De rerum natura, libri sex ad optimas editiones collati praemittitur notitia literaria ..

발행: 1808년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

83 DE RERUM NATURA V. 17 I.

Si minus offendit vitam vis horrida teli, ossibus ac nervis disclusis, inlus adacta; At tamen insequitur Ianguor, ierraeque petitus Suavis, et in terra mentis qui gignitur aestus, Interdumque quasi exsurgendi incerta voluntas.

Ergo Corpoream naturam animi esse necesse est;

Corporcis quoniam telis ictuque Iahorat. Is tibi nunc animus quali sit corpore, et unde Constiterii, pergam rationem reddere dictis. Principio esse aio persubtilem, atque minutis Perquam corporibus factum constarer id ita esse, Hinc, licei advortas animum, ut pernoscere POSSA.

Nil adeo fieri celeri ratione videtur, Quam si mens fieri proponit, et inchoat ipsa.

ocius ergo animus, quam res se perciet ulla, Ante oculos quorum iri promtu natura videtur. I 86At, quod mobile tantopere est, constare rotundis Perquam seminibus dehet, perquamque minutis et Nomine uti parvo possint impulsa moveri. Namque movetur aqua, et taui illo momine flutat,

Quippe volubilibus parvisque creata figuris.

At contra messis constantior est natura,

Et pigri laticos magis, et cunctantior actuscHaeret enim inter se magis omnis materiaICopia; nimirum quia non tam Iaevibus exstat Corporibus, neque tam subtilibus atque rotundis. Namque Papaveris, aura potest suspensa levisque Cogere, ut ab summo tibi dissuat altus acervus; At contra lapidum coniectum, spicarumque Nenu potest: igitur parvissima eo Ora pro quam Et laevissima sunt, ita mobilitate seruntur. At contra, quaecunque magis cum Pondere magno Diuitiam by Cooste

222쪽

Asperaque inveniuntur, eo stabilita magis sunt. Nunc igitur, quoniarn est animi natura reperta Mobilis egregie, perquam comtare nee Me est Corporibus parvis, et laeVibus, atque rotundias. Ωuae libi cognita res in multis, O bone, rebuSUtilis invenietur, et opportuna cluehit. Haec quoque res etiam naturam dedicat eius, Quam tenui constet textura; quamque loco se Contineat parvo, si possit conglomerari: Quod, simul atque hominem 1eti secura quies est Indepta, atque animi natura animaeque recessit, Nil ibi libatum de toto corpore Cernas Ad speciem, nil ad pondus: mors omnia praestat,

Vitalem praeter sensum, calidumque VaPorem. Ergo animam totam perparvis esse necesse mi Seminibus, nexam per venas, Vis era, nervos: II 8 Quatenus, omnis ubi e toto iam corpore cesSit, Extima membrorum circumcaesura tamen Se

Incolumem praestat, nec defit ponderis hilum: Quod genus est, Bacchi quom nos evanuit, aut quom Spiritus unguenti suavis diffugit in auras;

Aut aliquo quom iam succus de corpore cessit: Nil oeulis lamen esse minor res ipsa videtur Propterea, neque detractum de Pondere quidquam:

Nimirum, quia multa minutaque semina succos mesunt, et odorem in toto corpore TCrum. Quare etiam atque etiam mentis naturam animaeque

Scire licet perquam pauxillis esse creatam Seminibus; quoniam sugiens nil ponderis aufert.

NeC tamen haec simplex notiis natura putanda est; Tenuis enim quaedam moribundin deserit aura Diuitiam by Cooste

223쪽

so DE RERUM NATUR A v. 234.

Nixta vapore; vapor Porro trahit aera secum; Nec calor est quisquam, quoi non ut mixtus et acri Bara quod eius enim constat natura, necesse est Aeris inter eum primordia muIta moveri. Iam triplex animi est igitur natura reperia. Nec tamen haec sat sunt ad sensum cuncta creandum; Nil horum quoniam recipit mens P se creare Semiseros motus, quaedam qui mente volutant. Quarta quoque his igitur quaedam natura necesse est Attribuatur: ea est omnino nominis expers rQua neque mobilius quidquam, neque tenuius, e Stat, Nec magis est parvis et laevibus ex elementis; Sensiferos motus quae didit prima Per artus. Prima cietur enim, parvis persecta figuris; Inde calor motus, et venti Caeca Potest , Accipit; inde aer; inde omnia mobilitanturr 249 Concutitur sanguis, tum viscera Persentiscunt omnia; postremis datur ossibus, atque medullis, Sive voluptas est, sive est contrarius ardor. Nec temere huc dolor usque potest penetrare, neque a re Permanare maIum, quin omnia Perturbentur: Usque adeo ut vitae desit locus, atque animai Diffugiant partes per caulas corporis omneis.

