장음표시 사용
201쪽
sit mulier, n6 eonsulit, insapies Ecclesiasticus, ut uir Oem illi tradat ptatem, & auctoritatem. Non des, inquit, mulieri potestatem animae tuae, ne ingrediatur in uirtute tua, dc confundaris. V . . Vit ergo debet uxori sitae fidem, dilectionem, curam, honorem, inst ru ctio nem,correctionem,& imperfectionis fragili ratisque ipsius tolerantiam: Peccant proinde utri,qui uxores, ac si meretrices essent, uel ancillae tractant; qui assiduis uerberibus parua ruel nulla de causa, illas onerant :qui ipsaru bona uel dotem abliguriunt,& illes fame, inopia, egestate peri resinunt, nec de uestimentis iuxta illarum statum& conditionem illis prouident.
Remisue iuxta ordinem librorum uete: ct noui Tectamenti.
202쪽
Domino Deo ruturi vitis uirorum,quod malas habent Uxorer. VHr,omnino f*bdisasua marito, nee ulu auctoritata ui praesto eat. Uxor uiro omnem, O optimam fidem seruabit. Persidia VHrtim plurima mala peperit. Exemplo lunae, innituuntur mulieres imperium marito rum Issur,ct maritis placere. 8 Vxor nihil proprium, neque diuersum ὰ marito haseae ναΤγα in marito Iehuit nobis. 's V ru es timere maritum eum dilectione. Io Zelotypia procul abesse debet araniugis. II Ad gratiam uir nee aliter se ornent mulierer. I 2 V rer nonpraesinant dictis factisque, quisquam arte
13 Sicut dispelle est mulieri, ut sit proba uxor, ita dilisentis udere debet, ut honorando maritum hiatusmodi
OVum dieat sapiens Ecclesiastici. 16. eapithui-rum esse beatum, qui bonam habet muliereme colligitur illum intalicem esse, qui malam sortitus est mulierem. Propterea bene dixit Salomon e quod qui inuenit mulierem bonam, inuenit bonum. αhauriet iucunditatem a Domino. Nam sapiens maiiera
203쪽
Iier, ut idem ait Prouerb. r6. aedificat domu suam, tibi insipietis extructam manibus suis destruet.Caeterum bona dc prudens mulier non contingit, nisi λ Deo, dicente Salomone, Prouer.c. i9. Domus & di /uitiae dantur a parentibus , a Domino autem proprie uxor prudens. Propterea qui uxorem sapiente, bonam, & prudentem cupit, eam a Deo precibus impetret: sitque in diligentia uxore prudens, atque discretus. Nam quod nonnullis pro uoto non succedit uxor, ipsorum est culpa: quod digitis aut oculis
a q)3aerunt enim in suis coniugibus torporis tantummodo pulchritudinem, uel opum abundantia, qui diuitem quaerunt uxorem, non coniugem, non
sociam, sed dominam & imperatricem ducunt domum:qui pulchram tantum e quandiu durat illius decor, durat & amor, ubi deficit, deficit & amor. Pradens est igitur qni uxorem quaerit boni nominis,&samae ,& quae bene educata fuerit: quanquam eam cum educatione non improbem si contingat l& decoram. diuitem eoniugem. Qualis suit illa Susanna uxor Ioachim, de qua sic scribitur Danielis. 13. Dan. I 3 capitu. Quod erat pulchra nimis, ac timens Deum, quam patentes erudierant secundum legem Moysi. 3 4 Atqui uideor hie uiros magis, quam mulieres perstringere. sed hare ideo praefatus sum, ut docerem
quod si uiris non semper pro uoto contingunt uxores, id fieri ipsorum eulpa. Sed nunc ad nostrum ca- amus praecipuum uertatur intentum.
