R. P. Corn. Cornelii a Lapide ... Commentarius in Esdram, Nehemiam, Tobiam, Judith, Esther et Machabeos

발행: 1717년

분량: 271페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

131쪽

I 28 Commentaria in Gher. Cap. XIV

CAPUT DECIM

uiue M J Volebat enim Aman adcrari ut Deus, ut osten.

ditariam, id est, populum Israel, quem tibi in hereditatem & peculium, quasi proprium & ricularem ex omni bus Mutibus selegisti . Eh Ma chare Das Graece ne perdas; id est , ne claudi ia perdi sitiasstoa a τε e NEM ais M. J Sie enim ullas. I amplius tibi canere non Pinerunt, itaque laus tua peribit 5e tibi & nobis.

CAPITIS.

FSther quoque regina confugit ad Dominum, pavens periculum, quod imminebat. Σ. Climisque deposui flet vestes regias, fletibus & luctui apta indumenta si scepit, & pro unguentis variis, cinere & stercore implevit caput, & corpus suum humiliavit jejuniis: omniaque loca, in

quibus antea laetari coniueverat, crinium Iacetatione complevit. Et deprecabatur Domi num Deum tirael, dicens: Domine mi, qui rex noster es tilus, adjuva me solitariam, cujus praeter te nullus est auxiliator alius. φ periculum meum in manibus meis est. s. Audivia patre meo, quod tu Domine tulisses Israel de cunctis Gentibus, oc patres nostros ex omnibus retro majoribus suis, ut pollideres hereditatem sempiternam, isistique eis sicut locutus es . 6 Peccavimus in conspectu tuo, & idcirco tradidisti nos in manus inimicorum nostrorum: γc luimus enim deos eorum. Iustus ea Domine: 8. de nunc non eis sciscit, quod durissima nos opprimunt servitute, 1 ed robur manuum suarum , idolorum potentiae deputantes , p. volunt tua mutare promisia, & delere hereditatem tuam, de claudere ora laudantium te, atque exei fuere gloriam templi & altaris tui, Ita ut aperiant ora Gentium, & laudent idolorum λαι tudinem, & piaedicent carnalem regem in sempiternum. II. Ne tradis mine semirum tuum bis, qui non sunt, ne rideant ad ruinam nostram: sed converte conssilium eorum super eos, ct cuin, qui in nos coepit saevire, dismrde. Ιχ. Memento Domine, & oslande te nobis in tempore tribulationis nolluae, & da mihi fiduciam Domine rex deorum, & universae potestatis: II. tribue sermonem coui positum in ore meo in conspectu leonis, de transfer eor illius in odium

sis nostri, ut & ipse pereat, de caeri qui ei consentiunt. I . Nos autem libera manu tua , de adjuva me, nullum aliud auxilium habentem, nisi te, Domine qui habri omnium scientiam, is & nosti quia oderim gloriam iniquorum , de de ter cubile incircumcisorum, de omnis ali nigenae . IS Tu scis necessitatem meam quod ab iner signum superbiae de gloriae meae, quod est super caput meum in dictus ostentationis meae, de detester illud quasi pannum menstruatae.& pon pinetum in diebus silentii mei, i . de quod non comederim in mensa Aman , nec mihi placuerit convivium regis, sic non bibrrim vinum libaminum: i . 6c nunquam laetata sit ancilla tua, ex quo huc translata sum usque in praetentem diem, nisi in te Domine Deus Abraham. I9. Deus istis super omnes, cxaudi vocem eorum qui nullam aliam spem habent , delibara nos de manu iniquorum , dc erue me a timore meo.

' I. Vehu a, qtialis fuit amnia&oratio ultim Christim horto. Vsas. x. HVM L Av T u Μ i t a J τν 3 ,-unonestia' Graeco, sed intelligitur: Hebexi enim humiliationem se potu vocant niunium; nil enim ita carnem deprimit aciei iunii uri L Hebrae jejunium ab Ellher indictum diei 3. Adar appellant id est, humilatis nem, hoc est, ni unium Enheris. Sap.eliter , Ambr. Epia. 83. iis, inquit, regemsuperbumsuu uulinavit de re plura dixi c. in fise .ca Nium x Ae κ Tio Με 3 Sol tune veteres in grandi calamitate &planctu manus complodere, metus in re, gelus vellere, crii dies lacerare ex doloris vehementa ut omites ad commiserationem &complorationem commoverent, ut adest narrat E dia, lib. 1. cap. 9 de de Alexamira Hircani filia de socru Herodis, ac Salome ior in re Herodis refert Iosephus lib. I s. capite ar. & I bro Id.

Λ fens Mim, id est, per singulas fenestras ab una in aliam person rut in coelum prospiciam, indeque auxilium tam ex at stiminis a Deo expectem; hac enim de caula solebant ludaei orantes solaria contamdere, de per Lme iras in minum prolpicere, uti feci Iudith c. g. s. Danies. capa. t imo ritius hac de causa montes consi adebat, ibique

κ avs Με si id est, praesentissimum de summum esti quod enim inmani agellatur, iacile effundi, vel fureaut hoste eripi&auserri potest. Sic David fugiens saulem

de hostes quaerentes eum occidere,ait tuum. I ig. v r. os. mam imma bus minis, id est, vita mea est in summo P riculo, ut eam manu gestare videar, de cuivis eam vi ferre volenti offeram.

Coxotinos LM iu D os Eo vin 3 non ego. sed v. Lmatores nostri inJerusalem sub Manai se, aliisque ruibus idololatris. Ita Iosippus Gorionicies.

m ribus nostris Abrahae, Isaae , Iacob, Μονv , - protrusistite fore Deum&protectorem ibim ιτ

132쪽

Commentaria in Esther. Cap. XV. I 29

uvasti TATEM TUAM id et , populuin Israel, A Lollendo. Si irum superbiae voeat regiam eidarini ses iniqiuiit tuim peculium te Iolum in Idium N Dominiim corollam, quam cellam re auro gemmisque suum agnoicit di colu Aros E ax ritio ι κε GL in capiae quasi turrim Leriairat, uti etiamnum nonnia laeta-RIAMT Moci hT ALTA arx Tur J lain taceirier ut put orirant SP attollitiit, ut turritae vel tuti igerae esse

Ierusal in abii Assuero, id est, Dariollys ibis reaedi. videantur, de quibus Iuven. Sat. ro. ticati t. Esdrae 6. Si enim Dario per hiasisset Aman per spe

, se ut i id est, filiis Diis N idolis qui non sunt Dii, ut txti dii simis , imis venenatus&plane abominabilis est, uti

ei, ascribatur divinitas de omnipolrentia tua; s. d. ne sinas multis Oilandit Plin. l. r. c. is. Audi S. Aug. epist. iς9. Iam daemonibus quasi Dii, attribui potetuum divinam, quasi citata: Em ortia regana Deum ramens, laeum eouens, Dinper illam Aman eos colens nos perdiderit, ut daemones de subdita , maritortat ahenuenc eundem se eum colerati De te is Domine irrumphent, ac pro te ut Dii colamur. um, tamen μιν est a serva i , qua cum extremo perietilo, mu xx, it Titis UL AERMONEM C. TUM E fis antum, siae Iamgenti sua, qui tune erat podiulus Dei, 'Mho is coN, PECTU L E o vi s) q. d. Ita appositu com- domino prosterneretur orando, .mpse orat os e sua arx i, stamne 3e dispone verba mea in ore ineo, ut Darii mariti Abies ornarum regιum, sicut p.Hntim mendrualem, Crita in ei, qui terribilis est ut leo. animox mitigem , di ad me ora teme festim ea aud Ot , qua eo is snsceior eam verum uiroruuliue Iudaeorum miti ricori iam intitatam. Hinc duere scivat. Et utique maratum AasMat multarum muti=S. Rug. libr. i. de doct. Christiana cap. is. docet concio. rum virum, σdeorum Ηιenerumfalsorumque tuissem.

natorem ALm quod Esther hic ante concioncm debere 1 Er Nou PORTEM iu Dis os si h Netir Mai Iino euitare, ut nimirum ita componat verba in ore suo, quibita scilicet domi in cubiculo m o ut privata perib ut auditorum mentes penetrent , teriant , di compungant. quiesco&deliteico. Ecce Esther accedens ad Darium non vocata, tremat ut ca- ET NON vi η hQΜ v INUM LIηAMINUM J scilicet ut 1. ir. . pella coram leone, quasi ab eo devoranda ι ideoque tota idolis oblatum praelitatum. afficta & compuli ista unius Dei opem attintillime im- Er NUN RMAM L TA A xIT ANCILLA TUA plorat di impetrat. Sic S. Paulus Neronem vocat leonem QUO MUC in aulam&thronum regium a TRA K1LATA

