장음표시 사용
41쪽
ia iam est, lacerdotes filii Aaronis liabebunt partem dceimarum cum Levitis, nimirum decimam decimae. Nam, ut loqui
Crinn sua IN DOMO DEr. Igitur decimam deeimarum suarum partem Levi τ dabant sacerdotibus, sata id te, vicissim decimam decimae tuae dabant pontifici , qui proinde erat drves valde & opulentus, ut d: xi Num. is.
, T cincta, ὸ plebe decima pars per fortem deligitur, quae eam inruat O aedificet, ce-J teri vero ad atias Judaeae urbes σpa os ea colendos nutiuntur 1 unde mox tam Drusum, quam e
i. T π Abitaverum autem principes populi in Ieru suero, reliqua vero plebs misit sortem, ut tollet 1 rem unam partem de decem, qui habitaturi client in Ierusalem civitate sancia, novem v τὼ partes in civitatibus. 2. Benedixit autem populus omnibus viris qui se sponte obtulauant ut habitarent iii Ierusalem. 3. Hi sunt itaque principes provinciae, qui trabitaverunt in Jerusaleui , Sin civitatilius Iulia. Habitavit autem unusquisque in postellione sita, in urbibus suis, Israes, iacerdotes, Levitae, Nathinaei, Ssilia servorum Salomonis. q. Et in te rusalem habitaverunt de filiis Iuda, tade filii Beniamin: de filiis Juda, Athaias filius Asiam, fui Zachariae, filii Amariae, filii Saphatiae, filii Malaleel: de fit ita Phares, s. Maasia filius Baruch, filius Clial hora, blius Haria, lilius Adaia, filius Iosarib, filius Zachaliae, filius Sinonitis: omnes hi filii Pliares, qui habitaverunt in ferusalem, quadringenti sexagintaocio viri fortes. 7. Hi sunt autem filii Beniamin: Sellum filius M sollam, filius 1 d, illius Phad ita, filius Colaias, illius Masia, filius Etheel, filius Isaia, 8.&post eum G Glxii, Sessat, nongenti vigintiOcto. v.&Ioel filius Zechri praepositus eoium, di Iudas filius Sentia super civitatem 1ccundus. IO. Et de sacerdotibus, Idaia lilius Ioarib, Joachin, Ii. Saraiatilius Helciae, ni itas Mosollain, filius Sadoc, filius Meraioth , filius Achitob princeps domus Dei , ita & fratres eorum iticientes opera templi, octingenti viginti suo. Et Adaia filius Jeroliam, filiis helelia , filius Amsi, filius Zachariae, filius Phestur, filius Melchiae, i 3. & fratres ejus principes patrum: ducenti quadraginta tuo. Et Aimilai filius Aaraeel , filius Ahari , filius Mosolla-
molli, filius Emmer, I . oc irairta eorum potentes nimis, centum vigiIuiocio, SI praepositus e rum Za,uel filius potentium. is. Et de LevitisScineia lilius Nasub filius Azaricam, filius Hasabia, slius Boni, Io.&Sabathai, &Ita Libed, mper omnia opera, quae erant forinsecus in domo mi . a principibus Levitarum. II. Et Mathalaia lilius Micha, illius Zebedei, filius Asaph , princeps ad laudandum fit confitendum in oratione, S: Becbrcia secundus de fratribus eius,de Ibda filius Samua, filius Galal, filius Idithum: i8. omnes Levitae in civitates intra ducenti octoginta quatuor. I P. Et anitores, Accub, Ielinon, & fratres eorum, qui custodiebant ostia , centum leptuagintaduo .ao. Et reliqui ex Israel Sacerdotes & Levitae in universscivitatibus Juda, unusquisque in miseri ne sua. xi. Et Nathinaei, qui habitabant in Opliel, sic Stalia,&GaIpha de Nathinaeis . in. Et episcopus Levitarum in seruialem, Arai filias Bani, filius Hasabiae, filius Mathaniae, filius Michae. I e filiis Asaph, cantores in ministerio domus I M. 23. Praeceptum quippe regis super eos erat , de ordo in cantoribus per dies singulos. M. & Phathania filius Meseaebet, de filiis Zara niti Judain manu regis, juxta omne verbum populi, 27. de in domibus per omnes regiones eorum. De natis Iuda habitaverunt in Chariatharbe de in filiabus ejus: de in Diabon, de in filiabus ejus: de in isseel, di invisulis ejus, actoc in Jesue, Sin Molada, de in Bethphaleth, Σ . Sint lasersual , S in Bersabee, de in filiabus ejus, M. oc in Sicesta, dein Mochoiia , de in filiabus eius, 29. oc tu Remmon, di in Saraa, de in Ierimuin, 3o. Zaii , Odollam, dein villis earum, LachL, dc regionibus ejus, de Araca, &filiabus ejus. Et manserunt in Bersabee usque ad vallem Ennom. II. Filii autem Beniamin, a Geba Mcchmas, de Hai, dc Bethes, de filiabus esus. 31. Anathoth, Nob , Anania, 33. Asor, Rama, Gethaim, 3 Hadid, Seboim, de Acballat, Lod, 3s. de Ono valle artificum. 36. Et de Levitis portiones Iudae sic Bellianam.
erviet AT illos 3 ceteris Iudaeae . Erat enim Iemla- Iem tam incoBs quam domibus distituta , quare d cuna pars plebis sorte dilicta est ad eam incolendam, ae ad domos , sora, Plateas in ea aedilicandiun, quod duo. us anim incolae torte desaeti i crieci. runt , iciic Ecda ec Iosepho ii. Ant. c. s. sorte desectis acceli reiiqiu sponte i e obtulerunt ad habitandum in Ierusalam,
T M TECUM uus 3 q. d. primus civitatis Ierusalem piae eius sive praepositus erat Ioel, qui praecessit,sccum
42쪽
id est , procurator: nam eum non fuisse Pontificem liquet, ex cap. sequestu veri io. ubi later pontifices non nomi
us Lavi xxxv M J q. d. Iorabes praeerat cul- ta agrorum , item curae vas in ad templum pertinentium, quorum adaptatio a principibus Levitatum faciem
hoc est , praeerat tantoribus 5e instrumentis musicis. ET E iscopos Lavi TaxuM, I id est, praefectus V1 3-z . lavitatiunt Episcopus enim Gratre idem est quod Miae . Unde Cicero l. r. Epist. ad Atticum Campaniae Praesterum vocat Episeopum.
Los Di s I q. d. Artaxerxes praecepit, ut Levitae quo tidie pervices juxta ordinem a Davide &Salomone instit tum Deo in templo psalmos, &hymnos concinerent.
cum Nolaemia Duce mes populi causas, litesque i. deret: sic etiamnum Praetori s&Iudicibus adiuini solet Assessor iuris, legumque Perit .
nu M. J Hebr. Et in villis, scilicet extra Ierusalem; Φα Huc usque recensiti incolas Ierusalem , iam recens, bo ineolas villarum Se urbium extra Ierusalem sitarum , per omnes Iudaeae& Iudaeorum regiones. θET otio vALLE A Ii Fic. M l quis fuerit hie Io.
