장음표시 사용
41쪽
ea materiam secere. Horum igitur ali os simplex corpus aere rarius & igne densius, alios quiddam inter aquam & a rem medium,alios quid in talium,in quo omnia veluti in
cilciat confusa & permixta legimus inuexisse, quamquam qui medium quid posuerint fatis non cons . Simplicius autem tui veluti oblitus cum Diogenem Anaximeni adiunxistet, cliinde in postea inter aerem,& ignem medium quid ait statuisse, Anaximandrum vero inter aquam & aerem medium quod ab Aristot. in tertio de Coelo traditum sit,
cum eorum sententias commemoratu qui unum cX elemcntis materiam esse voluerunt, quod quidem dubium vide' tur . Libro enim 12. Metaph. dicitur mixtum quoddam ab Anaximandro inductu ob eamque causam cum Empcd.& Anaxagora eo in loco numeratur. Cuius etiam rei gratia cum eisdem collocatur, quod secretione ex vitores fieri omnes sensissent. ln eo igitur de Coelo libro nulla Anaxi mandri mentio, quod Simplicium secuti alias censuimus, fieri videtur, cum praesertim de his eo in loco agatur, qui raritate,& densitate non autem secretione res fieri arbitrabatur. Sed seta mixtum, seu medium stapuerit, infinitum statuit, ob eamque causam procreationem non doficere, infinitate illa materiam si is peditante. Infinitos etiam cut Plutarchus de eo rescri) gigni mundos,& rursus in id, unde orti sunt,recidere. Quicunque autem hi suci int, qui mediucorpus induxerunt,eo videntur di ini,quod illa ex sese vicissim Osiri cernerent,nec unum aliquod ex eis cste,quod immutabile permanens coeterorum ortui subi jceretur. Aliud itaque pro materia subi j ciendum putarunt,quod mole esset .inlinitum,ut rerum ortus perpetuo ut dietum est j duraret,nec ullo umquam fine clauderetur. In hac materiae infinitate Thales,& Anaximenes cum eis ut diximus consenserunt. Melisi iis etiam Galeni scutentia illud ens unum immobile & inlinitum ad rerum materiam significandam inuexit. Qui igitur materiam corpus unum & quibus rationibus Iecerunt seu sinitum, seu insinitum, seu elementoru
42쪽
vinum seu quid diuersum hactenus retulimus. Eos iam exponamus qui plura corpora eam esse tradiderunt. In his Parmenidem Aristotcies numerat,Empedoclem, AnaXago ram,atq; Democritum, quorum hi infinita,illi finita & ceriato numero conclusa. Sed in his numerandus Parmenides potius videtur,qui unum fecerunt. Nana ignem & terram licet posuerit,igne tamen ut .essicientem causam,non Vt ma teriam,Theophrasto, quemadmodum tradidimus, author induxit. Empedocles autem quattuor elementa, quod eis nil prius esse cerneret,oriani aq; ex eis oriri, illa non eX alijs sed nec ex sese,quippe quae immutabilia & impassibilia esse existimaret. Anaxagoras particulas infinitas rorum omnium inter sie contrarias genere diuersas & similarcs,ab initio in- tet se conifas,& permixtas. Ita multis modis ab Empedocle dissensit . Sed in eo concordavit, quod, quemadmodum ille,immutabiles particulascas, quae ncc orirentur, nec interirent, quae materiae ratio est, esse constituit. Quin& ex eis multis seu clementis,seu si initaribus partibus materiam unam conssari uterque voluit,vi ob eam causam unum& multa materiam eos fecisse in Naturali Ausculi. Aristot digerit. Quam unam materiam tum in mundi, tum in rerusingulari ortu induxerunt. Anaxagorae opinionem Arche laus Athristas pilobauit, etsi propria quaedam attulit6 par tim in muridi, partim in coeterarum rerum procreatione . Contrarias autem dicitur Anaxagoras particulas posuisse, quoniam plures in eis, quam in elementis ab Empedoclepositis contrarietates inessent. Acin eam quidem de par ticularum illarum infinitate , 3 permistione sententiam coperuenit, quod aκioma illud physicum, nihil e nihilo fieri, verissimum puraret,omniaque semel genita, cum antea noessent, exilii maret singulaq; etiam ex omnibus quot didic gigni, eorumquegenerationetris et aapit ei iam esse. H. ec fieri non potuisie alias,nec nunc posse, nisi simili omnia fuisset particulis infinitis inter se permissis, simulque etiam nunc permisia,ut quiduis sit in quovis, perseuerent.Pocma itaq;. suum
43쪽
suum ab illo exorius est, illi . χοῦ τὰ α αντα . i. simul erant omnia. Leucippus autem & Democritus infinita quide corpora ut Anaxagoras , sed generis eiusdem sola inter se dilia. rentia figura, ac ca quidem minima in sc nsilia , ut ob eam
