarium longinquis expensis non suiscerer Proinde quo pacto tautae inopiae succurrendum esset, ipsi viderent. His literis quid aliud quam imperii sui gubernacula e manibus abjecit 3 Siciliamque & Sardiniam, benignissimas urbis nostrae nutrices, gradus dc stabilimenta bellorum; tam multo sudore dc languine in ius ac potestatem redactas, paucis verbis, te scilicet necessitate jubente, dinusit. a. EADEM Casilinates obsidione Annibalis

clausos, alimen rumque facultate defectos, lora ne- cellariis vinculorum ulibus subducta, eque scutis detractas pelles ferventi resolutas a ua mandere volui iti.

Qipa illis, ii acerbitatem casus ii tueare, miserius p si coallantiam resilicias, fidelius 3 qui ne a Romanis desciscerent,

253쪽

aa2 VALEAE. MAX. LIB. VII.

sciscerent, tali cibi genere uti sustinueriint ; cum pis' guissima arva sita fertilissimosq; campos mocuibus sui. subjectos intuerentur. Itaque Campanae urbis, quae Pu nicam feritate iri delitiis sitis cupide sevit, in propinquo

situm Caslinunt modo rara virtute clarum , PerseveIam iis amicitiae pignore impios oculos vel beravit. 3. IN il la obsidione dc fide, cum trecenti Praene stini permanerent, evenit ut ex his quidam murem ca' Ptum ducentis potius denariis vendere, quam ipse i Diendae famis gratia consumere mallet. Sed credo, deo xum providentia dc venditori dc emptori,quem uterque, merebatur exitum, attribuit. Avaro enim fame conli tu Iito, manubiis sorditim suarum frui non licum a qui adi vii vir ad salutarem impensam faciendaria; care quidem,

erum necessarie comparato cabo vixit.

q. C.autem Mario Sc Cn. Caibone consuli biis,bel, Io civili cum L. Sulla dissidentibus, quo tempore uult

reipubl. victoria quaerebatur, sed praeinium vicioriae res elat publica a senatusconsulto aurea atque argentea templorum ornamenta , ne militibus stipendia deestent, . ata iunt. Digna enim erat caussa, hine, an ilIi crurielitatem suam proscriptione civium satiarent, ut dii immortales spoliarentur. Non ergo patrum conscripto nian voluntas, sed tua teterrima necessitas truculenta

manus alli conmito styIuin impressit. s. Divi Iulii exercitus , iciem invicti ducis invictaclextera , cum armis Nundam clausisset, apterinile e et mendo materia deficeret; congerie hostilium cadavexum quam desideraverat altitudinem instruxit. Eamque tragulas Se pilis , quia roboreae sudes deerant. nasistra novae molition Is necessitate usus vallavit.

6. A T QV E ut divinam filii mentionem cae Iesturatris recordationi subnectam : cum effusurus se in nostras provincias Parthorum rex Phraartes videretur, vicinaeque imperio ejus regiones subita indicti tumultus denuntiatione quereremur: tanta in Bosphorano tractu commeatus Penuria incessit, uti a militibus, sm,ulis olei Irii mentique modiis totidem ma Dcipia permutarentur. eri amarmunam rempellatem Augusti cura. tutele tunc

terrarnm vacans dispidit. EXTERNA.

st: qui obsidione Metelli ad ultimam usque penuriami QR, Jume uxortimque urina sitim to seiunt,austa uo vixes , quam sustentariun et Quia dM vinei

254쪽

t Ap. VII. DE TESTAM. RES cIs. 223m Hud timent, id passi sunt , quod eos ne victor quidem

coegisset. , 1 a. NUMANTINI aute a Scipione vallo Si aD. Ivse circundati, cum omnia quae famem eorum trahese . a poterant, consumpsissent: ad ultimum hiamanorum cor lporum dapibus usi sunt. Quapropter capta iam uIbes.' -b complures iuventi sunt, artus ti membra trucidatorum s corporum simi suo gestantes. Nulla est in his necessital tis excusatio: nam quibus mori liciar, sic vivere necesse non fuit. 3. Horum trucem pertinaciam in consimili factns. Ie Calagurritanorum execrabilis impieta supergressa est: Visi quo perseveratius interempti Sertorii cineribus, obsidionem Cn. Pompeii frustrantet, fidem praestarent: dia nullum jam aliud in urbe eorum supererat animal, , i vetores stas natosque ad usum nefariae dapis verterunt. ' doque diutius armata juvenins vii cera sua visceribus suis aleret, infelices cadaverum reliquias salire tion dubitavit. En unquam aliquis in acie hortaretur, ut pro e silure conjugum di liberorum fortiter dimicareti Ex hoc nimirum hoste, tanto duci poena magis quam Vistoria petenda fuit: quia plus vindicatus libertatis,qnam victus gloriae asserre potuit: cum omne serpen- ' tum ac ferariun genus comparatione sui titulo feritatis, μ' superarit: Nam quam illis dulcia vitae pignora propyi . hyiritu chariora luut, ea Calagurritanis prandia atquο nae extiteruur.

sist 'cast

matris.