Miu J q. d. Levitae non habitabant simul omnes in Ie milesem, sed sparsi erant per omnes urbes ἔ quare pomtiones eorum eram dat rivinae per omnes regiones Iudae & Beniamin, ut qiueque ex eis suum haberet numerum, qui incolas ea quae ad Dei legem & eultum spectabant, doceret. Hoc enim sanxerat Deus per Μωsea. Unde vara, vire vertiti Laviis veνὸώ-- - in Iuda quam m Botiamin; filii, in rem ino I. π R---n. Hebr. est; EA Loitu ἐ--- -ιν-riti-ει -- Ia--; quasi dicat: Levitae dividebantur per Iuda & Beniamin. Septuas. Ex Levitis
Commeminia in Nehemiam , sive Lib. II. M a. Cap. XII. 3 9
RGensentur Saeerdotes oe coita , impore Phemm . Unde v. 27 ipse eosdem eoaweat ad netinorum dedicamnem , quae v. II. facta narratur eorumdem per muros solemni preces e cum duobus eboris eanentium , popali λώfu, immolatione bos uirum. Denique U. I. statuunt. qm rami gaz aciis, templi fum pigus, ae Sacerdotibus θ Laevitis de alimentis misierunt.1. TVI sunt autem Sacerdotes&Levitae, qiuascenderunt cum Zorobabel filio salathiel,&Iosue rLa Saraia, Ieremias, Eiaras, Amaria,' Melluch, Hattus,es Sebenias, Rheum, ruria muth, ε. Addo, Genthon, Abia, s . Mumin, Madia, Belga, o. Semeia,&Iinari Idaia, sellum, Amoc, Helcias , 7. Idaia. Isti principes Sacerdotum, & fratres eorum, in diebus Iosue. 8. Poreb Levitie, Iesua Bennui, Cedmihel, Sarisia, Iuda, blassianus, super hymnos ipsi & seatres eorum, m&Becbecia atque Hanni, & Datres eorum, unusquisque in Ossicio suo. Io. Iosue autem genuit Ioa
cim, & joacta genuit Eliata, & Eliasib A nuit Ioiada, ri. N I ada genuit Ionathan, & Ionathin
genuit Ieddoa. I 2. In diebus autem I cim eranζSacerdotes leprimipes finiat uni: Saraiae, Maraia: Ieremiae, Hanania: i Esdrin, Mosollam : Aniariae , Iohanan: I . Millata, Ionathan et Sebenis, Ioseph : Haram, Edna: Marajoth, Helcir I s. Adaiae, Zacharia, Genion, Mosollam. iri Abiae, Gliri: Miamin&MOadiae, Phini: I8. Belgae, Sammua: Semata, Ionathan: I9. Iojarib, Mithanai: Iodata, : m. Selli, Celai: Amoc, Heber: χr. Helciae, Hasebia: Idaiae, Nathanael. xx. Levitae la diebus Eliasib, &Iojada,&Ioh n,&Ietam, scripti principes lamiliarum,& Sacerdotes in regno Darii Persae. 23. hilii Levi principes familiarum, serim in Libro verborum dierum,&usq; ad dies Ionathan, filii Eliasib. 24. Et principes Levitarum, Hasebia, Sarebia, sue filius Cedmihel: & statres eorum per vices suas, ut laudarent & eonfiterentur juxta praeceptum Iti-vid viri Dei, & Observarent aeque per ordinem. Μ. Mathania, de Becbecia, media, Mosollam, Telmon, Accub, custodes portarum &vestibulorum ante portas. α6. Hi in diebus Ioaeta filii Iosue filii Iosedec,&in diebus Nesiemiae ducis, & Esdrae sacerdotis scribaeque. 27. In dedicatione autem muri Ieritialem, requisierunt Levitas de omnibus locis suis, ut adducerent eos in Ierusalem, &ficerent dedicationem , & laetitiam in a ne gratiarum, & cantico, & in cymbalis, psalteriis, & citharis. M. Congregati sunt autem filii cantorum de campestribus circa Ierusalem, S de villis Nethuphati, 29. de domo Galgal, & de regionibus Geba de Ramaveth : quoniam villas aedificaverunt sibi cant res in circuitu Ierusalem. 3α Et mundati sunt Sacerdotes &Levitae, de mundaverunt populum, ocportas, dc murum. 3I. Ascendere autem feci principes Iuda super murum, & statui duos magnos choros laudantium. Et ierunt ad dexteram super murum ad portam sterquilinii. 3 α. Et ivit post eos Osaias, & media pars principum Iuda, de Marias , Esdras , de Mosollam , Iudas , dc Beniamin, de Semeia, & Ieremias. i . Et desiliis sacerdotum in tubis, Zacharias filius Jonathan, tilius Semeiae , filius Mavianiae , filius Michaiae , filius raehuc , kius Asaph , de fratres Mus, Semeia, & Azareel, Malalai, Galalai, mai, Nathanael, it Iudas,& Hanani, in vasis cantici David viri Des: de Esdras scriba ante eos in porta Fontis . 36. Et contra eos ascenderunt in gradibus Civitatis David, in ascensu muri super domum David, 6c usque ad portam Aquarum ad Orientem. 37. Et chorus secundus gratias referentium i t ex adverso, dc UO Post eum,
43쪽
&media pars populi super muruna&super turrini furndisti, m i '
runt observ ti zm Dei sui, & observatiotiem ex diuti Exς uti die- David, di Salomonis silii eius, Q. ciuia in diebus' David Stuti cantorum, in carmine laitatium,&e ':
as. Io, . t hoc est, utilii Iosedec iuificis, qui anno primo Cyri cuim Zormbabel Iudam a Babi lone tedurat
V1 uti. Ex Ioi An uir I ο κ a v n a M . a r I o u et M uo uisit I 1 Duo A. J doa cil Iad dri . q ii o inicalibus indutus in cuiTu Alexandro magno, eumque Iudaeis enixi ns co quod ii si Dario Codomanno regi Arisiarum, evictam subditi, favissciit, non tibi eun in a. didenti placavit. de eum suppic veneratus et Alexan. Mdet, te ite Iosepho Ir. Λm q. c. g. Dices: Nethe .irias non potuit Iaddum videre pontificem: Menim debuisset vivere ducem sannos: tot enim fluxerea Cyro ad Alexandrum, tot qui ranis lititit Moliat elata Per sa iam, quam vacto Dario Alexander traiillulit ad Graecos: vixit enim rege i haec Nehemias sub Artaxerxe Longim no, qui Alaxandiumn te ossit centii in annis Namulti s otiare iron potu:t 17 Ie Iaddum sub Alexandro videre pontificem. Hoc argumcnto convictus Maliger de Emendat. MM Temp. iucnd:t Artaxerxem, qui misit Noliemurn in Iamias su- stra' , n a suis c Lonsi ranum, sed Mnemonem, qui λι IAM Eulo ante A.cxand. um rcSnavit in Perside. Verum Res p. omnia in arguar meo obieeta vera esse utroque hunc vers. I t. aeque ac vetri.11. non esse icriptum a Nehemia, sed volt eius mortem huic libro hoc loco insertum a Suaragoga Iri orum, quae tum regebatur a Spiritu sancti , vel ab aliquo sicratitore t Iagiographo, ad ottendentam continuam P. mincum luccellionein toto emi in re regni I ersarii in iue ad Alexi ad .iin, a cuim gestis in prant Iibri Ma- amum, ut cinuinuam Israe iis, hoc et Rei: uia. ω omla letiae Dei huloriam Rrtexam per Mictabaeos Ponti i- ces&Principes vi lue ad Christum. Primus enim Iosue sive Iesus, quilii. nominatur, si is ponti sex sub Cvro: Q- trinus vero Iedd sive Iaddosuit lyonaifcx sit, Dario C, a ranno NAloandror intermedii vero fuere Pontifices inccessi e sub Dario, Xerae, Artaxerxe, aliisquet Dus Periarum parit me edais, Mi ostendi in calati sota se . in horum Pontificum, quam praefixi Esdrae. Id ita me colligitur ex vers 1 r. SP is. uia dicitur, tempore N hemis suisse Pontifice, Ioacim&Eliasib, . - HesI --,ista Eta p.: Ionathan autem fuit pater L Moae si .e Iaddi: quare eum Nehemias non vidit pontificem. Simili modo libra, Mosis ac Iosue & aliorum, ab lis ira addita uiat altima capita, quibus cinum mors esicribitur, ut dixi prooemio in Esdram. R i p. secundo, Nehemiani vidisse Iaddum puerum, sed non romi licet n. Id liquςt.1 v. II. Wri. 13. ubi dicatur
aliquis filiorum adae Politiscis dedit e filiam suam uxo.
fadae turi Iciliat 'ian pater vel crate tua nater Ionat nan. uare sit tunc Ionathan vel fiat crea ha Nath Iiam nubilem, ut que Poterat & filium habere laudiunticut ergo hidr s. Deo dante, fuit limgaevus . vix licue 47. annos, sic longaevus tua Nohemia, d ae coaevus, ae pie ac longaeri tuere Ictus filius Iole dic, Dan et de si iniis Iesi ἰo aevo, idque hoc fine, ut Synagogam in captivi a te ex parte prolapiam uitide, LM εe cultu vera Dei in-
Ita utarent; nimirum . ut ille aut semum n -c-.D re re Iaddo pontii x tenipore Alcxandri Maeni'adctur fuisse glanda ius, scilicet y . Circiter annorum, ita ut natus fit Iub Artaxerxe vel Dario Notho eius filio, . tuique a Nph mia puer v l iuventa existens; nam ab ultimo anno AM . viri ad Alcitandrum fluxcre φ . anni. Pinaccc causa Ic id hic noti vocatur pontifex, sed impliciter inmatarduinaxat, dicitur Iue L. anus a m
, ut vertunt Pagnin. ω Uatab γ D xit I Eas I scilicet Darii Codoni,nni ultimi l Vrsaritiu ςgis, qu-m Uno eptimor ni vicu Alexander, itaque Monarcu ama Persis ad iraecos trani tulit. Hic versus videtur aniartus Nehemia ab aliquo porteriore, ut dixi vers. r. nam Ni mirant n vidit Darium Codomannum, nec
Iaddum iubeo' itificem: sic enim debuisset vivere muri ducem . Nui dos Darium hic accipi non man num, sed Notiuam, qui fruit filius spurius Artaxerxis Lon.