causim atomorum nuncupatio nem retilauerint . De quibus Lucretius .in prioribus Poematis siti libris praeclare dissseruit . Epicuri eniin physiologi sa cecinit, qui Democritum, & Leucippum in atomorum constitutione magna ex parte secutus est. Ille igitur corpsera ea insectilia rerum initium esse docςt, nec quia ob parui Mem non cernantii d- circo n0n psse,cunil uuili alii ita; erum sint uniuersitate, quae tamen sub oculorum aspectum non veniunt. Elise autem iὶla collaxis sensi vimq; innitida, qualitatum experti δ, figurata diva taxat, eoq; solo inter se diuersia, quod alia alii figuram acceperint. Ex eis vario & assiduo motu,quo cele rimo per inane agitanxur, res oriri , di in eadςm perpetuo dissolui,nihilque non ex diuersis atomorum figuris exist re,etsi non omnes omnibus queant colligari . In ne item in illis insertum esse,idque una chim eis materiam rebus omnibus p aestare. Quae omnia Leucippo,& Democr. diuersis in locis Aristo t. tribui corporaque haec indiuidua plenum saepe , suu etiam ens nominat, quod una cum inani copul tur. Nec ea absque inani ne ii posse,nec aliquid quod agat aut patio ur, si omnino immutetiri,cx eis solis absq; inani procreari. Lleo vi ea quia inane inter se non habent,nec diuidi pulse,nec pati . Et hi quidem omnes materiam coinpoream secere. Qui autem corporis experiem bifaria siuit
distributi. Alij siententiam suam qnigmatibus ita oluertit, alij aperte & ni illis inuol tisiquid sentireno tradiderunt. In priori ordine Pythagoricos Aristo P.numerat. Ιj numeros atri numeriuum elementa,nempe finitum aut infinitu,
seu par di impar rerum initium & materiam statuerunt, eo ducti,quod numeris,quos primos in natura esse arbitrabantur,plures rerum similitudines inesse cernerent, quam in his,quae vocantur elementa. Quarum similitudinum ratio
44쪽
nem Aristot. breuiter cum attigisset, Alexander pluribus explicauit. Sed ea omnia praetermittenda, cum nihil firmum certumque habeant,nihil quod ab hominum opinione nonipendeat; Vt interim mittamus, nulla extare, nec umquam visa scripta Pythagorae huius sententi ae authoris.
Nil enim ille scriptum reliquit, & si quid seripsis, id Daneae
filiae moriens commendavit nonuitq; ut se retum custodi, ret. Quod illa diligentissime seruauit, tenuitquzelam m nibus praeterquam patris discipulis,quibus illius sententias duntaxat exposuit. Vix ergo fieri potest,ut certi aliquid de eo Aogmate habeamus. Quod & de his, quae ab alijs Pythagoricis tradita su ni,dici potest. Eos dico,qui rerum principia duplici tale complectebantur, quarum quaeque decem
initia contineret, una bonorum,altera uiatorum. Quae referente Aristo t. haec sunt. Bonorum, scilicet Finit uin, Vnuin, Impa Dextrum, Mas, Qimescens, uir iratum,Rectu ni,Lumen ,Bon una . Malorum autem Infinitum, Multitudo, Par,
Sinistruininoem saa, Motum Altera parte longius,obliquii, Tenebrae, Malum . In quae rerum principia quomodo res omnes referrent,non satis ab eis fuit explicatum.Ea vero de Alcm n probauit, incertumque ait Aristotcies utrum hiea Pythagoricis,an illi ab eo illa suiopsissent. In his ipsis, qui
materiam corporis expertem inuolucris quibustiam te 2 Vposuerunt, potest Plato numerari,quarenus magnu & par tuum materiam secisse traditur, quo in decreto quid voIuerit certi nil potest statui. Nec enim apud eum aliquid legimus,quod ad id spectet,aut ad eius intelligentiam aditu in aliquem praebeat. Materiam tamen pariatim dictam ceras tu temq; magnam,quod sua natura magnitudinis expers eam omnem. possit accipere . Esse autuin in rebus desectio nem & exuperantiam, multum & paucum magis & minus, luce cum materia: ratione in eis insint, duobus hisce vocabulis indicatam Philoponus Jcalij alias afferunt causias, de
quibus in lib. De Dogm. Sed Plana quoque & lupcrficius rerum materiam primam dici potest positisse, si tu idum cI
45쪽
menta ex eis constituit, quod tamen migmatice traditum. nemo est , qui dubitet, cum ab omni ratione & mathesi, alienum sit exsupersiciebus corpora componere. Quemadmodum & numeros Pythagorico uni lententiam secutus cum ponit primam rerum omnium vehiti materiam . Sed pinei licue eius de materia doςmata aenigmatibus inuoluita, de eo in I inueo aput re agit & naturam quandam este
tradit,st,rmarum omnium: se Expertem, quid eas ta nea omnes possit capere,rerum genitarum veluti maior, ac nutrix . Qine omnia Arithoi. a magistro accepta de eadem po 'stea tradidit. Et hae quid em diuersae sunt, ac multiplices de materia prima veterum opiniones, quae utru ita habean necne, disquitendum.
