Paraeneses christianae, siue Loci communes, ad religionem et pietatem christianam pertinentes, ... Auctore ... Iodoco Damhouderio, Brugensi, ..

발행: 1572년

분량: 809페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

Nine Apostoli atq; horum discipuli & praeIati, doctoresq; ecclesiae, & qui sacerdotes uocantur a Christo acceperunt gratiam sancti spus, & dona septem sancti spus administrant, testate D. Ioanne. Hςccudixisset, insufflauit.& dicit eis: Accipite spum scum,

quorum remiseritis peccata, remit tutur eis, & quorum retinueritis, retenta sunt. Quid ampliusὶ credo itaq; quod satis demonstratum est, optima ratione, ae auctoritate Theologica praelatos, doctoreS, praedicatores ut discipulos Christi breuiter sacerdotes uocari oculos. 'Nunc co sideremus quo nam pacto ad sormam oculi, oculiq; exemplo praelati cognoscere possunt, quemadmodum inter coem populum sese debeant habere, quod facile erit, si applicemus usus, actionesq; oculorum ad corpus, corporisque membra. Nam si sicut se oculi ad corpus, ita praelati ad populum suum se gerant, haud dubie optima forma Christiant Reipublicae elucescet, &costituetur caeteris respondentibus bonae gubernationi. Nam non solum ut oculi sunt, sed etiam ut pupillat oculi. Vnde sic Zacharias z. cap. ait, Qui enim tetigerit uos, tanget pupillam oculi mei : quia ecce ego levomanum meam super eos,& erunt praedae his qui seruiebat sibi,& Hieremias in Threnis, Cap. 2. Per die inquit & noctem non des requiem tibi, neque taeeat pupilla oculi. Equid aliud est Sol in m udo omnia suo colore uegetans , & sertians, quam oculus Dei. Hinc apud Hesiodum haec leguntur sensu tali interpretata de Sole. cuncta vident oculus Duis, O simul omnia uersat. Et apud Homerum, Iliad. tertio. Sol qui cuncta uides, tu singula qui auribus hauris. Sed & clarius est oraculum redditum Nico creonti Cypri orti regi, in quo habetur illud de Sore: Oculus lueens splendidum lumen solis. Plurima linius generis testimonia recitat Macrobius : eo qui uelit recurrat. At in Sole posuit suum tabernaculu Deu inquis

72쪽

inquit Psalmista. Itaq; non mirum si uerESol Iaudetur in Hymnis Orphei , huiusq; Solis tanquam se- eundi post Deum numinis ui atque imperio rerum D a tura regatur, & bene se habeat. Sed quod est in mundo Sol: id in homine ocuIi, &inei uitate Dei christus. Atq; huius sacerdotes, qui sicut Sol in firmamento fulgebunt. Sic nanq; legitur apud Danielem, qui enim docti fuerint squos haud dubis prophetas &sacerdotes intellexit)fulgebunt quasi spledor firmamenti, & qui ad iustitiam erudiunt multos, quasi stellae in perpetuas aeternitates. Nunc uiis deamus usum oculorum aliis partibus necessariu,

ut hinc de officiis praelatorum fidelius, ueriusq; ra

tiocinemur. Primum est opus oculorum lucem di stinguere a tenebris, atq; φ proximum est, uitam a morte separare: tum perducere ad cognitione Dei, retumq; naturae, atq; ad illius adorationem: Vt patet ea primo capite Pauli ad Romanos, dum ait, Inuisibilia enim Dei a creatura mundi, per ea quς facta sunt intellecta conspiciuntur. Inde corpori notum facere,quae utilia, iocunda,atq; ad conseruationem sui necessaria sunt,& ut ea possit adipisci, declinare fugienda,eaq; amoliri. Denique amicitiae eonciliandae, aut inserendi belli signa capere, instrumenta monstrare, necessariaq; prout opus est,& subministrentur efficere, actionemq; gressus dirigere, quanquam magna adeo , multaq; munera obeunt, uti-haq; praestant: tame paucissimis Nutrimentis eget,

suaeque conseruationis, Partiumq; suarum uigilan tissimam curam agunt, hec ulli partium quamuis ipsi laborent per se iniurium, nec morbum, nec malum inserunt, sed certissimὸ, sc maximo acerbissimoque dolore aliis partibus compati utur, adeo uen lippientem uideant oeulum, statim Iippiant & ipsi,& unius oculi effectus alteri protinus communicatur, nec alibi citius animr corporisque mutati nes, aut maIa animaduertuntur, quam in oculis, Acter hos fit fascinum, multetque similes ligationes,