Nam ut diuitur Proverb. zo. a. Sicut rugitholeonis ita Cr D vs AERAHAM J q. d. sicut Abraham uni Deo ere-ιμνων egis. Id in Dario patebit c. seq. didit, in eoque solo speravit, omniaque bona sua ine Nos XI et V A OD R I M OLOR I A M 1 M et υ a d. mcollocavit, ut duntillo alio g. uderet, quam in Deo o. τε τε x eo sic iωciu Cis iaci, o ori J qas. re de Deo tuo: sic S ego nunt iam laetatasiam in honore Ego quia tum fidelis &Dei cultrix deletior coniustum & dcorivatu regio, nec in divitiis&deliciis regalibus utpote copulam cum Dario inlideli S: idololatra, sed tamen eam exiletbus, caducis,&vanis, 1 edintelblo, Domine Deus; admitto N permitto necessitate adacta, ut eum mihi meis, tu enim milites omnis honor, omnis decor, omnis voluiaque Iudaeis placem & concurem. ptas, mars opulentia, omnis sua viras, omne,inum: Id Mefitiis. Tu scis re Ee Ess TATEM MEAM J qua compellor ciuei olidam, stabile, im nensum,&i empuemum. Magis me ut resinam rogaliter more Persico ortiare, utrini in fuit Estheris animae puritas, si liceritas, charitas, sanui-rito meo placeam, quod inique nollcm, ncc iacerem, C tas, ut ex his verbis liquet. Dilcamus ab ea in nulla re munia nisi ii eccilitas haec me cogeret. Hinc S. Rug. epis L aqq. di laetari, 1 ed in solo ino; Uti David liortatur dicens: ad Ecdiu iam eam reprehendit, quod uni Deo placere vo- Latamrn in Domino σexultare iussi. Et: Detoeyareis D letis indiscreto retoliabitum monachae assumeret, &sua mino, σdab/r Dbrpetitist sese tuι. P al. 36.4. Et Pa in paviendis di.li ibuta sinu ia marito ei dii placeret, eique lus. Gaudete m Domino semper, aterum dιcogaudete . PH- adult crandi rationem daret. Ilop. . . vide ibi diciti: Deus enim lotus est verum cor. QSoo Avo Mi KER II NUM IUPER LAE MEAE, dis Uuitum, imis mare&oceanus uti bonorum, ita&er uois hs T ssPER CAPUT M UM M Di nos osT N- fauiliorum omnium, Ipse solus immensis gaudiis implet et Atio ruis MEA J eis scilicet in publico vel coram re- omnes lenius desinus animae nothrae. Iesus mes in ore, se compareo, meque in rcgi aut in habitu ornatuque re- metus inaure, iubilus in corde, ait S. m.

Ε sther ornatu regio sistis se Alsiero , sed terribili ejus aspectu perculsa semel σ iterum quasi exanimata

corruit, unde Asuerus accurrens ci blanduur, eamquesbi resumi. Hae quoque addita remi in editisne vulgata.

i. V Τ mandavit ei s haud dubium quin Esther Mardochaeus in ut ingrederetur ad regem , & roga -

In rei pro populo suo P pro patria sua. Σ. Memorare sinquit dierum humilitatis tuae, qui modo nutrita sis in manu mea, quia Aman secundus a rege locutus est contra nos in mortem: tu invoca Dominum, loquere regi pro nobis, & libera nos de morte. Vecnon cir ista quae Dindisa sunt. . Die autem tertio deposuit vestimenta ornatus sui, & circumdata est gloria sua. Cumque rogi sulgeret habitu, Sinvocasset Omnium rectorem salvatorem Deum, assumpsit duas famulas, s. & 'uper unam quidem innitebatur, quasi prae deliciis & nimia teneritudine corpus suum secre non sustinum : 7. altera autem famularum sequebatur dominam, defluentia in humum indumenta sustentans. 8. ipsa aut eiuroseo colore vultum perfusa, & gratis ac nitentibus oculis, tristem c labat animum, dc nimio timore contractum. 9. lnarcisa igitur cuncta per ordinem ostia, fletit con-

133쪽

Igo Commentaria in Epher. Cap. XV.

tra regem, ubi ille residebat super solium regni sui, indutus vestibus regiis, auroque fulgens, dc pretiosis laphlibus, eratque terribilis aspectu. Io. Climque elevasset lacrem, & ardentibus oculi, furorem pectoris indicallet, regina corruit, in pallorem colore mutato, lassum super ancillulam reclinavit caput . it. Gnvertitque Deus spiritum regis in mansuetudinem, & ieiseus aem tuens exilivit deiblio, &sus lentans eam ulnis suis, donec rediret ad se, his verbis blandiebatur: iet. Quid habes Esther Ego sum irater tuus, noli metuere. II. Non morieris: non enim pro te, sed pro omnibus tax lex constituta est. Accede igitur, & tange sceptrum . I s. Cumque illa reticeret, tulit auream virgam, deposuit super collum ejus, & osculatus est eam, &ait: Cur mihi non loqueris i 16. Quae respondit: Vidi te domine quali Angelum Dei, & conturbatum est cocmeum prae timore gloriae tuae. I . Valde enim mirabilis es domine, & facies tua plena est grati rum. I 8. Cumque loqueretur, marsus corruit, & pene exanimata est. I9. Rex autem turbabatur , & omnes ministri eius consolabantur eam.

v. . , , I I De caput inserendum est cap. s. i. nam quae ibi eis L 1 vim dirusuiu, hic fusim recens clitur.

id est, per me, meamque opem&operam: quanqtiam&proprie intimes gestantur imitu sinuque nutricum qa,lis Estheri suerat Mardochaeus ) ibique nutriuntur. LOCUTUs EsT COM TRA Kos iv Monet 1M J Mad mortem, ut nos morti addixerit per rcgis eduetum D Posu T v s Tru ENTA ORNA Toxs I mo i Vax s. 4. stidem iii, quoad luctum&poenitentiam indura&oris irata erat. Unde creaece est: Dryo . rvestimora luctus. CUM DATA ELT GLORIA sua I id est, glorio. la torona regia, ceterique vestibus aureis S sc mineis, utpote regalibus se indust . sic Iob cap. 10. s. ait: ve-uavirm storia mea, qtiam explicans iubdit: eoronam de eapite meo: sobolim erat rex, decorona regia

coronabatur. Er xυν η υκ AM M. UIDEM tNMITE A TUR QUA.

V R . si pila dixi letis Graece , id est, quasi delicate agetis, delicate te regens Ei Ni M A aE

-1-x J Assumpsit Esther speciem hanc termittidinis, ut per eam Assuerum commoveret ad milericordiam. Et vere crat tenera di debilis, tum ex sexu, tum ex jejunio, tum ex metu; unde & corruit.

Uifi,. a CONTRACTUM J noverat enam Darium esse terribi '' lcm; Mea ctum eius de nece Iui xoriam ain latum&pr mulgatum , ex lege Ilar: riun non Porie revocari: rursum capitale esse regem adire, nisi quis ab eo vocatus esset. Ruare sciens certum se ad:re capitis periculum, plena erat timore de trepidatione, ne res male cederet , ac rex excandelcens iuberet illico odietum suum de Iudistis mutandi, execution i mandari. Undc sequitur:

VERS. s. o TIA ET TZT CONTRA REG M J Uerismile eit Eliu herem trepidantem non prope accessisse ad regem, sed temribili elux aspectis conterritam stetisse eminus ad ostium, quod erat ex adverso regis in solio rosidentis. Unde cap. s.

conceperat, ait Iosippus, aeque ac Ioseplius, ex eo quia Esther non vocata contra legem ad se ingressa esset, putans se ab Elther contemptum. Reges t ersarum enim magnam, imo divinam masestatem prie se serebant, & magnam reverentiam, imo latriam a suis exigebant volentes adorari .. ut 'ii. Accedebat, quod Darius natura erat cholericus deferox, ut patet ex eo quod de iplo narrat seneca lib. de Ira cap. I S. Ciam belium, inquit, Si his

REGiκ A C. RUIT J Suspicantur aliqui illam simulasse desiqui animi, ut iram regis flecteret. Veram pallor di ea quae secuta sunt, indicant verum fuisse deli quium . Nam ut praecessit, ipsa cellit nimio timore contracta: deinde viae regem in tanta maestate scimi lun-A tibu Se furibundis oculis se intueri, tremore perculia,

quasi exanimata corruit. Masestas enim regia mire percellit accedentes ad eam. Narrarunt viri graves, qui aliis neminem metuebant, solebantque cum reincipibus liberede iam iliariter agere, cum ad Philippum II. Hispan. re. s. mali; uid petituri accederent, ac rex in eos oculos suos cura regia gravitate defigeret, consternatos obmutuisse, ac lucet rex comiter eos invitaret, ut stra proponerent ι tamen ne verbum quidcm enari potuisse.

pectum collabeluis reginae, tum per internum instinctiun&impulium qui eum flectebat ad commiserationem, utinam commutaret in mansuetudinem & blanditias. o.

