장음표시 사용
31쪽
litate, alteritate, statu & motu in Timaeo ac Sophista,ab eo sunt prodita,& quodam modo in principijs numerata.Quet cum rerum natum ac generationis propria non sint, praetermittemus,ac ea latum disquiremus, quς,cum de harum rerum procreatione in Timso disseruit,ab eo sunt prodita. Illic igitur unam materiam rerum, quod insit, principium fecit . Ac serinae quidem materialis meminit, sied ut imagunis ab idea profluentis,& omnino vi prolis & rei es eis. Nisi principium esse ex eius sententia velimus, quatenus in materia est,& una cum ea rem complet, quod tamen ab eo minime est explicatum. Privationis item nil meminit, nisi quatenus materiam λrmarum expertem & omnino cap cem inducit. Sed haec proprie priuatio non est;Cum quandam etiam ad formae propensionem concludat, non sobim capacitatem,ut suo laco dicetur. Illud certum, inter principia ab eo non numeratam. Haec igitur Plato: Aristotelex autem tria aperte principia statuit,contraria duo sermam,&priuationem,& tertium materiam illis subiectam, quae vicissim ex uno in alterum mutetur. Quae etsi methodo ac ratione posita sitant, lubitationes tamen habent rectiusq; imtasse Plato,quam ille sensisse videbitur . Forma enim & priuatio elementi, ac principij rationem quemadmodum habeant non satis videtur perspectum. Nam pi incipis, Aristotele docente, ratio & vis est ut primum sit, idque,cuius est principium, antecedat. Principi; it cm aliud nullum principium est,e quo ortum ducat. Praeterea non oritur, nec interit,quippe quod e principio oriretur, & in principium interiret,e quo videlicet ortum esset: Minime itaque principium. De nullo item subiecto principium dici Aristoteles statuit. Nam subiectum quodcunque id,cui subiectum est, antecedit . Principio igitur aliquid anteiret. Haec principis
rado & natura cum si1t, essicitur ut nec serma, nec priuatio principium esse queat . Forma enim suo modo oritur, &interit,eiusque principium aliud est,e quo ortum ducit,videlicet materia. Nam etsi ex materia, ut sui parte non con-
32쪽
.stat vi tamen & potestate in ea cohibetur, potestatisq; et u sheneficio in eadem generatur , ut eius quodammodo ini-sium dici possit. Quod etia vocabula, quibus Graece viru-que ,significatur , declarant . Materia enim G iuusOrma dicitur. Quo intelligitur materiam quandam v luti formae inchoationem esse,haec enim fere est illa eius potentig,cuiua inchoationis perfectio & complementuiti sit sorma. Ac quamquam oriri id proprie dicitur,quod ex materia ut sui parte oritur quod quidem copositum est ; qu
ni in tamen irma, cum non esset, ex ea potentia, quae in dipteria est,in lucem editur,oriri quoque ipsiura non absurdς concςditur. Hinc sermas omnes materiales Ortui, & inieri tui obnoxias dicimus,eas, quae materiae sunt cApertes, ab his mutationibus liberas. Rursus de materia, ut subi isto rina dicitur,idque Aristot. tradit in Naturali Au scultatione. Quin etiam rem eam,cuius krma est, non antecedit, sed in lucem simul eduntur. Atque ut naturae ordine antecedere concedatur,ne hoc tamen quidcm modo generatione est prior,quod principi j cuiusque proprium, ut di-etum est, videtur. Qua ratione concluditur non generationis tan um principium non esse,quod omnes ex Aristotele fatentur, sed ne ipsius quidem rei progenitae. Sed multo eti m minus elementum dici aut esse potest. Elementum enim Aristotele aut hore,id est,e quo quidpifi componi tur primo ita ut insit, individuumque specie est in aliam som Rin. Quo modo vocis elementa littera: sunt, e quibus il la primo coponitur,& in quae postremo diuiditur, Quoilcm simplicia corpora,ignis,aer,aqua & terra reliquorum
corporum clementa nuncupantur. Haec autem, si quis intuetur, materiar solius rationem habere,non item iomas,intelliget. Quin & elementi, quae diecta est, rationem nullo modo ei congruere . Nec enim ex ea res p rimo componi tur,nec ante rem,ut dictum est,consistit,ut ad Cius compositioiam sumi possit,nec in eam res dissoluitur, quippe.qug.Plost eam non remanet , quomodo litterae & simplicia con.
