Vindiciae Lullianae; sive, Demonstratio critica immunitatis doctrinae ... Raymundi Lulli ...

81쪽

, procedere disitur, quidquid consequeuiter agit , quod etsi forma, is notione distinguitur ab illa tamen primaria, ceu radice pullu- , latis oritur quatenus ab illa , quae per eam subsistit, persona, proxim immediatἡque producitur. IX. Postea idem Petavius num Pa haec adjicit: MItaque nemo, diserit , Patrem per spirationem generara Filium , aut genera--, tionem ab spiratione proficisci: quemadmodum per generationem, spirare , hoc est spirationem, proferre dicitur Pater , ut docet, Cesecas , quia spiratio neque propria est formalis processio, Filii, neque personam Patris constituit, qua, ut haec Personao est, Filius existit. At generatio, etsi non est propria Spiritus, Sancti, tormalis productio , serma tamen est Personam Patris, constituens a qua jam per illam completa formataque communis, cum Filiori irandi manat actio eiusque terminus Spiritus Sanctiis a At cum, ut ante disputavimus, tam mediaes quam immutat Spia, ritus Sanctus , Patre procedat, utrobique generati , sive Pater is nitas , ad illius productionem conserre, ex superioribus intelligia is tur Etenim mediat Ρate Spiritum edit, quatenus Filius , qui, ab illo substantiam, d si irationem accepit, communiter cum eois Spiritum producit hoc ver modo perginerationem spirat Pater, , quia per Filium id iacit, cui generatio nativitatem dedit Immeis diata ex productio, quae fit eoqud Pater ex se, in perciliam, Personam productionem attingit Spiritus Sancti, per gener , tionem nihilominiis existit, ut palm ante declara n est quaeliam, per illam, ut sumam , Patris persona iubsistit is Plan videtudin his quae exponit Petarius , eundem contineri sensum , quem di notata Lusii propositione explicuimus.

Lusius in uiam 'opositim ex quor . enat, Deum mon esse in genere reali sed tantum in senere puri inaratio nati , suis antia aqua ruri substantia sic concepturi non est Deus X. In lainta Propositione sic exponitur textus notatus: mna nomes in genere quoad suam fissantiam , quae non est sentis , sed es imgenere , 1uoad substantiam , qua es senu , quae quidem Absumis

Deus non est, M. II. Sentent.

M. Cia huius textilis non inveniam censuran k laudato Ceustin

ae a

82쪽

4prolatam, sed tantam illum notasse, non video , quid erroris heo- Iogici in ipse obsecerit mam, Deum non esse in genere dicunt

a lurimi Patres , ut notat Petavius Theolog Dogm tom. I. lib. a. de Deo, cap. s. at D. Damascenus Deum asserit contineri sub genere. D. Thomas par. I. qu. 3. art. s. negat Deum esse in generea

aliqui tamen Scotistae , genus , dc differentiam aliquo livido in Deo agnoscunt, eique distinctionem formalem attribuunt unde sive quoad primam partem, qua negatur Deum esse in genere quoad suam substantiam , sive in secunda, qua dicitur esse in genere, sive dum dicitur Fbd substantia, quae est genus meus non est nullum est erroris vestigium quare sollim videtur hic textus notari, propter contradictionem , quae in mo, sic a contextu avulso, apparet, quae tamen in contextu nulla est, ctim distinguatur substantia, quae Deus est realiter, , substantia , quam intellectos ex sua imbecillitate concipit, ubi communem Deo aereaturae tanquam genus, ita ipsa Deum concipit , quin Deus sit illa substantia concepta ut genus.

XII. Itaque Lullus qu. II. Sentent inquirit utrum Deus si ingenere ' Et ad ejus solutionem num. I. dicit differentiam , quae est inter Deum 'reaturam, non esse aliquid realiter commune Deci creaturae, sed in Deo esse distinctionem realem, in creatura esse quoque distinctionem realem, invia in unoquoque extremo est realis