i tua. I roverb. t. x. praesertim quia videbat Assuerus lis herem ex contemptu non accessisse, ut putabat, sed summe se meruere & revereri hoc enim reges quar utit) adeoque ex reverentia & tremore corruere & oelia quium pati. bio Mas Ex E TRE EGO , UM FRATER . B io Us J Fratre, id est, maritus qui te amo non ut His, maritus Ee dominus , sed ut fiater , socius & aequa- - , lis. Nota conjuges subinde se mutuo compellare fiat res & inrores, idque partim pudicitiae de castitatis, partim benevolentiae & arcti amoris coniugaliu in la, praescit m quia prima mundi post Adam & Evam connubia suere fratrum & sororum. Sic sponsa in Canticis a sponso vocatur soror: sic sapientia vocatur sponissa sapientis. Sap. s. a. Eadem amica di soror nomin tur I verb. . . Denique quod huic loco proprium est Persae solebant sorores accipere in uxor teste &Hieron. lib. 1. contra Iovin. Idem ex Herod. Agathia, UNmente Alex. Diogene, Laertio docet Bris iura lib. i. de regno Pers pag. II ET D scox Tos as x x uJ quasi s nsam dilectim ut hisce blanditiis eam quasi exanimem libi redderet. Esther hic repraesentat B. Virginem, quae Assuerum, id est, Deum irarum tota generi humano ob peccata Adet & posterorum adiens cum duabus metuis, hoc est eum duplici creatura, angelica scilicet&humana, ait S. Bomv. in spoculo cad. 3. Mystice cum duplici virtute & vita, activam scilicet oecontemplativa, eumque obsecrans prae sacron minis metu & reverentia qMsi in deliquium conuit, sed Deus ei blandiens&oscimns concellit quod postillabat,n imirum salutem generis humani, ideoque filium suum ei dedit, ut in ea carnem adsumens, fieret host a piacularis &redemptor mundi. Hoc est quod ipsa petebat Cant. I. I. Os utit αν - ostulo eris fui. vivi TE DOM Nr in Asi ANGELUM DEt J Uxαι. s. geliea majellate&sulendore refulgentem, ideoque m ium&terrorem mini reterisque i utient m. Hinc croas rex Persarum gentilis, quem superavit Heraclius Im-ser. juxta semiram fabricari iussit sphaeram, in qua an-gesi reram circum alunt. Audi Tlieophanem, & ex eo

etirit diuinitatem representando Angelos, tonitrua, de 14lmina, quae Deo lunt Propria.

nidi

I, e

134쪽

U s. tr. E e t ri Tu A FLr u A Esr A TIA E o v I pu, verentia & bli ultio auentia Esther delinivit Assuertim , ii plana decoris, splendoris. ma nificentiae , nisi erim eumque plane tibi devinxit, ut concederet quid quid tuatis, angelicae&divinae pinius, quam humanae. Hac re. Ivistularet.

EPscua Agueri quae remeat prius decretum de Ddaeis caedendis, ae eontrarium edis, sciliret ut Iudaei suos bosus mactent, utque hujus diei memoria festo quotannis recurrente celebretur. Exemplar epistola regis intaxerxis, quam pro Iudaeis ad totas regni sui provincias misu , quod o ipsum in

Hebraico wlumine non babetur.

I. Ex magnus Artaxerxes ab India usque AEthiopiam, centum viginti septem provinciarii uxI ducibus ac principibus, qui nosti iussioni obediunt, saluteni dicit. 2. Multi bonitate principum, & honore qui in eos collatus est, abusi sunt insuperbiam: &non solum subjectos regibus nituntur opprimere, sed datam sibi gloriam non larentes, in ipsos, qui dederunt, moliuntur insidias: ψ. Nec conmiti sunt gratias nonagere beneficiis, & humilitatis in se iura violare, sed Dei quoque cuncta cernentis arbitramur se poste fugere sententiam. Et in vantum vetaniae prorum-runt , ut eos qui credita sibi ossicia diligenter observant, & ita cuiacta agunt, ut omnium laude digni sint, mendaciorum cuniculis conentur subvertere, 6. dum aures principum simplices, Sex sua i , tura alios aestimantes, callida fraude decipiunt. I. Qu. e res & ex veteribus probatur historiis, & ex his quae geruntur quocidie, quo modo malis quorundam suggestionibus regum studia depraventur.3. Unde providendum est paci omnium provinciarum. p. Nec putare debetis, si diversa 1 ubeam , ex animin stri venire levitate, sed pro qualitate&necestitue temporum, ut reipublicae post id utiliutas, ferre sementiam. Io. Et ut manifes ius, quod dicimus, intelligatis; Aman filius Amadathi,& animo&gesite Macedo, ali nusque a Persarum sanguine, & pietatem nostram sua crudelitate

commaculans, peregrinus a nobis susceptus est: II. & tantam in se expertus humanitatem, ut Pater noster vocaretur, de adoratetur ab Oinnibus post regem secundus: IL. qui in tantum arrogantiae tumorem sublatus est, ut regno privare nos niteretur 5: spiritu. II. Nam Mardochaeum , cuius fide&benenciis vivimus, .u consortem regni nostri Esther, cum omni gente sua, novis quibusdam at- ue inauditus machinis expetivit m mortem: I4. hoc cogitans, ut illis interfectis, insidiaretur nostraetilitudini, & re num Hrsarum transferret in Macedonas. is. Nos autem, a pessimo mortalium Judaeos neci destinatos, in nulla penitus culpa reperimus, sed econtrario justis utentes legibus, actnlios alii: uini sic maximi, semperque viventis Dei, cuius betneficio & patribus nostris & nobis regnume it traditum, ceusque hodie custoditur. II. Unde eas litteras, quas sub nomine nostro ille dixerat, sciati, esse irritas. 18. Pro quo scelere ante portas liiij urbis, id est, Susan, & ipse qui machinatus est, &Omnis cognatio ejus pendet in patibulis: non nobis, sed Deo reddente ei quod meruit. I P. Hoc autem edictum, quod nunc mittimus, in cunctis urbibus proponatur, ut liceat J udaeis uti legib suis. 2o. Quibus debeti, tale adminiculo, ut eos, qui se ad necein eorum paraverant, possint interficere tertiadecum die mensis duodecimi, qui vocatur Adar: 2I. hanc enim diem, Deus omnipotens, ceroris de luctus, eis vertit in gaudium. 22. Unde&vos, inter ceteros festos dies, hanc habetote diem, &celebrate eam cum omni laetitia, ut in posterum cognoscatur, 13. Omnes, qui fidei iter Persis obediunt, dignam pro fide recipere mercedem: qui autem insidiantur regno eorum, Perire prostelzre. H. Omnis autem provincia&civitas, quae noluerit solemnitatis hujus elle particeps,

gladio&igne pereat, &se deleatur, ut non solum hominibus, sed etiam bestiis invia, sit in sempia

ternum Pro exemplo contemptus, & inobedientiae.

FRAUDE DE Ct pro MTI Hine distant Principes di quivis alii, non iacile accusationibus & accusatoribus credere, nec nimia immii siliatio confidere, sed plures audiant, uveritatem scire volunt, nam quirit. πιέittivisost eo M. Cr

Sie Iosue&Hebraei decepti sunt Gabaonitis, quia nurnu facile eis mentientibus crediderum . sic Holofernes quia temere ei credidit. Samniona Dalila sui proditus est, quia ei secretum fortitudinis suae in eapulis sitae eredidit. Credidit temere Putiphar uxori accusanti Iosὸp de itu pro ι ω Absalon Chusai; &R'boam adoleicentibus ι ideoaue decepti sunt de in ruinam acti. Denique Aman ast clauit regnum Maera , eo quod ipse illud totum ipsi credidisset: Idem secere

inos revocando Amani decretum de Iudaeis occidere. dis x A MIMI Nox TRI vh MI E v TATE Iut Iegem Persarum , quae iubet decreta Regum esse irrevocabilia leviter violemus velabrogemus; nam decretum prius non fuit regis, sed Amani, qui illud a rege per ira Pium & mrndacium extorsit; ideoque fabreptilium , intuliam , Se impium , ac proinde cognita jam ver tale, a rege hoc novo edicto revocandum &corrigen

R MAN GENT Μ Aea Do. J Licet enim natus esset in Perlide, tamen stirpem&originem ducebat a Macedo. riit is, ac proinde in Macedones quasi in suos cives erae propensus, ideoque alienus&adversus Persis, ab eis re-xirum ad suos Macedones subdole transferre nitebatur, ut

i equitur .

Eτ spin τοὶ id est, vita. UT 1uT KF cT xl Iudaeis ae posertim talis re dc Mardo nixo si inliniis amicis metuo dc .vitae In

135쪽

INDEX

LOCORUΜ S. SCRIPTURAE

MACHAB AEORUM

COMMENTARIO

EXPLICANTUR, AVT. BREVITER ELUCIDANTUR.

Prior Numerus pagiarum , secundus talumram innuit , burae additae respondist Euris interrarumna bus: Hubi bura M adjungatur in Libras Muebabaeorum quae iam esse signum est.

Go sum qui sum. 89. hsedit poeulus manducare, di buhoe, & surrexerunt ludere s Dd Ex LIBRO NU RORUM. p. 4.r . Orietur stella ex Iacob, & mnsurget virga de Israel, & percutiet duces Moab. I . .b Ex DE UTERO NOMIo. Cap. 3, . Si ad eardines coeli fueris dissipatus, inde te re

p. .mr I. Tigris periit eb quod non haberet praedam. ς

I . . Spoliavit me gloria mea. IIo. a 32. . Ubi eras cum me laudarent alba matruura, & jubilarent omnes filii Dei. . 19.ι

Psal. r3.ε. moniam Dominus in generatione justaest. I9. a 31. 6. Uerbo Domini coeli firmati sunt, & spiritu oris ejus

omnis virtus eorum . ΙΟΙ. . d1 3. a. Facta est Iudra sanctifieatio eius, Israel potestas ejus.