33쪽
pora his dissolutis, quae ex eis crant concreta. Nec igitu, principium, formam esse, nec elementum hisce rationibus aliquis crediderit . De priuatione autem ita dubitatur. Ea enim etsi rem,cuius est,an tecedi t, non remanet tamen, sed aboletur & in terit,ut eius interitu materia' quoque, in qua inerat in terire Aris statuat. Est i tem non cns per se,& quo , darni nodo nihil,quomodo igitur corporis naturalis prinu cipium, erit ξ At nec generationis, quod aliquod eras esse oporteret,cui principij ratio tribuitur . Minime omnium
elementum eri cum nec eX ea reS constet, nec meam tamdem dissoluatur Aristotcles autem &principium & elem&tum nominat quemadmodum materiam'& formam. Nam dehisce tribus loquens tum in primo Naturalis Auscultationis,tum ita duodecimo . primae phiiqsephiae tria rerum quar oriuntur principia.esse ait,& elementa. Quod intueri eos oportet, qui priuationem ab Aristotelo elomentum di- iam euiter & temere negarunt .. Haec cum ita habeant, i eliquum videbitur,ut sela materia principium rc sir, e quo res procreatur. I sc etenim rem antecedit, nec oritur,. nec interit, principiumque nullum aut silcmentum prius habet,e quo oriri, & in quod queat interire, ob eamque etiam eausim, de nullo dicitur subiecto . Quam ob rem veteres physici cum rorum natura: principii, & elementussirmargntur , unam ateriam recte videntur inquisiuisse/, quippe qui principi, & elementi vocabulis au oa D 'unainsignificaridam,vd Simplicius etiam, nos monet, utina latur.
Quod Aristor quoque videtur testari, cum de sis is lucris ait. Omnes igitur elementa, do quae ab eis sunt dicta principia. ita unum ex simplicibus corporibus alis, nonnulli plura,quidam aliquid ab eisdiuersum id unum seii plura, a scetiana infinita, principium rerum,ut antea disti ruis, statuerunt,nec ullam formae, aut priuationis mentionem secer t. Nec recte huc nomino quod formam in principi)s praetcr- miserunt, eos redargusre Aristoteles videtur,quippe nil in a cernent, quod principii rationem obtineret. Quamqua
34쪽
ea in re nonnulli eorum recte arguuntur,. quod qualitatem quandam Elam domateriar affectionem, non item substantiam ,eam esse arbitrarentur. Substantia enim est, ut suo loco dicetur,& materiae perfectio, sed quae in male pia gigni eur,non quae principij e quo res fiat,obeat munus. Rectius
igitur Plato in principijs cam non potuit, sed proli potius
ut diximus comparatuit,cum materiam matri assimilasset. Tria enim inquit generasiumenda fiunt, unum q uod gignitur,atrorum in quo gignitur,aliud a quo si in ilitudinem tra hii quod nascitur. Idcirco comparare haec ita decet, quod recipit matri, unde recipit patri, naturam litorum mediam proli. Quibus in verbis prolom aliud nil esse intellexit, qua formam, quae ad exemplaris speciem in materia gignitur. Qtiod a nobi ς in Libris De Dogmat.copiose ost explicatu .
