장음표시 사용
31쪽
8 DEPAssIONIBUs in genere omnia objecta, tam aliorum nostrorum sensuum extern rum, quam nostrorum appetituum internorum, excitare quoque alia
quem motuman nostris nervis, qui transit per ipses usque in cerebrum. Et praeterquam quod hi diversi motus cerebri in anima nostra excitant diversos sensus, possunt etiam absque illa efficere ut spiritus suum cu sum dirigant versus quosdam musculos potius quam ad alios, & sic moveant mςmbra nostra. Quod hic selum uno exemplo probabo: Si quis
cito extenderit manum in oculos nostros tanquam nos verberaturus,
quamvis sciamus, eum nobis amicum, & non nisi joco id facere, abstenturumque ab omni malo nobis inserendo, vila tamen possiimus nos cohibere ab illis claudendis. Quod ostendit, eos non claudi animae nostrae opera, cum id fiat contra voluntatem nostram, quae sola aut saltem praecipua illius est actio : Sed quod m hina nostri corporis se composita sit, ut motus illius manus ad oculos nostros, excitet alium motum in nostro cerebro, qui deducit spiritus animatas in eos musculos qui palpebras deprimunt. ARTICU Lus XIV.
Variet tem quae es inter stirism,eti posse variare eorum cursus.
Ltera causa quae inservit deducendis diversimode spiritibus animalibus in musculos, est inaequalis agitatio eorum spirituum, &varietas partium quibus constant. Nam cum quaedam ex illis partibus crassiores & concitatiores sunt aliis, pei ni ulterius linea recta in cavitates & poros cerebri, & sic deducuntur in alios musculos, in quos non deducerentur si minorem vim haberent. A se TICU Lus XV. 'rauont causae rietatis illius. ET haec inaequalitas procedere potest ex diversis materiis ex quibus
compositi sunt; ut in iis qui multum vini biberunt videmus, vapores illius vini ingredientes citissime sanguinem, ascendere ex corde ad cerebrum, ubi in spiritus convertuntur; qui sortiores cum sint& c piosiores iis qui ordinario ibidem sunt, corpus plurimis mitis modis possunt movere. Haec inaequalitas spirituum potest etiam procedere ex diversis dispositionibus cordis, jecoris, stomachi, lienis , & aliarum omnium partium quae ad eurum prodii, onem aliquid conserunt. Nam . p -
32쪽
PRIMA PARS. spraespue hIc observandisunt parvi quidam nervi instru cordis bas, qui
inserviunt explicandis & contrahendis orificiis concavitatum ejus; qua ratione sanguis illic sese plus aut minus dilatans, spiritus diversimode disipositos producit. Notandum quoque, quod etsi sanguis qui ingreditur icor eo veniat ex reliquis omnibus corporis partibus, saepe tamen accidat ut copiosius impellatur a quibusdam partibus quam ab aliis, quia nervi & musculi qui respondent his partibus, eum magis premunt vel agitant: & quod secundum partium varietatem a quibus magis manat, sese in corde diversimode dilatet, & consequenter producat spiritus qui disserentes qualitates habent. Sic, exempli gratia, is qui a parte inseriore jecoris venit, ubi selest, sesedilatat alio modo in corde, quam
qui ex liene venit, & hic alio modo quam qui venit ex venis brachiorum aut crurum , & denique hic aliter quam sim torum succus, cum recenter Uressus ex stomacho & intestinis, transit celerrimὸ per iecur usque ad cor. ARTICU Lus XVI.
tammodo omnia membra ptisnt moveriper objectasiensium,
seper spiritus, es que opera animae. DEnique notandum est machinam nostri corporis ita constructiunesse, ut omnes mutationes quae accidunt motibus spirituum, essicere possint ut aperiant quosdam poros cerebri magis quὶm alios; &reciproce, ut cum aliquis ex his poris paulo magis vel minus solito est aperius per atrionem nervorum qui sensibus inserviunt, hoc mutet albquid in motu spirituum, & essiciat ut deducantur in musculos qui ins
viunt movenao corpori, eodemmodo quo ordinatio movetur occasi ne talis actionis. Ita utomnes motus qui nobis eveniunt, voluntate nostra nihil ad eos conserente iit saepe evenit nos respirare, ambulast, &denique omnes actiones facere quae nobis cum belliis communes sunt)non aliunde pendeant quam a consormatione nostrorum membrorum,& cursu quem spiritus excitati per calorem cordis nat'Faliter sequuntur in cerebro, in nervis, & in muscillis: Eodem modo quo motus aut mali producitur sola virtute manuclae & figura suarum rotularum.
33쪽
uana nifunctiones animae. Postquam ita consideravimus omnes sunctiones quae pertinent ad si tum corpus , facile est cc oscere nihil in nobis restare quod debe
mus tribuere nostrae animae, exceptis nostris cogitationibus, quae praecipue duum generum sunt; quaedam enim sunt Actiones animae, aliae ejus Passiones sive Assectus. Gas ejus Actiones voco, sunt omnes nostrae voluntates, quia experimur eas directe venire ab anima nostra, &videntur ab illa sela pendere. Sicut E contrarist possunt in genere vocari ejus Passiones, omnes species perceptionum sive cognitionum quae in nobis reperiuntur; quia saepe accidit ut anima nostra eas tales non faciat, quales sunt, & semper eas recipiat ex rebus per illas repraesentatis. ARTI C u L υ s XVIII. De voluntate. R Ursus nostrae voluntates sunt duplices. Nam quaedam sent acti nes animae, quae in ipsa anima terminantur ; sicuti cum volumus Deum amare, aut in genere applicare nostram cogitationem alicui o lecto quod nomin materiale : Aliae sunt actiones quae terminantur ad nostrum corpus; ut cum ex eo selo quod habemus ambulandi volunt tem , fit ut nostra crura moveantur &progrediamur. . ARTICUL Us XIX.
De perceptione. II Erceptiones nostrae sunt etiam duarum specierum; & quaedam ani-
A mam pro causa habent, aliae corpus. Eae quae animam pro causa habent, sunt perceptiones nostrarum voluntatum, & omnium Imagin tionum aut alia m cc itationum quae ab ea pendent. Nam cerrum est
nos non posse quicquam velle, quin percipiamus simul nos id Hile. Et quamvis res, α nostrae animae sit Actio aliquid velle, potest etiam dici in illa esle Passionem percipere quo velit. Atomen quia haec perceptio& haec voluntas revera idem sunt; denominatio semper fit ab eo quod nobilius est; & sic non selet appellan Passio. sed Blummodo Actio.
34쪽
De Imaginationibus er Hiis cogitationibus quae per imo formantur. CVm anima nostra sese applicat ad imaginandum aliquid quod non
est, V. G. in concipienaa Basilica qvidam Magica, aut Chimaera, vel etiam cum sese applicat in consideratione alicujus rei quae selummodo intestigibilis est, non vero imaginabilis, Exempli gratia, in consideranda sua ipsius natura, perceptiones quas habet illariam rerum pendent praecipue a voluntate; quae essicit ut eas percipiat; ideoque solent , potius considerari ut actiones, quam ut passiones. ARTICU Lus XXI. ' i
De Imaginationibus quae pro causa habensium corptu.
INter perceptiones quae corporis opera producuntur maxima pars earum pendet a nervis; sed quaedam etiam sunt quae ab illis non pendent,& quae nominantur Imaginationes, ut illae de quibus modo locutus sum; a quibus tamen disserunt in eo, quod voluntas nostra in illis sermandis non occupetur; unde non possint reponi in numero actionum animae: Nec aliunde procedunt quam ex eo quod spiritus diversimode agitati, & reperientes vestigia diversarum impressionum quae praeces runt in cerebro, cursum eo dirigunt fortuito per quosdam poros potiusquam per alios. Tales sunt illusiones nostrorum somniorum, & phantasiae quae nobis vigilantibus accidunt, cum cogitatio nostra negligenter vagatur, nulli rei sese addicens. Etsi autem quaedam harum Imaginati num sint Passiones sive Asseetiis animae, sumpto illo vocabulo in magis propria & specialiori significatione, & possint ita omnes nominari, si insignificatu generaliori idem nomen sumatur: attamen quia non habent
causam tam notabilem & tam determinatam, ac perceptiones quas anima recipit opera nervorum , &quia videntur earum tantum esse umbra& pictura; antequam possimus eas commode distinguere . consideranda . est quae inter illas alias intercedit disserentia. B a
35쪽
De disserentia quae es inter alias Perceptiones.