Ias. I. In convertendo Dominus captivitatist Sion sinis mus sicut consolati. ro. r. bEx ECCLESIASTE. p. I. I. Ego Ecclesiastes fiat rex. Ex ECCLEsIAITICO.Cep. . 8. Caluinnia conturbat sapientem. 11. r. a

Can. s. r. Audite luee domus Iacob, qui vocamini nomine istis, Sede aquis Iuda exutis. s. .bω.8. Nunquid pariuriet tem in una die, quia parturivit&peperis Sion. 19. A. R

p. I.v. 33.&et . Et de eruditis ruent ut constentur, &eluuntur dealbentur usque ad tempus praefinitum. x.d M

universus oriris. γ. .aax.xs. Reges sentium dominantur eorum, Be qui potestatem habrat iuper eos henefici vocantur: si .IBEx S. IOANNE. Cap. 17. Bene dixisti quia non habeo virum. ry.IAE EX EPIST. AD ROMANOS.Cap.rx. s. Non vos defendentes. 78.1B

Cap. 11. 3 . Alii autem dii emi sunt, s. .M.

136쪽

INDEX

Rerum , & Verborum Memorabilium,

UUAE. HOC IN ESDRAM. TOBIAM, IUDITH,

ET ESTHER

Commentario continentur.

Abra cst nomcn commune significans ancil- lam, ii mi autem propriuinatu tuae Iudith 88. I.a eius et, mon. ibias Al ra , vn cociaol nolla adorare ignem mutita afflictiones palla, ii a Chariae . 35 s.c unde probe. tur tu isse minore ni M. lchr: e C ao. 4t.1.b Absit irentia est talus quo ligatur mon ne nesus noccat . 66. Aecu hitus vete um se in . Accusatoribus, re ac lata nurus nodi facile credendum.

Achiacharus nepos Tobiae senistis R. I ab Amno quodam in famae & vitae dilcrimen conieci . 73. .c Achior quis. 43.1.umagirificans potentiam Deila ael bilem movet Holoferni,ab eo aue mort idcilina tir.83.1.b&seqq. cur eum Hebrae inor ad libuerint tuas consiliis . 8 aa oblatium Iudith relicto gentili sinio fit Iudaeus. 9s. .cΛ dam eue rebus indiderit nomina natura earia apposita. 8. IaAdar mensis duodecimus re ultimus Hebraeorum reipondet nostro partim braiaru , partim Martio, 1 . ., iat. IaΑdolelcentum iiii elici Ixcci improba ad n liorum procre lionein, non tam n est differenda ui pre ad aetatem viri lem. . xd a talei cente Imbrietat uatiant. 87.1 CAdorari pr lii, multi rego voluere. 112. t.b Adorationis. Persicae ritus. LAdu: tiarii pracipui Iudaeorum in reaediscinda Ietuliam .

M. c

in Advcrse ino fra: Ias agere e actu iuroicae patientiae de

periactionis. 1 I. a adveria non niovent virum sortem

Ad illatorum atque hirundinumcomparatio o. I.ba .gruudo mentis aegri adinem patu carnis. si . iaassoru n praescieit Raphael archangelus.. . IC

AE a vati ista oris ero uxorem sibi multa in pro

Αerpellucidus&lucet plendidus apparet candidus. ao . .cAetas virilis a )ia confusio. 47.2 ct sedob certas rationes ea non est expectanda. ibid. Affectio atriis per ἱ, inpatiuam ia corpus sese diffundit. 3 a. iaΛffectus excaecat rationcm. 8.l cAgapcn instruendi ritus de ratio ita sepultura defunctorum .s7.1.d eius descriptio prout poli Eucharili iam fieri ibi e-bat. 48 xb Agar och s Suracusas obsidens quomodo ia urbe coenaverit

ut ' comminatus fuerat. 93.1 a

per Agnos benedictos qua ratione fugetur daemon. 6 s. i.b Albugo oculorum Tobiae senior'quid mystice significet. 6S., a quis eam in oculis ibis habere dicatur. 69.1.a Alexander Magnus muros novae Alexandriae ad Tanon perio i .llud in initidi rum sexaginta erexit spatio septemd chad:erum. 31.2α cur noluerit videre uxorem Darai a se cxli. 1o7.ια es superbia, I 1 ια Alexander severus ne quid irremunerat si relinque inmunera quaecum aut contulisset scriptis diligenter nundabar. I is

Alexan tria ad Tanaim spatio septemdecim dierum muro si

xuinta stadioni cincia. - I. .

Alienigenis eum inuicem vel aulam asciscerentur solst antHcbraei , Chaldaei Se tritia mutare numina & patriae suae

Αlleluit vox laudis , exultationis Se jubidi, idem est quod

laudate Dominum. 72. v. b untium duorum in continetitia de tactitate viventium ex ea plum. 36. I. b Amalthaea quaenam fingatur a Poetis. I I. 2 a Ama i quidam in Achiaci artim de Manassem impius , de quo graca in lil ro Tobiae, quis. 73. .c Amaii N UMihi daemoncm, carnem, & mundum repraesen tam . 13 o. i. a Aman erat stirpe Amal cata, patria Macedo. at . i. b eum quasi minorcin Deum in terra voluit Asisuerus adorari: ib iis. ia eius superbia&crudelitas. III. ia iis tem adhibuit exsuperilitione gentilium quae eum decepit. ib. c cur crucem potiusquam aliud tormentiam parari iusserit. iis . a.d omnem eius vindictam in ipsum. t rctorit Deus. 16- .b de i q. dolam maximos habuit in exaltati me Marii haei. xi . Ia cur operuerint iaciem eius. ib 2.a ubi suspensus sit, &quomodo. II g. Ia ejus leptuplex carait Phe. s o. xa cur voca in Bu-

Ambitio; orum cum pueris papilionem sequentibus compar tu . Gid. e S.Ambrosius citat&' probat librum quartum Esdrae. 434 bseripsi libriinde Tobia contra laenerator . ε . 1.d Cursui tulerit tituri veterem parentandi des iactis. 38. a Ambrosus spinou endam obsidens. per sepim integros mentes, dormiens velles nunquam exuti. 18.2.cΑmcstris uxor Xerxi , adeoqae Persica, non fuit Esther. 1 3. .c ejus crudesitas. ibid. ab Amico cruciari, Nar fligi duria est quam ab inimico. αρ. r. b ab amicis etiam intimis leficia S maledicia toleranda. r. 1 a etiam amatas secreta consilia landa. rura Ammonitae Ee Moabatae quomodo non possent introire in e clcsiam Dei a. ia Z in corium pomi Israel nisi cum di Dp satione. 98. .c Amor amore pellitur, ut clavus clavo. Ios. .a Amphorae ne ad convivia importarentur apud veteres Persas lege cautum filii. I M. Ia aclinilis quatuor haustin assigrans quomodo eos disti

ael uater rabiae senioris quos filios habueris. 47. IaAnalogiae sontis &solis. aper Ananiam, cuius filium se nominat paphael angelus quid intelligaturi varia significat. εω ta suit vere unus aem biae vir fidesti & pius Israelitae Tobiae cognitu .

co. . c

137쪽

Memorabilium.

Ancillarum eonvitia Dominis objecta quantum has exciv. Oent. s . rui ancillas honoratas vocant Itali Cameriure. 83.xa ancillae quibus comitata Esther ad Darium iratum

accessit, mystice quae . II . . Anitari dicebantur 'Nici cursores, unde angariare . ary. x. Ange montes, qui . 7 . . c

gelorum nominam sint plura quam illa tria Michael, Gabriel, Raphael. 4. r. b C Angeli sunt celerrimi. 3s. I.aeorum variae hierarchiae & ordines ac munia. ibid.c d x .ab angeli eustodes sunt ex infimo ordine. s s. r. b mira eorum dignatio qua dignantur hominum curam gerere. ibid. i. dsunt creaturae& quasi filii Dei. i. a in se non habent nomina, sed ea sortiuntur ratione ministerii quod inter homines obeunt. Angelos custodes esse singulis hominibus deputatos etiam croditum suit alvo bit . . .c angelorum propriam es e tricare.62. . a quo sensu nobis concives &contribules dici

queant. 64. . a

gelus custos cuilibet homini ea beneficia praestat quae R, id aes Tobiae. ω. i. c Angeli altant Deo septupliciter. 7 . i. c distinguuntur in assistentes & miniistrantes. ibid. dAngeli boni signum est si post se relinquat quiciem , mali ,

si horrorem. II. I. a

Angelorumc: ses Deus. I. 1.b multis Saninis apparuere& direxere praesertim virgines. 96. Me quisuam angelus ille qui direxit Iudith au tantum iacinus perpetrandum. ibid.d praesum& adsunt Angeli sanctis de castis heroica destinantibus. D. I.a accinuerunt B. virgini Romae

Anguli storia urbis Ierusalem, quae . 27 Ma Animas sanctorum detineti in inferno in promptuariis donee imPIeatur numerus electorum Dei est error Uigilantii S: Ces .ini, falsoque impingitur lib. quarto Esdrae. I. v. banimae quanta sit dignitas . i. b animas delancto rum vocabant gentiles Deos praesides. s .id quid de anima in morte senserit Plato. 73. a b animae exiturae de cori re aliquando futura cognoscunt. ibid. e Anna uxor Tobiae scutoris maritum irridet, cur. I. r.d nales suos exacte conscript e Iudaei. U.1c it Iriris.