differentia, quae dicitur communis, quia realiter est in utroque sua disserentia concipit intellectus, unam ideatii, similitudinem, vel speciem differentiae, sub ipsa, tanquam generali differentia, concipit esse Deum. Simili modo, clim Deus sit sua substantia, creatura sit substantia, concipit intellectus unam speciem, ideam, similitudinem substantiae, sub qua Deum apprehendit, immediaia subjungit: , Sed sicutri differenti id est distinctio divinarum Personarum est differens ) ab illa, quae est creata per se, i converso, sicut ignis, qui per 1ν suam calidiatem est contra aquam, sicut aqua quae per suam, Digiditatem est contra igneim sic Deus, per no quod est subse, tantia, est differens ab illa substantia, in qua intellectus ponitri Deum, in quantum dicit vel intelligit, qud Deus sit substantia 3, 4lla videlicet. quam uti genus apprehendit δε sic sunt duae subsit, tantiae , una est illa , quae est Deus , alia est illa, quae est genus an inde , clim hoc ita sit per praedicta est declarata solutio quaestionis, in scilicet quod Deus non scin genere quoad Dam si antiam, qua non

η est genua ,sedst in genere quoad Absantiam Cillam scilicet quae esti, species in similitudo in anima qua es genus, qua subsantia non

83쪽

, est Deus, cum omne genus si Apra aliud, et sub alio ; sicut genus, i, quod est supra species, sicut substantia creata , quae est sub ac-

, cidentibus sic per unum modum negativa quaestionis est tenem, duo per alium , non.

XIII. Ex hoc textu apparet, qubd quia substantia Dei est per se

primo distiacta a substantia creata , substantia in Deo non est in genere realiter ;- etiam quia genus est supra aliud, ut supra species, vel sub alio, ut est substantia creata sub accidentibus quae omnia repugnant substantia divinae quia illa substantia generica, quam concipit intellectus ut stenus, concipitur ut existens supra species, distinguibilis per differentias quae .nia repugnant reali substantiae Dei: ideo illa substantia generica non est Deus. Atque ita sensiis Lulli est, Fbd Deus non est in genere reali substantiae quoad suam substantiam, quia ratio generis hae substantiae repugnat

est autem in genere intentionali substantiae, quod concipit intelle tu ,- haec intentionalis substantia, quae concipitur ut genus, non est Deus; qui , dum concipitur ut genus, concipitin sub modis, dc proprietatibus Deo repugnantibus. XIV. Haec amplitis patent e solutione argiuuentorum jam n. a. objicit Eremita Omne illud, quod non est substantia nec ac- , cidens, nihil est, .sic secundis te, Deus non est aliquid. ra H ereh, si Deus non in in genere, non est in illa generali d4M-i, rentia , quam tu dicis , cum differentia sit genus is sit posita, in veritate secundiim te, eui creatio unde sequitur, quod Demis non differat' creatura , postquam non in genere differentiae

, quod est impossibile. Item, si Deus non est in genere , non est in is relatione, nec degenere actionis , lassionis, nec in isto nunc, is in quo sumus , nec in isto loco , vel in alio, me de similibus: i, unde , remota relatione a Deo, non esset in Deo distinctio esis sonarum . idem de remotione actionis lassionis , ratione cum jus in Deo non esset generatio is spiratio is sic de nunc, is ubi, sine quibus Deus nobis non posset esse praesens, nec maenis sentia posset nobiscum esse in eodem loco. XV. Respondet Lullus num 3 fio G Ad hoc quod dicis, modis omne , quod non est substantia nec accidens, non sit aliquid , ve- is nam dicis, sed propter hoc non sequitur, quod Deus non sit aliis quid , licti non sit ista substantia , quae est genus scilicet inten, trina γ& hoc, qui Deus est alia substantia , quam genus, Xis-ν teris extra genus , dc non existens sub aliquo accidente; meus

84쪽

, est substantia in hoc quod est per se existens is sicut ipse, quiis per suam coessentialem substantiam, quae est eadem cum sua co- , essentiali differentia , differt a substantia creata, sic cum sua co- , essentiali relatione , productione , infinitate , aeternitate , differtis a creata relatione , actiones passione , loco tempore ; sed, intellectus conjunctus ponit Deum in genere , ut per aliqua meis dia possit contemplar attingere Veritates , quas Deus habet in is se , dicens qubd Deus sit in genere substantiae, cum substantia sitis per se stans, laicit quod sit in genere relationis, ut in ipso pos , sit attingere pluralitatem Personarum , dicit qudd sit in genereis actionis, passionis, ut in Deo intelligat suam operationem is productionem intrinsecam,' sic per consequens de tempore is loco , ut intelligat quod Deus sit ita isto instanti, in quo sumus,

, per praesentiam δε extra per aeternitatem,' sic in loco , in quo, sumus, per essentiam, exir locum per infinitatem.

