Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium libri 9

발행: 1625년

분량: 371페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

271쪽

sneuter increparetur, qtiod Lusitalaoru magiram mansi In. aer nolita fide praeror in Hispallia interemisset; actioniq; tribuniciae M. Cato ultimς senectutis oratioue sua quainin Origines retulit, sibscriberet: reus pro se jam nihil 'i recusans , parvulos liberos suos , dc Galli sanguine sibi conjunctum filium,flens commendare coepit r Eoque facto mitigata concione , qui omnium consensu periturusii erat lene nullum triste suffragium habuit. Misericordia ergo i Ilam quaestionem, non aequitas rexit: quoniam tantiae innocentiae tribui nequierat absolutio, respectili

puerorum data est.

Consentaneum est quod sequitur.3. A. Gabinius in maxiino infamiae suae ardore si Fragiis populi C. Memmio accusatore subjectus abrii-rua esse spei videbatur: quoniam Sc accusatio paries suas plene exhibebar, M aefensiouis Prasidia inva Iida fide nitebantur : Sc qui judicabant, ira praTipiopaenain hominix cupide expetebant. Lictor igitur S carcer ante i ocillos obversabantii r ; cum in terim omnia ista propi. Lixiae fortunae interventu dispulsa sunt. Filius namque Gabinii Si semia consternationis impulsu ad pedes se Memmii supplex prostravit r inde aliquod fomentum Procellae petens, unde totus impetus te inpestatis eruperixat: Quem truci vultu a se victor insolens repulsinn,ex-ἀulso e rnam annulo hiimi jacere aliqualidiu passus et ti Q Rod spectaculum fecit,ut Laelius trib. pleb.approbata albus culictis Gabinium dimitti iuberet ; ac documenaum claretur, neque secundarum rerum proventu ins, flenter abuti, neque adversis propere quemquam debis. . taxi oportere.

q. I DQUE proximo exemplo aeque patet.P. Claudius nescio religionis major, an patriae injuria fiquidem illius vetustissimum morein neglexit, hujus pulcher imam classem amisit) infesto populo objectus, cum est

xere debitam poenam nullo modo posIe crederetur, su-hito coorti imbris beneficio tutus fuit a damnatione. disciit Ia enim quaestione uiam vehit diis interpellanti. Eus,de integro instaurari non placuit. Ita cui maritima aena testa, cauta dictionem coni raxerat, caelestis salutelat Itulit. EODEM auxilii genere Tucciae virginis V m Balis incesti criminis reae castitas infamiae nube obscu-vata emersit r quae couscientia certar linceritatis suae, i spem salutis ancipiti argumento ausa petet e est. Arrepto enim cribro , Vesta , inquit, si sacris tuis castas seu per. ili admovi manus , etfice,ut hoc hauriam e Tiberi aquam,

re in aedem tuam verser m. Audaciter α temere a '

272쪽

ctas voti, sacerdotis, rerum ipse natura cessit. 6. ITEM L. Piso a P. Claudio Pulchro acclisa tus, quod graves & intolerabiles iujuitas sociis intuli Lset: haud d tibiae ruinae metum fortui Io auxilio vitavit. Namque per idipsi ina tempus, quo rristes de eo sinientiae serebantur, repentina vis nimbi Incidit. Cumque proluatus hinni pedes judicum oscularetur ; os sitiam coeno replevit. Quod conspectum totam quaestiouem 1 severitate ad clementiam dc mansuetudinem transtulit: quia saris tam graves eum poenas sociis dedisse aibitrati s linthuc deductiun necuisitatis . ut abjicere se tam supplicL

tet, aut artollere tam de tormiter cogeretur.

