장음표시 사용
111쪽
ces populi Israel occiderunt eos bello, gladio, suspe-dio, qui sibi aduersabantur: si e David occidit de Syrix septingentos currus:& Salomon interfecit peccatores: sic Machabaei gloriose decertauer ut pro lege,& plurimos occiderunt iii olenta manu. Nabu- .chodonosor ex impio conuersus per Danielem Oe
eidit Sacerdotes Bel, & tradidit Bel in potestatem Danielis, qui subuertit eum . Hoc autem fit ad de- sensionem Ecclesiasticae piae congregationis. Sic in ecclesia Christi Constantinus Imperator Christianus iactus puniebat eos qui Ecclesiam Christi iniuria assicerent Idem deinde alii catholici Reges, Principes & Magistratus 'hactenus faciunt, atque ita se gerunt aduersus Praelatos, ut sint horum defensores. Deinde sicut cor in medio humani corporis in circulum expans deprehenditur: Ita Regius atque militaris magistratus coetusque, est medius inter Ecclesiasticos,& rudem populum Nimirum cogit rudes, a ut duros, intractabilesq; homines ad diiciplinam Ecclesiasticam: a qua erudiantur ad lalutem
animς. Orpheus dicitur homines sylvestres institui me in Graecia,& Saturnus in Italia: sed longe persectius hoc fecit Moyses in Aegypto, & Iudaico in populo: tum Christus , atque huius sancta ecclesia
per totum Orbem terrarum idem praestat. Sed quicunque non audiuerit ecclesiam, ut ethnicus & publicanus vi si contra leges peccat politicas, a militari magistratu punitur.3 Quo quidem pacto facit E ins telligitur,quod militatis magistratus continet populum in ossicio, ut audeant fana doctrina Christi&iuxta eam uiuant, & ecclesiasticam Maiestatem confirmat, ut uelit, possit,& debeat docere omnem populum:& disciplinam uerae gubernationis obseruare, cuius causa ipse militaris magistratus se submittit catholicet Ecclesiae: nimirum imperatores, Reei, principes,aliique ciuiles magistratus manus hacnt adiuuandae Ecclesiae. Vis naturet, ruinae capitis
Rut iniuriae oculis inserendae semper munum obii
112쪽
eit, hinc uulgati prouerbio locus cessir: lVbi passim . ibi manus. Sic uiti militares debent est e promptissim mi ad desensionem Ecclesiasticorum. Elephas pro b scide, quae manus ipsius est, sibi necessaria acquirit,& noxia abigit:sic manus militaris illud habet muneris, ut congregationi Ecclesiasticae inseruiat,& ab illa omnes iniurias propulset: in cetteris contenta suis stipendiis neminem pulset, ut praecepit D. Ioarines. Haec moderatione usi Romani multarum genetiu domini sunt facti: unde Seneca trag. 3. Qui uule regnare, languida regnet manu. Quod si militarex uiri non detraxerunt Ecclesiasticis alimenta, sed pottius ea abunde procurauerint exemplo Constanti uide aliorum Catholicorum Imperatorum, Regum, principum: si auctoritatem Ecclesiae defenderint, si auxilium tulerint prompto obsequio, ac strenua opera contra hostes, & pacis perturbatores: si potestate suam ad Dei cultum dilatandu, impenderint, haud dubi ξ summum bonum inde continget: neque id mirum quandoquidem sic ius & uis aequa manu c5 cordant, quod hoc Emblemate pulchre edocetur. n.
Deteriae genitum gemitum qtioque Ddeor una Hac cera expressit Zenalis apta manus.
Viribus hic praesai,hic poster acumine mentis,
Nec tamen Aterius non eget alte ope.
cum duo eonitincti uenitini, uictoria ereta ruus Soliam mens hominem, dexterave destituit.
