장음표시 사용
31쪽
eon solumibgnoscit, sed scit seipsua cognoscere, Medenitaret causas ad effectus: sed per logicam homo scit se syllogissice per causas procedere:ergo logica est vGE Mentia. Ad primam ob cum dicitur is cam non habere materiam determinatam ummi autem scientia ira supponit iι-lam ρος. Dicendum duplicem materiam esse logice assignabilem pioximam scilicet, Δ remotam . Proxima quidem illa dicitur, circa quam ipsa immediate versatur, isti secunda intentio, siue operationes intellectus ut dirigibiles, quo dis idem redit. Agendo enim de modo syllogistice procedendi, omni ad aquibus ipsa agit, nam rationem formalem induunt, secundum quam logica dicitur vere esse scientia ab aliis omnino diis uersa , quemadmodum de quacumque alia scientia astruit
inium illo=um ei biotia una, quia habet subiectum seu unius ratiose; in qua quidem ratione aliquo mode eommeant omnia, quae scientia tua uinderas. Logica habet suania, proximam materiam, proximum subiectum, de quo inise quenti quaestione videbimus . Remota autem materia dicitur
aliarum scientiarum subiectum, quatenus logica illis applicatur; habet ordinare medii, quibus syllogistice ad indagationem veritatis ipsarum procedatur, ut ex Philosopho dicebat Hen cit.art. 7. q. a. saedam non vota istare propter se sed ut perbo alia σην mi, . Ad formam itaque a gu menti distinguitur Maior: debet enim quaelibet scientiata habere malefiam proximam determinatam , sibi propriam, sic dicitii ad minorem, quod scilicet logica hanc habet, licet
deinde tanquam materiam remotam respiciat etiam materia in
Ad secundam chim dicitur. Logicam ordinari ad scientia , ideo scientiam ei e non posse, cum nullum ordinabile ad aliud Wi illud ad quod ordinatur
32쪽
Dieendum .rdinabile ad alter uni posse dupliciter intelligi, vel se ilicet quod ordinabile ab eo ad quod ordinatur recipit
suum esse simpliciter, vel secundu ,quod accipit tantum esse secundum quid, siue potius secundum tale genus. Materia prima,quia ordinatur ad compositum, essenta aliter ipsa non potest diei compositum, sed scientiae quae dicuntur ad alias scientias sub ordinari, non dicuntur priuari nomine latentiae, quia talis ordo supponi illas in suo eis simpliciter iam constitutas Ordinantur ad Metaphysticam omnes aliae scientiς Philosophicae,
ut habet Hen. art-7. q. 8. Ordo diis iplinae nostra requirit, ut ab imperfecto ad per ectius, a nobis magis noto ad minus nolum cendamus , Cp ideo cum ιntentione ultima in sentia philose pbi ea es cognitio Dei altissimi, vidicit Avicenna L. Meibaphrissea Habent e lim scientiae inuicem ordinari, quatenus id quod una iiii perfecte attingit, altera perfecte possidet, ut ibi. dem innuit Hen Ex parte rei illa scientia ordinatur ad aliam,
quis attingit imperfect8, quod altera o sequitur 'perfectὰ, die. Et concludit omnes scientias esse Theologia subordinatas quatenus Theologia est omnino principalis. Scientia specu Dilua ordinantur ad iHam,eo quod principalis es ad illas, quia siluet considerat prima principia altissma,sub quibus omnia alia continentur, qua con erantur in alij I enti , qua persectam notitiam non babent in sua veriιate, ni inquantum oris dinantur in principia prima simpliciter is ordo huiusmodi non potest scientiae ordinabili ossicere,quia est quid sundatum iam in esse ipsarum scientiarum,quae ordinantur Logica ad scientias alias ordinabilis habet iam in se quod sit scientia, ut
eodem loco astruit Hen Phila Ubia tres panes continet D-gicam Ethtiam, beoricam,cto. Nec ideo est scientia , quia ad alias ordinatur, sed potius cum scientia sit habens suas proprias demonstrationes, potest alijs scient ijs applicata deserui. re , quod est logicς munus secundarium Ad formam itaque
irsutacati distinSuitur maior,concedendo ipsam de ordinabi.