. S VBNECTAM duos accusatorum storniri culpa absolutos.m lavius Augur 1 C.Valerio aedile ad

populum reus actui, cum quatuordeci in tribuum mHariis damnatus ellet, proclamavit se. innocentem opprimi. Cui Valerius aeque clara voce respondit, nihil sua inie else, nocensne an innoxius periret, dummodo periret. Qua violentia dicti, reliquas tribus ad versario donavit. Abjecerat inimicum: eunde, dum pro certo pessiindatum credidid erexit: victoriamque in ipsa victoria perdidit. S. C. etiam Cosconium Servit Ia lege reum ,propter plurima dc evidentisiuna facinora,sine ulla dubitatione nocentem,Valerii valentini accusatoris ejus recitatum In judicIo carmen , quo puerum praetextatum, & ingenuam virginum 1 se corruptam poetico joco significaverat, ei exit. Siquidem judices iniquum rati suur , eum victorem dimittcre ; qui palmam non ex alio ferre, sed de se dare merebatur. Magis ergo Valerius in Cosconii ab solutione damuatus , quani Cosconiuι in cavisa sua liberatus est .

9, ATTINGAM eos quoque quorum salus propriis obruta crimi uibus , proximorum claritati donatauit. A.Attilium Calatinum Soranorum oppidi proditi ue reum admodum infamem, imminentis damnationis

Periculo, Q, Maximi soceri pauca verba subtraxerunt: quibus affirmavit ; si in eo crimine fontem ilium ipso

comperisset,dirempturum se fuisse anuutarem. Continuo enun populus pene jam exploratam sententiam tuam unius judicio concessit: indignum ratus ejus testimonio non credere, cui dissici limis rei p. temporibus bene se

exercitus credidisse meminerat.

comuloratam dui ensicii vim in

ludicium attulit ; ut accusator diceret, lege liba centiam atque viginti hominibus deminciare testimoimim licere, seque nou recusare quo minus absolveretur,

273쪽

V ALER MAX. LIB. VIII.

si totidem nominasset , quibus in provincia nihil abstet.

lisset. Licet tam bona conflitione uti non potuerit; ta. men Propter vetustissimam nobilitatem , di recentem memoriam patris, ahitimis est: II. SED quemadmodum splendor amplissimo. ram virorum in protegendis reis plurimum valuit ; itatu opprimendis nori sane multum potuit. Quin etiam evidenter noxiis, dum eos acrius Impugnat, prosuit. P. Scipio AE tui liantis L. Cottam ad praetorem accusa- vir. Cuius caulia, quanquam gravissimis criminibus erat confossa r septies ampliata, te ad ultimum octavo judicio absoluta est. Quia homines sapientissimi verebamur ne praecipuae accusatoris amplitudini damnatio ejus donata existimaretnr. Quos haec secum locutos crediderim i Nolumus caput alterius petentem , in judicium triumphos Sc trophaea, spoliaque ac devictarum navium rostra deserre Terribilis sit is adversus hostem : civis vero salutem , tanto fulgore gloriae subnixus , ne in se

quatur.

ia. TAM vehementes hi ludIees adversus excebuntissimum accusatorem , quam ilIi mites in Ionge inferioris fortunae reo. Calidius Bononiensis in cubiculo mariti noctu deprehensus , cum ob id caussam diceret; inter maximos , dc gravissimos infamiae . fluctus emeris fit ; tanquam fragmentum naufragii, leve admodsmeemis defensionis amplexus. Adfirmavit eniin se ob amorem pueri servi eo esse perductum. Susipectus erat Iocus, suspectum tempus , suspecta matris familiae persona, suspecta etiam adolescentia ipsius e sed crimeuadulterii , libidinis intemperantis confessio libera.

vioris materiae exemplum. CBm parricidii causam duo D tres Cloelii dicerent, splendido Tarracinae loco nati, quorum pater T. Cloelius in cubicillo quiesceus, filiis altero lecto cubantibus erat interemptust neque aut serviis quisquam arit liber inveniretur, ad quem suspitio caedis pertineret: hoc uno nomine ab Iuti sunt,quia ju dicibus planum famam est, illos aperto ostio invento esse dormientes. Somnus innoxia' securitatis certissimus index miseris opem tulit. Iudicatum est enim rerum n, turam non recipere, ut occiso patre , supra vulnera dicruorem ejus,quietem capere potuerint,