Materiam primam nudum eorum corporam ese qua veteres, eam statuerunt. CV. VI.
sep i hym qWidem quoniam veteres ser
omnes materiam corpoream fecerunt , sicu
HA ciementorum unu in , seu quid ab eis diue suin,sesi plura corpora,&aliqui etiam infi- nica, utrum hoc esse possi necne vide lumest. Illudque in primis an corum corporia, mi ae ab eis p0sita sunt,umim aliquod ea sit, atque si nullum est,corpusne ornuino esse possit,& sormam, quod dicitur, corporis obtineat. Arrit t. quaedam ex eis materiam esse non posse, alia ne in rerum quidem uniuersitate inueniri multis rationibus deinon strat . Elementa quidem aut viati, aut plura esse non posse, atomos vero & omnino infinita corpora insectilia nullo modo extaru a Q ae rationes tum materiintum eos lina corporum spectata, ei inter se collata natura, magna esticacitate, ut eius plers que omnes essesb-lent prarditae videntur. Quarum robur & molarentum vipei spicuum si ,laa c de rerum ortu,& materia ponantur.Materiae proprium cssiep ri,& recipere, nonagerc, Nulli coria,
46쪽
qrrae eX ea fiant,aut etiam sormarum, quas accipit,aduersa ri; Primum subiectum esse, quod aeternum sit, nec ex alio oriatur, simplex, & nullius concretionis particeps. Quomodo enim eX ea generans causa aliquid eficiet,nisi ab eo perpetiatUr, eiusque quod gignitur si mami ita se accipiat Quomodo si aget materia erit Θ quippe actio in materiam est, non a materia. Hinc prolis materia, prolem aut fetum,ex se non edit, nisi a generantis Vir, quae in semine inest,perpetiatur. Qui etiam rei genitet pars & materia essepoterit 'aut eius formaram se admittere, si ei repugnet, &aduersicitur Θ Quod nisi subieetiim primum sit, materia prima non
est, nisi a ter ii iiij ortum erit aliqtiando,& interdum interibit. Quare ex alia, & in aliam materiam, ut iam pri ma esse:non queat. Quod idem incommodum contingit,si aliquomodo concrcta nee simplex statuatur. Ex materia enim &forma concreta sit necelsu est. Ortum autem altera tioncm
non esse ponendum nec ex subieeto,quod acui sit, fieri, nil que sensile in eo manere,quod rei quae gigni orer subiectum
sit. Nec enim ortus erit,si alturatio tantum si t,cum lacuc ad qualitatem tantum,illa adsibstantiam ducat .. Alteratio au.remi erit, si ex si iecto actu existat ., Nainstabiectum, quod iactu est,multa si stantiae forma pote 1 induci. Quare or itus ex eo esta n o potest, nisi formam, qua actu est,clepes clep,. ac subiectum,. quod potentia tantum: sit, remaneat . Qusii si sensilis aliqua remanet qualitas,ut in aere Videtur, cum ex eo fit aqua,nimirum humor aut perspicuitas, aquar, ormae, lus oritur subicctum non est,quomodo lignum est, cum incalescit, caloris . Sed harc nunc satis attigisse, aus sivis locis fu stus er plicabuntur . Quibus ita positis&coniiuutis et cmcntorum nul Ium materiam primam esse possc uxini bsti t. demonstramus. Priurilrnicitanter se contraria sum, caselore, frigore, .humore siccitate constantia, vici stimq; agunt, & patiunt tar, agentibus nimirum & patientibus ficultat Lbuypraedita. Oriuntur dwinde per partes perpetuo & ii, cacunt, vicissituque alterum ex altero proci casur. id co
47쪽
