장음표시 사용
41쪽
luilia Imperatoris simulachrum Iurionis Monetae, quolibi praecipua religione cultu erat,in Vrbein tralaturi, sede sua movere conabantur. Quorum ab uno per jo cum interrogata Dea , an Romam migrare vellet,velle se respondit. Hac voce audita , lusus in admirationem versus est. Iamque nou simulacrim , sed ipsam coelo I nonem petitam, portare se credentes , laeti in ea parte montis Aventini, in qua nunc templum ejus cernimus,
. FORTUNAE etiam Muliebris simulacrum,quodevia Latina ad quartum milliarium, eo tempore cum orde sua consecratum, quo Coriolanum ab excidio v his maternae preces repulerunt, non semel, sed bis locullum constitit,his pene verbis: Bate me matronae vidID,
rituque dedicastis. s. VALERIO autem Poplicula cos. qui post
exactos reges hellum cum Urientibus & Het lcis gesst,illis Tarquinio pristinum imperium restituere,Roma vis nuper partam libertatem retinere cupientibus r He. et ruscis,& Tarquinio in cornu dextro proelio superiori hus, tantus terror subito incessit, ut non solum victores ipsi profugerent, sed etiam pavoris sui consortes secum Vrientes traherent. Cui rei pro argumento miraculum adjicitur: Ingens repente vox e proxima silva Arsia, iquae ore silvani in hunc Pene modum missa traditur, Uno plus Hetrusci cadenti.Romanus exercitus victor abibit. Hiram dicti fidem digesta numero cadavera exhi
s. QVI D Martis auxilium, quo victoriam Roma norum adjuvit,nonue memoria celebrandum esti Cum Brutii atque Lucani odio incitatissimo, maxinu ire vi xibus Thurinae urbis peterent excidium, ac praecipuo studio incolumitatem ejus C. Fabrielus Luscinus cos. Protegeret; resque meipiti eventu, coIlatis unum in locum utriusque partis copiis, gereretur et non audentibus Romanis praelio congredi r eximiae magnitudinis juvenis primum eos hortari ad capescendam fortitudinem empit. Deinde ubi tardiores animadvertit, arreptis sica lis per mediam hostium aciern ad contraria castra eva sit. 8c admotis , vallum conscendit. Inde voce ingentieIamitans,factuin victoriae gradum,'nostros ad alie, na castra capienda, Sc Lucanos, Brutiosque ad sua de fendenda , illuc traxit, ubi conserti dubio certamine terrebatur. Sed idem impulsu armorum suorum prostrae,aos hostes justulandos, capiendosque Romanis tradidit. ao enim millia ccis,quinque millia cum Statio Statilio
duce utriusque glutis,oc tribus atque χο militaribus signi:
42쪽
gnis eapta sunt .Postero die eum coro inter honorandor, quorum strenua opera fuerat usus, vallarem coronam ei se'servare dixisset, a quo castra erant oppressa, nec juvenis , qui id praemium peteret, inveniretur,cognitum p riter,atque creditum est, Martem patrem tunc poeulci alio adfuisse.Inter cetera hujtisce rei manifestae indicia, galea quoque duabus distincta pinnis, qua coeleste caput temun fuerat,argumentum praebuit.Itaque Fabricii
edicto,supplicatio marti est habita, de a laureatis militibus magua cum animorum laetitia oblati auxilii testimonium ei est redditam. . R E F E R.Α M nime quod suo seculo cognitum manavit ad posteros,Penates deos AEneam Trina adve elas Lavinii collocalis r inde ab Ascanio filio ejus Al..ham,quam ipse condiderat, tralatoa, pristinum sacrarium repetiue , Ec quia id hiunana manu factum existi .