33쪽
ii secundum oremiam passilium essentialeni, negando autenisecundum potentiam activam, siue passivam accidentalem, quae habet tundaris ipse te ordinabili, quae antecedenter ad talem ordinabilitatem habet messe, dis distinguenda
est minor, ut patet. . Ad tertiam cum dicitur. Logicam neque practicam esse, ne que DeculGiuam. Dieendum optime concludere, quod in argumento adducit. tur ex Hen art. 8- quaest. 3. de distinctione scientiae practicae, ascientia speculativa Ilia docet operanda, ba Dero speculanda I.ogica non ita ad praxim restringendam puto, quin aliquid speculatiui in se admittat, licet enim sit in alterius gratiam , hoc tamen non facit,quod ipsa suas demonstrationes non habeat, probando suos conesudendi modos, causas talium d ductionum inquirendo. Quod si non sabet realem materiam,
secundum cuius speculationem procedat, hoc solum arguit ologica imperfectionem , siue esse diminutum speculativum, Certunt autem est persectum, imperfectum speciem notova gre, ' docet Hen an 64'. . ad secundumdicet ad aliud, solitiam Ens habet quodH diminutum exseis desectu Meutis, ut contingit in minus calido respectu magis audi, or uascientiae sunt inter se magis minus persectar, siue in spe undo, siue in operando, ut idem Hen assii malare . quaest.8.
ria ordinatur ad aliam, aeti ius finis ordinatu ad sinem auerius,cte. Est logi ea latentia speculatiua aliqualiter suo naodo, Rest practica,quaa est in aliarum scientiarum gratiam Ordina bilis, consequenter magis practica,quam speculatiua Nisi
34쪽
practi eam si attendatur, dictum Hugonis ab Hen. allatum re approbatum . Philosophia tres partes continet Logicam, Eibiis cam, Theoricam. Vbi videtur logicam ab Ethica , siue practica , a Theorica siue speculatiua condistinguere cu n sit scientia media inter cientias reales δε sermociniales, supra tactum est, sumendo tamen speculatiuum , tracticum in latiori significatione, Mnc potest concedi aliqualiter esse logicam spe eulaliuam , sed magis practicam , quia est in alia rum scientiarum ministerio oocupata. Ad formam itaque argumenti negatur minor.
Vtrum obiectum Logici sit secunda, intentio.
R parte negativa arguitur primo Obiectum
scientiae debet praecedere omne opus intellectus, sed secunda intentio non praecedit, immo consequitur ad illud ergo secunda intentio non est obiectum Logicae Maior certa est, nam subiectum debet mouere intcllectum , ut bene notat Hen .art. I9. q. r. abiectumse se habet ad mentiam lae cognitione intellectiva incti se habetobiectum per se alicuius actus ad actum sntienda in cognitione, quoniam cui6bιectumen primum per se mouens sensum ad aestim sentienH in cogniatione sensilua, v color visum adactum videndi, siesubiectum scientia cuiuscumque en primam per se motiens intellectum adactum sciendi in cognitione intellectιua, ς. Minor vero patetnam intellectus secundarum intentionum est artifcx, tali dea art. I. quaest. . Universalitas enim non accidis alicui; a naturae
35쪽
saiura, ni cum Giderit in formalione intelligibili, eri. Secundo arguitur . Obiectum sermale dicuius ientia debet univoce conuenire omnibus, quae in illa scientia pertractantur, sed secunda intenti on conuenit univoce omniabus, de quibus agitur in logica ergo non est obiectum smin se ipsius Maior est indubitata, nam omnia debent sub una obiectiso alitate contineri, ut habet Hemartia p. quaestor Medi ina Hiientia Uis de omnibis auribuli raditiari corporis, siue sit indicatiuum sanitatis, ut urina, siue assectivum,
ut Iropus , De conseruatiuum , v ordinata laxa . tia sunt secandum unum genus aliquod, dic Minor vero probatur praecipue de praedicamentis , ad quae non se habet univoce. Seeunda Intentio entis, ut a firmat Hen.art. 7 . q. 6. ad te elum. Propter analogiam eiae, qua est inter Iubstantiam Oa Nidens Oc. Tertio arguitur. Scienti: e obiectum debet esse tales, qualis est scientia ipsa,&c conuerso, sedens rationis, siue secunda intentio non est quid medium inter ens reale, sermones, olscientia, quq est logica talem modum obtinet ' ergo secunda intentio non est logicae obiectum maior est euidens , quia scientis specificantur ab obiectis, a quibus etiam desumunt unitatem, ut affirmat Hen art. 6. q. i. Dicitur mentia una, quia babe sibiectum num nisi rationis, e Minor vero quo ad simam partem certa est, nam seeuoda intentio est omnino ab ente reali diuersa. Quod vero de logica dicitur, quod sit media inter scientias reales, de sermocinales, Hemati
. Notandum primo Obiectum alicuius sesenti; Alere φφω- in obiectum Armate,' obiectum materiale 'rum M. Me nidicitur, eui annexa est ratio sermalis, 'Minidum quam in tali scientia consideratur Mat citate aurena dicitur
36쪽
ne, alia rationes μηρ--μ--- identales,secundum quaseognitio inuestigatur insitatio, c. De multis agit logica, ut videre est in eius partibus , quatenus diuersos continet tractatus,sed illa omnia ,sicci videantur inter se omnino differentia, habent tamen, quod in unica ratione conueniant, ratio ne stilicet obiectisor malis,in cuius gratiam omnia pertracta tur. Et a tali ratione Ormalitati obiecti vostas scientiae solet argui, ut vult Hen arto AE 3 habe Iubiectum vinum mnitis rationis, in quo quidem ratione aliquo modo communia
ςant omnia, quascienti iii cρη erat, quod de logica maxi-verifieatur.
