장음표시 사용
61쪽
reala; ideo Henti quovi r Φο loquitur de duplici intellia gendi actu, dide dupliei niueruli,4 concludit, aliquod uniuersiae praecedere intellectilin, ut obiectum ipsius mouens ipsum ad intelligendum , notitia simplici consula I aliquod
verbis e consequens ad opus ipsius intellectus , quod dicitur uniuersale. Habet ipsum niue Uale esse ab ae urintelligendi.
Quae omnia in equenti fusius explicabuntur Notandum secundo Maxunam esse differentiam inter inctellectum diuinum, Angelicum,& humanum Deus enim uni .
eo simplici intuitu essentiam suam intelligendo, in ea videt omnem aliam essentiam, quid ditatem modo simplicissimo; Vnde non habοῦ omnino quid ditates abstractive cognoscere nec eas a singularibus abitrabere, ut faciat uniuersales,& actu
intelligibiles.Angeli vero quemadmodum,& Beati in Patria; licet medio quodam modo se habeant;intelliguntenim unum post aliud, non auten habent propriam discursus rationem neque modum cognoscendi per abstractionem a singularibus,m; non fit, nisi plantasmatibus Agentis intellectus lumine depuratis . Homo pro huius vitae decursu habet hoc abstrahere, quemadmoduni, d cognoscere non solun unum post
aliud, sed etiam misi ex alio deducendo, quia inquit Hentiari. 3 6.q. 7. iv n melligi potis tui iam medium coninoi posteris priori per quod quidem merium iuuium facit . Diionem priori erius tripe notitiam primi aequi .rit notitiam posserioris,non solum posterius cognoHispo I prius; ct se appellatur discursus ratiocinatiuus er es proprius hominibus in ita tua, ct non conuenit Deo,nec etiam Beatis,quia Beati ex bo quod intelligunt, O considerant principia, intelligunimedia in principiys intellectis. c. Ex hac autem intelleis. Auum diuersitate, optime etiam deduci potest, ipsius uniuersalis efformationem non esse a Diuino , vel Angelico intelle ctu, sed tantum humano Licet enim Deus cognoscat omnia
quaesunt per nostrum intcuvium pro utibilia i tamen due
62쪽
citur illa suo intellectu producet quia ut ibidem ait Henr. In sua esstati perfectissime sci quicquid si in potentia sua, torius Creatura, Vis nece res eum sire eιιam formatione omnium enunciabilium per modum intelligentia Impliciunia Si uniuersalia dicantur Deus,& Angelus cognoscere, non debet tamen ipsius uniuersalis etarmatio ab ipsis ficti, dici, cum non sit in eis modus cognoscendi, mini in lirue vitae si tu existenti conueniens.
Explicariir. Vniuersale licet sundamentaliter consideratum habeat independenter ab omni consideratione intellectus nostri, esse existens in suis singularibus ut tamen formaliter,inproprie dicatur huiusmodi debet recipere suum esse completum, dormale ab operationibus nostri intellectus. Est Henr quodl. 3.q. . Cum enim res inteliguntur aduenit aliquando eis in intellectibus aliquid,quod non inerat eis extra, sicut uniuersala, quod i r . q. 6. Habet ipsum uniuersale esse ab actu intelligendi arci 43. q. a. Iniel ut ea, qui ροσηψι-rvmuersaιιιatem in rebus Probatur ratione sic omnia rationis entia debent esse sor-
maliter ab intellectu, sed uniuersalia sunt enua rationis etessio debent esse sormaliter Ab intellactu. . Ad primam obiectionem cum di stur. Vniueisle sit aptu παο - ad essendum in multis a parte rei . Dicendum , Utitudinemad essendum in multis blimi sicere ut uniuersale, sit fundati taliter bi rebus non autemsismaliter, quia iis formalitas deest per me lectum acquiri; operatioenim intel- lactus est,*ι 'iuni e --α uniuex- salitatis formisitatem prodi est. In quo sensu dicebatulino arm 3 q. oti resesinu ei ,1-Metio sicut naim a nisi
63쪽
sermo in argumento, facit tantum fundamentallter plum . uniuersale, di idcirco dicit Henr art. 2 .qG. Vniversale natuis aliter e plurium commune plurium. Cum scilicet deis monstraret, naturam esse uniueri alam, qua pluribus est communicabilis. Ad formam itaque argumenti Distinguitur maior, iam eo modo, quo es aptum natuma essendum in murulis, non eget opere intellectus, sed eget tali opere, ut latinaliter sit tale, & dicatur esse formaliter completum . Ad secundam cum dicitur. Universile non indige intellictu diuino, ve Angelico ergo neque humano Dicendum. Mo- dos diuersorum intellectuum in intelligendo esse diuersos. Deus enim,ut habet identi art-riol ι a. yno ,sici moliuiu