Amtulo donari a rege apud Persas signum amicitis erat.ii .b Annus primus Cyri regis Persarum quis hic intelligendus 6. i. a anni septu inta captivitatis Bari Iouicae civersimode

computantur. 4 I. r. bAntigonus rex Macedoniae filio rogantiquando castra moveret quid responderit. Io. I. a Antistrophae virtutes Tobiae&Iob. st .a.c item Beatae v. M. de Iudith. 96. .b de seqq. S.Antonius Patavinus a Pontifice vocatus suit Arca testamenti eb quod totam S. Scripturam calluerit. 4. .b Amropomorphitae censuerunt Deum habere corpus. I ia

Apollo Delphicus quomodo illuserit Pyrrho eum de vicioria

consulenti. 92. I. bAquarum porta urbis Ierusalem versus Orientem a collectio. ne aquarum se dicta. x7. i.b per aquam lustralem quom do sugetur daemon 6s. r. b aquam &teum praebere, est seroire. 79.xa per aquam significatur tribulatio, unde paradoxum illud, ex aquis sol. 124. I. CSAquilinus pontifex Ebroicensis petivit ab aeterna luce ut Gbi mortalia oculorum lumina clauderet . o. . e Arabes,licet seri de barbari etiam tuentur sepulchra patrum&ducum suorum. 13. I., apium hortense vocant Carsi,quod idem elicum hebr. arpas. ros. i. d etiamnum reges ips rum nugnam turbam uxorum lubent. IIo r. dArbaces Mediae praefectus curre ilarat Sardanapalo regi suo. 6. t.b ab Arbace primo Mediae regi ceteri nomen suum a ceperunt di cognominati Artacidae. 77. I. a Arcturam per demonem incit m serunt progenitum. I.b Argumenta omnium horum libroru quas m 1 nopsi collecta. pag. i.de xargument libri Tobiae. s. r.a libri Iudith. s. i. a Arma justitiς quibus quemlibet ridet lem communit Apostolus.18. . a arma Christianorum quae. si .a.d amia spiritualia Iudith quibus obtruncavit 1 Iolofernem. 83. x.b Arphaxad rex Medorum qua occasone excusserit jugum Xer.

ab Artaxerate Longimino iacipiunt septuaginta hebdomades Danielis. s. I. O 16. t.b i ta cur tam benevolus fuerit Iudaeis. ibi Mur voluerit Nehemiam esse sirum placernam. i a quas poenas ducibus qui deliquissent statuerit. ios x. a sub eo non contigit historia Esther. Io I. a Asareiat nomen cominum regum Assyrio a. 78. . RAcarhaddon, qui s. 77. x. a Ascopera vox Maera quid significet& unde derivetur. pr. r. Asmi aeus, quis. 33.1.d est daemon exagitans homines ad lubidinem ac superatos male mulctans. ibid. x. a cur voceturasmodaeus. ibis a & seqq. est rex damonum & praeses I xuriae. s. x. h oo. h. b quibus modis&quamdiu religatus fuerit in deserto. 6s. R. a&seq.Αspectus mulierum quam sit periculosas & pernicio .st .a. a aspcctus virorum mulieribus interdictus. Io7. I. cAssessor iuris olimia etiamnum judicibus& praetoribus ad iungi solitus. 39.2. a Asiumptio B. virginis in eoeliim mysticὶ repraesentata per assumptionem Estheris ad cubiculum Assueri. Iio. 1. bAstare Deoieptupliciter potest intelligi. 7o. x.c non solum significat esse in coelis, sed insuper iti inhaeserio quandam principalitatem. ibid. Astra quando & unde dicantur egredi. 18. . bNI erus nomen commune regum Persarum & Babylonio

&Chald idtin est quod magnum CaPH. . I . . a Assuerus qui cum Naducliodonosor Ninivea destruxit quis. q. r. bAssuerus maritu, Esther mystice designat Christum. Ios. r. a uis ille suerit. io3. i b c probabiliter suit Darius Hyllapis. xua& seqq. suipaeatur Amanum velle Estherem opprimere, cur. ias. I. c erat in tributa propensus. t 3 o. r. cserox ac cholericus. 13ωra stimavi factus ad aspectum collabentis reginae. ibid. x. a b Uide Dama in ora. Aoria quomodo stare spe iudaeae. Iol. I. a

Astyliorum corruptissimi& impurissimi mores M. I c eoru principes inquantum suam Mavitatem servarent. 93.2.b Athenienses rapite mulctarunt Themagoram, cur. III. .a

Atheriata idem est quod pincerna regis, ejus etymon. 3 . .cita vocatus eli Nehemias i unde. ibid. non est nomen Hebraeum, sed Chaldaeum. ibid. i.a Athletet in Olympicis certaturi castos se servabant,cirr.99.2.a Atina uxor Darii Hyliaspis eadem videtur cum Hadasa, quae

Mila rex Hunnorum fuit flagellum Dei. n. r. a spe totius orbis obtinendi devorabat imperium; sed tantini a Deo per feminam occisus est. 9 .a a Atilior libri primi & secundi Esdraequis. 3. i. a auctor libri Tobiae est ipse Tobias. 47. i. a libri Eaher Mardochaeus.

S. Audomariis aegre tulit sibi visum diu amissim per s. veta.

istum esse restatutum. o. A. Aves fuerunt primum vivens animal Creatum a Deo. 43.1. cmaelit et aves subiride a Latinis nominamur miserri. 9. DAuguit, Imper. frugalitas. ios. x. ds. Augustini aureum dogma de senectate & pueritia. 47. xa

ab Aula se terris inive ante casum abducenaum. II 3.1. CMarias quem sevocat S Raphael angelus, quis. 9.2.b ε .ra variae nominis versiones, ibiα aratias fuit Iesus Christus 3e Apostoli. ibid. i. c apud Hebraeos fuit nomen ma. gnum, ideoque magnorum regum , priuOpum, Pontificum S c do. 1.d est nomen non tam proprium quam appellativum. ibid. a. b vere aevo bini ait Azarias filius Ana

niae. 1. C

BLitera subinde commutatur cum D I 6. I. bvoras radix a Salomone ostensam habeat virtutem e pellendi daemonem, de quomodo. 6s. a. b olet magiam. . a varia de ea cominent a. ibid. MDo nomen commune Pelsis significans eunuchum. ς . r. bBagoas eunuchus nequissimus Alexandri magni. 94. .e Bacchis unde dictus thyrsigerus . to . I. a

Baptismus est prolesti ochriti ianismi & legis evangelicP98.1.a

Barbarorum omnium vitium commune ruisceri cum matre, filia. solore S c. 94. . a Basilica gixceeit domus regis. I . . RS. Illius laudatus quod corruptos academiae Athenietissism res devitarit. 47.1.b

138쪽

Indiae Rerum s Verborum

31 1 ti docillestis perscclcsam trium plantem ex sapphiro crtatus& coronatus sit Imperator. ibid. Nimaragdolabricanaam significata. 71. x. b Orpasinus color est viridis. 1os. i. d Casleu mensis Hebraeo Boeticem an sit nomenonicii significans praesectum rationis, rum res ponis reno: iro partim hi ovembri partim Decembri. 11. r. N 23. a Cait: tam praeses est Raphael Archangelus. 11.L. byelli ea ut a, supe)b a&domitiandi Iibido muli is extitit. 7. castitatis coniugum rela rvatae exemplum. Mitta