gianani, illi lue in regia suerellit. Hunc enim vi terero. ruit Nehemias adeoq:lisa diis natus est initio regni Darii Nor tempore Alc xanuri magni erat ia circiter annorum. IN LI RU I xx V ora trit ηυ M. I Id est, in an . nalibus, sive dia. tis chronicri Pontificum Iud oriatura im annales exacte colucripsit sc Iudaeos, liquet ex Iib. Pratip. de ex Iosepho, id alie mr lera m annorum Iontificum, utpote regibuat iam extinctis. Unde pariter patet aamalis sui volos esse a I.b: o Paralip. tiam ab co
44쪽
&alu,lici ' nonnulli putent hanc dedicationem suisse non muri diuntaxat , sed totius urba, postquam in illa domus, sora,vici& plateae suere insilicatae N perfectae per spatiumbi nnit, teste Iosepho: quare hanc dedicationem totius urbis factam aiunt anno Q. Artaxerxis . Unde ipsi ab hoc anno 22. quo deditata el urbs, inchoant 7o. hebdomades Danielis utque ad rimim. Ila rarit huj dedicationis describitur ν,3o. &seqq. Hinc coepit usus pius dedicandi novas urbes de domos, urin proinde etiamin religiosiorestiudiose obietvant. dem iecere Gentiles, ut dixi superius. H.nc Iatilia. Im
esse muros apud Ronianos multis docet Servius/d illud
Iai certos ollendit ritus fidi laetificia, qtiae in murorum designationem 3esabricam adhibebantur.
I MUR M J iii .meum aspers udo ea aqua lalltali: irim orando rei cri. cando pro eorum incolumitate. Itur-sam iisddin ritibus maudarunt muros & populum ab omni Dimmunditie de irregularitate, quam in illa lege fatile, de multis modis contrahebant . UERLI1. Aschno ax Aora. FICI PRINCιν Im1 A si ννα MURυM J Muri enim exiguam hab bant Iari: uιi:non, unde paucos capiabant. Iasti e go surta: I P. 3ncipes, non omnes, sed aliqui eos conscendore, ut- p quorum erat eos contra hostes tueri. Porro hinc indet ad latus principum erant duo chori Sacerdotum N Iavi rumpari cum eis passu procedratium, &Dei laudes cxtremum. Unichoro praeerat Esdras, ut ea et v.H. ali ri Nehemias cum suis assiciis, qui partim iacerdotes erant partim laici praesertim e principum num. ut patri v. I .
As MAGMA si quas Deus sibi gratas ostendit, dum aquas quibus perfusae erant victimae, convertit iurgnem qui vicinitas e cremavit; qua de cauti Hebraei ut tantum miraculum quotannis recolerent, instituerum festum datia Deo ignis, ut patet 1. Machab. Is
Aerro sis indecoram gratiarum actionem, pro e . rum meritis a saea Dor,s xx Lavi Tas J ut Lilicet per viros garophylaciis praefectos inducerent Sacer. dote, fit Levitas ad ipsa garophylacia, ut ex ei accipcrenrd cunas, libamina, &primitias sibi ex lege debitast ut scilicet ex eis darent partes sacerdotibus de M. tis, ut ha- iit Hebr. Septuaginta Sixtini, Vata,&alii, idque in ἀμ
ιονε ινμι-- MI Oam, ut scilicet per has oblationes deco
ras a rent gratias Sacerdotibus&Levitis, quod in hac dedicatiotie & processione concinne canenda , relis se sacrificando egregie munere suo perfuncti forent: hoc est
T a Wo, J eo quod ossicium naum in dedicatione murorum tam praeclare obivissent, ut dixi. SAMe τι icasAMT LEvxτAsJid est,raetatis,uthv Vaa s. bent Hebr.&Septuag. q. d. rem sanctim, pura decimas SMIUsca. I rsonis sacris, puta Gitis ex lege debitas deferebant. νε ρνε rem
A Aa ou, id est, deserebant sacerdotibus suam drimam , sere. de qua Namma 8 8. Sanctificare ergo hic idem est, quod rem sanctam, ruta deciniam offerre. Ex re sana, enim videtur 'irasi sanctificari persona, cui res sancta lete illi debita onertur: ita Calet. Uata,&alii. Sic vir infidelis dieitur sanetificari per denomitiationem extrinsecam in imuliere fideli, ac vicissim mulier infidelis per virum fido
Rur.um lati liticare, ait Sancher, est ostendere aliqua actionet religiola&iantia ali auid est sanctum. Quomo, d dicimur lanctificare Sabbathum, aut templum, etiam Deum, non quia a nisis aliquid sanctitatis acci-Pant: Ld quia dum illa veneramur&colurrus eorum sal -ctitatis homuli biis argumenta praebemus. Est autem non lavas aliculus sanet iratis argumentum . si publicis aliquem ordinuinivmp itu, alamus, maxime s illius obsequii, cum imperaditur,caula reddatur, qualis hic a Populo res ditur liberali& Araco . Sic ergo populus sanctificabat Levitas , dando enim eis dccimas ouendebat eos se esse maiores, quasi Dei ministros public.s decimis altardos; vicillim Levitae decimarum sit rum decimam dando facerdotibus, ostendebaut eos esses majores & sanctiores. Unde Al ostolus Hebr. 7. v. 4. ex eo quod Abraliam dedit decimas Melchisedecho, probat eum maiorem fuisse Abranamo. Dccimae enim a laicis dantur iacerdotibus quasi Dei ministris, ut pro ipsis Deo serviam desaci uiceat.
Commentaria in Nehemiam , sive Lib. II. Esdra. Cap. XIII.
NM us anno 32. -taxerxis rediens in Jerusalem currigit varios abusus, qui se absente , o mortua
iam Esdra irrepserant, nimirim primo a 4mnem Mialitarum' mon tarum in ossicia Magias tus Israetis v. I. secundo Tobiae Gaetvis iam usibus templi restituit ver tertio ravitas profugos obs Pendurmara, iis datis revocat V Io. quarib ofanatum Sabbatbι per opera servula resecat vers. II. quintis estniugia eum alienigenis , indequestios . in selia loquentes Duιt vers. 23.
I. TN die autem illo Iectum est in volumine Moysi audiente populo : &inventum est scriptum in I eo, quod non d*diuit introire Amnonites&Moabites in ecclesiam Dei usque in aeternum: Meo quihi non occurrerint filiis Israel eum pane&aqua: & conduxerint adversum eos Balaam, ad maledicendum eis: &convertit Deus nos lar maledictionem in benedictionem. a. Factum est autem, cum a illant legem, separaverunt omnem alienigenam ab Israel . Et viper hoc erat Eliasib sacerdos, qui fuerat prspositus in gazophylacio domus Dei nostri, & proximus Tobiae. F. F cu ergo sibi gamphylacium grande, otibi erant ante eum reponentes muncia, &inus, &vasa, dc decimam frumenti, vini, & olei, partes Levitarum, & cantorum, de 3anitorum, oc primitis sacerdotales. 6. In omnibus autem his non fui in Ierusalem, quia anno trigesimo secundo Art xerxis regis Babylonis veni ad regem, & in fine Aerum rogavi regem. I. Et veni in Ierusalem adcintellexi malum, quod fuerat Elisiis Tobiae, ut siceret ei thesaurum in vestibulis domus Dei. S. Et malum mihi visum est valde. Et projeci vasa domus Tobiae foras de gazophylacis. 9. P-Pique Semundaverunt gazophylaciar 6t retuli ibi vasa domus Dei, sacrimium, ocius. Io. Et cognoviqvbd partes Levitarum non fuissendidatae: oc fugisset unusquisque in regionem suam de Leviris, ec cantoribus, id de his qui ministrabant: xi. oc egi causam aduerilis magistratui, de
isti: dereliquimus domum Deit Et congregavi eos, od feci stare inflationibus suis. xx. Et
45쪽
a Commentaria in Ne miam, sit e Lib. . Cap. I.
omni , Iuda apportabat decinum stumenti, vini, &oles, inhorrea. 33. Et constituimus sister horavi Miciniam Sacerdotem, tu Sadoc scribath, & Phadaiam de Levitis,*iuxta eos Halia filium Zachur, filium Mattianiae: quoniam fideses coin probati sunt, &ipsis creditae sunt parte fratrum
suorum. I . Memento mei Deus meus pro hoc, &ne delea, miseratiotia sineas, quas ieci indo
pro Dei mei, S: in cscemoniis eius. is. In diebu, illis vidi in I uda calcantes torcularia in sabbatho,
portantes acervos, deonerant f super asinos vinuin, &uvas, i&ficus, &omne onus, &inferentes in Jerusalem die sabbathi. Et coluestitus suin, ut in die qua vendere liceret, venderem. 16.