4 . 'In primis uxor,quae suo uiro iure diuinci.& humano subi j ei debet, nulla rationem uirum dominium uel auctoritatem usurpare audeat. Sic enim Gene. 3. habet seriptura sacra. Gene. 3. & de uiri potestate eris,&ipse dominabitur tui. Gaput enim mulieris 1Xο ii uir, ait Paulus. l. Corinth. I. Et ad Coloss. 3.capitu. colos. Mulieres inquit subditae estote uiris , sicut oportet
in Domino,hoc est, quando nihil iubetit, quod sie
204쪽
s contraJDnm. Cui succinati Petrus .ca. . prioris eph- 'in' stolan dicens. Mulieres subdita sint uiris suis . sicue Sara obediebat Abrahae Dominum eum uocanS :Iuuenalis Satyra sexta notauit haud parum mulierum lupercilium,& fastum erga suos maritos. Scripsit autem id impiobans. t
uir serat inorem, eui eon Tant omnia malo, ἔMalo Verimsinam,quam te cornel/a mater Gracchorum.s cum magnis uirtutibur adferri. Grande supercilium o numerar in dote triumphon
Et Niobe Amphionis Thebani uxor, quum ob saecundi ratem liberorum superbiret,& marito impe axiosior Latonaeque contraria esset, a Deo punita sertur coesis liberis, & marito, ipsa in Saxum mutata est. Unde in Metamorphosi sic Ovidius canitii . Ecce uenit comitum Ixiobe celeberrima turba.
Vasibus intexto Pseniis spectabilis auro,
Et quantum ira sinit formos, mouens s decors , Cum capite immissor humerum per utrumq' equust. Constitis,ut ; oculos circumtulit alta superbos Quir furor auditor, inquit,praeponere uisse a. coelester. -&quae sequuntur Quid aliud importunae uxores erga suos maritos consequuntur sua superbia, aut virulentia, a quod maritos etiam optimos perdunt, liberos necant, fa- miliam perdunt, & ipsis: impudentissimae ut sitiees uagantur, donec ut infernum praecipitantur: inuis ediis, inuisae hominibus, excruciandae diabolis. Quia uero impudentia est peculiare uitium uxorum , decet, ut eam amoveant, ne pereant, audiantq; illud. νEnflatitis statua o ductum de marmone marmor, . Sι conferre diis ausa procax Hisbe .
Ese uitium muliebre superbia, O arguit oris Duritiem, ae sensius, qualiς iri est lapidici . . Si quae sunt elegantiores Uxores,aut literatae, maximὰ erga maritos se humiliare debent, n 'c faciant
205쪽
i ' Ime sermone pavent, hoc iram,gaudia, curar, C Hoe cuncta effundunt an mi secreta,quid ultra Caueant maximE , ne imperare uelint maritis .
nudam inuenter quae parcat amanti, Ardeat ipsa licet, tormentis gaudet amici,
Et spoliis. igitur longe minus utilis uri
Uxor. tu uir erit bonus optandusque maritus,' Nil unquam inuita donabis con iuge
Spes tamen est, quod uxores honestae esse uelint, α Christiana pietate, ac simplicitate imbutae, benignae, mites, & liberales sint erga maritos. Nec dicto, Dec facto, nec vultu maritos perstringat, unde offensa, uel simultas posset oriri. na Candida pax homines, trux decet ira feras,& quavis nulla sere caest, in quano scemina lite mouerit, hac in procacitate erga maritu. uti no det: Nec habeat lites, nec alterna iurgia, Iectus, nec ira nec animos a crimine sumat: ita uiuat ut fama eius no forma sit uulgata. Na manere domi, texere, nere, muliebraq; opera facere debet uxores te do mestica ad nutu, arbitriu,& gratia uiri gubernare. Hoc phidias significauit ,quu e finxit Venere pede prementem testudinem. Testudo nanq; domi