Sed plerumque sit, in summo quasi corpore, sinis

Molibus: hanc ob rem ullam retinere valemus. Nunc, ea quo pacto inier SCSe mixta, quibusquct mia modis vigeant, rationem reddere aventein Abstrahit invitum patrii sermonis egestas: Sed tamen, ut potero summatim attingere, tangam. Inter enim cursant primordia, principiorum Molibus inter se, nihil ut secernier unum Diuiti eo by GOo, le

224쪽

LIBER III. V. 265. Possit; nec spatio fieri divisa polesias;

Sed quasi multae vis unius corporis exstant. Quod genus, in quo vis animantum Visere volgo, Est odor, et quidam calor, et sapor: et tamen ex his Omnibus est unum Persectum corporis augmen. Sic calor atque aer et venti caeca potestas Altata creant unam naturam, et mobilis illa

Vis, initum motus ab se quae dividit ollis;

Sensifer unde oritur primum per viscera motus. Nam penitus prorsum latet haec natura, subestque:

Nec magis hac infra quidquam est in corpore nostro; Atque anima est animae proporro totius ipsa: Quod genus in nostris membris et corpore toto Mixta latens animi vis est animaeque poteSt ἐCorporibus quia de parvis paucisque creata est. Sic tibi nominis haec expers vis, lacta minutis 28o Corporibus, Ialet; atque animae quasi totius ipsa

Proporro est anima, et dominatur corpore toto. Consimili ratione necesse est, ventus et aer Et calor inter se vigeant commixta per artus;

Atque aliis aliud subsit magis, emineatque; Ut quiddam fieri videatur ab omnibus unum:

Ne calor, ac Ventus Seorsum, seorsumque Potestas

Aeris, interimant sensum, diductaque solvant. Est etiam calor ille animo, quem sumit in ira, QDom servescit, et ex oculis micat acrius ardor. Esa et frigida mulia, comes formidinis, aura; seMae ciet horrorem membris, et concitat artus.

Est etiam quoque pacati status aeris ille, Pectore tranquillo fit qui voltuque sereno. Seri calidi plus est illis, quibus acria corda, Iracundaque mens lacile effervescit in ira:

225쪽

s, DE RERUM NATURA V. I97.

Quo genere in primis vis est violenta leonum; Pectora qui fremitu rumpunt plerumque gementes, Nec capere irarum fluctus in Pectore possunt. At ventosa magis cervorum frigida mens est, Et gelidas citius per viscera containt auras; Quae tremulum laciunt membris exsistere motum. At natura boum placido magis aere vivit, Nec minus irai fax nunquam subdita percit Fumida, suffundens caecae calignis umbram;

Nec gelidis torpet telis perfixa pavoris:

Inter utrasque sita est, cervos saevosque leones.

Sic Ilominum genus est: quamvis doctrina Ρolilos Constituat pariter quosdam, tamen illa relinquit Naturae quoiusque animae vestigia prima rNec radicitus evelli mala posse putandum est, ArrQuin proclivius hic iras decurrat ad acreis; Ille metu citius paullo lenietur; at ilicTertius accipiat quaedam clementius aequo :Inque aliis rebus multis dimerre necesse est

Naturas hominum Varias, moresque sequaceis: Quorum ego nunc nequeo caecas eXPonere CaUSas,

Nec reperire figurarum tot nomina, quot sunt Principiis, unde haec oritur Variantia rerum. Illud in his rebus videor firmare poteMe, Usque adeo naturarum vestigia linqui ParvoIa, quae nequeat ratio depelIere dictis: Ut nihil impediat dignam Dis degere vitam. Haec igitur natura tenetur corpore ab Omni; Ipsaque corporis est custos, et causa salutis; Nam communibus inter se radicibus haerent, Nec sine pernicie divelit posse videntur.