V uis & prateipuae curae, Sc ultimi est temporis: con sideremusAue quae testamenta aut restilla trint te yitime facta: aut cum merito rescindi pollent, rata man sexunt; quaeve ad alios quam qui expectahant, nouor mi reditatis transtuler luto

M 1 Mi Liari S transtuler luto . .

. ATDUE iIta, ut ordine, quo Proposui exequar.

militaui is cujusda in pater, cum de m*x ' Rh. Eimi,

255쪽

VALER. MAX. LIB. VII.

e castris nuntium accepisset, aliis haeredibus scriptis e

eessit. Peractis deinde stipendiis; adolescens reversus, domum errore patris, impudentiaque amicorum. sibi clausain reperit. Quid enim illis inverecuudius i ρω rem juventae pro republica absun pserat, maximos labo. res, Se plurima pericula toleraverat, adverso corpore exceetas ostendebat cicatrices : dc Postulabat ne avitos Mus lares otiosa ipsi urbi onera possiderent. Itaque lepolitis armis coactus est iu foro togatam ingredi militiam. Acerbe, cum improbissimis enim haeredibus de

paternis bonis apud Ceutomviros contendit: oinnibusque non solum consiliis , sed etiam sententiis superior discessit. a. ITEM M. Anneius M. Carseolani splendidissimi equitis Rom. filius a Sufeitate avunculo suo ado. Ptatus, testamentum naturalis Patris, quo praeaeritus erat, apud centumviros rescidit, cuin in eo Tullianus

Pompeji Magui familiatis, ipso quidem Pompeio S giratore, haeres scrismis esset. Itaque plus illi in judi.

cio, cum excellentillimi viri gratia,quam cum parentis cineribus negorii fuit : Ceterum quamvis inraque haec adversus eum nitebantur, tameu paterna bona obri nuit. Nam L. quidem Sediti lius Sc P. Popilius, quo M. Annejus sanguine sibi conjunctos eadem ex parte, qua Tullianum haeredes fecerat, sacramevio cuur ado iesce utulo contendere ausi non sunt: tametsi praecipui co tempore Magni viribus ad defendendas tabulas testamenti invitari poterant. Et aliquantulum adjuvabat lLeredes, quod M. Auriejus in sufenatis fanuliam ac sacra transierat: sed arctissimi uti inter homines pro creationis vinculum patris sinuit voluntatem, dc pria cipi viri auctoritatem superavit. S. C. autem Tettium iurantem a patre exhaeredatum , Petronia matre, quam Tettius quoad vixit, iamatrimonio habuerat, natum , Divus inugustus in bona paterna ire decreto suo jussit: patris Patriae antino v s us: utioniam Tettius in proprio jure procreato filio ,

sumina cum iniquitate Palemum uomeu abrogave

A SEPTICI A quoque inater Dachaloruin

uninensium filiis irata, in contumeliam eorum , cum jam parere non posset , Publicio seni admodum niipsit, testamento etiam utrutique praeteriit. A quibu, aditus Divus Augustiis, nuptias mulieris , 3c suprema judicia improbavit. Nam haereditatem maternam filios habere jussit: dotem, quia non quadreudorum liberorum caussa conjugium tutercesserat, virum retiuere vetuit.

256쪽

s: CAP. VII. DE TESTAN. RESCIS. ras

' di ipsa aequitas hac de re cognosceret, possetne j iistius i gili gravius pronuntiare Spernis quos genuisti: nubis effoeta testamenti ordiuem violento auimo confundis r neque erubescis ei totum patrimonium addi-ςζre, cujus pollincto jam sorpori marcidam senectiti rem tuam substravi iti. Ergo dum sic te geris, ad inferos .: usque caelelli fulmine aftiata es.s. EGREGIA est quoque C. CaIpurnii Piso.

