장음표시 사용
51쪽
pradicabilis de laribus. Desectu huius seeundi eonnotati,
non debet quidditas in essentia secundum se considerata dici uniuerialis Adsermam itaque argumenti. Negat auisior de essentia praecise sumpta. Ad secundam cum dicit ut Dies ηιspeetes,quos indiuidua. Dicendum rationem uniuersalis esse a rationibus indiuiduo rum distinctam,& idcirco non debere hos duos conceptus vlla facilitate confundi. Illa natura, quae uniuersalis dicitur primo
intentionaliter sumpta, potest in recto praedicari de quolibet indiuiduo, quia secundum persectionem intensiuam, tota huiusmodi natura in quolibet indiuiduo repetitur, sicut tota his manitatis persectis est in Socrate, licet non extensiuE, quia non solus Socrates est Muno, sed etiam malo, qui duo in unius humanitatis specificae participatione conueniunt. At s sumatur secundo intentionaliter,nonpotest semuniae intemtionis terminus de unoquoquE in recto dici, cum sit ad signi scandam individuorum couinionem, impositus , sic dici nequit. Socrates est species, sue socrates est homo , qui est species, quod tamen dis potest si satir dicatio in obliquo, ut si dicatur socrates est lutino de hincla iunianitatis participans; dicendo enim Socrates est species,committitur fallacia aecidentis , ut habetur per summulistas δε ex Henr art. q. a. ad quintum T alienim radicatione , esse faliaeta Me dentis, Hampe inbarentiam diseretur Petrus in homo,bomo es quate quid. e species, aut uniuersale ergo Petrus en qu ι quid inae Decies au uniuersati. Et rationem subiungit.
uia commune niuersale non deflendis in singulare, nisi per eterminationem suam Adsermam itaque arguineat num da est sequeIa maioris iaAd tertiam cum dicitur; Intellectus potes AEnepanicularibus intelligere uniue fale , cti sequenter ne iliis esse pote riι. . Dicendum, Inte lactus cognitionem duplicem esse,
stulaeci siue abstrataido di per affimationem, vel ne
52쪽
gationem unius de alio. Praeci siue abstrahendo dicitur intel lectus benε posse uniuersale concipere indiuiduis non conceptis, sic enim potest considerare scientiarum obiecta, secundum ipsorum genericam rationem , ut vult Henr art. I. q. I.
Aristoteles de rebus naturalibus , sensibilibus , particularibus, di transmutabilibus per eorum uniuersalia existenita apud intelleri tim, posuit flxam haberi scientiam . Non tamen ita intelliget uniuersale, ut negare possit illud in suis singularibus reperiri, cum sit eadem uniuersalis cuta suis indiuiduis quid-ditas, natura. Quaerebat Henr an homo posset intelligi L ne ii sibilitate, Sestandem respondet quae suo, quodl. . q. 3I ad secundum Aliud eri intelligere hominem, non cointelligendo ri- ωbile, aliud vero intelligere hominem intelligendo iuum nomia es ris bilem. Primum en bene possibile, quia intellectus separat qus natura inseparabilia funi, secundum Philosophum 1a. Metaph corum. Non tamen sequitur secundum, ς. Poterie
intellectus uniuersale intelligere, non intellectis singularibus; non tamen poterit intelligere niuersale esse sine singularibus, ut non potest hominem intelligere esse non risibi lem. Ad sormam itaque argumenti Distinguitur minor , concedendo illam de cognitione abstractiva praecisiua , non autem de compositiva, vel diuisiua, siue negativa
53쪽
in in parte affiniatiua arguitur primo Potest Deus materiam sine onitu sistitia substantiali ergo Deus potest sacere inpio uniuersale, sime iis gulari s existens. Maior est Henr. quodl. s.', o materia Acti-η-- rariso. Ime.--a, ne insere in abim, o A aditis motruini uinium quia materia est, inesse conserues se , pinus ipse
easus tibilis Minor vero probatur; Quod eni in singulare non esh, debet esse uniuersale, cum uniuersale in singulare opPonantur, ut unum multa, thae priuatiue dicuntur opponi, tanquam diuinim Mindiuisum ex Henr. art. os . quaest. r. Indiui 1o, d qua mpsuitur nomen nius, erae ussis , is quaim ponitur nomen mutit, c. Secundo arguitur. Plus potest sacere Deus, quam intellectus noster creatus; sed uniuersale per nostrum intellectua
creatum separatur a singlitaribus ergo multo magis poterit Deus illud separare Maior est euidens, cum diuina potentia sit infinita , ex Henr aricis. q. 6. Diclenaeum quod potentia
54쪽
ut videbimus in sequenti ex dicto Commentatoris, allato ab Henr arto 3. q. a. inusiectu es , qui operatur,niuersalita.