73쪽

quae nescio an hodie tuto exponi debeant. quoniam fere homines eis, quae a Deo optimo ad bonos usus . sunt creata, facta, atq; concessa, abutuntur ad matu,

sed stupendae fiunt ligandi soluendiq; rationes per

oculos: neq; hoc ueteribus ignotum fuit prodente 30 Plinio, &' attestante sacra scriptura, Gene. 3O. cuius generis infinita exempla adducere possem , si etiam huius esset instituti: has oculorum functiones imi. tentur praelati. Primo ueritatem ipsam) quae lux est in mentibus humanista mendaciis di cern an sidoceant, & obseruet: tum uitam hanc hominum moria ratem commutent in uitam immortalem, idq; ut facian tuere, non sint Sapientes mundi sed tanquaueri Dei imitatores, Deum uiuum & diam nostrum Iesum Christum adorando, laudando, ac praedicado indesinenter cora populo suo, atq; inde de nunciet. populo uirtutes, ut has sectando imbuantur bonis, moribus, bonaq; disciplina, per quam & quae com .moda, quaeque grata sapiat,& faciant,&possideat: abundantes in m bono: instituant populum sugere insidias diaboli, mundi, atq; carnis, superare tenta tiones, non haurire uanitates: ut charitate aedificet,& quaecunq; sunt augendae conseruandςq; religioni Christiant promoueant, ac dissidia, Haereses, cotentiones,aemulationes prorsus tollant e medio, α

populi sui gressus pedesque in uiam pacis dirigant.

Frugalitatis exemplis, ut quam Pythagoras Oibus ingerebat, genitricem scilicet uirtutu tum p rq mi n ea n i, & oblato benigne nutrimento ab aliis utantur ad necessitatem,& tempore oportuno cum missiricordia opus est lachrymis eleemosynarnm irrigeri& aspergant egenos ex populo suo, & ad peregrianos quoq; oculos misericordes conuertant, hospitioq; excipiant, nudos uestiant, aegros inuisant, in- carceratos consolenter sitientes reficianx potu, esu- .lientes pane, captos redimant, & insepultos codati

sint uigilantissimi in custodi edo grege suo, nec uel. minimam Quem de centum ἐξ dant. Imitentur Α

74쪽

. oum il lum Iunonium, unoq; obdormiete oculo aruter uigilet,& in ossicium succedat, iuxta illud. Lumina quot quondam Iunonius Argus habebar, Tot uigilanx uigiles pactor seruabit ocelias. Huius etia diligentiae ergo Leones solent subiici sacris columnis, aut lateritius portarum, & ualuis templorum,& gallus in pinnis collocari turrium, . ut Alciatus testatur rem. In Haniis quod signo eanens det galtas Eoi, Et reuoce istos ad noua pensa manur, Turribus in sacris effigitur aenea mentem, Ad seuperos p eluis quod reo ocat nigilem: ιυ leo sed curior oculis quod dormit apertis Templorum idcirco ponitur ante fores.

Nec abs re est, qd sacrosancta catholi ea reclesiateruat diligentissime uigilias, queadmodum paulo post declarabit: cu de igne Vestis,& igne uiuo Moystico, de Dracone, de manu oculata agemus. Postea

vero Praelatus in Ecclesia non se solu, suosq; desendet, sed et nulli iniuria iserat, uel min imo uerbo la Maicu OIbus amicitiam seruet: nisi quatenus ipse, M. Deus conditor laesus illata, aut imminente iniuria epellenda censent admotis brachiis, linguis, pedibus, externoquel necessitate rei auxilio ascito. Si quε premi intelligit, primus sit, qui illud depellendu a guat, ac conet, nullumq; malu patiatur aut admitti, aut iuultu praetcsiri, aut non digno modo expiari, Poenitentiaqι leuari. Proditum est de Paulino EpoNolensi, quod tire Vadalorum ipse se in latuitutem tradiderit pro tedeptione fili j cuiusda uiduae: adeo praelati ex eplo Christi suoru comiseratione ducunc Porro quis nescit,dormietibus pastoribus lupos su-Peruenire, gregeq; dilaniare, daemones insidiari, de rapere leonu rugientiu instar. Vnde. D. Petrus, Fratres inqt, uigilate,& sobri j estote, quia aduersarius uester diabolus tangleo rugiens circuit, quaeIes que deuor et, cui resistite sortes in fide. Vnde & Paulus

iubet omne aimatulam Clitistiani militis induere

75쪽

quoq; tela diaboli.Sed nullus esset finis, si totam haes analogia persequerer. Anteil in hoc loco desinit, ab

oculis tras rediar ad manu oculata,qualis esse det ipsis Praelatis, & cuius loco annulos quoq; gemis ardetibus flamae instar insignes in digitis probatissimo Sc antiquo ritu optimi ac prudeles Praelati gestat. In ipsos naq; omni u maximὰ copetit illud Epi-eharmi dictu . Sobrius esto,&memeto no credere, articuli. n. hi metis sunt, cuius tale est Epigramma. 'ris credas Epiebarmur air non ebrius elio,

Hi nerui humanae membraq; mentis erum. Ecce oeulata manus credens id quod uidet, ecce

legium antiquae sobrietatis olus. Quo turbam ostens sedauerit Heraclitur, Muixerit Θ tumida seditione gravem.