O Mnes perceptiones quas nondum explicui, veniunt a Mnimam opera nervorum, & inter eas haec est disserentia, quod quasdam reseramus ad objecta externa quae sensus nostros seriunt, alias ad n strum corpus aut quasdam ejus partes, & denique alias ad nostrae, animam. ARTICU Lus XXIII.
De Perceptionibus quas reserimus ad objecta quae sunt extra nos.
P Erceptiones quae reseruntur ad res extra nos positas, scilicet ad o iecta sensuum nostrorum, producuntur saltem cum nostra opinio falsa non est ab his objectis quae excitando quosdam motus in organis
sensuum externorum, excitant quoque nonnullos motus opera nervo
rum in cerebro, qui essiciunt ut anima illa sentiat. sicuti cum videmus lumen ledae, & audimus sonum campUae, hic sonus & hoc lumen sunt duae diversae actiones,quae per id solum quod excitant duos diverses m tus in quibusdam ex nostris nervis & eorum ope in cerebro, dant animae duas distinetis sensationes,quas sic reserimus ad objecta quae supponimus esse earum causas, ut putemus, nos videre ipsam tedam, & aussire campanam , non vero selum sentire motus qui ab ipsis proveniunt. . . ARTICUL Us XXIV.
De perceptionibus quas ad corpus minum referimus. PErceptiones quas reserimus ad corpus nostrum, aut quasdam illius partes, sunt eae quas habemus a fame, a siti, & ab aliis nostris appetitibus naturalibus; quibus jungi possimi dolor, calor, & alii assectus quos sentimus quasi in membris nostris, & non ut in objectis quae sunt
extra nos. Sic eodem tempore & opera eorundem nervorum sentire pes sumus frigiditatem nostrae manus, & calorem flammae ad quam accedit; aut E contrario, calorem manus & frigus aeris cui exponitur ; nulla an, madversa disserentia inter actiones quae essiciunt ut sentiamus calorem aut frigus quod in nostra manu est, & eas quae faciunt ut sentiamus id quod extra nos est; nisi quod una harum actionum succedente alteri judicamus s
36쪽
dicamus . primam iam esse in nobis, & supervenientem nondum adesse , sed in objecto S quo producitur.
ARTICUL Us XXV. De Perceptionsim quas ad animam nostram referimus. ΡErceptiones quae solummodo ad animam reseruntur, sunt illae quarum essectus sentiuntur quasi in anima ipsa, & quarum nulla vulgo cognoscitur causa proxima ad quam resari possint. Tales sunt sensus Laetitiae, Irae, & aliorum similium, qui aliquando excitantur in nobis
per object quae movent nervos nostros, de quandoque etiam per alias causas. Etsi autem onmes nostrae perceptiones, tam eae quae relaruntur ad objecta quae extra nos sunt, quam quae reseruntur ad diversos assi ctus nostri corporis, sint revera Passiones respectu nostrae animae, clim hoc verbum in latiori significatione usurpatur; attamen id solet restri gi ad eas demum connotandas quae reseruntur ad animam ipsam. Et has demum ultimas hic explicandas suscepi, sub nomine Affectuum vel Passionum animae. ARTICuLUs XXVI.
Imaginationes, quaestum pendent a motufortuito stirituum, puse non minus veras Pessiones esse, quam perceptiones quae pendent a nervis.
SUperest hic notandum, omnes easdem res quas anima percipit opera nervorum, ipsi quoque posse repraesentari per cursum fortuitum spirituum, absque ulla alia disserentia, nisi quod impressiones quae veniunt in cerebrum per nervos, soleant magis vivae & expressores esse illis quas spiritus excitant ; quod fecit ut dicerem in articulo 1i has esse instar umbrae & picturae aliarum. Notandum etiam, quandoque evenire hanc picturam ita similem esse rei quam repraesentat, ut possit decipi quis ab ea quoad perceptiones quae reseruntur ad objecta quae sunt extra nos, aut quoad eas, quae reseruntur ad quasdam partes nostri corporis; verum nulli deceptioni locum esse quoad passiones, quia tam propinquae & intimae animae nostrae sunt, ut ei sit impossibile illas sentire, quin revera sint tales quales eas sentit. sic saepe cum dormimus, imis quandoque vigilantes, nobis tam vehementer imaginamur quaedam, ut putemus ea coram videre aut sentire in nostro corpore, quamvis ei nullo modo in-
37쪽
DEPAss Io NI Bussint. Verum etsi dormiamus ac semniemus ristes nosinetipsis vel com motos alia aliqua Pasione sentire non possumus, quin verissimum sit animam in se habere hanc Passionem. ARTICU Lus XXVII.