mari poterat, relatos Albam, voluntatem suam altero transitu fignificasse. Nec me praeterit de motu, dc voce deorum immortalium, humanis oculis, auribusque pedi pro, quam in ancipiti opinione aestunatio versetur. Sed quia non nova dicuntur, sed tradita reeetuntur, mdem auctores vindicent: nostrum fit, inclytis literariun
monumentis consecrata,perinde ac vava non refugissu.8. FACTA mentione urbis, e qua primordia civitas nostra traxit , Divus Iulius fausta proles ejus,se nobis offert et quem C. Cassilis nunquam siue praefatione pu-hlici paticidii nominandus cum acie Philippensi ardentissimo animo perstaret, vidit hvinano babitu augusti Tem, Purpitreo paludamento amictum, minaci vultu, reconcitato equo in se impetum facientem: quo aspectu Perterritus , tergum hosti dedit, voce illa prius enitisa, Quid enim amplius agas, si occidisse parum est Non occideraes tu quidem Cam Caesarem. neque enim extingui ulla divinitas potest e sed mortali adhuc corpore utemtem violando,meruisti ut tam infestum hineres deum. s. I A M quod L. Lentulus littus praenavigans, ita quo Cn. Pompeii magni perfidia Ptolomaei regis interoempti. corpus concissis scaphae lignis comburebatur
ignarus casus ejus, cum ipsi Fortunae erit bescendum ro
piis vidisset,conmailitonibus dixit, Qui scimus, an hac flamma Cn. Pomprius cremetur divinitus mista vocis
xo. A T QV E hoe quidem hominis tantum: illuctautem ore ipsius Apollinis editum,quo Appii interitum veridica Pythicae vaticinationis fides praecurrit.Ιs bello civili,quq se Cn.Pompellis a Caesaris concordia pestiis
xosbi uec Reipublicae utili cotalio abruperat, even
43쪽
tum gravissum motus explorare cupiens, viribus imperil l namque Achajae praeerat) aut isti tein Delphicae corii, nae, in intimam sacri specus Partem coegit descendere: unde ait certae consulentibus sortes petuntur, ita nimiiu 'diVini spiritus haustus reddentibus peItifer exillit. Igitur iii pulsa concepti numinis initiueta virgo, horreudo sono voci S, Appio luter obstinas vel borum ambages fa ta cecinir.Nittit,inquit, ad te hoc Romane bellum: Eu bina Coalam obtinebis. At is ratus consiliis se Apolli. 'nis moneri, ne illi discrimini interesset , in eam regio nem secessit, quae inter Rhamnunta nobilem Attici l oli partem,tartitumque Chalcidico freto viciuam interjaceus, C lar Euboeae nomen obliuet, ubi ante Pharsali cum cecramen morbo consumptus,praedictum a deo io, cum sepultura possedit. xi. POSSUNT M i IIa miraculorum loco povi: Quod deuito sacrario Saliorum , nihil in eo praeter ii tuum Romuli integrum rep tum est. Quod Ser. Tullii
statua,cuin aede; Fortunae conflagraiset, inviolata perii an sit. Quod a Claudiae statua in veltibulo templi
Matris deum posita,bis ea aede incendio constinara,prius
P.Nasica Scipione,& L. Bestia: Ιtem M. Servilio, dc L. Lamia coss.in sua basi flammis intacta stetit. xa. ALI O V I D admirationis civitati nostrae A cilii etiam Aviolae rogus attulit, qui di a medicis, Sc a domesticis mortuus creditus, cum aliquandiu humi j a cuisset,elatus, postquam ignis corpus ejus Corripuit, ubvere se Proclamavit, auxiliumque paedagogi sui suam is solus ibi rei nanserat)invocavit. Sediam flammis circumdatus, fato subtrahi non potuit. L. quoque Lamiae Praexorio viro aeque vocem fuisse
EXTERNA. 1. Q Vn minus admirabilia Eri Pamphilii casus
facit: quem Plato scribit inter eos qui in acie cecide
rant , decem diebus jacuisse , biduoque postquam inde
sublatus eliet,impositum roso revixisse, ac mira qusdam tempore mortis visa narratiρ. ' l2. E T quoniam ad externa transgressi sumus , qui