Dis p oris Urb. Conltitimo. Cum enim ad eum Terentius ex octo filiis, quos in adolestemiavi perdu- aerat, ab uno in adoptionem dato exhaeredatum sequerelam detulillet q. bonorum adolescentis pol sessi nem ei dedit, haeredes ite lege agere Palliis uon est. Novit profecto Pisonein patria majestiis., donum vitae, b nefacium educationis: sed aliquid etiam flexit circumstantium liberorum numerus, quod cum Patre septein fratres impie exhaeredatos videbat.

ε . QVI D Mamerci Smilii Lepidi consulis quam

grave decretumi Genticius quidam , Matris Magnae Gallus, 1 Cn. Oreste praetore vibis impetraVerat , ut restitui se in bona Naeviani juberet, quorum possessionem seciuiduni tabulas testamenti ab ipso accepetat. Appellatus Mamercus a surdino, cujus libertus Ge-imciuiu haeredem secerat, Praetoriam iurisdictionem abrogavit: quod diceret Ge iniciuin amputatis sui ipsius, sponte genitalibus corporis Partibus , neque Vii orilin, neque mulierum numero haberi debere. Conveniens Mamerco, conveniens priucipi senatiis decretum : quot provisuin est ne obscoena Genucii praesentia inquiua laque voce, tribunalia magistratuu sub specie Petati j ris polluerentur. - 7. MULTO Q etellus praetorem urbanum se. veriorem egit, quam ore stes Relserat: Qui Vecilio im, noni holiorum Iuventii posseuionem secundum tabulas testimenti noli dedit ; quia vir nobilisIimus de gravissimus, fori ac lupanaris separandam conditionem existimavit: Nec aut factum illitis comprobare volui qui fortunas suas in stabulum containinatum Projece-ιλt: aut huic tanquam integro civi jura reddere, uuat si ab omni honesto vitae seuere abrupes L.

257쪽

attingamus ea quae rata manserunt, cum caussas

Ruhaberent propter quas rescindi possent. T. MI A M cerrae , quam etiam notae insaniae Tu. ditaniis, utpote qui populo nummos sparserit , togam que velut tragicam vestem in foro trahens, maximo cum hominum risu conspectus fuerit, ac multa his con sentanea fecerit: Τestamento Ofilium instituit haeredem di quos Ti. Longus sanguine proximus, hastar judi-eio subvertere Dustra conatus est. Magis enim centumviri , quid scriptum eiset tu tabulis , quam quis eas ieripsisset,consideraudum existimaverunt. a. VITA Tuditaui demens : IEbuciae autem, quae L. Venenti Agrippae uxor fuerat, tabulae tellamenti plenae furoris. Nam cum haberet diris silui libram probitatis filias Plaetoriam de Afraniam: animi sui potius inclinatione provecta, quam ullis alterius iu-3uriis aut officiis commota , Plaetoriam tantummodo haeredem instituit: Filiis autem Afraniae ex suo admΩ- dum amplo patrimonio viginti tinnimum legavit. Afrania tamen cum sorore sua sacramento contendere noluit; testamentumqtie matris,patientia honorare, quam judicio convellere satius este duxit: Eo se ipsa isdiguio, rem injuria ostendens, quo eam aequiore animo itisti nebat. 3. Μ I N V S mirandum errorem muliebrem Qu. Metellus fecit. Is namque plurimis & celeberri mis eiusdein nominis viris in urbe nostra vigentibus, Claudiorum etiam familia, quam arctissimo sanguinis vinculo contingebar, florente ; Carrinatem solum haere doni reliquit; nec hu erius testa rutum quisquam az

258쪽

. ITEM Pompejus Rheginiis, vir transalpinae r gionis, cum testamenio fratris Prieteritiis esset, Sc ad coarguendam iniquitatem ejus, binas tabulas testamento. cum suorum in comitio incitas, habita utriusque ordinis maxima frequentia, recitasset; in quibus inagna ex parte haeres frater erat scriptus, prauegabatiarque ei centies la quinquagies sestertium : mu Ityun ac diu inter

assentietites indignationi suae amicos quens s , quod acthastae judicium attinnit, cineres fratris quietos esse passus est. Et erant ab eo instituti haeredes, neque sanguine patrio pares, neque proximi: sed Scalieni & humilestur non ibium flagitiosum silentium , sed etiam praelatio colitumeliosa videri posset. s. AEQVE felicis impunitatis, sed nescio an tetrioris haec delicti testamenta. Q. Caecilius L. Luculli promptissimo studio, maximaqnes beralitate , dc honestum dignitatis gradum , de amplissimum patrimonium Consecutus: cum prae se semper tulisset, unuin illum sibi

esse haeredem, inoriens etiam annulos ei suos tradidis.set; Pomponium Atticum testamefito adoptavit , inniatunque bonorum reliquit haeredem. Sed fallacis 3c nisi. dioli cadaver pop. Rom. cervicibus reste circundat utri, Per viam traxit: Itaque nefarius homo filium quident, di haeredein habuit quem voluit: funus autem dc exequias quales meruit.