Tettio arguitur. Ab homine potest Deus auferre omnem quantitatem; sed tunc ille homo eris uniuersalis ergo Deus potest sacere niuersale a parte rei sine singularibus existens.
Maior est indubitata,cum Deus possit omnia accidentia separaret quemadmodum enim separat accidens substantia, facit illud existere in Sacramento Eucharistiae, vesaepius soletur Henr. -Ere dicendum quod e-cies illae, quoad accidentia, qua sub sunt in femιractitote, e. Ita poterit facere ut substantia sime accidentibus,4 quantit te existat Minor vero probaetur Quantitas enim est indiuidui constitutiva, vel a item conditio necessaria ad ipsum confii.
tuendum , ut ex Avicenna ait Henr quodi i q. 8. Secundum Acircennam, materia existere non habet in ementi fmma -materiati Q ror'. rali,nec conue fo,quia mutuo per invicem ius quantιι at indiuiduantur, O mul ipticantiar, de cum de si .mat esse indiuidua, erit necessario uniuersalis di Notandiim primo Cum de diuina Potentia sermo institui-ttur, illam seruandam esse regulam, quam aster Henn quodI.s q. 3. omnibus quasionibus, qua tangunt potentiam activam in viliquid agendo, huι modi porcet tenere regialam , Duodvi. delicet inspiciendum est ad Potentium pos tuam ex pars reci-psensis in se diuinam actionem Ueηdo Vtrum Icilicet poten. et activi in tuo respondeat aliqua potenIta pastu in Ho, hoeus , Utriamissibile o fleria ei esse. c. odiae citus renetit
iposibile fiseri circa illam in natura per potentiam ordinis nais fur re petau cuiuscumque agentis Uiuralis . . d tamen Mepugnat simpliciter, Iecnndum omnem potenti A natu νου reinusi modo is quocunque ogenie pose et circa illam,quia con-
55쪽
currerent eoaer adictorιa multacilicet posse Geri illud , o non pinefleri Tota dissicultas est in assignanda rei iaciendae posis sibilitate, siue repugnatia, ut dici possit, idem esse quaerere An per diuinam potentiam possit fieri, vel non possit fieri a Deo, ae si quaeratura uniuersale habeat repugnantiam ut fiat, vel potentiam passivam , secundum quam existere a singulatibus
misit separatum. Notandum secundo Totam uniuersalis eskntiam esse omis,nb eandem secundum numerum , cum essentia indiuidu tum ita ut sit omnino eadem illa, quae in Petro est humanitas, cum humanitate quae est species, licet non ads quate aecipiatur humanitas, quae est species, quando esse in Petro dicitur, cum etiam seeundum speciem Paulo conueniat . Docebat Henr. quodl. I. q. 8 qua ratione esset humanitas in Plataisne, Socrate, concludebat, illam esse numerice diuersam, illis verbis. Sicut ergo Plato, O Socrates ara singulari humanitate non sun homo, ι homo esse non Huni, sine numeratione ipsius humaustatis in eis, inonisium fiat designatio, adueniente extrinseco formam designante, sed ipsam formam numerante, ctc. Quod idcirco ponitur, ut cognoscatur modus conueniendi in eadem specie horum duorum scilicet Platonis& Socratis. Cum enim non sit eadem numero,natura humana in utroque , certum quoque est specifice sumptam naturam huiusmodi non habere entitatem a singularium entitate diuersam. Et loquendo de ipsa sorma secundum speciem considetata sub ratione communicabilitatis, subdit ibidem. Illa potentia in forma specifica per aliud ad actum diuisioni deducitur, ct in diuisis est omnino secundum actum indiuidua, O iu- diuiduata, ct secundum se per esse,quod nata es habere in sudiposito, est odiuidualis,oc. Quia Icilicet aliud esse non habet, nisi quod a suppositis trahit.
56쪽
Art. II Quaen III. 1Conclusio. Non potentem facere uniuersale separatum a singuiaribus.