Sed ide hie Heraclitus homine propter Oculu, Roculu pp mundu esse conditu asserebat: quod si pla-n Ius exponatur ad nostra materia. Ecqui d homo est conditus ut sit sacerdos Dei, aut filius Dei, nisi ut sit Deus uos dii estis,& filii uestri dii exercitus sunt& dedit his potestate filios Dei fieri, scriptura ipsa sic loquitur. Pupilla aut oeuli persectissimas rerum imagines etiasi minima, reddit in quatiuncunq; eas ita in Pr latis omni u rerum a Deo creatarum, diuinaeq; volun latis similitudo & imago esse debet, qua ε illustret, ducant atq; regat seu populit. 4 Traseamus ad oves, quaru , quae scetosae sint antiquo naturaliq; uocabulo haud absimili ab oculi nomectatura dicutur Schytis, & Phlysiis, Cimbrisq; Oyten, unde Mouiu nomen Latinis derivatu uidetur. itaq; harum exemplo demonstremus etiam Praelatorum officia. Naqueadmodum se gerit ouis in genere omni u animallu: Ita Praelati se habebunt haud dubi E in humano genere. Christus naque dicit de ipsis . Ecce ego mitto uos sicut oves in medio luporum. Rursus toties meae uocem meam audiunt. Et D. Petrus. Eratis, inquit aliquando sicut oves errantes, sed conuersae estis nune ad Pastorem , di Episcopum animaru

76쪽

' DE PRAELATI s

uestraru . Et Psalmista ait. Nos aute populus eiu , icoves pascuae eius. Rursus Esia. Cap. s 3. dicitur: Omnes nos quasi oves errauimus, unusqui', in uia sua declinauit,& dedisti nos tanqoues essemus: Et paulo post, aestimati sumua tanqua oues. Ipse uero Christus agnus & ouis in sacra scriptura nominatur. Sicut ouis ad occisione ducetur, & tanct agnus coram' i Odente se obmutescet, nec aperiet os ibu, & agnus Dei qui tollit peccata mudi, & cantabat omnes canticii agnuest igitur Christus agnus, est ovis, est aries, que pro delicto offerri Deus uoluit, unde iuxta Esd. in uereri testo praeceptu erat, ut pro delicto arietem olferrent. Increpatur Israel a Domino, φ no Obtul rut arieta holocaulli, & uictimis suis no glorifica- uelut ipsum. Sicut misIus est Christus, ita ipse misit suos discipulos,quos nuc Praelatus vocamus, sacerdotes: Prς lati igitur sint agni, sint oves, sintq; ari tes, qui pro Christo,&populi sui de sensione no sormident se offerre, martyrataq; pati: neque uero in diagia E serat quod nomen ouis uenerabile ipsis assigno. Etenim Fabius ille Maximus, qui solus re Romana corra Hanibale cunctati eo restituit, magno applaussu ex morum clementia,& q, illo nihil penitus esset placidiu ς, oviculae nomen sortitus est. Sed etiam abonibus quς coronatae praecedebant, o vates dicti sunt Im Deratores, atq; celebriore, sed minori dicto trium .pho laeti, insignesq; urbe rebus bene gestis intrabat, uocantur pecora. Ideo credo,q, pacis forma docentsu et naturae ducto, nullu est mitius, minusque noxium animal, d pecus. Vnde miror, cur Plinius stultissiam a uocet natura illius, consessus in, quod magna est

gloria pecori uel in placamelis deoru, uel in gratia uelleru, pax uel pacs, si ordine retrogrado legatur, exprimit uocesta p, quae nobis pecus significat, qua fi pecus pacisq; aiat dixerit aliquis. Est igitur praelator v. atq; sacerdotii illud officiu primu ac principale, ut pace seruet, pacis formas ocs modosq; doceant,

ct confirment. Vetum enim illud est Virgilii.

. Nulla i

77쪽

s p IRIT VALIBUS. Si

ista satur bello, pacem te posscimus omnes.