Quod genus, e turis glebis evellere odorem

226쪽

Haud facile est, quin intereat natura quoque eius. Sic animi atque animae naturam corpore toto Extrahere haud sacile est, quin omnia dissolvantur:

Implexis ita principiis ab origine prima

Inter se sunt consorii praedita vitar Nec sibi quaeque, sine alterius vi, posse Videtur

Corporis atque animi, seorsum sentire Potestas: Sed communibus inter eos constatur utrinque Motihus, accensus nobiS Per Vis era, SENSUS. Praeterea, corpus Per se neC gignitur unquam, Nec crescit, neque Post moriem durare videtur.

Non enim, ut humor aquae, dimittit saepe Vaporem, Qui datus est, neque ea causa convellitur ipso, Sed manet incolumis: non, inquam, sic animai Discidium possunt artus perserre relicti; 343 Sed penitus pereunt convolsi, conque PutreScunt. Ex ineunte aevo sic corporis atque animai Μυ tua vitricis discunt contagia motus, Μalernis etiam membris, alvoque reposiO; Discidium ut nequeat scri sine peste maloque: Ut videas, quoniam coniuncta est causa Salutis,

Coniunctam quoque naturam consistere eorum.

Quod superest, si quis corpus sentire resutal, Atque animam credit, PermiXtam corpore toto, Suscipere hunc molum, quem Scusum uominitamus Vel manifestas res contra verasquct rePugnat. Quiri sit enim corpus sentire quis asseret unquam,

Si non ipsa palam quod res dedit ac docuit nos pΑt, dimissa anima, corpus caret undique sensu: Perdit enim, quod non proprium fuit eius in aevo;

Μultaque praeterea perdit, quom eXPellitur a VO. Dicere porro, Oculos nullam rem Cernere POSSE, Diuitiam by Cooste

227쪽

DE RERUM NATURA

V. 47.

Iactari causa, quam quod res ipsa probetur: Extorres Idem Patria, Iongeque fugati Conspectu ex hominum, foedati crimine turpi, Omnibus aerumnis assecti denique, vivunt;

Et quocunque lamen miseri venere, Parentant, Et nigras mactant pecudes, et Manthu' divis Inserias mittunt; multoque in rebus acerbis Acrius advortunt animos ad religionem.

Quo magis in dubiis hominem spectare periclis

Convenit, advorsisque in rebus noscere, quid sit. Nam Verae voces tum demum pectore ab imo Eliciuntur; et eripitur Persona, manet res. Dcnique avarities, et honorum caeca cupido, Quae miseros homines cogunt transcendere fineis Iuris, et interdum, socios scelerum atque ministrOS,

Nocleis atque dies niti praestante Iahore 62

Ad summas emergere opes: haec volnera vitae Non minumam partem mortis sormidine aluntur. Turpis enim serme contemtus, et acris egestas,

Semota ab dulci vita stabilique, videntur, Et quasi iam leti portas cunctarier ante. Unde homines, dum se, salso terrore coacti, Effugisse volunt longe, longeque remove, Sanguine civili rem consant, divitiasque

Conduplicant avidi, caedem caede accumulantes: Crudeles gaudent in tristi lanere fratris: Et consanguinesim mensas odere, timentque. Consimili ratione, ab eodem saepe timore Macerat invidia: ante oculos illum esse potentem, 'Illum adspectari, claro qui incedit honore; Ipsi se in tenebris VoIvi coenoque queruntur. latercunt parsim statuarum et nominis ergo; Diuitipso by Coos ef

228쪽

Et saepe usque adeo, mortis formidine, visae Percipit humanos odium lucisque videndae, Ut sibi consciscant maerenti pectore letum; obliti sontem curarum, hunc esse timorem; Hunc, vexare pudorem; hunc vincula amicitiai Rumpere; et, in summa, Pietatem. evortere fundo. Νam iam saepe homines patriam, carosque parenteis Procliderunt, vitare Acherusia templa Petentes. Nam veIuti pueri trepidant, atque omnia caecis In tenebris metuunt; sic nos in luce limemus Interdum, nihilo quae sunt metuenda magis, quam

Quae pueri in tenebris pavitant, finguntque sutura.