XVI. atet itaque sensum Laeli esse, Deum realiter non esse in illo genere substantiae , nec aliorum praedicamentorum, quod in intentione e specie intelligibili effingit intellectus , tanquam quid commune Deois creaturae quia realis subjantia Dei non sortitur illas conditiones, quae apprehenduntur in illa substantia, quae concipitur ut genus, ideo substantia Dei non est illa substantia, quae secundiim intentionem vel speciem intellectiis est genus atque ita Deus non est in genere reali, sed in gene pur intentionali, quod sibi format intellectus, conjunctus ex sua imbecillitate, ut per aliquo media possit Dei veritates attingere cidipsum videtur dicere D. A selm in onolog. cap. 6 dicens: M Sed si ratum est, quod dein di, jus naturae simae ritate perspectimi est: quomod substantia est , Nam , clim o S substantia admixtionis differentiariam , vel min, lationis accidentium sit susceptibilis hujus immutabilis sinceritas, omnimodae admixtionis, sive mutationis, est inaccessssibilis muον, modo ergo obtinebitur , eam esse quamlibet substantiam, nisi diari catur substantia pro essentia δε sic sit extra, sicut est supra om-

, ne substantiam' Nam quantii illud 'sse , quod per se est qui , quid est, & de nihilo facit omne aliud esse , diversum est ab eo, esse , quod per aliud fit d nillilo quidquid est tantum omninb, distat summa substantia ah ais, quae non sunt idom quod ipsa. Cum-

, que ipsa sola omnium naturarum habeat , se sine alterius naturae, auxilio, esse quidquid est quomodo non est singulariter absquem suae creaturae consortio, quidquid ipsa est Unde , si quando illi Tom. III. Κ

85쪽

, est cum aliis, nominis alicujus communiora valde procul dubi in- is telligenda est diversa significatio , Et cap. 7. is Constat igitur, , quia illa substantia nullo communi tractatu substantiarum i , cluditur is cujus essentiali communione omnis natura excludituri

Lusius in propositione 6. ex quas. 3. unita docet , distinctionem inter Filium O Sanctum Spiritum esse deis peffecti bonam, ternam M. Aut es distinctio inter Patrem, Filium; non autem qu3d in ipsi si distincta bonitas, aeternitas , c. XVII. Textus in 6. prop. notatus in se habet anter Filium Spiritum Sanctum distinctio esse non potes, ni inter ipsos esset perfecta, O in ita magna bonitate , internitate, O potestate scutes inter Patrem Filium, inter Patrem O Spiritum Sanctum inter quos es proprietas distincti eonstitutiva in subjecto persenali Quaest. q. sentent. Censiara: Videtur dicere, esse distinctionem inter Filium O Spiritum

Sanctam in bonitari, reternitate , potesate.

XVIII. ob relatum textum attribuitur Lullo in hac Censura, sensisse in Filio ripiritu Sancto esse distinctam bonitatem, potestatem , di c. quia dicitur distinctio esse in bonitate , aeternitate, cpotestate. Ante omnia ta en notandum est, aded repetere Laelum insitis Libris, in omnibus tribus Personis eamdem esse essentiam, bonit tem potestatem, sic de omnibus persectionibus, ub plures magni possent tomi confici ex hujusmodi autoritatibus muta tamen ad intentum sufficit hoc ostendere ex hoc eodem bro Sententiarum, ibi passim habetin haec doctrina , solam adverto , qudd quaest. q. num. 3. ait de divinis persectionibus : O relucent per distinctionem

divinarum Personarum , cum qua ita sunt idem numero scut cum essentia O natura, O qualibet ipsarum cum alia. Qu. 6. num a Q. asperit, quod in Deo producens producit productum de tota sua bonitate, magnia rudine , c. ωnum. s. scut omnes tres Personino habent unam communem essentiam O naturam, Osca una communi bonitate , magniaturine, M. F. . num. 3. singuen um es inter commune ,

