장음표시 사용
261쪽
III. Perniciosi hodie erroris hoc est, quod actorum, actitatorum ut voeant volumina ad tribunal Caesaris appellando deserimus vi illi, alioquin ia,ctissimi viri, cognoscat de iust tia& iniustitia prioris sententiis. Quid autem id est aliud, quam Im .peratorem consulere de qualitate facti alienia Quomodo proceres illi, per tanta loco inrum interualla videbui personarum, Ierum, loci, illud id genus circumstantiasa Sed. inscriptis ista continentur, inquies : Quid scripta praestent, paulo ante diximus, satis nos docet experientia.Aequitas vult pret sentiam iudicis, ut caussam videat, hoc est, ut circumstantias coram intueatur. Ideoque tot sunt tribunalia, ut suis quibuslibet locis adsit iudex, qui mores hominum, rerum. conditiones melius teneat quotidiana con uersatione, quam alius Cur non igitur nunc quoque refertur ad iudices Imperatorios, formato isti artolus diei ci puncto quo minore opera,&bre uiore admodum tempore diffiniat id, quod potissimum in qua ut caussa dubitatur Prosecto, si recte discernas,non habet alium auctorem ista mutatio, quam vanitatem inconstantiam, quae viget®nat in scholis sex quib. cum iuuentute perpera instituta
262쪽
Prodit in solum. Quales enim a teneris an .mis formamur, tales per totam aetatem nos
exhibemus Reipublicae iudices. Si ergo euriosis esse placeat meque enim
studium hoc inutile censetur de reformanis dis achene constituendis caussarum cognitionibus: primum omnium curare oportet,
ut vehit pinfluentis aquae riuuli, a capite purgentur vitia.Caput autem omnium Maiagistratuum,4 aliorum, qui in foro, sacrosancta iustitiae officina versantur, sunt publieaeleholae, in quibus sic erudiri debent studiosi, ut veram aequitatis artem, quae exemeenda postmodum sit, percipiant. Expoliri enim debent solida doctrina, non distrahi altercationibus iuuenum ingenia. Nihil sane profuerit de ordinis iudiciarii praeseripto, de cautelis, caeterisque apicibus disputare nisi hoc potius ostendatur studiosis, cpis modo ille ipse processus pro varietate caussarum diminuendus sit ad finiendas lites.
263쪽
Herutatem, Romanorum iudiciorumformis.' In errogationespraeparatoria.
QT L L . . . . . . Id est 'naxndo te in iure conspicio postulo.
Ru te racιas auctorem Solebant enim veteres notis duntaxatΓ-terarum , Armulam tam frequentem, notam significares sicut Halias plerasque res breuitati semper consulentes.
In initiis iudieiorum diseeptabatur inter litigatores , ter eorum rem pendente cognitione possideret. dius disceptandi.&obrem detinendana interim eorporalem aut Incorporalem controuersia, dicebatur Vin
dicrae a vindice, hoc est, praede seu fideius
264쪽
fore. Quoniam is, penes quem res manebat, Praedem dare tenebatutanti in re possessa deterius interim se facturum. Pomponius m l. a. f. Et cumplamisset. f. de ore iuris, vindicias secundum libertatem dicere appellat. Cui eum animaduertisset inquit Appium Claudium contra ista AE ex vetere iure in duod cisn tabularum Mansulerat, vindicim filiasui se abdixisse essecunή meum,qui abaosupposia rud, ιn'uitutempetierat, dixisse.
. E. I. M. . . I. E. T. E. I. M. C. V. Fundus qui est in agro, qui Sabinus voca tur,meus est: eum ego ex iure meum esse aioeni ego te ex iure manu consertum Voco.
Id est, Unde tu me ex iure manu con sertum vocasti, inde ego te revoco. Meminit horum verborumCicero in remtio pro Murena quae Gellius libν vis cap. latius explicat.Antiquissimis enim temporia ιbus, cum .derem cibili aut immobili in iure disceptabatur, adue sarii simul apud Praetorem,in re vel loco praesenti in anu prendebat
265쪽
solemnibus verbisvindieando, hoe est,propriam adserendo. Ea dicebatur vindicia eo reptio mana in iure praesenti ex I2. Tabuistis haud dubie ad euitandam incertitudinem rei litigiosae . quae alioqui saepe conti- git, intro uiata. Si qui inquit lex in iurema.
Sed fostquam Praetores, propagatis Italiae finibus, immensis rerum negociis cs pati, non possent ipsi in rempraetientem procul ab urbe exercendarum actionum gratia venire institutum fuit, ut istigantes, non apud Prςtorem ex iure manum consererent: sed ex iure manu consertum vocarent, id est. alter alterum ex iure ad conserendam manum in rem, de qua ageretur, vocaret. At
que profecti simul in agrum litigiosum, terrae aliquid ex eo,veluti unam glebam, in urbem deferebant ad Praetorem inius in in ea gleba, tanquam in toto agro, vindicνbant. Conserere autem manum dicimur eum hoste, treiun. Inde tracta est appellatio iudicialis, manu consertum: quopiamin in iudieiis digladiari videmur.
Formis vinacationis. Qui apud Magistratum populi Romani,
266쪽
EQUITATE. Tit. I. I vel Praetorem, vel Praesidem vindicabat is rem in iure exhibitam ab aduersario, si mobilis erat alioqui glebam agri lirigiosi ve diximus)manu tenens dicebat, H. E. R. E. ii M. E. . Id est , Hanc ego rem
ex iure Quilitum meam esse aio.