Hunc igitur terrorem animi, tenebrasque, ne esSe CSi

Non radii solis, neque lucida tela diei

Discutiant, sed naturae Species, ratioque. Primum, animum dico, mentem quem saePe VOCamus, ΜIn quo consilium vitae regimenque locatum est, Esse hominis partem nihilo minus, ac manuS, ei Pes, Atque oculi, paries animantis totius exstant. Quamvis multa quidem sapientum turba putarunt, Sensum animi certa non esse in parte Iocatum; Verum habitum quendam vitalem cor riS ESSE, 'Αρμωνιαν Graii quam dicunt; qui laciat nos Vivere cum sensu, nulla quom in Parte siet mens: Ut Dona saepe valetudo quom dicitur esse Comoris, et non est tamen haec pars ulla valentis; Sic animi sensum non certa parte neponunt: Magnopere in quo mi divoria errare videntur. Saepe itaque in promtu corpus, quod cernitur, aegrit; Quom tamen ex alia laetamur parte latenti: . '. Et retro fit, uti contra sit saepe Vicissim, Diuitiam by Coosl

229쪽

16 DE RERUM NATUR A v. 1 9.

Ulla: geri debent nimirum et confieri res. Nunc, et seminibus si tanta est evia, quantam

Enumerare aetas animantum non queat omnis; Visque eadem, et natura, manet, qua semina rerum

Coniicere in loca quaeque queat, simul ratione

Atque huo sunt coniecta: necesso est, Confiteare, Esse alios aliis terrarum in Partibus orbeis, Et varias hominum genteis, et secta serarum. Huc accedit, uti in summa res nu1la sit una, Unica quae gignatur, et unica solaque crescat; Quin alicuius siet seoli, Permultaque eodem

Sint genere: in primis animalibus indice mente

Invenies sic montivagum genus esse ferarum. Sic hominum geminam proIem, sic denique mulas Squamigerum pecudes, et corpora cuneta Vesantum. apropter coelum simili ratione fatendum est, IM Terramque, eh solem, lunam, mare, cetera, quae

sunt,

Non esse unica, sed numero magis innumerali; Quandoquidem vitae depactus terminus alte Tam manet haec, et tam nativo corpore constanti Quam genus omne, quod his generatim rebus abundat. Quae bene cognIta si teneas, natura videtur Libera continuo, dominis privata superbis, Ipsa Sua per se sponte omnia Dis agere expera. Nam, Pro sancta Delim tranquilla pectora pace, Quae placidum degunt aevom, munumque Serenum tuuis regere immensi summam, quis habere profundi Indu manu validas potis est moderanter habenas p is pariter melos omnela convortere, et omnela

laudius aetheriis terras suffrθ seraceis;

230쪽

LIBER IL V. 1Ο99. in I Omnibus inve laeis esse omni tempore Praesto, Nubihus ut tenebras laciat, coelique serena Concutiat sonitu P tum sulmina mittat, et aeneis Ipse suas disturbet; et in deserta recedens Saeviat, exercens telum, quod saepe nocenteis Praeterit, exanimatque indignos inque merenteis pΜultaque, post mundi tempus genitale, diemque

Primigenum maris, et terrae, soIlaque, coortum, Addita corpora sunt extrinsecus, addita circum Semina, quae magnum iaculando contulit omne e Unde mare, et terrae possent augescere; et unde Adpareret spatium coeli domus, altaque tecta Tolleret a terris procul; et Consurgeret abr. Nam, sua quoique, locis ex omnibus, omnia plagis Corpora distribuuntur, et ad sua secta recedunt:

Humor ad humorem, terreno comore terra, IIIo

Crescit; et ignem ignes Procudunt, aetheraque

aether: Denique ad extremum crescundi perfiea finem Omnia perduxit rerum natura creatrix:

Ut fit, ubi nihilo iam plus est, quod datur infra

Vitaleis venas, quam quod fluit, atque recedit. Omnibus his aetas debet consistin rebus:

Hic natura suis refrenat viribus auctum. Nam, quaecunque vides hilaro grandeseere ι adauctu,

Paullatimque gradus aetatis scandere adultae, Plura sibi adsumunt, quam de se corpora mittunt; Dum facile in venas citius omnis inditur, et dum Non ita sunt Iate dispersa, ut multa remittant, Et pIus dispendi faciant, quam vescitur aetas. Nam certe fluere, ac decedere corpora rebus Diuitiam by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION