장음표시 사용
191쪽
Si minus offendit vitam vis horrida teli, ossibus ac nervis disclusis, inlus adacia; Αl tamen insequitur languor, terraeque Petitus Suavis, et in terra mentis qui gignitur aestus,
Interdumque quasi exsurgendi incerta Voluntas. Ergo corpoream naturam animi esse isecesse est;
Corporeis quoniam telis ictuque Iahorat. Is tibi nunc animus quali sit corpore, et unde Constiterit, pergam rationem reddere dictis. Principio esse aio persubtilem, atque minutis Perquam corporibus factum constare: id ita esse, Hinc, licet advortas animum, ut Pernoscere POMis.
Nil adeo fieri celeri ratione videtur, Uuam si mens fieri proponit, et inchoat ipsa.
ocius ergo animus, quam res se perciet ulla, Ante oculos quorum in promtu natura videtur. 186At, quod mobile tantopere est, constare rotundis Perquam seminibus dehet, perquamque minutis rNomine uti parvo possint impulsa moveri. Namque movetur aqua, et tantillo momine flutat,
Quippe Volubilibus parvisque creata figuris.
At contra mellis constantior est natura,
Et pigri Iauces magis, et cunctantior actus Haeret enim inter se magis omnis materiaICopia; nimirum quia non tam laevibus exsint Corporibus, neque tam subiit ibus atque rotundis. Namque Papaveris, aura Potest Suspen- Ιevisque Cogere, ut ab summo tibi dissiuat altus acervus; At contra Iapidum coniectum, spicarumque Nenu potest: igitur parvissima eo ora Pro quam Et laevissima sunt, ita mobilitate seruntur. At contra, quaecunque magis eum Pondere magno
192쪽
Asperaque Inveniuntur, eo stabilita magis sunt. Nunc igitur, qqoniam est animi natura reperta Μobilis egregie, perquam constare necesse est Corporibus parvis, et laevibus, atque rotundis. Quae tibi cognita res in multis, o bone, rebus Utilis invenietur, et opportuna cluebit. Haeo quoque res etiam naturam dedicat eius, Quam tenui constet textura; quamque loco Se Contineat parvo, si possit conoomerari: Quod, simul atque hominem 1eti secura quies est Indepta, atque animi natura animaeque recessit, Nil ibi libatum de toto corpore Cernas Ad speciem, nil ad pondust mors omnia Praestat,
Vitalem praeter sensum, calidumque Vaporem. Ergo animam totam perparvis esse neceme est SeminibR , Dexam per venas, Viscera, nervos: II 8 Quatenus, omnis ubi e toto iam corpore cessit, Extima membrorum circumcaesura tamen Se
InooIumem praestat, nec defit ponderis hilum: Quod genus est, Bacchi quom nos evanuit, aut quom Spiritus unguenti suavis diTugit in auras;
Aut aliquo quom iam succus de corpore cessit: Nil oculis lamen esse minor res ipsa Videtur Propterea, neque detractum de Pondere quidquam rNimirum, quia multa minutaque Semina succos ieiunt, et odorem in toto corpore rerum. Quare eliam atque etiam mentis naturam animaeque
Scire licet perquam pauxillis esse creatam Seminibus; quoniam sugiens nil ponderis aufert. Nec tamen haec simplex nobis natura putanda est: Tenuis enim quaedam moribundin deserit aura
193쪽
Nixta vapore; vapor porro trahit aera secum; Nec calor est quisquam, quoi non si mixtus et acri Bara quod eius enim constat natura, necesse est Aeris inter eum primordia muIta moveri. Iam triplex animi est igitur natura reperia. Nec tamen haec sat sunt ad sensum cuncta creandum; Nil horum quoniam recipit mens posse Creare Semiseros motus, quaedam qui mente volutant. Quarta quoque his igitur quaedam natura necesse est Attribuatur: ea est omnino nominis expers:
Qua neque mobilius quidquam, neque tenuius, exstat, Nec magis est parvis et Iaevthus ex elementis; Sensiferos motus quae didit prima per artus. Prima cietur enim, parvis persecta figuris; Inde calor motus, et Venti caeca Potestas, Accipit; inde aer; inde om nia mobilitantur risConcutitur sanguis, tum Viscera Persentiscunt omnia; postremis datur ossibus, atque medullis, Sive voluptas est, sive est contrarius ardor. Nec temere huc dolor usque potest Penetrare,
Permanare malum, quin omnia Perturbentur: Usque adeo ut vitae desit locus, atque animai Diffugiant partes per caulas Corporis omneis.