nee aeterna sunt, nec prima, subiectumque aliquod requi runt,quod corum ortui ct id tet itui substratum fit, nuncq; huius,modo illius formam accipiat. Eorum igitur nullum materiae prin)ae, ves minimum quid rationem pOtcst habe-rc. Nec ignis, aut acris icnuiras, vel huius natura minime .Omnium sciasilis, non it cm aqua humor ad gigncndum tialcndum maximc accommodatu ad materiae primae rationem sunt satis,quamquam aliquod ad cam habeat momentum. Ccetera quae commemorauimus potissima sunt,eiusque rationem constituunt,quae nisii adsint, reliqua conferre nil possunt. Tenuitas praeterea crassii ei aduersatur, ut siquid tenue materia prima sit, contrarium aliquod ea protinus habeat,& cum crassum ex eo oritur,intereat,quod materiae primae xcpugnat. Sed praeter tenuitatem maxima in igne inest activitas , qua in reliqua omnia agit,&ea absumit: hac itaque etiam ratione materia esse non potest Acrautem omnium quidem elementorum sensilibus contrarietatibus minime assicitur ex quo bi, qui eum materiam statuerunt, prae caeteris ab Aristo t. commendantur. Sed tam uia & ipse quoquo modo sensilis est,caloremte de humore constat, quorum merito caeteris clementis aduersatur. Aqua viventibus quidem alimentum in yrimis praebet, ob eamque causam & omis materiam, siquidum hisdem res constant quibus aluntur. At nec sol δε aqua aluntur,quae vitiuunt,nec haec tantum gignuntur. Alia complura su nt, quae ex ea non fiunt,ut quae ex terra constant,aut quae a crea, ut ignea . Elcmenta etiam cx omnibus vicissim gignuntur,no ex una aqua . Minime omnium terra matcria est e potest, quamquam stirpium & animantium tot citat genera,& nutriat,tot item rerum csturarum, ut lapidum,metallorum, succorum concretorum,ut vere omnium matcr dicatur, cupraesertim aqua etiam & ignis ex ca gignantur. Nam sui mutatione & in haec .conuersione haec gignit,nec permanet quod erat,quod materiae tamen proprium cst,crassissimaructiam partium est, ob eamque causam δ vcteribus sere omnibus
48쪽
nibu in materia statuenda contempta. Nullum igitur unucieme tum materia prima p5i constitui;Sed nec duo aut tria
cx eis,aut etiam omnia simul permixta. Nam ut coeterarum
rerum veluti lapidum,metallorum, stirpiumque &animalium ateria prima esse possint, ipsorum tamen per se elementorum , quae oriri perpetuo & interire cernimus, materia esse permixtio illa non potest. Aut materia permixta eri t & concreta,idque quod ex ea oritiir simplex, quod ne fingere quidem licet. in mixti enim interitu elementa quidem ex eo identur oriri, sed tamen proprie non oriunt tar, cum antea inessent aut actu,aut medio modo inter a tum&potestate. Empedoclis autem de elementorum immutabilitate sententia sensui adeo repugnat, ut ea ratione refellere opus no sit Quis enim aperte non videt aqua in aerem, & hunc in aqua mutari P Sed ne aliarum quidem rerum materia prima permistio illa esse potest, ni si elementorum ipsorum concretione quadam scia,& partium minutarum non altet alarum iuxta positionem , non item vera admistione gigni res dixerimus,quod falsum esse Aristo t.optime monstrauit. Nec enim forma ulla substantialis,a ut natura ulla ex hac elementorum compositione exoritur. Quod livere,ac perfecte elementa, ut suo loco ostendemus,admisceantur, cu id sine alteratione esse non queat, subiectum habea at, quod omnino immutabile permaneat, necesse est. Alioqui materia eadem 1 emper non erit. Quin & eorum nullum separatim primum est, ex quo alia fiant, sed subiectum, quodque habet, e quo progignitur,ut iam docuimus. 1iiDul ergo etiam sumptacu ean clem, quam antea, habcant na uram, iubiectum aliquod habebunt. Non solum autem elementorum nullum,aut separatim , aut cum alijs materia prima esse potest , sed nec aliud corpus,seu medium inter ea, seu non medium. Nullum enim tale simplex corpus eYistit. Quod si esset, materiae profectorationem verius, quam elementorum ullum obtineret. Ex quo eius authorus prae caeteris ab Aristotele ut dictum est, commendantur. Qui autem ciusmodi corpus esse queat Θ
49쪽
Nana mathematicum quidem non est, nec enim materia iam turalium rerum , cum adimo tantum consistat, esse possit.