Et Tirii habitaverunt in ea, inferentes pisces, Si omnia venalia: &vendebant in sabbauri filiis uda in Jerusalem: 17. de objurgavi oprimates Iuda, S: dixi eb: Quae est hqc re mala, quam vini acuti, & protraatis diem Sabbathi Ι 8. Nun tu id non hec fecerunt patres nostri, & adduxit Deus itos ier super nos omne malum hoc, & supcr civitatem hanc Θ Et vos additis iracundiam super Israel, violando Sabbathum ρ I9. Factum et lautem, cum quievissent portae Ierusalcm in die Sah
hathi, dixi: Sesai terunt an uas, Spr cepi ut non aperirent eas usque post Sabbathum: S de pueri, meis constititi super portas ut nullus inferret Onus in die Libbathi. m. Et manserunt negotiat res, & vendentes universa vcii albi, foris Ierusalem semel de bis. 2I. Et contes latus sum eos, &dixi eis: Qtiare nulla ex adverto muri si sec undo hoc tece itis, manum mittam in vos. Itaque ex tempore illo non venerunt in Sabbatho. 22. Dixi quoque Levitis ut mundarentur, & venirent ad custodienda, portas, et sanctificanda in diem Saboathi: et pro hoc ergo memento mei Deus meus,
et parce nulli secundum multitudinem miserationum tuarum. 23. Sed et in diebus illis vidi Iudaeos ducente, uxores Aeolidas, AmmoPitidas, et Moabiculas. 2 . Et filii eorum ex media parte loquebantur AZOticu, et radiciebant loqui Iudaice , et loquebantur iuxta linguam populi et populi. 2s . Et obiurgavi eas, et maledixi. Et cecidi exci, viros, et decalvavi eos: et adiuravi in Deo, ut non darent n. ias suas liliis eorum, et non acciperem de liliabus eorum filiis suis, et sibimetipsis, dicens: 26. Nunquid non in huiuscemoui re pycavit Salomon rex Israel et certe in gentibus multis non erat rex linulis ei, et dilectus Deo suo erat, et posuit euin Deus regem super omnem lsrael et et ipsum ergo duxerunt ad peccatum mulieres alienigens. 27. N im quid et nos inobedientes faciemus omne malum granile hoc, ut prevaricemur in Deo nostro, et ducamus uxores peregrinas 3 28. De filiis autem a Mada filii Eliasib sacerdotis nugni, geno erat Sami ballat Horonites, quem fugavi a me. 2y. Recordare Domine Deus nidus, adversum eos qui palluunt sacerdotium, jusque Sacerdotale et Leviticum. 3o. igitur mundavi eos ab omnibus alienigenis, et constitui ordines Sacerdotum et Levitarum, unum luein lue in minis lario suo: et in oblatione lignorum in temporibus eoasti ut is, et inprimitivis: memento mei Dcus incus in bonum. Amen.
fieri poteram Proselyra, itaque cum Iudaeis ingredi templum& iactis intere illa, liti Ruth Moabari secit n: ipsit iten a Israelitae: Sic S a: i d Hii patim Malim p l Luit fieri
Chiuitiam, ita ad magistratu non admutulit ut . . . Er LUPIR HOC ERAT EL Ach Dot J q. d super culi iam letsis iam citatae v. I. constitutus erat ElialibPontilex, citius crat curare, netqm, Ammonites
ad osticia publica in Iliae te admitteretur: ted ipse adeo id non curavit, ut Tobiam A umoimam sibi affinem s.cerit, ideoqite Mophylacio praeposuerat. Unde tequitur: et i
io. ideoque insensus Iudaeorum hom*, sed di .es &'tens, ideoqια cum eo assinitatem Per connubium contraxerat Eliasib Pontifexi qua de causa eum ut sibi ais item praefecerat claropiri lacio temuli, quae erat imgna Tobiae digia stas aeque acutilitas, sta mior Israelis indignitas&noxa, quod scilicet servus Ammonita adrantalia digni, ratem.m Ilrael eveheretur contra te em Deut. 13. 3. cit tam v. i. Erat & noxa,quia Tobias Garothylacium non ad usus iacerdotum de templi, ad quod in iliti tum erat , sed ad Iua commoda avcrtebat, reponcus in eo omnem uiam supellectilem. Quod indigni stimum ratus Nehemias eum e Garopsylacio expulit, illudque Israeli rellituit. v ε s. F e T ERGO si i s ilebr. de Sept Dit .i, scit,
MUNE RA, T THos, ET vA A, M. J q. d. E l iasib praesecit Tobiani Ammonitem toti g rae templi, Putavi, mitiis& decimis, ceterisque, qua Levitas de Sacerdotunis afferebantur. Uxxx. ν ν Ac V ΤHEs Auxu M. I scilicet G1-
' 16phvlacium iam dictum, ut habent septitag. in quo thziain templi larvabantur. Patet exit . P οι Lex πλε A, J id est, supellectilem Tobiae. Vllat. ε
c a i , i C i u M, J id est,res ad sacrificium perimentes puta oleum, vanum uti illam, iatdce.
tendi ingredientes. Hebr. Cum obumbrata esurior ra , id est, cuni adciti vespera seriae textae: runc enim anchon turba iathum, ut iam dixi. Unde Sept. vertunt, stadiona, scilicet artificialem, ab aetha. Ius liter Lo Nehemias clauai porta tota dia naturali balbbathi per I . horas, ne quis per illas cra portando violaret Sabbathum. UT MUL Los i N ERRhT onus, Der Portas.
Hinc porta dicta est, quod peream mera importentur feexportentur, an Cato, Scexe Isidorus lib. I s. Erymol. c. i. licet Donatus portam dia i velit ab aratri portatione, quia, inquit , incitignatione urbium, sibivnciis vacca &tauro, qui urbem desisaadium porta, aratrum manu sint pindebat, ne sulcum faceret, ubi aditus civitatis erant relinquendi. MAMUM MITTAM ira vox, J id est, vos com
prehendam, NPuniam, di onera mercium quas hi feretis confiscabo. Ex ratir EORUM ER MED A P A 3 3 sis N v ..cτ ic ν, lingua autem Arotica olebat religionem exoticam N Mot icam Alia enim medietas loquebatur Moabitice ,
vel Ammonitice, vel Madiana:ce, 3ox TA LINGUAM Pop νLI, ET POPULI, id est, singulorum populorum,
ex quibus matres erant oriuridae; filii mim amatribus edum cati earum linguam cum lae e imbiberiant. E T MAL aut x x, Jadest, anathmatizavi se excom- y a Lx s. miincavi talium filiorum parentes , imo eos Cheior '
masnae est isnon urna. Iuter quos praecipuus erat filius Ioiadae Ponti O, , de quo v. s. Dc Fiιirx AUTEM IO AD AML V Ex s. i SACERDOTrs MAGNI si pontificis νη A
46쪽
mni plui. &ptisse, Biblia habeant udr-rti in genitiis altaque lagena uin videtur . tiam sic habent Hebr. Lot. V tab. Pagnin.&alii, ut sensus sit: unus e filiis Iojadae diuxerat filiam Sana allat Horon Nis, ideoq; erat eius gener. Ut M Fucavi A ME J ei coetu Israel, indignum ratu, Sarraballat Maiaritam 3c infidelem connubia miscere eum ti aete, imis cum Rantifice.
Porro alius est hiusanaballat a Sanaballat Praesem Sa- rix, qui test Iosephol. .c. . & 8: tiliam suam Milit uxorem Manassi fratri Iaddi pontificis sub Alexandro Masao, ideoque Manassis ponti neem templi schismtici a schi. maritu constructi in Samaris in monte Garirim, de quo templo perpa fuit lis inter Iud os & Samaritanos,stiam tempore Christi, ut patet Ioan. v.24. Mium fuisse liquet ex eo. quod hic Satraballat Horonites socer erat filii Ioiadae: ille vero Iosephi socer erat Manassis fratris Iaddi Pontificis 1 ergo hic ille non fuit: Ioiada enim fuit auiis Iaddi: Ionda enim genuit Ionattan , Ionathan vero genuit Iad sum: Iaddi autem irater Manastis . fuit gener huius posterioris Sanaballat. Forte hic pollertar prioris fuit filius vel nepos.
naballat, quam generum Sanaballat: filium scilicet Ioj dae polit incis, qui fit ram sanaballat uxorem diixerat:hunc enim Nehemias expulit,&facerdotii, privavit, obductam
alienigenam. Ita Sancher . Nec enim satiaballat aderat.
multo minus subjectus erat Nehmis , sed ips aderat , de subiectus erat filius Ioiadae , unde di expulit eam.