se in Misaia a rebus Angrii autem, ut ait Hem ibidem singula eque primo inirituum: non tamen xum simiaintuitu simplici gula intelligod ut Deu facis, sed, num post a
rerum, secundum qu super resse conuertunt . Quae de homine omnino nequeunt dici, cum homines discurrendo intelligant, unum post aliud, immo unum ex alio , Homo autem eum stia Gltimo ordine intelligentiarumpos primum , θυι non habet aliquam notitiam sebi innatam, ni in potentia Dium , primo Abi naturaliter acquiri notitiam principiorum incomplexorum sub se incompleti Imo, ct confuso magi , c. Ad positionem usu et salis concurrit solus humanus intelli eius, non autem diuinus, ct angelicus, nec etiam Beatorum, in quibus neque composivio .aut diuisio,neque discursus reperitur Ad formam itaque argumenti Negatur maior . Cum vero dicitur intellectum Diuinum, Angelicum esse persectiores, Dicendum, idcirco ratione suae persectionis, S simplicitatis in inteIlige
do, non indis re dis iussi, mque ipsim uniuersalis efformas
Ad tertiam cum dicitur. Universale non mei preris inuit ergo neque ope rinutumni Menam Aliadesse egere ope re
64쪽
re alicuius, secundum unam rationem, &secundum aliam non egere. Vniuersale cum sit idem omnino realiter cum suis singularibus, ex quibus per intellectum abstrahitur, certum est non posse, non egere sensuum adminiculo, ut sua sensibi. lia, singularia percipiantur, ut bene deducitur ex argumen. to Acratione suae formalitatis debet ab illis singularibus per intellectum abstrahi, sic suam sormalitatem sompletivam acquirere Bene ad propositum Henr. art. I. q. r. ad secundum. Apprahensione ausem facta per osus, auertendota seu Dias ot iudicium fiatis ratione, bene a sensibus sucera eritas expetenda es. Neque enim simplex notitia potest nisi per sensus acquiri, sed post simplicem appraehensionem, sequitur uniuersalis efformatio, per operationem in te luctus, consequenter formaliter dicitur ab intellectu dependere tanquam ab essiciente ipsius. Ad sermam itaque argumenti, distinguitur minor nam uniuersale indiget sensu propter cogni. tionem suorum singularium sed, ut habeatur esse quidditatiui notitia, secundum rei uniuersalitatem, non est possibile, nisi beneficio ipsius intellectus creati, in intelligendo
65쪽
trum uniuersale flat per operui me mi, rius
Mentis. R O parte negativa arguitur primo . Vnis
uersale debet fieri per operationem intellectus intelligentis, sed intellectus agens non est intelligens, ergo ab intellectu agente non B uniueriale Maior est certa, nam per intes, lecti inem debet concipi illud unum,quod est pluridiis commune, o dici possit vese uniuersila;desint enim
iecundum eandem definitionem omnibus conuenire ex Henri xx-q3.q.a. Inquantum memorma abstracta a particularibus m mulis Is na, adem desiniιione conuenit mulus parti- ularibtis, ct per hoc emonitiemalis. Ad definiendum autem requiritur actualis intelleistio minor vero probatur; nam intellectus agentis est solum phantasmata depurare 4 ab ipsis species intelligibiles elicere, ut bene Henr.quodLI. q. Intellectus agens eum non μι ni ratio coadiuuans ad rationem intelligendi, inquantum huiusmodi omnino non inιeuigit. Secundo arguitur Munus agentis intellectus est producere, siue offerre species intelligibiles intellectui possibili , sed talis productio, vel oblatio non est efformatio alicuius uniue istic ergo intellectus agens non iacit uniuersale Maior est euidens ex Henr.quoa 8. q. Intellectus agens solam eqscaciam dat intelligibili, vi intelligatur Minor vero probatur,
nam species intelligibiles non sunt uniuersalis, uin repraesem uox tua singularia, ut constat ex eodemastiir. quodi. ε
66쪽
q. et i species inpressa illa sui ratio concipienάi obiem stib ratione particularis, cutis ipsa in se particularis eo. Tertio arguitur Quod est proprium uni, non habet alteri tribui, scd facere uniuersale est proprium intellectus discursiui, siue componentis, diuidentisci ergo non potest illud nacere intellecuis agens Maior est certissima Caliditas enim in summo non potest competere alteri ab igne , cum sit illi propria , ex Henr quodl. 8. q. 37 ad argumentum oppositum . Ignis est calidus in summo verum ea. e. Minor vero proba tur Ox Henr. quod . Iq. q. f. Loquen eryde fecundo ariti intelligendi id est per discuisum dico quod ab ipso haben es uni. versale, ct quod quide i. Notandum primo. Quomodo ponenda sit intelleistio nostra, quo ordine fiat, inuam necessitatem habeamus constituendi Agentem intellectum. Primo itaque sensu percis Purobieetum per speciem sensibilem particularem, S pOίiquam Asuerit phantasma depuratum per agentis intellebus lumen, tunc sequitur cognitio intellectus possibilis , sed ipsum Henta
