장음표시 사용
21쪽
ram diu expectare me fecisti tuum Tractarum de Pas sensim . ut incipiam de eo desserare, mihique imaginari , te eum alis fine non promisisse nis ut impedires quominus idipis mandarem illam epistolam quam ad te antehac dederam. Etenim jusam salueausam susticandi, te moleste laturum, se dematur tibi excusatio quam praeteris ne Phsicam tuam perficias. Eam tamen auferre ilia epistola intendebam, quoniam rationes quin protuli tales sunt, ut non putem, a quoquam legi posse, cui aliquatenus Vistus o Honor sunt in pretio, quis mecum incitetur adoptandum, ut o lineas a publico quia requiritur ad experimenta quae tibi necessaria ais , o blerabam, ut facile incideret in manus quorundam, quipossent hoc votum ratum e cere, tum quod cum iis etersem tur qui de bonis publicis statuunt, tum etiam quod i mei quoque de Missatuant. Sic mihi pollicebar, te vel invitum habiturum quod Meres. Novi enim, te isagenerosum esse, ut redditurus Metiam cum faenore quicquid eo modo tibi datum foret , ct id te ab ista negligentia prorses asducturum, cujus non possum nunc te reum non agere, et spm erc.
22쪽
AE OMINEs Plane cxtra culpam sum illius artificii quo me usum fuisse pertendis, ad impediendum ne prolixa illa epistola quam ad me superiori anno dedisti promulgaretur. Non opus mihi fuit eo uti. Etsi enim nullatenus crediderim, cani possie Qrtiri effectum quem tibi fingis, non adeo otio me mancipavi, ut metus laboris quem subire tenerer in examine plurimorum cxperimentorum, si a publico commoditatem ea faciendi accepissem, possit praevalere desiderio quo flagro memet ipsum instituendi, & in lucem aliquid emittendi quod sit utile reliquis hominibus. Nec tam bene me excusare possiim ab illa negligentia quam mihi imponis. Fateor enim, me plus temporis impendisse in revidendo tractatulo quem ad Te mitto, quam antehac in eo componendo ; licet nonnisi perpauca ei addiderim, & nihil in stylo mutaverim , qui tam brevis & simplex est, ut facile inde appareat, mihi propositum non fuisse explicare Pasiones Oratorio more, imo. ne quidem instar Philosophi moralis, sed Qtummodo ut decuit Phy sicum. Ita praesagit mihi animus, hunc tr elatum non magis prospera usurum fortuna quam alia mea scripta: & quamvis forte cjus titulus plures invitot ad sui lenionem , illis tamen solis qui dignabuntur cum
cum cura examinare poterit satisfacere. Qualiscunque est, cu m in manus tuas do, &α
24쪽
Et ea occasione de tota hominis Natura.
quia Passio est reflecta subsecti unim, semper esse
Actionem resectu alterius. ULLA in re magis apparet quam mancae & deficientes sint quas a Veteribus habemus, Scientiae, quam in illis quae de Passionibus scripsere. Nam etsi talis haec sit materia ut ejus cognitio admodum curiose semper fuerit investigata, & primo obtuitu niamium operosa non videatur, eo quod unoquoque eas in se ipse sentiente, non opus si ullam aliunde peti observationem ad naturam earum explurandam et Attamen ea quae de his docuere Veteres tam parvi momenti sunt, & maxima ex parte tam parum probabilia, ut sperare non debeam, me ad veritatem rei perventurum, nisi plane ab iis quas institerunt viis recessero. Idcirci, eo hic modo me oportebit scribere, acsi tractarem de materia quam n mo ante me attigisset. Et ut dicendi initium faciam, animadverto, id omne quod fit aut recenter accidit, generaliter Philosophis appellari Passionem respectu subjecti cui accidit, & smonem respectu illius qui iticausa est ut contingat. Ita ut quamvis Agens & Patiens sint tapenumero valde diversa, Actio & Passio tamen maneant una eademque res, quae haec duo habeat nomina ratione duorum diversoruin subjectorum ad quae referri potest. A ARTI
25쪽
Adcognscendis Pasones Animae, 0ψ functiones a comporis functionibus distinguendas esse.
TUm etiam considero nos non animadvertere ullum subiectium da ri, quod in animam nostram agat magis immediath quam corpus cui juncta est, &per consequens cnitandum illud ipsum quod in ea passio vocatur, in hoc vullgo Aetionem esse ; ita ut nulla tutior detur via deveniendi in cognitionem nostrarum Passionum, quam si prius expendatur disserentia quae est inter animam & corpus, ut cognoscatur utri aquaeque sanctionum quae in nobis simi sit attribuenda. Α R Υ'I C U L υ s III.
rauata regula eum in emsissequenaea. 9 Ua in re non magna reperietur dissicultas, si animadvertatur id
omne quod experimur esse in nobis, & quod videmus etiam posse corporibus plane inanimatis, soli nostro corpori tribuendum esse; Et e contrario id omne quod nobis inest & quod nullo modo concipiamus posse alicui corpori convenire, nostrae animae tribui debere. ARTICU Lus IV.
Calorem Ur motum membrorum, procedere a corpore,er costationes ab anima. I G, quia non concipimus corpus ullo modo cogitare, merito credimus omnes species ccsitationum quae nobis insent pertinere ad animam. Et quia non dubitamus dari corpora inanimata quae sese m vere possint in tot imo plures modos quam nostra, & quae habeant tantum aut plus calo quod experientia ostendit in samma, quae sola habet multo plus caloris & motus quam ullum ex nostris membris cr dere debemus omnem calorem & omnes motus qui nobis insunt, quatenus non pendent a cretiatione, solius esse corporis.
26쪽
Erraneum esse credere a imam dare motum ct calorem corpori. Q Ua ratione declinabimus errorem notatu dignissimum , & in quem plurimi lapsi sunt, ita ut putem eum esse primam causam quae impedivit quo minus huc usque bene explicari potuerint Passionestive asseetiis, &alia quae ad animam pertinent. Is vero in eo consistit quod cum omnia cadavera motus ac proinde caloris conspiciantur expertia , creditum sit absentiam animae causam esse cessationis illius m tus & caloris. Et sic immerito persuasere sibi homines nostrum cal rem naturalem , & Omnes motus nostrorum corporum, pendere ab anima; Cum E contrario cogitandum potius suisset, animam cum. m rimur non discedere nisi quia ille calor cessat , & organa quae inserviunt motibus corporis corrumpuntur. ARTICUL Us VI.
anam disserenti it inter corpus vivens'cadaver.
UT igitur vitemus hunc errorem, consideremus mortem nunquam accidere vitio animae, sed Qtummodo quod quaedam ex pri cip libus partibus corporis corrumpitur; &judicemus corpus hominis viventis disserre tantum a corpore hominis mortui, quantum differt ii rologium aut aliud automaton id est alia machina quae sFante movetur cum recte dispositum est, & in se habet principium corporale motuum quorum gratia elaboratum est, cum omnibus quae ad eius amonem requisita sunt, ab eodem horologio, vel alia machina, cum ruinpitur & principium motus ipsius agere cessat. An et I Cu Lus VII.
Brevis explicatio partium corporis , ct de quibusdamidius functionibus. UT intelligibilius hoc reddam, explicabo hic paucis totum ordinem
quo machina nostri corporis composta est. Nemo est qui jam nesciat nobis inesse cor, cerebrum, stomachum , musculos, nervos, arterias, venas, &similia. Compertum est quoque, alimenta quae comeduntur descendere in stomachum & in intestina, unde eorum succus Λ : fluens
27쪽