Besma urbs ad radices montis in quo sita Bethulia. 8 s. r. a ta morti praelata. 87.2.b es ausa sortitudinis. yy. x. aiant dicti virga formidabilis daemoni. 6 s. i. a in Regula castita, Iudith quam fuerit eximia. st,id. suaqii id de hospitibus statuat. 68. . b Caiiorum praebes et Dan ius Raphael Archangelus. ss .et. broned cito portarum&murorum urbium a priscis fieri solita. c assidala ei parva pera, vel parva cassis. 63. i ai. a Catira fine duce quasi ponitus sine rege. ys. et cycneficiorum in reges collatoriam memoria exacte servata. Caralogus populi redeuntis e Bab lone desierimus ab Esdraiis. i. a Beneficia septem a Raphaele Archangelo Tobiae qaomodo diversus ab eo quem dei cripsit Nehemias. 33. t.bsidio praestita. 69. r. c di catalogus donariorum ad fabricam oblatorum. ibid. t.b Beniamin vocabatur una e portis vibis Ierusalem Aquilonem Catalis phe septuplex in traga dia Amani. idio. x.aversus. x .i-b Ca bot:. in Anglia, Scotiata Saxonia in quo imiteatur T

s Ilii nardus Clarevallensis mulierem daemone :ncuboli rat. biam sciliorem. 47. I. Cε; 1.b dira Ilai sacerdos cura sacerdotio reiectus. s. a. c Cauda canis Tobiae finem bonae operationis insinuat. 68. x aproh: tur comedere de victimis oblatis. Io. l. a Cela rata dos una Duc s. ix . I. sentcsima usuraqus. 19.2. pelli litera hebraicalaepe commutatur cum dum, de contra, petr Cerco,i nc dictos quomodo fugetur daemon. 6s. i. bis. i. a Bethulia urbs Galilaeae ubi sita, hebraice idcineli Clialdaei an omne, libros veteris teli amenticum templo exupquod virginitas Dei. 8 . i. a licet ellet propria tribus Za- serint b lolebant alienigenis ac praesertim Hesiis cum lon, tamen tribu Iuda cam sibi vindicavit. ibid. bM- in urbem vel aulam ascit rentur mutare nomina. 1o9. v. bibulia hebraice significat virginitat: in . io a. i. a Charan sive Ha ait urbs sitam Metopotamia. 68. r. at diliN-ndum aliquem conere est contra naturam. c6. i. a Charitas pacatachresin subinde accipitur pro amore illici. μhibere ad ianitatem , di ad id cogere est tyrannicum. ibid. 2.1 Uraritas Nellemiae alio umque ducum& praesdum in Sulinea quid filio suo S. Ludovico Ocbro inculiaret. 48.i a cives suos. So 2 b item Tob: estnioris in suos. s. i. d &Blaiphemia Niltcketi dicenti, Angelum Raphaelem fuisse Elihzris an populum sium. ii .i .a charitas Christi in nosm: iuinum. 39.2.b re Plaesentata per carnem piscis Tobiae. v. i.

Fefuim significat tam bonitatem & honestitem vim iis quam Chaspha pagus vel victas in Ba, Ione . t et i a Caelidonia her.

Io, immensi est praxonii. 47. 3 c binia matrimonii tria. r. aca e luigaeus nomun ; oicit stimi vel ut proprium de pa- Chelmon urbs quae,& ubi sita. 8s .ia Chorca quid sit. 34. iatronymicum, ii 6. r. b v lut app lla: rvum. v. b. Chri Itiana lex vetat ieiuilium in Dominica ob festi laetitiam. 3 . x.b Christiani ad Evangelium assurgunt revirentis cau-3 . A ciliam cum L. Valeriano sponso ad castitatem direxit la. r. b quid eis imita ius imi inaurietione positis. si . i. bang. lus. 95.1.c Caecita, a viris sanctis expetita dc si . . a primorum tilliariorum frugalitas in conviviis amata. so. 1.b illa non turbavit Tobiam se morem . si. r. 8 . a. b dc puratas corporalis. 9 . . a accepto aliquo it a fuit curata naria rariter per ici in Tobra. 68. a. b fgni beneficio ingratiarum actionem canunt rimum l. με ae ritum Deum lati dant:umcxzm la, r. c damu/.97. I. a in triduo passionis Christi strepitus edunt. Maelibatus commendatur cxcmplo Iudith. ao:. i. e is 2.2.d Caesar erat nomen commune rigum Rumanorum. ix. r. c Chronoraxis Tobiae senioris a junioris. s. t a b alti, at gula volvit coli ut Deus. i 1. a. a Cibus Angelorum eli Deus. 71.2. a cibus a sitienti humectarix alaleia dicta eli masti a Graecia. 126.1.b in Calamitate pu- nequit& mcdi. 91. ιδ Cidatam sive coronam quam Le-blicari iblice orandum ac poenitendum. gr. .a obcalamu stabat Elther vocat lignum luperbiae. Irg. i. atales olim totus populus Pervigilabat in templo. 84.2 cd cit: cium sues accus tertium symbolum poenitentis. 36. a Ie ris signa variam calamitate neri solita. 128. r. b domat iii mulo, voluptatis turpi . 37. l. dcallion mi pisc:, descriptio. 6 i. t.b abundat selle quod va. cinere putat pergere, i,mlulum est pinnitentis. 36. I. aciter ad albus me, ex oculis extergendas alioque nomine v. n.s cum melle oculis Inlpcrius eorum caliginem dispellit. catur ut ancilcopos. ibid. v. a eii vorax Sitolidus. I. a an sci. i.a cim sciis nummoriis. Sy.L. hcor ipsius fuget daemones , ct qua vi. oz. i. a Calumnia Circumcisio erat proscssio Iuda timi&lcgis Mosaicae. 98.1. uxotis turbavit Tobiam lanior cm. r. i. a &ancillae Saram Civium commodis itudeant duces&ptaesides exemplo Neh, filiam Raguelis, ac Si annicam. 34. 1. a b Cambyses Cyri mix&a Itorum. 3 o. a. a filius labricam templi a patie pei missam im P divit. II. i. a Clamandi mos in magnis calamitatibus apud Persas. Ii . I. a patre apud Lydos de massagetas occupato, domi retas im- ω λPud Iudaeos prccum tempore. m. 2.d Grai praerat . ix. .b Chaldaice vocabatur Allii erus: Pem Clem ntia Dei in Iudaeos legis praevaricatores. 19. a.c iustitia sce veris Artaxerxes . ibid. I.b c fuit Iudaeorum hostis& tempoata. 19. I. cparricida quomodo a Deo punitus. ibid. v. a monitus a Coeli extrema quaenam dicantur. Σῖ. . RI raexaspe uno e charissimis ut parc:us biberet, quam m- Eoaevi quinam fuerint Et drae&Nehemiae. . L .c item Eii heri gratus tuerit monit . ii 7.ic Campanae ab Ecclasa be- &Mardochaeo. Io . i. a1.Li,diliciae qua vi iugent daemonem, procellas de tempestates Cogere ad bibendum est contra naturam. i . t.b α tyranni cxcitantem. 63. I. a cum . ab.d.&seqq. eli libertatcui adimere, sanitatem I cauda ulta rex Sardorum quo pacto occisus a GV e. io .i.b dere &c ibid. audi das velles olim induebant in diabus festi de letis. o. I b Collin hamen se monasterium a Danis concrematum. D. Iacani, obiae praecurrens Doetores exprimit Eccleuae. 63.2.b Color viridis mare oculos recreat. aos. i. d amatrice adhibebanturi cmplo ad laicas cantiones. io. x. a Commiseratio levat miser miseriam . m. i. b amores templo adhibebam ii rad canendos Psalmos. ibid. per Ompunctionem&lachrymas a Deo exauditi. 32. I. bos illos alicui evellere magnae eli ignominiae. 4:.2 b hos libi Communio hxreticorum tugienda exemplo Iudeorum. 1 i.x bipsis lacerabant veteres in calam: tale constituti. 128. I. a Concionator ante concionem quid a Deo flagitare debeat. quilunt praefecti regionum urb:s Romae, quod 1 9. 1. bmunus de auctoritas. 17. 2.b concubinarius in complexu concubinae fulgure lideratus . Capite duci exeicitus amputato permiuntur milites, Proba. 64. x. atur exemplis. 93. t.b caput nonnullae hiare ita Ornant & Concupiscentia extinguitur passione missi 63. x. b concu- Monunt ut turrigerae vidcantur. 129. x a Piltantiam carnis dum sentis invoca B. V. Iox. x bcarat .vita Hebraeorum duplex. . t. a deposteriori agitur hic Coniugia cum G:ananaeis, Iudaeis vetita, cur, quo pacto inii, Esdrae ibid captivitas Babylonica fuit celeberrima& permissa. Ig. t.b ty. t.b coniugium requirit virilem ae a. universalis. 83. .a Orbasinus color est candrdus a carba- lcm, cur. 47. .dis. ios. 1.c Carbasum ita ilium mirae tenuitatis 3 candi- Coniuges in eodem sepulchro conditi. 6. a b duorum inconcans. ibid. Caris Arabico, est idem quod hebraicum car- ruientia&cailitate viventium exemplum. 16. I. c conluges

passive apium horrcnle . ibid. d Christiani te quantur exemplum Tobiae & Sarae. 63. v. bcatulus Magnua quat ri ora ara adula cur. 21. αα quando quem Demuit ciles re debeant in copu εῖ x. c. calli

139쪽

easte virint. am n bilitatem, detractio tim . axeam. 67. r. a. ibarii sint lineisum generationi vacant. ibissi subinde seminuo vo ullat res&sor

cinsiliarii plures audiendi. III. I. bsine Consiliosa plantis nil aciendum. 38. I. c nitantia Nehemiae in animando, & dopuli in fabricando. dis a. c conflantia a Deo petenda el 8 . i. b conflantia Mardochaei in re istenta Amano sceleltissimo. t I s. v. bConstantinus Magnus totas laepe noctes sine somno traduxit. ι ιε. t. a CIn tantinopoli, i trientiali Saracenorum obii. e re per B. virginem liberata. Io . . a cistantiao .itani cuiusdam viri clarissa ni filius pauper dia vinitus uxorem divitem nactiis et . 3 Continentia & puritas Sarae Iosuetis filiae s . i. d ejusdems duobu, amantibus exacte iervatae exemplum. 36. I. bcontiaentia per quid melior matrimoniali concubitu.

