Johann Oldendorpij iur. consult. Tractatus de privata reconciliatione et de iure æquitate

211쪽

temperandum fit, quum sciandi eum iuxta' legem imperarae Nam ipsum ius honorarium, viva vox est iuris ciuilis scripti, inquit Martianus,st δε usiti. sim . loquens dea

re Praetoris Rom. Magistratus.

Tertiaranaestio. Vtrum scripto iure 'naequitate iussicandum fies Respondeo imsulsam esse han propositionem: Quia neque scripto iure, neglecta aequitate: neque

bono aequo ad se raptum ius non exacto , iudicari aut responderi oportet. Quid ergo Vtrunque simul coniiungendum est. Nam aequitas exseripto iure constat. siis quidem leges propterea sunt literis comis mendatae, ne quis pro suoarbitratu ab eis di. scederet. Quamobrem Athenienses . qui certas habebat intra mediocritatem descriptas legum formulas, ad quas edit gerent alis quitatem incidentium negociorum, praes tendi sunt Lacedaemoniis, qui committebant omnia non scriptis moribus, qui Misse numero gliscentibus, perniciose iam oridum errabamia

Sed dixerit aliquis: Qgumleges scriptae

212쪽

tas Nam non videtur posse aliquid incidere, quod per tanta seculorum in teruallanon semel euenerit. Si euenit haud dubie redactum estitibus scriptum per Iureconsultos&Imperatores, adhibita semper aequitatis centra. Igitur nihiI videtur opus alia aequutatis disputatione praesertim quod Iustinianus dieit, gloriaturque omnem se Vetumnalem deperdstam reparasse,Nouesi 'a t. Prasiae in princi Consitam. Ad hunc modum ignaui homines osten duni se non intelligere vim potestatem aequitatis. Nam verum quidem est, quod scripssiae leges hisotiere, Dat casum aliquem diffiniunt, sint summa aequitatedescriptae sed secundum circumstantia tum perpensas. Non consequitur autem semper lex in illo tum facto fuit iusta Ergo nune in hooest

iusta nisi per omnia sit simile Multo minus 'sequitur: Casus uis asescinuit riteumsta

eadem empora, eosdem murenisu nec eisdem ins-ι

213쪽

A, DE. IvRE ET

militudinis aliquid habeant: non tamen in speeiem ijsdem circumstantiis eueniunt. iij sunt mores, alite rerum omnium cotiditioncs atque fuerunt olim In quibus omnibus retinere oporteta quitatis usum diligenter. e. vlt de tramactio.e.I. derer permutatviris. Et pulchre σε - 4s insina capit. Disto ina.

otest aequitas,tum in scholis, tum in sc rod plici modo e ueri Aliero, vidia

eris humanorum'egociorum: .liquando easus eueniat, uipe omnia sit similis, nee . habeat ullasAmrensis circumstantias,quae mutatione'auris illisserent ut tunc secun

214쪽

censura dudum sit adhibita Eam ob rem inexplieandis legibus, quae factum dissiniunt, semper rationem dubitandii sie enim voeant &deeidendi ostendere debemus nedum ponere simpliciter casum . ut vulgo fatiunt. Hoc est, Oportet primum regulam summi iuris, nam aut plures indicare, quarum ductu diuersam videretur dicendum. Deinde demonstranda est aequitas ex qualitatibus facti, quae talem diffinitionem postulauerint. Sic enim totum apparebit legis- Iatoris consilium , quod Celsus vim potestatem legis appellat, in scire leges.ssiatogib. Hanc scriptam aequitatem recte dixe

Altero modo exercetur aequitas in his A. cti speciebus, quae nune eueniunt, nec hainbent pretiudicium inaegibus scriptis ex omni parte respondens ivst nos se 'dum circuminstantias e riti afplicatis axiomatibus sumis mi iuris sudieemus quid diffisiti oporteat Enimuero hic proprie si est aequitatis omnium maxime hecessarius Reipublieae. Quam Ohrem merito non scriptam voeare pullumus non quailiceat une scripti iuris lobseruatione illam aestimare , ut supra o

sti aimus sed quod ali quanto longius

seriistis thesibus recedit sieutius eicite aiu-

- re

215쪽

In summa, si aequitatem consideremus habitu, teneraliter , omnis aequitas censebitur scripta, nec distat , iure scripto rquod rqpterea alteris mandatum est , ut commode possit deseruire negociis hominum. Sin autem actu & specialiter perpendamus aequitatem Leerte nulla est scripta. Nam da easibus hodie incidentibus, nulli sedes potuit diffinitio specialis antequam

euenirent .