Porro formam rerum naturar principiam non esse quamquam stitis ino nitratum videtur,hoc tamen etiam argumento colligi potuit,quod cona munis quardam sorma, quomodo I materia, rebus omnibus esse deberet, alioqui non ibrrna,sed forma' principia essent ponendae. Quod si communis,omnia pro1ecto ut materiae,sta& eius tam orae unum eia sent. Quare id unum poneretur, quod in Par. & Mel. Aristot.repta hendis . Cum pra serti in a mrma remiapere ut sit, eiusque beneflato a caeteris disti lagui id e docuerit. Iain
si comi illinis una forma vi materia non sit,commune profecto prii ipium ei se non potest. Nec vero analogia comita uiae ponendum videtur, quod nulla urgeat rario cur principium unum modo uno, aliud alῖo unum i tatuatur. Tria ergo non videntur ut Aristo t. tradit rerum naturae principia, sed unum tantum,quod est materia. Vocabulo autem
materiae subiectum id intelligi inus, quod irma, quae in cogignenda est,curet quide, sed in eam aptus cst recipere, potestateq; intra se cohibet. Quou cu dicimus pris ac ionis in principi)s memorandae necessitatem e ludimus, quippe quae materiar nomine intelligitur. Vnde & Aristot. materiam di priuationem ni biccto unum facit, quamquam spe-B a cie,
35쪽
cieseu Tatione differentia. Atque haec causa fuit in priuationem Plato contempserit, una duntaxat matella pro priacipio posita. Nec vero contraria principia esse ob eas, quae allatae sint,rationes possunt,quod ex alijs gignantur,quod vicissim ex sese fiant,quod de subiecto dicantur,quod item in rebus inesse ac remanere ea oporteat. Rursus quod in substantia,qbo in genere principia continentur, si quidem subsilantiae principia sunt, contrarietas non sit.Nec veterum ullus in principijsint Aristot. tradit, ea numerauit,nisi quatenus ad materiam pertinent. Nam fuerunt, qui illam contrarietate constantem statuerunt, ut qui quattuor elementa,qui item plenum&inane rerum materiam fecerunt. Sed ea non est contrarietas ab Aristot. tradita, cuius unum tan- timi contrarium malefiam semper affieit, ita ut modo vati in ea insit,modo reliquum; illius autem utriamque contrarium in rebus remanet. Nam ex pleno & inani Omnia constare Democritus censuit,ut Empedoc. ex quatuor elementis, Anaxagoras ex partibus similaribus inter se contrari s. Quod si ea contrarietate, quam AristoteI. ponit veteres sunt usi, non tamen ut principijs contrarijs , sed ut modis quibus lam, quibus res orirentur. Alij quidem raro & denso,alij concrctione di secretione, alij aliter . Nec enim putandum raritatem,quae in igne inest,au t aere, pro principio seu forma ab Heraci. au t Ibiog. positam, nec densitatuna in aqua a Thalete. Sed cum ignem rarum, auraetermis, cernerent, aquam densam eam ex illis densatione quadam fi xi putarunt, non secus ac Arist,poneret, etsi parum di densum principia non statuat. Quid igiFur ille tria pii ncipia
statui duoq; ex eis contraria facit,unum materiam &subiectum ' An sapientis omnis parentem & rerum natum ace
rimum indagatorem , qui diuino quodam fato ad Daturin secreta nobis aperienda editus videtur, eius prima prinoi pia ignoratapetulantes ac temere effutiemus, ut in ipso statim limine in Prouerbio dicitur ἄω---aberrari t Z
36쪽
bss praesertim ,.qui ab ipsa ineunte aetate eius diuinam dominam & admirati siumus de. amplexati : dicendum potius principi j vocabulum comuniori significatione ab eo sumptum,ut id omne significat,quod ad rei concretae significationem, ac constitutionem requiritur, materiam scilicet &quicquid in eam recipitur, eamque afficit. Materiam itaq; quod ea forma,quae generanda est,priuatam este oporteat, a prinatione disiunxit, ipsamqRe priuationem principium fecit,per accidens quidem sed tanaen nexestarium. Dico qutem per accidens, quod eius sorMδ' ex ertem esse materis contingat Nam si per se ea priuata esset, nullo v mquam
tempore pestet eam accipere. Quoniam item res concreta esse non potest, nisi λrma in malesia gignatur, ac naturale omne corpus, qct oritur & interit, eκ ea &materia concretum est,principium similiter eam constituit. Ad quod ponendum eo etiam ductus est, quod forma ita ciliciat ut ressit,ut antequam illa in luce edita sit res nulla ςsse queat, &tamdiu solum consistat, quamdiu forma in materia permanet. Quo sit ut ea una rei essentia di ratio diρatur. His de causis praeter eas rationes, quarin primo Natur. Auscultat, concluta sunt,Aristotelem ducithun censerema, ut inflan sit pia faceret, duo conregrias, S unam ei salicissim si iustain matelliam ui Qui autem principia ct elementi vocabula pro prie & per se accipiunt, quod Plato videtur fecisse,pro covidelicet,quod rei, qtue gignitur,piant, & ex quo,cum insit&maneat,ves fit,nulloque modo ex alio gignitur,materiam duntaxat principi 'in ac o metum pollunt statuere, forma& pniuatione,& omnino cointrariis a principi; & et cmenti ratione exclusisse uod. eo magis facere coguntur, quo iblud Aristot. oportet principia semper manere, verum csse existimabunt. Quod quamquam tria cum Aristo t.principia ponentes, ita interpretentur,ut ei dogmati nullum alterat incommodum, in omni videlicet ortu tria.haes necessario ineste, in eam tamen etiam seni entiam dictum videtur, principia aeterna esse, nec fieri, aut ex sese, aut ux ali Q, sed
37쪽
Omnia ex eis, ius primorum contrariorum conditiones essesed non absque multis dubitationibus, posuerat.