dam Athenis vir erud itissimus,cum ictum lapidis capi:ς j
excepisset, caetera ρmnia tenacissima memoria retinens, litterarum tantummodo , quibus praecipue inservierax, colitus est. Dirum malignitioque vulnus in animo per'
citis, quasi de industria scrutatis sensibus,in euin posis
simum,quo maXime laetabariir, acerbitate nocendi eru- lpit; fingularena doctrinaui hominis pleno invidiae fundi lufferendo: Citi si talibus studiis perfrui fas nori erat, utilius l
44쪽
CAP. VI II. DE MIR A C v LI s. sa
tis utilius aliquanto fuit, ad il la Rditum non impetrasse
quam jam percepta eorum dulcedine camille.' i., 3. MISER AB LIOR tamen sequentis casui . , narratio Nauiuvenis enim Atheuiensis uxor, cum filii aey u filiae suae stupro ii tervenit Iet, inopinati monstri perculsae conspectu, dc in praesens tempus ad indignandum, de iisi posterimi ad loquendum obimmiit. Il)i nefarium coucuri si Duum Volunt xia morte Pensaiunt. Hoc modo fortunali, sivi iens huic vocem, iis vitam ademit, illi propitia do
l . - LSs Samius athleta mutus, cum ei vi -
. Nae quam adeptus erat, titulus & Praemium eriperetur, indiguatione accensus,vocalis evasit. iii ' s. GORGIAE quoque Epirotae fortis viri claraia ' fuit ori o,qui in funere matris utero elapsius,inopinarisa vagitu suo iectum ferentes Cousi stere coegit, nouuiuqlle Vi με culum patriae' praebuit, tantum non ex Ipso geni p. - 'i Tricis rogo lucem, dc cunas assecutus et Eodem enim In mento temporis, altera jam fato stincta parit, alter ante
t 4 . 6. ' iv. IN AE fortunae vulvias Pherico Iasoni quis
1 e)HS cupidim intulit. nam cum inter insidiavio, gladio eum Percussisset,vomicam, qua vi nullo medico. . Ium sanari potuerat, ita rupit,ut homiuem pellistro olit 7 malo liberaret.
: ..iii , de ,suju talus ab imminenti exitiis delensa, rinnae quin hiiiii i quis iubtracta est. Coeuanti enim apud Scopam. in Cra-
iis noue Rii Od est in Thettalia oppidum nuntiatum ei
duos juvenes ad Januam veni illa, magnoilere rogauteS rit. iam eos continu prodiret: ad quos egi et si is,neminem v perit ibi. Caeterum momento temporis tricliniuin, ita quo Scopas epulabatur, collapsum, Sc ipsit in rc omnes . si Cou Vi Vas oppressit. Quid hac telicitate locupletius,qu is tu nec mare 'ec terra saeviens, extinguere valuit ξ
invitus huic subnedio Daphidam, ne quis
sint , ignoret quantum interfuerit cecinisse deorum laudes, aerii immen Obtrectasse. Eic Cum ejus stridii esset, cujus pro- o res sophistae vocantur .: ineptos ci mordacis opin i rionis Apollinem Delphis irridendi causa consuluit, Anti equum itivenire posset, cum omnino millum habuisset. Cujus ex oraculo reddita vox est, inventurum equum, sed ut eo perturbatus , periret. Inde cum jocabundust, quas delusa sacrarum sortium fide reverteretur, incidi ele- in regem Attalum, saepenumero a se contii inclicissis di
45쪽
uientis animi iusta supplicia pependit. q. EODEM oraculo Macedoirum rex Philippus
admouitus , ut a quadrigae violentia saltitem tuam cu-1todiret . toto regno disjungi currus juss,et, euinque locum.qui in Boeotia Quadriga vocatur, semper vitavIt: Nec tameti denunciatum periculi genus effligit: nam Pausanias in capillo gladii,quo eum occidit, quadrigam habuit caelatam. axo. QV AE tam pertinax necellitas Iu patre, Sc nno ΑΙexandro consimilis apparuit. Siquidem Calanus Indus sua sponte se ardenti rogo superjacturus,interpellaxus ab eo ,ecquid aut mandaret, aut dicere vellet, Brevi te innuit, videbo. Nec id sine cautar quia voluntarium ejus e vita excelsum rapida mors Alexandri subsecuta xx. REGIOS interitum magnitudine miraculi remigis casus aequari quem in hexere Tyriorum sentinam haurientem, cum e navi fluctus abjecisset; altero latere νepercuitum, fluctus contrarius in navem retuli r. Itaque