Notatulum serundo opera intellectus nostri posse dupliciter aeeipi, scilicet subiectiue,4 obiective . Dicuntur iubieei ue eonsiderata esse realia,&labrali ratione ipsorum pertraetatio dicitur pertinere ad Animasticos, quorum est consid ea,quae possunt apmentus intellectiva, ct vos uua proreis tuis stat , intentione , qu rationales potius, quam reales sint appellandae minc orta est vulgata ilia dusinctio intentionum, quarum aliae dicuntur prims A sunt ipsa niet res vero secunda, quae sunt mentis nostrae conceptus circa intentiones prima , ita Hen. an. 33 quaest. s.
37쪽
quodlibet uniuersale reale in quantum habet rationem ab G dii, es intentio praedicabilis, quia extri gularia non est, incom=deratione nIellectui Catera veri,quae erco sideratio nem intellectus considerantur, sue opera tur, o cina nium
Iulia, o circa particulari inue mediat , siue immediai δεηιmi ori Omes urs. Cum dicitur logicae obiectum esse secunda intentio, ita de bet intelligi, ut quodcuinque opus intellectus e serens ad diligendas ipsius operationes dicatur secunda intentio non subiective consideratum, ut est in potentia interuiectiva naturali, sed ut consideratum obiectiurii ordine ad ipsius intellectus persectionem
Concluso. Logicae obsectum en secunda intentio:
Explieatur. Obiectum sermale logicino est nisi ens rationis, iue secunda intentio obiective considerata , quatenus est operationum intellectus directiva. Est Hen art. 3 3. quaest. Con erata veryIecundarum intontionum , quia vel en circa res, visunt expressibiles vocibus , O bo quoad in entiones logicales, c. Probatur ratione sic Illud est obiectum sormale alicuius scientiae, quod est contentivum omnium , quae in illa pertractantur, essecunda intentio est huiusmodi ergo secunda in. remio est obiectum formale logicae Probatur minor nam omnia de quibus agitur in logica, sunt, vel uniuersalia, vel
propositione , vel syllosismi, quae sunt sub ratione secundae
intentionis conuenientia Ad primam O, cum dicitur. Secundam im in rem esse
qui Meluctui, unde non pus minem iverauisses diri-Dicendum in intellectu ex requentatis actibus habitui acquiri, cuius beneficio habetur prompte;& faciliter operaris Et ratione comparati habitus trahes conficien de insitantionis
38쪽
t onis promptam facilitatem, quemadmodum ex eo, quod Lata hii ualiter est in inrellectu, dicitur poni in actu aliquid ,quod recenter intelligitur, ut docebat Hen. quodlib. 3. quaest. . . Per hoc enim, quod in eadem subsantia animae Ληι bantarii, eum , O intellectitium dem , quod singulare est obiectu
imaginatiua, ct tanquam cogMIum in ea, idem ut uniuersale
eLIobiecttim intelligentia, ct simplicite i cognitum in ea. Et quia ibi loquebatur de verbo , quod sibi format intellectus, subiungit statim Verbum potes appellari pom obiectum, te I in actuali notitia conceptum de seipso, Ut e I in habituali noti ita prius exivens in memorii. Secunda intentio actualiter sumpta certum est, quod ab intellectu producitur, & est opus ipsius, sed alio modo procedit ab intellectu insomnato habitu logicali, ac procedata non informato. Cum dicitur secunda intentio esse operationum intellectus directiua , debet intelligi , ut habitualiter est in memoria intellectuali , non ut acla exercetur, syllogismus enim non dicitur, quando fit, dirigere opus intellectus, sed in habitu existens dicitur esse regula optimi syllogismi conficiendi. Hoc tangit Hen.quod i s. l. q, Inielis ius per seudium, O inues ligationem diligenter Iapitis re percepta generat in seipso babitum scientialem , ex quo prompte, facilite ad percepιionem obiectorum exit in actuma, illa, O consimilia percipienda, dic. Ad formam itaquearia gumenti distinguitur maior, nam obiectum scientiae debet
praecedere omne opus intellectus, si consideretur secundum .habitum, conceditur, secundum vero adium , de negatur .