Quae & quanta sit eorum auctorita S.
ina duos hos Esdrae libros non esse Acanonicos , ut Genestra dus in
Chronologia, pag. m. sed esse apocryphm, id est, occultae auctoritatas, quia Ecclesiae certum non est, eos elle canonicos & sa tes S script urae , ac proinde eos extra catalogum sacrorum librorum rejecit, locatque inter apocryphos: unde hi Auo libri non extant in textu Hebraeo, nec G - Septuag. Citane tamen eos multi ueterum, vel ut si
Cros, velut probos: in multis enim Gimis codicibus Iuber tertius Esdrae ipse est primus Eldre, quia liber hic te tius incipit agellis Iosiae resis qui Et iram an:ecessit: quiveris in Latinis Bil,liis vocantur prini ta&secundus Esdret
in Graecis nominantur secundus rideas. Ita eitant hunc librum tertium Eldrae, Orig. m. s. in Io uc subnii , S.Λthan oratione tertia contra Ariiasios, Clemens lib. i. Si rom. P.6 CF pr. Epili. ad I p. Auctor operis impe
feciti m. i. in Matth Sulpit. lib. i. hii . ubi eadem fere habet quae apud nos Esdras, dempta illa insigni c. 3. trium regioru iuvenum historia&disputatione de re sortissima, Bin qua primus dicit sorte est vinum, secundas sortior ei rex, sed tertius Zorolubet sortiores ait mulieres,sed sortissima est Veritas: quam tamen citat 1oseph. it. Antiq. q. &S August. 18 Civit. 36. mystice adaptat Christo,qui eli v xitas vincens omnia. Nec habet hic liber quippam des, ri tus, ctum: itaque maioris est autiori alis quam hi--ria Livii, Salustii, Curtii & aliorum scriptorum non hagiographorum. Denique hie libet tertius Esdrae turmeadem , quae narrata sunt libro primo & secundo , sed que ibi brevit Idicta sunt , iusita hie recenici tur, ac nonnulla ibi omissa addit &supplet. Guare illis idem est, quodlibet Paralipomenon sunt ad libros Regum.
Dicus: hicli r c. r. v. ult. numerat 7 . annos servitu- tu, cum tam n I erem. c. x s. tantum numerantur o. es' utriimque esse verum, nam o. sunt usque ad annum '
muin C, ri: tum si post Cyrum addas annos regni Cm-bvsu hostis Iu cirum usque ad Darium Hystalpis, qui plenam &stabilem eis I bertatem cum templi fabrica
caenis . Quocirca Bellam. lib. i. de verbo Dei c. xo. librum tertium Eldrae rami esse canonicum teriti ordinis, cuius sunt liber tertius & quarius Machabaeorum, ac liber Her- Cmetis sive pastoris. Quartus uerb liber Esdrae plus habet di incultatis. Nam Hieron Praelat. in Eldram ait, eum continere somnia: atque a Sixto Senensi l. i. Biblioth. ει- mio in Danies pas. 8yr. Bellar. loco jam citato, hic Imer voratur inuioloes, ac fallitatis & mendacii arguitur, videturque olere fabulas , maxime Thalmudicorum: sed
revera nihil in eo repeti quod apertae lalsitatis convulci
possit, quodque non commodum deverim admittat senissum , s presse verba capias. Nam quod primis abiiciunt e. . v. 3s. 36.4 .diciani om si rmas salutoriim detineri in inferno in prout uariis, donec . impleatur numerus electorum Dei, tui est error vigilantii&Calvini: Resp. tilio id ei impingi r nam v. 3 .&36. tantum dicit animas esse in promptuariis, & expectare mercedem , scilicet plenam S periectam, quae eis M.tinget in resurrectione communa, completo electorum numero . Rursum v. i. dicit eas esse in promptuariis in hinsemo, scilicet limia patrum vel purgatorio, quorum
utrumque verum et te non enim dicat ea, in inserno detinendas, donec compleatur electorum numerus. Quare locus hie citatur & probatur a S. Ambr. lib. de mo mar tis C. ro. nec majorem habet difficultatem, quam ille Apoc. 6. de animabus sub altari; imo S. Ioannes ibi huc, de asse. is. 8 allusisse videtur. 3icitur secundis Ze maxime , quod α 6. p. R seq. di. Secu δὲ est Deus die quinto Mnestos mundi conservasse duas nimas nomine uni Henoc, alteri Leviatan; &quia aquae non poterant utrumque capere , ideo Deum dediste Henocharidam,quae videtur fabula Thalmudiea. Res p. hinc
quidem Thalmudicos fabulae suae de piscibus mare &
minain: bove immensae magnitudinis nuciandis in adventu Messiae ad epulum omnium ait eorum , occasonem Q.
mere de detorquere potuisse; sed nil tale habet ille locus ,
&perinde reiiciendus esset psalmus Io I. nam eius v. 6.
ad eandem L κ llam abutuntur,ut & passim alias Scrip. n. gis suis contan. inant. I ossetque se explicui vere liue I cus, dicendo D um die quinta mundi contervasse duas animas, quas illo die crearat, generitas scilicet, id est, duo
genera animarum sive animi tum, aves nimirum &pisces. aut si determinatam mavis speciem, struthionem aut gryphem avium maximam , &bal aeram maximam piscium :uni, avibus scilicet, dedit nom n Henochod et aedicatus
vel initiatus, quia aves fuerunt prim ..m vivens animal Creatum a Deo, earumque creat ione ex aq tis quasi dedic, a sum aqilaea S quia aqua pitcium &avium matrix trasque capere non poterat,obd: parem utrorum quemn
plexionem, ideo Deita Henoch, id est, avibus S gr . pho erram assignavit. Deinde potest responderi aliud hic late. re secretum aut myrterium nobis occultum. Sim ilia enim
multa symbolica sunt in Daniele be Apoc.&similis lis
moveri posset de Behemoth de Lemaran, Iob. V. :κies tertio: cap. 7. v. 18. dicere muriur Postannm Tma. 4oo. venturiam chrilhun ,&occulendum, cum tamen ab Udra ad Christum sim sere sos. anni. Resp. verum dirre eum, cui post m. annos aliquid futurum dicit, licet post seo. tuturum sit: Iaepe enim praecise tempus deteranti
47쪽
sua. in Maiitelenpo: aEa verum eis: lu,tuit; inii γque ea in iraculor data aru n, quod forte tactu in polit 'ini'. ii a L sitae, quando in t i iii Iudaeam rtali erant , auriatu una eii in fine mundi. O. t.. Isaia Cap.st colligIurm ilicis in Iudaea fati A criba Laualori S N pli talain, v Dd A cet Apostolos, SI alios ica pote Gi. ..ti. Similis dis.
ticii has moveri posset de loco paradisi, detrant: tu Iorda-n., , loris ruin i . O lic. quinto: c p. 4 partitur omne mundi saeculum in
duo ecim partes, at ru. decem cum di media praeteritur, erant uui unam cuni dualdi restate: hoc au ui salsum ea uani mundus ea:c Eidram non it tit Hoc anius,5 tamen poli eum iam fletit his ni ille annis, quod dii indium estialli piloras. Resp. lia partes noti esse temporc aequilii Hiilii Lindas, ud dividi ab eo, alia aespectu, qtu modonos sex aut septem mundi Mate, .l:xi limiri r quo aut in
Smilis ouaest o delis moveritassEt de et . . liabdoaiadis b.is Danielis, de mille annis qui poli resurrectioncm aissessi antur Apoc IO. q. qm dc uia olim nonnulli, etiarii Othodoxis suipecta fuit Apocalypsis a quam tamen iam constat esse Scripturam caninaicam, Oblita 1 exto : c. . v. I . N I 6. habct Peregrina angelorum nomina, Uriel & Iercmiel ; cum tamen Concilium Rom.1 Zacharia, ut refert rarius in vita S. Bonifacii milie Iunio pag. 4' .dicat se non nisi tria Angelorum nomina,suoicere, icilicet Michaei, Gibriel , Raἱ ἰia I, reliqua, in Uriel, potius esse no ina daemonum quam Aligcla-ium. Resp. Ecclesiam haec tria Ai elorum no.nina sola agnoscere ex divitia scriptura, ut audit Concit. eaque sola publice celebrare & invocare, alia tameti non damnare, nisi ab haereticis vel Magis fiat commenta, vel commctit iii lena, mini ia & quales erant contra quos agit ibi C ,ncit. Quis enim neget angelos, sicuti plurimi sunt, ita re plurima liatare nomina, perinde ac daemones Apto autem dicitur Uriel, idcit,ignis aut lux Dei, Ieremiti, id est, magnitudo Dei, iitque veteres uios patet ex Aretri in cy.