AE. E. C. V. Id est, At ego eam eon-
Qilod si aduersarius contra non vingicabat, sed actori adsentiebatues tunc cessio appellari solebat. Ad primum aespexit Iustinianus, n3. I. Insit. de actio. Muli inquit sirem corpor tempossideat quu quam Titi suam esse adfirmet possessor autem dominum eiu e esse dicat. Ail posterius pertinet, quod Vlpianus mi Lin prine. . de edend. Vt proinde ait sciae
rem utrum cedere, an contendere vltra debeat.
267쪽
Proposita per actorem formula perm quendi Praetor primum cognoscebat,an ea
x xcidiit et, an item negocio coueniret. Quorum alterum si obstaret, actione eximebat. Quod si iusta esset formula conueniens: actionem dabat peteti, tamen certis verbis. Vnde dicebatur impetrare actionem: jam nunc alicubi actores dicuntur impetrantes. Deinde data actiones, Praetor interrogabat litigatores:an sibi de ea re iudicandi potestatem facerent apsi se facere 'espondebant: sicque lite contestata, hoc est coram testibus admissa, iudieium accipiebatur. Tum deponebant in aede sacra pecuniam, quam, qui vicisset, lucrabatur , inde sacramentum appellatam.Aut si mallent simpli-
citer spondentes contendebant. . Duobus verbis aut adfirmabant, aut negabant litigantes A. vel N.i. e. Aio, vel Ne- 4..Priore casu actor sic inuocabat Iudicem: T. L . . . V. D. Id est, Temporei dicem arbitrumve postulo Vides. Posteriore vero specie hoc modo: Q. N. T. S. GP. Id est, Quando negas, te Sacramento quinquagenario prouocos vel, Sponsione quinquagenaria prouoco. Nonnunquam tamen dubitabant rei co-
268쪽
uenti, neutrum simpliciter respondentes, iuxta I. Siquidem. Cuemc tionibu3.Vnde sunt illae notae. u. . . . Id est, inba ido neque ais, neque negas. Inde apud Ciceronem dicitur: Sacramen 'to Vincere. Idem, sponsione contendere trunque autem arbitrio partium tacito per ' imittebatur: quum interim vadimonium eΩset necessitatis. Nam inuiti compelleban a tur sub certa poena promitteres se iudicio staturos:aliquando vade, hoc est, fideiusso re dato. Vnde vadari, pro vadimonio ob Ostringere Euidens utilitatis ratio suadebat olim sacramentum, sponsionem, quibus iam nunc quoque utuntur alicubi, praeseriim in caussis appellationum certam deponentes pecuniam, nimirum, a calumniam litigatium vehementer coerceret. Varro lib. 2. Duiiudicio a tem vicerat inquit suum sacrame suma μιν auferebat Victi ad ararium redibant, hoc en, num eiam, qui vincebatur, armino cedebant inpoenam iniusta litigationis.Valerius lib. . cap. 7. Sacramento cum adolescentu lo contendere ausinon sunt. Et eap. 8 Aphroniatum cumsororesacramento contendere noluit Anumero aeris, vel assium quinquagenario 2 dicitur sacramentum quinquagenarium. Titu
269쪽
Nullum euidentius exemplum exhiberi potest , quomodo regulae generales lammi iuris imponant plerisque: quam istud de appellatione in controuerfia possessionis. Eam enim ius ciuile optimi boni inquirationibus prohibet, in L C. Si de momenta.possessio. Cum de possinion inquiunt Imperatores is eius momem ea adicituν resa estatio interpositastierit tamen lata semientiasortitur effectum. Ita tamen possessionis re-θνmationem fieri oportet, ut integra omnMpr prietatis caussa seruetur. Certe iustissima hare est sanctio. Quorsiunxerit m pertinet cognitio possessionis . quae prior solet tracstari Ad hoc dieeso ut eo λα- lilius perueuiatur ad iudicium proprie satis ructe quidem, iuxta f. Retinenda μι-
270쪽
sit de interdict. iunct. princip. Peruenieturne itaque celiciter aut ullo tempore ad finem tractandae proprietatis, si Nestoreos in annos liceat possessionis pronunciationem appellationibus suspendere Credo neminem id sanae mentis dicturum. Ergo iaturalis ratio,&ciuilis alictoritas dictati proinuocationem a sententia momentaneae pol
sessionis noti esse admitteridam. Hinc autem Doctores constituunt disserentiam inter ius ciuile quod vetat: ius lontificium, quod permittit appellationem in iudiei possessorio. Verum eriant toto coelo.Nam in effectu rei Romani pontifices nihil dissentiunt ab ordinatione Imperatoria: Imo ne e communis opinio discrepat. Nusquam enim canones di eunt quod a tali sententia recte appelletur sunt quae dam passim exempla , in quibus tractata est possessionis caussa. admittitur utique appellatio per aequitatem consideratis circumstantiis. Sed inde non potest statui generalis diffinitio, quod iudicium fossessis rium admittat appellation e m. Quam ob rem Angelus in Consilii. 6. I,-e ien visὸ punctopradicto, rectissime concluditinon appellari etiam iure canonico a senistentia posse iii iudicii nihilque obstare,