manet, domu secum desert. idem faciat uxor, si peregrinatur uxor, adsit maritus ne seducatur aut in mala ruat. Suma, in olbus honoret maritu exeplo uxoru'Rom. quς egredietes maritos ad ianua comitabat V non logius reuertetibus assurgebant cu omni familia, nee prius sedebant,quam illi iusserant. Vx orum ad haec ea illud adda exeptu, qd est apud Xenopho utem,& a divo Hiero. ex parte repetitum quo discant quata promptitudine suos maritos honoret,& alijs praeserat. Pathea uxor Abradatae uiri nobilis,& stre
nui militis, de Cyro Persarum Regi chari py ad B Ettianos legatione ab Ara spe Medo asseruata Cyro, ut formosiuimao iunxstminatu est significata, S nu
206쪽
elum simul aerepit de morte mariti, & quod Regi
Cyro esset desponsata. Tum illa luctu repleta, peploque a summo discisso miserὸ deplorat suum statu,& satum eius, quem unice dilexerat, nuptu ramque ulli mortalium negat: sed ex insperato mox reuersum maritu amplexa,huc Cyro c5ciliat, tande bello occisum audiens eo aecessit, δc se acinasse e6 fossam superimposuit ita cadaueri mariti, ut ex uulnere suo sanguis flueret in uulnera mariti. Nolim uxores se
interimere, sed exemplum hine sumere, ut diligant maritos, sicut oportet. Castu sedit Lucretia pectus, ut marito Tarquinio Collatino honorem deserte debitum. Portia haustis carbonibus se interemit, ut
Bruto marito socia uitae mortisq; esset. Uxor Agathoclis Regis Siciliae extrem E decumbentis iussa in Aegyptum proficisci, ne praedonem regni, rerumq; suarum hostem pateretur, non passa est se a marito diuelli, quin imo illi omne obsequium praestitit etiaperieulo se decumbenti, & tandem iussa abire, ut secum liberis seruaret, respondit se nubendo non prosperε tantum, sed omnis fortunae inisse societatem. Nolo hue adducere, quae de amore Thesbes erga Priamum narrantur. D. Virgo Maria esto exempluuxoribus,quo se gerant erga maritos. Iosephus italam diffamare noluit,quia iustus erat:illam obtem perans Iosepho in omnibus suit, sequuta quocuq; ille iussit, Hierosolymam, in Aegyptum,ex Aegypto in Iudaeam, assata lilium Hierosolymarin Synagoga disputantem ait: Pater & ego con tristati quaerimus te. Honorem marito, de auctoritatem tribuit.
ut sine euius consensu nihil faceret. Apud Spartanos nupta non nisi uelata facie prodibat. Charilaus hane rationem reddidit, quod puellae sibi de
uiris prospicere debent, nuptae ut Uxores custodite, dc reuereri non nisi suos maritos . Hae pietate, pudicitiae. dc uenerationis uirtute Vxo. res Patauinae commendatae. sunt. Longe ergo
207쪽
Obsit a tamina Christiana, u i sit marito contraria. Quanquam iam hac in parte nonnullae peccant αmaxine peccant mulieres , quae suos uiros uili pendunt, & nescio quibus nomenclaturis illos compellunt,nebulones, sceleratos, ribaldos, sures, miseros illos huncupant : hinc rixae, hine lites, hine iurgia in domo. Nam pax,& tranquillitas nulla ratione in familia ali, ueriq; potest, nisi& uxor mutuo conis sensu, & pace inter se ben E conueniant. Propterea bene dixit lapiens, Eccl. Is .e. Tria sunt, quae placet spui meo, Cocordia fratrum, amor proximoIu, uirci mulier bene sibi ad inuicem consentientes. Damnat scriptura sacra mulieres, quae uiris suis parere recusant:quod id cedat in maritorum maximum de- .
