장음표시 사용
61쪽
xit, quia bonus & bonum operabatur, quod Deus diligit. nam quicquid homo fecerit, sem per laudabilem in suis factis inueniet Deum, si recte egit laudabilem inueniet per instrumetum praemiorum: si peccauerit, laudabilem inueniet per iustitiam suppliciorum, si peccata consili us ad recte umendum redierit
laudabilem inueniet per iustitiam indulgentiarum. Haec iustitia distributiva omnia facit laudabilia, pulchra, & optima. In hac non acceptio personarum, sed aequitas tribuens unicuiq; homini &ret,ius proia cuiusque dignitate. Ab hac ueniunt Amici tia, Concordia, Pietas, Religio, Assectus, Humanitas, his uir - . tutibus uir bonus primum sui, atque deinde Rei p. ' Rector essicitur, ut ait Macrobius. Per has uirtutes uia est ad et ternam talicitatem . Iustus enim ut palma florebit,sicut cederus Libani multiplicabis, nunquam derelinqiutur,in memoria aererna erit, semper in domino laetatur, ab auditione mala non timebit.' M . Beatus est, mortem non metuit, semper in Iuce spleProve dente ambulat, semper est cum Iaudibus: benedictio ις- nem domini in capite gestat, eoronam in lapide pre 29tioso. Vt igitur explosa personarum acceptione intelligamus hanc iustitiam distributivam nobis incommuni uita commendatam a Deo, quatenus eam
obseruate debemus, idcirco ex sacra scriptura, quarueritas est,& quam nos colere atque sequi iustitia mandat, in qua fides nostra uersatur, unde,beatitudo contingit, per differetias personarum Illam docebo,adiungens. aliquot Doctorum& Theologor rum uirorum sanctorum auctoritates. Lex ait,quantum quisque mereatur non quantum dare sumeiat existimetur. IV. Si quemquam. C. de episcop.& cle, Non enim respicimus ad personas aut dona, sed N i ad opera, uel merita,quorum ratione fit ut uni haec alii alia dignitas, honos, uel census tribuatur,aut laROm. 3: bor, curaque incumbit, ut cui tribu tum, detur tribu Mati .et. tum,cui uectigal uectigal, quae Caesaris Caesari,quae
b. Dei Deo.Neque sine naturali lumine iustitis Romanus
62쪽
nus ille eluis silo consuli dixit, Si itis me esse bonum tuum ciuem, praesta tutae mihi bonum consulem. Non en im personae consulis per se tantum tribuebat, ut illi obtemperaret, sed uirtuti consulari,& dignitati, qua sustineret. Merita itaque cuiusque inspiciuntur, quorum ratione quia ossicia uariant, haec obseruate sicut oportet iustitia distributiva do-3o cet. t De qua me si non plene, saltem fideliter & studiose tum me disseruisse considam, quum per diuer- states personarum, quae partim ratione naturae, partim ui actionis humanae Deo sic ordinante occurrili totum hoc negotium deduxero,& ex sacris literis illud confirmauero . Quamobrem agam primo quomodo se gerant Ecclesiastici & spiritu les Episcopi,
atque Sacerdotes, Ecelesiae diaconi erga suum populum: tum quo modo populus se gerat erga suos magistratus ecclesiasticos: quod autem sint ecclesiastici uel saeculares, quos populum uel laicos dicimus, id utiqae merito uitet cuiusque debetur uel a seipso, uel aliunde proueniente, Deo ita uolente, ad tranquilis iam stelicemque Rei p. suae Christiauet gubernationem. alioqni ubi hoc meritum non adest, more pecorum homines uitam transigunt. Ethnicae quoque Respub. ad diuturnitatem sui status has disserentias uitae cuiusque, per dignitatcs, honores, labores, praemia distinxerunt. Quae uero persectius rem attig runt omnium diutius & talicius perdurauerunt rcontrariae semper uarijs fortunς miserisque fluctiabus iactatae sunt, & corruerun t. Christiana autem
Respub. quae est catholica ecclesia Dei persectissim Ei hanc rem renesi tradit, obseruat,& exercet iuxta ueritatem ipsam in sacris literis, apostolicaque traditione, martyrum testimonio, doctorum consessione iano centium laudibus fundatam, corroboratam , dc in aeternum consignatam, sancitam, & ratificatam.
