장음표시 사용
91쪽
facile supplicium perpeti. Itaque Theramenes perinde
ac in domestico Iectulo m6riens, vita excessit e labnucorum existimatione punitus,suo judicio finitus.7. SED Theramenes a litetis & doctrina virilit stem traxit. Numantino vero Τheogeni ad consimilem virtutem capessendam,quasi magistra gentis suae ferocitas extitit. Perditis uamque & afflictis rebus Numantinorum, clun omnes cives uobilitate, pecunia,honoribu Gque Praestaret; vicum suum, qui in ea urbe speciosissimus erar,contractis undique nutrimentis ignis,incendit,
protinusque strictum gladium in medio postir,ac binos inter se dimicare jussit ut victus, lucisa cervice ardenti. hus tectis superj aceretur e Qui cum tam forti lege mor 'li onmes absumpsimet, ad ultimum seipse flammis immersit.
8. VERUM ut aeque populo Rom. inimicae urbis axcidium referam : Carthagine capta, uxor Asdrubalis eXProbrata ei impietate, quod a Scipione soli sibi
impetrare vitam contentus fuisset; dextera laevaque eommunes filios mortem non recusantes, trahens, i cendio se flagramis patriae injecit. s. MULIEBRIS fortitudinis exemplo aeque fortem duarum puellarum casum adjiciam. Cum pestifera seditione Syracusarum, tota regis Gelonis stirps, evidentilliinis exhausta cladibus ad unicam filiam Harmoniam virginem esset redacta, & in eam certatim abluimicis impetus fieret : uutrix ejus, sequalem illi puellam, regio cultu ornatam, hostilibus gladiis ori est. usae ne cum ferro quidem trucidaretur,cujus eΩset conditionis, ederet e Proclamavit admirata illius tantinum Harmonia , dc tantae fidei superetia non sustinuit : Revocato sque interis res, prosella quaenam esi fiet, in caedem suam convertit. Ita alteri tectum ineudavietum, alteri vetitas aperta finis vitae fuit.
92쪽
II EGREGIIs virorum pariter ac feminarum operibus fortitudo se oculis bominum subjecit et
Patientiamque in medium procedere hortata est , non sane infirmioribus radicibus stabiliram , aut minus peneroso spiritu abundantem; sed ita similitudine junciam, uscum ea, vel ex ea nata videri possit. r. Qiiid enim iis quae supra retuli, facto Muciit venientilis scum a Porsena rege Etruscorum tirbem nostram gravi ac diutino bello vageri aegre ferret, castra ejus clam ferro cinctus intravit : immolantemque
arie altaria conatus est occidere. Ceterum inter molitionem pii pariter ae fortis propositi oppressiis, nec
caullam advelivis texit, & tormenta quantopere contemneret , in ira patientia ostendi t. Perosus enim sere.
do dexteram suam, quod ejus nainisterio in caede regis uti nequiisset, injectam seculo exuri palliis est. Nullum
prosecto dii immortales admonuia aris cultuni atten rioribus oeulis viderunt. Ipsiun quoque Porsenam o litum periculi, ultionem stram vertere in admirationem clegit. Nam, verrere, inquit, ad tuos Muci, dc eis refer,te,cum vitam meam petieris, a me vita donatum. cujus clementiam non adulatus Mucius, tristior Poris senae saliue, quam sua laetior, urbi se cuin aeternae glo4riae cognomine, Scaevolain reddidit. a. Pomprii etiam probabilis virensi qui dum Ispationis officio iungeretur, a Gentio rege inter Plus , cum senatus consilia prodere juberetur, ardenti lucernae admotum digitum cremandum praebuit: eaque patientia regi sinul & desperationem tormentis quicquam ex se cognoscendi exculsit, Sc expetendae l)opuli Romani amicitiae magnam cupiditatem ingeneravit. Ac ne plura hujusce genetis exempla domi scrutando , saepius ascivi Iium bellorum detestandam memoriam progredi cogar, duobus Rom.exemplis conteutus, quae ut cla is, simatuin familiariun commendationem, ita nulluna publicuom:er orem contineup, externa subuectam.
r. VETUSTO Macedoniae more regi AIeaeandro nobilissimi pueri praelio erant sacrificauti. E quiabus unus thuribulo arrepto ante ipsum altitit, in cuin iis brachio carbo ardens delapsus ei r quo et si ira ure batur ut adusti corporis ejus Odor ad circumitantium daret perveniret ; tamen & dolorem illelmo pressit, Schrachium immobile tenΗit, ne sacrificium Alexandri,
93쪽
t, V A L E R. M A X. LIB. III.