O commune, Aut inter proprietatem spirativam , quo es communis Patri O Filio is essentiam , bonitatem , magnitudinem, M. quin es communis omnibus tribus Personis. Qu. q. num. s. Pater o Filius sun is uniformiter idem numeroperspirativitatem scut sunt uniformiser

86쪽

idem numero per essentiam, naruram bonitatem, M. Et supta dixerat, Patrem de Filium de hac eadem essenii spirare Sanctum Spiritum. XIX. Praeterea 3. s. num. I. docet, Fbd producens in Deo producat bonum, magnum, infinitum, de infinim bonitate , O magnitudine: quod repetit in aliis numeris. Qu. 6. num. 3. ait Item indu mana. pecie sunt plures homines ,ritam rea, O disserunt per essentiam naturam, per ubi per tempus , scde aliis , O Ac de caereris entiabus creatis; sed de numero Dei non essc quia Parer, Filius Spiritus Sanctus Ociunt numerum , qui cum Risi numem, qui es Deus , con--rtuntur, O Pater es Deus, O Filius es Deus, O Spiritus Sanctus es Deuc OA Deus, quoad Personas scires, O quoad essentiam O naturam sinus Deus , O non plures O hoc est quia Personae non multi placant tertium , scut Pater , qui es Deus , O sc de Filio O Sancto Spiritui ratio es, quia non disserunt in essentia , nec in natura, nec in attributis , O hoc es, quia Parer de oro seipso , O de omni eo , quod habet, producit Filium , Osc Filiusesproductus de tota essentia Uiati tura Patris, O etiam de tota sua bonitate , magnitudine, M. O se de Spiritu Sancto producto a Patre O Filio. .. . num. a. sed absolues

Omnes tres sunt unus Deus, una essentia, una natura, tina bonitas una magnitudo, M. Tandem M. a. num a scribit Deus Pateres

infinitus , se Deus Filius est infinitus , Os de Sancto Spirituri

licet unus non si alius, non sequitur quod rares in itates, scut non

sunt tres Deitates , nec tres diivires bonitates , nec rea magnitudines ,

Oe O hoe es, quia Filia es de toro Patre , O Sanctus Spiritus de toto Patre O Filio. Eandem veritatem supponit Livius in aliis quaestionibus , ubi agit de Deo. . tu itaque adeo clara sit mens ulli in hoc eodem Libro

de identitate essentiae , naturae bonitatis , magnitudinia , c. in omnibus tribus Personis, postulat aequitas, ut non statin in malam partem accipiatur, si aliquid contrarium asserere videaturri attamen de ipso contexu qu. 13. ex qua desumptus est totus notatus, apparet lono alium sensum deberi illi textui, ac scribit laudatus Censor; nam ibi quaerit Lullus : Utrum Sanctus Spiritus realiter diflinguereturd Filio, si a procederet ab in 'Ed ita num I discurrit Inter riuum Gisiis

Sanctum Spiritum an posset esse distinctio, nisi ipsa inter illas esset ρ ρ μPerfecta , in tam magna bonitate , aeremstare, potestare, M. Aurus inter Patrem O Filium , O inter Patrem Sanctum Spiritum, inter quas es proprietas distineris O constitutiva in subjecto personati ratione cujus proprietatis attribum possunt habere naturales iactas , μω