miseri simul ac selicis complorationi Permista fuit gra
in . QVID illat nonne ludibria naturae In corpo sibus hui uanis fuisse credenda sunt i tolerabilia quide, quia saevitia cariterunt. : caeterum & ipsa miraculis at numeranda. Nam & Prusiae regis Bithyniae filius eodem nomine quo pater , pro superiori ordine dentium unum os aequaliter extentum habuit,nec ad speciem deforme,neque ad usitin ulla ex parte incommodum. 33. ΜΙΤΗ RIDAΤIS vero regis filia Dripeii. ne Laodice regina nata, duplici ordine dentium deforismis admodum , comes fugae Patris, a. PomPejo devicti, x NE i Ilitis quidem parvae admirationis oculi, quem constat tam certa acie luminum usum esse, ut a Lilybaeo,portu Carthaginensium, egredientes classes in 1- OCULIS ejus admirabilius Aristomenis Messe. clii cor quod Athenienses ob eximiam calliditatem eo lectum , pilis refertum invenerunt: cum eum aliquotiesileantum, dc astutia elapsum,cepissent.16. AT poeta AntiPater sidonius, omnibus anuis, tuto tantummodo die,quo genitus erat febri implicab r ur. Cumque ad ultimana aetatem Pe euisset, natali suo certo illo circuitu morbi consumptus est. r . Hoc loco apte referantur Polystratus,& Hi Ooelides Philosophi, eodem die uati, ejusdem Praecepto.
is Epicuri sectam secuti, patrimonii etiam Possidendi
46쪽
adeundae lite scholae communione conjuncti, eodemque momen ro temporis liltima serie te extincti. Tana ar- qualem fori tuae pariter, atqtie amicitis societatrem,quis
non ip svis c estis concordiae sinu genitam, nutritam satque finitam putetii . QV A PROPTER hoe potissimum fuerit,
aut tu liberis potentiumrorum regum , aut iii rege clarissimo, aut in vate ingemi storentis, aut in viris erudi-timimis,aut in homine sortis i notae,iae ipsa quidem, Omnis bonae malaeque materiar foecunda artifex NaturRrationem rerum reddiderit. Non magis quam quid itae sylvestres capreas, Cretae genitas, tantopere dileΣerit, quas sagitiis confixas ad salutare auxilium herbae diciamni, tantum non suis manibus deducit resticitque ut concepta ea, continuo dc tela Sc vim veneni vulneribus respuant.Aut in Cephalenia insula, cum omita tibique pecora haustii aquae quotidie recreentur, in ea pecudes majore ex parte anni ore aperio ex a Ito ventos recipiemes intilia suam sedare icii tituerit.Aut quapropter Cro rouar in templo Iunonis Laciniae aram ad omnes ventos immobili cinere donaverit potissimum. Vel quare alteram in Nacedonia, alteram in Caleno agro aquam Pros rieratem vini, qua homiues inebriemur, possidere vo-nerit. Non admiratione illa, sed memoria prosequi debemus: cum sciamus recte ab ea plurimum licentiae vinis dicari,penes quam infinitus cuncta gignendi labor con iistit. 19. QVAE quia supra usitatam rationem excede l.
tia attigimiis. serpentis quoque a T. Livio curiose pariter,ac t acunde relata fiat mentio. Is enim ait in Africa apud Bagradam flumen , tantae magnitudinis angnem filisse ut Atilii Reguli exercitum usu amnis prohiberet: multisque militibus ingenti ore correptis, compluribus caudae voluminibus elisis, cum telorum jactu perforari nequirst, ad ultimum balistarum tormentis undique Petitam, silicum crebris 3c ponderolis verberibus procubuisse,oinnabunt Sc cohortibus & legionibus ipsa Carthagine visam terribiliorem. Atque etiam cruo re suo
surgitibus imbutis, corporisque jacemis pessi sero a Gnatu vicina regione polluta , Romana inde summo vin se castra. Dicit belluae etiam corium 1ao .pedes longum, H, vitam multini.