Diues deprima rerum naturalium materia opiniones. p. V.
Voniam auten4 de principiorum numero satis videmur disseruisse,Platonisque, & Ari. sto t. ctim de hoc ipso numero, tum de ma teriae necessitate sententia in lib. de Dogn fusius a nobis explicata est, iam quae materia haec sit, quam terum naturae veru & proprium principium,ac elementum ponimus,exponamus, deforma deinceps ac priuatione dicturi. A veterum autem, qui de ea locuti stant, sententi js ordiamur. Rerum igitur naturalium materiam primam alij aliam posuere. Nonnulli corpoream seu corpus aliquod, quidam corporis cxper tem ι Eorum alij corpus unum duntaxat,alij plura, quorualij finita,alij infinita, quemadmodum &qui unum, alij finitum,&limitibus circumscriptum rati j infinitum. Et horuquidem nonnulli simplicium corporum unum, veluti a rem aut aquam,asse diuersu na quid,&inter ea mediu . Qui ex pluribus finitis numero corporibus materiam secere,
alij ex duobus elementis,alh ex uniuersis. Qui ex infinitis, alij ex his,quae genere & natura, seu essentia cadem essent, sola figura inter se differentia,alij ex omnino diuersis & im ter se contrarijs. Qui autem corporis eκpertem, alij simili
ter unum quid,alis duci,alij plura eam esse voluerunt .i Tot de materia prima opiniones tum apud alios authores,tum apud Aristo t. varijs in locis legunturo Ac Thales quidem Milesius, qui primus eκ his,quorum manserit memoria,rerum naturae causas Aristoto teste in uestigauit aquam rerum omnium uiateriam primam sertur censuisse. Nec enim aliquod dias,in quo id legi possit, monumentum rzmanet,. nee Alexandri, aut etiam Aristot. tempore manebat, quip-
38쪽
pe quem in quiant nil scriptis mandasse. Aquam autem rte ob eam causam statuit, quam in primo Metaph. Aristat. refer quod rerum omnium alimetum humidum sit, quod ex eo fiant omnia, quae aluntur eodemque calor, quo ea vivunt,seruetur,quOὸ quidem principij,atq; materiae, e quo res gignulux proprium videtur. Prieterea quod semina, cquibus res gignutur ,humida sint,rebusque natura humidis aquam principium esse rationi sit consentaneum. Quibus rationibus in eandem de aqua sententiam Hippocr. adductus est . ideo animam aquam esse censuit,cum quisque eX
eo constatam animam' putaret, quod rerum materiam primam aciebat.Alexander tamcn ait humidum simpliciter Hippocratcm materiam statuisse, non definiendo utrum aquam an acrum,ob eamque causam de eo Aristo t.dixisse, dignum non csse,qui cum philosophis numeraretur . Nisi
quod verius putatur id dictum sit, quia impius fuerit, &a Dei cognitione alienus . Quamobrem credit Simplicius φορταμ is fuisse in primo libro num cupatum.Sed ad eam quam de Animae natura,ac rerum omnium materia opinioncm habuerat, referri id potest. Nam quod ad maletiam attinet,minus a vero ut posi docebimus aberraruot, qui aut aerem,aut quid ab elametis diuersuto,quam qui aq ia , aut ignem eam statuerunt1 Quippe ca contrarietatibus sensilibus minus assiciuntur, quod materiar proprium est , qua nulli mi aduersatur,contraria omnia in sese excipiens. Animae quoque ratione habita Hippocratis, quam alloi hi sententia absurdior, quod e re crassiori,& ad motum, quam aer sit, aut ignis,ineptiori Animam gigneret, quae' territilli muni quiddam videtur,& maxime mobile. Porro hanc demateida opinionem,quae Thaletis primum,deinde Hipponisiuit,a primis I heologis veluti Homero, & Hesiodo acceptam esse existimatur. Occeanum enim,&Thetim generationis parentesisserunt, Deoruque iusiurandum aquam cam,quae a Poetis Styx appellatur. Cum autem iusiurandu
honorabile maxime fit,& quod maxime honorabile id nuω
39쪽