Et Christus ubique pacem imprecatur, inculcat de mandat. Et uulgo dici solet, Ubi pax, ibi Deus. D. Petrus, Paulus ac catholi et oes nihil solentus, maius q: scribunt suis discipulis, qua illud Gratia &Pax vobis. Sacerdotes itaq; , qui Dei ministri sunt: in primis aut Praelati, sancta festaq; colenda pace, &. . in populo suo tueantur,& ipsi erga oes seruent exc-pliiq; exhibeant,& hac in parte oues imitetur, uti pia Ecclesia Christi,quae pace floret, belloru uero improbitate, inclamentiaque scinditur,& laniatur, cohaereat. An notandu est etia, quod sparsae oves audito tonitru facillime abortitit: luctae simul nihil periculi senti ut, unde animal est ualde gregabile. Proinde Praelati haud dubie inter se cocordes esse debent, α tanqua uniti uinculo uno firmissimoque mutuae pacis. Si quide tunc nullu tonitru, nullus hostis, & ne portae quide inseri prς ualeb ut aduersus eos. Est aut Oi i niuriaru patientissima otiis, & ma suetudine sua quia luporu rapacit ali nequeat resistere, coetu suo se defendit, pastorisque ductu unius uel pluriu prout

Dumerus exigit, tutatur. unde res postulat, ut Pra

Iatus no tu sit ovis, sed et Pastor, quo & se, &gre. ge curae suae credi tu a lupis, atq; insidiis infestisque

aiatibns,ac morbis protegere possit. Sic Petro mada. tu est a Christo, ut oves tuas pasceret ,& ipse Chri- I'an. Iostus se bonii uocat pastore, ut qui ponat anima sua. Tpro ovibus suis. Mercenarius aut quia uidet lupu ue Zach. 13 mentem, fugit. De Christo sic Ezechiel ait, Pastor Mat. 1.

unus erit omnium eorum. Et Zacharias inquit, per 3 cute pastorem, Sc dispergentur oves, unde& Ioan Io. habetur, si et unum ouile,&unus pastor. Sc Pan l .PG. Ius ad Hebraeos scribens uocat illum magnum ouiu

pastore, & Petrus de illo. cu apparuerit Princeps Pallorii, accipietis imarcessibile gloris corona. Sic Chrjstus summus est pastor,& huius successor,& cui ipse claues tradidit Vicarius D. Petrus,& Sancta sedes

78쪽

DE PRAELATI I

dem diuina prouidentia pastorali plurimi constituatur pastores gregis domini. Vnde D. Paris Ephosiis se setipsit,&ipse dedit quosda quidem Apostolos,quosda aute prophetas, alios uero Euagelistas, alios aut pastores Sc doctores adesi summatione sanctorum, in opus ministeri j, in aedificationem corporis Christi, donee occurramus omnes in unitatem

fidei,& agnitioni, filii Dei. in Virum persectum, inmensuram aetatis plenitudinis Christi, ut iam non simus paruuli. Sunt autem Praelati Ecclesii Christi Pastores, qui simile se modo habere deben t erga fusi populum, sicut bonus pastor erga suas oues,lic naisque summi pastoris Christi clamantis , pasce oves meas . & oues sunt, & ovium pastores. Nunc quid in pastoribus de sydererur , exponendum est obiter. Primum est ut habeat uirgam & baculum. Ad haec duo respexit David, quum ait: Virga tua & baculus tuus ipsa me consolata sum, scimus autem quod Pastores uirgam habent, qua seriunt aberantes oues. Vnde leuitici legitur, Omnium decimarum bovis, ouis,& caprae, quae sub pastoris uirga traseunt, quicquid decimum uenerit, sanctificabitur Domino. Noeligetur nec bonum nec malum, nec altero commutabitur. Atqui Praelatis hete uirga a Deo etiam traditur. Vnde Gregorius in pastorali sic habet, Ab imperitis, inquit, quanta temeritate pastorale magisteriususpiciturὶ quum sit ars artium, regimen animarum hoc est: magisterium disciplinae, ut culpis diseretEnouerit parcere,& pi E resecare. virga autem est nota magisterii disciplinet: scriptu est cnim quod Deus dixit Moysi, Virgam quoque hanc sume in manum

tuam, in quam facturus es signa. Habuit & Aaron summus Pontifex Virgam. Dixit dominus ad Moysen. Die ad Aaron, tolle V irgam tuam, & extendet manum tuam super aquas Aegypti,& superfluuios eorum & riuos , dc paludes,& omnes lacos aquarii ut uertantur in sangui nem. Admirabilis est aute pretceteris uirgis haec naronis uirga, quae sicca floruit