6 t Quandoquidem satis perstrinxisse uideor, quomodo se militares erga Ecclesiasticos habere decet: nunc ad populum communem traseam, quod aut uenter cum pedibus obsequium facit capiti, idem agricolae & opifices debent Ecclesiasti eis praelatis. Neque dubium est, quin quotiescunque non exequuntur hoc officium, grauiter peccant, &in uaria grandiaque pericula praecipitantur, uentris autem usus est, ut materiam & alimentum naturale omnibus partibus subministret, in primis autem corditi
quo quod persecte elaboratum est, ad caput distribui
113쪽
tur: Plures etiam partes uni huic negotio inserui uti Omnes tam eii a cruribus sustentantur, diriguntur, α auxilium praecipuum habent. Neque uero actiones singularum partium nutritiuarum hic recense. Te opus: quoniam constat , quod omnes inseruiunt
non solum ad nutritionem sui, sed etiam totius corporis. Ad eundem modum ratio ipsa dictitat, ut Agricolae & operarii cogi rent, intentique sin i, ut acquirant non solum necessaria ipsis, sed quoque Ecclesiasticis,ac militaribus. Possum huc referre illud Ciceronis pulchrum dogma, sed quoniam, ait, ut o ali Praeclare scriptum est a Platone, non nobis solum '' 'f' nati sumus, ortusque nostri partem patria uendicat, partem parentes, partem amici, atque sue placet Stoicis quae in terris gignuntur , ad usum hominuomnia creari, homines autem hominum causa esse
generatos, ut ipsi inter se aliis alii prodesse possint.
In hoc naturam ducem sequi debemus, & communes utilitates in medium afferre, mutatione officiorum, dando, accipiendo, tum facultatibus deuincire hominum inter homines societatem : qua quidein re Cicero non paruam partem iustitiae 1latuit. Cogitent itaque Agricolae & operarii quod spiritualia longe sunt pretiosiora carnalibus. Haec enim caduca, ac momentanea, illa sublimia Scaeterna .iHςc humana & mutabilia, illa diuina ac immutabilia. Sed Ecclesiastici dat spiritualia. quare ipsi Agii cicolae & opifices reddere tenenc hilariter & benignetpalia bona. Vnde Paulus, inquit, si seminamus spixitu alia,quurn 6 metemus et carnalia' Porro si pe, I Vρ ' ossiciu manus sibi usurparet,si iecur cordis, si stomachus cerebri, haud dubie corpus eo tabesceret, oiaq; simul me bra euerteretur,& penit' periret. Quare illi si ac laboradu nati sui, q scit Agricolae, & opificesi hac sua uocatione manebur. Huc quoq; Pau respe it, ubi scripsit. Seruus uocat' esino sit tibi curae, sed si potes liber fieri, magis utere q. n. vocat' est in dito
seruus, libe: cst diu. Similitet quoq; liber uocatus, si seruus
114쪽
seruus Christi est. Pretio empti estis: nolite fieri sera ui hominu, illa; in quo uocatus est, fratres , in hoc
maneat apud Deli. Necesse est. n. unicuiq; parti hu-- mani corporis, ut ea,qua a Deo & natura sortita est serma & actionem , in obsequiu aliarum partium seruet: ita unicuiq; homini in ea uocatione, in qua uocatus est, ut maneat, & hanc quanta potest diligentia exerceat. Quod si etiam iniqui homines, aut mali rerum aestimatores ab hac uocatione nos abducere uelint, non debemus horum serui fieri: nam nocebunt, &in multa mala nos perducent: sicut
de Phaetonte sabula significat. Vnde sic Aleiatus scripsit.
Aspicis aurigam currus Phaetonta paterni nivomos a sum flectere solis equos.
Maxima qui postquam terris lucendia spaxsit. Est temere insesso lapsi,s ab axe miser. Sie plerique rotis fortunae ad sidera reges quecti ambitio νος inuenilis agit. Post magnam humani generis clademq; , suamque,
cunctorum poenar denique dant icelemum .