Quare haee inuicta resistit omnibus impiis, inuiolabilis& inexpugnabilis permanet contra infideles, contra hqreticos,schismaticos, atque apostatas, con
63쪽
tra ignita tela diaboli. Id praesertim tanto situ rius , quo uigilantius ecclesiastici praefuerint,& populus dicto audiens laetit. 1llis igitur
primum , hisque secundum commentarios destinaui : tertius exponet quomodo reges , Nprincipes praeerunt: quartus quomodo plebs , atque inferiores obtemperabunt e quintus quae ratio seniorum erga iuniores : sextus de ratioue uitae iuniorum erga seniores r septimus de ratione dominorum erga seruos et octauus de modo ministrorum & seruorum erga dominos et
nonus de ratione maritorum: decimus de ratione uxorum. Vndecimus de statu matrimonii rduodecimus de statu Virginitatis r ultimus denique de statu Viduarum . Nam de Coelibe cum eis fatis dicetur . Postea admonitiones aliquot subiungam ad eos , qui singularium operum, ususque Reipublic. uel sui causa uariant. Itaque primo admonitionem meam dirigam ad diuites huius saeculi : tum ad pauperes : inde ad opifices, tum Religiosos : deinde ad Mercatores , postea ad Agricolas r tum ad milites & stipendarios : ac statim ad telones, publieanos , hoc est , tributorum uectigaliumque collectores , dein ad tu in
xuriosbs, tum ebriosos : tandem ad homines uirilis sexus in genere : postremo ad sueminas in genere. His profecto recte obseruatis haud exiguum ornamentum , atque emolumentum non
solum unicuique mortalium haec sequenti continget, sed ad totam quoque Rempublic. redundabit, quin imo maxime hoc calamitoso tem p re 3c in catechismo puerorum necessarium est, ut hoc negotium uarietatis personarum, & cOuditionis cuiusque sitae excolendae rectE propona-xur, exquiratur, intelligatur, semper inculcetur , atque obseruerur.
Vt sine quo nullum ossicium constare potest
64쪽
test nulla pietat , nulla uirtus etiam , sed om-33 ne malum inundet diluuij instar. t Olim e G hiaci diligentissime officia cuiusque tradebant, &legibus la n ciebant, ut Plato in legibus & Republi. ostendit . Aristoteles in Ethiciβ, Politicis, Oe-
. conomicis, paruisque Moralibus . . Panaetius, in
ossicijs, Chrysippus, Carneades , Lyppus, Aristippus, Democritus, Xenophon in dictis & factis Socratis , in Oeconomicis & in Cylipa: oia . Cicero in ossicijs Panaetium & Stoicos se- quutus, & in Tusculanis quaestionibus , in Rei publica, Seneca, Valerius Maximus , Plutarchus , D. Ambrosius in libro ossiciorum satis declarat, quam diligenter, quantaque olim industria Christiani in hae parte philosophiae exerceri solebant. Licet hoc quoque cernere apud Diuum Gregorium de conflictu uirtutum & ui-l tiorum , in pastorali, & in Commenta . super Iob , in Historia Tobiae, in Ecclesiastico & Prouerbiis . Hoc satis Epistolae plurimae Diui Hie-
. ronymi demonstrant, ut ea quς est de uita aci conuersatione clericorum , de statu viduali , do contemptu 'culi. Regula. Sanctimonialium. De Virginitatis excellentia Ad Virginita-Me seruanda, & de modo bene uiuendi. Ad N potianum, ad Susannam lapsam. ad Gaudentium de institutione Filiae, ad Pammachium & O ceanum: ad Terentiam de uera circuncisione:ad Fabiolam de Veste Sacerdotali: ad Damasum rapam,
de Filio prodigo, ad Cresphontem de homine
perfecto: De tribus. Virtutibus . De institutione puerorum:Tum D. Iugdstinus in libro de Cate, cliumenis , de honestate mulierum, de duodecim gradibus abusionum , De contemptu in laudi ad Clericos, De contritione Cordis . Sermones de uita & moribus clericorum, De:uita Christia-
na, De Disciplina Christiana. De charitate. De Ebrietate . De uanitate seculi, Regula de Comuni
65쪽
uita Clericorum. De moribus ecclesiae Catholicae, De Magistro, De opere monachorum. De Bono perseuerantiae. De Visitatione infirmorum. Sermo defilio prodigo. De bono coniugali, de adulterinis coniugiis, de bono Virginali. D. Ambrosius de officiis lib. 3 . De Fuga Saeculi. De Iacob & Uita Beata, De di nitate Sacerdotali, Cura pastoralis, De Virginius, de uiduis, Ad Virgines. Instit. Virginum &c. S. Cyprianus de laude virginitatis. Multa habet S.