DAMNATI. . PERCURREMUS nsine eos , quibus in

saviis

274쪽

c AP . . DE IVDIC. PUBLICI s. asa

aussae dictione, magis quae extra quaestionem erant,no Cuerunt: quam sua innocentia opem tulit. L. Scipio post speciosissinum triumphum de rege Antiocho ductum, perinde ac pecuniam ab eo accepisset,damnatus est.Non puto quod pretio corruptus fuerat, ut illum totius Asae dominum & jam Europae ui ctrices manus injicientem, nitra Tauriam montem summoueret: sed alioqui vir fincerissimae vitae, & ah hae suspicione procul remotus, invidiae , quae tunc in duorum fratrum inclytis cogu millibus habitabar,resistere non potuit. a. Α Τ Scipioni quidem maximus fortunae fulgor, c. autem Deciano spectatae integritatis viro, voX sua exilium attulit. Nam cum P. Furium inquinatissimae vitae pro Rostiis accusaret : quia quadam in parte actionis de morte L. Saturnini queri ausus fuerat : nec reum damnavit , dc insuper ei poenas addictas p pendit. 3. SEX. qnoque Titium similis casus prostravit; Erat innocens, erat agraria lege lata gratiosus apud populum. Tames quia Saturnini imaginem domi habu rat, staffrapiis eliin tota cognitio oppressit. . A DLICI AT UR his Claudia , quam insontem erimine, votum impium subvertit: Quia cum a Indis dometim rediens turba elideretur,optaverat ut frater suus maritimarum virium nostrarum praecipua iactura revivisceret; saepiusque consul factus, in selici ductu ui.

mis magnam urbis frequentiam minueret.

s. POSSUMUS&ad illos brevi divertiento

transgredi, quos leves ob caussas damnationis incursius abripint.H.Mulvius, Cn. Lollius,L. Sextilius triumviri, quoa ad incendi iam in Sacra via ortum extingileiadum

tardius venerant; a tribunis plebis die dicta ad populum damnati sunt. 6. ITEM P. Villius triumvir nocturnus a P. Mquillio trib. pleb. accusariis, popuIi judicio concidit: quia vigilias negligentius circumierat. . ADMODUM severae notae 3c illud populi indicium, cum H milium Porcinam a L. Cassio accusarilin crimine nimis siblime extructae villae in Alsiensi agro, gravi muha affecit. 8. NON si petimenda illius quoque damnatio, qui pueruli sui nimio amore corruptus , rogatus ab eo

Dyr riveimasum in caenam ferri juberet, eum bubulae Wrivri facultas esset, domi-

to bove occilis, desiderium ejus explevit. Eoque publica quaestione afflictus est: introcei sinisi tam prisco seculo natiu ei ser.

275쪽

τ. AT QU E ut eos quoque referamus qui in dis fiuierimen capitis adducti . neque damnati neque abibluit nuti sunt. Apud M. Popillivin Laenatem pretetorem quareia i

quod matrem fultim interemerat, caullam dixit: de lil. qua neutram in partem Iarae sententissi sunt. Quia ab- HFixinde constabat eandem veneno necatorum liberorum dolore continotum, quos avia filiae infensa sustulerat Mere Parricidium iit tam esse parricidio. Quorum alterum ultione dignum, alterum absolutioite non dignum judi- 2,4 tum est . siue a. EADEM haesitatione P. Dolabellae proconsil- α .lari imperio Aliam obtinentis, animus fluctitatus est. rel. Natei familias Smyrnaea virum dc filium i nteremit,cium aliti ab his optime indolis juvenem , quem ex priore visuo enixa fuerat occisum comperilset. Quam rem Dolabella ad se delatam , Athenas ad Areopagi cognitionem rele' gavit : quia ipse neque Iiberare caedibus duabus conta minatam, neque punire eam justo dolore impulsam, sim stinebat. Consideranter; Sc mansuete populi Romani ina' lgistratus; sed Areopagitat quoque non minus sapienter. Qui inspecta catilla , α accusatorem & rea in policea' 'citu in annos adelse julserunt: eodem affectu moti,quo Po' adii

labella. Sed ille transferendo quaeitionem, hi disterendo idamnandi atque absolvendi iuexplicabilem cunctatio se inem invitabati

CAPUT II. DE PRIVATIS I v DICIIS IN SIGNIBUS.