Oriae. ult b, librum hunc miras proscire visiones&somnia, quae Tidentur ludicra&labulosa. Resb. suia de iis eorumque sentu noci constat, miras nobis v ideri, ideo. Que&S. Hieron. prol. in Eldram, has dicit reiicienos, scilicet extra canonem S. Script . ita tamen per similes sunt eodem tempore ostensae Ezechieli, ac pollea s. Ioanni in Apocal. imo multis magis stupendae: quin etiam Apocal. ad hasce saepe alludere videtur, ut illatim patebit ι &x mea constat haec non e se ludicra. Habet quidem hic liber prophetias qiusdam& historias, quarum nemo alius minit: verum in hisce, si quis ea credere nolit, saltem sulpendat eum Ecclesia iudicium suum. Non enim sequitum Nemo alius hoc scribit,ergo verum non est dic enim c crat Scripturae, IosFlio, laxio, alu'm bistoricia in mul. . tis fides deroganda foret. Diuoergo, hunc librum non esse commentum Thaim dicorum. Patet primo, quia Hebra,ce non extat, imbnec Graece, neque nus meminit sosephus, nec Philo,nec Rabbini&Thalmudivi. Secundo, quia hie liber longe aetatem Thalmudicorum, qui&Hieion. secim sunt, ut patri ex Getae M. C, ologia, antecessit . Citatur enim re probatur a S. Ambros libro secundo in Lucam ,& libro vivo mortis Io.&Epist. r. ad norasti mi , ubi ex
&alii docent Eldram spiritu Dei amatum vetus testamentum i Chaldaeis combulium, idem uti prius erat, rellituis. se, &de nova ditiasse, huj enim sim entiae ii ut ima libi eli invenire indicium. LVaesententia probabilis est,ne . que ex ea sequ:tur, onnes libros sacro per intum os meum incend o u bis 8e templi periisse, scd tantum periiste in Iudaea N Irrolol. mis. Et deas enim in capti M.tate haec scripsit, u ud isicile putabat ex aliis orbis partibus exemplaria reliqua senile nanciret: itaque ad Iudaeorem in capiti uate consolatimem spiritu Dei plenus eadem ad verbum dictavit, uti opinantur Patre iam citati. Sed tamenn ogit locum illum de l.bris lacris accipere. imbcopia lituorum&dili laetio satis indicat mini de aliis 3 qui . Rursum ex e 4.r 2.depastina alibi patet hunc hiaum longe ante Chri thum, scilicet in captivitate Babylonica scriptum. Tertio quia S Ioannes in Apoe. Ope ad hunc
Dicostc.indb, cum luc libera tot veteribus vide itur receptus, di Ecclesia illo utatur in Inlrciitu Missae feria tertia Pentecostes: Aera re, inquit, a Miε
Et: Ilia cor o' Me mut in Oficio de Nar vi quae hibentur hic cap. i. cum qiar Ecclesia hacte. ι ius illum in sacris Bibliis ex iiderit. ac liber ipse habrat locumcora docta, pia, graviare illiis tria. denique nus. tuam non legentibus peccati uortorcin, lacrescentis muri di moestantem vanitatem &malitiam, iudici Uum Dei tenorem 't itura saeculi in noriam incutiat; nihilquei:abeat quoci non commode accipi possit, hisce, inquam, de causis, sua ctiam iIIi concedenda .uletur auctoritas. Neque mirum hanc hac tinus latu ule, 3e et iamnum latere, an sacra sit. 1ia enim Deus p asit olim n omn.laus Iibris Deuter canonicis; imo tam .sit multos libros propheta. rum intcrcidere, qui citantur 1ii libris Regum. Sanu EDdeas, vel quisquis est i bri Auctor, vir fuit doctus&pius, ut patet librum legenti. Unde Nocter Alcatar in eap.7. Apoc. s. Sy. litera A. Sulpicor, inquit librum qua tum Esdrae scriptum mit Apocalypsim , eiusque auctorcines ludere voluisse ad Apocalypsitti ucd ipsius seriem &comtextum rion probe tenuisse. Verum ex dictis liquet librum hunc icii plumante Apocalypsim, ideoque S.Ioannem in Apocalypsi ad eum alladere. Audi cirrantem piamque Esdrae viliocion, quam ipse reccnoctii lib. p. i. atque per similem illi, quam narrat S. Ioannes A c. ap.7.
Denique Auctor hujus libri quarti c. i. v. i. significatis eundem esse tanti Esdra letita de sinet te, qui auctor fuit libri primi ι nam vocat se filium Saraiae Pontilicis, eos dein que avos de atavos recenset, qum recensuit Esdras lib. i. c 7. sed Esdras ibi quindecim dumtaxat avos num rat, hic vero novendecim. Unde liquet siq-α eis in Esdra omissos c. . Auctor ergo hujus libri vel fuit Esdras, vel certe Esdrae perso massurrui, semper enim Esdrae Per fora loquitur.
48쪽
i vox hic Liber sit A videtur, resectis nonnullis, quae Pagio, ν et traductoricanonicus, ut it, fallibilis, &divinae si ieritatae Rel p. olim nonnu los Patres elim non tabuisse pro canori coleo iubd non extat in canoM Hebraeorum. Idem censem de libro dith, sapientiae, Ecclesiastici,& Μachabaeorum. Ita S. Hiercur. in Prolo. xo Galiato,s. Athairatius iii Sunopia. Naaianzen. in m. dc libris Saceta, Lyianus re Abat. Verum iam de fide elia eι- Mite ac ceteros iam nominatos, esse canor cum . ita olim definivit conci cartha g. 4. can. I. C cii. Florent.&Triderit. Dis . de in latius
cimus in decreto de divinis libris, ac talem eum habuereti renanis, S.Chrysost S. Aum LCypr. Ambe. Baslius, Clemens Alexand. Rabanus. Cassi rus, IEdorus de alii , quos citat Bellar. lib. t. de ν Lob. D ic ii. Saarim hic, B Sixtus senens lib. 8. Biblioth. ii tresi xi aeritur secundo, quodum sit eius Algur irritum
iconiugibus omnibus utat audi. Liber hic enim iocax ert B Concilii Trulent. Sessi . te si moralis, &yius, ac exemplar vitae honestae, re sanctae lius, quam Ilibraea , &Graeca, eum ab ea diisen R. exhibe: adolescentidis, 'me ira sponsis, item vivum Q:iaeritur quarto, quis sit auctor libri Resp. sirius exeniplum custodae Angelorum. Ira insuper quanta sit Senensita, &Scrari a censent, elle Tobiam utrum aue, primv:s, de virius Oratoris, qui deben em usus , di mis rem enim parte n lcripsisse Tobiam patiem, nolle et em
emniuit, aequalis vita coniugatorum. Tobias ergo cecin vero Tobiam ni .um I Irarrat enim ea nudi st mortem noui us et , ac longe luperat Gn icos Ariliotelis & patris colui int. Probant ex cap. 11. verni 'xeno emtis . Denique quanta sit Dei erga ibo, fidei n- ιι on si , Hebraea & Graeca habrate scribito omnia displicebatit. Addit nonnulla ruficula, ut qtiod Tobias eum culari non let, iuerit in Alamamam, sive Germanam , suod dedui it tertias decimas pro rei tauranda domo,seomdum lcg m Domini. Harum enim decim mim nulla iii lege eit inciatio. Fixum rεo sit cis Hirr lib. hunc primitus sermone non id braeo, se hald. nisse conscriptum, ex quo deinde, ceu sonte uamae trai Stationes, tam Gi, qu)m Hebraicae, NSyraicaeen aliarunt; de 'uabus Serarias hic proleg. m. 4. liue videturi ber hic in raptivitate Aisyriaca coieriptus: P ibi eni luserat lingilr Chald icae, in Iulia vero Hebraicae. Addat serarius, quod praeter Hebraeam. & Grae- eam illam, quae nostrae huic talitis versom respondα,alia extat Hebraea, α Graeca paulo amplior, di furor, in qua
Tobra, temper in prima persona loquitur; unde merito putant aliqui, Tobiath bis eandem hiltoriam eoalcripsisse , semel iuccincte, quam hic habemus, iterum. que fusius, quae Graece etiamnum extae, in dixi haec posteriorextat apud s Ambrosin&m Bibliis Complin. I orro hae versiones laepe inter se dissentiunt. Nobis ex decreto Providentia, quantamque eorum curam Ser l, ut per omnia eos dirigat ad optatum finem. Cave ius est hic error Pauli Fagii, qui in sua versione Latina Tobiae ex te tu Hebraeo in praelatione assirit. librum hunc non esse historiam, sed cot diam comica ratione conscriptarn, ut auctor boni patris Gilias in eo ty-
videtur ergo Tobias pater librum hunc iussit Raphaelis Archangelius iue ad caput II. scri me, illius Wro ad caput ad indaea tum iam vers. I 6. per xime. Nam c in tu ius principio Hebraico ita toiptu:
mmob oculos poneret, ideoque apte ei Tobiae nomen de' care solat Hebrius ille Textus non Tobiam, ID, bi,uii idem. Tobias enim bonitatem, & pr itatem signiticat: ailinouum & suo im, dum subitiligit i Et Abris T. i - ί-. unde eius T ias lilius patri similis editiar, & progigni- Quis vero sit ille tertius, qu extrem mos duos vir sus addidit, mihi haud compertunt ouem-
ret deam ipti inis, de oeconom:cum, ut in eo ve- amnodum neqm conitar , manum Deuteronomio ultimam
U'rum certum est, hanc quis potuerit, tisici II
Gnsenti iram Alii censent aliquem illius discribam, ac sorte Eldraminea numinantur vii sora , perlonae, atrii, &Aa, tam ut opinatur Sanchel, Iibrum Tobiae solusisse nam inc si verae his cstiae: sen:m essent haec omnia comica, de ficta, non vera, &tam, liber hie excusari non posset anico, ted nec 1 mendacIo. O iam tur tertio, qua lingua hie liber sit conseriptus Paulus risius natione Germanus, secta inheranus suum Luctetum secutus putat primitus Hebraice conscriptum, esseque illum, quem Constantii iupoli ad se allatum asse. in , quemque 1plcca Hebraeo in Iatinum traduxit, & typis o Igavit, idque arguere styli sinciat statem , soliditatem, α correspondentiam cium alias libris Hebraios; ex Hebraeo deinde tran, larum esse in idioma Graecum, de ex G Hα in Chaldaeum, ex Chaldaeo denique as. Hieron. traductum in Latinum. . verum Hebraeus ille primogenius Tobiae textus, editus e sagio iuppostilius vi fetur. Mirum enim est, eum non tarnea S. Hierim visuin, qui expresse testatur hic m P tatione nunc labium honitebraeo, sed Chaldaeo sermone Omlcriptum. Porro phrasis textus Hebrati a Fagio editi plane videtur alicuius mimi Rabbiai, qui pueriliter ad vertam ex Graeco rob am in Hebraeum traduxcrid. Greco enirnive ad vel :n respondet; unde ex eo traductus Ubio uterque, nisi quis dicat Ieremiae nomen ἡ margine
Qiaeritur quinto, quis, de qlialis fuit Toblax γ Resp.