Basilius, Origenes, Gregorius Nazian Zenus. D Benedictus in Regula. Isidorus. Boetius de Scholaribus. Vincentii Belluaeen . Speculum morale. Hugo de S. Victore de Vita monastica . Dionysius Rihel Carthusianus de Regimine praesulum, de uita & Re imine Arehidiaconorum, de uita Canonicorum, e Vita curam animarum habentium, de institutione Seholasticorum. De Vita & Regimine principu. De uita & Regimine principis Foeminae. Di recto Vitae nobilium. De Vita militari aliud opusculum. De laudabili uita Coniugatorum. De laudabili'uita virginum. De laudabiti uita Viduarum . De Resormatione Claustralium. De Reformatione Montalium. De Vita inclusarum. De Vita & fine Solitarii. S. Bernard us ad Milites, ad Eugenium papam. Io. Gerson,de mendicitate spirituali. Instructio ad Sorores. Contra proprietarios Regulam S Augustini
professos. De Monacho inobediente . De exercitiis Devotorum. De Temperantia praelatorum .Franciseus Petrarcha de Remediis utriusq; fortunae, Ant. Sabellici Exempla. Speculum morale Antonini.
quidem partem moralis philosophiae D.
Paulus, Petrus , Iacobus, Ioannes,& Salomon, imo
ipse Christus accuratE docen t Matthaei capite quiato, sexto,& septimo & ubique in eos inserunt. Que- admodum haec crassissima est philosophiae & Christiani hominis pars, ita turpissima & damnosissimas negligatur. Mores enim cuiusque, sibi fingere ho'nores uerE dicitur. Itaq; conatum feci ut hae mea lucubra.
66쪽
cubratione partem philosophiae moralis in medici reuocarem, eamq; oibus uerbi diuini concio natoribus eommendatam ita esse desidero, ut nu quam nohanc doceant, Sc inculcent, atq; hanc doctrinam fidei ingenerent, augeant, illustrent, & conseruent. Quoniam fides sine operibus mortua est. Excito quidem studium hoc & exigo: sed non satis est: via quandam monstro,& sylvam aperio, ut qui uolet, omnes autem uelle deben t, facile me sequi polli ti&copiam infinitam dicendi,exhortandi, docendique populum sibi parare queat, idq; ne erreti ex ipsa sacra scriptura, quae in Christo Iesu sons uuae aeternae est. Oto igitur pium lectorem, ut hunc meum laborem inter uarias occupationes huic negotio destinatum boni, aequiq; consulat, utatur, & fluatur ad aeternitatem uitet coelestis,&animae suae salutem. Titulum vero operi indidi Paraenetica Christiana, ad imitationem Isocratis paraenesim ad Demonicum seribentis, illud idem ubique obseruans ut omnes
Christianos sui officij, suaeq; uocationis admonea, α ad laudabilem uitam adhorter , quod quidem a
Ei quonam pacta ipsi Iese mter communem populum regere debeor.