In multis Respub. serui inuaserunt aliquando dominium, sed statim euerterunt primo omnia bona, demu se quoq;. Et mulieres imperia lumpseriit. unde uaria bella statim, aut ipsis defunctis emanauerunt. Scio Christianas foeminas optimo regimine Ecel. Io aliquot locis praefuisse, sed hae usae sunt prudentissi mo consilio bonorum uiroru, & paruerunt sanctae Catholicae Eeclesiae. 3c puer si regere uelit, nunquid statim in plurima mala impinget Ecclesiasticis I o. legitur. Vae terrae cuius rex puer est. Si asinus admoueatur ad lyra, nunquid ridiculu emὶ Agricolae itaque & operarii, huiusque classis omnes uocati ad labores manuum, hos tractent. Sic enim ait Propheta. Labores manu u tuaru manducabis, beatus es,&bene erit tibi. Si his relictis uelint ea su bire, ad quae
Dec nati, nec facti sunt,&se,& alios in ruina praecipitabuti Qd cu alias saepius, tu impraesentiaru quoque
115쪽
que cotigisse Graeciae, Ungariae, Livonuq, status a tis declarat .Qui uelint per pedat, an ne haec sit causa,&origo mali in Belgio nuper cocitati: quod plebei homines,& nati ad obedientia ecclesiasticis pretstandam, uoluerunt esse Ecclesiastici,& sormam religionis, fideiq; praescribere Sanct e Cathol icae Ecclesiet: huiusq; antistitibus: quod certe antiquo lepido
Prouerbio notari pl. Sus Minerua. Neq; uero aequuest neq; iustu,ut quis sua falce mittat in messem aliena: & metiri se queq; suo modulo ac pede veru est. At quanto praeclarius actu si esset, si ne sutor quide ultra crepida quod dici solet, veru sero sapi ut Phryges. Exemptu hinc tam e sumere debemus . ne peccet quis in postetu: nimirum ut uenter cu pedibus, hoc est Agricolat cum opificibus suu officiu praestent Ecclesiaiticis, ac militatibus: neq; ab hoc discedant: quantu discesserint, tantu protinus laeserint communem hominu societate,& sese in primis cu tuis. Agricolae igitur, non debent se amplius immiscere
negotiis Ecclesiae quam praecipitur, sed sedulo debet Iaborare, alii agrum colendo, seminando, & pabula subministrando: alii pascendo, aucupando, piscando, uenando:alii plantando, curandoq; rem hortensem: alii uillaticarem exercendo: Ommiiq; prouen-ruu, ac perceptarum rerum, & augmenti primitias, decimas,& Xenia libenter tribuant Ecclesiasticis,ut Deu orando,& saera solennia celebrando, ubertate impetret: ut militares dirigant ad custodiam ipsorudi defensio nem, ne praedae exponantur. Tales autenon quaerent quae sua sunt, sed quae Dei, ut euius liberalitate, serenitate, pluuiis, & calore dato omnia obtinen t: ideirco cultoribus Dei ad uictum, & amictum necessaria suppeditabunt: tum quae communis societatis, ut iustitiae satisfaciant. Denique quae sua, ut ipsi quoque de fructibus suis sustenten tur, sicut de oblatis arae sacerdotes. Possum hos comparara uentriculo, iecori, lieni & intestinis. Interea illud
Galeni obiter annotabo, qui dicit, quod lien bene
116쪽
teperatiis est similis bono Regi, qui sua benc ficetia.
totam Rempublicam exhilarat: at male assectus, est ut Tyranus:quia se replet, totum corpus1 emacerat, l& extinguit. Equidem commodius omnes.Agricolas assimilarem lieni, iecori, atque uentricii locu suis
appendicibus. Nam quandocunque Agricolae abunde suppeditat uictui, & amictui necessaria, tu Resu publicae ben Ese habent,&gaudent. Regis enim est
gubernare, ut omnia fiant ita ut debent, Ecclesiasticorum est modum gubernationis, iustitia, pacem quae huc faciunt tradere. Agricolaru procurare coipiam comeatuum,& cornu copiae inferre, sin minus
Agricolae uel sua negligentia, uel desidia , uel neglecto deoru cultu ea subministrent, uel etiam propter
auaritia sibi reseruent, tum inopia, cliaritas an nomnae,&desectus Reipu. exoritur, ipsaq; Res p. multas calamitates patitur. Ia famuli Agricolaru sunt opifi
ces, operaeque uariet. Sicut pedes ministeri u exequii Iur, uentri,&hunc baiulant, sustentant, & ad res necessarias: acquirendas per uaria loca de poliat ipsu inruentrem. Quia Paulus saepe utitur huiusmodi comparitione, imo uero ipse Christus ad uolatilia coeli, ad uulpes, ad lilia campi nos mandat, Salomon ad formicas, idcirco nemo miretur me auiusmodi c5- paritionibus usum esse: unde omnes homines plebei discant quo modo se gerere debent erga surinae Ecclesiasticum magistratum. Nam quaecunque sunt opificia, ea dristo audientes esse debent Ecclesiasticis, nihil cogitare, facere. dicere, audire, dentque habere, quod non fiat in nomine Christi. Qua de causa Praelatus Ecclesiae omnia opeia, animique coceptus reuelabunt, impiumque censebunt frui pace per