ne Galilaeum oriandum ex tribu ,&civitate Neththui, ut patet cap. t. vert. I. Fuisse Prophetam liquet ex cap. I A. v. 6. & seq. ubi prophetat initans Ninives excidium , ac Ieroboloiae te licitatem, de gloriam: nride Beda in cap. 13. inquit, Tomaummis o elisa defige Ierem
Idem do i S. Iren. li, r. vers I .Hhiso, Lyran. Dion. Vatab. N alii. Porro fuit vir ex uitiae patientiae, charitatis T Lat&re Ii: unde apte Tobias vocatur. Tobias enim Hebraice
Tropologice scripsit sanet. Ambros libium de Tobia
contra Reneratoreι . de avaritiam . Ruisium do .mcnta
49쪽
Commentaria in Tobiam. Cap. L.
menta ad bonos mores spectantia. Ex hoe libro tollegit ΛPetrus Bertorius Pictaviensis lib. 7. Moralitatum. Allego. riam vi Tobiam tradidit Becu trum. 4.
CRONO TAXI 8. Tobias senior e GaIdaea captivus ductus est iii Assyriam
serie/- a Salvianasar rege, a n annum aetatis 39. ut ex lextu Ηe- meum T braeo Serarius, & Salianus colligunt: vixit in captivitatem patrii; ami εῖ. vult ergo universim annos io . Excaecatus fuit anno aetatis 36. vixit Caecus annos quatuor , visum recuperauit anno fio. deinde vixit adhue annos 4a. Haec iuxta textum Latinum vulviae editionis capite I . i. quae nobis sequenda et . Nam iuxta textum Graecum , Tobias venit in captivitatem anno aetatis 37. vixit in ea annos s. moris tuus est anno Iss. Excaecatus es anno aetatis 33. vixit ca cus annos ota, visum recepit anno οὐ deinde vixit adhuc annos 92.
Tobias iunior , ait Serarius, sub finem libri , cum esset a fili. duorum annorum , cum patre dumis est in Assyrram. Ivit
in Mediam, ibique Saram duxit uxorem, anno aetatis 13. vel 14. vixit cum vivo parente annos 6s. vel M. vixit post BParentis mortem annos 99. hoc est universim annos i 6 vel 36s. Haec tria ultim vera limi, iuxta textum Graecum, quem sequitur s. M. non Latinum vulgatum, qui ni, bis sequendus est, uti mox dicam.
Rursum Tobias uterque ductus est in mistiam, anno Exto Eaechiae regis Iuta: illo enim Salmanasar, expugnata Samaria , decem tribus adduxit in Assyliam; ubi ob virtutem, di probitatem charus filii regi Sumanasir , sed a filio ejus sennacherib post cladem in Iudaea acceptam Iudaeo4 priaequente quaestus ad necem, sugiens lese abscondit, donec post s. dies, Sennacherib a filus occido
Oim ergo Tobias senior, anno sexto Erechiae, quod Mie. in Assyriam, fuerit 39. annorum, ut dictim est, hinc necessario sequitur , eum natum esse anno s iratiae re gis Iuda, cstm anno sequente, Isaias c. 6 olle visonem illam augustam S. Trinitatis, &Seraphinorum, illi acci,
Sub idem tempus coepere Olympiades, ac nati simi Rom Ius& Remus Romae conditores. Mortuus vero est Tobias sonior, anno M. Manassis; nam si a M. anno Eiae num res iox. annos, quot vixit Tobias pervenies ad annum . Manassis. Ita talanus, Serarius, &Sanchea. Tobias vero iunior natus eli anno Eaechiae regis Iuda, sub initia urbis Romae, mortuus vero anno IS. Iaiae regis Iuda, cum esset 99. annorum, tot enam annos ei dat M. gata editio Latina cap. 1 v. 16. nam ab anno . Euchiae adio Iosiae fluxerest .anni. Ita Salia n. ia Sancher. At vero iuxta editionem Graecam Tobias tumor mori uus est anno aetatis ra . quare hoc computu, morti; et initio
regis Sedeciae, ultimi regis Iuda, paulo ante excidium Ieruialem, & templi patratum a Chaldaeis. Ita Serarius. Ne rum nobis sequenda est Latina vulgata editio ex decreto Concilii Tridentini.
D tribuo bisoporosapia , patria, virtutes tam pueri, σ iuvenis, quin viri, ae ob eas gratum finge Salmanas, , sedes lis ejus Sennacherib fugere compia n. r. 'obias ex tribu&cillitate Nephthali quaere in superioribus Galilaeae supra Naasson, pqst x viam quae ducit ad occideruma, in sini' o habens civitatem Sephet) α cum captus esset in diebusSalmanasar regis Assyriorum, in captivitate tamen positus, viam veritatis non deseruit, ita ut omnia, quae habere pote*t, quotidie concaptivis fratribus, qui erant ex ejus genere, impertiret. ε Cumque esset junior omnium in tribu Nephthali, nihil tamen puerile gessit in opere. s. DNnique cum irent omnes ad vitulos aureos, quos Ieroboam secerat rex Israel, in solus fugiebat consortia omnium, S sed pergebat in Ierusalem ad templum Domini, & ibi adorabat Dotanum Deum 1stael, omnia primitiva sua, & decimas suas fideliter offerens, . ita ut in tertio anno proselytis &advenis ministraret omnem decimationem. 8. Haec& similia secundum legem Dei puerulus obse vabat. p. Clim vero iactus esset vir, ac it uxorem Annam de tribu sua, genuitque ex ea filium, nomen suum imponens ei, Ita quem ab iniantia timere inum docuit, de abstinere ab omni peccato. Ir. Igitur cum per captivitatem devenisset cum uxore sua, & filio, in civitatem Niniven cum omni tributa, clχ. cum omnes ederent ex cibis Gentilium stis e custodivit animam suam, nunquam contaminatus es nescis eorum. II. Et quoniam memor fuit Domini in toto corde suo edit illi Deus zatiam in conspectu Salmanasar regis, I . &dedit illi potestatem quocumque vellet ire, habens Iurrat quaecumque lacere voluissα. Is . Pergebat ergo ad omnes qui erant in captivitate, & m nita salutis dabat eis. I 6. Cum autem venisset in Raaes civitatem Medorum, & ex his, quibus b noratus fuerat a rege , habuisset decem talenta argenti: i' & cum in multa turba generis tui Gab Jum egentem videret, qui erat ex tribu ejus, sub chirographo dedit illi memoratum pondus argenti. 18. Post multum vero temporis, mortuo salmaenasar rege, clun reptaret Sennacherib filius ejus pro eo, &kios Israel exosos haberet in conspectu suo: I9. Iobias quotidie pergebat per omnem cognationem suam, occousolabatur eos, dividebatque unicuique, mut poterat, de facultatibus 1 uisam esurientes alebat, nudisque vel timenta praebebat, & mortuis atque occisis sepulturam sollicitus exhibebat. Σi. Denique cum reversus esset rex sennacherib, fugiens a Iulea plagam, quam circa eum fecerat Deus propter blasphemiam suam, & iratus mulios Occideret ex siliis Israel, Tobias sepetiebat corpora eorum. 22. At ubi nunciatum est regi, jussit eum occidi ,& tulit omnem substantiam ejus. M. Tobias vero cum filio suo & cum uxore fit,ns, nudus latuit , quia multi diligebant eum. M. Post dies vero quadragintaquinque occiderunt regem filii ipsius, 2s. &reversus est Tobias in domum suam, omnisque facultas ejus restituta est ei.