Breuis admirabilii fabrisa oculi humani enarratio p-- mittitur, ad demonstratindam dignitatem, o officium e Musiasticorum. Demonstratur quod erelesiastici eodem modo se habent. aut saltem habere debent, sicut oculi in erepore humano,uel ut semiui dicam ecessastici oculis comparan
67쪽
3 Exfunyiombur oculorum demons ntur functiones reis etesiasicorum. Eea astici debent esse uigilantes in custod iendo grege suo. Δs De mamu oculara, sit quaedam relatio ad ecclesiasteor, ut sint sebrii, neefacile credendo decipiantur. 6 Ecclesiastici eomparamur ovibus, quarum exemplo insti-
Eeele Sabiei debent ese boni pastores sui Iregis. 8 Ossicia pastorum describuntur, uirga pasoris significet. 9 Quid baculus pastoris significet Zao De pera pastorali, O-omodo erelesiastici hane peram si, bi sument. ai Desistula pastorali, O quomodo ea accommodatur ecclesiasticis. Ix De cane pastorali, ct quomodo ecclesiasici ad hune regi
1 3 Dosyicitudine pastoris ut curet gregemsaum.1 sui dicuntur praelati, o qui nomine praelatorum comprehendunturὶ a s Diuersitater,ct 'erier praelatorum edisseruntur. 16 De dissensatisne Regiminis praelaιMrism.17 Quod diuersitater ecclesiasticarum personarum in ecclesia a Deo constitutae sunt.18 Nemo se debet ingerere ad recis Ricar dignitater. I' Ex nominibus ecclesiacticarum per simarum,ct auctoritatibus scripturae doeentur ossicia eccles apicurum , ct
pinnae si desiciant.1o Ecelesiasticis bonir veribus praelucere debent a. I Omodo ecclesiastici dieantur saltemτα .22 Quomodo ecclesiastei sunt lux mundi a 3 Quomodo ecclest apisi sint esuitar super montem. Σ Quomodo ecclesiastici comparantur lucernae accensa
ADmirabilem certὸ fabrica oculotu Galenus in lib. de Usu partiti prodidit. Pretiosissi enim sium partium humani corpis sunt oculi:& qui lucis
68쪽
eis usu uitam distinguata morte: signobilissimisq; Halibus nulli ut ostreis, aliis imperfectiores,quibus da m cocharum etiam dubi j, pectines. n. inquit Plinius si quis digitos aduersum hiantes eos moueat contrahuntur uidentes,& solenes fugiunt admota serramenta. Quadrupedum uisus talpis non est, oculorum in emgiem deprehendes, si praetentam detrahas membranam, nobilissimo otum atalium homini ad imaginem & similitudinem Dei creato persecti sunt oculi, quo argumento facilὸ colligitur nobilissimam esse partem. Neq; enim ulla ex parte malo . ta animi iudicia cunctis aialibus desumuntur, aut insunt, sed homini maxime .id est, moderationis clementiae, misericordiar, o dij, amoris, tristitiae, lettitiae. Contuitu quoq; multiformes, truces, torui, fla3rantes, graues, transuersi ,li mi, submissi, bladi: profecto in oculis animus inhabitat, hi sedes, nucii, palatia,& imago illius ardent, intenduntur, humectant, coniuent. Hinc illae misericordi et lachrymae. Hos eum osculamur, animu ipsum videmus attingere. Hi ne fetus,& rigantes ora rivi, quis ille humor est in dolore tam foecundus & paratus, aut ubi rei i quo ipe
Animo aut videmus, animo cernimus, oculi ceu uasa quaedam uisibile eius partem accipiunt atq; transmittu t. Sic magna cogitatio obcaecat abducto intus uisu, sic in morbo comitiali nihil cernimus animo caligante. Itidem hos tanq animi nostri benigni testes & iudices mi itimus,aut eruere dicimus. Paulus
nanq; ad Galatas scribit. Testimonium. n. perhibeo G. . buobis : quia si fieri posset, oculos uestros eruissetis,&dedissetis mihi uult nanq; significare, P Galatae toto animo se diligebant: unde statim subiungit: Ergo inimicus uobis tactus sum, uerum dicens uobis. Et propheta loquitur. Otum oeuli sperant in te Dne, sed maxime hominum: oculi sperant in Deum, unde & eaelum respiciunt: Quare sic canit Ouidius.
Pronaiue ei spectant animalia caetera terram: .