xime antiquum bantiquissimam aquam eo modo stati ieriit, ut rerum principium piimum merito dicatur. Haec igitur de his,qui aquam rerum materiam esse voluere. AnaYim nes vero Milesius Anaximandri socius, ac Diog. Appoloniates cum aerem antiquiorem elle arbidi arentur, tum eius, tuni reliquorum simplicium corporum principium male riam secerunt. Ac de Anaximenis quidem sententia apud Omnes philosophos constat.De Diog autem non ita. Nam Nicolaus Damascenus in Tractatione de Dijs. ait eum corpus quoddam inter aerem, & aquam medi aut materiam
rerum posuisse. Cuius sensextae Porphyrius quoque conlausit od de eo videntur sensisse aquis. 2M,& aquam: &quae cernuntur omnia idem. natura esie, & alterationei ex
eadem reprocreariinc in idenisecidere in lib.de natura tradiderit,ac eaqnidem nisi ita habeant,non posse illa aut misceri intes se, aut vicissimi pati ia Quae omnia videntur indicare unum quid ab elementis diuersum,ut materia cis sub tectam Diogenem statu isse. Qui autem alia in eodem libro ab eo conscripta intuetur,facile agnoscit hoc unum, quod omnia esse, & e quo fieri omnia credidit aeremne, quemst pilei num statui nec cum alijs, quae gignuntur sporribus numerauit. Nam ex eo uno ea tantum generari dixit, quae sub aspeetum cadunt, quoruna in numero aer non est.
Hic enim aspectuss sunt usque adeo effugit, ut spatium id inane este plerique putarint,in quo nil praeter aerem cernerent. Aerem autem ideomateriam statuit, quod patiatur facile&alteretur, quae ipsius materiae natura est. Hi igitur elementum unum, quod infinitum esse crediderunt materiam rerum lacere. Alij qui elementum quidem unum, sed finitum esse censuerunt,ignem posuere,veluti Heracl.Ephesius,&Hippasus Matapotinus, huius sententiae authores. Etenim Heraclitus ex igne,seu eXhalatione procreatum, &in ignem tandem interiturum mundum scnsit. In quam sententiam tum ipse, tum Hippasius venisse existimantur, quod ignem vitalem esse opificemque omnium ad alteran
40쪽
sum, coquendumque aptum conspexerint. Quamquamliis argumentis duci potius debebant,ut rerum unicientem,& gcnerantem caussit , quod plerisque placuit , noria nat riam eum statuerent . unde dicendum eius potius tenui e te ac raritate ad id statuendum ductos. Nam minimum mi minarumque partium id esse oportet, e quo alia procreantur.sQuin & elementi ratio haec est, ut Aristot. tradit, cum hos,qui hanc de igne sententiales habuerunt, caeteris . qui
quam aut atres crassiora corpora induxerunt, inteponit. Quae etiam causa videtur esse,cur terram rerum naturae materiam , qui posterir e naturalibus philosophis nemo fuerit inuentus. Partium namque magnitudinc nimiaq; cras sitie,quae elementi naturae aduersatur, constat. Hinc illud Aristo t.elementa omnia praeter terram iudicem habuisle .
Sed quamquam physicorum nemo id censu crit,a Theolo sis in veteribus posita est,&a plerisq; etiam alijs . Qua sol
tas sedet ca Ium. nutrix,& Deoxum antiquissima a Platon in Tungo appellatur . Matris namque ac nutricis more materiam dc alimentum suppeditat, ex qua res & oriuntur, S dum ortae sunt aluntur , &uncrementa sua accipiunt. Sed Parmenides qctoque rerum,quae 'riundiis, seosilium inate friam,principiumque prium miteriam stulti Narnens uniana&immobile culmistatuiset,acis filia generari conspiceret, eorum duo secit principia ignem & terram, quorum ignis causae efficientis,terra materiae & patientis munere fungeretur . Ita de eo Theophrasius sensit. Quum reccntiores
quidam videntur quodammodo secuti, quippe qui calidii, & frigidum prima ponu ut principia, coelum qu e & terram prima & simplicissura corpora, hanc ut materiam, illud ut
causam aggntem,quae ex ea omnia generet,& reliqua etiam clementa consentanee aliquo modo Mosis, seu sacrariun
litterarum traditioni, qua coelum & terram initio condita ponuntur. Atque haec de terra &alijs elementis, quae pxo corporum materia separatim quaeque sunt posita. Ad eos accedendum, qui diuersum quid ab eis , mediumque inter