79쪽

in medio aliarum Virgarum. Nam & Principes tribuit omniti Israel habebat Virgas, madatoq; Dei iubebatur p Moysen singulas tradere ipsi summo sacerdoti, quae positae sunt in tabernaculo testimonii paulo post ait scriptura. Refert virga Aaro In tabernacii tu testimonij, iu seruetur ibi in signu rebelliu filiorum Israel,& quiescant querelae eorum a me, ne moriantur. Nunc non est ignota causa, cur reges aurea uirga habent, quarto capite Ester legitur,quod Ester timuit uirgam regis, Deinde quod Rex Virgam au- Ieam, quam tenebat manu , ex tedit contra eam pro η

signo Clementiae: Propheta ait, Virga directionis kl ς - J- uirga Regis. Argentea uulgo praesertur Ecclesiasti P qc εcis uiisa, argumento puritatis. unde& candidet uestes assunt. Nam θnceri animi O meniis sola eandida purae Hine 1 ian sacrir lintea grata mri . Pret sertur autem uirga ea omnibus Ecclesiasticis, ut norint, meminerintque quod ipsi sub diiciplina altissimi,& sanctae Ecclesiae uiuunt, sicut ait propheta. Et disciplina tua correxit me usque in finem,& Psa. iet. disciplina tua ipsa me docebit. Deinde ut sciant etiaregere populum fidei ipsorum commissum. Qua de causa animaduertitur Romae, quod adhuc sacerdotes uirgam manu tenent albam, puram, quum confitentes audiunt. Et ea maxime qui dicti sunt Poeni tentiarii, in signum remissionis peccatorum, & He- mentiae utuntur. Neque hoe nouum aut mirum ui Indis. 6deti debet, tanquam tςmere fieret: legitur enim Iudii cum sexto, quod Angelus Domini tenebat uirgam in manu,& summitate eius tangebat carnes & aTymos panes,& ascendit ignis de Petra, & carnes, azymosque consumpsit. Est& ferrea uirga, quae Domitni est, & haec terribilis,de qua apud prophetam Dauid habemus, Ei reges eos in uirga serrea,& tanqua Pol. 2.uas figuli confringes eos. De hac D. Lucas vi deturi Apoc. 2. esse loquutus, eum ait Ille autem seruus qui cogER I 2.

80쪽

& non fecit secundum uoluntatem eius, uapulabit multis:qui autem non cognouit, & secit digna plagis, uapulabit paucis. Praeceptum est autem Prael tis ut populit pascant in uirga a Domino:sicut Mi chaeas Propheta ait: Pasice populum tuum in uirga tua, gregem haereditatis tuae habitantes solos in in i tu . Unicuique patrifamilias uiro Christiano uirga tradita est. Prouerbior v. II. dicitur,quod qui parcit virget, odit filium suum. Rursus Prouerbiorum. 22: Stultitia colligata est in corde pueri, Sc uirga discipli nae sugabit eam. Adeo late patet haec uirga pastoris. y Nunc deibaeulo addam. Latior enim expositio Ecclesiasticae disciplinae ad Canonicum ius pertinet Pastoralis autem baculus alio nomine pedum dicitur: de quo illud apud virgilium extat carnem. At tu sume pedum, quod me cum saeye rogaret.

2 sn tulit Antigones erat tum dignus amari. Formosum paribus nodις atque arare MenaIca.

Huic pedo innituntur, uel progredientes suum eorpus sustentant,&quasi pro pede utuntur, hoc pe

do lupos accedentes repellunt, maioraque animalia, gregi nocitura arcent,& uenenata occidunt, ut

serpentes, uiperas atque similia. Ad cuius simitudi-; nem Ecclesiastici quoque baculum tenere debent: erit namque haud alius hic quam is, quem gubernator nauis tenet, quo tanquam clauo nauem regit, M'

Scylla, Charybdi, Syrtibus, scopulis, maloque cum tu nauem deflectit & liberat, tutamque nauigatione praestat. Vnde haud sine maxima ratione praelati E clesiae clavigeri dicuntur. Sciant enim se assidere ga

bernaculo nauis Ecclesiasticet, eiusque baculum ipsorum manibus esse creditum , qui clauus uocatur Nam quod ad claues attinet, quarum respectu etiactauigeri dicuntur, alterius est considerationis. Si bene hunc clauum dirigant, piaesens est salus nauiculet Christi: sin autem malὰ, protinus mille incurrui pericula, metusque naufragii an te oculos uersatur.

Qua de caUsa gubernaror nauis,in qua Ionas uelle

SEARCH

MENU NAVIGATION