Sed nec eius generis a physicis illis inuectum est, verum naturale rarius aere,& densus igne, vel aere densius S aqua rarius, vel etiam infinitum quid,cκ quo Omnia secernan tur. At naturatu oriane sub taetiim potest cadere; . Ita enim secundo
de ortu est definitum. Calidum itaque,au t frigidum,hum dum,aut siccum erit, graue item aut leue, alijsque tactilibus qualitatibus p ditum ; Elemcntorum igitur aliquod, siquidem haec sola ex primis tactilibus qualitatibus existunt. Ex
motu item idem ex Aristotele potest monstrari, ex grauitatopinerea&leuitate, quibus corp0ra mouentur. Nam cum motus aut in orbem si aut rectus,&hic vel sursum, vel deorsum,aliquo horum motuum cieatur necesse est. Alioqui naturale non esset. Si igitur in orbem,erit coelestis naturae inpiternum,& immortale,cκ quo ut ex materia gignatur nihil. Sin sursuin, aut deorsum,ionis, aut:terra, aut intermediora aliquod. Haec enim&non alia hisce motibus cientur. Simplex igitur hoc corpus ab elementis diuerbum, quod omni irmateria sit, esse non potest. At nec similarest Anaxagorae partes in chao confusis , nec Democriti immutabilis atomorum multitudo. Primum enim infinitudo & naturae &principijs repugnat . Infinitum namque in materia nullum cilci potest, multo minus in principijs. Rerum Cnim naturalium, quae eY eis constabunt,scientia tolletur, siquiduivinfinitum
sciri no potest,ac principijsignoratis, reliqina ignorari oporteat. Concretae etiam sunt similares ills paries, aliam que haebent materiam pri*ςm, aut elementorum admixtionem,
aut etiam simplicioremo Sanguinis enim & aliarum si nari tun partium natura ex clementis prioribu oritu , figmen tumque est in illis actu eas latuisse,& solum secretas, nee g nitas. Quamquam sortasse Anaxagbras materiam . potestate in se onyaia cohibentem Chao illo ac rerum omnium admi stione I confusione indicauit. Atomi autem seu indiuidua corpora nulla fiunt,aut eae possunto Omne enim corpus it finite
50쪽
finite potest diuidi, nec ad statum in diuisione perducimur.
Nam quamquam minima in rebus naturalibus sunt, quar vlterius non possunt, quatenus tamen corpora, & naturalia etiam in genere diuisionem patiuntur. Atque si id interit, quod diuiditur, aliquid aliud ex eo existit . Corpus item inne naturale sensilibus constat differenti js,cuiusmodi Democrito atomi non sunt. Eas quippe sensilis omnis qualit etis expertes induxit. Naturales igitur non erunt. Ita natu 'fatis corporis materia non naturalis. Inane item nullum est, u in eis insertum illas nectat & copulet: &quamquam esset; quis nexus ille sit, aut vinculum ne animo quidem fingi potest . Et haec quidem satis de harum sentcntiarum re uulatione . ἰMBeriam primam corpus Busio modo esse , nec corporis formami ex seuhsantiae genere ibi coaeaeam fere. Cap. VII.
porum, quae a veteribus posita simi, materia esse docuerimus,utrum omnino cCrpus sit,aut esse possit, corporisque aliquam habeat λ mam . Nam inrer veteres Stoici es ex recentioribus Froclus Lydus qualitatis quidem expertem, sed tamen corpoream materiam secere, idque ex Platonis, &Aristotelis decreto r quod aliquot rationibus confirmarunt, quas paulo post commemorabimus . Nam primum, quod rei veritas est,docendum, absolute eam corpus non cith, nec fieri posse ut sit,nisi ortus prorsus tollatur. Materiam enim semper manere, nec mutari, multoque minos tolli necesse est. Corpus igitur si sit, atque permaneat,ex co nil orietur, ac sola in rebus alteratio manebit. Quomodo enim ex eo,
quod permanet,oriri aliquid potest, nisi ille di uersum quid
ponatur 2 Ex aere semper manente numquam aqua orietur, nisi idem aer sit,& aqua. Cum igitur res oriantur, X CD Oriri oportet, quod potest permanere, ac Ortia millum in se a C a ciper .