audiamus, qui quod l. q. q. I .habet. Anima rationalis, qui
nihil sibi babel de rebus per sensus impressum , cum indigeat adminiculo sensuum intelligere, debet cons derare intentiones, qua sunt in irtute imaginatiua, sicut sensus inspicere en bilia extra Sed antequam illas actu intelligat, oportet, quod mens pri. χχω austra eas deonditionibus particularibus, O M faciat eas intellectas in actu, o quam erant in potentia ut secundum ho ad actualem intellectum duplex actio necessario concurraι, e. deueniendo ad actionem , quam intellectus agens habet exercere, subdit En intellectus agens abstrahens de o lentia intelligibili actu intelligibile, ponens illud, ut obiectum intelligibile in intellecta possibili, ut intelligente, extra bendo ipsum de poten tia intelligendι4n actum, O facιens de potensia , intelligente, actu intelligentem . Et post pauca ait Ex Com
67쪽
evire pectus lucis ad diaphanum in respectus formaram mmierialium ad ipsum, ut respectus coloris ad lucem, oc Sub luce intellcctus agentis depurantur a condstionibus indiuiduanistibus phantasmata is in ipsis ita depuratis habet relucer vanuersale,quod primo intellectui possibili repraesentatum, diiscitur illius motivum, ut bene Obstruat Henr quod I. 8. q. 1 a. Est ergo antis late lectus agentis in eadem iubilantia Anima cum possibili intellecti, wm potentia phanianua, in qua
δεηιpbantasmat quod cum existat in substantia anima sycutis in medio, respicit phantasma inpbania a , cui lux illa
colores in pariete, O sicut corporaliter ii Hrat coures,eti agana
speciem suam in medio sine materia parietis, bis subfIan, si a colorum, ope medium deferaci ad villam, O eam informai activi Oris Vis spiritualiter ago iussi ai boniosemata, vi via ni agere in intellectum pusibilem, fo ratione, as ηtias sicile sunt nonsecundum conditisne parii. Milares, O materiatis, Oci Notandum secundo. Vniuersala dupliciter posse considet ri velis praecedens omnem intellerius possibilis operationem, vel ut consequens ad illas, tanquam ab ipsis, efforma
tum Primo modo est obiectum primo mouens intellectum ad intelligendum,qui per ipsum dicitur notrita simpliciamformari. Secundo autem est id, cluod ipse intellectus sibi comparat, 1iue componendo, aut diuidendo, siue discurrendo Hanc duplicem uniuersalis acceptionem tangit Henr quodl. q. q. Duplex es alii intellectus possibilis . Vna , qua intelligi prima intelligemia, O Omplici, ad quam detorminatur per obieeitim; alia vero eH eius acti secunda, qua se exercet, O discurrit ab no in alterum diuidendo, congregando, O conferendo Ecdico, quia loquendo de primo actucintelligendi. Nequaquam esse quiddilatiuum ei lab intellectu possibili per eius
actum, Oc. Loquendo verῖ de secundo actu intelligendi, dico,
68쪽
uniuersales quod est obiectum illud primo mouens intellectum possibilem ac lucet in phantasmate per opus, siue illus rationem agentis intellectus, in cuius luce fit intellectui possibili proportionatum idcircis bene subiungst Henr. Ab uniuersali si existente in pha lasmate prim, immutatur inrellectus, ct determinatur ad primam intellectionem tonsa amflmplici in am . Hoc tamen uniuersale comparatum cum se cundo, id est, cum eo, quod fit per opus intella ictus cssibilis, habet rationem minus persecti uniuersalis, quia per vim intellectus agentis abctur. sola repraesentatio uniuersalis in actu primo, sed per opus intellcctus posse: bilis habetur repraesentatio in actu secundo, Ssormatur cognitio distincta, verbum, quod docet Henr ibidem. Vniuersale determinatum mouet intelli Itim possibilem, tanquam eius obiectum, ut format in eo intellectionem declarativam, qua appellatur verbum de eo, qso quid es est c.
Conch D. Vniuersale sit ab intellectu agente.