Dasi AssIONI. B Ussuens in iecur, & in omnes venas, sese miscet sanguini quem contianent , & eo pacto quantitatem illius augent. Illi qui vel fando de Medi cina quippiam audiverunt, sciunt in seper quomodo cor sit compositum,& quam sacile omnis sanguis venarum possit ex vena cava fluere in dex . tram illius partem , & inae transire in pulmonem per vas quod vocatur .vena arteriosa, & tum reverti ex pulmone in sinistram ejus partem, pervas quod nominatur arteria venosa , & tandem inde transire in magnam arteriam, cujus rami per totum corpus diffunduntur. Quin etiam ne mo eorum, quos Auctoritas Veterum nondum plane occecavit, & qui oculos aperire voluerunt ad examinandam Hemaei opinionem de ci culatione sanguinis, dubitat, omnes venas & arterias corporis esse instar rivorum, per quos sanguis indesinenter manat, & quid m citissimὸ, cursum suum exorsus a cavitate dextra cordis per venam arterio , c
ius rami per totum pulmonem sunt diffusi, Ac iuncti ramis arteriae ven se, per quam transit ex pulmone in sinistrum latus cordis, tum inde fluit
in magnam arteriam, cujus rami per reliquam partem corporis sparsi , iuncti sunt ramis venae cavae, qui iterum deserunt eundem sanguineri in cavitatem dextram cordis : Ita ut hae duae cavitates instar cataractarum, per quarum unamquamque fluit omnis sanguis singulis circulationibus quas per corpus Asbivit. Dein scitur, omnes membroriimmotus a musculis pendere : & hos musculos ita sibi mutuo opponi, ut tam quis eorum contrahitur, trahat secum partem eam corporis cui innectitur; qua ratione musculus illi oppositus simul extenditur. Tum si accidat alio tempore, hunc ultimum contrahi, efficit ut primus extendatur & ad se trahat partem cui innexi sunt. Tandem notum est, omnes hos motus musculorum, ut & omnes sensus pendere a nervis, qui sunt instar tenuium flamentorum aut instar parvorum tuborum qui .ex cerebro oriuntur; & continent, ut 3c ipsum cerebrum , certum quendam acrem aut ventum subtilissimum, qui spirituum animalium nomine exprimitur. ARTICU Lus VIII.
Odnamst principium harum omnium functionum.
Vtium nescitur vulgo quomodo hi spiritus animales & hi nervi i
serviant motibus 5c sensibus, de quale sit actionis eorum Principium corporale. Idcirco etsi aliquid de hac re attigerim in aliis scriptis, dicam tamen hic succinctθ, calorem continuum quamdiu vivimus inesse
28쪽
PRIMA PARS. sesse cordibus nostris, qui species est ignis quem singuis venarum n trit , & hunc ignem esse principium corporale omnium motuum n
Puomodo fiat motus cordis. P Rimus ejus esse bis est, dilatare sanguinem quo cavitates cordis repletae sunt. Inde fit ut cum hic sanguis debeat maiorem occupare locum, transeat cum impetu ex cavitate dextra in venam arteriosam , &Elaeva in magnam arteriam. Tum hac dilatatione cessante, statim novus sanguis ingreditur ex vena cava in cavitatem dextram cordis, & ex
arteria veno, in sinistram. nam sunt pelliculae quaedam in orificiis horum quatuor vaserum sic disi sitae, ut efiiciant ne sanguis pota cor subire niti per duo posteriora , vel egredi ex illo nisi per duo priora. N vus sanguis cor ingressus statim ibi rarest, eodem modo quo praecedens. Et in hoc solo consistit pulsus cordis & arteriarum, ita ut hic pulsus reiteretur toties, quom novus sanguis cor ingreditur. Hoc quoque solum est quod sanguini motum dat , & efficit ut fluat indesinenter& citi stime in omnes arterias & venas. Qua ratione calorem, quem sibi in corde comparat, ad reliquas corporis partes deseri, & earum nutritioni inservi . ARTICULUS X.