Secunda intentio habitualiter considerata est praecedens opus nostra mentis, de habet vim dirigendi intellectum ad operationes suas lite exequendas, quemadmodum , primo mouere, de ad actum dicitur deducere intellectum Ad seeundam cum dicitur. Secunda intentio non univocἴ conuenia omnibus contenus in logica .
39쪽
. Hemiani quantum ad res secundum suum esse reale consideriratas,sic enim v bene ex Hetti deducitur in argumento χml- ta diuersorum generum est reperire in aliqua scientia pertra etata, quae proprie non sunt dicenda esse illius scientiae obiectum,aut subiectum, sed potius pura materia,quae solum habet considerari secundum materiale connotatum ipὸus obivcii; sed debet attendi univocatio rationis, sub qua constituitur iubiectum in csse subiecti,4 dicitur scientiae obuctuat forinsete, cum sit forma omnia complectens, in unum cogens de quibus in tali scientia instituitur pertractatio,ut doccbat Hen. arr. o. q. 3. Dientiam habent in istam tua, quorum eiu sectum unum commune, aut νη- , aut imis dimininis Me
Iea quorum esse attribuisse ni ubi non obstat talium sius analog a, siue etiam aequivocatio,diiiiiiii oratio illa habeat vivi uniuocationis ratione talis scientia . Quod ens sit non unitio rii, sed analogum ad substantiam, accidens reduplicatiumvlens est, non iacit quod substantia, &aceidensis queant conuenire secundum rationem logicalem aliquam, secundum quam logica dicitur illa complecti. Ita ex Philosor Mem ibidem. Vnius in quantam unum,una sisientia , quantumcumque enimaliqua inter se in ut diueraa, Iraνionem v m Moont,qua primo ei, quod es per se jubiectum sten.
m, numio una ensiaenita de omnibus illis per attributionem illarum ad subiectum Aleuita, e Assormam itaque argumentidistinguitur maior, quae debes concedi quant una ad uni- uocationem in ratione sermali obiecti; negari vero, si contendat esse necessariam univocationem secundum esse rerum ma terialiter sumptarum. Quod habetur in secunda intentione Iogicali cuius ratio uni uoce amplectitur omnia illa diuersata secundum in messe considerata
Ad tertiam cum icitur riguam esse mediam inie Hemi
40쪽
DIeendum optime ab.obiectis suis formalibus scientias spe. eificari os debere de illis dici quicquid obiectum sormale secum serre consueuit, sic enim colligit Hen. art. I9. q. r. ad tertium differentiam inter scientias philosophicas, aheologi cas quia , Ex ordine . proprieιate huius scientia metis essprimum scitum in ea , ct ex ordines, e proprietate in alijs scienti=s, teus est visimumsitum in eis , o c. Et sic quicquid de obiecto dicitur hoc idem, de ipsa scientia δε logica a secunda intentione habet quicquid habere inuenitur. Conceindendum quidem secundam intentionem non esse realem, cum obiective consideretur modo iam exposito.Habet tamen quod consideretur etiam , ut quid inauassentiocinalibus. facultat bus, neque enim in Mosetitione consistere dicitur Ἀ innuit hoc expresse Hen arti 13. q. i. Et tu men uocam,ins Misolis,on os revirus .an Grandit u
o, Qualem vero locum nuntiatus obiecto sermalia leni scientia debemus concedete . Ad sermam staque y linenti negatur