Definitis Pessionum Mimae. Postquam sic consideratum fuit in quo Passiones animae disserant ab omnibus aliis ejus cogitationibus, mihi videtur eas in genere posse
definiri, Perceptiones, aut sensus, aut commotiones animae, quae ad eam speciatim reseruntur, quaeque producuntur, conservantur & com roborantur per aliquem motum spirituum. . ARTICU Lus XXVIII.
Explicatio primae partis hujus definitionis.
Possunt nominari Perceptiones, cum hoc vocabulum usurpatur generalius ad significandas omnes cogitationes quae non sunt actiones animae aut volitiones: verum non clim adhibetur demum ad significandas notiones evident . nam experientia docet eos qui magis a Passi nibus suis agitantur, non melius illas nosse quam alii suas, easque esse ex numero perceptionum quas arctum foedus quod inter animam & compus est reddit consusas & obscuras. Possunt quoque vocari sensiti sive sensat es, quia in anima recipiuntur eodem modo quo obiecta sensuum temorum,nec aliter ab ea cognoscitntur. Sed adhuc melius dici queunt commotiones animae, nori solum quia hoc nomen potest tribui omnibus
mutationibus quae in ipsa sum, id est omnibus diversis cogitationibus quae ipsi obveniunt, sed speciatim quia ex omnibus speciebus cogiatationum quas habere potest, nullae aliae eam adeo agitant & quatiunt ac istae Passiones. ARTrCUL Us XXIX.
Explicatio alterius partis. Amo eas speciatim referri ad animam, ad illas distinguendum ab
aliis sensationibus, quarum aliae reseruntur ad obiecta externa, ut odores, seni, colores; at iae ad nostrum corpus, ut fames, sitis, dolor. Addo quoque eas enici, nutriri, & corroborari per quendam motum spiria
38쪽
Ρ R et M A Ρ A R s tuum, ad eas distinguendas a nostris volitionibus, quae nominari possune
commotiones animae quae ad illam reseruntur , quae ab ipsemet e ciuntur; sicut etiam ad Qeplicandam earum ultimam & magis propinquam causam, quae eas rutius distinguit ab aliis sensationibus. ARTICU Lus XXX.
Animam esse unitam omnil corpor parti π conmmctim.
SEd ut haec persectius intelligantur, oportet scire , animam esse reverat unctam toti corpori, nec posse proprie dici eam esse in quadam parte ejus, exclusive ad alias : quia id unum est, & quodammodo indivisibile ratione dispositionis suorum Oisanorum , quae omnia ita ad se mutuo reseruntur, ut quodam ex illis ablato reddatur totum corpus man- cum ac desectivum : & quoniam ipsa ejus naturae est quae nullam relationem habet ad exten sionem, vel dimensiones, aut alias proprietates m teriae ex qua corpus constat, sed solummodo ad totam compagem o ganorum ipsius: ut vel inde liquet, quod animae dimidia vel tertia pars nullo modo concipi possit, aut quam extensionem occupet ,& quod m,nor non fiat etiamsi resecetur aliqua pars corporis, sed ab eo integra separetur cum compages organorum ejus dissolvitur. ΑRTICu Lus XXXI.
Dari glandulam in cerebro , in qua animasias functiones sterialius quam in alispartibus exerceat. SCiendum quoque, quod, licet anima sit iuncta toti corpori, in illo
tamen sit quaedam pars in qua exercet suas senistiones specialiusquam in caeteris omnibus. Et vulgo creditur, hanc partem esse cer brum, aut sorte cor; cerebrum, quia ad ipsum reseruntur organ sensuum; & cor, quoniam tanquam in ipsb Passiones sentiuntur. Sed rem accurate examinando, mihi videor evidenter cognovisse, partem eam corporis in qua anima exercet immediate suas sunmones nullatenus G. se cor, neque etiam totum cerebrum, sed solummodo maxime intimam partium ejus, quae est certa quaedam glandula admodum parva, sita in medio substantiae ipsius, & ita suspensa supra canalem per quem spiritus cavitatum cerebri anteriorum communicationem habent cum spiritibus posterioris, ut minimi motus qui in illa sunt multum possint ad mutandum cursum horum spirituum, & reciproce minimae mutati
39쪽
ic DEPAss Io NI Busnes quae accidunt cursui spirituum inultum inserviant mutandis moliabus huius glandulae. AARTI cu Lus XXXII.