curam, & multas tribulationes Ecclesialticorum sine omni deuotione erga eos , carnalla & temporalia ut assatim stippeditent Ecclesiasticis ,bdali genter laborabunt. Falso conqueruntur omnes
de sacerdotibus , quasi mali sint . Sed Agricolae, 0 perarii, opifices , dcliuivis Pueris umii es0M J gaies
117쪽
gares ; quum non porrigant sacerdotibus ν necessaria, esti cuint, ut pro bonis habeant malos pasto res Si enim oues Cio pastori non lae,non lanam adnitae subsidia reserunt, uel pastor relicto grege. ad ali ni uitae conditionem dilabitur, uel penuria conficitur,& curam gregis abiicere compellitur. Etenim Scriptura sacra tam ueteris quam noui testamenti simpliccm populum ovibus comparare consueuit, Ouesque appellare nec sine causa. Nam quemadmodum inter omnia animantia ovis magis eget clua pastor rs, qui eam ad pascua ducat, reducat, regati, sanet, a quo Sc tota pendet : sc& populus maxima eget cura Praelatorum spritualium , a quibus pascatur, ducatur, regatur, sine quibus reuera facile periret salus populi. Ex natura igitur,& ipprietate ouis
satile colligi potest , quid populus debeat suis: Pro
latis spiritualibus, quos scri p tura Pastores uocare solet ovium, non rationis expertium, sed ratione utentium. Oui uni itaque est non praeire, sed suum sequi pastorem/: non iubere, aut praecipere, sed suo Parere,& obedire pastori: illum audire, uocem illius
agnoscere: lae& lanam illi suppeditarei ab illo p scua accipere,& quo pastor ducit ad pascualite, alienum nequaquam sequi: qnia nona nouit ouis ut ait Christus uocem alienorum. Ioan . I Ozi cap.)non murmurare contra pastorem sed patienter serre ut tondeatur, ut ducatur, ut regatur. Ad eundem sane modum se regere debet populus erga suos praelatos,& vr pastores spirituales. Nam populi est non pretire, sed Asequi suos pr latos, de pastores: quibus primo O
nem debent honorem, ac reuerentiam, haud secus . I. . atque suis parentibus, illis assurgendo, cedendo, caput aperiendo,cum omni reuerentia, & mansuetudine illos alloquendo. Sic Paulus iubet cum hono- t. cor. is re suscipere, ac deducere. Timoth. I. Corinth. PS.&Epaphroditum,& similes evaget ij. cooperatores patresti; spirituales, ut habetur ad Philip . . . Quin & ex Philip. 1
118쪽
ucis fratres,ut noueritis eos, qui laborant inter uox, i& praesunt uobis in domino,& monet uos, ut habeatis illos abudantius in Charitate p p opus ill ru,&pace habete cu illis. Et Eccle. 7.c. Honorifica, inquit, sacerdotes: qui si boni suνt,ae uitae integra illos sequi;ae imitari oportet. Quemadmodu Paulus monet primo Corinth. s. dicens: Rogo uos imitatores mei estote,sicut Sc ego Christi Et Philippen. pariter dicens ca. 3. Imitatores mei estote statres, Scobseruate eos , qui ambulant sicut habetis sormam nostram. Similiter Hebr os . dum ait Cap. I 3. Mementote praeposito tum uestrors,tqui uobis loeuti
sunt uerbum ueritatis, quorum intuentes exitu conuersiationis imi ramini fidem. Hic peccant grauissime qui praelatos, ac uiros Ecclesiasticos nihili pendunt:quibus adeo presbyteri, aut sacerdotis nomen& uocabulum odiosum est, ut ipsis eisdem presbyteris illud improperent quibus etiam in omnibus illos prςire,illisque praeesse uolunt. Hoc non seci di uus Martinus,qui in1mensa Imperatoris plus honoris impendit suo presbytero, quam ipsi Imperatori,propinando ei poculum post se diuino Martino, quod expectabat Imperator accipere a sancto uiro: Qui huiusmodi sunt non cogitant quod in prae latis, &i sacerdotibus honoretur, & uili pendatur Deus. Qui uos audit, me audit: & qui uos spernit, me spernit: qui aut me spernit, sipetim eum qui mi
sit me. Luc. Io. Et Ioan . I 3.ca. Amen amen dico uobis, qui accipit quem misero, me accipit: qui autem me accipit, accipit eum , qui me misit. Quinimo grauius minatur fore iudicium illis, qui eum honore suos, quos mittit praelatos ,& pastores non excipiunt, non uenerantur, non tractanti sicut par est, grauius inquam quam Sodomorum, de Gomorrhaeorum iudicium, In quamcunque, ait, ciuitatem intraueritis, dc non susceperint vos, exeuntes tib plateas eis, dicite : Etiam puluerem,