47쪽
TU ET NECESSITU DINUM OFFICIIS.
injiciam stylum tam nostrae Urbis, quam caetera rum gentium priscis ac memorabilibus institutis. Operae est enim cognosci hujus vitae, qiipm sub optimo principe se Iicem agi mas,quaenam fuerint elementa , ουτ eorum quoque respectus Praesentibus aliquid moribus prosit.
privatim nihil gerebatur, nisi auspicio prius sumpto: 'no ex more nuptiis etiamnum auspices interponuntur. Qui quamvis alispicia petere desierint, ipso tameu no mine veteris consuetudinis vestigia usurpant.
Ritabant: quae consuetudo ex hominum convictu ad divina penetravit: nam Iovis epulo ipse in lectuliun, Iunore Manerva in sellas ad c uam invitantur.Qriod genus severitatis tas nostra diligentius in Capitolio, quam in suis domibus servat: videlicet quia magis ad rem Per etinet, dearum quam millierunt, disciplina contineri.
roua pudicitiae honorabantur. Ex illimabant enim eum praecipue matronae sincera fide incomi plusn ElIe ani mam,qiri depositae virginitatis cubile pudicum egredi nesciret : intritorum matrimoniorum experientiam, quasi illegitimae cuj usdam intemperantiae signum egς
R E P V D st VH inter uxorem dc virum a comesta
48쪽
gita Vrbe iisque ad vicesilaum dc quingemesimum a num uulium intercessit. Primus autem Sp. Carvilius uxorem iterilitatis caussa dimisit. Qui quanquani tolerabili ratione motum videbatur, reprehensione lainea non camilli quia nec cupiditatem quid eiu liberorum conjugali bdei praeponi debuisse arbitrabantur. s. SED quo matronale decus, verecundiae muniin mento tutius ellet,in jus vocanti matronam corpus ejus attingere non petani serum, ut inviolata manus ali uar tactu stola res inqueretur. Vini usus olim Romauis feminas ignotus fuit, ne scilicet in aliquod dedecus prolaberetitur; quia proximus a Libero Patre iurempe rantiae gradus ad inconcesIam Venerent esse consuevit. Ceterum ut non tristis earum dc horrida pudicitia, sed houesto comitatis genere temperata ellet, indulgentibus maritis 3c auro abundanti, dc multa purpura usae sunt: de quo formam suam coticinniorem efficerent, summa cum diligentia capillos cinere rutilarum. Nulli enitutunc subselibres alienorum matrimoniorum ocuIi metuebantur: sed pariter . c videre sancte, Sc aspici mutuo pudore custodiebantur.
quid iurgii intercesserat, in sacellum deae Viri placar, quod est in Palatio, veniebant: dc ibi invicem locuti,
duae voluerant, contentione animorum deposita concor.es revertebantur.Dea nomen hoc a placandis viris fer. tur assecuta et veneranda quidein , dc nescio an praeci
puis, scit exquisitis sacrificiis colenda : utpote quotidia nae ac domesticae pacis custos , in Pari jugo charitatis i psa sui appellatioue virorum maiestati debitum ac fe
quid λ inter ceteras necessati idines, nonne apparet clau- sentanea t nam ut minimo indicio maximam vim ejus significem , aliquandiu uec pater cum filio pubere, Nec socer cum geuero lavabatur. Manifestum igitur est tantum religionis fanguini Sc amnitati, quantum ipsis diis immortalibus tributum: quia inter illa tam sancia vincula, non magis, quam in aliquo sacrato loco nudare se nefas eIse credebatur.
tuemur, idque Charistia appellaverunt, cui praeter c gnatos & amnes nemo interponebatur: ut si qua internecetIarios querela esset orta apud sacra inensae,&irnee hilaritatem antimorinn, fautoribus concordiae adhibis iis tolleretur.