6. N E Q V E aIiis dignus fuit T. Marius V binas qui ab infimo militiae loco, beneficiis Divi Ai

pulli Imperatoris ad summos caltrenses honores perdilctuς, eortimque uberrimis quaestibiis locuples factus; non soliun ceteris vitae temporibus ei se fortunas suas relinquere, a quo acceperat, praedicavit; sed etiam pridie quam expiraret, idem istud ipsi Augusto dixit: cum in te inniae nomen quidem ejus tabulis testamenti adje

cerit.

7. L. autem Valerius , cui cognomen Heptachordosuit , rogatum hostem Cornelium Balbum expertu , ut pote Oeera ejus 3c consilio compluribus privatis vex rus litibus, ad ultimumque subjecto accusatore capitali crimine acco trist praeteritis- advocatis, Patronis suis, solum haeredem reliquit: nimia consternatione quae animum ejus transversum egit, depravatus. AmavItenim sordes suas, Sc dilexit pericula, di damnationem votis expetivit: auctorem harum rerum benevolentia, propulsatores odio insecutus.

g. Τ. BARRULVS Lentulo Spintheri , culus amantissimum animum, liberalissima inque amicitiam senserat,decedens suos annulas perinde atq: Huic OP a nae di

259쪽

haeredi tradidit , quem nulla e X parte haeredem retiti. quebat. Quantum illo momento temporis conscientia, si modo vires, quas habere creditur possidet) a tete rimo homine supplicium exegiti Inter ipsam enim lat. Iaeis de ingratae culpae cogitationem , spiritum posuit, quasi torrore aliquo mente ejus intus cruciante: Quod, animadvertebat e vita ad mortem transitum sutim, xsuperis diis invisum esse , di inferis deieItabilem late.

M. v ERO Popi ilius senatorii ordinis Oppiiiin,

Gallum ab ineunte aetate familiarissimum libi, moriens. pro vetusto jure amicitiae, δέ vultu benigno respexit, laverbis magnum Prae se amorem ferentibus prosecutus. est. Unum etiam de multis, qui assidebant ultimo complexu de osculo diῖnum judicavit: superque annulis suos ei tradidit: videlicet nequid ex ea haereditate, quam non erat aditurus, amitterer. Quos oc'us vir dili. itens , sed morientis amici plenum contumeliae ludi. ἰrium, in locellum repositor de a prχ sentibus assigna. ltos, d1ligenti mine heredibus illiu3, exhaeres ipse reddi. dit. Quid hoc loco inhonestius t aut quid intempesti. viust Senatorem pop. Rom. Curia egressum homo vitae fructibus continuo cariturus , sanctissimae jura familia. xi ratis mortem pressis ocialis , dc spiritu snpremos an . t

tutur reddente, scurrili lusu sugillanda sibi desumpsit. i

260쪽

VALERII MAXIMI

LIBER OCTAVUS.

Quibus absoluti,

Damnati,M et M.Ηογatἰus Tergemi- 1 I. seipἱo Asiatici Φ.

a Ser. Sulpitius Galba . , sex. Titire 3 A.Gabinius. a Claudia Ap. CKei F. 4 P. Claudius Pulcher. - M.Mulvius, Cn. Lot 3 Tueem virgo Vestati . litus , L. Sexι illusi

I I I. et iri.

Ambustae duae.

AB SO

NVNC unoque ut sequiore animo ancipites juti,

Ciormia motus tolerentur, recordemur Inundia la

borantes,quibus de caussis aut absoluta lauti auu

a Tullo rege damnatus, ad populum provocato Iunicio absolutus est. Quorii alterum atrocitas necis movi ,

terum causa flexit : quia inim luxu a

Vere mastis, quam impie punitum exiitimaba 'forti minitione librata fratris dextera, tantum conran

SEARCH

MENU NAVIGATION