qui adhaesit nobis de ciuitate uestra ea tergim su
119쪽
.in vos. Dico uobis, quia Sodomis in die illa remissius erit, quam illi ciuitati. Honor igitur, alit co- temptus qui exhibetur sacerdotibus in uniuersoru Dominu redundat. Quod si quo suis holes p p aetate, uenerabiles existimamus, multomagis patres spirituales sacerdotii dignitate praeditos. quos lex diuina deos nominat. Dris, inquit, no detrahes,& principi populi tui non maledices. Secundo pro praelatis spiritualib.eorum oues aesubditi orare debent: quemadmodum Ecclesia pro Petro orabat,quu esset detentus in carcere,scut scribitur. Act. io. c Oratio ait Lucasi fiebat sine in te missione ab Ecclesia pro eo. Hinc est quod Paulus a suis subditis toties pro se preces requirit. Primo a Romanis, dices. Obsecro uos fratres per Dominum nostium Iesum Christum,& per charitate sancti spitritus, ut adiuuetis me in orationibus uestiis pro me ad Deum, ut liberet ab infidelibus, qui sunt in Iu-d a. Secundo id e requirit a Thessilonicensibus. I. Thessal. s. cap. Fratres orate pro nobis. Et rursus GTher. c. 3 . pro suecessu Euangelii, & liberatione a malis hominibus preces petit dicens: Fratres orate pro nobis, ut sermo Dei currat, & clarificetur, sicut 5. apud uos,& ut liberemur ab importunis ,& malis hominibus. Idem requirit ab Ephesiis, du ait, c.
o. per omnem oratione, & Obsecrationem orantes
omni tempore in spiritu , & in ipso uigilantes in omni instantia, & obsecratione pro omnibus sanctis, & pro me, ut detur mihi sermo in apertione oris mei cu fiducia, notum facere mysteriu Euangelii, pro quo legatione sungor in cathena istar Ita ut ipse audeam prout oportet me loqui. Hic grauiter peccant qui non solum non orant pro suis praelatis: uerum etiam illis dira,& pessima quaeque impreeantur. De quibus oc obloquuntur: quos & calummis,& criminibus falsissimis onerant: ut sic uel sua peccata obtegant, uel ut illos apud omnes odiosos reddant,& ab eorum obedientia simplicem populu. G Ietra-
120쪽
retrahant. Et hoc se eere uulgare est oibus h reti eis, qui de summo pontificet aut quibusvis praelati, ne: quaquam bene loqui possunt: quum inlex diuina Io iubeat: principi populi tui non male diees. Tertio 3 4n his, quς fidem; & mores concernunt Oino ae sima pliciter suis praela tis obedire debent. Propterea Paum .r . . lus, Obedite ait praepositis vestris,&subiacere illis: si i psi enim peruigilat,quasi ronem reddituri pro ala-bus vestrrs t cum gaudio hoc faciat, & non gemetes. Nihil enim magis c6 tristat praelatos, quam sub
. di torum rebellio,& inobedietia, protetuitas,& pei. uicacia. Constitutiones pariter, ordinationes eorum obseruare debenti. quemadmodum ipse Paulus II Aet. I s. cap. praecipiebat gentibus ad Chri litanisma conii et iis custodiae praecepta Apostoloria, ac senio
rum: Et cor eiusdem libri aperte indicat populum obseruare debere quae a s nodis patrum decreta sulit dogmata, illis'; fide adhibere. Tradebar inquit Lica via de paulo custodire dogmata quae erant decreta ab Apostolis:& senioribus, qui erat Hiero Elymis. Nee ualet excusatio eorum, qui dicunt: pessimae uia tae sunt praelati: quia non solum probis, sed etiam malis obediendum est: quando quae praecipiunc ad rectam fidem,& bonos mores lpectant. Et quod ita sit faciendum, Christus expresse docet Matin 3iqua do de Scribis, hac Phati is mentionem faciens, sidait Super cathedram Moysi sederunt Scribae, & pha, ricti, quaecunq; igitur dixerint vobis, seruate,di s
ei te: scdm aut opera illoru nolite facere: dicunχ. n. le. Don faciunt. ut ita nullam excusationem malae sua uitae afferre poterunt reprobi in die iudici j dicentes, si e uidi facere praelatum.&pastorem meum : ω
quo illi secerunt; sic& ego fecit, ego enim sequutus sum illos. Sed in detulicilistus Iudex , ait, Augustianus: Nunquid ego dixi vobis, quaecuq; dixerint licii bis, seruate & sacite ed sed in opera eorum nolite facere, dicunt n.& non faciut. Deinde sacerdoti sum