Explicatur. Implicat contradictionem dari uniuersale inta praedicando, quod separatim a suis singularibus existat, non quidem ex defectu poteatiae Dei, sed ex parte ipsius rei, quae in se non est actibilis. Est Henr ait. s. q. 3 ubi secundum Philosophum ait Vm uersalia non sua substantia rerum,ni quaηdo δεηι particularia in suppositis, art. 3.q. a. Forma illas abse ais es una
secundum ratιonem existens in multis particularibus multiplicata, O de mutiis, quia per pradicatioηem eisdem, d quibus en aba acta , ef applicaIa. Probatur ratione sie. Quod est essentia alicuius non potest ab illo separatim existere, sed uniuersale est essentia ipsius particularis ergo ab illo separatim existere nequit. Ad primam obiectionem , eum dicitur. Potes materia ab
omni formaseparari,ctine erit uniuersalis. Dicendum. Bene posse diuina virtute materiam separatam ab omni forma, tam substantiali, quam aceidentali existere, ut docuit Henr citatus quodi i q. t o.& alibi. In eo tamen casu materia sic separata non posset dici uniuersalis, adhuc enim retineret singularitatem illam, quam habet ex se, quatenus est,ut pars, ad suum totum reducibilis. Quemadmodum de sorma specifica inquit Henr quodl. 3.q. 8. In diuisis en omnino secundum actum iu-
diuidua, ct inia uiduata, fecundum se per esse, quod nata est habere insupposito,es indiuidualis materia si constituatur incomposito actualiter, iam actu est indiuiduata, si ab ipsa remoueatur omne compositum, eo modo erit, quo nata est esse,&sie adhue dicetur si non indiuiduata, saltem indiuidualis,
quia habet ordiaein ad componendum simul cum formato- .
57쪽
tum Ad uniuersalis constitutionem duo sunt omnino necessi-ria Primum quod dicat naturam completam de qua art. 3. a. ait Henr Debet esse natura,ct Genii aliqua. Secundum veto est, quod habeat rationem totius, ientalem rationem significet, ex quo trahit suum esse commune, iuxta Henr arta a s. q. 3. 'n enim dicitur uniuersala, nisi quod naturaliter ea pluritim rerum, o commune plurium, c. Quorum utrumque in materia, sic miraculose omni forma expoliata desideratur. Ipsa enim adhuc esset ens omnino in completum, quia inquit Henr.quod l. r. q. IO. Suus actu proprius eis inpotentia ad illam actum ulteriorem. Et adhuc haberet ratio oem partis , ad totum constituendum ordinabilis; Vnde subiungit Henr. ibidem. Cum venerit ad actum,tunc perficitur per formam, Cum vero dicitur, quod non esset particularis. Dicendum non vere dici in eo calu materiam particularem omnino, cum particularitas non comi municetur nisi complete subsistenti; sed tamen esset particularis ex tua re ducibilitate ad particularitatem completam , ad quam etiam separata haberet ordinem intrinsecum,
quod fusius in physicis disputabitur. Addormam itaque argumenti, Negatur minoris
Ad secundam obiectionem cum dicitur. Plus potes Deus quam intellectus, cte. Dicendum. Posse dictum huiusmodi duplieem habere sensum. Primus est, quod quicquid potest intellectus noster, possit etiam intellectiis diuinus, de sic fit quς- stio An diuinus intellectus formet uniuersale. Secundus auriem sensus est, quod Deus possit facere multo plura, quamis possit homo excogitare Circa piimum sensuis; illud certissimum est, quod Deus omnia cognoscit unico sint plicissimo
intuitu , ne ad eius cognitionem sequitur uniuersale forma tum, sicut ad nostrum intellectum . Dicebat ex Dionys Henta art. 36.q. 6 ad secundum Diuina Iapientia cognoscit omnia mateνialia immaterialiter,diuisa indiuiobiliter, multa ni-
ις Quicquid indignitatis , ct imperfectionis es in modo σπο- flendi
58쪽
sendi creaxura, remoueri debet a modo cognoscendi, inieE Lgendi Dei. Circa vero secundum sensum , dicendum est. Ex sui imperstitione habere intellectum nostrum, ut ea distinguat, quae non sunt distincta , quod facit propter intelligendi modos, quibus ipse indiget, ad percipiendas rerum omnium naturas Unde Henr art. 28. q. . ad primum. Intellectus noster non eparat indivisa, nisi secundum diuersos modos intelligendi. Et ita sibi sermat cognitionem suam . Opus autem huiusmodi intellectus nostri, non est deducendum ad opus Dei. Neque enim intellectus noster, si recte iudicet, ea concipiet ut possibilia, quae omnino habent a parte rei repugnantiam, impossibilitatem Deo it Iadebent attribui quae si fiant persectionem habeant, nec imperfectionem inducant. Facere autem, ut uniuersale a parte rei existat, Deo nequit conuenire ex repugnantia allata. Ad sermam itaque argumenti Distinguitur maior Plus enim potest Deus sacere a parte rei, quam possit noster intellectus concipere factibilia , sic conceditur. Quod si forme sibi intellectus noster ex sua infirmitate con- reptum, cum sit a parte rei repugnantia, dicitur non inesse ad huiusmodi facienda vis aliqua,& sie negatur. Ad tertiam cum dicitur Ablata ab homine quantitate ciam non erit individuum ergo uniuersale Dicendum illam quantitatis remotionem esse impossibilem ex Henr quodl. 7. q. I 7.