Gomodo cognoscatur, hanc glandulam essepraecipuam
RAtio quae me movet ut credan animam non posse habere in toto corpore alium aliquem locum praeter hanc glandulam, ubi imm diate exerceat suas sunctiones, haec est ; quod considerem, alias omnes partes nostri cerebri duplices esse, prout etiam habemus duos oculos , duas manus, duas aures, & denique omnia o na nostrorum sensuum externorum sunt duplicia. Et quia non nisi unam & simplicem cogitationem unius rei eodem tempore habemus, necessario oportet dari alia quem locum, in quo duae Imagines quae a duobus oculis veniunt, aut duae illae aliae impressiones, quae ab unico objecto veniunt per duplicia
o na aliorum sensuum, possint convenire in unum antequam aci animam perveniant, ne ipsi repraesentent duo objecta loco unius. Et faciale concipere est, has imagines aut alias impressiones uniri in hac gla dula , opera spirituum qui replent cavitates cerebri; sta nullus locus alius in corpore est in quo ita possint uniri, nisi quatenus in hac gland la unitae fuerint. ARTICu Lus XXXIII.
Sedem ni sectuum non esse in corde. OUoad sententiam eorum qui putant, animam recipere suas Passi
nes in corde, nulla ratione a imitti potest; nam in eo demum se dditur quod Passiones in illo excitent quandam alterationem. Et facile est animadvertere, hanc alterationem non sentiri tanquam in corde, nisi opera nervuli, qui ex cerebro ad illud descendit; prout dolor sentitur quasi in pede opera nervorum pedis, & astra nobis apparent tanquam in coelo, opera luminis sui & nervorum opticorum; ita ut magis neces sarium non sit, animam nostram exercere immediate suas senetiones in
corde, eo quod in illo suas passiones sentit, quam, eam esse in coelo ut ibi videat astra.
40쪽
Omodo anima se corpus agant in se invicem. Concipiamus igitur hic , animam habere suam sedem p in ipsemin glandula quae est in medio cerebri, unde radi s emittit per reliquum corpus, opera spirituum, nervorum & ipsiusmet sanguinis,qui particeps impressionum spirituum eos deserre potest per arterias ad omnia membra: Et memores ejus quod supra di m fuit de machina nostri corporis, nimirum quod tenuia filamenta nostrorum nervorum ita dis . tribuantur per singulas ejus partes, ut occasione diversorum motuum qui ibi excitantur ab obieetissensibilibus, aperiant varie poros cerebri ;quod essicit ut spiritus animales qui continentur in civitatibus illius, ingrediantur varie musculos; qua ratione possunt movere membra omniabus illis variis m. quibus moveri possunt; quin etiam quod aliae omnes causae quae stant diversmodὰ movere spiritus, sussciant ad eos deducendos in varios musculos. Addamus hic, glandulam illam quae est praecipua sedes animae, ita suspensam esse inter cavitates quae contarent nos spiritus, ut possit moveri ab illis tot variis modis quot sunt diversitate, sensibiles in objectis: Sed etiam posse varie moveri ab anima, quae
talis est naturae, ut in se tot varias impressiones recipiat, id est tot habeat varias perceptiones,quot accidunt varii motus in hac glande: prout etiam reciproce machina corporis ita compotita est, ut haec glans, ex eo solum quod varie movetur ab anima, ant qualicunque alia causa, impellat spiritus qui illam ambiunt versiis poros cerebri, qui eos deducunt per ner-Vos in musculos; qua ratione essicit ut illi membra moveant. An Ti CuLUS XXXV.
Exemplum modi quo impressiones objectorum sese uniunt iuglande huae es in medio cerebri.
SIc, exempli gratia, si videamus aliquod animal ad nos venire, lumen reflexum ab ejus corpore pingit duas illius imagines, singulas in singulis nostris oculis; & hae duae imagines efformant duas alias opera ne vorum opticorum in superficie interiori cerebri, quae spectat ejus concavitates ; tum inde opera spirituum quibus hae civitates plenae sunt, hae imagines ita radios suos emittunt versus glandulam quam hi spiritus ambiunt, ut motus qui quodlibet punctum componit unius harum im ginum , tendat versus idem punctiam glandis, versus quod tendit motus