decus, atque ignominiam: Unde Vasthi Regina Pet serum,quia Regi Assuero uiro suo, superb8, arroga tetq; obedire contempsi si a rege, sapientum, ac principum regni sui consilio rςpudiata est dignitateque regia priuata:qui legem tuleriit,ut uxores deinceps tiam maiorum, quam minorum suis maritis dese rent honore. Huc referri potest illud Vlpiant,quod clarissimarum taminarum nomine non habentur etiam Senatorum filiae nisi quae clarissimos uiros sortitae sunt. Adeo nobilitas, decus, uirtus taminarum pendent a uiris . Itaq;imerito uiros quoque honorare debent, praesertim cum teste eodem tur consulto non coitus, sed matrimonialis assectio matrimonium facit. Iunoni nuptiali rem diuinam cum Graeci sacerent, eximebant sel E uictima,& illud post aras abiiciebant,significabant austeritatem
iram,& amarulentiam.ab uxore debere abesse. Vocantur uxores columbae. nam columbae selle caren si
di imperiosa mariti murmura, iugaque benignissim E serunt, osculoque rependunt. Vini usus olim interdictus mulieribus suit, ut a ui, uiolentia,uiru. . Ientia, Sc uinolentia coniugalem iucunditatem sequesuandam scirenti Vt autem nihil ac in re desin
208쪽
rccI. 2 3quat uxor, componat se ad mores mariti , morum enim similitudo amiciti paritS, fouet,& conseruat I& ut recte dixit Alciatus I fidem ipsam conti neci consta Auni haec signa fidem, reuerentia honoris o
uam fouet,alis amor, paratiris Me veritas.
Itaque secundo, mulier uiro suo sidem seruare debet. Nam sui corporis potestatem non habet, sed uir, ut scribit Paulus Apostolus. I. Corinth. 7. capi Et Christus Marci. Io. Mulier, inquit, si di mi seri uirum suum,& alteri nupsem, moechatur, quanto magis si uago concubitu desi audet uirum suum. Decii 1usmodi muliere sapiens Eceses. 1 3. sic scribit. Mulier relinqtaens uirum suum, & statuens haereditate ex alieno matrimonio, primo in lege altissimi, Sesecundo in uirum suum delinquit: tertio in adulteriosornicata est,&ex alio thoro filios statuit sibi. Nam tradent filii eius radices, & rami eius non dabunt fructum, derelinquent in maledictum'memoriam eius. & dedecus illius non delebiturit 'quin ex uxoris perfidia maxima mala prognata sunt. Docent hoc fabulat de Medea: de Helena: de Io: de Europa: Histori et de Messsalina: de Ioanna Regina Neapolitana, multisque aliis. quin sortiminis Sampson sieproditus fuit, sterninae perfidia,tiee scio unde plura mala sint nata, quam ex perfidia sceminatum. Uxores procul ablint ab omni perfidia,sed sicut linea,&superficies nunquam sine corpore mouentur, scutdicunt mathematicit ita mulier nunquam sine marito quicquam agat, sed huic fidelis' adhaereat, omnem suum splendorem, auctoritatem domi, egres sum soras potestatem rerum agendarum accipiat a uiro, exemplo lunae, quae a lole lumen accipit,& huius sormam quantum potest quoque remotior'ab est imitatur, ac reddit, eo iuncta soli silet, hute se sub mittens. t Tum uero quod Plato air, eas Respublicas fore multum Bel ices, quarum incolae etia quod
propria est no suu sed commune dicunt: id hue truserri
209쪽