63. a. c

c riti sunt Iaiκeae oblong ex hallae. Sy. I. Conversio omnium gentium ad Christum praedit i a Tobia

leniore. 71. x. a Cori vitia etiam iustis oblecta eos cx- Glam. 14. i. b Convivia sint frugalia more primorum Christianorum. 8 1.b Ze more primorum Per arum atrarum lue Sentium. os . h. ed convivium Risueri ad literam vanae voluptatis aucupium myttice fuit S. Euthari. stiae simulachrum . i . i. a convivioram polir dianus dies doloris Ac cattentiae. I r. L. CConvivae arci 'anta mensis ebrilatatem, tu gia, detractiones, εα. 67. I. a more veterum ros. c. olim in menta sapientes misceri t sermones . Gid. i. d noi sunt cogetndi adhibendum. I . i. ab deieqq. Copulae coclausalis finis, quis . . . 3.c Corregis innianu Domini csse, impi um in Cyro. 7. i. cdum in Assuero. IIo. a. b cor pilcis an fuget daemones ,& qua vi. I. a Micqq. per Corma altaris quid significetur. 89. t. ccorona ellinsigne proprium regis. εω r. b Ir . . a qualis esset rosum periarum . ibid. t. a Corpus Iasore fatigatum melia, reficitur iacendoqiram Iedendo. ros. 2. a Cosme regis Persarum talius besa per a. o. I. cCrapala quam si improvida. 's. t. a S insana. i 6. .d non Credendum temere neque facile. r t. a. a Crimes solebant veteres lacerare vi magna calamitate cocinitati.

Crocodilas ex Nilo egrediens limmines in terra insequitur , &de Worat , estque amphrbius. 61. ι a Crucis chri:ti hamo aduncatu est diabolus. 63. r. c eius se tria med iratio est fimis quo daemoni Letu . 66. t. a crux apud Persas erat assim de ignominio illima. at s. i. derax Orata Mardochaeo data tuis paranti Amano. xi 8. 2.b

Crudelita de superlata Amani in Mardochaeum & Iudaeos. item Darii Hviles pu&Xerxis filii ipsius. II I. I. a Filallias qua sit. I. bCupidi pro puncto voluptatis se essitiunt nuncipia diaboli.

86.r .a Curatio tota Iae caeci mylti explicata. 69.2.2κιδ's quid significet, ignoratur. 47. .a

Cyprianus, primum mulis, ted oo ira fidelis & martyr iiii silicairiatronibus daemon excivit, me. 33. . bCyrus primus rex Persarum Ia Leos Babylone ii ravit. 4. 1.b quo innotactus sit Moiarcha. ibid. i. 4 6. r. b quo annocue rit regriare, dcliabyloneni expugnarit. inia. an ut monarcha regnaverit leptem annis. ib.c erat bellicosissimus requietis impatiens. ibid.d varia eius Q γ na. v. a&.ieq. unde emanaverit eum a cane esse educatum ibid. eum ut numen tuum e labant Periae. ibet exitplunito:t omnium regiarum vitet Mun. i, quid deliales in ion .usaltatue ibin. rat . ibid. ex se erat pauper, ted a Deo laetas dives. ibia. nuus tignificet tu braice. 1., d. quid graecu. Lud. cly m eius genuinum ea Persicum. ibid. luit typus hi illi. ibid. iam Italae oraculum. 1. 1.c laeum verum I vit. . i. , laborem luadebar, nec tanta sumebat aut prissis cor sexocillet. r. c. eaus Ibinnium quo invita tur ut ad Deos ascenderet. ibid. eius edictim ut Iudaei te invicem Iuvmi ni caedia cando templo. ibuLc dei eq. curvetuerit iccundum templum iam alte extrui,ut pria . I . Ialuam nu agros&hortos excoluit. ι os .aa: clusi rugalit M. Io . C

DAcha Syriace est mundare, purificare, justificare. to . .

perint sunt ramisces. sse . a daemon obsidens puellamis adolescente mago incantatam interrogatus a Sancto Hilarione quid rei ponderit. 13. a. b item te ξr voirens ad genua Sancti Antonii. ibid. x. c alii stat Persici , Medi, Africi ι alii auli alas, meridionales, εce. ibid. r. c daemon an fugetur per fumum Iecoris eallionymi, fi quavi. 6 . r. a asit Per caulas natur les Se humores mesancholicos. i. c quomodo per mλμs de suae noceat mis, de pueris . ex. i. a suit figuratus per piscem a Tobia occisum. ibid. daemonis proprium et intricare corpiis diminum variis doloribus, scrupulis δα. ibid. x.c quomodo daemon incubus prolem generet . . a proprie non amat femuras, scd amorem smulat, cur. I. ata daemones fugantur pultu campanatum ab Ecclesa benedictarum. 6 s. i. a an etiam per radicem baros, a Salonone ostensam . ibid. bdis q. eis formi. dabilis est vitra L Benedicti. a. a quid in modis potuerit daemon religati in deserto. a. be. quo puta ligentur in inferno ut egretinequeant. 1.c per Christium qualiter ligatus sit. ibid. d quibus virtutibus tanquam iuiribust fetar. 66. . ab daemoni, apparentissimum est sit po.t

se relinquat h3rrorem. .7 i. i. a timeat vocabulum, P trocrnium de exemplum Mariae. 96. I. dDamasicus ea pate. t Syriae liud elu tae. 8o. I. a Daniel cur librum sum colucri plerae partim Hebraice partim Chaldaice. 4. i. h tuu lamitratu Cyro regi Persarum ejusque conviva. 7. I. Darii et rina. ibi, La. bdes . io xl,

Darii stirps dura.lt in imperio Persico inque ad Darium

Darius Codomannus ultimus Persarum rex vitriis ab Alexandro. ibid. quot e uitum de peditum millia in aciem eduxerri coatra Alexanarum. 29. a. ab

Darius Hyltalpis dedit Iudaeis facultatem perficiendi templi.

q. .e 3. . a vos te fabri aretram plura. a s. r. bad ejus annum necandum intermulatuit fabrica tompli. 12. 1 dII. l. a 'i. oesia sexto par, inter tot templi perfecta ruit, vero tam interro es quam exterior . 1 f. a b cur. dicatur rex. ibid. c 1 olebat aquam& terram petere ab iis quos 1loi liiiugere latagebat. 79. i. a iple titit M-ι uerus maritus Eliher. ios. xb erat rex Perlatum atque Medorum. io . i. b suit vini bibax. 1i . i. c serox ec . deIis. 13o. ι .c vocat se iratrem uxoris suae Eliber. ibid. 1.b voluit fellum Paurim etiam a Persis gentilio celeorari. ι31. v. b viae Assue G. Decimae laborum & operum lolvendae. 38. t. a decimam decimaram dabant Levitae 1-rdotibus. ibid. cura laicis dentur lacerdotibus. . a De litatio solemnis muri Ierusalem quando Se quo ritu per-

Defendere sumitur pm vindicare. 78. 1. bDeloces Medorum rex poterulis nus. 7s. I. b ipse aeuisa avit Ecbatanam. 76. a. bDelieiaram postridiantis dies doloris & poenitentiae. Io I. a CDeliquium an uni quod palla est Elther an fuerit verum, vel

fictum. 23 I. CDeus non vere Se proprie sed metaptiorice tia et cetalos, aures M. l . . a Cur praeceperii Iudaeis ire ducemit uxores Chananaea . I S. I. a

prodit . et liniaeos quaerere prosperitatim gentium victi 2-

eius elenientia in Iudaeos praevaricatores ibid. ia de ieq.

ddas p cre. IS. t.b gaudet εἴ delinatur noltra tortundi, ne in advorsis. 34. I.bc faud ut licuus leuis, quoa :llisa fid libus nissis colatur, pariterquet capit ulnaelo diu testo gaudeant. abies vult a uota, sinitur viri ita laetitia. a. ba ius in nem risertit. 4 I. I.b cur permutat lusiosai dixi. so. I.c τω a homirus audit linguam si mundam h Dor vici tiara. 32. IaDnc, ratum nucticordia, vera ac jussa. ibur. a a cupit in omnibus actioni us nostris inesse misericordiam,

Dcus semper in m moria, intelle tu Sc voluntate babendus. 6. M umpcr iam edicendus. 38.1.a cit in vilitatis depergloriam ancomprehensibilis Dei gratia indignus est

140쪽

Index Rerum s Verborum

elus prout ritu ersa Tobiam part . Eul. Deus non ad uvat desides, sed la, rames de pugi amo. a ei serviant bes®na. ου s. i h Deus dominatur tam mloqtiam terrae. i d. a. b iple iratus certo irrogat quod conianitratur. 8s .ra in publica dc gravi causa est invocanitus, ibi Li.b Simeoni ad vindocandum Dinae stuprum dedit fortitud:nem, de oblietricibus mentientibus domos, car. 89. I. b est perest ni iam colitum, tons omnissentiae. ibita a. b mentirili equit. 93. . b supcrbos limmiliat. ys. 2 a est spiritus ideoque amator cartitatu decaliorum. sq. x. a quam liberalis fuerit erga D. virginem. It s. t.b est ausi luperbia ac insuli uiae sudex&vindex. II 6. I. b quos vult exaltare, prata humiliat .

tamcn ut communem prov:d tutae tuae curium gratiam non denegarit. ibid. i. d ii o solo, quia verum est eordis gaudium, laetandum. I 29.2.c Diabolus. inde Diadema quid. MI. . a Daria Ita exacte conscripse te Iud et . m. v. d itcra Periae .