pias aures exasperaret. Rex quoque patientia pueri mais his delectatus, hoc certius perseverantiae experimentum umere voluit e consulto enim sacrificavit cliutius, nec hac re eum a proposito repΗlit. Si huic miraculo D, ritis inseruisset oculos , sciliat ejus stirpis milites vinci . non pol se, cujus infirmam aetatem tanto robore praedi
EST dc illa vehemens & eonstans animi militia,Imteris pollens venerabilium doctrinae lacrorum antistes philosophia,quae ubi pectore recepta est hominum, im honesto atque inutili affectu dispulso , totos in selido
Virtutis mimimento confirmat, potentiores metu ac dolore faciens.
esset in dispicienda rerum natura maximae prudentiae, inqtie excitandis ad vigorem iuvenum animis prompti ismus . . praece torum fidem exemplo virtutis suae publicavit. Patriam enim egressiis, in qua frui secura libertate poterat, Agrigentum iniserabili servitute o rutum Periit, tauta fiducia ingenii ae morum suorum fretus,ut speraverit 3e tyranno Sc Phalari vesanae men it feritatem a se diripi posse. Postquam deinde apudiIIum plus consuetudinem dominationis, quam consilii salubritatem valere animadvertit et nobilissimos ejus civitatis adolescentes cupiditate liberandae patriae in flammavit. Cujus rei cum indicium ad tyrannum manasset, convocato in forum popuIo , torquere eum vario cruciatus senere coepit: subinde quaerens quomam conmfilii earticipes haberet et At ille nee eorum quempiam nominavit, sed proximum quemque ac fidi Uimum tDranno suspectum reddidit: Inerepitansque Agrigentinis ignaviam ac timidiratem, effecit ut subito mentis lin- pulsu concitati, Phalarim lapidibus prosternerent. Se uis ergo unius eculeo impositi , non supplex vox, nec miserabilis riviaius; sed fortis cohortatio totius urbis
aulinum, fortunaInque mutavit.
archo t ranno. de cnlus nece consilium inierat, torque retur, supplicii pariter atque indieandorum consciorum gratia; doloris victor, sed uestionis cupidus , eme dixit quod eum secreto audire admodum expediret e Iaxat que eculeo postquam infidiis opportunii tempus animadvertit , aurem ejus inorsu corripuit, nec ante dimisit quam dc ipse vira, dc ille corporis parte privaretur.
a tyranno Cypriorum Nicocreonte torqueretur, nec ub
ia vi iubiberi posset, quo minus et arissimorum eum
94쪽
maledictorum verberibns invicem ipse torqueret: ad ultimum amputationem lingitae minitanti, Non erit,inquit,effeminare adolescen f, haec quoque Pars corporis mei tuae ditionis r protinusque dentibus abscisaui, de
commanducaram linguam, In os ejus ira pateus expuit.
Multorum aures illa lingua, dc in primis Alexandri r tis admiratione sui attonitas habuerat, dum terrarconditionem, habitum maris, sidemin motus, toti iisque denique mundi naturam priadentissime dc facundissime exprompsit.Pene tamen occidit gloriosius,quam viguitaqiua tam forti fine illustrem professionis actum comprobavit. Anaxarchusque vitam non modo non des ruit,sed mortem reddidit clariorem.
s. IN Theodoro quoque viro gravissimo Hieronymus tyrannus frustra tortorum maniis fatistavit. Rupit
enim verbera, fidiculas Iaxavit, solvit eculeum,lamina extinxit prius, quam efficere potuit, ut tyranuicidii conscios indicarer. Quineum satellitem , tu quo totius dominatiouis summa, quasi quodam cardine, versae batur,falsa criminatione inquinando, fidum lateri ejus custodem eripuit; beneficiolie patientiae, non latim quae occulta fuerunt, texit, sed etiam tormenta sua ut . tus eli r quibus Hieronymus dum inimicum cupide lacerat amicum temere perdidit. 6. A P V D Indos uero patientiae meditatio tam inate usurpari creditur, ut finiqui omne vitae tempus nudi exigant, modo Caucasi montis glaciali rigore corpora sua durantes, modo staremis sine ullo gemitatobjicientes: Atque haud parva his gloria contemPl doloris acquiritur. ritulus nanque sapientiae datur. 7. Hax e pectoribus altis Sc eruditis orta laut: ILIud tamen non minus admirabile,quod servilis animus cepit. servus barbarus Asdrubalem, qliod dominum sui imoecidisset, graviter ferens, subito aggressus interemit.