Quibus damnati. 3 Q ritini ire aist in a

PV s L I C I S judiciis adjiciam privata , quo nimmagis aequitas quaerentium delectare, quam imminde rata turba laetorein offendere Dor. r.

CLA U D I U S Centumalia ab augetribus jus

m dicitudinem domus suae , quam in Coelio monte liv,IIlia his ex arce augurium capien Mbos OmcIubat, vendidit eam Calpurnio Lanario '. Π4sindi.

276쪽

ia dicavit quod imperatum fi collegio angimina erat Aquib. Calpurnitas demoliri domum coactus, M. Por i lium Catonem inclyti Catonis patrem arbitriam Clar a dio adduxit, Sc formulam V I D QV ID. S PBI. DARE. FACERE . OPORTERE T. EX FIDE. BONA. Cato tit est. 1l edoctus, de indiistria Claudium edictum sacerdotiun suppressisse; continuo illii Calpurnio damnavit. Summari quidem cum arquitate , qtria bonae fidei venditorem neu

mi commodorum spern augere, nec incommodorum cogni-: l tionem obscurare oportet.

a. NOTVΜ suis temporibus judicium comm .c moravi: sed nec quod relaturus quidem sim, oblitera-- tum est silentio. C. Visellius Varro gravi morbo eorr cptim, trecenta millia nummum ab Otacilia Laterensi, cnm qua commercium libidinis habuerat. expensa ferri sibi palliis est: Eo consilio,ut si decessisset, ab haeredibus eam summam peterer, quam legati genus esse voluit, libidinosam liberalitatem debiti nomine colorando. E P sit deinde Visellius ex illa tempestate adversus vota Otaciliae. Quae ossensa quod spem praedae suae morte noni maturastet; ex amica obsequenti, subito districtam foeneratricena agere coepit nummos petendo;quos iit fronte inverecunda,ita inani stipulati e captaverat. De quare C. Aquillitis, vir magnae autoritatis. 3c scietitia iuris civilis excellens, judex adductus, adhibitis in consilium principibus civitatis , prudentia dc religione sua mulierem reppulit. Quod si eadem formula & Varro damn ri, Jc adversaria absolvi potuit Iet; ejus quoque non dubito quin turpem Sc inconcessuin errorem libenter cassigaturus fuerit. Nunc privatae actionis ea Iumniam ipse compescuit, adulterii crimen publicae quaestioni vindi. eandum reliqnit.

3. Multo animosius, 3c ut militari spiritu dignumerat,se in confimili genere judicii C.Μarius gestur Nam

cum C. Titinius Μinturnensis Fanulam uxorem , quam impudicam de industria duxerat, eo crimine repudi tam, dote spoliare conareturi sumptus inter eos judex, in conspectu habita quaestione , subductum Titi-ι nium monuit, ut incepto cesisteret, ac mulieri dotem v redderet.Quod cuin tapius frustra fecisset, coactus ab eo: lenientiam pronuntiarer mulierem impudicitiae ream seltertio nummo. , Titinium innuna totius dotis da-g mnavit: Praefatus, idcirco se hunc judicandi modum . . I secutum , quod liqueret sibi Titinium patrimo- .,l vio Fanniae insidias struentem , impudicae conjugium expetisse. Fauuia autem lim est, quae postea

277쪽

VAL ER. HAX. LIB. VIII.