IN politi eiulii, per quam'MDeternar uortet humanam societatem, intit graὸiis quidam honestatis obseruandi, quo si coh-iiundas inaestimanda aequitate, icies mi

216쪽

nmm o atque optimo iure. Iummam absuria dissimamque iniuriam. etiamsi philautia quadam existimes te acu tetigisse rem, &omnes expendisse circumstantias. I. Apud omnes ab origine, undi gentes, primum aequitatis ordinem Res igio sibi viti dieauit et ut, quoties de negocio incidente plures concurrerent sententiae: semper prς. feretur illa, quae relisioni propius aecederet, hoe est, pietati&iustae erga Deum funis moni pro nostro munere. Sic enim religio.

reeligendi, quasi debitum ossietum di

citur

217쪽

νε DE IURE ET

num quasionibus omitti solet. Nam summam esse rationem, quapro religiosisfacit. Itaque nόs multo magis ubique Christianae religionis oportet obseruantissimos esse, eum de censura, .uitatis tractatu Lini dieio, vel extra iudicium. Siquidem diuini. tus edoeti sumus, quo Lex velut paedagogus nos ducat, nempe ad Christum. Galat. 3. ALmonemur item, Deo magis, quam hominibus obediendum esse Actoν. i. Et quotidie

oramus: Fiat voluntaου tua, quemadmodum in coelo,sc etiam in terra. Luc. II.

omnes autem eaussae, quas religionis seu pietatis appellam us quanquam inepte tractantur, ad tria tamen capita pertinent viis delie et ad diuinum verbum ad bonas lite. ras: ad paupertatem. In his consistit uni uersa pietatis exercitati, quae firmum in nobis fidei argumentum est. Unde in exteris nis actionibus uitanda sunt, quae religioni obstant sunt enim semper iniqua. II. Reipublicae proxima est Ratior ut id semper existimemus fore aequius, quod ad fabri eam, tilitatem propius aecedit. Quiniatus Fabius Maximus , ut est apud Ciceronem de Senectute eum Augur esset . dicere solebat Optimi aussistu ea geri , qua

218쪽

AEQVITATE. Tit. III. 7

Rempublicam ferrentur e Contra in 'ieia. Apostolus optat pro salute multorum

nathema fieri Roma. 9. 4. Corinth. I . A

deo enim Reipublicae consideratio facit a quitatem , ut quod sum m o iure consetur homicidium , puniturque poena talionisci id per aequitatem repudetur honestum, quoties ad publicum tendit eommodum. Ideo Magistratus sumit apitis poenam Pluris est enim uniuersam multitudinem seruare,

quam unum an alterum Seruatur autem,

eum tollitur emedio, qui delicto suo mina is tu malum Reipublieae. Quod& Vlpianus sentit, eum dissinit poenam, omnium delictorium coertionem, in ι. Aliud enfravd.F. iamreb significa Capitalium. s. amosos. F. dapo n. I. Gad Ieg. rapezundar. Ex diuerso summum ius saepe ordinat eme Ionem prens,&vultdelinquetem tol- lere. Ihterim aequitas seruat eum,.quem val

219쪽

miliaras. Sedomnas omnium charitates, patria una amplexa: o quaquis bonus d litum temo aura si sit profuturus δ

Sed quod communiteri ait mri prodes,tio νωρ ara nostra utilitati praeferendum essedicensemus i nostrum esproprium,subiectoru- modum, Imperialiter existimantes Iulianus in L Silia----, in Fad et Aquil Ita autem inquit rivr ivili Untra at nam distisandi pro utilitate communi recepta esse innum abdιι- νεικε probaritorest. Q. Plena mediusfidius fruit omnia Germaniae tribunalia talibus caussis, quae pectosas ritendunt agendi formulas, magnoveris horum apparatu ,- sexcentis allegationb bus summi iuris Verumsiad aequitatem ia- eruit exactae, respςctis circumstantiismuam longe recedant ab v vilitate publiea ramo quantam perniciem adserant communi ho ium sORexati; unci arparebit, iniquissim ars

220쪽

ac secundum aequitatem repellendas Quemadmodum enim regulariter inter . est ReipublicGpuniri erimina, d. l. Si ita mutinar tis. g. na quoniam Fadesolutionib. Siloἡgim. f. I.sfv- H qui agere etconue debe. l. Si areo. I., quod -lgo Fifideiussorib. smandato t. Capiι olium. g. mosos F. depam. Si operis C Eoaetin cap. Visam Desenten xcommunica. Ei 23. q. cap. I intrasea. Et cap. Nimiumsunt.Ita nonnunquam rationem desinquentium habere oportet aequitatis ratione. Quod infra probabitur. III. Postremus gradus est rerum priuata rum, inqmbus semper imitari opprietant signanumillum aequitatis Phaetorem Romae num, longa certe experientia prudentem,

qui secutus est huius altis absolutissimum compendiunxistud: uod quisqua iuris inal