pse suam prΔ:tatemni debeat. Si Maaina distipula L
Megorii Thaumatur gi, avia S. Basilii, eum cum fratriabus, di sorore Macrina educam in omni virtute insignem essetariavit, magia umque eficit . Simili modo L aullaenturietis S. V vincestaura ducem Maiiae, eum sanctum,
50쪽
Commentaria in Tobiam. Cap. I.
Achiacturus, & Nastas , vel Naliac nomitiantur in Graeco v. s. de quo plura vers. est. Dei Hue ex το Missem
num liquet , Tobiam hia us libri eis: auctorem, idemque Tobias sucin Graeco, &Ηι brae. , deinceps semper
loquitur in prima persona ilicens: V. Tinas in viis veri. ratis ambulor, de se Rursum hinc patet, librum hunc ab eodem bis fuisse conlcriptum ; primo Chaldaice, sed in exuer, ex quo S. lueton. nolitam vulgatam fui iunxtraduxit: i undo etiam Chaldaice sicet Servius malit Hebraice, id iue bis,ia ilicet semel a patre Tobia, S: secum do ab eius ni M sed susias, ex quo tradum et versio Graeca, nisi malis initio iusius conscriptum , dein cle ab ipso auctore, vel alio quopiam fuisse nonnihil abbrevia
Ex TRIllo, Et civi TATE J quae a tribu idem nomen in epit, ideoque ut hiam Graeca Comp. I cci R. omani habeant , , quae vox quid significet , ignoratur il est, proprie, vocetur ex qua
prognati filere plures Christi dilcipuli, S: Apostoli, ut
patet Isaiae s. a . quii: um typus, G 1brte parens sint noster Tobias.
IM sor arci ivss resionibus GALIια α δ equibus scilicet Iordanis exoriens, quasi e sisteriore loco in laseriorem defluit, ideoque una Uura sup ior, altera tuerior dicitur . sicut Gernuiua superior dicitur ea, quae adjacet Rheno nascenti, indeque quasi e superiori in inferiorem locum, qui exinde Germania inferior dicitur defluenti, ait Serarius. Galilia luperior dicitur quoque Galilaea gentium, quia pars ejus a Salamone clata fuit gentili res; Tyri Hiram, indeque a Tyriis , 8 aliis gentibus incolebatur. Eadem dicitur quoque Samaria , quia reges Israel dominantes in Saniaria, quasi metropoli, Galilaeam sibi habebatu subqectim, alioqui Samaria, proprie non erat Galilaea, stainter Galilaeam, S: Iudaeam erat interiem. Porro urbs haec Ncptu tali, inqiunati est Tobias, in Graeco vocatur Thc be, in qua natus est Elias indeque di- otra Ο tus Thesbites. Ita Salianus, rarius, disti, licet Adri--- π L' elioni. Thiae collocet in ribu Gais, non Nephthali.
W Gradice corrupte vocatur Emmanr. Captus est ergo Tobias anno sexto Ezechiae regis Iuda, qui tuit nonus,&ί- mtimus οἱ resis Israel, quo Salmanasar decem tribus, ac Uinter eos Tobiam abduxit in Assyriam, 4. RU. r . N licet enim pater Salmanasaris, buta Testati tralasarni altos ex decim tribubus iam ames duxisset, tamen mulios pariter in Sauraria, re Nephthali reliquit, quos omne Lindem abduxit Salmanasar.
Vi AM v ERITAT - f cilicet viam verae fidei 5 religionis aeque, ac ctaritatis, de viri ut is MOM tos E κ. ix J A. d. inter idololatras sol iere Tobras naan sit verus, piusque Dei cultor. Magnae hoc suit conflantiae, di virtutis, quam jam imitantur Catholici in Anglia, tia, Saxonici dec. ideoque laurea coelesti digni , utpote nobiles, illa iresque fidei athletae. pDuonem non arrepιt nobi&m ρειω. ρίna, sed fecit, ait Seneca Epulol. M. Hea ν ρων est braeorum est proverbium : M rtus semperes myrtus et M
baeis, Iob, Loth, quem idcirco lati in s. Petrus a. Epi Galiua
Idem secit S. Malachias Hiberniae Episcopus, rum,ut in
eius vita scribit S. Bem. Agebar senem moribus , amn I puer. vera iasti via uersus. Et unum quoddam subivii sit, quedyon modo bona , sed σmma os usdam insigne per is tuo.
Ieroboam primo rege Israelis Deo erectos, de evec os 3. V s.
verum adorandum in templo. Solus, hoc eli pene solvi, nam Hebrae Graeca addunt c.im ectivisse Analium , de Ionathan. Tobias ergo suit quasi tot Ii actis: sol imm di tu scit, eo quo i solus Iuccat. S. Epiphanius lieres ῖo. Ioue.
phum a Conliantino Magno comit cm creatum dilaria..t, quod Sestopoli situs ipse istius iocus esset, caeri veris omnes Arriani. S. Grcῖor. Naura. orat. 2ο. laudat S. Basilium, quod secam corruptos Atheniensis Academiae m. res devitarit. Sιο- , ait, statitui per falsum mare dulcis
fuere ereditur , si quod an igne, quo inmaeansumuntur sammias initare , ad nes inter omnes adolescentes , pratior
cras accipe e , quam intutem eas dare, eism Irreti uisit morbi participemfleri , quamsanitatem taUtra.
PERGE AT IN I h Us ALL M J addit Graecus in Iesiis, scilicet tribus anni praxi puta nimiriun alchae, S I a te. colles N Tabernaculorum , uti iubeti l x, l di 23. 2 : IM TER Tris ANNO J Erat hoc tertii und cinuruu genus a lege praescii petum Deuter. I . xi. vide qua ibuchi VER . 7. de tribus cse is annotavi. Hae suere leptem illustres Tobur virtutes ante conju- Tu nium, tequuntur totidem poli conaugium, nimirutii, I ri. vis te tria, pta silii itistitutio v. s. S xunila, alistinentia a cibis gentilium v. ix. Terera, quod mιmor fuerin D i in toto corde suov. is. Quarta, quod comurtivismon tralal tis daret vers. is. Quinta, qu .id G1oelis e senti magnum argenti pondus minuarit v. tr. Sexta, quod in petr .ccuti spe Sennacherib luos miniarat, omnique ope, de opera adiu erit v. 9. septinia quo desurietu alii tit, uudos vestiverit, Ec mortuos sepulti verita vcrs. io.
utolae cap. L. iii Noe de Abraham, de in Philipponsibus cap.
pertati succurreret , tum ut eos in vera fide, & religione conservam, ne illi desciscerent ad idola Assyriorum, ut ab eis vitae subsidi, impetrarent. I audatur hic Tobias anteris is. Coni tum lcptem vulutariis; Pramo a constantia in G de . Secundis achamate in suos cives, &contribuit V. 3. ''3 Testio quod sugerit malorum conlbrtia v. s. -rib ais obtervantia legis divinae v. 6. Quinto a pietate in Deum ibid. Sexto quod fideliter Deo aerret martio decinias,&primitias ibidem. Septimo quod a puero cetera legis praecepta servaret Mes. 8.git confusiu:n, Lum xl prolem validam generandam, tum D ad labores, deonera coniugii, de familiae fortiters . O. Sapienter Pindarus, Occx eo Athen. l. ia. de canis Sapientum: Ae, jut di amen ala quam ' ru is auiam ''
maxumorem numero anne minarum, hoc cit, ne ante ju
stam aetatem connubiam illeas. Audi Aristot. l. r. Polii.
la, ae pereunt plures. Et patilis post: Adeontinouiam qu minutaleor, nuptias feri se Nerea a inre a serie ιν υνιm esse indentur, etiam pueri Venera assuescunt. At masculorum corpora crescere impediuntur,si adhuc augescente semine, em