87쪽

bonitas borificare , mammis magnificare , c. O quia sinino non posset habere praedictam proprietatem inter Filium, Sanctum Spiritum s Filius non spiraret Sanctum Spiritum , sc deficiente proprietate distin iiνa O constituti deficeret distinctio inter Filium O Sanctum Spiritum, ratione cujus negati quaestionis es tenenda. I. an in toto hoc contextu nullum est indicium , quia illa verba de distinctione persecta, in tam magna bonitate, internitate, potestate, Oc debeant intelligi ita, ut distincta bonitas , magnitudo , potestas sit in Filio ac in Spiritu Sancto e primo , quia distinctio inter Filium dc Spiritum Sanctum debet esse in tam magna bonitate, aeternitate is potestate , sicii est inter Patrem O Filium , O inter Patrem O Sanctum Spiritum, constat autem ex toto libro, ignanter ex adducti num. 18. Qi'. qub distinctio inter Patrem 6 Filium , Patrem Sanctum Spiritum sit talis Dbd, non obstante disitinctione , in Patres Filio, & Spiritu Sancto fit eadem Essentia Bonita', agnitudo , Hiernitas M. Atque ita verba Lulli directό excludunt distinctionem bonitatis , aeternitatis A potestatis inter Filium rapiritum Sanctum Secundo , in eodem conteriu explic tru qualiter distinctio inter Filium d Spiritum Sanctum debeat esse perfecta, dc vi tam magna bonitate , aeternitate , potestate , c. sicut est inter Batremis Filium , videlicet quia inter atrem Filium, Patre QSpiritum Sanctum est proprietas distinctiva constitutiva, ratione cujus proprietelis attributa possim habere naturales actus , sicut bonitas bonificare, pagnitudo magnificare &c. Atque ita distinctio interlatrem Filium , interlatrem Spiritum Sanctum est persecta, in bonitate , aeternitate , c. quia Pater ratione proprietatis distinctivae, qua scilicet producendo potestalium 1 se distinguere, pqtest bonificare, magnificare, c. Filium Spiritum Sanctum, eos . se distinguendo, J.c modo attributa hahent suos naturales actus ut bonitas bonificare, magnitudo magnificare,oc. quatenustater ratione bonitatis bonificat, ratione magnitudinis maynificat, c. Unde clim dicit Laetus, Fbd distinctio inter Filium Spiritum Sanctum debet esse persecta, in tam magna bonitate, aetemnitate, c. sicut est inter Patrem&Filium, ex ipQ contextu intelligiatur, qvbd in ipsa distinctione Filii a Spiritu Sancto bonitas, aeternitas, potestas,inc debent habere suos actus, ita ut, sicut ater distinguit Filium , se , producendo ipsum bonum ratione bonitatis , a ternum ratione aeternitatis , ita Filius distinguit a se Spiritum Saveham, producendo ipsum bonum ratione bonitatis, aeternum

88쪽

ratione aeternitatis, c., quia hoc non posset esse , nisi Spiritus Sanctus ab ipso procederet , ideo non esset distinctus , nisi pro

cederet.

XXII. Proindyplanum est , sensum Lussi esse , Fbd illa distinctio

debet esse persecta, in tam magna bonitate , c. id est adeo bona, aeterna, dc potens, sicut distinctio inter atrem Filium d quia haec talis est, quod ad distinctionem Patris & Filii Ρateri ilium producit bonum, aeternum, potentem, c. ita, ut distinctio Filii , Spiritu Sancto sit aeqv persecta aeque in bonitate

aeternitate,&c Filius debet ipsum producere bonum, aeternum, c. haec est distinctio persecta in bonitate , aeternitate, c. Hoc praeterquam qubd ex ipso patet contextu, amplius manifestatur ex simili

modo loquendi in eodem libro in Variis quaestionibus , ubi semper supponit, hanc distinctionem Personarum debere esse cum bonitate, magnitudine , &c ita ut divinae dignitates habeant suum actum, ut habeatur talis distinctio , Qide quaest. q. ut probet qubd Pater Filius debent dici unus spirator, non duo, ita num a discurrit: Adhuc dico tibi quod inter Patrem O Filium sit proprietas distinctiva rationae cujus Aus distinguit alium unum is se, scut Pater qui gene 'rando Filius, ipsam distinguit a se ipse , scut inter Patrem Filium

es disinctio cum infinitat bonitatis , araernitatis potestatis , c. sic per consequens inter ipsos es concordantia, qua es aqualis distinctioni per infinitam bonitatem, aternitatem, potesarem , c. Ubi distinctio concordantia dicuntur esse cum infinita bonitate , c. per infinitam bonitatem, c. quod idem est ac sicere qubd sunt infimiε bonae, aeternae, c. Atiae adeo distinctio dicitur esse in magna bonitate, aeternitate , c. quia est bona, aeterna, c. quod autem est bonum, in bonitates cum bonitate est bonum.

89쪽

De Propositionibus 7, 8, in io, notatis in Quaest. 16, 7 ci8, ejusdem Libri Sententiarum.

mmerit artribuitur Lusio in Prop. . ex qu. 16. quod non agnoscit amorem Dei naturalem. I. septimam , quam notat laudatus Censor, propositionem, Exsic textum adducit mi humana voluntas haberet habitum charisatis, non haberet naruraliter libertatem ad diligendum summam. charitatem, imo esset pura passo mota, scut instrumentum, ad diligendum Spiritum Sanctum, O hoc pliciter Me merito. u. I 6 Sentent. Censura Non idetur in nobis agnoscere ullum amormiet naturaum, qualis potes asse in peccatore attrito, sed solum omnem ex cha

ritate.