s. ENEc TVTI' inventus ira eumulatum Scc a circum
49쪽
circumspectum honorem reddebat, tanquarn ni orernatu adolescemium communes patres essent. Quocirca iuvenes, Senatus die, utique aliquem ex patribus cola icriptis aut propinquum , aut Pateruum amicum ad c riam deducebant, affixique valvis expectabant, donec educendi etiam ossicio fuligerentur. Qua quidem vin nutaria statione , & corpora 3c animos ad publica os scia impigre sustinenda roborabam,brevique progrestu morarum iu lucem virtutum verecundia dc laboris nididitatione,ipsi doctiores eunt. Invitati ad coenani dilige- ter quaerebant quinam ri convivio essent luter futuri: ne senioris adventum discubitu Praecurrerent: sublataq;.ernensa priores consurgere Sc abire patiebantur. Ex quibus apPatet cmnae quoque tempore quam parco,& ἡ ιδ modesto sermone his praseu tibiis soliti sint uti. 1 o. MAIORES natu in conviviis ad tibias egi gia superiorum opera carmine comprehensa pangebam, quo ad ea imitanda juventutem alacriorem redderent. uuid hoc splendidius, quid etiam utilius certamine pubertas canis suum honorem reddebat: defuncta virium cursu aetas iugredielites actuosam vitam favoris nutrimentis Ilam , quae alpraetulerim' Inde orieba utar Camilli, Scipiones Fabricii,Marcelli, Fabiit ac ne singula imperii nostri liui in Percurrendo sim longior,inde, tuquam, coeli elati isma Ipars Divi fulserunt Caesares.
t manna charitate patriae omnes tarcana consilia P. Consclipioru
. A DEO autem magna criaritat PRIGM M uebantur, ut arcana consilia P. Consccaptoruin
50쪽
C A P. II. DE MAGIS T. OFFIC. gy
bilis Maximus tantummodo , 3c is ipse per imprudentiam de tertio Punico bello indicendo quod secreto iucuria erat actilm,P.Craim, rus petenS,donuiIn revertenti in itinere narravit, memor eum triennio an re Quaesto.
rem factum, ignarnsque nondum a Celisoribus in ordi-uem seliatorium allectum: quo uno modo his, qui jam
honores gelserant aditus in curiam dabatur. Sed quamvis honesius error Fabii eIset, vehementer tamen a cousu libiti objurgatus est. Nunquam enim taciturnitatem, optimum ac lanistitnuin administraudarum rerum vinculum, labefactari volebant. Ergo cum Asiae rex Eume Iles,ainantissimus nostrae Vibis,bellum a Pei se adversit, populum Romanum comparari senatui nuntiasset; non ante sciri potuit, quid aut ille locutus esse aut patrae respondillent quam capetum Persen cognitum est.Fidumerar, dc altiun rei P. pectus Curia, silentiique salubritaternuuitum,& vallatum undique e cujus limen intrantes, abjecta privata chiuitate publicam induebant. Itaque non dicam unum, sed neminem audisse crederes, quod
tam muliorum auribus fuerat con antlimin.
a. Magistratus vero prisci quantopere sitam popul que Romani majestatem retinentes segetierint, hinc
cognosci potest, quod tuter cetera obtinendae gravitatis iudicia , illud quoque magna cum Perseverantia custodiebant,ne Graecis unquam, nisi Latine responsa daret. Qiunetiam ipsa linguae volubilitate, qua plurimum Valent, exciilla, per interpretem loqui cogebant; no in lubetantum noltra,sed etiam in Graecia,& Asia: Quo scilicet Latinae vocis honos per omnes gentes venerabilior
dii funderetur. Nec illis deerant studia doctrinae, sed nulla non in re pallium rogae subjici debet e arbitrabantur : indignum cile existimantes illecebris,& suavitare literarum imperii pondus 6c auctoritatem domari. 3. QV APROPTER non es damnandus rustici rigoris C. Mari, qui gemina lauro coronatam senectum tuin tuam,Numidicis 3c Germanicis illustrem trophans,
victor i evictae sentis faciludia politiorem fiet i noluisti.
credo ne alienigena ingenii exercitatione , patrii ritus servus transfuga existeres .uuis ergo huic consuetudini, qua nunc Graecis actionibus aures curiae exsurdantur,
anum patefecit' ut opinor Molo rhetor,qui studia M.
Ciceronis acuit. Eum namque ante Omnes exterarum
lentium in senatu sine interprete auditum constat. Quoi morem non immerito cepit, quoniam summam vim Romanae eloquentiae adjiaverat. Conspicuae felicitatis Arpinum , sue unicum literaruin gloriosissimum contemptorem, sive abraudantissimiain fontem intueri velis.