Marium hostem 1 senatu judicatum, coenoque paludis, qua extractus erat, oblitum , etiam in domum silain custodiendum Minturnis deductuin, ope quantacut de potuit, adjuvit: Memor, quod impudica judicata eget, suis moribus 3 quod dotem servasset , illius religioni ac ceptu in ferri debere. 4. M U L Τ U S serino eo etiam iudicio manavit, in quo quidam furti damnatus est i quod equo, cujus usus illi usque Ariciam commodatus fuerat, ulteriore ejus muta icipii clivo vectus ellet. uicid aliud li loci quam verecundiam illius seculi laudemus , Iu quo tam iuiuuti a Pudore excessus puniebantur.

CAPUT III.

a Urania Licinii Sue- 3 uortensa Q. F. NE de his quidem feminis racendum est, quaς Coll.

ditio naturae de verecundiae stola ut in foro xsudiciis tacerent,cohibere non potuit. r. A MAESIA Sentia rea, caussam suam L. Titio praetore judicrum cogente , m Simo populi concursu di gitipartesque onmes ac numeros defentionis non solum diligenter, sed etiam foctiter execura, Prima attione, cunctis pene sententiis liberata est: vitam, quia sub spe ete sentinae virilem animum gerebat, Audrogynem arpellabant. a. AFRANI A vero Licinii Buceionis senatoris Uxor Prompta ad lites contrahendas,pro se semper apud Praetorem verba fecit e non quod ad vocalis deficiebatur , sed quod impudentia abundabar. Itaque inusitaris foro latratibus alsidue tribunalia exercendo, muliebri calumniae,uotissimum evasit exemptui madeo ut pro cri mine improbis feminarum moribus Afraniae nomen objiciatur. Prorogavit autem spiritum sinim ad C. Caesa rem IV. Iterum ad P. Servilium C OS S. Tale enim monitrum magis quo tempore extinctum, qnam quo fit ortum, memoriae tradeudum est. 3. HORΤENSI A vero QMortensii filia eum d do matronarum gravi tributo a triumviris esset onera tm , nec quiri Ira virorum Patrocinium eis accommodare

278쪽

modare auderet; caussam seminarum apud triumvirordi eoustanter dc feliciter egit. Repraesentata enim patris faciludia , impetravit ut major pars imperatae pe-oniae his remitteretur. Re vixit tum muliebri stirne ortensius, verbisque filiae aspiravit et cujus fi virilis sex iis posteri vim sequi voluitient, Hortensianae eloquenoriae tanta haereditas ma foeminae actione abscisa nonem.

mur, quaestiones quidus aut creditum non est , aut temere habita fides est,reseramus. r. M. AGRII argentarii servus Alexandrum C. Faunii serviun oecidisse infimillatus est; eoque uomine tortus 1 domin γ admisisse se id facinus constantissitne asseveravit: Itaque. Fannio deditus, supplicio affecti est. Parvulo deinde tempore interiecto, ille cujus de nece creditum erat,domum rediit. a. CONTRA Fannii servus Alexander , cum ita suspicionem C. Fl. equitis Romani occisi venisset, sexies tortus pernegavit ei se culpae amnem fuisse. Sed perinde . atque confessius, dc a judicibus damnatus , & , L. Calpurnio triumviro in crucem actus est. 3. ITEM Fulvio Flacco caussam dicente, PhiIip.

pus servus ejus, in quo tota quaestio nitebatur, octies toristus, nullum omnino verbum quo dominus perstringere. tur, emisit: Et tamen reus damnatus este cum certius aris mentum innocentia, unus octies tortus rata retiquam octo semel torti praebui ni.

CAPUT V. DE T ΕsTIMONIIS IRRITIS VEL RATIS.