69쪽
Oi homini sublime dedit, elum1ue videro ι, erectos ad sidera tosiere vultu, . r
Sed dicet nunc aliquist quorsum haec de oeulis Qm propositu est demonstrare, quo pacto sic se prae ilati in ecclesia Dei costituti gerere debeat erga tuos
inferiores, qd sit officium, quaeq; partes illo tu: quatenus c6em inter populum uiuant atq; conuersen xur. Illud aut primum naturalibus Ionibus quas celethnici lumine naturae, doctrinaeq; ut sequuti sunt, declarare oportunum ur: tum auctoritatibus sacra rum literarum, atq; consuetudin v argumetis . Ideo ab oculis exorsus lum,on issis multis alus excplis,qn quidem iis optima Ione a theologis comparanta praelati & doctores Ecclesiae. V t pote qui debct alios dirigere. aliorum curam gerere, aliisque pracse. Ezechiel propheta inquit. Statura quoq; erat rotis & altitudo,& horribilis aspectus & totum coi pus oculis plenum in circuitu ipsaIu quattior. Rursils c. IoiΕto e corpus earum,& colla,& manus,& pennae, Sccirculi plena erant oculis in circuitu quatuor totarum , & rotas istas uocauit uolubiles audiente Ine. Eadem prorsus uerba apud Ioannem Apoca. . sereleguntur,& in conspectu, ait, sedis, tanquam marciliatreum, simile crystallo,& in medio sedis, & in circuitu sedis quatuor animalia plena oculis antEM retro. His locis quidem praelatos, doctores, ac praedicatores diuini uerbi designari quis non aiadueitit, cluanquam diuus Hieronymus commentariis supEzechielem interpretetnr lucem, & fulgore, cuius inaiestate totum orbem replent: in facile intelligimus eam lueem in charta, uel libro scripto no posse lucere, sed in hoibus librum uitae obseruantibus,& docetibus,qui ideo sic a Chri sto appellatur: Vos estis lux mundi. Non potest ciuitas abscondi supra montem positae neq; accend nnt lucernam, ut ponat eam sub modio, sed super candelabru, ut luceat Om
pibuet qui in domo sunt. Sic luceAt lux ucstra .cora
70쪽
h oΤbus, ut uideant opera vestra bona, dc glorificent patrem uestrii, qui in coelis est, Ideo quoq; Paulus Lης : Corinthiis scribit Epistola nostra uos estis , scripta o II
in cordibus nostris: quae scitur & legitur ab Oibus z. Rr hominibus ministrata nobis,& scripta non attameto, sed sp u Dei uiui, non in tabulis lapideis , sed in tabulis cordis carnalibus. Paulus naq; non scriptos libros, aut sententias, aut ut epistolas haberi, ut luce aut ut oculos, sed ipsos p dicatores discipulos suos afflatos spiritu Dei uiui suas epistolas dicit. Ecquid mirumὶ nam D. Petrus manifesto id exponit,Et ha- z. Pet. r. bemus firmiorem, inquit propheticum sermonem, cui benefacitis, attendentes quasi lucernae licenti in loco caliginoso donec dies illucescat,& lucifer oriatur in cordibus uestris. Hinc D. Gregorius in pastorali ita scribit. Lux gregis est flamma pastoris: decet enim dominicum pastorem & sacerdotem moribus& uita clarescere, quatenus in eo tanquam in lucis
suae speculo plebs sibi commi ssam Sc eligere q uid sequatur,& uidere possit quid corrigat. Sed quid multis opus est 3Praelati Ecclesiae, haud dubie sunt oculi. Oculique esse debent. Si Graeci de suis duobus ocu- , ' ilis gloriati sunt, atque Athenas unum , Lacede monemque alterum oculos uocauerunt propter eX-cellentiam rerum gerendarum . Spartani una cum socijs de interitu, excidioque superatorum Athe- . 'niensium diu de liberantes, delendosque esse censen itibus sociis, negauerunt Speriani se ex duobus Graeciae oculis alterum eruturos. Quur minus equidem pretiatos, ut pote dignitate, cura, atque erudi- Iione cum pietate caeteris mortalibus praeminentes uocare pollum oculos Sed Christus Dominus noster a Zacharia designatur oculus : ait enim. Haec Zaia. s. xst Amphora egrediens, dc dixit. Hic est oculus eo- cap. rum in uniuersa terra, rursus adde quod in apocalypsi Ioannis agnus dicitur stas in medio seniorum, blanquam occisus, habens cornua sepic,&oculos so - -