Cumque comprehensus omni modo cruciaretur , laevintiam tainen qum ex vindicta ceperat, in ore consta tissime retinuit. Non ergo fastidioso aditu virtus e citata, ingenia vivida ad se penerrare patitur , neque Mustum sui cum aliquo personarum discrimine lamgum, ligmamve praebet ; sed omnibub aequaliter exisposita, quid cupiditatis potius. qnam quid dignitatis attuleris, aestimat: Inque captu bonorum suorum tibis ipsi pondus examinandum relinquit, ut quantum subire aiunio sustinueris tantum recum auferas.
95쪽
CAPUT IV. DE BV MILI LOCO NATIS qui CLARI EVASERUNT.
QV O saepe evenit, ni 8c humili Ioeo nati ag
isnunam diguitatein consurgant, & generosi is, marum imaginum foetus,in aliquod devoluti de decus acceptam a majoribus incem,in tenebra conve laut. Quae quidem planiora suis exemplis reddentur ἔNt primum de iis ordiar, quorum in meliorem statim facta mutatio splendidam relatu praebet materiam. a. Incunabula Tullii Hostilii agreste tugurium ce vit: ejusdein adolescentia in pecore pascendo fuit oc aeti Patar validior artas imperium Romanum rexit, de Huplicavit: senectus excellentissimis ornamentis deto sata, in alti mino in estatis fastigio sit sit. a. V E R U M Tullus etsi magnus, dc admirahitui iacumenti; domesticum tamen exemplum est. Tarqui' situm autem Priscum ad Romanum imperium occiipas Hum fortuita in urbem nostram advexit: alienum,quud rium Corintho e fastidiendum , quod mercatore D 'm arato genitum ' erubescendum , quod etiam exille CRterum tam profecto conditionis suae eventu, indu'Mriosum pro ignominioso , pro inviso g Ioriosum reddi cit : Dilatavit enim imperii fineis, cultum deorum nin is sacerdotiis auxit, numerum senatus amplificavita questrem ordinem liberiorem reliquit : Quantae laus Hum ejus consummatio est, praeclaris virtutibus effecitι ne haec civitas poenitentiam ageret, quod regem a fui Umis Potius inuiuassiet,quam de sitis legimet. e 3. IN Ser. Mutem Tullio fortuna praecipue vire suas ostendit: vernam huic urbi natum, regem dando: Cui quidem diuti mune imperium obtinere, quater la' Brum condere, ter triumphare contigit 2 Ad lummam, ut unde procellerit, aut quo pervenerit; stative ipsimritillus abitude testarius, servia cornuiue,dc regia Pr vitatione Perplex ε
96쪽
c AP. IV. I, E HUMILI LOCO NAT. 8s
. MIRO quoque gradu Varro ad consulatum ex macellaria patris taberna conscendit: Et quidem fortuna parum duxit sordidissimae mercis capturis alito, et 2 falces largiri ; nisi etiam L: IEinitium Paullum dedi siset collegam: Atque ira se in ejus sinum infudit, ut cum apud cauuas culpa sua vires populi Rom. exhausilliet,
Paullum, qui proelium committere uoluerat, occidera pateretur, ilham in urbem incolumem reduceret.
Quinetiam senatum gratias ei agentem quod redita silulset, ante portas eduxit: extuditque ut gravissimae cladis auctori etiam Dictatura deferretur.3. NON parvus consulatus rubor M .Per ma,ur, pote qui consul ante quam civis; sed in bello gerendantilior aliquauto reipub. Varcone imperatore. Regen qniin Atilionicum cepit, Crassianaeque stragis punitor extitit. cum interim cujus vita triumphavit, mors Papia lege damnata est. Namque Patrem illius, nihil actse pellinentia civis Romani Dira complexum, Sabelli judicio petiivm,redire in pri illisas sedes coeperunt. Ita M. Perpernae nomen adumbratum, salsus consulatus,c liginis simile imperium caducus triumphus, aliena in ube improbe peregrinatus est. 6. H. V E R O Porcii Catonis incrementa piihIi- eis votis expetenda fuerunt: qui tiomen suum Tusculi ignobile, Romae nobilissimum reddidit. ornata lane enim ab eo literaruin Latinarum monimenta,aluta di- sciplina militatis, alicta majestas senatus, prorogata fratalia. ia qua maximum decus posterior eli ortus Cato
' t. s EI, ut Romanis externa lithgamiur socrate
Gn solii hominum consensu , verumetiam Apollinis: oraculo sapientissimus judicatus, Phanarete matre Ob- stetrice de Sophornisco Patre marmorario genitus να clarissimum lumen gloriae excessit, neque Immerito.