279쪽

in c. cornelium.

illuma

6 P. Servilii Isauriet in

quentiam rem.

r. EQVIΤvR ut ad tesus pertinentia exempla commemorem. Cn. ω inserviliis Caepionimis

iisdem parentibus natis, di per omnes honornm gradus ad summam amplitudinem provectis: irem irtio tribus QR L.Metellis consularibus 8c censoriis, altero etiam triumphali in Q. Pompejum A. F. repetundarum reum acerrime dicentibus testimoniiun non abrogata fi. rdes absoluto Pompeio;sed ne potentia inimiciun oppressisse viderentur,occursum est. a. M. etiam Nini lius Scaurus princeps senatus c. Memmium repetundarum reum destricto testimonio in- Η Υecutus eli. Item C. Flavium eadem lege accusatum tellis proscidit.Iam C.Norbanum majestatis crimine publicae qiraestioni subjectum, ex professo opprimere conatu, ex nec tamen aut auctoritate, qua plurimum pollebat, aut treligioue , de qua nemo dubitabat, quenquam illorum Mitigere potuit. R3. L. quoque Crassus tantus a d iudices, quanius apud P. C. ι ilius Scaurus: nanque eorum 1uffragia robustissimis ix felicissimis eloquentiae stipendiis rege har, eratque sic fori, ut ille curiae princeps. Cun ve ii hementissimum testii nonii fulmen in Μ.Marcellum reum injecisset: impetu gravis,exitu vanns apparuit. q. AGE Q. Metellus Pius, L.M. Luculli, Horten sius, M. Lepidusa C. Cornelii majestatis rei, quam non ionerarunt tali tum modo testes salutem ; sed etiam uegantes illo incolumi stare rempublicam posse, depops 'icerunt i Quae decora civitatis pudet referre umboat

iudiciali repulsa sulit. s. I D , M. Cicero forens militia lammos ho

Mores amplissi intimque digni ratis locnm adeptus, nonRe. in ipsis eloquentiar Iuae castris testis abjectus est, diam P. Clodium Romae apud se fuisse iuravit, illo sacrilegyim flagitinin uno absentiae at guineuto tuente Siquidem judices Clodium incesti crimine , quam Ciceronem id famia periurii liberare maluerunt. s. TOT elevatis testibus,tiuum, cujus nova rati . ne indicium ingressa auctoritas confirmata est , referam P. Servilius consularis,eensorius,triiunphalis, qui majo xum salonini titulis Isaurici cogκomen adjecit; cum s 'rum praeteriem testes in ruiua dari vidisset, loco testis

280쪽

b A P. VI. QUI QUAE IN ALIIS VIN.

i l rosistitit; ac iurer sin mam patronorum pariter & accΠ- satorum admirationem lic orsus est munc ego , judices, sit caullam dicti,cuias sit aut quam vitam egeri r, quam-

ix lite merito vel injuriae accusetur, ignoro di illud taurumcio, cum occurrisset mihi Laurentina via iter facienti, admodum angusto loco equo descendere noluille. QMod J an aliquid ad religionem vestram pertineat, ipsi aestima j bitis: eso id supprimendum non Putavi. Iudices reum, vix auditis caneris testibus, damnaveriant. valuit enim apud eos, cum amplitudo viri, tum gravis negleme dii initatis ejus indignatio r eumque qui venerari princili pes nesciret, in quodlibet facinu3 proci irsurum credide,

NE illos quidem latere patiamur, qui quae iii aliis

vindicarant,ipsi commiserunt.

ehus, a praetore postulavit, ut patri suo bonis, tanquam eχ dissipanti interdiceretur. Et quidem quod petierat impetravit : sed i pse parvo post tempore, mortuo sene, amplam ab eo res ictam pecuniam latifiindiaqire festinanter consumpsit. Dignus hac vicissitudine poenae mire quoniam haereditatem absumere , quam heredem maluit tollere.

rub.civem in L .saturnino opprimendo egii set Aquo in modum vexilli pileum servituti ad arma capienda ostematiuu erat: L. Sulla cum exercitu in Urbem irrum. pente, ad auxilium servorum pileo sublato confugit. Itaque dum facinus , quod punierat, imitatur , alterum Marium 1 quo amigemur, nVenatis

petendi consulatum Potestas est, eum iere sanxi Ilet nequis amplius quam quingenta agri lupera possideret , ipse mille comparavit : dissimulantique Micia tuis statia dimidiam partem filio emancinavit. Quam

SEARCH

MENU NAVIGATION