Sed plerumque sit, in summo quasi corpore, sinis
Molibus: hanc ob rem vitam retinere Valemus. Nunc, ea quo pacto inter sese mixta, quibusque Comia modis vigeant, rationem reddere aventem
Abstrahit invitum patrii sermonis egestas: Sed tamen, ut potero summatim attingere, tangam. Inter enim cursant primordia, principiorum Moiibus inter se, nihil ut secernier unum Disit iroo by Coos e
194쪽
Est odor, et quidam calor, et sapor: et tamen ex his Omnibus est unum Persectum corporis Rugm n. Sic calor atque aer et Venti caeca potestas Mixta creant unam naturam, et mobilis illa
Vis, initum motus ab se quae dividit ollis;
Sensiser unde oritur primum Per viscera motus. Nam penitus prorsum 1atet liaec natura, subestque: Nec magis hac infra quidquam est in corpore nostro; Atque anima est animae proporro lotius ipsa: Quod genus in nostris membris et corpore toto Μixta latens animi vis est animaeque PotestaS Corporibus quia de parvis paucisque creata est.
Sic tibi nominis haec expers vis, saeta minutis 28o Corporibus, Ialet; alque animae quasi totius ipsa
Proporro est anima, Et dominatur corpure toto. Consimili ratione necesse est, ventus et sterm calor inter se vigeant commixta Per arius;
Atque aliis aliud subsit magis, emineatque; Ut quiddam fieri videatur ab omnibus unum:
Ne calor, ac Venius Seorsum, seorsumque Potestas
Aeris, interimant sensum, diductaque solvant. Est etiam calor ille animo, quem sumit in ira, Quom servescii, ei ex oculis micat acrius ardor. Est et frigida muIia, comes formidinis, aura; Quae ciet horrorem membris, et concitat artus,
Est etiam quoque pacati status aeris ille, Pectore tranquillo si qui voltuque sereno. Sed calidi plus est illis, quibus acria corda, Iracundaque mens lacile effervescit in ira:
195쪽
Quo genere in primis vla est violenta leonum; Pectora qui fremitu rumpunt plerumque gementes, Nec capere irarum fluctus in Pectore possunt. At ventosa magis cervorum frigida mens est, Et gelidas citius per viscera concisat auras; Quae tremulum iaciunt membris exsilatere motum. At natura boum placido magis aere Vivit, Nec minus irai fax nunquam subdita percit Fumida, sussundens caecae calignis umbram;
Nec geIidis torpet telis perfixa pavoris:
Inter utrasque sila est, cervos Saevosque Ieones.
Sic Itomitium genus est: quamvis doctrina Politos Constituat pariter quosdam, tamen illa relinquit Naturae quoiusque animae vestigia prima e Nec radicitus evelli mala posse putandum est, 3NQuin proclivius hic iras decurrat ad aereis; Ille melia citius paullo tentetur; at illo Tertius accipiat quaedam clementius aequo e Inque aliis rebus mullis disserre necesse est
Naturas hominum varias, moreSque Sequa eis: Quorum ego nunc nequeo Caecas exponere Cau Sas,
Nec reperire figurarum tot nomina, quot sunt Principiis, unde haec oritur Variantia rerum. Illud in his rebus videor firmare poteSSE, Usque adeo naturarum vestigia linqui ParVoIa, quae nequeat ratio depellere dieiis: Ut nihil impediat dignam Dis degere vitam. Haec igitur natura tenetur corpore ab Omni; Ipsaque corporis est custos, et causa salutis; Nam communibus inter se radicibus haerent, Nec sine pernicie divelli posse videntur.