Impossibile es hominem essesine quantitate, ne hoc en factibile, nee intelligibile. Concessa tamen per impossibile hypo- tbesi adhue diceretur ille homo esse homo, qualis prius, non autem uniuersalis; sorte quia quantitas non est indiuiduationis principium, cum Accidentia, ut ait Henr quodl. .q. 8.ma gis sint declarantias mae indiuiduationis quam causantia; vel quia de illo homine possumus eodem modo, ac de materia, spoliata forma, philasophari. Ad formam itaque argu menti, Negatur minor.
59쪽
Virum Vniuersurgeat vere intellictus.
R parte negativa arguitur primo Quod est aptum natum ad essendum in multis, non eget opere intellectus, sed uniuersale est aptum n tum ad essendum in multis: ergo opere intelle,ctus non indiget Minor est certa ex Henta artat.Φι. uersale es unum in multis maior autem probaturi; nam ens reale non habet dependere ab intellectu, cum veritas ipsa a rei quidditate dependeat , ut ex Commentatore, ait Henrari a. q.6. Quintum qualibet magis Deris e semis se , --magis eris resecta in men
Secimo arguitur si uniuersala, ut fiat, eget opere intellectus, deberet egere opere intellactus Angelici potius, quam humani at non indiget Angelico: ergo neque humano Maior tenet a minori ad maius, cum intellectis Angelisus sili
mano persectior naturaliter autem unumquodque appetit suam persectionem ex Henr arto . . 3. Imperfectum naturalite tendit in am perfectionem Perfectior auten est intelle.ctus Angelicus, quam humanus, cum homo sit infimum, in- relligenἔtum, ex ali. 36. q. 7. Minor vero probatur; nam intellectus Angelicus neque est discursiuus, neq compositiuus,aut diuisivus quia scilicet in nobis est debile intelletiuale lumen, quod sortius est in Angelis, ut bene notat Henr art. r. q. Illa ad secundum Gadam latent in potentia, in quibusdam, qua
60쪽
non ut discarrendo, quia propter debιlitatem lumini intellectualis in homine,non poten omnia illa fiatim percipere , quod poteA Angelu propter luminis actualis forιitudinem in ipso. Tertio arguitur. Quicquid est in intellectu iam fuit in sensu, sed uniuersale non eget opere sensus: ergo neque opere intellectus Maior est indubitata, quia omnis nostra cognitio ortum habet a sensu ex Henr art. I q. a. Inteluctus noster omnino sequitur sensum , nec es aliquidconceptum in interum, quod non esse prius in sensu minor vero nobatur ex communi sententia. Hennarma ' λα- cognou imui sensu hoc
Notandum primo Vniuersaleduplicem habere sui consid rationem; veIenim accipitur, quatenus est natura qus lam in suis singularibus existens, sic vocatur uniuersale fundamentale; vel quatenus habet esse completum 4 est eadem natura, ut ab ipsis singularibus abstracta , secundum quod dicitur esse una in multis, communis multis,de sic vocatur uni.
versale male complementum enim habet per nostram in . telligendi operationem. Quod bene explicat Henr art. 3. q. a. Natura aliqua diciιur uniuersalis per hoc, quod nata est eadere inconsideratione intellectus, ut pluribus in quibus γηgulariter es multiplicata nata eL per praedicationem applicari. In quibus nomen unum numero, O re, sed tantum ratione, O communitate uniuersalitatis, quae solum est in re, uuadum consideratione Anima. Et uniuertate huiusmodi vocatur vere, proprie uniuersale, quod describens Henn art. s. q. 6 ad
primum ait. Vniuersato prim sumptum no est,i forma pluribus communιs, qua est totamquMibe. ahst acta abi hi permntellectum. Vt innuat ad rationem,niuersalis illa duo connotata requiri; quorum primum est natura ipsa in singularibus existens alteriim vero sermalitas perimellatilini badita, de idcirco vocain uniuersale em rationis, quia illius