serri p6t,eas domos s ices fore ubi uxor nihil diuisum a marito possidet, sed ola sua ad arbitri si uiri re seri, ut in quibuscunq; p6t uiro placeat, unde refert Plutarchus in apoptematibus, qd cu Hiero. Tyranno Syracusano esset probro datu, quod ipsius anima steteret, imputauit id uxori , ut quae nihil unqua haede re dixisset: at illa re intellecta te spodit: existimaba' enim Oes uiros ita olere, sic blado resposo sua beneuolentia erga maritu detexit, seque deuinctio te redes didit illi. Tertio, inquit Paulus, timeat uir u suum. Timor uiri cohibet, ac reprimit muliere a multis it Epha. s. Ite itis. Na quae sine timore est mulier, ad multa ne- pliada,& illicita laxat habenas, maxime si pulchra,& ipsa seeundum Deu ut decet sua n6 utatur pulchritudine. Na ut Salomon ait in Prouerbiis .capite Pro. H. ai. Circulus aurens in uaribus suis mulier pulchra,& saluar Cartet si hic timor cli dilectione colunctus - esse debet. Hic timor facit ut semper pudica: sobria: de iusta sit mulier;quales Paulus esse praecipit. I. Ti I.Ti. 3.moth. 3. Mulieres, ait, uolo esse pudicas, sobrias ii 5 detrahentes, fideles in oIbus. Et ad Titu. 2. c. Praeci- Tu. 2.pe,inquit, adolescentulis mulieribus, ut uiros suos
amet, filios suos diligat, ut sint prudeles, castae, sobriae, dom' cura habetes, benignet, subdit et uiris suis. ro et Quarto Noniugio ilicta mulier a zelotypia cauere debet. Nam hic morbus mulierem litigiosam, iurgatricem,& insanam reddit. Vnde nulla quies esse potest in domo. Propterea bene scripsit sapiens, Ec- Eeel. 16cle. Σέ. Dolo, cordis,& luctus mulier Zelotypa. In muliere zelotypa flagellu linguae omnibus coicans. a I et Quinto ornari dent mulieres,ut uiris suis, no alienis placeat: idq; modeste,& honeste, que admodu decet honestas matronas, no I pudicas meretrices: sicut
monet Apostolus Petrus, i prima sua epi. ccl. Quaru 'non sit extrinsecus capillatura, aut circlidatio auri,
aut indum et i uestimetorum cultus,sed q ab sesiditus est cordis holiu inconuptibilitate quieti,& modesti
210쪽
spiritus, qui est in conspectu Dei locuples. Sie. n dc sanctae mulieres sperates in Deo, ornabat se, subditae uiris suis. Et id quidem tu praecipue obseruare debet,du templum adeut, ut precibus , & orationibus Deo uacent, quod tamen cotra faciunt, aduersus doctrinam Pauli dicentis . I. Timoth. 2. c. Similiter de mulieres orare uolo, sed in habitu ornato qum uerecundia,& sobrietate ornantes se non intortis crini-hus, aut auro, aut margaritis uel ueste preciosa, sed qnod decet mulieres promittentes pietate per opera bona. Et confirmans suu dicta. I. Cor. I i. uult mulierem orare uelato capite: Mulier, inquit, oras nouelato capite, deturpat caput suum: Vnu. n. est, ac si decalvetur. Na si no uelatur mulier, tondeatur. Si uero turpe est mulieri tonderi, aut decalvari, uel et caput 2 suu . Sexto. Caveat multa uouere, aut promittere sine esi sensu sui uiri: quandoquide huiuscemodi uota matrimonio,& familiae plerunq; officiunt: & maximὸ continentiae uotu. Unde Nume. Io. De huius modi uotis sic scribitur. Uxor in domo uiri sui quuse uoto costrixerit, ac iurameto: si audierit uir,& tacuer it, nec cotradixerit sposioni, reddet quodcunq; promiserit: sin aut ex te pio cotradixerit, n5 tenebitur promissionis rea: quia maritus co tradixit:& DAs ei propitius erit: Si uouerit,&i uramen to se costrinxerit.& per ieiunati, uel caetera ru reria abstinetia affligat aiam sua,i arbitrio uiri erit, siue faciat,si ueno iaciat.
3 1 Deniq; probae mulieris laudes: & si rara sit auis
mulier sortis,& bona aperte declarat Salomon Prouer. c. 3 I. Muliere, inquit, sorte quis inueniet: procul & de ultimis finibus prectu eius. Quae tame eiusmodi est jummae laudis est. Na honor,decor, & gloria sui uiri est, in quo omne sua collocat maritus cofidentia. Confidit, inquit, in ea cor uiri sui: Ad haecociosa no est, garrula no est, procax no est. Prudens est in suis uerbis & operibus. Misericors est erga in o