Explicatur. Intellectus agens, cum habeat denudare phantasmata a conditionibus indiuiduantibus, materialibus, di- . citur ben in talibus phantasmatibus operari univcrsale formaliter sumptum, quod est ipsius intellectus possibilis obiectum primo motivum Est Henr. quodl. 6. q. q. Ipsa abstractio niαε salis si ab ipso re, vi a itialiter es imaginata, de quodl. 8. q. 2. Phantasmara per huiusmodi ab ranionem habeni rationem uniuersalis activi, ut motitii intellectus cssibilis quodl. . . q. I. Intelle. eius agens. Primo denudat formas mater ijs c, deinde eas
iam facta uniuersales facii inieluctas in anu postquam erant intellectae in potentia quodl. q. q. 6. Intellectus possibilis habet esse ab ipse uniuer ali, quod formatumen in phanta a, res quesratioum conitionum particalarium lumine intelle:
69쪽
nuini, o intelligibili,sic ex materia, Ohrma Probatur ratione sic Denudare phantasmata a conditioniabus materialibus est sacere uniuersale, sed intellectus agens depurat phantasmata ab huiusmodi conditionibus et ergo facit
Adptimam obiectionem cum dicitur. Intellectus agens non intelligit ergo nequeDιιι υniuersiae Dicendum si sit sermo de uniuersali illo, quod fit per opus intellectus possibilis,quod
ab aliquibus vocatur uniuersale persecium,quatenus est natura,quae potest de pluribus piaedicari secundum unitatem rationis, sed diuersitatem rci, ta Henr. art. 63. q.a. ad primuir . Aliquid contingit pra/uarcae turibus νιate rei , o rationis, vel Unitate raιton;s, diuer ore rei Praedicabile de pluribu tuo secundo modo es veri uniuersale, vi contingi in fommis creatis tantum, Oc. Tunc certum esse,iale uniuersalelo
sice acceptum, debere fieri per intellectum intelligentem, Menim intelligitur dictum illud Henr ibidem Natura est. Uni uersalis per hoc, quodnata esca δενι---d ratione invio. mi. At si loquamur de uniuersali obiectium,quod ad notitiam plicem confusam primo mouet intestinam possibilem de hoc dicitur non debere ab intellectus operatione proced ie, quia illum antecedit, est illa uniuersalis ratio, quae re lucet in phantasmate per intellaeium agentem depurato, ex quibus colligitur intellestus agentis necessitas ex Henta
quodl. 8. q.ra. Meilentus agens nece artus est adactum inutingendi, eo videlicet, quod pbantaymata non sun ni tu potes.
70쪽
tione esse materialis, Meonditionibus partici laribus ne est
aliquid natum mouere intellectum , ιο sub ratione niων G-ιis,cte. Et sic non requiritur intellectio ad talis uniuersalii productionem . Ad Dimam itaque argumenti distinguirurniator concedendo illam de uniuertati logico , negana vel Ode obiectivo. Ad secundam cum dicitur Adbue species inιelligibiles fore
particulares, nullam esse uniuersalisatem, in phanta ali. bus depuratis . Dicendum, species intelligibiles ut cum communi loquamur esse quidem accidentia particularia, sed habere vim repraesentat luam uniuersalium , desideo dicuntur obiecti uc uniuersales, quatenus primo offerunt intellectui possibιli obiectum uniuersale cognoscibiles dicebat enim Henr quod l. s. q. q. numquodque enim intelligitur per id, quod es sua propria ratis,non per aliud nisi in Oniuersali;quando omnis cognitio si per a milationem , quae constiZιι ι ro ιιone intelligendi, ex parte intelligibilis Et quod l. q. q. r. ait intellectum non cognoscere directe nisi uniuersalia,singularia autem reflexive. Directe ergo, da per se intellectus noIie nou cognosci nis uniuersale ab Iractum a singulari. Indirecte autem, quas quadam reflexione conuertendo se ad phantasmata. Quod vero dicat Henr ibidem, species ii darentur sor particulares, Non obstat, quia ple loquebatur problemati, C, ut videbimus. Ad sormam itaque argumenti negatur minor secundum rationem repraesentandi, ut dictum est. Ad tertiam cum dicitur. Proprium esse intellectui discursicio,ve compositu facere uniuersale unde nos potes intellectui agenti concedi
Dicendum IIIud uniuersale, quod per opus intellectus possibilis fit, non esse eiusdem rationis cum uniuersali illo obiectivo, siue obiecti repraesentativo, quod movet ad intelligendum prima cognitione simpliei consula intellectum postibilcm. Illud enim habet rationem uniuei salis completi,