Nani cum eruditissimorum virorum Ingema Indi lpuratione da ea vagarentur, mensurasque Sol Is N Lunar, caeterorum fiderum loquacibus magis quam certis argu- menIis explicare conarentur, totius etiam mundiam .s rum complecti auderent a primus ab his doctis errori-hus abductum animum, lutim diximia humanae, ac in secessu pectoris repositos affectus scrutar coegit. si virtus per seipsam aestimetur, vitae magist l . a. uuam matrem Euripides, aut quem patrem D
mollitenes habuerit, ipsorum quoque seci Jo ignorum
97쪽
culteIlos venditasse omnium pene doctorum Iiterae I quuntur e Sed quid aut illius IIagica, aud hujuI orat ua vi clarius E
a et abius AllobrogiciF. M. Hortensius Corbio. SE V T V R duplicis promissi pars adopertis iu
lust ruina viroriuu imaginibus reddenda : quoniam quidem sunt referenda, quae ab earum splendoIedegeneraverunt, tererrimis ignaviae ac nequitiae sordibus imbuta nobilia portenta. x- QV I D enim monstro sinitius , quam superio ris Africani filius Scipio Qui in tanta doni estica ploria ortus, a parvulo admodum regis Antiochi praesidio capi sustin xr cum ei voluntaria morte absilini satius fuerit, quam inter duo fulgentissima cognomina Patris x patriai, a Itero oppretia Africa jam parto, altero jam majore ex Parte recuperata Asia sui gere incipienthina- iam vinciendas holii tradere, ejusque beneficio precarium spirmini obtinere : de quo mox L. Scipio speciosinsimum deorum hos numque oculis subjecturus erat trium Phum.
IUem praeturae petitor candidam togam adeo tu Letudinis maculis obso Iefactam tu campum detu Iit,ut tit. si gratia Cicerei, qui partis ejus scriba fuerat , adjutus ellet, honorum 1 populo impetraturus non videretur. Qitanquam quid interfuit utrum repulsam , an sic aseptam praeturam domum referret quam cum propinqui ab eo pollui animadverterent,id egerunt ne aut selinsam ponere, aut jus dicere auderet. Iusti perque e manu ejus annulum in quo caput Africani sculptum eraddetraxerunt. Di boni quas tenebras ex quo fulmine
a. AGE Q. F abii Max. Allobrogici Se civis , Mimperatoris clari Tmi filius a Fabius Ma X. quam perditam luxuria vitam egit 8 cujus ut caetera flagitia obliterentur ,tameu abunde illo dedecore mores nudari ossint, quod ei in Potnpejus praetor Drbauus pax ernis ora, intui dixit: ueque ia inuis civitate, qui illud do
98쪽
intum reprebenderet, inventus est : Dolenter enim d . 3- POSSEDIT favorem plebis Clodius PuIcher, adhaerensque Fulvianae liolae pugio, militare de-cia muliebri imperio subjectuin habuit quorum filius Pulcher,praeterqiiam quod enervem dc frigidam iuventam egit perdito etiam amore vulgatissimae meretricis
est: Abdominae in avide devorato foedae ac sordidaei litemperantiaeUritum reddidit. . ΙΑΜ quidem Hortensii, qui in maximo 3cingennorum civium, ἐκ amplissimorum proventu, summum auctoritatis atque eloquentiae gradum obtinuit. nepos Hortensius Corbio omnibus scoriis abjecta remti obscoeniorem vitam exegit: ad ultimumque linilua . Mus tam libidini cunctorum inter lupanaria prosti tu , quam avi pro salute civium in foro excubuerat.
et P. Seseis major. s C. Papirius Μaso.
3 1. CorneliM SILa. 7 Μ. Cato Vticensis. . c. Duilum A Nimadverto in quam periculosum iter process2rim. Itaque mei pie revocabo, ne si reliqua ejus dem generis naufragia consectari perseveravero, aliqua inutili relatione impliceri Referam igitur Pe dem, deformesque umbras tu imo gurgite turpitudinis tuae jacere patiar. .Satius est enim narrare qui illusues viri m cultu,ceteroque ritu taliqua ex parte iiovaudo, ii hiaudulserint.