Quod genus, e turis glebis evellere odorem
196쪽
Haud facile est, quin intereat natura quoque Dius. Sic animi atque animae naturam corpore toto Extrahere haud sacile est, quin omnia dissolvantur:
Implexis ita principiis ab origine prima
Inter se sunt consorii praedita vita: Nec sibi quaeque, sine alterius vi, Posse videtur
Corporis atque animi, seorsum Sentire Potestas: Sed communibus inter eos conflatur utrinque Motihus, accensus nobis per Viscera, SeuSus. Praeterea, Corpus Per Se nec gignitur unquam, NeC crescit, neque post mortem durare Videtur.
Non enim, ut humor aquae, dimittit saepe vaporem, sevi datus est, neque ea causa convellitur ipse, Sed manet incolumis: non, inquam, sic animai Discidium possunt artus perserre relicti; 343 Sed penitus pereunt convolsi, conque Putrescunt. Ex ineunte aeVo sic corporis atque animai Mutua vitricis discunt contagia motus, Μalernis etiam membris, alvoque reposto; Discidium ut nequeat fieri sine peste maloque: Ut videas, quoniam coniuncta est causa Salutis,
Coniunctam quoque naturam Consistere eorum.
Quod superest, Si quis corpus sentire resulat, Atque aes mam credit, Permixtum corpore toto, Suscipere hunc motum, quem sensum nominitamus; vel manifestas res contra verasquct repugnat. Muid sit enim corpus sontire quis asseret unquam,
Si non ipsa palam quod res dedit ac docuit nos pAt, dimissa anima, Corpus caret undique senSu: Perdit enim, quod non proprium fuit eius in aevo; Μuliaque praeterea Perdit, quom expellitur aeVO. Dicere porro, oculos nullam rem cernere POSSU,
197쪽
laclari causa, quam quod res ipsa probetur: Extorres Idem patria, Iongeque sugati Conspectu ex hominum, foedati crimine turpi, omnibus aerumnis assecli denique, Vivunt;
Et quocunque tamen miseri venere, Parentant,
Et nigras mactant pecudes, et Μanibu' clivis Inserias mittunt; multoque in rebus acerbis Acrius advortunt animos ad religionem. Quo magis in dubiis hominem spectare periclis
Convenit, advorsisque in rebus noscere, quid sit. Nam Verae Voces tum demum pectore ab imo Eliciuntur; ει eripitur Persona, manet res. Denique avarities, et honorum caeca cupido, Quae miseros homines cogunt transcend ere sineis Iuris, et interdum, socios scelerum atque ministros, Nocteis atque dies niti praestante labore 62 Ad summas emergere opes: haec volnera vitae Non minumam partem moriis sormidine aluntur. rpis enim ferme contemtus, et acris egestas,
Semota ab dulci vita stabilique, videntur, Et quasi iam leti portas cunctarier ante. Unde homines, dum se, falso terrore coacti, Effugisse volunt longe, longeque remOMe, Sanguine civili rem consant, divitiasque Conduplicant avidi, caedem caede accumulantes: Crudeles gaudent in tristi lanere fratris: Et consanguineum mensas odere, timentque. Consimili ratione, ab eodem saepe timore Macerat invidia: ante oculos illum esse potentem, Illum adspectari, claro qui incedit honore; Ipsi se in tenebris volvi coenoque queruntur. Intereunt parsim statuarum et nominis ergo;
198쪽
Et saepe usque adeo, mortis formidine, visae Percipit humanos odium lucisque videndae, Ut sibi consciscant maerenti pectore letum ;obliti sontem curarum, hunc esse timorem. Hunc, Vexare pudorem; hunc vincuIa amicitiai Rumpere; et, in summa, Pietatem. evortere fundo. Nam iam saepe homines patriam, carosque parenteis Procliderunt, vitare Acherusia templa petentes. Nam veluti pueri trepidant, atque omnia caecis In tenebris metuunt; sic nos in luce limemus Interdum, nihilo quae sunt metuenda magis, quam Quae pueri in tenebris pavitant, finguntque sutura. 'Hunc igitur terrorem animi, tenebrasque, ne CSSerat Non radii solis, neque lucida tela diei Discutiant, sed naturae species, ratioque. Primum, animum dico, mentem quem Saepe
In quo consilium vitae regimenque Iocatum est, rise hominis partem nihilo minus, ac manus, et Pra, Atque oculi, partes animantis totius exstant. Quamvis multa quidem sapientum turba putarunt, Sensum animi certa non esse in parte locatum; Vecum habitum quendam vites m corporis esSe, Anainias Graii quam dicunt; qui laciat nos ViVere cum sensu, nulla quom in Parte siet mens: Ut hona saepe valetudo quom dicitur esse Comoris, et non est tamen haec pars ulla valentis; Sic animi sensum non certa Parte neponunt: Magnopere in quo mi divorsi errare Videntur. Saepe itaque in Promtu corpus, quod eernitur, aegrit; Quom tamen ex alia laetamur parte latenti: .