Didymus S Hieronymi praeceptor fuit Caecus. su. .c Di tortium sive phurim Persis, fuere Iudais dies phrarim. I xx. a. b myllice dies Duram fuere dici pallionis Chrilli, eritque dies iudicii. ib. c d Dignatio mira Dei & Angelorum erga Miam humanum. 1 f.

Dilectio uxoris erga maritum quid praestet. O . . bDivinant subinde moritura. 7s. l. bDivitia sum mstponenda virtuti. 8. 1. bin Docendo quis ordo servatadus. 16. 1. a Dolor animi creat dolorem cortraris . 12 .a doloris varia

signa externa. I g. r. amius ex natura sua est indifferens, S: ex fine ad quem refertur malitiam ac capit aut boartatem. 9 . I. Do niamur libido multis extitii causabini. II. I. in Dominica lex Chrittiana vetat 3eiunium, cur. 3 . . bDomu, Hibriis significat quemvis locum qui aliquod cor P ambit. 1 a. e domus Iortium in urbe Ierosolymitana, quae . 17. a. bDrachmae aura S argenti valor. fio. L. CDraconarii Olim vocabantur qui nunc vocantur vexillueti .

Draco aes, sum insignia & s.c rimata militum & Ducum .

lymbola. Drmones et maum vocantur milite, Iortulimi,

Ducein nunquam decet et stare aut prodeste sibi aut nocere hostibus. 7. x. a eius vigilantia quantum prosic. 1 ff. a. cduces multi subditos expilant ut se ditent. 3o. a. a duce tu lante fugiet totus populus. 3 i. r. b ad ducis dogma insigne. D6. I. b ducum dotes Praecipua tres. II IcEBlae Abibatisse ut suam sciatumque callitatim servaret s

tiique inimica, seriem virum rcddit ignavum M. ς . I. Ebrii pravos procreant filios. O . i. a a generatione abstineant. ibid. r. a sinat quasi imo plus quim porci. Io6. i.d Ecbatana nomen inc linabile urbis Medorum. 39. r. cquando vastata. 74. I. a a quo dc qtiando aedilicata.

f. t. c

Ecclesiam veterem reaedificavit Ni hemias: novam aedificavit Christus. 22. r. b pro huius latine ac tutela nil moimi

Alandum. ibἰά per ecclesiam quid timi sectar dum dicitar Ammonitas non posse introire ecclesiam. I. I. Ecclesia clatholica an nulla agnoseat nomina MLelorum stator tria. 44. I. e utitur quarto libro Hesar in introitulis , S in officio de nyr. 4 1.b Ecclesia Christi Meoepit in Ieriualem in Sion, de qua vaticinatus et Tmbias. 7 . a. be repraesentatur per hortum in quo habitum fuit convivium ab Assuero. i .ed Ecclesiae Catholicae lupus suit Esther. I 4. . bri sciam reprehendit S. Augustinus quod inscio marito hubitum monachae assumeret. Iamie

Mitium Cyri regis Persesum ut Iuctat se invicem juvent in

reaedificando templo. 7. x. b dci q. Edissa sive Hadasa eadem est quae Esther. tos. inde Elther. Eleemosymeminiatus. 16. a. ac.&seqq. liberata morte aeterna dclaepe a praeibiti, qua rarione. ibid. x .c est quasibamismus. a. bc claudat & oppilat quasi os gehennae. v. d habita resinae in somnis apparuit s. Ioanni Eleemosynarios 7. i. b eleemosynae quomodo olim fieri solerent in sepultura defunctorum de qua ratione, a.d dc nunc. t. a prolunt animabus in Pur Satorio detentis. ibi a .c elemmosyna quanti sit meriti. 39. a. a ita funis quo ligatur daemon. 66. a. a seivit debui proximo. ro. a. b liberata morte, S pumi peccata. ibid. e Eleen synarius quae in paupcres conseri, in sinum Dei cu- similetida deponit. 36. a. b eleemosynarulicet impii raro in hae vita calligantur. ibid. Eliacium de Ioachim idem fgnificant , scilicet mi ιεν. 8 i.

Eliasib pontifex&filius Ioacim. I. I. a 26. i. a &seqq. Tobiam Ammonitem contra legem gazophilacio prefecit. Ara Elisaeus proph. quomodo rei ponderit Benadad regem aegrotantem fore lanandum de moriturum. 91. I. bElui mensis sextus Hebraeorum nostro partim Augusto , pa ii n Septembri re I pondet. 3 l. I. aEmpcdoclcs convivio praeiactus postridie reus filii in iudicio.

er summi quomodo exorcis dbcr. r. b. eis olim ab a choretis dabatur pant vel oleum a se benedictum. 6s. I. aEphraim, porta una e duodecim urbis Ierusalam cur se n

rninata. 17. I. a

Epii copus graece idcm est quod sepe intendens. 39. l. b citis cumeat,visitet de instruat populum sibi commissum. 8 i. ΣαF pillesa Mardochaei quando scripta. 11 . I. bEpulandi mos ad sepulchra de memorias marturiam. I. a. citem in lepultura defunctorum quorum dubia erat salus vel floria. i. d sublatus per Amarosium de A ininum.

R. I. a

liquites dracones dis, qui . II .dE auorum rorta urbis Ieroibi, mitanae unde ita dicta. 17. a. bE tuus animal luxuriolum . 63. a. alaror Pauli Fasii , dicentis librum Tobiae non esse veram historiam. s. i. b & Lutheri d enim, a d suxor sessis ciliore prstrat ad otii coniugale,vocanda sit ancilla. ror .vα Esdras totius Scripturae lacrae in vallitate Babylonica retia rator vel corre r cum omni turba populi redeuntis in patriam quid milice significet. I. cuius filius fuerit. 3. itinon fuit Malachias Propheta: de qua tuerit occasio hoc ali. quibus suspicandi. 3. 1.b an iuerit Propheta. ibvl. a. amitinctu civino laetis .iit librum primum Eldrae de alia. ibid. an sacram Scripturam restaurarit: 3. .c dcscqq. eam di. gessit A: correxit , de quae in sugulis libris deerant si ρ ροvat. ibid. x. bc inventores litterarum hebraicarum qui ctiamnum utimur. M. At quamdiu vixerit. 12 Ladret quinam l rophetae coaevisu mire: de qumam Iub codem floruerim tam ex Pluioricis, Doctis , quam Philo .phis. ibid. r.e lasu Molaacae erat petitissimus, ecinere set seminebat. 6. I. ab conititutus cst vultator Iudaoraim. i6. r.b de potestatem habuit necis in pravaricatores. ibid. x admiratur immetuam Dia clamentiam in Iudaeos. I p. a. aeius pro iisdem ad Deum oratio ibid. e confitetur de d fiet mccatum popia i , eQuique Persoriam Ee peccatum in se suscipiti in quo fuit rurus Cesilli. 2 o. i. a Dro Israelis tu, nobis Babylonem adiit, his in Ierusalem realit. 22.1.ciliterpretatur legem POPQ . 34. r. bc an Esdras auctor libri primi si ulcm cum eo de quo lib. secundo cap. Δαν. e.

Esther quid uintice significet. I. de . Io I. i. a quo tempore eius nititoria conti rit. Io3. I. bc de 1M. ios. r. a est oriunda ex tribu Beniamin de uirpe regia cuilis. aeS. r. bito. i. a diri est Hadasa, id est, m)rica , cur . ais. . cfuit typus B. immis. ibid. dea .c Hrhernethyma. ibid. in rite nupserit regi infidcli. iro. a. a rara ejus ara resinae obedientia. Ira. i. a item fortitudo, pietas,&chasuas. ri . a. a est typus Ecclesiae. ivid. b exprimo aspectu regis deliquium muriae palla corruat. xi s. I. a prudenter ζ g msecundo vocavit ad convivium. 1.a iacius magi nimian in accusando Amanum praesentem. 313. t.b qua methodo uis ut inflecteret legem ad irritandas litteras ue Iuda, cidendis lcriptas. Is s. i. a apte comparatur fonti. 3. 2.b ia . i. a&se l. dethli ibi magnae ejus animae puritas, sanctitas, fineeritas dee. χαρ. 2. b an vere sit duiqvium animi passa. a 3 o. i.e ipla adi s cum duabus ancillis iratum A: sucrum repraetcntat B. virginem. ibid. a. bad Evamelium adsurgunt Cluutiani rexerentix causa. 34. ta

SEARCH

MENU NAVIGATION