II an hac qu. 6. occasione Litteraemagistri, quaerit ullus Utrum charitas si aliquid creatum in anima 'Quemadmodum inquirunt communiter expositores quia tractatur de charitate M amore susternaturali, regulariter non fit mentio de amore naturali, sed tantam silpernaturali unde conformiter ad quasionem Lussus ibi num. mis. s. sic discurrit: , Clim divina charitas sit amabilis cum magnitudine, prop. r. is creavit in homine magnam Voluntatem , ut haberetimagnam ain is ivitatem ad diligendum supremam charitatem is sic supremam charitas creavit S posuit in humana voluntate in potentia habitum is charitatis , ut illo habitu deducto de potentia in actum per V m luntatem, summam charitatem, summa charitas esset multam is dilecta ab humana voluntate, alias summa charitas non satisfaceretis suae magnae amabilitati de creata voluntate Pquia, nisi humana -- M luntas haberet habitum charitatis , non haberet naturaliter libertatem, ad diligendum summam charitarem , imo esset prora passio motu, cuis instrumentum , ad amandum Sanctam Spiritum , O hoc Ampliciter, An merito ; sicut martellus, qui est instriimentum simpliciter m a tum ad percutiendum clavum ;/ sic Sanctus Spiritus esset contra

90쪽

is suam magnam amabilitatem , ter consequens contra suam magis nam bonitatem , virtutem, c. quod est falsum δε impossibile, , nec ullo modo est intelligibile ergo concluditur , qud charisas. , in anima sit aliquid creatum. III. lan in hoc textu non agitur nisi de amore supernaturali

quo amatis Deu secundam suam supremam amabilitatem , quoad suam supremam bonitatem , virtutem, c. sec diim quam requia ritur in voluntate magna amativitas , seu Virtus proportionata ad amandum haec autem virtus, qua Voluntas redditur amativa , est charitas habitus , quae propterea creatur in Voluntate, in potentia , hoc est in dispositione , ut reducatur ad actum per voluntatem, per Deum ipsum quare illa verba si humana oluntas haberet habitum charitatis , non habere naturaliter libertatem ad dili

gendum summam charitatem , intelliguntur de dilectione superna qui , nisi in voluntate esset habitus charitatis , ipsa non haberet virtutem completam diligendi supernaturaliter Deum, quia deficeret ipsi supernaturalis virtus ad hanc dilectionem incide , si diligeret

supernatiu aliter sine dicta charitate esset pura passio mota, &-overetur sicut martellus , qui est instrumentum simpliciter motum absque eo qubd habeat virtutem in se ad illum motum quod autem ibi dicitur : non haberet naturaliter libertatem ad diligendam summam charitatem, non intelligitur de actu naturali dilectionis , ita ut sine habitu charitatis voluntas nullatenus possit diligere , atque adeo nec actum naturalem dilectionis habere, sed clim ly naturaliter sumatur pro eodem ac connaturaliter, id est consormiter, secundiimis turam illius superioris ordinis, quo ordinatur voluntas ad supremum amorem Dei tantis ibi intelligitur, qudd voluntas non haberet libertatem connaturalem, eidem correspondentem, ad dilectionem supernaturalem , sed pur esset mota, sicut instrumentum, absque virtute correspondent , qua esset amativa in illo ordine. Similiter in toto contextu ex num a d 3. apparet, in hac quaestione tantiim esse sermonem de amore superno juxta quaestionem propoditam ; atque ita non est mirum ibi non loqui Lullum de amore

naturali.

IV. Prosect eadem Censura , quae contra Laelum, posset objici

contra D. Angelic. a. quaest. I. art. a. Utrum charitas si aliquid

creatum in animes Ubi sic discurrit Respondeo dicendum, qudd, gister persirutatur hanc quasionem in s. II. lib. Sent. O ponit qu)d charitas non es aliquid creatum in anima , sed est ipse Spiritus Sanctus