Et retro fit, uti contra sit saepe vicissim,
199쪽
Quom miser ex animo laetatur corpore lotor Non alio pacto, quam si, pes quom dolet aegri, In nullo caput interea sit sorte dolore. Praeterea molli quom somno dedita membra, usumque iacet siue sensu corpus onuSlum Est aliud tamen in nobis, quod tempore in illo Multimodis agitatur, ei omnias accipit in se Laetitiae motus, ac curas cordis inaneis. Nunc animam quoque ut in memhris cognoscere Possis rise, neque harmoniam corpus retinere solere; Principio, sit, uti, detracto corpore muIto, Saepe iamen nobis in membris vita moretur; Atque eadem rursum, quom corpora Pauca caloris Diffugere, sorasque per os est edituS aer, Deserit extemplo venas, atque ossa relinquit; Noscere ut hinc possis, non aequas omnia parseis Corpora habere, neque ex aequo suIcire salutem: Sed magis haec, venti quae sunt calidique vaporis Semina, curare in membris ut vita moretur. Est igitur calor ac ventus vitalis in ipso Corpore, qui nobis moribundos deserit artus. Quapropter, quoniam est animi natura reperta, Atque animae, quasi pars hominis; redde harmoniai Nomen, ad organicos saltu delatum Heliconis; Sive aliunde ipsi porro traxere, ei in illam Transtulerunt, proprio quae tum res nomine egebat;
Quidquid id est, habeant; tu cetera percipe dicta.
Nunc animum atque animam dico coniuncta teneri Inter se, atque unam naturam conficere ex se; Sed caput esse quasi, et dominari in corpore toto, Consilium, quod nos animum, meniemque vocamuS: Diuitigod by Cooste
200쪽
LIBER III. V. 241. Idque situm media regione in pectoris haeret. Hic exsultat enim pavor ac metus; haec loca circum
Laelitiae mulcent: hic ergo mens animusque est. Cetera pars animae, Per totum dissila corpus, Paret, ei ad numen meulis momenque movetur:
Idque sibi solum per se sapit, et sibi gaudet,
Quom neque res animam, neque corpus, commovet
Et quasi quom caput, aut Mulus, tentante dolore, Laelitur in nobis, non omni concruciamur Corpore: sic animus nonnunquam laeditur ipse, Laetitiaque viget, quom cetera Pars animai Per membra atque artus nulla novitate cietur. Verum, ubi vehementi magis es. Commota metu mens, Consentire animam totam per membra videmus: Sudoresque ita, Palloremque exsistere toto a 55 Corpore, et infringi linguam, vocemque aboriri, Caligare oculos, sonere aureis, Succidere artus. Denique concidere ex animi terrore videmus Saepe homines: sacile ut quivis hinc noscere possit, Esse animam cum animo coniunctam; quae, quom
Percussa est, exin corpus Propellit, et icit. Haec eadem ratio naturam animi atque animaICorpoream docet esse: ubi enim propollere membra, Conripere ex somno corpus, mutareque Voltum, Atque hominem totum rDgere ac Vorsare videtur: Quorum nil fieri sine tactu posse videmus; Nec tactum porro sine corpore; nonne latendum est, Corporea natura animum constare, animamque pPraeterea pariter fungi cum corpore, et una Consentire animum notas in corpore ceruis.