uomodo producantuu iritus animales in cerebro. Sta id magis hic considerandum est, nempe vividiores & subtiliores
omnes partes sanguinis, quas calor in corde rarefecit, ingredi indesnenter & maxima cum copia civitates cerebri. Ideo autem eo potius commeant quam alio, quod omnis sanguis qui Ecorde egreditur permagnam arteriam, dirigat suum cursum recta linea in illum locum; &cum non possit totus ingredi, quia viae valde angustae sunt, partium ejus magis agitatae & subtiliores transeant Elae, dum reliquae sese dissundunt per omnes corporis partes. Hae aurem partes sanguinis subtilissimae com'munt spiritus animales; nec eum in finem alia ulla egent mut
tione in cerebro, nisi quod ibi separentur ab aliis singiunis partibus minus subtilibus. Nam quos hic nomino spiritus, nil nisi corpora sunt,&aliam nullam proprietatem habent nisi quod tat corpora tenuissima,
29쪽
s DEPAssIONIBU s& quae moventur celerrime, instar partium sammae exsece exeuntis; ita ut nusquam consistant , & quamcitu ingrediuntur quaedam ex illis in cerebri cavitates, si militer etiam indiuntur alia per poros qui in illius sunt substantia; qui pori ea deducunt in nervos, ct inde in musculos; hacque ratione corpus movent tot & tam diversis modis quot moveri
Omodosiant motus Musculorum. Sola enim causa omnium motuum membrorum est, quod quidam musculi contrahantur, & qui ex adverse res,mdent iis extendantur, ut iam dictum fuit. Et sola causa quare hic musculus potius contrali tur, qu m qui illi opponitur, est quod ad eum confluant paulo plures cerebri spiritus quam ad alium. Non quod spiritus qui immediate veniunt ex cerebro sussiciant seli ad movendos hos musculos, sed quia d terminant alios spiritus qui jam in his duobus musculis sunt, ad celeri
me egrediendum ex uno eorum, & transedlidum in alium. Qua rati ne is ex quo egrediuntur si longior & remissior, & ille quem ingrediuntur celerrime ab ipsis insatus contrahitur, & secum membrum cui innectitur trahit. Quod facile concipi potest, modo sciatur paucista mos spiritus animales esse qui perpetuo ex cerebro veniunt versus unumquemque musculum ; sed esse semper plurimos alios inclusos in ipsissimo musculo , qui in eo celerrime moventur e quandoque s lummodo in circulum se movendo in loco in quo sunt, nimirum cum nullas vias apertas per quas exeant, re riunt, & aliquando fluendo in musculum oppositum; quia parvi hiatus sunt in unoquoque horum musculorum, per quos isti spiritus fuere possunt ex uno in alium, & qui sic dispositi sunt, ut clan spiritus qui veniunt ex cerebro versus unum ex illis habent paulo majorem vim illis qui versus alterum eunt, apotiant omnia orificia per quae spiritus alterius musculi possunt in hunc transre , & simul claudant omnia illa per quae spiritus hujus pollunt transire in alium; qua ratione omnes spiritus antea contenti in his dii bus musculis, confluunt celerrimc in unum eorum, & sc inflant & contrahunt eum, dum alter extenditur & remittitur.
30쪽
momori objecta externa agant in sensium organa.
HIc restat adhuc investigare causis, quae essiciunt ut spiritus non semper fluant eodem modo ex cerebro in musculos, & saepius plures veniant ad hos quam illos. Nam praeter actionem animae, quae revera ut dicam inserius) in nobis est una ex his causis, sunt adhuc duae aliae , quae pendent selum a corpore , quas notare operae pretium est. Prima consistit in varietate motuum, qui excitantur in organis sensuum per ipsorum objecta, quam satis late jam explicui in Dioptrica . Sed ne ii qui legent hoc scriptum indigeant aliis, hic repetam tria esse in nervis consideranda, nimirum rum medullam sive substantiam interiorem, quae sese extendit instar tenuium silamentorum a cerebro unde originem suam habet, usque ad extremitates aliorum membrorum quibus baec flamenta innectuntur : Deinde pelliculas quae eos circumdant, &quae cum sint continuae cum illis quae cerebrum involvunt, parvos tu- componunt quibus haec tenuia flamenta includuntur : Denique spiritus animales, qui cum serantur per hos ipsos tubos a cerebro usque ad musculos, ei iunt ut haec flamenta plane libera maneant, & tali
modo extensa ut vel minima res quae movet partem eam corporis, cuius extremitati aliquod eorum innectitur, movere faciat simul partem cerebri ex qua venit; ut cum extrema funiculi parte tracta, simul alia ei opposita movetur. ARTICvLus XIII.
Hanc objectorum externorum actionem Mersmode spiritus in musculos deducere posse. EXplicui etiam in Dioptrica quomodo omnia visus objecta nobis
per id selum communicentur quod localiter moveant, interventu corporum diaphanorum quae inter nos & illa sunt, tenuia filamenta ncm Vorum opticorum quae in fundo oculorum nostrorum sunt, & consequenter partes cercbri unde hi nervi veniunt, quod ea, inquam ι tot &tam diversis modis moveant quot ostendunt nobis varietates in rebus: Nec immediate motus qui fiunt in oculo, sesqui in cerebro peraguntur , animae haec objecta repraesentare. Cujus ad exemplum facile con-