. , Scipio, cum in Sicilia augendo, trajicieiid sat ADIcam exercitu reportunum quaerendo gradum, Carthaginis ruinam animo volveret r inter consilia ac molitiones hujus tantae rei operam gymnasio dedit, pallioque de crepidis usus est. Nec hac re segniores inciri-
99쪽
Ures, quia vegeta Sc strenua ingenia quo plus recessiis
sim uiri, hoc vehementiores impetus edunt. Crediderim etiam favorem eum sociorum uberiorem se adepturum exidimasse, si victum eorum & sblennis exercitati oves Womprobasset: Ad quas tum veniebat, cum multum acrim fatigasset huineros,& caetera membra militari agitati v binutarem suam probare coegilset: consistebatq; in his labor ejus, in illis remi ssio laboris. a. L. vero Scipionis statitam chlamydatam , & cre .pidatam in Capitolio ceruimus: Quo h3bitu videlicet, quia aliquaudo usus erat, estigiem suam formatam possit voluit. 3. L. quoque SyIIa, cum imperator esset, chlamydato sibi & erepidato Neapoli ambulare deforme nou duxit . C. autem Duilius, qui primus navalem tri iamphum ex Poenis retulit, quotiescunqile epulatu rus erat . ad euiralein cereum praeeunte tibicine, dc siclicine, a coena domum reverti solitus est , insignem bellicae rei successum nocturna celebratione testancio. s. PAPIRIUS quidem Maso , cum bene gesta Republica triumphum a Senatu non impetrasset, in Albano monte triumphandi & ipse initium fecit, δc ceteris postea exemptrim praebuit: proque laurea coronas cum alicui spectaculo interesset , myrtea semper usus
ε. IAM C. Marii petie insolens factum: nam post
Iugurthinum, Cimbricumque & Teutonicum triUm Phum cantharo semper potavit r quod Liber Pater. clytum ex Asia ducens triumphum, hoc usus poculi. mere ferebatur ; ut inter ipsiim haustum vini , victor suus suas victorias compararet. 7. N. autem Cato Praetor, M. Scauri, ceterorum que reorum judicia, nulIa indutus tunica , sed tantuno modo praeteSta amictus egit.
100쪽
ii L. Accio poeta. QV.A IN EXTEMNI S. 3 Εurbide poeta. a Antigenida tibicine,3 Zeuxe pictore. 4 Phidia sculptore. s Epaminonda Thebais
SE P haec, aiqne his similia,virtutis aliqum sibi in
consuetudine novanda licentiae sumentis indicia sunt. Illis autem quae deinceps subnectam , qMutum sui fiduciam habere soleat, cognoscetiar. i. P. M Cn. Scipionibus in Hispania cum majore Parte exercitus ab acie Punica oppressis, omnibusque provinciae ejus nationibus Carthaginensium amicitiam secutis, nullo ducum nostrorum illuc ad eorrigendam rem proficisci audente , P. Scipio quartum Sc vigesi-miun annum agens iturum se pollicitus est. iniae quidem fiducia populo Romano salutis ac victoriae spem dedit. Eademque in ipsa Hispania usus est. Nam cum oppidum Badiam circumsederet, tri nal silium adeuntes in aedem, quae intra moenia hostium erat, vadimonia in posterum diein facere jussit: continuoque urbe potitus, 3c Iempore & loco, quo pra dixerat et Ia potita, jus eis dixit. Nihil hae fiducia generosius, nihil praedictione verius,nihil celeritate esse actus, nihil etiadignitate dignius. Nec minus animosus, minusve Pro speriis illius in Africam transitus, in quam ex Sicilia exercitum senatu vetante traduxit; quia nisi plus in ea re suo , quam patrum conscriptorum consilio credidiGset; seeundi Punici belli finis invetitus non esset. Cui facto par illa fiducia, quod postquam Africam attigit, speculatores Annibalis in castris deprehensos, Se ad superductos, nec supplicio affecit, nec de. consiliis ac viribus Poenorum percunctatus est. Sed circa onmes ina nipulos diligeutissime deducendos curavit. InterroS tosque an satis ea considerastent , quae speculari juvi e rant, prandio dato ipsis , jumen risque eotaim, incolume3
dimisit. Quo tam pleno fiduciae sinritu prius animos
hostium, quam arma contudit. Verum ut ad domestio ea eximiae ejus fiduciae acta veniamus: cum a L. Scipio. ne ex Antiochensi pecunia H. S. quadragies ratio tu curia repdsceIetur, prolatum ab eo librum , 'uo accePraedc expenta simante continebantur, Sc refelli inimicorum accusatio poterat , discerpsit: iudi gnatus de ea re dubitari ; quae sub ipso legato administrata fuerat. liuetiam in huiic modum egit.: Non reddo Patres F s ' Lua.